بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 13
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
🔹ناصيف يازجی و توصیه به حفظ نهج البلاغة🔹
#ناصیف_یازجی از بزرگترین شاعران #مسیحی عرب و نویسنده کتاب مهمی در علوم بلاغی با عنوان «عقدة الجمان في علم البيان» است.
وي كه در تاریخ #لبنان و جهان عرب، نامی جاویدان از خود باقی گذاشت، متفکر بزرگی است که در طول زندگی خود مورد توجه عام و خاص قرار گرفت.
✍يازجی در وصیت به فرزندش نوشته است:
«اذا شئت ان تفوق اقرانك فى العلم و الادب و صناعة الانشاء فعليك بحفظ القرآن و نهج البلاغة»
🔹🔹 اگر مىخواهى در علم و ادب و نويسندگى از همطرازان خودت برتر باشى در حفظ قرآن و نهج البلاغه بكوش»
#حفظ_نهج_البلاغه
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شهید_مطهری_در_نهج، شماره 5
🌾🌷🌻☘🌱🎄
🔵عقل و انبیاء الاهی
حضرت امیر علیه السلام در تبیین #اهداف_نبوت فرمودند:
«وَ يُثيروا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقولِ» #خطبه-1
📢 استاد شهید این سخن امام ع را اینگونه تبیین کرده است:
دفائن، گنجی را مىگويند كه در زير خاك است؛ چون در زير خاك است و خاك رويش را گرفته آدم روى آن راه مىرود ولى نمىفهمد كه زير پايش گنج است؛ «اثارَه» برطرف كردن خاكها است، تا خاكها را از روى گنجينههاى عقلها بردارند.
🔹اين [نبوت و این] نيروى اضافىاى كه شما مىگوييد، نيامده كه براى عقل یک عنصر كمك کننده باشد ، [بلکه] مافوق كمك است {چون آمده تا عقل را از زیر خاکهای جهل و عادت بیرون بکشد} تا چه رسد به اینكه بگوييم پیامبران آمدهاند كه به عقل بگويند تو برو ما كار مىكنيم!
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره20
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره 5
… فَإِنَّا صَنَائِعُ رَبِّنَا وَ النَّاسُ بَعْدُ صَنَائِعُ لَنَا #نامه_28
ما تربيت يافته پروردگارمان هستيم و مردم پس از آن، تربيت يافتهی ما هستند (خداوند ما را برگزيده و مردم را به پيروى و دوستى ما امر فرموده، و اين نعمت بزرگ را بما عطاء نموده كه بين ما و او واسطهاى نيست، و بين مردم و خداوند ما واسطه هستيم) از ترجمه و شرح نهج البلاغه فيض الاسلام.
🔸یکی از شارحان نهج البلاغه با دیدن این جملهی امام ع به وجد آمده و آن را کلامی دانسته که جز از انبیاء و اوصیای ایشان صادر نمیشود. (منهاج البراعة، ج 19 ؛ ص 115)
🔹این سخن امام علی ع اشاره دارد به اینکه خداوند اهل بیت ع را برای خود برگزیده چنانکه موسی را برای خودش برگزیده بود (اصطفیتک لنفسی) و آنان را واسطه فیض در بین خود و بندگانش قرار داده و همه بندگانش را به محبت و اطاعت از آنان فراخوانده است. چنین مقامی موجب میشود که هر کس را با اهل بیت مقایسهپذیر ندانیم. 🌹
👈در میان اهل تسنن هم مقایسه ناپذیری اهل بیت امر مسلمی بود؛ ابوجعفر اسکافی، متکلم معتزلی متوفای 240 ق (که غالبا او را با ابوجعفر نقیب متوفای 613 ق اشتباه میگیرند😯) کتابی 📗به نام المعیار و الموازنه دارد که در آن برتری بیمانند علی ع بر سه خلیفه دیگر را بررسی کرده است این کتاب با عنوان «المعیار و الموازنه در برتری امیرمؤمنان» به فارسی ترجمه و در سال ۱۳۷۴ش توسط نشر نی چاپ شده است.
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 13
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
«أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَهَا فُلَانٌ... » #خطبه_3
(آگاه باشید که فلانی خلافت را [به زور] به تن کرد...)
عنصر زیباشناختی:
استعاره مکنیّة لباس به جای #خلافت. (مشبه به که لباس است حذف شده و پوشیدن که تناسب با لباس دارد به عنوان قرینه ذکر شده است)
🔷حضرت امیر(ع) در این بیان، خلافت را به لباس تشبیه کرده اند که ابوبکر آن را بر تن کرد.
👈نکات:
🔹1. وجه شبه بین لباس و خلافت:
الف) لباس، عیب ظاهری انسان را می پوشاند همانگونه که وقتی کسی به خلافت رسید دیگر کسی حتی ظاهرترین عیوب او را نیز بر زبان نمیراند.
ب) لباس علاوه بر عیب پوشی، خاصیت زینت بخشی نیز دارد همانگونه که وقتی کسی به قدرت برسد از سوی اطرافیان چاپلوس، با انواع صفات نیکو زینت داده می شود.
🔹2. تقمّص، مطاوعه قمّص می باشد. تناسب این معنا در عبارت فوق در آن است که #خلیفه_دوم ردای خلافت را بر #خلیفه_اول پوشاند. (حضرت به این نکته در ادامه خطبه شقشیه هم اشاره کردهاند)
🔹3. باب تفعّل به معنای "انجام دادن عمل با زحمت و دشواری (تکلف)" نیز هست؛ در اینجا حضرت میخواهند اشاره بفرمایند که این لباس به اندازه قامت او نبود ولی او با هر زحمتی بود لباس را به تن کرد! در ادامه این خطبه، جمله «وقد یعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی» نیز این برداشت را تایید میکند.
🔹4. #خطبه_شقشقیه از زیباترین خطبههای تاریخ ادب است.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 14
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
#جاحظ از بزرگترين زبانکاوان و نوابغ ادب عربی در اوايل قرن سوّم هجرى بود که البته از نظر کلامی متعلق به مدرسه کلامی بصره بود و با امیرالمومنین ع میانه خوبی نداشت. وی در مورد این فرمایش حضرت امیر «قيمة كلّ امرئ ما يحسنه» (ارزش هر كس همان است كه خوب مىداند و از عهده آن بر مىآيد) #حکمت_81) مینویسد: ✍
اگر در نهج البلاغه جز اين جمله هیچ جمله دیگری نبود، برای اثبات عظمت علی ع كفایت می کرد، بلكه بالاتر از حدّ كفايت هم بود؛ زيرا والاترین سخن سخنی است كه مقدار اندکش هم بتواند تو را از سخنی طولانی بىنياز كند و در عین حال مفهومش هم واضح و آشكار باشد.
گويى خداوند جامهاى از جلال و عظمت و پردهاى از نور حكمت بر این سخن علی ع پوشانده كه با نيّت پاك و فكر بلند و تقواى بىنظير گويندهاش نیز هماهنگ است.
وقتی که معنای سخنی عمیق باشد و لفظش هم رسا، جوششی، آراسته و منزه از پیچیدگی باشد، در قلب چنان تاثیر خواهد نهاد که باران بر خاک آماده! و کلامی که چنین باشد قطعا توفیق و تأییدی از ناحیه خداوند با آن همراه خواهد شد که گردنکشان را نیز در برابر آن به تعظیم خواهد کشاند و حتی افراد نادان را نیز از آن بهرهمند خواهد کرد.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره21
🌾🌴🍃🌻☘🌛
🔵راز بقای دولت و راه ناامید کردن دشمن
فَإِذَا أَدَّتْ الرَّعِيَّةُ إِلَى الْوَالِي حَقَّهُ وَ أَدَّى الْوَالِي إِلَيْهَا حَقَّهَا عَزَّ الْحَقُّ بَيْنَهُمْ وَ قَامَتْ مَنَاهِجُ الدِّينِ وَ اعْتَدَلَتْ مَعَالِمُ الْعَدْلِ وَ جَرَتْ عَلَى أَذْلَالِهَا السُّنَنُ فَصَلَحَ بِذَلِكَ الزَّمَانُ وَ طُمِعَ فِي بَقَاءِ الدَّوْلَةِ وَ يَئِسَتْ مَطَامِعُ الْأَعْدَاءِ. #خطبه_167
📢وقتی که مردم حق والی را ادا کنند و والی هم حق مردم را ادا کند حق در بینشان ارزشمند میشود و شاخصهای مذهبی بالا میرود، عدالت منتشر میشود، سنّتها در مجرای درست خود جاری میشود و [خلاصه آنکه] روزگار روزگار صالحی خواهد شد و امید به بقای دولت زیاد خواهد شد و دندان طمع دشمنان کشیده خواهد شد.
