✍ #علی_اکبر_داور وزیر عدلیه دوره رضاشاه که در راستای ایجاد دستگاه قضایی نوین، محاکم شرع علما را تعطیل کرد و جمعی از جوانان تحصیل کرده در دانشگاه‌های اروپا در رشته‌های حقوق را به کار گرفت و نام عدلیه را «دادگستری دنیاپسند» گذاشته بود، پس از چندی که از دستیابی به اهداف خود ناکام ماند، دست نیاز به سوی #علمای_تهران دراز کرد تا عدلیه را از وضع به وجود آمده نجات دهد. برخی از علما خواسته او را به کلی رد کردند و برخی هم بهانه‌های مالی گذاشتند.
📚اعظام قدسی در خاطرات خود ج۲ ص۲۰۰ از قول علی‌اکبر داور می‌نویسد:
«ما عدلیه را ساختیم با جوانان تحصیل کرده، ولی در عمل لنگ ماندیم و هر قدر از این وزارتخانه و آن وزارتخانه اشخاص را انتقال دادم باز هم درست نمی‌آمد؛ بالاخره ناچار شدیم باز رفتیم به سراغ همان کهنه‌ها که در مدارس صدر و دارالشفا و #مدرسه_مروی سالها برای تحصیل حصیر پاره می‌کردند.
ولی با یک تفاوت که آن وقت هر کدام به ماهی پنجاه شصت تومان و فوقش صد تومان قانع بودند و در نهایت علاقه و ایمان کار می‌کردند، حالا که به سراغشان رفته و به کار دعوتشان می‌کردیم می‌گفتند: همان حقوقی که به سایرین می‌دهید برای ما هم منظور بدارید و الا نمی‌پذیریم. البته ناگزیر از قبول بودم برای اینکه چیزی نمانده بود که چرخ‌های #دادگستری_دنیاپسند از کار باز ماند.»
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠 مستند #فیضیه_تهران
مروری بر تاریخ #مدرسه_مروی که به نحوی مروری بر تاریخ دویست ساله معاصر است.
سه‌شنبه ۳۱ مرداد، ساعت ۲۲
جمعه ۳ شهریور ساعت۱۶
از شبکه مستند
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🔸یک گزارش تاریخی از دیدار محمدرضا پهلوی با اساتید مدرسه عالی سپهسالار در تاریخ ۱۸ بهمن ۱۳۴۱ و پس از سخنرانی توهین آمیز وی در قم خطاب به علما و مراجع تقلید که آنها را #ارتجاع_سیاه خواند 👇👇
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍ پس از طرح رفراندوم لوایح شش‌گانه #انقلاب_سفید شاه در سال ۱۳۴۱، امام خمینی و جمعی از علمای قم در برابر آن موضع‌گیری و شرکت در آن را تحریم کردند. قرار بود محمدرضا پهلوی در تاریخ ۴ بهمن ۴۱ به قم سفر کند. مخالفت و مقاومت علما و متدینین موجب وقوع درگیری‌هایی در سوم بهمن در قم شد. محمدرضا پهلوی در سفر به قم با عدم استقبال مردم و علما مواجه شد و حتی وقتی برای دیدار با آیت‌الله مرعشی نجفی به خانه ایشان رفت، با در بسته برخورد کرد و بازگشت. مجموع این حوادث خشم وی را برانگیخت و در سخنرانی خود ضمن توهین به علما، آنها را #ارتجاع_سیاه خواند.
🔻۱۸ بهمن مصادف با ۱۱ رمضان، محمدرضا پهلوی برای نشان دادن ارتباط خود با علما و روحانیون به بازدید مدرسه سپهسالار که زیر نظر حکومت اداره میشد رفت.
با وجود حوادثی که در قم رخ داده بود و مراجع تقلید مواضع صریحی علیه حکومت اتخاذ کرده بودند، اما طلاب و مدرسان مدرسه سپهسالار استقبال گرمی از محمدرضا پهلوی کردند.
ساواک نیز دستور داده بود آن روزها تصاویر و گزارش‌های مربوط به ارتباط شاه با علما و زیارت از حرمهای شریفه منتشر شود. از این‌رو روزنامه اطلاعات به تفصیل به گزارش این بازدید پرداخت. اجمالی از این گزارش تقدیم می‌شود:
📃 «در شبستان شرقی مسجد دانشجویان #دانشکده_معقول_و_منقول و طلاب مدرسه عالی سپهسالار به حضور شاهنشاه رسیدند...
آنگاه شاهنشاه از مقابل صف دانشجویان دانشکده معقول و منقول عبور کردند و آنان را مورد تفقد و عنایت قرار دادند و یکی دیگر از دانشجویان قطعه شعری خواند که مورد توجه قرار گرفت.
در این موقع شاهنشاه به قسمت شمالی مسجد تشریف فرما شدند. در جلوی در مدرسه عالی سپهسالار آقایان روحانیون و استادان و مدرسان دانشکده معقول و منقول از جمله آقایان عصار، لواسانی، فروزانفر، راشد، ابن الدین، آیت الله زاده مازندرانی، ترابی، کاشانی، علامه وحیدی، گرجی و راد به حضور شاهنشاه شرفیاب شدند.
▪️در آغاز حجت الاسلام آقای #شیخ_محمدعلی_لواسانی به شاهنشاه خوش آمد گفت و افزود: روح مرحوم سپهسالار از تشریف فرمایی شاهنشاه به این مکان خرسند و امید است توجه شاهانه همیشه به این موسسه روحانی و علمی ادامه داشته باشد...
