eitaa logo
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
223 دنبال‌کننده
153 عکس
32 ویدیو
1 فایل
طاهررحیمی هستم، دکترای فلسفه اسلامی مدرس دانشگاه دغدغه ام فرهنگ، دین، خانواده ؛ هنر و سیاست است و به یاری حق در این کانال آنها را با شما به اشتراک خواهم گذاشت. آیدی: @yaser6424 صفحه اینستاگرام: s.y.taherrahimi
مشاهده در ایتا
دانلود
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند کلام اعجاز و اعجاز کلام زمانی نازل شد که عرب به شعر، ادبیات و قدرت کلام خود به شدت می‌بالید اصلا [در مقابل عرب] یعنی گنگ و کسی که نمی تواند مانند خوب حرف بزند قرآن که نازل شد دوست و دشمن به بودن آن اعتراف داشتند مومنین آن را و دشمنان، می دانستند هیچ یک از پیروان ادیان امروزی لفظ کتاب هایشان را ؛ اعجاز یا از جانب خدا نمی دانند مثلا انجیل های چهارگانه همگی نقل قول های بشری از سخنان وحیانی و تعالیم و تاریخ اوست بله! تردیدی نیست که قرآن صرفا برای خواندن نیست بلکه اصل؛ فهمیدن و عمل کردن به آن است اما قرائت قرآن به خودی خود بر ما اثرگذار است. چرا؟ چون خود این الفاظ؛ است؛ مانند اثر آرام بخشی که صدای مادر و نوازش او بر نوزاد دارد با این که نوزاد نه متوجه محتوای کلام می شود و نه حتی شناختی آگاهانه درباره نسبت مادر با خودش دارد. انس و ضمیر بشر با خالقش موجب می شود که از ظاهر کلام وحی نیز اثر بپذیرد نه فقط عربی، بلکه هیچ زبانی را نمی شود دقیقا با ظرافت های معنایی اش به زبانی دیگر ترجمه کرد کسی که بخواهد زیبایی و لطافت کلام را بچشد فقط باید فارسی بیاموزد فاصله ترجمه فرانسوی حافظ با خود آن، زمین تا آسمان خواهد بود چه رسد به قرآن که اولا یک متن عربی معمولی نیست بلکه موزون؛ آهنگین و پر از ظرافت ها و دقتهای معنایی عجیب و است ثانیا الفاظش است. مثلا قرآن در توضیح مراحل تکوّن جنین می گوید بعد از ، عَلقه شکل می گیرد درکتاب لغت، سه معنا دارد؛ خون بسته؛ زالو؛ آویزه. مترجم، قاعدتا معنای اول را انتخاب می کند اما امروز که با چشم مسلح، جنین را می نگرند می گویند ساختار جنین در آن مرحله عینا شبیه ساختار بدن زالوست و ضمنا از دیواره رحِم آویزان است! اعجاز یعنی این از همین جا می شود فهمید که چرا نمی شود را به فارسی خواند؛ چون قرآن را نمی شود دقیقا ترجمه کرد! معنای بسم الله الرحمن الرحیم در ساده ترین شکل، حداقل نیاز به ده پانزده صفحه توضیح و تفسیر دارد بگذریم که فقط در توضیح همین عبارت می شود کتاب ها نوشت چنانچه نوشته اند! پ ن :البته برای آشنایی کلی با معارف قرآن، ترجمه سلیس و قابل فهم آن برای عموم جامعه امری ضروری است https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند: «حیات برتر» معاد، حقیقت، جنسیت ۱. از منظر الهی، نظام هستی نظامی چند لایه است و عوالم هستی مانند پوسته های پیاز یکدیگر را دربر گرفته اند البته نه به شکل فیزیکی بلکه رتبی. این عوالم بر یکدیگر تأثیر گذارند و عوالم بالاتر نسبت به عوالم پایین تر رابطه علّی معلولی دارند. همه موجوداتی که در لایه های زیرین هستند دارای منشاء و حقیقتی در عالم مافوق خود هستند و به تعبیر همه امور با اندازه های مشخص و مقادیر معلوم از عالم بالاتر نازل شده اند « و اِن من شی الاّ عندنا خزائنه و ما ننزّله الا بقدر معلوم» ۲. انسان بعد از ، وارد لایه برتری از حیات شده و حقایقی که باطن امور دنیای مادی را شکل داده اند را روشن تر مشاهده می کند تا جایی که خدا حتی به رسولش می فرماید : و بصرک الیوم حدید ۳. بر این اساس یکی از کارکردهای بسیار مهم آیات معاد در قرآن، بیان ، و حقیقت اموری است که ما در این دنیا با آنها سرو کار داریم. آیات به ما خبر می دهد که در پس پرده این حجاب مادی و در باطن آن، چه چیزی واقعا معتبر و اصیل است و چه چیزی پوچ و . باطن پدیده‌ها، افعال، نیت ها و اندیشه‌ها در عالم واقع چیست؟ کدام منطبق با و واقع بود و کدام نبود، واقعا چه کسی تر بود؟ واقعا چه چیزی بود باطن نسبت های دوستانه، منافقانه، مومنانه چه بود و... ۴. برای مثال یکی از نزاع های فلسفی در تحلیل ماهیت اجتماع این است که آیا منظور از صرفا معادل جمع جبری افراد و آثارشان است یا علاوه بر آن یک روح جمعی و یک هویت واقعی اصیل وجود دارد که افراد آن را نیز در کنار هویت فردی خود به صورت یک من جمعی درک میکنند و نسبت به آن تعلق دارند؟ به نظر میرسد آیات معاد از حیات و مرگ ها، سرنوشت و نامه عمل مشترک افراد یک امت و... سخن می گوید که به نوعی حقیقی و نه تشبیهی دلالت می‌کند پس امت، یک واقعیت است ۵. مورد دیگر (در حد یک احتمال مهم) مسئله است. آیا جنسیت امری اصیل و حقیقی است یا چنانچه فمینیست ها می گویند صرفا یک برساخت اعتباری است؟ آیات معاد چه می‌گوید؟ چرا ما در بهشت و جهنم هم مرد و زن هستیم؟ آیا زن و مرد بودن ما در آنجا صرفا امری جسمی است؟ چرا در بهشت هم صحبت از و خانواده است؟ چرا در بهشت هم صحبت از ویژگی ها، اطوار و حالات زنانه زنان بهشتی است مثل: قاصرات الطّرف: «نظر به شوهر داشتن/حیامندی/عشوه های چشمی» عربا: «شوهردوستی» مکنون بودن: «حیامندی» آیا اینها نشان نمی دهد زن و مرد بودن با ما پیوندی حقیقی دارد؟ الله اعلم آیات معاد را جدی بگیریم https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند: به خود بمیر و به حق زنده باش چرا خدا در عظمت و بزرگی خودش را به رخ می‌کشد و همواره تاکید می کند که همه کاره عالم خود اوست؟ اصلا چرا یکی از صفات خدا است؟ این بزرگ نمایی ها یا نمایش بزرگی برای چیست؟ اول اینکه صفت متکبر برای بدین معناست که او صاحب عظمت و و جلال است و این عظمت را ابراز می کند. به لحاظ هستی شناختی، همه صفات کمالی به معنای حقیقی؛ صرفا از آن خداست یعنی هیچ قدرت و علم و حیات و اراده و جمال و عزتی نیست مگر اینکه اصلش؛ مبدائش و حقیقتش «اولا و بالذّات» فقط از آن خداست. نسبت ما و هر موجود دیگری با خدا «عین فقر» بودن است ما به اندازه نسبتی که با مبدا کمال پیدا می کنیم صاحب کمال حقیقی می شویم آن هم نه مستقلا. بنابراین خدا وقتی همه کاره بودن خود در این عالم را یادآوری می کند موجودی را تحقیر نمی کند در واقع واقعیت عالم را «توصیف» می کند انسان متکبر؛ خودش را منقطع از خدا؛ بزرگ می‌بیند و بزرگی را از خودش می‌بیند و این یک توهم محض است اما چرا خدا بزرگی و صفات جلالیه خودش و فقر موجودات دیگر را به شکل پررنگی توصیف می کند مگر او نیازی به این کار دارد؟ یکی از دلایل مهم این امر نیاز روانشناختی ما ها به فهم این بزرگی است. انسان هر چه خدا را بزرگ تر با جلال و جبروت تر، غنی تر، مقتدر تر؛ امن تر و شکست ناپذیرتر درک کند راحت تر و محکم تر به او تکیه می کند و به او پناه می برد و راحت تر هرچیزی غیر او را کوچک می بیند و از آن دل می کند امیرمومنان ع در وصف می فرماید عَظُمَ الخالقُ فى اَنْفُسهم فَصَغُر ما دُونه فى اعینهم چون خدا نزد ایشان بزرگ است هرچیزی غیر او در چشمشان کوچک و حقیر شده است. پس فهم بزرگی و کبریایی خدا در کنار صفات جمالی او نقش بسیار پررنگ و تعیین کننده ای در پیوند انسان با خدا دارد چنانچه خداوند حتی به رسولش می فرماید « و ربک فکبّر» پروردگارت را بزرگ بدار و در جایی دیگرتاکید می کند «کبّره تکبیرا» او را بسیار بزرگ شمار. و خدا چه لطف بزرگی می کند به ما وقتی واقعیت این عالم و عظمت خود را مقابل چشمان ما می گذارد تا درگیر اوهام نمانیم و از آنها دل ببریم. وقتی خدا در چشم ما بزرگ شد و هر چیزِ غیرخدایی دیگر از چشممان افتاد چه می شود؟ خلاصه اش این است که بزرگ می شویم به عظمت ؛ غنی می شویم به غنای حق، مقتدر می شویم به قدرت حق ،عزیز می شویم به عزت حق به خود میمیریم و به زنده می شویم و این راهی است که های این عالم رفته اند دوام چنین انسان هایی بر جریده عالم ثبت است https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند چرا نام علی ع در قرآن نیست؟ خیلی اوقات این سوال مطرح می‌شود که چرا در قرآن که بعضا از امور جزیی صحبت شده به صراحت نامی از ائمه مثلا علی ع برده نشده است. در پاسخ به این سوال، معمولا گفته می‌شود وقتی حدیثی به قطعیت و صراحت غدیر ، ثقلین، منزلت یا... در فرمایشات پیامبر هست طوری که اصل این روایت‌ها را هم شیعه و هم اهل سنت، متواتر و قطعی می دانند ؛ آمدن یا نیامدن اسم ائمه در قرآن چیزی را عوض نمی‌کند چون: اولاً طبق قرآن همه مومنین موظّف به اطاعت مطلق و همه جانبه از حکم پیامبرند [ ما آتاکم الرّسول فخذوه و ما نَهاکم عنه فنتهوا] ثانیا سخن پیامبر اکرم به استناد خود قرآن مبتنی بر وحی است: [ما ینطق عن الهوی ان هو الّا وحی یوحی او از روی هوس سخنی نمی گوید؛ بلکه هرچه هست وحی الهی است] بعضی ها هم معتقدند اگر اسم امامان به صراحت در قرآن می‌آمد قرآن توسط دشمنان اهل بیت دچار تحریف می‌شد و اگه حتی یک آیه از قرآن تحریف می‌شد دیگه کلش قابل استناد نبود. البته این حرفها غلط نیست اما من فکر می کنم این مسئله دلیل لطیف دیگری هم دارد: یکی از اسامی قرآن، فرقان است به معنی وسیله جدایی حق از باطل؛ خیلی ها ادعای ایمان کردند اما قرآن یک ملاک خیلی ظریف برای جدا کردن اهل ایمان واقعی از منافقان مطرح کرده که خیلی مهم است [ و اذا قیل لهم تعالوا الی ما اَنزل الله و الی الرسول رایت المنافقین یصدّون "عنک" صدودا. نسا آیه۶۱] ترجمه ساده این آیه یعنی ای پیامبر وقتی مطلبی از دین در قرآن می آید و در کنارش مطلبی را بدون این که در قرآن