🔷این که در #غرر الحکم نیز آمده است «صيّر الدّين حصن دولتك» (دین را قلعه ای نفوذناپذیر برای دولتت قرار بده)، نیز شاید بدان معنا است که شاخص اصلی دینی شدن دولت نیز همین است که: "مردم حقوق شرعی حاکم را ادا کنند و حاکم حقوق شرعی مردم را ادا کند" و دولت اگر به این معنا دینی بشود پایداریاش حتمی است و دشمنانش مأیوس خواهند شد.
#بقای_دولت
#حق_حاکم
#حق_شهروندان
#دشمن
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شهید_مطهری_در_نهج، شماره 6
🌾🌷🌻☘🌱🎄
و حَمَلُوا بَصَائِرَهُم عَلَى اَسيافِهِم. #خطبه_150
#انتشار_آگاهیها یکی #اهداف_جنگ در اسلام
📢بعضى از جنگها و مبارزهها جنبه اعتقادى و ايدئولوژيك دارد و چون حامل يك فكر و عقيده و ايدئولوژى است، مىخواهد مانع را از سر راه انتشار فضیلتها بردارد. على (عليهالسّلام) تصريح مىكند كه جنگهاى صدر اسلام ماهيّت ايدئولوژيك داشت:
«و حَمَلُوا بَصَائِرَهُم عَلَى اَسيافِهِم». آنها بصيرتها و دركها و آگاهيهاى خود را روى شمشيرهايشان حمل مىكردند.
يعنى مىخواستند با اين شمشيرها به مردم آگاهى بدهند نه چيز ديگرى. نمىخواستند از مردم چيزى بگيرند، مىخواستند به آنها چیزی بدهند.🔸
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره22
🌾🌴🍃🌻☘🌛
🔵از ستایش شایسته تا #چاپلوسی ناشایست
الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الِاسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الِاسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَدٌ #حکمت_347
✅ستایش بیش از حد استحقاق، تملق است و ستایش کمتر از حد استحقاق هم [از] ناتوانی در گفتار یا حسادت است.
🔷در زشتی چاپلوسی هیچ شکی نیست ولی غالبا بین چاپلوسی (#افراط) و ستایش شایسته فرق نمیگذاریم.
امام علی ع ستایش را بر سه نوع دانستهاند:
1⃣یکی ستایشی که ستایش شونده استحقاق آن را داشته است،
2⃣دوم ستایشی که بیش از حد استحقاق او بوده
3⃣و سوم ستایشی که کمتر از حق استحقاق او بوده و ستایش کننده به خاطر #حسادت یا ناتوانی زبانی، در ستایش کوتاهی کرده است.
حضرت، ستایش بیش از حد استحقاق را (چون چاپلوسی و ذلتبار است) نکوهش کردهاند، ستایش کمتر از حق استحقاق را از آنجا که نشانه حسادتِ ستایش کننده است، نکوهش کردهاند.
نتیجه سخن حضرت این است که ستایشی که به اندازه استحقاق باشد، باید خوب باشد.
