🔺 ارزش عمر گران‌بها 🔹 نکند که مصداق «اذا مَاتُوا انتَبِهُوا» بشویم و وقتی موقع مرگ ما رسید، یک‌دفعه ملتفت شویم که جهان‌مان، جهان ظاهری بود. خوابی بود و تمام شد و کاری نکردیم!. بعضی از اهل علم گفته‌اند هر کسی در دنیا مسائل معارفی برایش حل نشود، در موقع مردن خطرناک می‌شود. چون می‌بیند آن‌چه را که حقیقت می‌پنداشته، دارد از دستش می‌رود. آن‌چه را هم که دیدنی نبوده یعنی عالم غیب، آن را باور نکرده است. پس این شخصیت اتلاف عمر کرده و دست خالی است. ۸۸٫۲٫۵ ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

#دنیا #جهان_شناسی 🔹 سعی کنیم که علاقه‌ی به غیر خدا را کم‌کم [از دل بیرون کنیم] در عرض پنجاه سال، نه این‌که در عرض امسال این کلاس را بگذرانیم، فردا کلاس دیگر را. بعضی‌ها می‌آیند سؤال می‌کنند، مثل این‌که می‌خواهند مثلاً یک چیزی را امسال یاد بگیرند و تمام کنند، سال دیگر آن‌جور، می‌گویند: نمی‌شود. نشد، دیر شد، فلان شد. نه آقا این حرف‌ها نیست! شما بیست سال زحمت بکش که حب دنیا از دلت برود بیرون، ببین می‌شود؟ خدای نخواسته اهل ریا هستی، ریا از دلت برود. اهل بخل هستی، بخل از دلت برود. اصلاً این دبستان دنیا را خدا برای این چیزها آفریده، نه برای چیزهای دیگر. تهیه‌ی مال و حقوق و این‌ها مثل علفی می‌ماند که برّه‌ها استفاده می‌کنند. این‌ها که قیمتی ندارد! زندگی که چندتا بچه انسان دارد و این‌ها مثل چند تا برّه است که یک گوسفند دارد. این‌ها که چیزی حساب نمی‌شود. ✅ مرحوم آیت الله سیدابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 اگر در کتاب شریف "نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی" مرحوم آیت الله مهدوی کنی نگاه کنید چند جا نام ریاضت برده شده و به دانشجوهای‌شان فرموده که انسان با ریاضت باید دینش را اصلاح کند. ریاضت در اسلام یعنی تحمل مشکلات نه اینکه نشستن به گوشه‌ای و مانند هندوها کارهایی انجام دادن که مدرکی صحیح ندارد، ولی این [ریاضت در اسلام] مدرک دارد؛ چون حضرت علی علیه‌السلام هم در نهج‌البلاغه می‌فرماید: «النَّاسُ ثَلَاثَةٌ»؛ مردم به سه قسم تقسیم می‌شوند. «عَالِمٌ‏ رَبَّانِيٌ‏»؛ عالم ربانی. «وَ مُتَعَلِّمٌ‏ عَلَى‏ سَبِيلِ‏ نَجَاةٍ»؛ یعنی شاگرد عالم ربانی که می‌خواهد خودش را از جهل و تاریکی نجات دهد یا مردم زمان خودش را از جهل و نادانی نجات بدهد. این نجات دادن یعنی ریاضت. پس ریاضت اسلامی در قسمت علمی همین است. 🔹 بعد که گردیدند و جستجو کردند و اموال خرج کردند و سفرها رفتند، آن‌وقت نوبت به ریاضت عملی می‌رسد. چون مطالبی را می‌فهمند که مردم نمی‌دانند. در نتیجه منفور مردم می‌شوند و در ملت خودشان، شهر خودشان مورد آزار قرار می‌گیرند. این‌ها همه می‌شود ریاضت. پس ما یک ریاضتی داریم که خیلی هم مهم است. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

‍ 🔺 کسب معرفت و شناخت و محبت الهی 🔹 ما باید هدف‌مان را این قرار دهیم که تا آخرین نفس در راه تمکن دادن و جای‌گیر کردن معرفت الهی و محبت الهی در وجود خودمان کار کنیم و بدانیم که این امر یک چیزی نیست که با تحصیلات درست شود، با عبادات درست شود. همه‌ی این‌ها اجزای این کارند، ولی کافی نیستند. باید توسل، ناله، فریاد، خدمت به خلق، احسان‌ها، و هر چه که قابل انجام است، انجام دهیم، شاید یک بویی از این مسائل بیریم. در مناجات شعبانیه یک جمله‌اش هست که خدایا من مأیوس نیستم که در مسأله‌ای که عمرم را در آن صرف کردم مرا محروم کنی. عمر انسان اگر بخواهد عمر گربه و موش حساب نشود، آن چیزی است که در این راه خرج می‌شود. از وقتی می‌فهمد خدا دارد و او را نمی‌شناسد، باید در جاده‌ی شناخت او تا دم مرگ بیافتد. حالا هر چه قسمتش شد، شد؛ دیگر این تقدیرات دست ما نیست. ما نمی‌دانیم پیش خدا چه ارزشی داریم و اعمال ما نزد او چه ارزشی دارند و چه نتیجه‌ای بر آن‌ها بار می‌شود. برنامه این است. ۸۲.۱.۲۷ ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

📹 نمونه‌ای زیبا و دل‌نشین از ظرائف رفتاری و گفتاریِ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی، در پاسخ به سؤالاتی که از ایشان می‌شود. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 حالات ملا فتحعلی سلطان‌آبادی 🔹 حاجی نوری شاگرد مرحوم آخوند ملافتحعلی سلطان‌آبادی، در شرح حال ایشان نوشته که ایشان نقل کرده که به خاطر اینکه زوّاری که می‌آیند از اراک می‌گذرند تا به کربلا بروند، آب داشته باشند؛ بنا گذاشتیم در سر راه مثلاً سر جاده یک آب‌انبار بسازیم. دست به کار که شدیم، مردم مثلاً مسجد و اینها گفتند که ما تصمیم داریم به مشهد مشرف بشویم، شما هم با ما بیا. آن موقع مشهد رفتن با قافله و بابان سواری و اینها کار خیلی مهمی بود و شاید بیست روز تا یک ماه طول می‌کشید. در راه هم خطر بود، حمله‌ی دشمنان و دزدها و مخصوصاً ترکمن‌ها که دشمن بودند و زوار را می‌کشتند و گاهی مالشان را هم غارت می‌کردند. خلاصه تا حالا یک چنین پیشامدی برایشان نکرده بود که عده‌ای بخواهند بروند آنها هم بخواهند کسی را مهمان کنند. با وجود اینها به ما گفتند اگر شما بروید ساختن این آب‌انبار هم تعطیل می‌شود. من ترجیح دادم که بمانم. به آنها گفتم نه! شما بروید، من کار دارم. بعد شب در خواب دیدم که به مشهد مشرف شده‌ام، و آمدم به زیارت بروم، دیدم آن‌قدر جمعیت است که درها را بستند و کسی را راه نمی‌دهند. کسی بیرون آمد و گفت ملافتحعلی سلطان آبادی با یک نفر دیگر، این دو نفر بیایند داخل. در را باز کردند و ما رفتیم حضرت رضا (علیه‌السلام) را زیارت کردیم و کارهای‌مان را کردیم و بیرون آمدیم. مردم هم همین‌طور پشت در بودند. به قدری که آمدم دیدم قافله خودمان که از اراک می‌آیند تازه رسیده‌اند و تا ما را دیدند گفتند، کِی آمدی؟ گفتم من امشب رسیدم و بیدار شدم. پس بنابراین مرحوم ملافتحعلی چنین آدمی بود که قبل از اینکه آنها به زیارت بروند ایشان زیارتشان را کرده. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 ذکر دعای سفارش شده از مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی به نقل از مرحوم امام خمینی که به شاگردان خویش به جهت دفع بلا و مصیبت توصیه می‌فرمودند: عصر و غروب جمعه، به نیابت از تمام شیعیان عالم ده مرتبه: اللهمَّ صلِّ علی محمّدٍ و آلِ محمّدٍ وَ ادْفَعْ عَنَّا البَلاءَ المُبْرَمَ مِن السَّماءِ إنَّكَ عَلى کُلِّ شَئٍ قَدِیرٌ خدایا صلوات فرست بر محمد و آل محمد و دفع بنما از ما بلائی را که حتمی شده است از آسمان، همانا تو بر هر امری قادر و توانائی التماس دعا @seyedololama

🔺 آقای حکیم در کتاب اصولشان نوشتند که برای من نقل کردند با چند تن از مراجع وقت و علما، خدمت آخوند ملافتحعلی سلطان آبادی می‌رفتیم. مرحوم ملافتحعلی آن‌وقت در نجف تفسیر قرآن می‌گفتند. آن‌وقت آقای حکیم از قول بعضی از مراجع وقت نقل کرده که ما به جلسه‌ی تفسیر ایشان می‌رفتیم و می‌دیدیم آیه‌ای را دارد تفسیر می‌کند. با اینکه خیلی وقت بود که آن آیه را می‌خواندیم، اما این معنایی که ایشان داشت می‌کرد به نظر ما نیامده بود و حق هم با ایشان بود. و می‌دیدیم تفسیری که ایشان از آن آیه دارد می‌کند، درست است و به نظرمان هم نیامده بود. رفتیم فردا آمدیم دیدیم باز هم همین آیه را به یک معنای دیگر دارد تفسیر می‌کند که به راستی هم آیه همین معنا را می‌دهد که غیر از آن معنای دیروز است. ما قبلاً تا حدود یک ماه نمی‌فهمیدیم آیه‌ای ۳۰ تفسیر داشته باشد که معنای هر تفسیر با تفسیر دیگر متفاوت باشد. همه‌اش را هم وقتی آدم گوش می‌کند می‌گوید آیه همین را دارد می‌گوید. اینها علومی است که خدا به بعضی‌ها می‌دهد و سابقاً می‌داده و حالا ما نمی‌دانیم که چه کارهایی کردیم که خیلی از امثال بنده محروم شدند. شما می‌خواهید وارد چنین دریایی شوید. می‌خواهید موج شما را غرق نکند، شما را بیرون نیندازد، بلکه قابلیت پیدا کنید، استفاده کنید. کتاب و سنت معنایش این است؛ نه اینکه چند کلاس دبیرستان رفتیم درس، حالا هم آمده‌ایم مدرسه‌ی فلان، چهار سال هم اینجا می‌خواهیم درس بخوانیم. این دو در یک ردیف نیست. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

✅ معنای طلبگی ♦️ ما می‌خواهیم ده سال پانزده سال در حوزه باشیم به شرطی که این چیزها از اول در گوش ما خوانده شده باشد و برای آن هر کسی به مقتضای استطاعت و وضع خودش برنامه‌ریزی کرده باشد: من اول در ساعت فلان بیدار می‌شوم، بعد چه می‌کنم؟ معلوم باشد. یک: طهارت و فلان. دو: نافله شب. سه: چند آیه تلاوت قرآن. چهار: شرکت در یک مجلس ولو دو نفر سه نفره‌، تذکراتی که کمک می‌کند به اینکه این دانش به عمل برسد، نیرو می‌دهد قدرت می‌دهد تکان می‌دهد خواب غفلت را برطرف می‌کند. 🔹 دیگر من بیشتر از این قدرت ندارم که به شما برادران و عزیزان و فرزندان مطلب را حالی کنم که اگر تا حالا در فکر این برنامه‌ریزی تربیتی نبودید، توبه کنید و بنشینید برای خودتان- یا با استاد یا بی‌استاد یا با رفیق یا تنهایی- برنامه‌ریزی کنید؛ اگر برنامه‌ریزی شد ممکن است روز اول و دوم بر خلافش رفتار کنید، یادتان برود، اشکال ندارد دوباره سه‌باره که کم کم جا بیفتد در کار شما. شما طلبه‌ی دینی بشوید و مشغول تربیت خودتان بشوید. ابتدایش آن‌قدر مشکل است... برای اینکه انسان عادت کرده که از حجره در بیاید و یکی به‌ او برسد و با هم صحبت کنند. اصلاً فکر نمی‌کردند که همدیگر را می‌بینند که شرکت کنند در یک مطالعه‌ای. فوری صحبت می‌کنند... او می‌گوید فلان روزنامه را دیدی؟ او می‌گوید آره، این‌طور نوشته بود... بعد او هم دنبالش را می‌گیرد؛ همین‌طور نیم ساعت یک ساعت وقت می‌گذرد. ❗️ همه‌ی این‌ها به حساب تربیت، گناه است. چون بنا بود ما خودمان را تربیت کنیم اما حال داریم از دست می‌دهیم رشته را... ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 نصرت و پیروزی‌ها اقسامی دارد، پیروزی انسان بر شیطان درون خودش که سرکشی می‌کند، و انسان را به کارهایی که خدا راضی نیست وادار می‌کند. وقتی انسان توانست جلوی آن را بگیرد این یک پیروزی است ، فلذا فرموده‌اند: هر روز صبح فرصتی بگذار که با خود شرط و شروط کنی که من امروز را به عنوان یک نعمت می‌خواهم از خدا بگیرم، نگذار که این نعمت به زحمت و نقمت من تبدیل شود. انسان با این تعهدی که کرده هرجا می‌رود ، اداره، تجارت و... در فکر این است که: من همراهم یک دشمنی هست که نمی‌گذارد به وظایفم در محضر خدای خودم عمل کنم. و هر نَفَسی که می‌کشد باید از خداوند کمک بگیرد. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 معنای #مراقبه : «یا اخوانى! ما الحیاة الدنیا إلّا لعب و لهو، و إنّ الدار الآخرة لهى الحیوان و لا وظیفة للانسان فى ادون حیاتیه إن کان انساناً إلّا التجهّز للاخرى»؛ [ مقدمه‌ی مرحوم علامه طباطبایی بر کتاب شریف #المراقبات ] ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 مطالبی پیرامون شخصیت مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی رضوان الله تعالی علیه؛ (۱۸ #محرم الحرام ۱۴۰۲=۲۴ #آذر ۱۳۶۰) بسم الله الرحمن الرحیم "و صلی الله علی اشرف انبیائه و خاتم اوصیائه، صلی الله علیهم اجمعین" 🔺 برکات حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها 🔹 از برکات حرم مطهر #اهل‌بیت (علیهم‌السلام)؛ شهر مقدس #قم، مهاجرت شخصیتی مانند مرحوم آیت الله #حائری_یزدی و تأسیس #حوزه علمیه‌ی قم در آن و مهاجرت آیت الله #بروجردی و سپس ادامه‌ی حوزه و طلوع شخصیت‌هایی مانند #مرحوم_امام راحل و مرحوم علامه #طباطبایی می‌باشد. 🔺 اثرات جلسات معارفی و شروع استفاده از مرحوم علامه طباطبایی 🔹 جلسات #اخلاقی و هشداردهنده‌ی مرحوم امام و دیگر اساتید؛ امثال مرحوم استاد شهید #مطهری و دیگر بزرگان را بسیار آمادگی داد که در جستجوی هر چه بیشتر اساتید #انسان_سازی باشند. ولذا استاد شهید در سفری به #اصفهان با استاد #نهج_البلاغه؛ مرحوم حاج میرزا علی آقای #شیرازی برخورد کرده و اعتراف کردند که ما با استفاده از آن بزرگوار موفق به شناخت نهج‌البلاغه شدیم و ای کاش ما توفیق شناخت #قرآن را نیز پیدا کنیم. این خواست و عطش نیز به وسیله‌ی #مهاجرت مرحوم علامه طباطبایی (رضی‌الله‌عنه) از الطاف خاصه‌ی الهی برآورده شد و ما طلاب ابتدایی نیز بحمدالله تعالی از این خرمن فیض اگر نه گندم ولی به کاهی رسیدیم و ابتداً -در اثر نداشتن مکان مناسبی- قرار شد روزها در باغی که نزدیک منزل ایشان بود از بیانات تفسیری و اخلاقی ایشان استفاده کنیم. 🔺 بیداری از خواب غفلت و بندگیِ خدای متعال؛ اساس تعلیمات مرحومین قاضی و طباطبایی؛ نقش اساسیِ روایات در تفسیر المیزان 🔹 اساس تعلیمات و تدریسات ایشان که از استاد عالی مقام‌شان مرحوم #قاضی کسب شده بود، دست‌گیری و #نجات دادن #طلاب و #دانشجویان از خواب #غفلت و توجیه آنان به سوی بندگی و صرف چند روزه‌ی عمر در #عبودیت الهی بود، به طوری‌که تمامی لحظات زندگی حتی برای کسب امور معیشتی یا اداره‌ی پست‌ها و مقام‌ها و یا تشکیل خانواده، دارای بُعد و جنبه‌ی بندگی باشد، آن‌گونه که در ابتدای #تفسیر سوره‌ی #فاتحه در صفحات اول فرموده‌اند: «أن الله سبحانه بیَّن فی مواضع من كلامه: أنَّ ما ليس لوجهه الكريم هالك باطل، و أنه: سيقدم إلى كل عمل عملوه مما ليس لوجهه الكريم، فيجعله هباء منثورا، و يحبط ما صنعوا و يبطل ما كانوا يعملون، و أنه لا بقاء لشی‌ء إلّا وجهه الكريم، فما عمل لوجهه الكريم و صنع باسمه هو الذی يبقى و لا يفنى، و كل أمر من الأمور إنما نصيبه من البقاء بقدر ما لله فيه نصيب، و هذا هو الذی يفيده ما رواه الفريقان‌ عن‌ النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله أنه قال: (كل أمر ذی بال لم يبدأ فيه باسم الله فهو أبتر الحديث‌). و الأبتر هو المنقطع الآخر، فالأنسب أن متعلق الباء فی البسملة أبتدئ بالمعنى الذی ذكرناه»¹؛ ایشان درباره‌ی این‌که اولین آیه‌ی سوره‌ی مبارکه‌ی فاتحه که اولین سوره‌ی قرآن است و با آیه‌ی شریفه‌ی "بسم الله" آغاز می‌شود، مطرح می‌کنند که آیا این "باء" به چه فعلی یا اسمی - طبق قاعده‌ی عربیت و ادبیات عرب- تعَلُّق دارد؟ ایشان انتخاب فرمودند به این‌که به فعل "أبتَدِءُ" بر می‌گردد یعنی من ابتدا می‌کنم به نام خداوند بخشاینده‌ی مهربان. در صورتی‌که شاید مفسرین و لغت‌شناسانِ‌ دیگر این‌طور نگفته باشند، ولی ایشان در این مسأله که اولین مسأله‌ی تفسیرشان بود، از یک #روایت نبوی متابعت کرده‌اند که آن روایت این است که #پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده‌اند: هر کار مهمی که به نام خداوند ابتدا نشود، انقطاع خواهد یافت، بریده خواهد شد و به سود نخواهد رسید. بنابراین ایشان هم معناً و هم لفظاً اول استفاده‌شان از روایت بوده است و این مطلبی است که شخصاً بنده از ایشان شنیدم و کمتر کسی درباره‌ی تفسیر "المیزان" این مطلب را یادآوری کرده که این تفسیر بسیار ارزنده، طرز استفاده‌اش از #روایات با سایر #تفاسیر هیچ فرقی ندارد، منتها آن‌ها آیه را بیان می‌کنند و در تفسیرش روایت می‌آورند، ولی ایشان اول به روایات رجوع می‌کند و مطلب آیه را که از روایات به دست آورد، طوری تنظیم می‌کنند که با روایات تطبیق شود و روایاتش هم در آخر ذکر شود تا این افراط و تفریطی که در برخی محدثین و غیر آن‌ها پیدا شده، که قرآن کریم جز با روایات نباید تفسیر شود، این افراط و تفریط جلویش گرفته شود، ولی رهنمودشان را از روایات گرفته‌اند و بهترین شاهد همین مسأله است و از خود ایشان هم - در وقتی‌که خدمت‌شان بودم- شنیدم که فرمود: اگر روایات نبود من در تفسیر چیزی نمی‌فهمیدم. این مطلب ای کاش تکرار می‌شد تا مردم بدانند که برکات تفسیر "المیزان" برکات روایات #ائمه اطهار (علیهم‌السلام) است. ص ۱ 1⃣ @seyedololama ⬇️

⬆️ ص ۲ 2⃣ 🔺 ضرورت استفاده از تعالیم مرحوم علامه طباطبایی در اصلاح انقلاب اسلامی 🔹 مرحوم استاد شهید #مطهری فرمود: تفسیر #المیزان سال‌ها بعد جلوه شایسته‌اش بُروز می‌کند. در تأیید فرموده‌ی ایشان عرض می‌شود که ببینید در زمان ما که سال‌ها از #انقلاب مقدس اسلامی می‌گذرد، هنوز این مسأله جا نیفتاده و دوره‌ای برای #اساتید محترم #دانشگاه ترتیب داده نشده، چه رسد به #دبیران و #آموزگاران عزیز و زحمت‌کش و دل‌سوز که مانند یک جهش #ریاضی یا #طبیعی و یا #اجتماعی با این تفسیر شریف و تفسیر اولین آیه؛ -تفسیر آیه‌ی شریفه- "بسم الله الرحمن الرحیم" آشنا شوند و در نتیجه یک #انقلاب_فرهنگی شایسته‌ی این رژیم الهی به وجود آورند. انقلابی که در درون انسان‌ها، مسأله #فنای طبیعت و #بقای وجهه‌ی الاهیت را چنان پایه‌ریزی کند، که اگر استاد #فیزیک یا #ریاضی متوجه شود که کلاس را #غافلانه گذرانده، #توبه و #استغفار کند. مرحوم علامه #طباطبایی این بیت #مولوی را فراموش نمی‌کرد: اهل دنیا از کهین و از مهین لعنة الله علیهم اجمعین #لعنت خدا، همان ابتر و منقطع الآخر بودن است که #فرد و #جامعه اسلامی باید به عنوان یک فاجعه‌ی #انسانی از آن بپرهیزد. #مرحوم_امام (رحمه‌الله) هم درباره‌ی پیروزی در #جنگ با دشمنان، مسأله‌ی #وظیفه را تکرار می‌کرد. وظیفه همان #بندگی خدای جهان و انسان است که حضرت #مهدی (ارواحنافداه) برای گسترش آن در کره‌ی زمین #قیام خواهد کرد و انقلاب فرهنگی اسلامی به معنای آشنا کردن #دولت و #ملت #ایران با آن است. آشنایی این فضیلت به این است که تمام #وزارت‌خانه ها چه رسد به #حوزه ها و #دانشگاه ها، از افرادی دوره دیده تشکیلات داده شوند. دوره‌ای که از پیش از #دبستان آغاز شده باشد و به همان شیوه‌ای که #کودک با #بهداشت دهان و دندان و نیروهای بینایی و شنوایی آشنا می‌شود، با بندگی انسان و جهان نسبت به پروردگار مهربانش هم آشنا شود. #بدیهی است که #ظلم و #ستم فراگیر در جهان، ریشه در همین مسأله‌ی بی‌خبری از جهان #ربوبیت دارد. این ایده و مرام در #زندگی و معاشرت این‌گونه اساتید #انسان‌ساز به وضوح دیده می‌شد. 🔺 تشکیل جلسات تفسیری مرحوم علامه طباطبایی در ماه مبارک رمضان در حرم مطهر 🔹 [ مرحوم علامه] فرمودند: من یاد ندارم در شب‌های ماه #رمضان خوابیده باشم. به خاطر دارم در ماه مبارک رمضان سالی، #تفسیر را در حدود بعد از نیمه‌شب، در صحن شریف #قم ترتیب دادند، به طوری‌که پس از درس به #حرم مطهر مُشَرَّف شوند و برای صرف غذای سحری برگردند. بنده هم که ظرفیت لازم را نداشتم به این برنامه چند شب عمل کردم که در اثر کم‌خوابی و بی‌توفیقی بیمار شده و از #روزه هم محروم گردیدم. 🔺 ظهور قابلیت افراد در إمتحانات الهی 🔹 #امتحانات در همه‌گونه امور برای ارائه‌ی #قابلیات وجود دارد. فرمودند: روزی در حجره تدریس در خدمت مرحوم استاد [ #قاضی رحمه‌الله] بودیم و بحث #توحید را بیان می‌کردند، ناگهان سقف حجره و مدرسه طوری تکان خورد که گویا زمین‌لرزه‌ای رخ می‌دهد. حاضران با عجله در صدد خروج از حجره به‌طور ایجاد مزاحمت با یکدیگر بر آمدند! ولی بعداً با نبودن خطر بازگشت نموده و ایشان [ آیت الله قاضی رحمه‌الله] بعد که از جای خود تکان هم نخورده بود، فرمود: بفرمایید ای آقایان #موَّحد و آشنای با #معارف!. 🔺 از اویی و به سوی اویی! 🔹 مرحوم استاد شهید دوره‌ی دروس #مقدمه‌ای_بر_جهان‌بینی_اسلامی را به همین منظور برای نسل #جوان آماده کرده و بسیار مناسب است که در برنامه‌ریزی های همه‌ی دوره‌های #آموزشی و #فرهنگی از آن استفاده شود. در #مجموعه_آثار ایشان، جلد دوم صفحه ۸۳ به همین مسائل اصولی اشاره فرموده‌اند. «جهان‌بینی توحیدی یعنی درک این‌که جهان از یک مشیّت حکیمانه پدید آمده است و نظام هستی بر اساس خیر و جود و رحمت و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آن‌ها استوار است. جهان‌بینی توحیدی یعنی جهانْ «یک قطبی» و «تک‌محوری» است. جهان‌بینی توحیدی یعنی جهانْ ماهیت «از اویی» (إِنَّا لِلَّهِ) و «به سوی اویی» (إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ) دارد». جهان مدرسه‌ی #انسان است و خداوند به هر انسانی بر طبق #نیّت و کوشش صحیح و درستش #پاداش می‌دهد. این همان مسأله مرحوم علامه در مورد منقطع‌الآخر و مورد لعنت قرار نگرفتن است، که همین پی بردن به "انا لله و انا الیه راجعون" و آن را سرلوحه‌ی اعمال قرار دادن و جهاد #فرهنگی و علمی، درباره‌ی این‌که لحظه‌ای از آن در هیچ عملی، در هیچ تدریسی و در هیچ قدمی فراموش نشود. درست صد در صد برعکس و بر خلاف #فرهنگ های روز ما است، که حتی در کشورهای #اسلامی سران منفور #عرب دستور #دشمنان اسلام را به خاطر چند روز عیّاشی به دیده‌ی پذیرش می‌نهند و #فلسطینیان را رها می‌کنند. ص ۲ 2⃣ @seyedololama ⬇️

⬆️ ص ۳ 3⃣ 🔺 تعالیم غافلانه و تعالیم بیدارگرانه 🔹 مرحوم احمد #آرام و دانشمندانی دیگر در سال‌ها قبل کتابی به نام #اثبات_وجود_خدا ترجمه کردند که از گفتارهای #دانشمندان درجه‌ی یک #آمریکا است. در یکی از مقالات آن آمده است: #علم در پی #آگاهی از ماشین #طبیعت و استفاده از آن است و به سازنده‌ی آن کاری ندارد. یعنی علوم روز بر اساس #حیوان سازیِ #انسان ها پی‌ریزی‌ شده است. این است یک معنای فراگیریِ جور و ستم در #دنیا که معنای #انقلاب_فرهنگی هم درست مبارزه با آن خواهد بود. [ مرحوم علامه #طباطبایی] از این‌طور توجیهات نسبت به نسل #جوان کوتاهی نمی‌کردند، حتی بعضی از کسانی که در #تهران - در عصر #طاغوت- #مدارس_دینی تأسیس کرده بودند، می‌آمدند در #قم و دروس نسبتاً #اسلامی خودشان را از ایشان استفاده می‌کردند که بعداً هم به صورت کتابی منتشر شد. بنابراین ایشان همه‌ی توجهش به #اصلاحات #بشریت؛ چه #کودک، چه #نوجوان، چه #جوان و چه #اجتماع، بر اساس #توحید و #خداشناسی و اطاعت از دستورات الهی است، همان سخنی‌که #مرحوم_امام هم داشتند به عنوان این‌که ما باید #وظیفه را تعقیب کنیم و در پی پیروزی نباشیم و از شکست هم دل‌آزرده نشویم، چون #هدف ما انجام وظیفه و #بندگی است. این را باید انقلاب فرهنگی ما، چه در #حوزه ها، چه #دانشگاه ها، چه در اجتماعات، و همچنین #صدا_و_سیما برای #بازاریان و #مردمان دیگر و #خانواده ها کاملاً جدی روشن کنند که ما وقتی می‌توانیم ادعا کنیم که از #جمهوری_اسلامی بهره برده‌ایم و از اهداف مقدس بانیان آن و خون مقدس #شهدا قدردانی کرده‌ایم که همه‌ی مسایل با اساس "انا لله و انا الیه راجعون" شروع شود، ادامه یابد و ختم شود. و این مسائل در صفحات اول کتاب #المیزان مطرح شده است. خداوند را به حق #قرآنش قسم می‌دهیم که این توفیق را به اجتماع ما و افراد ما مرحمت بفرماید. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته 🔺 خاطراتی از مرحوم علامه طباطبایی ❔ حاج آقا خاطره‌ای از علامه دارید؟ 🔹 #خاطره این‌که درباره‌ی این‌که ایشان به منازل ما چند تا #طلبه تشریف بیاورند و بعضی روزها مانند #جمعه ها ناهار هم در خدمت‌شان بودیم و از بیانات‌شان استفاده کنیم، این مسأله بسیار جالب بود. چون آن موقع حتی اتوبوس هم در #قم ظاهراً برقرار نشده بود و ایشان با همان کفش معمولی یعنی نعلین اهل علم، راه نسبتاً طولانی منازل ما را پیاده طی می‌کردند و می‌آمدند و با خودشان هم یک نوشته‌ای یا دفترچه‌ای همراه داشتند. این موضوع نشان می‌داد که ایشان معتقدند به این‌که #انسان باید #مدارک سخنش را قبلاً در نظر بگیرد به طور حضوری، نه این‌که از #فکر و #حافظه استفاده کند تا نکند شاید در بین سخن اشتباهی حاصل شود، ولی اگر انسان خلاصه‌ی مطلب را در حضور داشته باشد، از خطا و اشتباه محافظت می‌شود. و آن‌وقت یک روایتی را و یا یک مطلبی را توضیح می‌دادند. مثلاً در مورد همین بیتی را که ایشان می‌خواندند که: اهل دنیا از کهین و از مهین لعنة الله علیهم اجمعین این را مثلاً وقتی تفسیر می‌دادند، به این مطلب می‌رسیدند که شهرسازی و #معماری و مهندسیِ اسلامی با این طرز ساختمان‌های فعلی مناسبت ندارد، چون وقتی انسان به یک ساختمان مرتب و منظمِ عالی نگاه می‌کند، توجه‌اش از آن #هدف ممکن است برگردد یا ضعیف شود و مثلاً یا تظاهر خانواده‌ها در مجالس، که خانواده‌ی یک شخص اعیان‌منش یا نسبتاً مستغنی اگر زیاد به خود جواهرات و طلا داشته باشد، خویشان او که این دسترسی‌ها را ندارند یا حاضران مجلس وقتی به منزل بر می‌گردند، نسبت به شوهران‌شان و پدر و مادران‌شان گله‌مند می‌شوند که خانواده‌ی فلانی این‌طور و آن‌طور بودند!. همین مسأله در ساختمان‌ها باید مراعات شود. معماری و مهندسی و شهرسازی نباید بر اساس جلب #توجه زیاد افراد به جنبه‌ی #دنیا شود و از خدا #غافل شوند و در نتیجه به کارهای خلاف یا شبه خلاف بپردازند تا درآمدشان را زیاد کنند و از #آخرت شان باقی بمانند و جدا شوند. این هم از خاطره. ص ۳ 3⃣ @seyedololama ⬇️

⬆️ ص ۴ 4⃣ 🔺 اولین برخورد با مرحوم علامه طباطبایی ❔ اولین بار و آخرین باری که ایشان را دیدید؟ 🔹 اولین بار ما در صحن #قم بودیم و طلبه‌ای بودیم. می‌دیدیم که یک آقایی می‌آیند، ردّ می‌شوند و #طلاب و #دانشجویان دینی کتاب جلو می‌برند و از ایشان مسأله‌ای‌ می‌پرسند. فقط این را ‌دیدیم. ولی بعد که کم‌کم پرسیدیم گفتند: ایشان از علمای #تبریز هستند و از #نجف به قم آمدند و بعداً هم فهمیدیم که در مسایل #اخلاقی و #انسان‌سازی واردند، با ایشان که آشنا شدیم و این بنا را گذاشتیم که آن موقع در باغی با ایشان مجلس سه چهار نفری داشته باشیم و کم‌کم رابطه زیادتر شد و به منازل کشید و برخی شب‌های #جمعه یا تعطیلی ایشان تشریف می‌آوردند منازل ما، گاهی روزها، گاهی هم به صرف ناهار در خدمت‌شان بودیم. این اواخر دیگر قسمت بنده نبود، چون از قم بیرون آمده بودم و در همین نواحی بودم که شنیدم ایشان رحلت فرمودند. 🔺 ضرورت ایجاد اشتیاق در جوانان و والدین و اساتید به منظور استفاده از تعالیم بزرگانی هم‌چون مرحوم علامه طباطبایی ❔ یکی از درس‌هایی که می‌توانیم از ایشان برای جوان‌ها بگیریم چیست؟ 🔹 عرض کنم که پرسش در مورد مسأله‌ی آمادگیِ گرفتن #درس و در پی آن بودن، مشکل‌تر است؛ به این‌که #جوان چگونه مشتاق بشود که از فردی مثل ایشان دستوری بگیرد و آن به این است که دوره‌ای برای #معلمین و #آموزگاران عزیز قرار دهند،- البته با خدمات مالی و #اقتصادی برای‌شان تا آن‌ها فرصتی داشته باشند- که در هر سال در #تابستان و یک‌وقتی، در دوره‌ای بیاموزند که چگونه نسل جوان را باید مشتاق فرمایشات این‌ها کرد. آن‌موقع وقتی این امر محقق شد، همین صفحات اول تفسیر #المیزان برای تمام #کشور کافی‌ست و برای همه‌ی #قانون‌گذاران دنیا کافیست. برای تمام نمایندگان #مجلس محترم شورا و #وزارت‌خانه ها و #بازاری ها کافی‌ست که دیگر مسأله این است که "هر چه برای خدا باشد، آن به سود #انسان است و هر ‌چه با #غفلت از خدا باشد، سودی به انسان نمی‌رساند". و این خاصیت و سنت الهی در جهان است. حال اگر این تفهیم شود به یک #ورزش‌کار، او #فکر می‌کند الآن #تکلیف الهی او چیست؟ و آیا آن تکالیف عمل شده یا نه؟ گاهی ممکن است که یک‌مرتبه ۵ سال کار ورزشی‌اش عقب بیفتد و امور #دینی و #معارفی اش جلو بیاید. همچنین #دانش‌آموز وقتی‌که فهمید این دانشی که می‌خواهد بیاموزد، باید برای خدا باشد، باید در خدمت #بندگی خدا باشد، و وقتی نگاه می‌کند به #کلاس و #مدرسه و #مدیر و تنظیمات و قوانین مدرسه، گاهی می‌شود که باید وضعیتش را عوض کند و باید به #پدر و #مادر بگوید من این‌جا نمی‌توانم استفاده کنم و جای دیگری می‌روم. و هم‌چنین راجع به پدر و مادر، برنامه‌هایی که پدران و مادران را ملتفت تکالیف‌شان کند الآن کم است، یعنی نسبت به برنامه‌های #ورزشی، برنامه‌های رفت و آمد افراد و وقایع و حوادث دنیا که در همه‌ی این‌ها، در گوشه‌ای هم از این مسائل [بیدار کننده] یافت می‌شود! و حال این‌که باید #سعادت بشر را ریشه‌یابی کرد و سعادت #بشر را اگر دانشمندان ریشه‌یابی کنند به این می‌رسند که جهانْ، جهان خداوند است. و انسان بنده‌ی خداوند است، و این‌که تا چقدر این #بنده دارد در این جهان به وظیفه‌اش عمل می‌کند. این باعث #انقلابی می‌شود که خانواده‌ها و ادارات و وزارت‌خانه‌ها را عوض می‌کند، تا بلکه یک وزارت‌خانه‌ای برای خصوص این امور تأسیس شود، تشخیص وظیفه بدهند، برای تشخیص وظایفی که #مرحوم_امام و مرحوم علامه #طباطبایی در پی آن بودند که #ائمه معصومین (علیهم‌السلام) و #قرآن کریم دستور داده‌اند. ☑️ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی __________ ۱) [ #المیزان ج ۱ صص ۱۵-۱۶] @seyedololama

🔺 این‌ها را که آدم می‌شنود، می‌بیند این‌ها مسائلی عادی نیست، این‌ها کرامت است. خدا می‌خواهد بعضی از بندگانش را مثل جبرئیل کند، مثل فرشتگان کند، چنین سختی‌هایی را به آن‌ها می‌دهد تا آن‌هایی که می‌خواهند فرار کنند بکنند، و اگر می‌خواهند بمانند بمانند تا به مقصدشان برسند. 🔹 مثل یک مُغَنّی که می‌خواهد یک تعریض در یک چاه ایجاد کند، اگر دو متر، سه متر، چهار متر، پنج متر بکَند، وقتی ببیند به آب نرسید کار را رها می‌کند و می‌رود. اما یک نفر هم هست که وقتی به سنگ می‌رسد می‌گوید: خب بالاخره این سنگ را هم باید از سر راه برداشت. پای کار می‌ماند، کار می‌کند و کار می‌کند، آن‌قدر عرق می‌ریزد، آن‌قدر خواب و خوراکش به‌هم می‌خورد تا وقتی می‌بیند که تلاش‌هایش ثمر داد و چشمه‌ای باز شد. خیلی از چشمه‌ها این‌گونه‌اند. 🔸 حالا علوم اسلامی و معارف اسلامی هم این‌گونه‌اند. تنها هفته‌ها خواندن و امتحان دادن و نمره گرفتن و سر و صدا کردن و سخنرانی کردن و این‌ها، مسائلی نیستند که این حوزه‌ها بتوانند از آن‌ها نتیجه‌ای بگیرند. بالاخره آدم به جائی می‌رسد که بازار به گونه‌ی دیگر می‌شود. او هم دنبال بازار وقت می‌رود، دنبال ارزش‌های وقت می‌رود. کسی که بفهمد بشر است و بشر پیش خدا قیمت دارد و وقتی نفس‌ها و جوانی‌اش را در راهی گذاشت، حتماً خدا به او عنایتی خواهد کرد. این قیمت مال اوست و به نام اوست. ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 تبیین شأن و جایگاه واقعی #حوزه های علمیه و #طلاب 🔹 خدمات بزرگانی هم‌چون مرحوم #قاضی و مرحوم علامه #طباطبایی ۹۱٫۱۱٫۳۰ ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

📆 سال‌روز درگذشت ملا احمد نراقی رحمه‌الله (۲۳ ربیع الثانی ۱۲۴۵ ق) 🔺 برکات کلام بزرگان 🔹یک وقتی یک روحانی اهل لرستان به من می‌گفت که ما جوان که بودیم، شجاعت و مردانگی را به این می‌دانستیم که بتوانیم یک گروهی را چپاول کنیم و اموال آن‌ها را بگیریم و آن‌ها را در بیابان رها کنیم!. اتفاقاً به همین منظور و همین فکر ، وارد یک چادر شدیم. کتابی آن‌جا بود. آن کتاب را من برداشتم و نگاه کردم. اسمش #معراج_السعادة بود، تألیف مرحوم ملا احمد #نراقی . قدری خواندم، خواندم، کتاب را همان‌جا گذاشتم، بیرون آمدم، وسیله فراهم کردم و به نجف اشرف رفتم. همین، #غفلت را پاره کرد. زندگی را زیرورو کرد و بعد به قم آمده بود و یکی از یاران مرحوم آیت الله سید محمد تقی #خوانساری شده بود که جریان استسقاء نماز باران و این‌ها را آن بزرگوار عمل کرد، او هم از همراهان و دوستان ایشان بود. بنابراین تکثیر این مسائل، خدمت به مملکت است، خدمت به انسانیت است، باید اهمیت داد. ممکن هم هست اصلاً مخارجی جزئی بر دارد، ولی خیلی اثر دارد. ۹۴٫۵٫۱=۶ شوال ۱۴۳۶ ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 ذکر دعای سفارش شده از مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی به نقل از مرحوم امام خمینی که به شاگردان خویش به جهت دفع بلا و مصیبت توصیه می‌فرمودند: عصر و غروب جمعه، به نیابت از تمام شیعیان عالم ده مرتبه: اللهمَّ صلِّ علی محمّدٍ و آلِ محمّدٍ وَ ادْفَعْ عَنَّا البَلاءَ المُبْرَمَ مِن السَّماءِ إنَّكَ عَلى کُلِّ شَئٍ قَدِیرٌ خدایا صلوات فرست بر محمد و آل محمد و دفع بنما از ما بلائی را که حتمی شده است از آسمان، همانا تو بر هر امری قادر و توانائی التماس دعا @seyedololama

🔺 دانشمندان خداشناس وقتی از خواب بیدار می‌شدند، نوشته‌اند فوراً سجده می‌افتادند که: خدایا تو را سپاس می‌گوییم شکر می‌گوییم وقتی هم که می‌خواستند بخوابند ذکر می‌گفتند: «یا من ارقدنی فی مهاد أمنه و أمانه»[دعای صباح] ❤️ به به!!! ای صاحب‌خانه که جای خوب معین کردی که من بخوابم، جا به من دادی. این زمین زیر پایت چرا آرام حرکت می‌کند؟ خیلی از هواپیما هم آرام‌تر، سرعتش هم هزار برابر هواپیما، برای اینکه خواب پیدا کنی، نپری از خواب تکان نخوری. «یا من ارقدنی» من را خواب کردی، گهواره برای من جنباندی! 🔸 خدایا! من خورشید را می‌بینم که برای من بخاری روشن کردی، ماه را که می‌بینم، می‌بینم برای شب تار من چراغ‌کشی کردی، برق‌کشی کردی، گیج شدم!. 🔹 خدايی كه ميليون‌ها سال پيش تنوری به نام خورشيد برای ما روشن كرده كه طلوع و غروب او و گردش زمين به دور او، شب و روز و فصول را برای ما ايجاد می‌کند و زندگی ما را تأمين می‌كند؛ آن‌وقت یک خورشيد و معدن هدايتی هم به نام قرآن در دین آخرین فرستاده و فرموده است: ما در او هنری به كار برده‌ايم كه كوه سخت را هم متزلزل كند. دیگه چه کنیم؟ چی می‌خواهید؟! خدا چگونه باشد برای شما؟ دیگه خدا چه کند برای شما ای بشر!؟ بيش از اين چه توقعی داريد؟ یک گردش منظم شبانه‌روزی كه ثانيه‌ شماریش معيّن است و شما می‌توانيد از سال قبل، سال بعد را حساب كنيد پس بیایید قدرشناس باشيد. 👈 اگر انسان حواسش را به اين دو نعمت بدهد، -نعمت وجود و ايجاد جهان و انسان و نعمت هدايت و رهبری و تعليم و تربيت- اصلاً از فكر خدا خارج نمی‌شود. تنفسش ذكر می‌شود، قلبش با ذكر می‌تپد، زندگی‌اش خدایی می‌شود، خوابش خدایی می‌شود، مرگش وصال به خدا می‌شود. ديگر ما از اين مهمانی بهتر نداریم. ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 مرحوم مجتهد اخلاق، صاحب جامع‌السعادات، در مقدمه‌اش نوشتند که ایشان آن‌قدر فقیر بود که پول نداشت که یک فتیله‌ای، ظرفی و یا روغن زیتونی- آن زمان که نفتی، چیزی نبوده‌ـ تهیه کند تا با آن درون حجره‌اش مطالعه بکند. به دستشویی می‌رفته. آن موقع یک چراغی هم در دستشویی می‌گذاشتند دیگر، در یکی از این دستشویی‌ها مشغول خواندن یا نوشتن می‌شده. اگر کسی هم می‌آمد از ترس اینکه او را ببینند سروصدا میکرد که یعنی اینجا کسی هست! این‌طوری شب‌ها مطالعه و درس‌خوانی می‌کرد. آن‌وقت این انسان می‌شود صاحب کتاب جامع‌السعادات، مرحوم نراقی بزرگ. خوب همان قدر فکر کنید بگویید آیا می‌شود مثلاً بنده در تمام عمرم یک شب در دستشویی بمانم و آن‌جا چهار ساعت مطالعه کنم، تازه با این وضع که همه جا برق‌کشی شده؟ 🔹 اینها آن موقع‌ها از این دست کارها کرده‌اند که این کتاب‌ها را نوشتند، به جامعه‌شان تعلیم دادند، بازاری‌ها با پای صحبت آن‌ها نشستن اهل خمس و زکات‌ شدند، چاقوکش‌ها با دیدن منبرهای آن‌ها توبه کردند. آدم‌کش‌ها، غداره‌کش‌ها توبه کردند، آدم شدند. 🔸 این رشته این است، ما باید افرادی شبیه پیامبران، این رُوات احادیث، علمای گذشته و...، را در حوزه‌هایمان درست کنیم. ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 بیشتر اشتباهات از این است که در خانواده‌ها این حرف‌ها نیست که روی فکر و تأمل و منطق کار بکنند. چون مردم عوام و سرگرم به کار و زندگی هستند. این‌طور تربیت قسمت‌شان نشده است. اولادهایشان هم همین‌طور که بزرگ شده‌اند و قدری نیرو پیدا کردند، آن‌ها را به مدرسه فرستادند. حالا مدرسه، کدام مدرسه است؟ در مدرسه چه کسی هست؟ چه می‌خوانند؟ کلاس چیست؟ درس چیست؟ کتاب چیست؟ اینها همه اهمیت دارد، ولی به آن‌ها اهمیت داده نمی‌شود. 🔹 در هر صورت انسان باید زیربناهایی که دارد را رو کند و در آن‌ها تأمل کند و ببیند که این خواسته‌های ما که آن‌ها را دنبال می‌کنیم و در زندگی مایه و سرمایه زندگی ماست و خواه ناخواه ما را به این سو و آن سو حرکت می‌دهند، اینها چیستند؟ آیا درستند یا درست نیستند؟ 🔸 آدم که از مدرسه بیرون می‌رود به رفیق پارسالی خود برمی‌خورد، می‌پرسد کجا بودی؟ می‌گوید من یک سال آبادان بودم و جای خوبی است، حالا که تعطیلی هست بیا یکی دو روز آنجا برویم... می‌گوید باشد. پول یا قرض می‌کند یا از بابایش می‌گیرد و سوار می‌شوند می‌روند. خوب این نشانه این است که زیر بنا فکری او محکم نیست. به او گفته نشده که تو این عمری که داری، این جوانی که داری، این سوار شدن و پیاده شدنی که تو الآن می‌توانی، اینها را که همیشه نداری! زمانی از تو گرفته می‌شود. اینها را قدر بدان همین‌طوری خرج نکن. ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama

🔺 راه نجات 🔹 نجات فعلی برای مملکت #ایران غیر از مسائل دفاعی و رزمی و زحماتی که آقایان قشونی و نظامی متحمل می‌شوند، از طرف بیچارگی اظهار کردن بر در خانه‌ی خداست که آن یک چاشنی‌ای می‌خواهد، مانند مشرکین که در آن زمان در دریا گرفتار می‌شدند و دعای‌شان مضطرانه بود، مستجاب می‌شد؛ «فَإِذا رَكِبُوا فِی الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ»؛ (روم :۶۵). بنابراین #اضطرار است که دعای مستجاب می‌آورد. ۹۴٫۹٫۲۶ ✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی @seyedololama