اشاره کنیم صرفا از زبان تو به مردم می رسانیم منافقین [ چون جرأت مقابله مستقیم با متن قرآن را ندارند] را می‌بینی که در مقابل بخشی از دین که صرفا از زبان تو بیان شده می ایستند؛ خیلی هم محکم می ایستند. چند نکته مهم این آیه: - مومن واقعی کسی است که ولایت رسول اکرم ص را قلبا و عملا قبول داشته باشد. - یکی از راههای شناخت منافق، جایی است که پیامبر حکمی بگوید که در قرآن نیست و او زیر بار آن حکم نرود. - خدا خودش زمینه و بهانه مخالفت منافق را فراهم می کنه. - پذیرش ولایت شخص [پیامبر یا ائمه] از پذیرش حکم خدا سخت تر است. - یادآوری می‌کنم که قرآن، فرقان است. نتیجه گیری با خود شما. تبصره ۱ : البته ما حساب برادران عزیز اهل سنت امروز را که تابع علمای خود هستند با کسانی که آگاهانه بعد از رحلت پیامبر سخن ایشان را زیرپا گذاشتند جدا می‌کنیم. تبصره ۲ : به جز آیاتی مثل مباهله، تطهیر، اکمال دین، ولایت [۵۵ مائده] و... که حقانیت اهل بیت ع را ثابت می‌کند برخی از محقّقین با شواهد محکمی معتقدند اتفاقاً نام علی ع به شکل ظریفی در همین قرآن آمده است که از محل بحث ما خارج است [آیه ۵۰ سوره مریم: لسان صدق علیا] https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند بر مدار امام ۱. تمام پدیده های عالم و روابطی که میان آنها وجود دارد بر محور حق استوار شده است؛ به این معنا که هیچ یک از اجزای هستی، لا اقتضا، بی جهت، رها و بی تفاوت نیستند بلکه دارای سمت و سو و باید و نبایدهای مشخصی هستند و نسبت به جهت خلاف آن، عکس العمل نشان می دهند. اینگونه نیست که طبع بشر هم با مشروب خواری سازگار باشد هم باضد آن «ماخلقنا السماوات و الارض ومابینهما الا بالحق» ؛ «ماخلقت هذا باطلا» ۲. از بین بردن روابط موجود میان پدیده ها یا خارج کردن آن ها از مدار حق، منتهی به می شود و انسان چون مختار است می تواند این مدارها و اتصالات و روابط حق را پاره کند؛ « و الذین ینقضون عهدالله من بعد میثاقه و ما امر الله به ان یوصل و فی الارض اولئک لهم اللعنه و لهم سو الدار» ۳. ، نرم افزار تنظیم روابط چهارگانه انسان بر مدار حق است: رابطه با خدا، خود، انسان ها، طبیعت ۴. ، آیات تشریع الهی است و ، آیات تکوین الهی این آیات همگی نمودهایی از جریان حق در هستی و کاملا بر هم منطبق اند. پس حق با معنای وسیع آن در عالم تکوین، همان حق در عالم تشریع است مثلا اگر آیات تشریع به زوجیت و حرمت زنا و همجنسبازی حکم می کند، طبیعت و نیز با آن منطبق است و به همین حکم می کند. اگر قرآن، را مسئول تامین نفقه و تکیه گاه خانواده می کند فطرت درونی او نیز همین را میخواهد اگر دین، وظایف مادری و همسری را به زن سپرده است طبیعت جسمی و روحی نیز خواهان و حتی نیازمند آن است ۵. پیامبر و امام، قرآن ناطق و تجلی حق مطلق و مطلق حق اند یعنی اگر محتوای قرآن را در قالب انسان بریزیم می شود پیامبر و امام و اگر امام و پیامبر را تبدیل به کتاب کنیم می شود قرآن.« مع الحق و الحق مع علی» به همین دلیل است که خود پیامبر و امام شاقول و مدارحق و باطل اند و تمامی روابط در عالم، باید بر مدار وجود ایشان شکل بگیرد تا هرچیزی درجای خود قرار گرفته و «عدل» به معنای عام آن محقق گردد. حرکت در غیر جهت امام خروج از مدار حق تکوینی و تشریعی است لذا به مقصد نمی رسد پس بزرگترین ، خارج کردن مدار حرکت فردی و اجتماعی بشر از مدار امام و پیامبر است ۶. خروج از مدار امام به گسستن بقیه روابط حق نیز منتهی می شود. نتیجه می شود نسبیت ، نیهیلیسم و بحران هویت درحوزه فردی، فروپاشی و رسمیت پیدا کردن هر نوع همباشی به هر شکل حتی با حیوانات، اصالت قدرت و رفاه در روابط اجتماعی و به هم ریختن طبیعت و پیدایش بحران ، عصر بازگشت به مدار است و اربعین آغاز این بازگشت به امام و محوریت اوست https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند / کوتاه نوشت های معرفتی
یه حبه قند تبلیغ بهشت با زن دوستی پرسید مگر شما نمی گویید استفاده از جذابیت های زن برای تبلیغ کالا توهین به زن است پس چرا خدا در قرآن برای تبلیغ بهشت از حوریان بهشتی صحبت کرده است؟ دیدم سوال جالبی است و اما پاسخ: اولا کلمه حورالعین صرفا مونث نیست البته توصیفات قرآن از حوری معمولا مربوط به زنان بهشتی است شاید به این دلیل که مخاطب مستقیم آیات مربوطه مردان بوده اند و یا رعایت برخی ظرائف روانی و اقتضائات جنسیتی و اخلاقی دیگر. اما برخی آیات دیگر تلویحا [ما تَشتهیه الاَنفُس : هرآنچه میل بهشتیان «اعم از زن و مرد» بدان باشد] و در برخی روایات، روشن تر به وجود نعمتی مشابه، برای زنان نیز اشاره شده است؛ پس مساله، تبلیغ بهشت به وسیله زن نیست بلکه توصیف بهشت با انواع لذات جسمی و از جمله لذت جنسی است که نعمت مشترکی است بین زنان و مردان بهشتی. بین این دو فرق ظریفی است حال ممکن است کسی بپرسد آیا صرف اشاره به لذات جنسی در بهشت، مذموم نیست؟! اولا نعمات و لذات اصلی بهشت معنوی است نه مادی اما سوال این است: آیا اصل لذت جنسی به خودی خود امر مذمومی است؟ قطعا خیر، نه عقلا و نه شرعا. مرز رابطه پاک با ناپاک کجاست؟ جایی که یک فعل از جایگاه و هدف طبیعی، عقلی، فطری و الهی خارج می شود؛ مثلا غذاخوردن، خوب است به شرطی که از پول حلال باشد، برای بدن مضر نباشد، زیاده روی نشود و... پس مهم این است که هر فعلی در جای خود باشد. لذت جنسی هم یکی از لطیف ترین نعمات و هدایای الهی به بشر است به شرطی که در جایگاه معقول، طبیعی و الهی خود باشد لذا رابطه با همسر، خوب و مفید، مایه انس و لذت و حتی مستحق ثواب است اما «خودارضایی» ، «همجنس بازی» و «زنا» نامعقول، غیرطبیعی، آلوده و حرام. آنچه بهشت با آن تبلیغ شده آن اولی است نه دومی قرآن در توصیف حوریه مکررا بر مفاهیمی چون طهارت [ازواج مطهره]؛ پوشیدگی [لولو مکنون]، عفت و دلبستگی صرف نسبت به همسر [قاصرات الطرف/ اتراب]، حُسن سیرت درکنار حسن صورت [خیرات حسان]، دوشیزگی و پاکی [لم یطمثهن انس قبلهم و لا جان]، محفوظ بودن از نظر دیگران [مقصورات فی الخِیام] تاکید می ورزد. بنابر این سنخ تبلیغ و توصیف چنین نعمتی در قرآن (که اصل آن برای زن و مرد مشترک است) با آنچه امروزه برای تبلیغ کالاهای مصرفی در دنیای غرب رایج است کاملا متفاوت است در بهشت بر وصال خود حورالعین به عنوان یک زوجیت پاک ، «عفیفانه» ، خصوصی و همراه با عشق و انس تاکید می شود و در غرب جذابیت های اندام زن به شکل «هرزه وار» در «معرض عموم» گذاشته می شود برای اینکه تو را به وصال یک کالا برساند و آن زن و آن جذابیتها همگی واسطه و ابزارند برای پسندیده شدن یک شی دیگر و این یعنی https://eitaa.com/taherrahimi
یه حبه قند چرا نام علی ع در قرآن نیست؟ خیلی اوقات این سوال مطرح می‌شود که چرا در قرآن که بعضا از امور جزیی صحبت شده به صراحت نامی از ائمه مثلا علی ع برده نشده است. در پاسخ به این سوال، معمولا گفته می‌شود وقتی حدیثی به قطعیت و صراحت غدیر ، ثقلین، منزلت یا... در فرمایشات پیامبر هست طوری که اصل این روایت‌ها را هم شیعه و هم اهل سنت، متواتر و قطعی می دانند ؛ آمدن یا نیامدن اسم ائمه در قرآن چیزی را عوض نمی‌کند چون: اولاً طبق قرآن همه مومنین موظّف به اطاعت مطلق و همه جانبه از حکم پیامبرند [ ما آتاکم الرّسول فخذوه و ما نَهاکم عنه فنتهوا] ثانیا سخن پیامبر اکرم به استناد خود قرآن مبتنی بر وحی است: [ما ینطق عن الهوی ان هو الّا وحی یوحی او از روی هوس سخنی نمی گوید؛ بلکه هرچه هست وحی الهی است] بعضی ها هم معتقدند اگر اسم امامان به صراحت در قرآن می‌آمد قرآن توسط دشمنان اهل بیت دچار تحریف می‌شد و اگه حتی یک آیه از قرآن تحریف می‌شد دیگه کلش قابل استناد نبود. البته این حرفها غلط نیست اما من فکر می کنم این مسئله دلیل لطیف دیگری هم دارد: یکی از اسامی قرآن، فرقان است به معنی وسیله جدایی حق از باطل؛ خیلی ها ادعای ایمان کردند اما قرآن یک ملاک خیلی ظریف برای جدا کردن اهل ایمان واقعی از منافقان مطرح کرده که خیلی مهم است [ و اذا قیل لهم تعالوا الی ما اَنزل الله و الی الرسول رایت المنافقین یصدّون "عنک" صدودا. نسا آیه۶۱] ترجمه ساده این آیه یعنی ای پیامبر وقتی مطلبی از دین در قرآن می آید و در کنارش مطلبی را بدون این که در قرآن اشاره کنیم صرفا از زبان تو به مردم می رسانیم منافقین [ چون جرأت مقابله مستقیم با متن قرآن را ندارند] را می‌بینی که در مقابل بخشی از دین که صرفا از زبان تو بیان شده می ایستند؛ خیلی هم محکم می ایستند. چند نکته مهم این آیه: - مومن واقعی کسی است که ولایت رسول اکرم ص را قلبا و عملا قبول داشته باشد. - یکی از راههای شناخت منافق، جایی است که پیامبر حکمی بگوید که در قرآن نیست و او زیر بار آن حکم نرود. - خدا خودش زمینه و بهانه مخالفت منافق را فراهم می کنه. - پذیرش ولایت شخص [پیامبر یا ائمه] از پذیرش حکم خدا سخت تر است. - یادآوری می‌کنم که قرآن، فرقان است. نتیجه گیری با خود شما. تبصره ۱ : البته ما حساب برادران عزیز اهل سنت امروز را که تابع علمای خود هستند با کسانی که آگاهانه بعد از رحلت پیامبر سخن ایشان را زیرپا گذاشتند جدا می‌کنیم. تبصره ۲ : به جز آیاتی مثل مباهله، تطهیر، اکمال دین، ولایت [۵۵ مائده] و... که حقانیت اهل بیت ع را ثابت می‌کند برخی از محقّقین با شواهد محکمی معتقدند اتفاقاً نام علی ع به شکل ظریفی در همین قرآن آمده است که از محل بحث ما خارج است [آیه ۵۰ سوره مریم: لسان صدق علیا] https://eitaa.com/taherrahimi