#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه_103
❇️عبرتهايي از يهوديان: #لجاجت در نپذيرفتن #حق، دل را از پذيرش هدايت محروم ميكند
💠فَبِما نَقْضِهِمْ مِيثاقَهُمْ وَ كُفْرِهِمْ بِآياتِ اللَّهِ وَ قَتْلِهِمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ قَوْلِهِمْ قُلُوبُنا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَيْها بِكُفْرِهِمْ فَلا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا «155نساء»
🌱و به خاطر پيمان شكنى، و كفر آنان به آيات خدا و كشتن پيامبران به ناحقّ، و گفتن اين سخن كه بر دلهاى ما پرده افتاده است (آنان را عقوبت كرديم) بلكه خداوند بر دلهاى آنان به خاطر كفرشان مهر زد و جز اندكى، ايمان نمىآورند.
🔹فرمود اگر دلهايشان از شنيدن دعوت حق الهى امتناع مى ورزد، هر چند كه مستند به صنع و خلقت خدا است ، اما چنان نيست كه خود آنان هيچ دخالتى در آن نداشته باشند بلكه خداى تعالى (كه راه سعادت و شقاوت را براى انسانها بيان كرده و فرموده : اگر به حق كفر بورزند، دلهايشان از پذيرش حق به كلى ساقط مى گردد)، دلهاى #يهوديان را به عنوان مجازات كفر و جحودشان نسبت به حق از لياقت و استعداد قبول حق محروم ساخته و نتيجه اين مهر زدن بر دلهاشان اين شده كه اين قوم به خدا و حق ايمان نياورند مگر اندكى .
🔹منظور از كفر بنياسرائيل به آيات خدا، كه تفصيل آن را از جمله در بقره 85 (2:85) و آلعمران 70 (3:70) و 98 (3:98) بيان كرده است، نه تنها كفر نظري و اعتقادي نيست، بلكه عمدتاً #كفر_عملي در #جنگ و #خونريزي، آواره ساختن ديگران، اسير گرفتن همباوران، برخورد گزينشي با تورات، حقپوشي باطل، كتمان حق، بازداشتن مردم از راه خدا و به انحراف و خرافه كشاندن آنان و... بوده و هست.
🔹مضارع آمدن افعال «يَكْفُرُونَ» و «يَقْتُلُونَ» دلالت بر استمرار و ادامة آن ميكند. #كفر دائمي به آيات، همان انكار ارزشهاي اخلاقي و حقوق مردم است كه به تدريج نفوس طغيانگر را به تجاوز و تعدّي به ديگران ميكشاند. چنين #سركشاني پس از قبضة قدرت، اولين اقدامشان كشتن پيامآوران الهي است كه دعوتشان به پيروي از كتاب خدا را در تضاد با منافع و سياستهاي سلطهگرانة خود ميبينند. نكره آمده «بِغَيْرِ حَقٍّ» به جاي بِغَيرِالحَقِّ، بيگناهي مطلق آن پيشوايان حق را با هر توجيه مردم فريبي ميرساند.
🔹بنىاسرائيل زمان پيامبر صلى الله عليه و آله انبيا را نكشته بودند، ولى پدران و اجداد آنان مرتكب چنين جنايتى شده بودند. امّا بدان جهت كه فرزندان به كار اجداد خود #راضى بودند، جنايات به آنان نيز نسبت داده شده است.
1⃣انسان با كفر و #لجاجت، زمينهى سقوط خود را فراهم مىكند. طَبَعَ ... بِكُفْرِهِمْ
2⃣ايمان آوردن افراد اندك در برابر كفر اكثر مردم، دليل بر آن است كه انسان، قدرت انتخاب و تصميم دارد. پس دوستان، محيط و #نظام_فاسد، نبايد ارادهى انسان را در راه #حقّ عوض كنند. «فَلا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا»
📚تفاسير الميزان ،نور و بازرگان
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه104
❇️خود را #برحق_دانستن و ممانعت از رسيدن حقيقت به ديگران، بدتر از #كفر است
💠إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً «167» نساء
🌱قطعاً كسانى كه كافر شدند و (با القاى شبهه و تهمت و تحقير) مردم را از راه خدا باز داشتند، به تحقيق گمراه شدند، گمراهى دور (از نجات).
💠إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً «168»
🌱همانا كسانى كه كافر شدند و ستم كردند، خداوند بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهى هدايتشان كند.
🔹مراد از «ضلال بعيد» گمراهى مضاعف كافران است. #كفر، يك گمراهى است و مانع شدن از ايمان ديگران، گمراهى ديگر.
كفر يك انحراف است و خود را بر حقّ دانستن، #انحرافى بالاتر.
كفر، ظلم به خويش است و مانع راه ديگران شدن، ظلم به تاريخ و نسل بشر.
🔹شايد مراد از «ظلم» در آيهى 168، همان مانع شدن از هدايت ديگران باشد. زيرا چه ظلمى بالاتر از ظلم فكرى و فرهنگى و اعتقادى؟
🔹سختترين عذابها و بدترين تعبيرات، براى كافرانى بيان شده كه با انواع تبليغات، تهمتها و تهديدات، مانع رسيدن پيام حقّ به گوش حقّجويانند. (عدم مغفرت، عدم هدايت، دوزخى شدن و جهنّم ابدى)
1⃣بازدارندگان مردم از #هدايت، خود در گمراهى سختى هستند. «ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً»
2⃣كفر و ظلم، در كنار همند و نتيجهى آنها، محروميّت از آمرزش و هدايت الهى است. «كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا ... لا لِيَهْدِيَهُمْ»
3⃣كيفر #كافرانِ_ظالم كه مانع هدايت مردمند، دوزخ ابدى است. «جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها»"
🔹با مقايسه اين دو آيه ميتوان دريافت كه #ظلم اين معاندان همان «صَدُّواْ عَن سَبِيلِ الله» يعني بازداشتن تودههاي اهل كتاب از گرايش به پيامبر مژده دهندة عيسي مسيح بوده و ميباشد. ظلمي ناشي از تكبّر و تعصّب و حفظ موقعيت و منافع طبقاتي خود و تشكيلات عريض و طويلي كه به عنوان #عالمان_دين و روحانيت درست كردند.
📚تفسير نور و بازرگان
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_131
❇️🔹 كيفرهای قيامت، به خاطر مداومت در #كفر و انكار #معاد در دنياست
💠وَ قالُوا إِنْ هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ (۲۹) وَ لَوْ تَری إِذْ وُقِفُوا عَلی رَبِّهِمْ قالَ أَ لَيْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلی وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ (۳۰/انعام)
🌱و گفتند: جز زندگی دنيوی ما، هيچ زندگی ديگری نيست و ما (پس از مرگ) برانگيحته نمیشويم.
و اگرببينی آنگاه كه در برابر پروردگارشان بازداشته شدهاند، (خدا) میفرمايد: آيا اين (رستاخيز) حقّ نيست؟ میگويند: بلی، به پروردگارمان سوگند (كه حقّ است). او میفرمايد: پس به كيفر كفرورزیها و كفرانهايتان، عذاب را بچشيد.
👈اسلام برای انسانها چند نوع حيات را ترسيم میكند:
1⃣ حيات دنيا. «زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا»
2⃣ حيات برزخی. «مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلی يَوْمِ يُبْعَثُونَ»
3⃣ حيات معنوی و هدايت. «دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ»
4⃣ حيات اجتماعی. «وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ»
5⃣ حيات طيبه (در سايهی قلب آرام و قناعت). «فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً»
💬پيامها🔻
🔹 مشركان، افرادی سطحینگر و مادّی هستند و محدودهی حيات را تنها در همين دنيا میبينند و منكر رستاخيزند. «إِنْ هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا»
🔹 خداوند، پيامبرش را تسليت و دلجويی میدهد كه همهی لجاجتها بیپاسخ نخواهد ماند. «وَ لَوْ تَری»
🔹 مجرمان، همانند اسيران ذليل، بازداشت و نگهداشته میشوند. «إِذْ وُقِفُوا»
🔹 اعترافات كفّار و مشركان در قيامت، سودی ندارد. قالُوا بَلی ... فَذُوقُوا
🔹 كفّار، در قيامت بارها سوگند ياد میكنند. «وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ- قالُوا بَلی وَ رَبِّنا»
🔹 كيفرهای قيامت، به خاطر مداومت در كفر و انكار معاد در دنياست. وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ ... فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ
📚تفسیر نور
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
✍ #نکات و #پیام های از هر جزء قرآن کریم
✅ روز ششم : جزء #ششم
📎#قسمت_دوم
✳فلسفه بعثت انبيا: آنچه را كه #عقل مردم بر خوبى و بدى آنها حكم مى كنند، تقويت و ياداوري نمايند
🔸رُّسُلًا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (نساء:165)
[آنها] رسولاني بشارت دهنده و هشدار دهنده [بودند] تا مردم را -پس از [ارسال] رسولان- بر خدا حجتّي نباشد 355 و خدا همواره ابرقدرت حكيم است.
__
🔻اين آيه، كلّيات دعوت انبيا و شيوهى كار و هدف از #بعثت آنان را بيان مىكند.
↩️ فلسفهى بعثت پيامبران، #اتمام_حجّت خدا بر مردم است، تا نگويند: رهبر و راهنما نداشتيم و نمىدانستيم. ↩️ #عقل همچون وحى، حجّت الهى است، ولى چون مدار ادراكاتش محدود است، به تنهايى كافى نيست و حجّت تمام نيست. لذا انبيا از دانستنىهاى غيبى و ملكوتى و اخروى كه دست عقل از آن كوتاه است خبر مىدهند.
📚تفسير نور
↩️خدا آنان را فرستاده تا حجت را بر مردم تمام كنند يعنى آنچه را كه #عقلشان بر خوبى و بدى آنها حكم مى كنند به وسيله بيانات خود و بر شمردن فوائد دنيوى و اخروى نيكى ها و ضررهاى دنيوى و اخروى بدى ها حجت بر مردم تكميل گردد و ديگر بعد از آمدن رسولان مردم عليه خدا #حجتى و بهانه اى نداشته باشند
📚تفسير الميزان
✳خود را #برحق_دانستن و ممانعت از رسيدن حقيقت به ديگران، بدتر از #كفر است.
🔸إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً «167»إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً «168» نساء
قطعاً كسانى كه كافر شدند و (با القاى شبهه و تهمت و تحقير) مردم را از راه خدا باز داشتند، به تحقيق گمراه شدند، گمراهى دور (از نجات).همانا كسانى كه كافر شدند و ستم كردند، خداوند بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهى هدايتشان كند.
-مراد از «ضلال بعيد» گمراهى مضاعف كافران است. #كفر، يك گمراهى است و مانع شدن از ايمان ديگران، گمراهى ديگر.
كفر يك انحراف است و خود را بر حقّ دانستن، انحرافى بالاتر.
كفر، ظلم به خويش است و مانع راه ديگران شدن، ظلم به تاريخ و نسل بشر.