▪️در این موقع آقای ظهیرالاسلام نیابت تولیت مسجد و مدرسه سپهسالار پیرامون امور مسجد و مدرسه مطالبی حضور شاهنشاه بیان نمود.
▪️سپس آقای راشد استاد دانشکده معقول و منقول اظهار داشت: موجب کمال شکرگزاری است که شاهنشاه همیشه نسبت به جامعه روحانیت ابراز تفقد و عنایت می‌فرمایند و همیشه تاکید می‌کنند که میل دارم جامعه روحانیون در این زمان طوری تبلیغ و ترویج دین بکنند که حقانیت دین اسلام به مردم فهمانیده شود و این شاید بزرگترین مسئله در زمان ما باشد...
▪️آقای راشد سپس افزود: این نکته را هم باید بگویم که برای شاهنشاه نعمت‌هایی جمع شده که برای هیچ یک سلاطین ایران جمع نشده است از مسافرت‌هایی که شاهنشاه فرموده‌اند و از مصاحبه‌هایی که با رجال و دیگر سلاطین کرده‌اند برمی‌آید که می‌خواهند مملکت را به پیش ببرند می‌خواهند واقعاً مردم ایران را زنده کنند و من دعا می‌کنم که شاهنشاه توفیق این کار را داشته باشند.»
🔸سخنان حسینعلی راشد در این دیدار باعث شد در تجمعات روز عید فطر، بیانیه‌هایی علیه وی منتشر شود.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
#یادداشت
✍ امروز ۳ شهریور سالروز ورود نیروهای متفقین به ایران در ۱۳۲۰ش است. نیروهای روس از شمال و انگلیس از جنوب و غرب وارد خاک ایران شدند و با سرعت به طرف تهران حرکت کردند.
شهرها یکی یکی سقوط می‌کرد. کوچکترین مقاومتی از سوی ارتش، همان ارتش نوین ایران که سالها بیشترین بودجه کشور صرف آن شده بود، صورت نگرفت. عجیب‌تر آنکه بدنه اجتماعی ایران هم، در برابر این هجوم کنار کشیدند و بعضاً نیز خوشحال بودند.
رضا پهلوی که دلیل این هجوم را فهمیده بود، حاضر بود تحولات مهمی را رقم بزند تا هم مردم و نخبگان را خوشحال و هم توجه متفقین را جلب کند. اما دیگر کار از کار گذشته؛ بر در و دیوارهای شهر علیه شاه شعار نویسی شده؛ انگلیسی‌ها فهمیده بودند که اگر خودشان رضا را برندارند، عنقریب شورش‌های بزرگ اجتماعی، سلطنت را ساقط می‌کند.
و سرانجام ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ و پیش از ورود متفقین به تهران، رضا پهلوی استعفا داد و از تهران به سوی اصفهان و بعد جزیره موریس فرار کرد.
🎥 این حادثه بهانه‌ای شد تا با #ماجرای_رضاخان در ۵ قسمت به بررسی کارنامه رضا پهلوی از کودتای ۱۲۹۹ تا شهریور ۱۳۲۰ بپردازیم.
🔻موضوعات:
۱. دگرگونی رویارویی جامعه در دو جنگ جهانی اول و دوم/ با حضور #دکتر_محمدباقر_نوذری
۲. رضاخان، دولت و مجلس/ با حضور #رضا_مختاری_اصفهانی
۳. رضاخان، توسعه‌گرا یا ضد توسعه/ با حضور: #دکتر_مسعود_رضایی
۴. رضاخان و محاکم شرع/با حضور: حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی
۵. بررسی ریشه مخالفت رضاخان با برخی مظاهر شیعی/ باحضور: محمد دروگر
🗓زمان پخش:
شنبه ۴ شهریور/ ساعت ۲۱:۱۵/ به مدت ۵ شب
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠آیت‌الله مرتضی مطهری می‌فرمود:
در سال ۵۶ قمری بود و ۱۶ شمسی. اولین سال شروع طلبگی ما در قم بود... آنجا ذکر خیر مرحوم آقا میرزا محمدعلی شاه‌آبادی تهرانی را زیاد می‌شنیدیم. چون ایشان سالها در زمان مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری در قم بودند در آنجا درس معارف می‌گفتند و بسیاری از بزرگان حوزه علمیه قم از نظر معارف دست پرورده این مرد بزرگ بودند.
مرحوم شاه آبادی که در مسجد جمعه تهران نماز می‌خواند و یک مرد مجهول القدری بود مردم تهران به او به چشم یک پیشنماز نگاه می‌کردند ولی یک پیش نماز درجه اول؛ از این بیشتر نه!
...خیلی مشتاق زیارت این مرد بزرگ بودیم.
بعد از دو سال که از قم برگشتم تهران که می‌خواستم بروم مشهد من با اشتیاق فراوان رفتم مسجد جمعه که مرحوم شاه آبادی را پیدا کنم.
یکی از خاطراتی که دارم این است که من آن وقت تقریبا وقتی برگشتم تازه یک جوان ۲۰ ساله‌ای بودم. توی مسجد جمعه یک جا همان جلوی ایوانی که ایشان نماز می‌خواندند نشسته بودم. دیدم دو نفر با همدیگر حرف می‌زنند. یکی معلوم بود از شهرستان آمده بود تهران. حالا اداری بود، بازاری بود من نمی‌دانم. به دیگری گفت: «حال که ما چند سال توی این شهر آمدیم، حالا که هیچ استفاده‌ای نکردیم، ولی توحیدی از این مرد (یعنی شاه آبادی) ما آموختیم.»
همیشه من فکر می‌کنم که چقدر خوب است برای انسان که بتواند لااقل یک نفر را زنده و احیا کند.
📚پاره‌ای از خورشید ص۳۷ و ۳۸
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🔹علامه سید محمدحسین طهرانی:
هنگامى که تصمیم داشتم از نجف أشرف به طهران مراجعت کنم، مرحوم آیة الله خوئى به من فرمودند: «آقا سیّدمحمّدحسین! شما در نجف بمانید و به طهران نروید؛ اگر در اینجا بمانید بعد از من لا یَخْتلِف علَیکَ اثْنان .» یعنى حتّى دو نفر از علماء هم در مرجعیّت شما اختلاف نمى‌کنند.
زمانى که ایشان از حضرت آیة الله حاج شیخ محمّد جواد أنصارى همدانى کسب مصلحت مى‌کنند که براى معنویّت و سلوک عرفانى ایشان کدام بهتر است؟ ایشان فرموده بودند: بعداً جواب میدهم. و پس از یک شبانه روز، در حضور جمعى فرموده بودند: نجف خوب است، طهران هم خوب است، ولى اگر نجف بمانى آنچه کسب مى‌کنى همه‌اش براى خودت؛ و اگر در طهران بمانى در آنچه بدست مى‌آورى شرکت مى‌کنیم! و چون این پاسخ دلالت بر أرجحیّت طهران داشته، ایشان فوراً تصمیم به مراجعت به طهران مى‌گیرند.
عدّه‌اى که از تصمیم ایشان نسبت به بازگشت به ایران با خبر مى‌شوند نزد آیة‌الله سیّدعبدالهادى شیرازى رفته و از ایشان تقاضا مى‌کنند که حکم به تحریم مراجعت و ترک نجف أشرف ایشان نمایند!
علامه مى‌فرمودند: حضرت آیة الله حاجّ سیّدعبدالهادى شیرازى مرا خواستند و علّت و دلیل مراجعت مرا جویا شدند، بنده عذر آوردم که خانم والده به برونشیت و ورم ریه مبتلا هستند، و به واسطه بادهاى شدید نجف که همراه با گردوغبار است، تنفّس ایشان مشکل مى‌شود و برایشان ضرر دارد.
آیة الله شیرازى نیز عذر ما را پذیرفتند وگرنه بنا بود حکم کنند.
برگرفته از: نور مجرد ج۱ ص۶۵ و ۶۶
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍در گفتگوی امشب، نکات قابل توجی درباره پیوند علمای دین با اجتماع مطرح شده و در این راستا نمونه‌هایی از تاریخ علمای تهران مطرح می‌شود.
وجود #محاکم_شرعی علما نقش اثرگذاری در تقویت این رابطه داشته و در این قسمت بیان خواهد شد که سیاست‌های رضاخانی چگونه با از بین بردن محاکم شرع، سعی در تخریب جایگاه اجتماعی علما و روحانیون و ایجاد گسست میان نهاد حوزه و مردم داشته است.
🔹در گفتگو با حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی
🔸سه‌شنبه، ساعت ۲۱:۱۵/ شبکه ۴ سیما
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍حکیم #مهدی_الهی_قمشه_ای پس از تحصیل در قمشه، اصفهان و مشهد، به عزم سفر به حوزه نجف به تهران آمد و موقتا در #مدرسه_عالی_سپهسالار اقامت گزید. ملاقات قمشه‌ای با آیت‌الله #سید_حسن_مدرس که در آن وقت اداره امور مدرسه را برعهده داشت، وی را از سفر به حوزه نجف منصرف کرد و به استفاده از محضر آیت‌الله مدرس و حکیم #میرزا_طاهر_تنکابنی و سپس تدریس ادبیات و فقه و حکمت در دانشکده معقول و منقول پرداخت که مدت ۳۵ سال تا زمان بازنشستگی ادامه یافت و پس از آن در خانه خود به تدریس ادامه داد.
🔹حکیم الهی قمشه‌ای درباره سفر خود به تهران و ترک سفر به نجف چنین سرود:
زمانه وانگهی زد خیمه‌گاهم
به طهران پایتخت و تاج کشور
از آن جنت پس از دوران تحصیل
مرا مسکن به طهران شد مقرر
به طهران آمدم تا کز ری و قم
شتابم زی عراق و کوفه یک‌سر
عرفت الله من فسخ العزائم
به ملک ری مرا انداخت لنگر
📚زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی حکیم الهی قمشه‌ای ص۱۵ و ۱۶
🔸پی‌نوشت:
همواره در #حوزه_تهران عالمانی بزرگ برای آن دلسوزی می‌کردند و با درکی صحیح از واقعیت‌های اجتماعی و وضعیت حوزه، از دانشمندان بزرگ دعوت می‌کردند تا در آن اقامت گزینند و آن را پربارتر سازند و این باوجود همه محدودیت‌هایی بود که روحانیت در دوران #حکومت_پهلوی در شهری مثل تهران داشت. این امر منوط به فهمی درست از موقعیت راهبردی حوزه پایتخت است!
#آسیب_شناسی_حوزه_تهران
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷سخنرانی آیت‌الله علامه یحیی نوری در میدان شهدا در تکریم حماسه 17 شهریور و در پی اقامه نماز عید فطر/ سال ۱۳۵۸
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠 روایت آیت‌الله حاج #شیخ_یحیی_نوری از فاجعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷
«از سالها پیش از آن دوره، ما سعی می‌کردیم تمام ابعاد اسلام را به جوانان بیاموزیم و به همین خاطر در جنب #حسینیه_فاطمیون، #مجمع_معارف_اسلامی را دایر کردیم که در آن، کلاسهای اسلام‌شناسی و معارف اسلامی را تدریس می‌کردیم. از شب 23 ماه رمضان سال 1357، این کلاسها را ادامه دادیم تا اینکه در شب 28، رژیم به آن اقدام پلید دست زد و خاک اره آغشته به بنزین زیر پای حاضران در مجلس ــ که در حال بازگشت به خانه بودند ــ ریخت و در حین فرار و پرهیز از آتش، آنان را به گلوله بست که چند تن شهید شدند. آنان اولین شهدای میدان شهدا هستند.
این بود که در روز سی‌ام اعلام کردیم: نماز عید فطر را که قبلا قرار بود در میدان وثوق اقامه شود، در #میدان_شهدا اقامه خواهیم کرد و تذکر دادیم که هیچ‌کس حق ندارد از این کار جلوگیری کند؛ زیرا وقتی که برای میهمانان شاه، چندین خیابان را قرق می‌کنند، ملتی که این خیابانها متعلق به خودشان است، به‌طور طبیعی حق خواهند داشت چند ساعتی، عبادت خود را در بستر این خیابانها برقرار کنند. نماز برگزار شد و بعضی از خبرگزاریها مخابره کردند و در روزنامه کیهان دوشنبه 14 شهریورماه نوشته شد: حدود چهارصدهزار نفر در میدان شهدا نماز عید فطر را اقامه کردند.
آن روز به رژیم دولت غیرقانونی اعلام کردیم که اگر می‌خواهید آرای عمومی را ببینید، من بدون کمک علمای دیگر، می‌توانم هر کجای تهران که بخواهید، هفت‌میلیون نفر را جمع کنم تا چه رسد به فرمان امام خمینی و ادامه دادم: پنجشنبه 16 شهریور، روز راهپیمایی آرام و تظاهرات است که مردم در آن شرکت خواهند کرد.
به بنده ساعت6:30 صبح جمعه 17 شهریور، با تلفن خبر دادند که در دوازده شهر حکومت نظامی اعلام شده است و من بی‌درنگ، انتظامات و افراد خود را بسیج کردم؛ چون جلسات صبح جمعه ما 8:30 شروع میشد و مردم ساعت 7 جمع می‌شدند. از طرف من اعلامیه‌ای تهیه شد به این مضمون: «دولت غیرقانونی برای دوازده شهر حکومت نظامی اعلام کرده و دولت در نظر دارد توطئه‌ای را پیاده کند و امروز تا اطلاع ثانوی، جلسه جمعه‌ها برقرار نیست و مردم متفرق شوند» و این امر تا ساعت 10 صبح مرتب اعلام میشد.
بااین‌همه گروه‌های انبوه مردم از اطراف، به سوی میدان شهدا در حرکت بودند و اطراف خانه و مدرسه من، از طرف نیروهای نظامی محاصره شده بود و بیرون رفتن من به‌هیچ‌وجه میسر نبود. در ساعت 8:30 صبح بود که عده‌ای به میدان شهدا رسیدند و در همین لحظه نیروهای نظامی از اطراف آنها را محاصره کردند.
در این موقع اطرافیان ما، از جانب بنده پیامهایی را می‌بردند و در میدان برای مردم می‌خواندند و اعلام می‌کردند: دستگاه در نظر دارد یک کشتار انجام دهد. جالب اینجاست که در این یورش، به‌هیچ‌وجه از ماشینهای آب‌پاش و گاز‌اشک‌آور یا اخطار قبلی به مردم استفاده نکرده بودند تا مردم متفرق شوند، بلکه به محض مشاهده مردم، به کشتار آنها اقدام کردند. در حین کشتار شایع شده بود که بنده را هم کشته‌اند و این بر هیجان مردم افزوده بود.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠 آرزوی مرگ/ پیشگویی مرگ
▪️آیت‌الله #سید_محمود_طالقانی در تاریخ ۱۹ شهریور ۵۸ وفات کرد و در میدان‌گاه بین قطعه‌های ۱۷ و ۱۹ بهشت زهرا، همان‌جایی که چهار روز قبل، خطبه نماز جمعه را در آن ایراد کرده بود به خاک سپرده شد.
همسر آیت‌الله طالقانی که هنگام وفات ایشان در مشهد مقدس بود، پس از ورود به تهران اظهار داشت:
قبل از اینکه عازم مشهد شوم، قرار بود در این سفر با آیت‌الله باشم. ولی چون ایشان گفتند نمی‌توانم مجلس خبرگان را رها کنم به تنهایی به این سفر رفتم. اما هنگام عزیمت، ایشان به من گفتند:
«از امام هشتم بخواه که مرا بخواهد و زندگی من به سر آید. زیرا توان برآوردن خواسته‌های مردم را ندارم و درمانده‌ام.»
همسر آیت‌الله طالقانی افزود:
همسرم هفته گذشته در آخرین نماز جمعه که در بهشت زهرا برگزار شد، هنگام افتتاح غسالخانه جدید این مرکز به غسال غسالخانه گفتند:
«من اولین کسی هستم که در این مرکز باید مرا بشویی؛ پس در شستن من دقت کن و مرا خوب بشوی!»
ایشان مقرر کرده است که کلیه وجوهاتی که مردم به حساب‌های وی در بانکها واریز کرده‌اند و با دو امضا است، بعد از مرگ به بیت‌المال مسلمین واگذار شود.
آیت‌الله طالقانی بارها تأکید کرده بودند که بعد از مرگش کلیه کتابهای او حفظ شود و وصیت کردند که وی را در بهشت زهرا (در میان شهدا) به خاک بسپارند.
🗞منبع: روزنامه اطلاعات، ۲۰ شهریور ۵۸/ ص۲
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
▪️حاج سید علی‌اصغر رخصفت از دنیا رفت و رهبر فرزانه انقلاب در پیام خود، وی را از مبارزان قدیمی و دوستان دیرین خود خواندند.
چند مرتبه پای خاطرات مرحوم رخصفت نشستم و گوشه‌هایی از آن را در کتاب #عالم_ربانی در شرح حال آیت‌الله #شیخ_علی_اکبر_برهان روایت کردم.
در ادامه برشی از خاطرات وی را مرور می‌کنیم.👇
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
▪️مرحوم حاج سید علی‌اصغر رخصفت:
قبل از ۱۳۲۰، مرحوم پدر ما، حاج سید ابوطالب رخصفت، از متدینین خیابان لرزاده و از مریدان سرسخت مرحوم #شیخ_علی_اکبر_برهان در خیابان لرزاده و #مسجد_لرزاده بود.
من از بچگی، از شش، هفت سالگی #مسجد_لرزاده بودم تا مثلاً سی سال و چهل سال بعد از آنکه مرحوم برهان به رحمت خدا رفت. ما بچه بودیم، ولی خب، آن کشش مرحوم برهان، جوانان و افراد بسیاری را خیلی خوب جذب کرده بود.
پدرهای ما خیلی به مرحوم برهان علاقه‌مند بودند؛ مثلاً اگر شما دو شب به مسجد لرزاده نمی‌آمدی، شب سوم در خانۀ شما بود و در میزد که شما کجا هستی و چی شده و چرا نمی‌آیی؟
من حدوداً شانزده سالم بود که دیگر به مرحوم ن#واب_صفوی علاقه‌مند شدم و به جمع #فدائیان_اسلام پیوستم. در مسجد لرزاده منبر می‌رفتند و سخنرانی می‌کردند و البته کار خطرناکی هم بود. بالای منبر علناً به شاه و آمریکا و انگلیس فحش می‌دادند. راه‌‌دادن اینها از سوی مرحوم برهان، از سوی امام جماعتی در تهران و مسجد لرزاده که پایگاه متدینان تهران بود و تقریباً افراد آن هم متدین و از بازاری‌های پول‌دار و استخوان‌داری بودند که با مرحوم برهان انس داشتند، کار خطرناکی بود.
شبی من تنها گوشۀ مسجد لرزاده، پای ستونی نشسته بودم. در همان حال بودم که مرحوم برهان دست خود را بر روی شانۀ من گذاشت. حدوداً ۱۷ سالم بود. من بچه بودم. یک دستشان روی زمین بود و یک دست روی شانۀ من.
گفت: «آسید علی‌اصغر، من پیامی دارم برای شما؛ بگویم؟» عرض کردم: «بفرمایید حاج آقا.» گفت: «پدر شما به من پیغام داده که از شما راضی نیست.» گفتم: «چرا حاج آقا؟» گفت: «علاقه‌مند نیست که شما بین این فدائیان اسلام رفت‌و‌آمد می‌کنی.» من هم در همان حالت بچگی، همین طور که مرحوم برهان نیمه‌خیز دست خود را روی شانۀ من گذاشته بود، برگشتم و به صورت او نگاه کردم و گفتم: «اینها بد هستند؟ اگر بد هستند مقصر شمایی.» گفت: «من!؟ برای چی من!؟» گفتم: «شما اینها را به مسجد لرزاده آورده‌اید و به ما شناساندید. من از اینجا اینها را شناختم.» زد زیر خنده و گفت: «من فقط پیغام پدرت را برای شما آوردم.»
من عکس مرحوم برهان و نواب را زده بودم داخل اتاق. هر وقت که من به خانه می‌آمدم و احیاناً اوقاتم تلخ بود، مرحوم پدرم می‌آمد و زیر این عکس‌ها می‌نشست و می‌گفت: «چیه؟! آقاتون طوری شده؟» شوخی می‌کرد و ما را دست می‌انداخت.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
▪️الزام #علمای_تهران به عضویت در حزب رستاخیز
▪️مخالفین، زندانی یا از کشور اخراج می‌شوند...
💠پرفسور سید حسن امین می‌نویسد:
در اسفند ۱۳۵۳ محمدرضا پهلوی بدون اطلاع هویدا، #حزب_ایران_نوین او را تعطیل کرد و #حزب_رستاخیز خودش را ایجاد و هویدا را به دبیرکلی آن منصوب کرد.
هویدای نخست‌وزیر، به دستور ساواک به دیدن آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری رفت و خیلی رسمی به ایشان گفت:
در تمام کشور، همه مردم باید داخل حزب رستاخیز ملی شوند و همه داخل شده‌اند. حالا برای اینکه جامعه روحانیت از بقیه اهالی کشور عقب نمانند و تهمت مخالفت با طرح همگانی و عمومی که استثناءپذیر نیست و فرموده‌اند هرکس عضو حزب رستاخیز نشود، باید پاسپورت بگیرد و از ایران خارج شود! لازم است که حضرت آیت‌الله هم به عنوان رئیس جامعه روحانیت، آقایان پیشنمازان، واعظان، و طلاب علوم دینی را وارد حزب کنند!
از شاهد صادقی شنیدم، آیت‌الله خوانساری در تمام این مدت که هویدا داد سخن می‌داد، سکوت مطلق داشت. بعد هم که سخن او تمام شد به سکوت خود ادامه داد و یک کلمه سخن نگفت. هویدا و همراهان هم ناچار دست خالی رفتند.
📚یادنامه آیت‌الله استاد سید علینقی امین، ص۷۷
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷ادوارد براون ایران شناس انگلیسی
🔸یک فیلسوف، با یک بابی فرقی ندارد!
✍#میرزا_اسدالله_سبزواری از حکمای تهران در دوره قاجار و هم‌عصر با حکیم #میرزا_ابوالحسن_جلوه بود. وی از شاگردان مبرز #حاج_ملاهادی_سبزواری بود و در تهران کرسی فلسفه داشت.
#ادوارد_براون در زمان حضورش در تهران از محضر میرزا اسدالله بهره وافری برد و مطالب متعددی از او در کتاب خود #یکسال_در_میان_ایرانیان ذکر می‌کند.
ادوارد براون شنید که زمانی میرزا اسدالله را به جرم بابی بودن دستگیر. کرده‌اند. ماجرا را از خود او پرسید و میرزا چنین پاسخ داد:
«دو یا سه سال قبل من مقیم #قلهک بودم به طوری که می‌دانید قریه قلهک در نزدیکی تهران جایگاه تابستانی سفارت انگلستان است در آن موقع یک صاحب منصب با چند نفر سرباز به قلهک آمدند که یک نفر بابی را توقیف کنند ولی موفق نشدند او را پیدا نمایند صاحب منصب که دید باید دست خالی برود به فکر من افتاد و گفت او را دستگیر کنید زیرا او یک فیلسوف است و یک فیلسوف زیاد با یک بابی فرق ندارد.
مرا توقیف کردند کتابهای من و مبلغی پول را که با من بود گرفتند و مرا نزد نایب السلطنه بردند اما چند نفر از مردم و مخصوصاً ملاها که می‌دانستند من مسلمان هستم آمدند و شهادت دادند که من بابی نمی‌باشم و نایب السلطنه مرا آزاد کرد اما پول و کتاب‌ها دیگر به من نرسید من نه بابی هستم و نه با بابی‌ها تماس دارم.»
📚یکسال در میان ایرانیان ص۲۱۹
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷آیت‌الله #سید_هدایت‌الله_تقوی، شمشیر در دست، در حال ایراد خطبه‌های #نماز_عید_فطر
🔹این فقیه برجسته که بیش از همه به صراحت و شجاعت در امر به معروف و نهی از منکر شناخته میشد و در مسجد سنگی اقامه جماعت می‌کرد، در ۲۴ شهریور ۱۳۴۸ دار فانی را وداع گفت.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠روز گذشته ۲۴ شهریور سالروز درگذشت مرحوم حاج #حسین_لرزاده بود.
وی حق بزرگی به گردن حوزه و علمای تهران دارد.
برخی از آثار معماری او در تهران:
#مسجد_لرزاده، مسجد سجاد، مسجد مهدیه، مسجد امام حسین، مسجد فخریه، مسجد زعیم، مسجد فرازنده، مسجد سپهسالار، مسجد انبار گندم، مسجد سنگی، مسجد عمار، خیابان سپاه؛ مسجد جاوید، مسجد حاج ابوالفتح، مسجد شیخ فضل الله نوری (یونس خان)، مسجد ارک، مسجد آشتیانی‌ها، مسجد چارسوق بزرگ، مسجد قائم(ع)
🔹بانی اصلی مسجد لرزاده آیت‌الله #شیخ_علی‌اکبر_برهان بود ولی باوجود اینکه اطرافیان قصد داشتند مسجد را به نام وی، «مسجد برهانیه» بگذارند، اما ایشان نپذیرفت و فرمود نام معمار مسجد یعنی حاج حسین لرزاده را بر آن بگذارند.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
▪️انا لله و انا الیه راجعون
▪️آیت‌الله #سید_محمدحسین_لنگرودی از علمای بزرگ تهران دار فانی را وداع گفت.
✍سید محمدحسین لنگرودی فرزند آیت‌الله حاج سیّد مرتضی لنگرودی در سال ۱۳۰۷ در نجف اشرف متولد شد. تحصیلات حوزوی را در همان شهر، تحت اشراف پدرش آغاز کرد و سپس به همراه ایشان به تهران هجرت کرد و از اساتید بزرگ آن روز حوزه تهران مانند شیخ محمّد‌تقی آملی، میرزا ابوالحسن شعرانی و میرزا مهدی الهی قمشه‌ای بهره برد.
پس از آن به حوزه علمیه قم رفت و از محضر اساتیدی چون آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، شیخ عبدالنّبی اراکی و علاّمه طباطبایی کسب فیض کرد.
🔸با هجرت پدرشان آیت‌الله سید مرتضی لنگرودی به قم، امور مسجد حاج ابوالفتح به سید عبدالحمید هاشمی خویی واگذار شد و چون وی عزم سفر حج کرد، آیت‌الله لنگرودی از فرزندش سید محمدحسین خواست به تهران برود و در این مدت اداره امور مسجد را برعهده گیرد. آیت‌الله سید محمدحسین لنگرودی به تهران آمد و از آن تاریخ، علاوه بر اقامه جماعت در مسجد حاج ابوالفتح،اداره مدرسه علمیه آن را هم عهده‌دار شد.
🔹حضور آیت‌الله لنگرودی در #مسجد_حاج_ابوالفتح باعث شد که این مسجد یکی از مراکز اصلی تجمعات و راهپیمایی‌های سال ۴۲ باشد.
🔸اداره اوقاف پهلوی سعی داشت از طلاب مدرسه آزمون بگیرد، اما آیت‌الله لنگرودی مخالفت با این دستور را به ابزار مبارزه علیه طاغوت تبدیل کرد که منجر به احضار وی توسط ساواک و تعطیلی مدرسه شد.
مقاومت ایشان باعث شد طرح آزمون از طلاب به جای اوقاف، در تهران توسط آیات #میرزا_احمد_آشتیانی و #سید_احمد_خوانساری اجرایی شود.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📄تاریخ سند: 18 شهریور 1346
درباره: سید محمدحسین لنگرودی پیشنماز مسجد حاج ابوالفتح
متن سند:
شماره : 8797 /20/ه 3 از : ساواک تهران 20 ه 3 به : تیمسار ریاست ساواک ـ اداره کل سوم 316 چگونگی تحریکات #سید_محمدحسین_لنگرودی در برنامه های اداره کل اوقاف و همچنین خودداری طلاب #مدرسه_حاج_ابوالفتح از امتحانات مربوطه که به دستور نامبرده انجام شده قبلاً طی شماره 20021193 ه 3 ــ 30 /9 /45 اعلام گردید و مراتب مورد تأیید است.
ضمنا در اثر همین تحریکات به دستور اداره کل اوقاف از چندی قبل مدرسه حاج ابوالفتح تعطیل و تا دستور ثانوی از اسکان طلاب در این مدرسه جلوگیری خواهد شد.
از طرف #آیت_الله_گلپایگانی همه ماهه مبلغ 500 ریال به هر یک از طلاب مدرسه مزبور کمک می شد و 200 ریال هم همه ماهه به وسیله محمدحسین لنگرودی به طلاب مدرسه پرداخت می گردید و به این ترتیب مبلغ 700 ریال دریافتی ماهیانه هر یک از طلاب بود و اداره اوقاف هم بیش از این مبلغ به آنان نمی دهد.
همان طوری که قبلاً اعلام گردید سید محمد حسین لنگرودی از روحانیون ناراحت و مشکوک می باشد که در مواقع مقتضی بر علیه دولت تبلیغ می کند.
ضمنا اعمال و رفتار وی تا حدود امکان تحت مراقبت می باشد.
رئیس ساواک تهران.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷تصویر دیده نشده از آیت‌الله حاج شیخ زین‌العابدین سرخه‌ای ابوالزوجه #آیت_الله_مهدوی_کنی که مسجد امامزاده یحیی(ع) و #مسجد_جلیلی تحت اشراف وی بنا شد. (باتشکر از حجت‌الاسلام سید مصطفی میرلوحی بابت تصویر)
✍اسماعیل مرآة‌الممالک، تحصیل‌کرده فرانسه و وزیر فرهنگ رضا پهلوی، در راستای سیاست دین‌ستیزی وی، در سال 1318ش مجموعه بقعه امامزاده یحیی، مسجد و اراضی پیرامون آن را تخریب و به‌جای آن شفاخانه و زمین فوتبال احداث کرد و از آنجا که سرداب امامزاده در عمق چهار متری قرار داشت، از آسیب در امان ماند.
🔹 با سقوط سلطنت رضاخان در 1320ش، آیت‌الله حاج #شیخ_زین‌العابدین_سرخه‌ای، از علمای بزرگ تهران، نسبت به تجدید بنای مجموعه امامزاده یحیی(ع) و مسجد آن اقدام کرد. به این ترتیب، مسجد امامزاده در سال 1321ش به همت علیرضا رحیم‌زاده ساخته شد.
پس از بازسازی مزار و مسجد امامزاده یحیی(ع) به همت آیت‌الله سرخه‌ای، حضرت آیت‌الله بروجردی به وی فرمودند: «شما با این عمل، حق عظیمی بر حضرت رسول(ص) و اهل بیت عصمت داری.»
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
▪️ انا لله و انا الیه راجعون
آیت‌الله #سید_احمد_کلانتر متولد ۱۳۱۴ش از شاگردان #شیخ_محمدحسین_زاهد ، #شیخ_علی_اکبر_برهان و #آیت_الله_حق_شناس در حوزه تهران،
دار فانی را وداع گفت. شخصیتی اهل سلوک الی‌الله که کارنامه‌ای درخشان در مبارزات سیاسی داشت.
✍سید احمد کلانتر در شهریور ۱۳۴۴ دستگیر و با قید کفیل آزاد گردید. چهار ماه بعد مجدداً دستگیر و به سه ماه حبس محکوم و در سال ۱۳۴۵ به اتهام فعالیت‌های مضره برای مدت ۴ ماه به فردوس واقع در استان خراسان جنوبی تبعید شد. در سال ۱۳۴۸ در ساوه دستگیر و به چهار ماه و پانزده روز حبس محکوم شد. در خرداد سال ۱۳۴۹ به اتهام تحریک مردم در مراسم شهید آیت‌الله سعیدی، برای سه سال به زابل تبعید گردید که به علت فعالیت در آنجا، به سراوان منتقل شد و در آنجا نیز به اتهام اهانت به شاه دستگیر و به دو سال حبس تأدیبی محکوم شد. در خرداد ۱۳۵۴ به اتهام شرکت در تظاهرات مدرسه فیضیه دستگیر، ولی تبرئه شد. او در سال ۵۷ که با تعداد دیگری از مبارزین روحانی در انارک نائین تبعید بود، جهت تداوم مبارزه محل تبعید را ترک و به قم وارد شد و در ۱۴ /۹ /۵۷ در تظاهرات بر اثر برخورد گلوله مجروح شد.
🔹وی در دوران دفاع مقدس چهار فرزند خود را به جبهه‌های جنگ فرستاد. دو فرزند او به نام‌های سید کاظم و سید حسن به شهادت رسیدند و دو فرزند دیگرش سید حسین و سید جواد به درجه جانبازی نائل آمدند.
▪️تشییع پیکر این عالم ربانی امروز ساعت ۱۵ از مسجد امام حسن عسکری علیه السلام تا حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۹ ربیع در زمان قاجار
📖آنچه متأسفانه در روزگار ما به عنوان برگزاری جشن ۹ ربیع در برخی نقاط دیده می‌شود، سابقه‌ای تاریخی دارد؛ اما نخبگان جامعه در زمان قاجار هم به تبعات منفی برگزاری این جشن در وحدت ملی و ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی واقف بودند.
#اعتماد_السلطنه ذیل حوادث ۸ ربیع‌الاول ۱۲۹۹ق در اینباره می‌نویسد:
🔹«امشب به اصطلاح عوام در طهران و کل ایران #عمر_کشان است، با وجودی که عمر خطاب در ۲۸ ذی‌حجه رفته. شاید عمر سعد ملعون در فردا به درک می‌رود.
در هر حال در بلاد ایران از زمان سلاطین صفویه رسم شده است که در این شب آتش بازی می‌کنند.
و به همین جهت کرور کرور مردم ایران به دست طایفه سنی کشته شدند.
ملت اسلام زیاده از ۲۰۰ کرور است، منتهی ۱۲ کرور شیعه می‌باشند، مابقی سنی هستند.
چه رواست این عمل؟!
شنیدم در مسجد جامع حاجی سید حسن کاشی روضه‌خوان، هرزگی کرده است، تقلیدها درآورده است...»
#نه_ربیع
#وحدت
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💠به یاد مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین#شیخ_مصطفی_فتاحی_منش از شاگردان آیت‌الله#شیخ_علی_اکبر_برهان
«نماز خواندم و توی یکی از سنگرها دراز کشیدم. تاریکی هوا بهانه خوبی برای بچه‌ها بود. گوشه و کنار سنگرها خلوت می‌کردند. گاهی به خیال اینکه خوابیده‌اند به آنها نزدیک می‌شدم و آنها را در حال نماز و دعا می‌دیدم. گریه‌شان مرا یاد روزهایی می‌انداخت که در خانه‌مان روضه‌خوانی داشتیم. پدرم همسایه‌ها و امام جماعت‌های مسجدهای اطراف را دعوت می‌کرد بیشتر وقت‌ها روضه‌مان را شیخ مصطفی فتاحی منش، امام جماعت مسجد شریفیه نظام آباد می‌خواند.
آن روزها پسر شیخ مصطفی کوچک بود ولی بزرگ که شد وارد سپاه شد و یک سال پس از شروع جنگ در درگیری با یکی از خانه‌های تیمی در خیابان خواجه عبدالله انصاری شهید شد.
پسر خاله‌ام می‌گفت یک بار که با او به پابوس امام هشتم رفته بودند شیخ مصطفی در صحن گوهرشاد روضه خواند و لابلای نوحه پرسوز و گدازش، پته شاه را روی دایره ریخت. پسر خالم می‌گفت خبر به گوش مامورها رسید و آنها ریختند توی صحن و شیخ مصطفی زرنگی کرد عمامه‌اش را برداشت و بین مردم گم شد.»
📚«پسر آسید مصطفی» خاطرات سید مجتبی عبداللهی، ص۱۴۵
_______________
🥀شهید محمدرضا فتاحی‌منش در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۶۰ در ۱۹ سالگی به شهادت رسید.
#هفته_دفاع_مقدس
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷انتشار برای نخستین بار/ تصویر حاج ابوالفتح تاجر تهرانی (شماره۵) بانی و واقف #مدرسه_حاج_ابوالفتح
✍ #مسجد_حاج_ابوالفتح در سال 1297ق توسط حاج ابوالفتح تاجر [احتمالاً بلورفروش] وقف و وقفنامه آن توسط مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی مکتوب شد. البته بنای آن در سال 1305ق توسط فرزند حاج ابوالفتح، میرزا عباسعلی، به اتمام رسید. همچنین، بنای مدرسه در سال 1337ش، توسط آقای ابوالفتح فتحیه، از اخلاف حاج ابوالفتح، مرمت و بازسازی شد.
در گذشته، بر کاشی سردرد مدرسه چنین نقش بسته بود: «بنای این مسجد- مدرسه مشهوره به فتحیه را مرحمت و غفران پناه الحاج شیخ ابوالفتح تاجر رحمة الله علیه فرمود به سعی و اهتمام فرزند ارجمند ارشدش، عالیجناب عمدة‌التجار آقا میرزا عباسعلی، در سنه 1305ق اتمام پذیرفت.»
💐 #مژده ______________
کتابی با موضوع مدارس علمیه و مساجد تهران با رویکرد حوادث تاریخی و شخصیت‌شناسی علمای تهران، و جریان‌شناسی حوزه تهران، به صورت مصور، مراحل آماده‌سازی جهت انتشار را سپری می‌کند.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran