✳️ جُستارهای قرآنی رحیق
برشی از کتاب گرانقدر سروش هدایت ج 3- برش 234 #آیت_الله_جوادی_آملی #سروش_هدایت #اسلام_شناسی #آموزه_
برشی از کتاب گرانقدر سروش هدایت ج 3- برش 235
#آیت_الله_جوادی_آملی
#سروش_هدایت
#اسلام_شناسی
#آموزه_های_اسلامی
#قرآن_شناسی
#آموزه_های_قرآنی
🔅🔅🔅
▫ راز اصلي ترك دعا براي اوحدي از اهل فنا اين است كه اگر نيايش، زبان قال بعضي، و لسان حال برخي و براي عده اي حال و براي گروهي ملكه است، براي مقرّبان ويژه به مثابه فصل مقوّم است، به طوري كه اتحاد دعا و داعي در آنها عصاره هويّت آنان را فقر، ربط و نيايش قرار داد؛ يعني اگر خداوند عين غناست؛ نه «ذاتٌ ثبت له الغني»، اينان عين فقراند؛ نه «ذوات ثبت لهم الفقر». گرچه ديگران نيز جز فقر نيستند؛ ليكن برخي كه مدعي (انا ربّكم الأعلي) [سوره نازعات، آيه 24.]اند، خود را عين غنا مي پندارند و بعضي كه داعيه دارِ (إنّما أوتيته علي علمٍ عندي) [سوره قصص، آيه 78.]اند، خويش را غني مي يابند و گروهي كه در سير و سلوك الهي اند، خود را فقير مي دانند؛ نه فقر، و اگر مطالب حكمت متعاليه را باور داشته باشند، خويشتن را عين فقر و ربط مي فهمند و آن را تعقّل مي نمايند؛ ليكن پرواز از مفهوم به مصداق و صعود از معقول به مشهود و جهش از حصول به حضور و نزاهت از تثليث و تثنيه به توحيد ناب، وقف اوحدي از موحدان نابي است كه خود متن دعاي مروَّح و نيايش مجرّداند:
نه اشارت مي پذيرد ني بيان
ني كسي زو علم دارد ني نشان
تو مباش اصلاً كمال اين است و بس
تو ز تو لا شو، وصال اين است و بس
[منطق الطير، ص 11، بيت 194 ـ 195.]
▫ البته مصداق كامل اين گونه ذوات قدسي كه متن دعاي مروَّح[شادمان و نشاطآور (لغت نامه دهخدا).]اند،همانا اهل بيت عصمت و طهارت(عليهمالسلام)اند كه حضرت امام سجاد(عليهالسلام) كه صاحب زبور آل محمدصلي الله عليه و آله و سلم و انجيل اهل وحي مي باشد، سخنگوي آنان در اين صحيفه است و آنچه درباره حضرت ختمي نبوّت صلي الله عليه و آله و سلم گفته شد، به استثناي مقام والاي نبوّت و رسالت، شامل آنها خواهد شد:
آنچه اول شد پديد از جَيْبِ غيب
بود نور پاك او بي هيچ ريب
[منطق الطير، ص 16، بيت 282.]
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تدبر
#فهم_قرآن
#امکان_فهم
🔅🔅🔅
📈 اقسام تدبر در قرآن
📈 تفاوت تدبر در قرآن با تفسیر
استفاده از معارف قرآن کریم شامل دو لایه مفهومی است:
▫ فهم معانی و مقاصد قرآن
▫ شرح معانی و مقاصد قرآن
🔅 لایه اول همان است که در ادبیات قرآن و روایات معصومان، از آن با کلمه «تدبر» یاد شده؛ و لایه دوم همان است که در ادبیات قرآن و روایات معصومان، از آن با واژههای «توضیح»، «تفسیر» و «تبیین» یاد شده است.
🔹 [ بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۰۸، باب ۵۲، أخبار الغدیر: رسول خدا، حضرت محمد مصطفی در روز غدیر فرمودند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ تدبروا الْقُرْآنَ وَ افْهَمُوا آیَاتِهِ وَ انْظُرُوا إِلَى مُحْکَمَاتِهِ وَ لَا تَتَّبِعُوا مُتَشَابِهَهُ فَوَ اللَّهِ لَنْ یُبَیِّنَ لَکُمْ زَوَاجِرَهُ وَ لَا یُوَضِّحُ لَکُمْ تَفْسِیرَهُ إِلَّا الَّذِی أَنَا آخِذٌ بِیَدِهِ وَ مُصْعِدُهُ إِلَیَّ وَ شَائِلٌ بِعَضُدِهِ وَ مُعْلِمُکُمْ أَنَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ وَ هُوَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَخِی وَ وَصِیِّی»: ای گروههای انسانها، در قرآن، تدبر کنید و آیات آن را بفهمید و به محکماتش نظر کنید و از متشابهش تبعیت نکنید. پس به خدا قسم، بازدارندههای قرآن را برای شما بیان نمیکند و تفسیر آن را برای شما توضیح نمیدهد، جز کسی که من گیرنده و بالابرنده دست و بازوی او به سوی خویش هستم و اعلامکننده این حقیقت درباره او هستم که «همانا هر کس که من مولای اویم، پس این علی مولای اوست» و او علیبنابیطالب برادر و وصی من است.»]🔹
▫ اما لایه اول (فهم)، در دسترس عموم انسانهاست و صحت و سلامت این دسترسی، مشروط به دو شرط اصلی است:
با ادبیات قرآن کریم یعنی همان عربی مبین، آشنا باشند؛ و اگر نیستند، از ترجمههای معتبر بهره بگیرند.
در مواجهه با قرآن کریم، تدبری روشمند داشته باشند.[ در این صورت است که امکان تبعیت از محکمات قرآن کریم فراهم میشود.]
▫ و اما لایه دوم (شرح)، در دسترس مطهرون یعنی همان معصومان است و بهرهمندی سایر انسانها از این معارف، تابعی از بیان آن ذوات مقدس است. توجه به دو نکته در این مقام ضروری است:
▫ شرح معانی و مقاصد قرآن کریم توسط معصومان، خود شامل مواردی مانند درک باطن، شرح سایر لایههای معرفتی، توسعه معنایی، تشخیص مصادیق، تأویل، نسخ، تخصیص، تقیید و… است.
▫ با توجه به اهمیت معارف اهلالبیت: و بروز مسائل و ابهامات نو پدید و وجود احادیث مشکل و جریان نامیمون وضع حدیث و…، بهرهمندی از تبیین و تفسیر معصومانه قرآن، بر پایه تحصیل ملکه اجتهاد یا تقلید از مجتهدان جامع الشرایط ممکن است و راهی جز این دو نیست.
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
.
اگر حیات آدمیان، هدفی بالاتر از مزایا و خواستنیهای دنیای طبیعت نداشت، نه تنها آنهمه فضایل و کرامتها و فداکاریها و شهادتها بیهوده و لغو و عبث بود، بلکه اشخاصی که دارای چنان ارزشهای عالی بوده و در راه به دست آوردن آنها متحمل شکنجه شده و حتی حیات طبیعی خود را از دست دادهاند، باید مردمانی بیچاره و ضعیف، و از یک جهت اشخاص بدبخت به شمار میآمدند! زیرا به جای بهرهبرداری از حداکثر لذایذ و خودکامگیها و از بین بردن ناتوانان برای اشباع خودخواهیهای پستتر از حیوانات درنده، در نجات خود و دیگران، از همۀ مزایا و لذایذ زندگی چشم پوشیده و متحمل آزارها و مشقتهای سخت گشته و حتی عزیزتر از همه چیز را که جان شیرین است، از دست دادهاند!
در اینجا باید بیپرده صحبت کنیم، و بیمی از سخنان ضد انسانی «توماس هابز»ها و «نیچه»ها به خود راه ندهیم. اگر «چنگیز»های آسیا و «نرون»های اروپا با آنهمه کشتار و خونریزی نتوانستند آخرین ضربۀ مرگآور را بر همۀ انسانها فرود بیاورند، این بیماران، با نداهایی که سر میدهند، آگاهانه یا ناآگاهانه آخرین تیر خلاص را بر مغز انسان و آخرین ضربه را بر قلب انسانیت وارد میآورند. دلیل اینکه آخرین ضربه را بر قلب انسانیت وارد میآورند این است که: فساد اخلاق و سقوط تمدن و فرهنگ و شیوع لذتپرستی، زندگی را به پوچی کشانده و دیگر قلبی در مردم نمانده است که حیات واقعی را احساس نماید و طعم حقیقی آن را بچشد.
جعفری، محمدتقی. امام حسین(ع)، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت. ص ۲۲ و ۲۳
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
.
با توجه به اهميت فوقالعادهای كه داستان حسين(ع) دارد، چه علتی باعث شده است كه اكثر محققان و تحليلگران تاريخ، حق اهميت و عظمت آن را به جای نياوردهاند؟
به نظر میرسد چهار علت دارد:
۱- اهتمام به اين واقعۀ شگفتانگيز، احتياج به شناخت ابعاد و سطوح بسيار متنوع، مانند معرفت دين، اخلاق، حقوق، سياست به معنای مديريت انسان در حركت به سوی عالیترين هدف حيات و اصول پيشرو فرهنگها دارد. لذا، كمتر كسی توانسته است كه اهميت واقعی اين حادثه را درک نمايد.
۲- ممكن است فهم حادثۀ مورد تحليل، نيازمند پيگيری علل و عوامل دور و نزديک و نتايج و رويدادهای همزمان باشد كه رابطهای با حادثه داشته باشند و شخص تحليلگر نتواند از عهدۀ جمعآوری و فهم دقيق آنها برآيد.
۳- در صورتی كه شناخت همهجانبۀ حادثه، موجب شود تا شخص محقق از برخی معتقدات خود دست بردارد، قطعی است كه چنين محققی به شناخت همهجانبۀ حادثه علاقهای نخواهد داشت.
۴- شخص متفكر و محقق، در رويارويی با اين حادثه، با حقايقی مانند ايمان، عشق، احساس مسؤوليت بزرگ دربارۀ انسانها و اعتقاد جَزمی به خدا و ابديت روبهروست، كه يكی از طرفين حادثه (امام حسين(ع) و ياران او) آنها را در حد اعلا داشتند. در صورتی كه طرف ديگر (يزيد و يزيديان) منطقی جز خودخواهی و خودكامگی و ظلم و تجاوز نمیفهميدند. شخص محقق، هر اندازه هم كه بخواهد در مقابل اين دو منطق (حقّ محض و باطل محض) بیطرفی و تماشاگريی بیتأثر را انتخاب كند، امكانناپذير به نظر میرسد.
جعفری، محمدتقی. امام حسین(ع)، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت. ص ۲۸ و ۲۹
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
عقل سرخ (۵) _ حق بودن رخداد تلخ کربلا
اگر آن دید بلند را نداشتی، مقطعی و موضعی فکر کردی؛ می گویی این #مصیبت سخت است، چرا #کربلا شده، چرا #نینوا شده، چرا #حسین_بن_علی به خاک و خون غلطیده! ولی اگر آن سعه #رحمت مطلقه و #مصلحت عالیه را ببینید، می بینید که کربلا در جای خود #حق است، #غدیر در جای خود حق است، ظهور حضرت ( #ولی_عصر (عج) ) در جای خود حق است! آن زمینه است برای اینکه کلّ عالم را #عدل الی یوم القیامه بتواند هدایت کند، #آزادی بتواند هدایت کند. کربلا در جای خود، (اِنَّ اللهَ شآءَ اَن یَراکَ قَتیلاً) حق است؛ البته نسبت به ما #تلخ است، ولی در کلّ نظام، حق است. چیزی در جهان نه خطاست، نه غضب؛ عدل است.
🔷️ ر.ک بحار الانوار / جلد ۴۴ / صفحه ۳۶۴
✅ درس خارج تفسیر قرآن کریم _ قم ؛ ۱۳۸۹/۱۰/۱۸
#آیت_الله_جوادی_آملی
#علامه_جوادی_آملی
#جوادی_آملی
#عقل_سرخ
#ابا_عبد_الله
#سالار_شهیدان
#سید_الشهداء
#عاشورا
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
برداشت از آيات ۱۳۶ ـ ۱۳۳ #سوره_آل_عمران
📌#بهشت، زندگی ابدی است
#سالک الی #اللّه نبايد #زندگی را تنها منحصر به زندگی #دنيا بداند. زيرا #زندگی حقيقی و پردوام او از اين به بعد شروع می شود و خدای تعالی برای او باغ و بوستانی که به وسعت آسمانها و زمين است آماده کرده، پس بايد به طرف آن همه #نعمت با سرعت حرکت کند؛ يعنی در حال داشتن و نداشتن روحيه #انفاق داشته باشد، #غضبش را #کنترل کند، از بدیهای #مردم بگذرد و اگر خدايی نکرده گناهی انجام داد و به خود #ظلم کرد، فوراً به ياد #خدا بيفتد و از او عذرخواهی کند و بلکه #توبه #نصوح نمايد که اگر اين کارها را کرد #خدا او را می بخشد و چون او از #نيکوکاران است، خدا او را دوست می دارد و او را به آن باغ و بوستان جاودانی می رساند.
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
.
با توجه به اهميت فوقالعادهای كه داستان حسين(ع) دارد، چه علتی باعث شده است كه اكثر محققان و تحليلگران تاريخ، حق اهميت و عظمت آن را به جای نياوردهاند؟
به نظر میرسد چهار علت دارد:
۱- اهتمام به اين واقعۀ شگفتانگيز، احتياج به شناخت ابعاد و سطوح بسيار متنوع، مانند معرفت دين، اخلاق، حقوق، سياست به معنای مديريت انسان در حركت به سوی عالیترين هدف حيات و اصول پيشرو فرهنگها دارد. لذا، كمتر كسی توانسته است كه اهميت واقعی اين حادثه را درک نمايد.
۲- ممكن است فهم حادثۀ مورد تحليل، نيازمند پيگيری علل و عوامل دور و نزديک و نتايج و رويدادهای همزمان باشد كه رابطهای با حادثه داشته باشند و شخص تحليلگر نتواند از عهدۀ جمعآوری و فهم دقيق آنها برآيد.
۳- در صورتی كه شناخت همهجانبۀ حادثه، موجب شود تا شخص محقق از برخی معتقدات خود دست بردارد، قطعی است كه چنين محققی به شناخت همهجانبۀ حادثه علاقهای نخواهد داشت.
۴- شخص متفكر و محقق، در رويارويی با اين حادثه، با حقايقی مانند ايمان، عشق، احساس مسؤوليت بزرگ دربارۀ انسانها و اعتقاد جَزمی به خدا و ابديت روبهروست، كه يكی از طرفين حادثه (امام حسين(ع) و ياران او) آنها را در حد اعلا داشتند. در صورتی كه طرف ديگر (يزيد و يزيديان) منطقی جز خودخواهی و خودكامگی و ظلم و تجاوز نمیفهميدند. شخص محقق، هر اندازه هم كه بخواهد در مقابل اين دو منطق (حقّ محض و باطل محض) بیطرفی و تماشاگريی بیتأثر را انتخاب كند، امكانناپذير به نظر میرسد.
جعفری، محمدتقی. امام حسین(ع)، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت. ص ۲۸ و ۲۹
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
ماموریت قرآنی حسین بن علی (ع)
#آیت_الله_جوادی_آملی
#علامه_جوادی_آملی
#جوادی_آملی
#حسین_بن_علی
#سالار_شهیدان
#ابا_عبد_الله
#عاشورا
#قیام
#تسلیم
#قرآن_کریم
#قرآن
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
عَبْرَة.mp3
1.72M
#محرم
#اهل_عبرت
#اداره_کشور
#عاطفه_و_صبر
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🏴 عبْرَة
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#محرم
#اهل_عبرت
#اداره_کشور
#عاطفه_و_صبر
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🏴 عبْرَة
▪️ برخی ها خیال میكنند عاشورا برای عبرت است، نه برای «عَبْرَة»؛ اما سالار شهیدان فرمود من برای دو چیز شهید شدم: هم برای عبرت, هم برای «عَبْرَة»; عبرت گرفتن به آن عزاداری می گویند كه حركت كند, پویا باشد, عبور كند از جهل به علم, از جهالت به هدایت, از كُندروی به اعتدال, از بیراهه رفتن به استقامت، این را می گویند عبرت, عبرت یعنی عبور! آن عزاداری كه تماشا می كند، او اهل عبرت نیست، او فقط می نالد اهل اشك است، دو روز كه عاشورا سپری شد برای او اثری ندارد، چون او عبرت نگرفت، عبور نكرد، تماشا كرد. اصرار قرآن كریم بر این است كه ﴿فَاعْتَبِرُوا﴾، ﴿فَاعْتَبِرُوا﴾، ﴿فَاعْتَبِرُوا﴾[1]. شما اگر بخواهید بررسی كنید می بینید آیات فراوانی است كه خدا فرمود عبرت بگیرید,[2] عبرت بگیرید یعنی چه؟ یعنی بایستید؟ آدمِ ایستا كه اهل عبرت نیست، آن كه عبور كرد از رذیلت به فضیلت و فرشته خوی شد، او عبرت گرفت.
▪️ حضرت فرمود من هم برای عبرت شهید شدم و هم برای «عَبْرَة», «عَبْرَة» یعنی آنقدر اشك فراوان بریزد كه از چشم به صورت بریزد. این بیان نورانی حضرت است كه فرمود: «أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَة»؛[3] من آنقدر اشك را دوست دارم كه كلّ صفحه صورت را پُر كند, چرا؟ این اشك خاصیتش چیست؟ آن وارستگی خاصیتش روشن است، اما این اشك خاصیتش چیست؟ پس آن كه می گوید عاشورا برای عبرت است سخنی گفته است، ولی ناقص است نه كامل! كمال در این است كه عبرت با «عَبْرَة», «عَبْرَة» یعنی عبور, یعنی اشك ریختن به قدری كه تمام صورت را پُر كند: «أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَة». چرا؟ فرمود اگر جامعه عادی هستید، اهل حوزه و دانشگاه نیستید، مردم عادی هستید، به هر حال مردم عادی در مبارزات سیاسی حتماً باید شركت كنند، بیگانه را یقیناً باید از مرز طرد كنند، این بیان نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) است که فرمود سنگ را از همانجا كه آمد برگردانید: «رُدُّوا الْحَجَرَ مِنْ حَیثُ جَاء».[4]
▪️ اما قرآن فرمود تنها كُشتن, جنگ, مبارزه و حماسه كافی نیست، این برای برون مرزی است؛ آنچه داخله كشور را اداره می كند ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾[5] است. عاطفه, مِهر, محبّت, علاقه, این زمینه یك كشورداری است، آن گلوله زمینه حفظ مرز و بوم است، این اشك حفظ درون مرزی است. بنگرید ببینید آن گلوله را داشتیم و كارمان به لطف الهی انجام شد؛ اما این اشك را نداریم، ببینید چه خطرهایی دامنگیر ما شد! قرآن فرمود: ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾[6], این ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾ یعنی چه؟ ما می خواهیم بهره عاشورایی ببریم! الآن همه ما این داغ را داریم یا برای خودمان یا برای نوه هایمان, نه پسرانمان و نه دخترانمان در ازدواج موفق نیستند، این تعارف ندارد! شما شاید در تمام این منطقه سالی یك بار طلاق را نمی دیدید، الآن چرا طلاق زیاد است؟ چرا پسرها دیر ازدواج می كنند؟ چرا دخترها اگر هم ازدواج كنند دیر ازدواج می كنند؟ چرا همه در خانهها ناله دارند؟ چرا؟ برای اینكه ما این ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾ را كه دستور رسمی دین است و از عاشوراها شروع می شود و از این گریه ها شروع می شود، این را فراموش كردیم. كشور را عاطفه اداره می كند, ادب اداره می كند, گذشت اداره می كند, صبر اداره می كند، حالا معلوم شد عاشورا یعنی چه؟!
[1]. سوره حشر، آیه2.
[2]. سوره آل عمران، آیه13؛ سوره یوسف، آیه111؛ سوره نور، آیه44.
[3]. كامل الزیارات، النص، ص108.
[4]. نهج البلاغه (للصبحی صالح)، حکمت314.
[5]. سوره فتح، آیه29.
[6]. سوره فتح، آیه29.
📚 سخنرانی در روز عاشورا
تاریخ: 1397/06/29
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
k-06 Eshgh khoonin.mp3
2.99M
🏴 #عشق_خونین
▫️سلسله بیانات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با موضوع «تحلیل قیام سید و سالار شهیدان علیه السلام در پرتو عشق و محبت الهی»
📼 جلسه ششم
#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
eshghe khoonin_ moharame 88_ 06 p2.pdf
126.3K
🏴 #عشق_خونین
▫️سلسله بیانات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با موضوع «تحلیل قیام سید و سالار شهیدان علیه السلام در پرتو عشق و محبت الهی»
📼 جلسه ششم
#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom