#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_اول
#پیش_فرضها
#بخش_سوم
#عدم_مشروعیت_ذاتی_فرد_یا_گروه_برای_حاکمیت
حكومت؛ دستگاهیه كه بر رفتارهاى اجتماعى یک #جامعه اشراف داره و سعى میکنه اونها رو در مسير خاصّى جهت بده و هدايت کنه. اين اِعمالِ حاكميت میتونه به #روشهاى_مسالمتآميز و يا با استفاده از #زور باشه.
حالا باید دید اصلاً آیا هیچ فرد یا گروهی حق داره برای جهت دادن به رفتارهای اجتماعیِ مردم، دست به کار بشه و به خودش اجازه تصرف در امور مردم رو بده، یا نه؟!
به عبارت دیگه: آيا فرد يا گروهى، ذاتاً و به خودىِ خود #مشروعيت و حق برای حکومت کردن داره، يا مشروعيت ( #حقانیت ) حكومت نسبت به هیچ کسی #ذاتى نيست؛ بلكه امرى عرَضیه و از ناحيه ی كسی ديگه بايد به اونها داده بشه؟!
بعضی از #مکاتب_سیاسی حق حاکمیت رو برای بعضی افراد، ذاتی میدونن؛ مثل حکومتِ فرد قوی تر، حکومت فیلسوف و ... .
ولی از دیدگاه #اسلام و #دموکراسی ، هیچ فرد یا گروهی ذاتاً حق حاکمیت (مشروعیت) نداره.
یعنی حق حكومت، ارث هيچ فردى نيست و ذاتاً براى هيچ کسی متعيّن نيست. بلكه بايد از منبعى كه اين حق، اصالتاً و ذاتاً از آن اوست به ديگرى منتقل بشه.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولایت_فقیه
#قسمت_اول
#پیش_فرضها
#بخش_چهارم
#تنها_خدا_مشروعیت_ذاتی_برای_حاکمیت_دارد
به دنبال مقدمه دوم، این سوال پیش می آید که از طرفی شما میگویید "وجود حکومت امری ضروری است"، و از طرف دیگر میگویید "هیچ کسی ذاتاً حق حاکمیت ندارد" حال چگونه میتوان میان این دو مطلب جمع کرد؟!
این بخش، نقطه ی جدایی مکتب سیاسی #اسلام از #دموکراسی است.
از دیدگاه اسلام سه عنوان بر همدیگه مترتّب هست و به ترتیب دنبال هم میان؛ #خالقیت ، #مالکیت و #حاکمیت. یعنی کسی #حق_حاکمیت نسبت به کسی یا چیزی دارد که #مالک_حقیقی (نه #اعتباری) آن چیز باشد، و فقط #خالق یک چیز است که مالک آن چیز می باشد. پس همانطور که در بحثهای #فلسفی و #کلامی اثبات شده است، #خالق_حقیقی ، خداست و به همین علت فقط خدا #مالک_حقیقی همه ی مخلوقاته و فقط خداست که ذاتاً حق حکومت و تصرّف در امور انسانها رو داره.
#نکته_مهم : چون خدا خودش بطور #مستقیم نمیتونه #اعمال_حاکمیت بکنه، این اجازه ی تصرّف رو به بعضی از انسانهای ویژه واگذار کرده و تفویض نموده. که در ادبیات دینی ما به عنوان #پیامبر شناخته میشن و #معصوم از هر اشتباهی هستن. این سلسله ی پیامبران ادامه پیدا کرد، تا به #آخرین_پیامبر رسید، و بعد ایشون -از دیدگاه ما شیعه ها- این اجازه ی تصرّف به #دوازده_امام که اونها هم #معصوم هستن داده شده. پس حتی پیامبران و امامان هم با #اذن و اجازه ی خداست که #حق_حاکمیت پیدا میکنن، وگرنه خودشون ذاتاً هیچ حقی برای #حکومتداری ندارن.
البته بعد از این اجازه ی خدا، اطاعت از اونا دقیقاً مثل اطاعت از خدا، واجب میشه.
پ.ن: دلایل عقلی بحث #توحید_در_خالقیت ، #عصمت_پیامبران ، #عصمت_ائمه ، #لزوم_تبعیت و پیروی از پیامبران و ائمه، بطور مفصل در کتابهای #فلسفی_کلامی مطرح شده؛ ر.ک.به: توحید و نبوت (شهید #مطهری)، آموزش عقاید، آموزش فلسفه و معارف قرآن -خداشناسی و راهنماشناسی- (آیت الله #مصباح)، ترجمه ی المُحاضِرات فی الاِلهیات (آیت الله #سبحانی).
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_اول
#پیش_فرضها
#بخش_چهارم
#عدم_جدایی_دین_از_سیاست
اینطوری نیست که #اسلام تنها به جنبههاى فردى زندگى بشر پرداخته باشه، و با #مناسبات_اجتماعى و #سياسى و #حكومتى کاری نداشته باشه.
از دیدگاه #سکولاریزم ، #دین از #سیاست جداست و قلمرو هرکدوم، با دیگری متفاوته.
اما از دیدگاه اسلامی، دنیا و آخرت درهم تنیده شده است، و تک تک رفتارهای دنیویِ ما، آخرتِ مارو میسازه. پس دنیا و آخرت دوتا امر جدا از هم نیستن.
اما قبل از وارد شدن در بحثِ نسبت دین با سیاست، اول باید دوتا مفهوم رو روشن کنیم؛ ۱- دین. ۲-سیاست.
دین در اینجا، #دین_اسلام منظوره که "مجموعه احكام، عقايد و ارزشهاییه كه از طرف خدا براى هدايت بشر، و تأمين سعادت دنيا و آخرت انسانها تعيين شده؛ و یا پیامبر و ائمه اونارو به مردم میرسونن، و یا عقل اونارو درک میکنه" و منظور از سیاست هم گفتیم که همون "آیین کشورداری" هستش. حالا برای اینکه بدونیم دین، نظری درباره ی سیاست داره یا نه، معقولترین راه اینه که به خود دین مراجعه کنیم و ببینیم در اینباره نظری داره یا خیر! وقتی به #متون_دینی مراجعه میکنیم میبینیم صدها آیه و روایت در مورد امور مربوط به #قوای_سه_گانه (مقننه، مجریه و قضائیه) -بر اساس تقسیم بندی #منتسکیو- در منابع دینی وجود داره؛ از مسائلِ حقوق خانواده، بین الملل، جزاء، تجارت و ... گرفته، تا مسائلِ معاملات؛ ازدواج و طلاق و ... و مباحث مربوط به قضاوت و ... . پس اسلام، #دینی_سیاسی است.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_دوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_اول
اولین دلیل عقلیِ #ولایت_فقیه چندتا مقدمه داره که الآن صورت اولیه ی مقدمات بیان میشه و در ادامه توضیح بعضی از مقدمات میاد؛
#مقدمه_اول : وجود حكومت در جامعه امری ضرورى و لازمه.
#مقدمه_دوم : حكومتِ ايدهآل و مطلوب، حكومتیه كه امام معصوم در رأس اون باشه و ایشون جامعه رو هدایت و اداره كنه.
#مقدمه_سوم : وقتی تأمين و تحصيلِ یک مصلحتِ لازم و ضرورى، در حدِّ مطلوب و ايدهآل اون ممکن نباشه، عقل حکم میکنه که نزدیکترين مرتبه به حدِّ مطلوب رو انسان باید تأمين کنه.
#مقدمه_چهارم : وقتی كه جامعه ای از حكومتِ معصوم محروم بود، بايد به دنبال نزدیکترين مرتبه به حكومت معصوم باشه.
#مقدمه_پنجم : نزديكى یک حكومت به حكومت معصوم، در سه امر اصلى متبلور میشه: ۱- علم به احكام كلّى اسلام (فقاهت). ۲- شايستگى روحى و اخلاقی (تقوى). ۳- كارآيى در مقام مديريت جامعه.
#نتیجه : بر اساس اين مقدمات نتيجه مىگيريم در زمان غيبت امام معصوم كسى كه بيشتر از بقیه ی مردم دارای اين شرايط باشه باید زعامت و رهبریِ جامعه رو به عهده بگیره.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولایت_فقیه
#قسمت_دوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_اول
#توضیح_مقدمه_دوم_دلیل_اول
#مقدمه_اول قبلاً توضیح داده شد. اما در توضیح #مقدمه_دوم باید گفت:
مطلوبترین حکومت، حکومتیه که در راس اون حاکمی #معصوم باشه. یعنی کسیکه از روی #عمد ، #سهو و #خطا، گناه نمیکنه و هیچ #نقص و اشكالى در #رفتار، #گفتار و #تصميم های او وجود نداره. اين ويژگى ( #عصمت ) باعث میشه كه ایشون دارای بالاترين صلاحيت براى به عهده گرفتنِ امر حكومت باشه؛ زيرا حاكمان و فرمانروايان يا؛
۱- بخاطر #منافع_شخصى و #شهوانى خودشون ممكنه از #مسير_حق و #عدالت منحرف بشن و حكومتشون به #فساد_جامعه منجرّ بشه
۲- و يا بخاطر #عملكرد_بد و #تصميمات_نادرست موجب فساد #مادی و #معنوی جامعه بشن.
اما فردى كه معصومه، نه مرتكب #گناه میشه و نه در #فكر و #عمل اشتباه میکنه.
پس #بهترین_حکومت، حکومتیه که انسانی معصوم، #سرپرست_جامعه باشه.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولایت_فقیه
#قسمت_دوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_اول
#توضیح_مقدمه_سوم
( #مقدمه_سوم : وقتی تأمين و تحصيلِ یک مصلحتِ لازم و ضرورى، در حدِّ مطلوب و ايدهآلش ممکن نباشه، عقل حکم میکنه که نزدیکترين مرتبه به حدِّ مطلوب رو انسان تامین کنه)
برای روشن شدن این مقدمه یه مثال میزنن:
فرض كنيد ده نفر، آدم مهم که همشون براى جامعه خیلی مفيد و مؤثّرن، دارن #غرق میشن، و ما با همه امكانات و تجهيزاتمون فقط میتونیم هفت نفر رو نجات بدیم؛ و سه نفر ديگر قطعاً غرق میشن. در چنين وضعيتى #عقل_سليم چه حكمى میکنه؟ آيا عقل میگه چون نجات جان همه ده نفر ممكن نيست، دیگه باید بیخیال بشیم و لزومى نداره دست به هيچ اقدامى بزنيم؟! يا میگه درسته نمیشه همه ده نفر رو نجات بدیم ( #مصلحت_تامّ_و_کامل )، ولی بايد براى نجات همه هفت نفر باقى مونده (نزدیکترين مرتبه به #مصلحت_تامّ) اقدام كنيم، و مجاز نيستيم حتى یه نفر رو جا بذاریم.
بحثِ ما هم در واقع يكى از مصاديق و نمونههاى همين قاعده ی كلّیه؛ یعنی #وجود_حكومت، یه #مصلحت_ضرورى و غير قابل چشم پوشیه. #حدّ_مطلوب و ايدهآل اين مصلحت، در حكومت #امام_معصوم تأمين میشه. امّا در زمانى كه دسترسى به معصوم نداريم (نجات همه ده نفر) و تأمين اين مصلحت در حدّ مطلوب اولى و ايدهآل ممکن نيست. باید دنبال نزدیکترین حكومت به حكومت معصوم و نزديكترين مصلحت، به #مصلحت_ايدهآل باشيم.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولایت_فقیه
#قسمت_دوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_اول
#مقدمه_چهارم و #مقدمه_پنجم
( #مقدمه_چهارم : وقتی كه جامعه ای از حكومتِ معصوم محروم بود، بايد به دنبال نزدیکترين مرتبه به حكومت معصوم باشه.
#مقدمه_پنجم : نزديكى یک حكومت به حكومت معصوم، در سه امر اصلى متبلور میشه: ۱- علم به احكام كلّى اسلام (فقاهت). ۲- شايستگى روحى و اخلاقی (تقوى). ۳- كارآيى در مقام مديريت جامعه. )
همینطور که بیان شد: هنگامی که دسترسی مستقیم به #امام_معصوم نداریم، باید دنبال نزدیکترین حکومت به حکومتِ معصوم و نزدیکترین فرد به امام معصوم -البته در حیطه ی حکومتداری - باشیم.
بعد از مطلب نوبت به #مقدمه_پنجم میرسه: اون چیزی که موجب تأمين بالاترين مرتبه ی مصلحت حكومت در حكومت امام معصوم میشه و دخالت اساسی در این زمینه داره سه تا نکته است؛
۱- آگاهى كامل و همه جانبه ی معصوم به اسلام و #احكام_اسلامى. كه بر اساس اون میتونه جامعه رو در مسير صحيح اسلام و ارزشهاى اسلامى هدايت کنه.
۲- مصونيت ۱۰۰٪ او از هر گونه فساد، لغزش، منفعتطلبى و ... .
۳- #بصيرت و درک جامع و كامل. این بخش، مهارتیه كه در مورد شرايط اجتماعى و تدبير امورِ مربوط به جامعه است.
بنابراين نزديکترين حكومت به حكومت معصوم، حكومتیه كه در رأس اون شخصى قرار داشته باشه كه از نظر #معدّل اين سه ويژگى، بهترين و بالاترين فرد در جامعه باشه.
پس ۱- شناخت نسبت به احکام اسلامی ( #فقاهت )، ۲- تقوا، ۳- کارآیی در مقام مدیریت جامعه، سه ویژگی ضروری برای کسی هست که عهده دار رهبری حکومت اسلامی میشه.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#پای_درس_بزرگان
#آیت_الله_بهجت
#تصویری
#بخش_هفتم
#ویژه_فاطمیه
"حضرت امیر شمشیر را برداشت که برود مُطالبه ی حقِ فاطمه بکند ..."
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_سوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_دوم
یکی دیگه از دلیلهای عقلی که برای اثبات #ولايت_فقيه مطرح میشه، دلیلیه که از مقدماتی ششگانه ی تشکیل شده. این دلیل رو بطور متخصر اینطوری میشه بیان کرد:
۱- ولايت بر مال، جان و آبروی مردم، از شئون ربوبيت الهی هستش و فقط با نصب و اجازه ی خدا #مشروعيت پیدا میکنه.
۲- اين #حق_تصرف از طرف خدا، به #پيامبر (ص) و #امامان_معصوم (ع) داده شده.
۳- در زمانى كه مردم از وجود #رهبر_معصوم محرومن؛ الف) يا بايد خدا از اجراى احكام اجتماعى اسلام صرف نظر کنه، ب) يا اجازه اجراى اون رو به كسى كه از بقیه شایسته تره داده باشه.
۴- لازمه ی اينكه خدا در زمان عدمِ دسترسىِ جامعه به رهبر معصوم، از اجراى احكام اجتماعى اسلام صرف نظر کنه اینه که #نقض_غرض الهی پیش بیاد (توضیح این بحث توی بخش بعدی میاد انشاالله)
۵- بنابراين، فرض دوم ثابت میشه كه؛ ما به #حكم_قطعی_عقل كشف مىكنيم؛ اجازه اجراى #احكام_اجتماعى_اسلام به کسی که شایستگی های لازم رو داره، و برخوردار از صلاحیت های لازمه (فقيه جامعالشرايط) داده شده.
۶- #فقيه_جامعالشرايط، يعنى فقيهى كه از دو ويژگى #تقوا و #كارآيیِ در مقام #مديریت و #تأمين_مصالح_جامعه برخوردار باشه، و صلاحيتش از ديگران براى به عهده گرفتن این امر بيشتره.
۷- #نتیجه : فقيه جامعالشرايط همون فرد اصلحیه كه در زمان محرومیت مردم از وجود رهبر معصوم، از طرف خدا اجازه اجراى #احكام_اجتماعى_اسلام به اون داده شده.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_سوم
#دلایل_عقلی_ولایت_فقیه
#دلیل_دوم
#توضیح_مقدمه_چهارم
🔴مطلبی علمی و مهم🔴
#مقدمه_چهارم در حقیقت پاسخ به اين سؤاله كه در زمان عدم دسترسى به #امام_معصوم تكليف چیه؟ آيا با وجود #احكام_اجتماعى فراوان در اسلام -كه لازمه ی اجراى اونها تشكيل #حكومت و #قدرت_سياسى هستش-، خدا در زمان #غیبت_امام_معصوم از اين احكام صرف نظر کرده و فقط به #احكام_فردى بسنده میکنه، يا همچنان بر اجراى #احكام_اجتماعى تأكيد داره؟ اگه بگیم در زمان غیبت امام معصوم خدا احکام اجتماعی رو از ما نخواسته؛ و از اونها دست بر میداره و فقط به احكام فردى مثل نماز، روزه، حج، طهارت و نجاست اكتفا میکنه، لازمه ی اين فرض، #نقض_غرض خداست. چون اصولاً تشكيلات نبوّت؛ و فرستادن پيامبران و شرايع آسمانى برای اين بوده كه خدا، اين جهان - و از جمله انسان- رو #بيهوده خلق نکرده. بلكه هدفِ خدا این بوده که هر موجودى به اندازه ظرفيت وجودیش به #کمال برسه. انسان هم به عنوان یه مخلوق از اين قاعده مستثنى نيست و براى رسيدن به #كمال_انسانى خلق شده. امّا از اونجایی كه #عقل_بشری محدوده و به تنهايى براى شناسايى #كمال_نهايى_انسان كافى نیست، خدا با فرستادن پيامبران، و ابلاغ احكام و دستوراتى در قالب #دين، راه كمال رو به انسان نشون داده و در واقع تمامى دستورات و احكامى كه در دين اومده به نوعى در #كمال_انسان تأثير داره. پس در حقیقت، دین همون برنامهى رسيدن انسانها به کماله.
با چنين تحليلى، اگه فرض كنيم كه خدا بخش زيادى از احكام اسلام رو تعطيل كرده و از اونها دست برداشته؛ یعنی خدا غرض خودشو كه به كمال رسيدن انسان بوده نقض كرده؛ چون اون چیزی كه سعادت انسان رو تأمين میکنه و به انسن رو به کمال میرسونه، مجموعه احكام و دستورات دينه، نه فقط بخشى از اون احکام.
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولایت_فقیه
#قسمت_چهارم
#نقش_مردم_در_حکومت_اسلامی
#بخش_اول
#حق_حاکمیت_پیامبر_حقی_غیرقابل_سلب
یکی از بحثهای #مهم و #جنجالی که از طرف مخالفین #نظریه_ولایت_فقیه و بعضیای دیگه خیلی مطرح میشه، بحث "نقش مردم در حکومت دینی" هستش. همینطور که بیان شد ظاهراً بین #اندیشمندان_مسلمان اختلافی نیست که در زمان حضور پيامبر (ص) #مشروعيت (حقانیت)حكومت اون حضرت هيچ ارتباطى با نظر و خواست مردم نداشته و از طرف خدا بوده،
همینطور که خدا -بدون سوال از مردم- ایشون رو به پیامبری برگزید، همونطور هم حق حکومت رو به پیامبر داد.؛ و این ربطی به پذیرفتن یا نپذیرفتنِ مردم نداره. فقط اگه مردم #حکومت_پیامبر رو نمیپذیرفتن، تنها اتفاقی که می افتاد این بود که حکومت ایشون تحقّق پیدا نمیکرد و تشکیل نمیشد؛ نه اينکه مشروعيت و حق پيامبر براى حاكمیت از بین بره. پس اینطوری نبوده که پيامبر دوتا مَنصَب جداگانه از طرف خدا داشته باشه: يكى منصب پيامبرى و ديگرى منصب حكومت؛ یعنی همونطور که مردم نمیتونستن پیامبریِ پیامبر رو ازش بگیرن، نمیتونستن مشروعیت و حقانیت حکومت رو از پیامبر سلب کنن.
#نظریه_ولایت_فقیه
#حکومت_پیامبر
#مشروعيت
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh
#اندیشه_سیاسی_اسلام
#ولايت_فقيه
#قسمت_چهارم
#بخش_دوم
#حق_صددرصدی_مردم_در_تحقق_حکومت
بعد از مطلب قبلی نوبت به این میرسه که ببینیم #مردم در حکومت پیامبر (ص) چه نقش و جایگاهی داشتن؟
وقتی به تاریخ صدر اسلام نگاه میکنیم این مطلب رو به روشنی میبینیم که مردم، اساسی ترین نقش رو در #تحقّق_حکومت_پیامبر داشتن. يعنى پيامبر، حكومتش رو با استفاده از هيچ اجباری بر مردم تحميل نكرد.
بلكه عامل اصلى خود مردم بودند كه حکومتِ تشریع شده از طرف خدا رو پذیرفتن و به نشانه پذيرش، با پيامبر بيعت كردن، و پايههاى حاكميت ایشون رو مستقرّ کردن.
مجموع نتیجه ی این بخش و بخش قبلی اینه که: نقش مردم در مشروعيتِ حكومتِ پيامبر صفر بود، ولى در تحقّق و استقرار حکومت نبوی، نقشی صددرصدی داشتن.
در زمان امیرالمؤمنین(ع) هم همین جریان ادامه داشت که مردم در مشروعیت و حقانیت -که امری الهی بود- دخالتی نداشتن، ولی در تحقّق حکومت ایشون همه چیز وابسته به مردم بود. خود حضرت هم به این نقش مردم اشاره کردن که اگه حضور مردم نبود -که با این حضور، حجّت بر من تموم بشه- طرف حکومت نمیرفتم ( #نهج_البلاغه، خ۳).
اوضاع و احوال #ولايت_فقیه هم همینطوره؛ یعنی مشروعیت و حق حاکمیتش از طرف خداس و مردم هیچ حقی در مشروعیت ندارن که بخوان اونو ببخشن. اما در مورد تحقق حاکمیتِ #ولی_فقیه ، همه ی کار بدست مردمه. یعنی اگه مردم بخوان، #ولی_فقیه عهده دار حکومت میشه، و اگه نخوان حکومتی تشکیل نمیشه.
#تحقق_حکومت_پیامبر
#نهج_البلاغه
#ولی_فقیه
«ساحت اندیشه، پیرامون دین و اندیشه دینی👇»
https://eitaa.com/sahat_andisheh