سختترين عذابها و بدترين تعبيرات، براى كافرانى بيان شده كه با انواع تبليغات، تهمتها و تهديدات، مانع رسيدن پيام حقّ به گوش حقّجويانند. (عدم مغفرت، عدم هدايت، دوزخى شدن و جهنّم ابدى)
تفسیرنور
✳تاکید بر مسئولیت #علماي_دینی در نهي از حرام خواري و گناه
-و بسيارى از آنان (اهل كتاب) را مى بينى كه در گناه و تعدى و #حرامخوارى خود شتاب مى كنند واقعا چه اعمال بدى انجام مى دادند {62} مائده
-چرا ربانیون و #علما آنان را از گفتار گناه[آلود] و حرامخوارگى شان باز نمى دارند راستى چه بد است آنچه انجام مى دادند {63}
«در هر جامعهای تا زمانی که گروهی از اندیشمندان متعهد و مسئول وجود دارد که در برابر مفاسد ساکت نمینشینند و به مبارزه برمیخیزند و رهبری فکری و مکتبی مردم را در اختیار دارند، این جامعه به تباهی و نابودی کشیده نمیشود؛ اما آن زمان که بیتفاوتی و سکوت در تمام سطوح حکمفرما شد و جامعه در برابر عوامل فساد بیدفاع ماند، فساد و به دنبال آن نابودی حتمی است.»
تفسیر نمونه
جهت مطالعه ساير نكات اين جزء،به لينك زير مراجعه نماييد
https://www.quranpuyan.com/yaf_postsm11700findunread_nkht-mhm-jz-shshm-qrn-khrym.aspx#post14400
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
♦️#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑قسمت اول؛
💫مقدمه:
#انکارضروری_دین از مسائل حوزة اجتماعی در فقه و مسئلهای است که همواره موضوع پرسشهای گوناگونی بوده است و در عصر کنونی بیش از پیش مورد بحث و تأمل افراد و گروههای مختلف جامعه است. یک سر مسئله دین و یک سر مسئله جان انسان است و هریک اهمیت خاصی دارند. بحث اساسی در این مسئله #کفر منکر ضروری است؛ یعنی اگر شخصی به هر دلیلی دربارة یکی از احکام ضروری اسلام تردید و آن را انکار کرد و از پذیرش آن سر باز زد، آیا میتوان وی را به دین اسلام کافر دانست و احکام کفر و #ارتداد را بر وی جاری کرد؟ اگر چنین است، چه ضوابط و قیودی بر این حکم وجود دارد؟
✅بحث انکار ضروری اسلام در جایی مطرح میشود که شخص اصل اسلام را پذیرفته و حکمی از دین را نمیپذیرد. توجه به این نکته لازم است که محل نزاع در بحث ضروری در جایی است که کسی بگوید من اسلام، قرآن، پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامت را قبول دارم؛ اما مثلاً #وجوب_حج را نمیپذیرم. در این فرض، این پرسش مطرح میشود که آیا این انکار موجب #کفر اوست؟
⭕️تعريف #ضروري_دين در #قران، #روايات و #فقه
♻️ضروریات دین در قرآن ذکر نشده و در آن، به طور مستقیم درباره منکِر ضروری دین سخنی به میان نیامده است
♻️در روايات میتوان به روایتی از امام موسی بن جعفر (علیهالسّلام) اشاره کرد که علمای ما، از جمله علامه مجلسی، بدان متذکر شدهاند؛ این تنها روایتی است که به معنای ضروری اشاره کرده است
👈آن حضرت امور ادیان را به چهار دسته تقسیم فرمودند
↩️ که به دو دسته بازگشت دارد:
🔻 امر اوّل چیزهایی که هیچ اختلافی بین تمام امت اسلامی در آن نیست و آن #ضروریات_دین است که نیازی به فکر و نظر و استدلال ندارند .
🔻امر دوّم، غیر ضروریات دین را شرح میدهند که در اثبات آن به نظر و استدلال نیاز است و #شک و انکار در آن راه دارد
👈در منابع روایی غير از حديث فوق ؛ حدیثی که به اسم ضروریات دین اشاره کرده باشد، یافت نشد، و این به دلیل آن است که اصطلاح ضروری دین لفظ مستحدث و تازه ای است که بعد از «صاحب شرایع» در فقه وارد شده است.
البته در منابع روایی ما روایاتی وجود دارد که از مجموع آن، فقهای ما این اصطلاح را وضع کرده اند.
♻️آن گونه که از تعریف های #فقیهان بدست می آید، در ضروری بودن یک حکم، فقط علم به آن کافی نیست بلکه باید آن قدر #واضح و شناخته شده باشد که از هیچ مسلمانی پنهان نباشد و #جزء_دین بودن آن، نیازی به دلیل و برهان نداشته باشد.
بالاتر از این، حکم ضروری آنقدر معروف و #مشهور باشد که غیرمسلمانهایی که به جامعه اسلامی نزدیک اند، بدانند که آن حکم جزء دین اسلام است. مثلاً حتی غیرمسلمانها می دانند که نماز از واجبات دین اسلام است.
📌وضوح و روشنی ضروریات دین به حدّی است که انکار آن توسّط مسلمان، مستلزم تکذیب پیامبر اکرم و انکار رسالت اوست.
بنابراین #ضروریات_دین را می توان این گونه تعریف کرد: «ضروریات دین به احکام و عقایدی گویند که جزء دین بودنشان اثبات شده و از جمله واضحات و بدیهیات باشد، به گونه ای که عادتا بر هیچ مسلمانی پوشیده نباشد و حتی بعضی از غیرمسلمانان هم جزء دین بودن آن را بدانند».
🖋🖋نقل از سایت دانشنامه اسلامي
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و قتل فرد ميشود؟
🛑قسمت دوم:
❓آيا #انكارضروري موجب #كفر ميشود يا نميشود؟
آيا به طور #مطلق انكار ضروري موجب كفر ميشود و يا قيد دارد. اگر كسي انكار كند كفر ميآورد يا بگوييم كه اصلاً نه انكار ضروري و نه انكار يقيني هيچ كدام كفر نميآورد، فقط انكار توحيد و انكار رسالت پيغمبر اكرم (ص) منشأ كفر ميشود.
👈بنابراين، بحث اين است كه #كافر به چه كسي گفته ميشود.اگر كسي بگويد
🔻 نماز دروغ است،
🔻روزه دروغ است،
🔻حج دروغ است،
👈 ولي به #پيامبر هم اعتقاد داشته باشد و به #وحدانيت خداوند هم قائل بشود آيا كافر هست يا نيست؟
مراد از بحث #منكرضروري اين است كه آيا خود انكار ضروري مستقلاً موجب كفر است يا اينكه اگر اين انكار منشأ بشود كه توحيد و رسالت پيغمبر صلي الله عليه وآله مورد انكار قرار بگيرد، شخص كافر ميشود كه غير از انكار توحيد و رسالت چيز ديگري منشأ كفر نيست.
👈بحث ديگر اين است كه آيا اگر كسي بعضي از احكام پيغمبر را با اينكه ميداند احكام پيغمبر است، قبول ندارد، ميگويد اينجا پيغمبر #اشتباه كرده، العياذ بالله، اصل سفارت پيغمبر را كه از ناحيه پروردگار آمده، اين را منكر نيست، ولي ميگويد تمام مطالب اينطوري نيست كه هر چه بفرمايد، مطابق با وحي و بي اشكال است، اين معنا آيا كفر ميآورد يا نه؟
📌 اين انكار فرمايش پيغمبر، گاهي راجع به موضوعات خارجي است، اگر كسي بگويد پيغمبر در اين موضوع مثلاً اشتباه كرده است، اين كفر نميآورد، خيلي از بزرگان مثل مرحوم صدوق #سهو_النبي قائل شده است،
اخيراً مرحوم آقاي شيخ محمد تقي شوشتري رسالهاي راجع به همين مسأله نوشته است، اين حرف باطل باشد يا صحيح باشد، كفر نميآورد، كفر يك احكام خاصهاي دارد كه #قتلش جايز يا واجب باشد، از مسلمان ارث نبرد و #نجس بشود، احكام مخصوصي براي مسلمان #كافر شده هست،
👈انكار نسبت به موضوعات، مسلماً كفر نميآورد.
ولي اگر در مسائلي ديني تكذيب پيغمبر باشد، مطالبي كه پيغمبر به عنوان دين نه به عنوان موضوعات خارجي، ميفرمايد، اما اگر به عنوان #نفس_دين باشد، اين #كفر ميآورد،
⭕️بررسی #انکارضروری:
👈حالا ببينيم نفس انكارضروري، و ضروري منهاي مسأله #تكذيب چطور است؟ كسي پيغمبر را تكذيب نميكند، ميگويد نماز واجب نيست، حجاب در اسلام نيست، اين ضروري است نه يقيني.
⏪⏪ضروري عبارت از اين است كه واضح است، احتياج به فكر ندارد كه بگويد در اسلام حج هست، نماز هست، روزه هست، اين را اگر كسي انكار كند بنفسه كفر ميآورد يا نه؟ نظر فقها مختلف است.
✳مرحوم آقاي خوئي مدعي است كه #منكرين_ضروريات مسلم في الدنيا و كافر في الآخرة هستند، و روايت كه فرموده كه نه تنها از ايمان بلكه از اسلام هم خارج ميشود، در اين نشئه نيست بلكه در نشئات بعد خارج ميشود.
✳مرحوم صاحب جواهر ميخواهد مطلب را مسلم بگيرد كه نظر فقهاء اين است كه #نفس_انكارضروري براي افراد معمولي و كساني كه بزرگ شده محيط اسلام هستند، خودش من حيث هو كفر ميآورد و لو قطع داشته باشيم كه اين معتقد به اسلام است و پيغمبر را هم تكذيب نميكند. او ادعاي #اجماع كرده است اما اجماع را نميتوانيم مسلم فرض كنيم.
👈پس، بايد جمع بين صحيحه سماعه و روايتهاي ديگر را ببينيم چيست؟
سماعه معيار اسلام را #شهادتين ميداند و در روايات ديگر، زائد بر شهادتين، انكار ضروري، يا به طور كلي يا نسبت به بعضي از موارد مثل حج وجود دارد
✳نظر مختار: جمع انها باين صورت اظهر است كه معيار در مقام ثبوت، همان #شهادتين باشد، در روايات هم اينطور بود، منتها انكارضروري، اماره بر تكذيب باشد.
⭕⭕ نفس انكار ضروري بي قيد و بما هو اصلاً كفر نميآورد، انكار ضروري اماره است، با دليل قطعي كه در مقابل اماره هست، از اماره رفع يد ميشود.
👈من به كلمات بزرگان مراجعه هم كردم، ديدم مرحوم آقا ضياء عراقي در حاشيهاي كه بر عروه زده، نظرش همين است كه
👈 انكار ضروري، اماره بر كفر است و خودش بما هو كفر نيست، اگر قطع داشته باشيم كه اين به رسالت پيغمبر و توحيد اعتقاد دارد، و لو اينجا اشتباهي برايش شده و اين را انكار ميكند، اين محكوم به #كفر نيست و مسلمان است.
🎙خلاصه جلسات درس خارج فقه ايت الله شبيري زنجاني
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑قسمت سوم:
✳روایات دربارة تحقق «کفر»
در این بحث سه گروه از روایات وجود دارد
↩️ گروه اول، روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه اعتقاد به هر موضوعی از موضوعات عالم که خلاف واقع باشد موجب برای #کفر و یا #شرک خواهد شد چنانکه صحیحه برید عجلی دلالت بر آن دارد.
↩️طائفه دوّم ، روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه #جهد و #إنکار هر یک از #احکام_الهی اعم از واجبات و محرمات موجب برای کفر است.
↩️طائفه سوّم، روایتی است که دلالت دارد بر اینکه #مرتکب_گناهان_کبیره اگر معتقد به #حلیّت آن باشد #کافر است بلا فرق بین اینکه عالم به حرمت باشد یا عالم نباشد و بلا فرق بین اینکه ضروری دین باشد یا نباشد
🔻مطالعة روایات نشان داد در هیچ روایتی، اثری از کلمة «ضروری» و انکار ضروری نیست؛ در نتیجه تنها توجیه آمدن کلمة «ضروری» در عبارت بزرگانی همچون ابنسعید حلی و محقق حلی این است که این دسته از فقها روایات را کنار هم گذاشته (روایاتی مانند «جَحَدَ الفَرَائِضَ» یا «ارتَکَبَ کَبِيرَةً») و از آنها چنین عنوانی را اصطیاد کرده اند. در این صورت #اجماع و شهرت به دلیل مدرکی بودن بیتأثیر خواهد بود.
✳✳چكيده
مطالعه در مسئله، نتایج زیر را به دنبال داشت:
💠در مسئلة #انکار_حکم_ضروری دین، مشهور معتقدند منکر ضروری #کافر است و بنا بر نظر مشهور باید آثار کفر را برای منکر ضروری اجرا کرد. عده ای نیز انکار ضروری را در صورت ملازم بودن آن با تکذیب النبی(صلی الله علیه و آله) موجب کفر میدانند.
💠مراد از #ضروری آن حکمی است که واضح است و منکِر نیز به آن علم دارد و به آن اعتقاد پیدا کند؛ یعنی قبلاً علم داشته این حلال است و اکنون به حرمت اعتقاد پیدا میکند یا اینکه علم داشته واجب است و اکنون به عدم وجوب اعتقاد پیدا میکند یا اینکه علم داشته حرام و کبیره است؛ ولی الآن به #عدم_حرمت اعتقاد پیدا میکند. در نتیجه منکِر یک حکم ضروری که به ضروری بودن آن حکم علم دارد، خودش خارجکننده از اسلام است.
📌بنابراین میتوان سه ملاک از این معیارهای یادشده در مورد ضروری ارائه داد:
↩️ نزد همة مسلمانان واضح و آشکار است؛
↩️نیازی به اقامة دلیل ندارد؛
↩️ اجتهاد در آن معنا ندارد.
💠فرض بحث در انکار ضروری جایی است که 👈👈انکار با علم به اینکه حکم مورد انکار، ضروریِ دین است، صورت گیرد؛ وگرنه انکار ضروری از روی #شبهه یا یک منشأ دیگری، از محل بحث خارج است.
💠هیچ روایت و دلیلی نداریم که اگر #منکرضروری سر از تکذیب پیامبر(صلی الله علیه و آله) درآورد و موجب تکذیب نبی(صلی الله علیه و آله) شود، مستلزم کفر است؛ بله، خود #تکذیب_النبی(صلی الله علیه و آله) بیگمان موجب #کفر است.
💠تدین به اسلام واجب است و اگر کسی یکی از احکام را با این دو خصوصیت (واضح بودن حکم آن نزد مسلمانان و علم به آن) #انکار کند، از اسلام خارج میشود.
💫🖋بررسی فقهی کفر منکر ضروری،
ايت اله محمدجواد فاضل لنکرانی
🔹🔹نکتهای که باید بر آن تاکید کرد، آن است که ضروریبودن یک حکم و اعتقاد، #همیشگی نیست و گاه منحصر به #زمان و #مکان خاصی میشود. از این رو نمیتوان کسی را که آن حکم و اعتقاد را در غیر آن زمان انکار میکند، کافر شمرد و این، به سبب تحول در افکار و اشخاص در زمانهای مختلف است؛ گاه اعتقادی به سبب یک واقعه تاریخی یا اجتماعی در جامعه گسترش مییابد، به گونهای که همه آن را میدانند و به صورت ضروری مذهب یا دین در میآید؛ اما در زمان دیگر این گونه نیست. (از سايت ويكي فقه)
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑 قسمت چهارم:
"بعد از بررسی در کلمات بزرگان و مجموع روایات باب و مراجعه به فرمایشات مرحوم استاد خویی ره معلوم شد که کلمات فقها در این جهت #مضطرب و #مشوش است از این جهت حکم نمودن در مسأله حقیقتاً مشکل است.
✅ محقّق اردبیلی ره معتقد است که #منکرضروری دین تنها در صورتی محکوم به #کفر است و احکام کفر بر وی مترتّب میشود که إنکار او بازگشتش به إنکار رسول الله و تکذیب او باشد و این در صورتی است که فرد از روی #تعمد حکمی از احکام ضروری دین را إنکار کند یعنی با اینکه میداند این حکم منسوب به رسول الله است، منکر انتساب آن به خداوند شده و با این إنکار در حقیقت منکر رسالت شده و از این جهت محکوم به احکام کفر است.
👈 ولی اگر معتقد به رسالت رسول الله باشد و از طرفی نداند که این حکمی که منکر آن شده از احکام ضروری إسلام است نمیتوان گفت چنین شخصی منکر رسالت رسول الله است و إطلاق کافر و ترتّب احکام کفر بر چنین شخصی در غایت إشکال است.
👈بنابراین #کافر عبارت است از کسی که منکر یکی از این دو چیز باشد: یا منکر وحدانیت خداوند و یا منکر رسالت رسول الله .بنابراین منکر ضروری دین چنانچه میداند حکمی جزء ضروریات دین است و با این حال عالماً و متعمّداً منکر آن شود چون إنکار او در حقیقت بازگشتش به إنکار رسالت است از این جهت محکوم به کفر بوده و احکام کافر بر او مترتّب میشود.
♦(امام خمينى هم نيز اين نظريه را برگزيده و در تحرير الوسيله مى فرمايد:
«كافر كسى است كه اسلام را نپذيرفته باشد، يا پذيرفته، اما يكى از ضروريات دين را انكار كرده باشد، به گونه اى كه انكارش به انكار رسالت و تكذيب پيامبر يا ناقص شمردن شريعت پاك او منجر شود، يا چيزى از او سر زند كه باعث كفر او باشد; مانند قول يا فعلى كه مستلزم كفر او باشد ... اما #غلوكننده اگر غُلُوَّش به انكار خدا يا توحيد يا نبوت منجر شود كافر است وگرنه نيست.» )
✅ اما کسی که منکر حکمی از احکام دین مثل حرمت #موسیقی شود و در عین حال معتقد به رسالت هم باشد چنانچه إنکار او از روی علم و تعمّد نباشد در این صورت نمیتوان حکم به کفر و نجاست چنین فردی کرد
🔻مثل خیلی از مسلمانان عصر حاضر که إسلام را قبول دارند ولی با این حال برخی از احکام آن را نپذیرفتهاند حال یا به جهت #شبهاتی که در ذهن نسبت به آن دارند و یا به جهت اینکه قریب العهد به إسلام هستند و پذیرش همه احکام إسلام در ابتدا برای آنان سخت است و با اینکه اعتقاد به خدا و رسول دارندولی منکر برخی از فروع إسلام هستند ومیگویند این حرف ها ساخته وپرداخته خود #آخوندها است.
👈با این بیان #إنکارضروری_دین فی نفسه و به عنوان مستقل، موجب برای کفر نمیشود مگر در صورتی که بازگشت آن به إنکار رسالت باشد و این در صورتی است که إنکار از روی تعمد و عن علمٍ باشد .
👈👈👈آنچه به نظر بنده می رسد تبعاً للمحقّق الاردبیلی ره آن است که #منکرضروری دین چنانچه إنکار وی از روی #تعمد و #علم نباشد و معتقد به رسالت رسول الله هم باشد نمیتوان گفت که إنکار وی بازگشتش به إنکار رسالت است و حکم نمودن به کفر چنین فردی و ترتّب آثار کفر بر وی مشکل است.
✅و اما #غلات که إمامان معصوم را خدا دانسته و یا معتقدند که خدا در آنان حلول کرده است آنان نیز قطعا محکوم به #کفرند زیرا منکر #الوهیت و #وحدانیت خداوند متعال شدهاند و شکی نیست که چنین افرادی قطعاً محکوم به کفر است."
🎙درس خارج فقه ايت الله مصطفي اشرفی-
مدرسه علميه ايت اله خويي مشهد
http://quranpuyan.com/yaf_postst5670_Drwry-dyn-chyst--y-nkr-Drwryt-dyn--mwjb-kfr--w-qtl-frd-myshwd.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
💐 با سلام به مخاطبان عزیز
💮🔶فهرست #موضوعات ارايه شده در پستهای چند قسمتی در بخش #پرسشوپاسخقرآنی در کانال قران پويان (پست ساعت 18 روزانه) در سال 1402 بشرح زیر بوده است:
علاقمندان جهت مطالعه هر یک از موضوعات میتوانند، روی #هشتگ مربوطه و یا بر لینک مطالب در سایت قرآن پویان کلیک نمایند.👇
💎 آيا در اثبات اول ماه قمري، #اتحاد_افق شرط است يا خير؟ مهم ترين دلايل موافقان و مخالفان چيست؟
http://B2n.ir/x66234
💎#مطهرات و #نجاسات
مروري بر دلايل و فتاواي متمايز آيت الله صادقي تهراني
💎منظور از #پسر_خدا نامیدن #عیسی در #مسیحیت چیست؟
http://B2n.ir/k05698
💎#تقيه به چه معناست؟ آيا تقيه در قران ذكر شده است؟ مفهوم درست ان چيست؟❓
http://B2n.ir/j23576
💎#اشک بر امام یا اشک با امام؟
💎 ثبت و ترويج و تكريم مناسبتهاي غير واقعي، چرا؟
با تمركز بر تاريخ #جعلي ولادت #حضرتمعصومه
💎نگاه #فراخطي به آيات سوره #مائده: آيا #آيه_اكمال ، جدا و بي ارتباط به آيات قبل و بعد آن است؟
http://B2n.ir/e97926
💎 #امامت_شیعی، شامل چه اصولي است؟ آيا انكار اين اصول ، موجب #خروج از دين و #كفر است؟
💎#جلوه_های_اخلاق در سرزمین #حسین(ع)
💎#حسین (ع) به مثابه راه ، #تحریفات عاشورا از دیدگاه شهید بهشتی
💎گزيده اي از #تاريخچه_عزاداری_حسيني در ایران
💎#محمد؛ #پيامبر_رهاييبخش_انسانها_از_بندها
http://B2n.ir/q82369
💎#كرامتانساني، ذاتي يا اكتسابي، تفاوتها و آثار
http://B2n.ir/x42563
💎#حقوق_بشر در اسلام.
http://B2n.ir/x55267
💎نگاهي به نقاط قوت #اعلاميه_جهاني_حقوقبشر
از نگاه شهيد مطهري
http://B2n.ir/x55267
💎رابطۀ #مجازاتهای شرعی و قانونی با #کرامت_انسان چیست؟
http://B2n.ir/x42563
💎 #حقوق_شهروندی در منظر فقهي آیتالله سیستانی
💎نفي #اجبار و #زور در قبول دين و عمل به احكام
http://B2n.ir/r28359
💎بررسی #الزام_حجاب_بانوان در حکومت دینی:
آيا قران و سنت، حكومت ها را به اجبار به پوشاندن موي سر زنان ملزم كرده است؟
http://B2n.ir/q54957
💎مروري كوتاه بر واقعه #كشف_حجاب_اجباري
💎اشتباهات ما در موضوع #حجاب
http://B2n.ir/k26659
💎 آيا كشف حجاب،مجازات #شلاق دارد؟
معيار جرم بودن و وضع مجازات چيست؟
http://B2n.ir/x77230
💎#حكومت و #عدالت در اسلام
http://B2n.ir/p52505
💎ايا در زمينه مسايل سياسي مثل #انتخابات هم بايد از #علماي_ديني و فقها #تقليد كرد؟ ايا شركت در انتخابات، #تكليف_شرعي است؟
http://B2n.ir/f97736
💎 #نقد و #سئوال_از_حاكمان: #واجب_شرعي يا ممنوع؟
http://B2n.ir/h66306
سایت و کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
www.quranpuyan.com
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑 قسمت ششم:
🔻در چه صورتی انکار ضروری باعث #ارتداد میشود؟
"به اعتقاد علمای شیعه و سنی، انکار ضروری دین اسلام، موجب کفر است. در این باره دست کم شش نظر را میتوان در بین فقها یافت.
1⃣-در هر حالتی موجب #ارتداد است
انکار ضروری دین به خودی خود سبب مستقل کفر است و انکار ضروری دین، همانند انکار خدا و رسالت پیامبر، سبب تامّ کفر است؛ هر چند ناشی از شبهه باشد یا مستلزم تکذیب پیامبر نباشد. برخی این قول را به علامه حلی نسبت دادهاند.
2⃣-اگر از سوی #جاهل_مقصر باشد باعث #ارتداد است
منکر ضروری دین به شرطی مرتد است که جاهل مقصر باشد (شبهۀ او به دلیل کوتاهی خودش در شناخت شریعت رخ داده باشد)؛ اما اگر اگر جاهل قاصر باشد، مرتد نیست. این نظریه، از آنِ شیخ انصاری دانسته شده است.
3⃣-اگر از روی دشمنی و با #تکذیب_پیامبر باشد باعث ارتداد است
🔻انکار ضروری دین به شرطی موجب ارتداد میشود که مستلزم تکذیب پیامبر و رسالت او، و حاکی از انکار از روی #دشمنی باشد. بنابراین اگر کسی از روی جهل مرکب حکمی را با اعتقاد به اینکه جزء شریعت نیست انکار کند، مرتد نیست. با این حال باید قرائنی دالّ بر شبهه و جهل مرکب در فرد انکارکننده دیده شود.[۲۶] سید مرتضی، ملاهادی سبزواری، سید بحرالعلوم، آیتالله خویی از قائلان این نظریه دانسته شدهاند. به ادعای برخی، مشهور فقهایی که به مسئله منکر ضروری پرداختهاند و حتی برخی از کسانی که نظریه اول را پذیرفتهاند، صورت شبهه را استثنا کردهاند.
4⃣-اگر منکر، شهروند سرزمین اسلامی باشد مرتد است
منکر ضروری دین اگر در سرزمین اسلامی متولد شده و تا دوره جوانی در همان جا زندگی کرده و ضروریات اسلام را دانسته باشد و پس از آن انکار کند، کافر است. اما اگر منکر ضروری دین، از سرزمینهای دور از اسلام است، به گونهای که احتمال مخفی ماندن ضرورت بر او پذیرفتنی است، انکار ضروری دین موجب کفر او نمیشود. این نظریه از صاحب جواهر دانسته شده است.
5⃣-اگر منجر به انکار توحید و نبوت نشود باعث ارتداد نیست
سید روح الله خمینی در «کتاب الطهارة» با تأکید بر مسئلۀ عرف مسلمانان میگوید که گفتن شهادتین (اعتقاد به توحید و نبوت) برای مسلمان بودن کافی است و انکار برخی از احکام ــ اگر منجر به انکار این دو اصل نشود ــ موجب ارتداد نیست؛ زیرا مسلمانان عرفاً به کسی که دین پیامبر(ص) را قبول دارد اما در وجوب نماز دچار تردید شده یا مثلاً حج را مربوط به دوران ابتدایی اسلام میداند نمیگویند: «مسلمان نیست».
6⃣-اگر مستلزم تکذیب پیامبر باشد باعث ارتداد است
از نظر محقق داماد و سید موسی شبیری ارتداد در صورتی رخ میدهد که مستلزم تکذیب پیامبر(ص) باشد. اگر کسی بگوید: «پیامبر دروغ گفته است» باعث #کفر او میشود؛ اما اگر بگوید من پیامبر(ص) را قبول دارم؛ اما به دروغ بگوید «این حکم، گفتۀ پیامبر نیست»، باعث فسق او میشود؛ اما موجب کفرش نمیشود.
👈به گفتۀ آیتالله شبیری، حتی موارد روشنی همچون انکار #حج تمتع توسط صحابه نیز باعث نشده تا پیامبر(ص) و امام علی(ع) آنها را کافر بدانند. بنابراین #انکارضروری_دین، صرفاً میتواند یک اماره (نشانه) بر کفر باشد و به تنهایی باعث اثبات کفر نیست. پس اگر قطع داشته باشیم که فردی به رسالت پیامبر و توحید اعتقاد دارد؛ اما حکمی از شرع را انکار میکند محکوم به کفر نیست و مسلمان است.
🖥برگرفته از سايت ويكي شيعه
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑 قسمت هفتم:
🔻🔻انكار ضروري دين، وقتي است كه فرد به ضروري بودن ان امر و تشريع آن از طرف پيامبر يقين داشته باشد و #اگاهانه انرا انكار كند
✳"یکی از موجبات ارتداد که احکام ویژه ای در نظام کیفری اسلام بر آن مترتب میشود انکار یکی از ضروریات دین است. سوالی که مطرح میشود این است که آیا در انکار ضروری دین ـ که موجب #ارتداد است ـ علم و آگاهی شخص انکارکننده هم نقش دارد یا اینکه انکار ضروری دین به هر صورتی که باشد موجب ارتداد میشود؟
✳ در مقاله حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به نقش علم در انکار ضروری دین پرداخته و نتایج حاصل از آن در
مجموع بیانگر این است که #علم و آگاهی انکارکننده به ضروری دین بودن آنچه انکار میکند از شروط اصلی تحقق ارتداد است.
✳محقق اردبیلی ضروری دین را با دایره ای وسیعتر معنا میکند: «مقصود از ضروری دین که منکر آن کافر میشود موضوعاتی است که یقیناً ثابت شده است بخشی از دین است اگر چه با دلیل و استدلال باشد و اجماعی هم در بین نباشد چون دلیل کافر بودن منکر ضروری دین انکار شریعت و انکار صداقت پیامبراسلام در موضوعی است که آن را انکار میکند با اینکه به طور یقین میداند آنچه را
انکار میکند به صورت یقین در اسلام ثابت شده است»
در نظر محقق اردبیلی، ضروری دین جزو امور بدیهی و روشنی که نیازمند به اثبات نداشته باشد، نیست، بلکه ضروری دین باید با دلیل و استدلال در نزد منکر آن اثبات
شود و فرد منکر به درجه یقین رسیده باشد و بعد از آن ضروری دین را انکارکند.
✳شهید اول نیز معیار انکار ضروری دین را ثابت بودن آن در نزد انکارکننده میداند و در بخشی از تعریف مرتد آورده است: «هر کسی منکر آن چیزی است که میداند
ضروری دین بودن آن ثابت شده است و یا آنچه ضروری دین است را با آنکه نزد او ثابت شده است را انکار میکند مرتد است» معیار ضروری دین در نزد شهید ثانی نیز آن دسته از مسائل و احکامی هستند که حکم آن در دین اسلام برای همه ثابت شده است، بنابراین اگر کسی با مواردی که اجماعی نیست و در مورد آن اختلافنظر وجود دارد مخالفت کند منکر ضروری دین محسوب نمیشود. او در این مورد میگوید:«معیار انکار ضروری دین، انکار نمودن اموری است که #علم وجود دارد که آنچه انکار میشود ضروری دین است»
✳مرحوم آیت الله خویی در جواب این سوال که کسانی که واجب بودن حجاب یا روزه و حرام بودن شراب و ضروریات دیگر دین را انکار میکنند آیا این انکار موجب خروج آنان از دین میشود؟ مینویسد: «اگر منکر ضروری دین متوجه باشد و #بداند آنچه انکار میکند ازضروریات دین است به نحوی که این انکار، به انکار رسالت پیامبراسلام منجر میشود مرتد است ولی اگر انکار او انکار رسالت نباشد موجب #کفر نیست.»
🛑 نتیجه گیری
👈از مجموعه مباحث مطرح شده نتیجه گرفته میشود که منکر ضروری دین زمانی #مرتد محسوب میشودکه #بداند در شریعت مقدس اسلام حکم #ضروری بودن آن، ثابت بوده و به یقین پیامبر اسلام آن را آورده است و چنین فردی به درجه #یقین رسیده باشد و بعد از آن ضروری دین را انکارکند. بنابراین علم و آگاهی انکارکننده به ضروری دین از شروط اصلی تحقق ارتداد است.
📌همچنین با توجه به معانی مختلف لفظ کافر در روایات و احتمالات مختلفی که از آن معانی قابل برداشت است و نبودن اجماع، به این نتیجه رسیدیم که انکار ضروری دین سبب مستقل برای تحقق ارتداد نیست، بلکه منکر
ضروری دین اگر انکارش مستلزم انکار دین و رسالت باشد مرتد محسوب میشود و این نظر با مبانی شرعی و عقلانی به دلیل قاعده درء و اصل احتیاط نیز سازگارتر است.
👈بنابراین به محض انکار ضروری دین نمیتوان حکم به #مرتد بودن شخص داد، بلکه اگر انکار ضروری دین توسط مرتد به دلیل وجود سوالات و #شبهات او باشد باید پاسخ به سوالات او مورد توجه قرار گرفته و اگر برای حاکم ثابت شود که مهلت خواستن مرتد برای حل شبهه از روی عناد و بخاطر فرار از مجازات و ایجاد فتنه و تضعیف اعتقادات مسلمانان نیست، لازم است مدت زمانی که موجب از بین رفتن #شبهه و سوالات او باشد به او مهلت داده و او را مورد ارشاد و راهنمایی قراردهد
🖋برگرفته از مقاله استقلال در سببیت انکار ضروری دین و نقش علم در تحقق ارتداد
٢ ، رحیم وکیلزاده ١ عادل اصغرپور طلوعی
٤ ، محسن شکرچیزاده ٣ ، محمدعلی حیدری
📃مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال پنجاه و یکم، شمارۀ اول، بهار و تابستان ١٣٩٧
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