◀️آنچه معمولا از آن سخن گفتهایم، زشتی چاپلوسی است و آنچه هیچ سخنی از آن نگفتهایم این است که حد و مرز #ستایش_شایسته و ستایش ناشایست کدام است؟
⁉️ اصلا ستایش شایسته چه فایدهای برای جامعه دارد؟
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 17
🌾🌺💐🌺🍃
🔵کلمه ریاضت؛ شماره 1
لَأَرُوضَنَّ نَفْسِي رِيَاضَةً تَهِشُّ مَعَهَا إِلَى الْقُرْصِ إِذَا قَدَرت عَلَيْهِ مَطْعُوماً وَ تَقْنَعُ بِالْمِلْحِ مَأْدُوما #نامه_45
نفس خويش را چنان تربیت کنم كه وقتی قرص نانى بيابد شادمان شود و به جای خورش به نمک قناعت کند.
🔷کلمه ریاضت در زبان فارسی به معنای سختی دادن به نفس است که میتواند ریاضت درست یا ریاضت نادرست باشد اما در زبان عربی به "تربیت و پرورشی که با تکرار و ممارست و زحمت حاصل شود" ریاضت میگویند.
در نامه 45 نهج البلاغه📝 این کلمه به کار رفته و حضرت خواستهاند بیان کنند که من نفسم را با زحمت و ممارست چنان تربیت میکنم که وقتی قرص نانی بیابد از آن به عنوانی خوراکی خود شادمان شود و به عنوان نان خورش به نمک قناعت بکند.
🔸🔹برخی مترجمان جمله «أروضنّ نفسی ریاضةً» را به معنای "تربیت کردن" برگرداندهاند اما متاسفانه برخی مترجمان کلمه ریاضت را با معنای فارسیاش درآمیخته و به معنای "ریاضت" برگرداندهاند.
◀️ دو نکته:
نکته اول: مترجمانی که «اروضنّ» را به «ریاضت» برگردانده اند موجب شده اند اهالی عرفانهای کاذب،متصوفه و جریانهای صوفیگرایانه حوزوی پیش فرضهای مورد علاقه خود را از عبارت امام علی ع برداشت کنند که برداشت ناروایی است.
نکته دوم: اینکه انسانی بتواند قرص نان را به عنوان غذای خود «تحمل کند» خوب است اما امام ع، #غایت_تربیت_نفس خود را «تحمل قرص نان» قرار ندادهاند بلکه «شادمانی از قرص نان» قرار دادهاند! این، نکته عمیقی است که نباید از تامل در آن محروم ماند.
#کلمه_ریاضت، شماره 1
#تربیت_نفس
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 15
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
«محمّد محيى الدين عبد الحميد» ؛ شماره 1
«محمّد محيى الدين عبد الحميد» یکی از شاگردان شیخ محمد عبده و از دانشمندان مهم اهل سنت در عصر حاضر بود. وی که کتاب شرح نهج البلاغه شیخ محمد عبده را تصحیح کرده و بر آن مطالبی را افزوده، در مقدمه همین کتاب نوشته است✍:
📝«نهج البلاغه كتابى است كه در درون خود چشمههاى جوشان بلاغت و فنون آن را جاى داده و اسباب فصاحت را براى بينندگان فراهم ساخته و فرصت چيدن ميوههاى شيرين سخن را فراهم آورده، چون از سخنان فصيحترين خلق خدا بعد از رسول اللّه تراوش كرده است؛ كسى كه قدرتش از همه بيشتر، منطقش از همه قويتر و تسلّطش بر لغات از همه فزونتر است، به طورى كه هر گونه مىخواست آنها را به گردش در مىآورد.❗️
حكيمى كه فنون حكمت از بيانش صادر مىشود، خطيبى كه بیانش دلهای شنوندگان را مملو از سحر میکند، عالم و دانشمندى كه بر اثر همنشينى با پيامبر، كتابت وحى و دفاع از دين با شمشير و زبان از زمان طفوليت چنان فضائلی براى او فراهم شده كه براى کسی غير از او فراهم نشده است»‼️
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره23
🌾🌴🍃🌻☘🌛
🔵هشت ویژگی رانتخواهان
امام علی ع در #نامه_53 در عبارتی بسیار موجز (Minimal) هشت ویژگی #رانت خواران را به این ترتیب بیان فرمودهاند؛
1⃣1. هیچ شهروندی به اندازه آنها برای حکومت "پرهزینه و پردردسر" نیست (أَثْقَلَ عَلَى الْوَالِي مَئُونَةً)
2⃣2. در هنگام احتیاج (جنگ، بلایای طبیعی و ...) "کمترین کمک" را به حکومت میرسانند (أَقَلَّ مَعُونَةً لَهُ فِي الْبَلَاءِ)
3⃣3. از عدالت و انصاف حکومتی، "بیشترین گلایه و نارضایتی" را دارند (أَكْرَهَ لِلْإِنْصَافِ)
4⃣4. "پرتقاضاترین و پرتوقعترین" مردم هستند(أَسْأَلَ بِالْإِلْحَاف)
5⃣5. تقاضاها و توقعاتشان را با اصرار و پافشاری شدیدی پیگیری می کنند (أَسْأَلَ بِالْإِلْحَاف)
6⃣6. "کمترین تشکر" و قدردانی را از حکومت دارند و همیشه میگویند حکومت برای ما چه کرده (أَقَلَّ شُكْراً عِنْدَ الْإِعْطَاء)
7⃣7. اگر حکومت عذری از خدمت رسانی داشته باشد و در نتیجه #سیاست_انقباضی اتخاذ کند، "کمترین عذرپذیری" را دارند (أَبْطَأَ عُذْراً عِنْدَ الْمَنْعِ)
8⃣8. در زمان نزول بلا "کمطاقتترین" مردم هستند (أَضْعَفَ صَبْراً عِنْدَ مُلِمَّاتِ الدَّهْر)
#ویژگیهای_رانتخواران
#عدالت
#اهل_الخاصة
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 14
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
« وَ إِنَّهُ لَيَعْلَمُ أَنَّ مَحَلِّي مِنْهَا مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحَى». (#خطبه_3)
(همانا او می دانست که جایگاه من نسبت به خلافت همچون جایگاه محور نسبت به آسیاب است).
🌹عنصر زیباشناختی:
🔹#تشبیه خلافت به سنگ آسیاب و تشبیه خودشان به محور آن سنگ.
🔷وجه شبه:
1⃣سنگ آسیاب اگر محور نداشته باشد، نه تنها آسیاب نفعی نخواهد داشت بلکه ممکن است با سقوط سنگها و واژگون شدن، موجب خسارت شود. خلافت نیز بدون محوریت امام ع نه تنها کارکرد صحیح ندارد بلکه موجب خسارت به امت میشود.
2⃣حرکت سنگ آسیاب بر گرد محور همواره یک حرکت چرخشی است؛ اتفاقا مَثَل امام نیز مَثَل کعبه است که امت به دور او باید بچرخد و اوامر امام، برنامه گردش چرخ زندگی مردم باشد و این یعنی رهبری دینی و سیاسی.
3⃣ آنچه مانع انسجام سنگ زیرین و زبرین می شود، محور آسیاب است. امام نیز مایه وحدت امت است. در دعای افتتاح می خوانیم: « اللهم... و ارتُق بِهِ فَتقَنا» ( تفرقه ما را به واسطه او به اتحاد تبدیل کن)
#خطبه_شقشقیه
#نقش_امامت
@banahjolbalaghe
بسم الله
محمدکاظم کاظمی شاعر مهاجر افغان، در مدح امام علی ع غزلی دارد که در آن به خطبه شقشقیه اشاره شده است. دو بیت از این غزل زیبا:⏬⏬
مبادا ذوالفقارت سوی کس پهلو بچرخاند
که باید بیاِزار از قلب میدان رو بچرخاند
مگر این آسیا از رودِ پهناور جدا افتد
که آن را هر حمار و استر و یابو بچرخاند
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 16
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
🔷«محمّد محيى الدين عبد الحميد» ؛ شماره 2🔹
«محمّد محيى الدين عبد الحميد» یکی از شاگردان شیخ محمد عبده و از دانشمندان مهم اهل سنت در عصر حاضر بود. وی که کتاب شرح نهج البلاغه شیخ محمد عبده را تصحیح کرده و بر آن مطالبی را افزوده، در مقدمه همین کتاب نوشته است✍:
این کتاب,📖📖 نهج البلاغه است که من از عنفوان نوجوانی انیس آن بودهام چون پدرم را میدیدم که فراوان آن را به مطالعه میگرفت و عمویم را میدیدم که ساعات زیادی را با آن سپری میکرد و عبارات آن را مکرر در مکرر میخواند و معانی آن را استخراج میکرد و از سبک و سیاق خطابهها و نامههای آن در سخن گفتن و نوشتن خود تقلید میکرد.
شیفتگی پدر و عمو چنان تاثیری بر من نهاد که من هم دنبالهرو آنان شدم و نهج البلاغه را در بالاترین جایگاه در قلب خودم قرار دادم و آن را به همرازی که هرگز از آن خسته نشوم و مونسی برای زمانهایی که هیچ مونسی وجود نداشته باشد، تبدیل کردم.
#الگو_بودن_والدین_برای_فرزندان
#نقش_تربیتی_والدین
@banahjolbalaghe
@banahjolbalaghe نهج البلاغه نسخه اندرویدی؛ دریافت ازلینک زیر 👇 noorsoft.org/fa/product/نهج-البلاغه-همراه-نور
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 18
🌾🌺💐🌺🍃
🔵#کلمه_ریاضت، شماره 2
وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِيَّةُ بِكَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِكَ وَ اعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ وَ رِفْقاً بِرَعِيَّتِكَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق #نامه_53
اگر مردم [کاری از کارهای] تو را ظلم انگاشتند عذرت را آشکارا با آنان در میان نه و با این عذرخواهی آشکار، خود را از بدگمانی آنان نجات بده زیرا در این کار [اولاً موجبات] تربیت خودت و [ثانیاً موجبات] مدارا با رعیّت و [ثالثاً] عذرخواهی [شایستهای] وجود دارد که با آن میتوانی حاجت خودت را که همان حقگرا تربیت کردن مردم است، برآورده کنی.
کلمه ریاضت در زبان فارسی به معنای سختی دادن به نفس است که میتواند ریاضت درست یا ریاضت نادرست باشد اما در زبان عربی به "تربیت و پرورشی که با تکرار و ممارست و زحمت حاصل شود" ریاضت میگویند.
در نامه 53 نهج البلاغه کلمه ریاضت به کار رفته و حضرت خواستهاند بیان کنند، که «عذرخواهی حاکمان از مردم» موجب دوری آنان از #خودشیفتگی و تربیت نفس خودشان میشود.
متاسفانه برخی مترجمان نهج البلاغه کلمه ریاضت را به همان ریاضت برگرداندهاند که در فارسی معنای دیگری دارد برخی نیز آن را به معنای «سختی دادن به نفس»(!) برگرداندهاند ولی برخی مترجمان ترجمه درستی ارائه کردهاند.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره24
🌾🌴🍃🌻☘🌛
🔵چهار فایده #عذرخواهی حکمرانان از مردم
وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِيَّةُ بِكَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِكَ وَ اعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ وَ رِفْقاً بِرَعِيَّتِكَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق #نامه_53
اگر مردم به [کاری از کارهای] تو گمان ظلم بردند عذرت را آشکارا با آنان در میان نه و با این عذرخواهی آشکار، خود را از بدگمانی آنان نجات بده زیرا در این کار [اولاً موجبات] تربیت خویشتن خودت و [ثانیاً موجبات] مدارا با رعیّت و [ثالثاً] عذرخواهی [شایستهای] وجود دارد که با آن میتوانی حاجت خودت را که همان حقگرا تربیت کردن مردم است، برآورده کنی.
امیرالمومنین ع در نامه به #مالک_اشتر به او توصیه فرمودهاند که هر گاه مردم به عملکرد او بدبین شدند صادقانه عذر خود را با آنان در میان نهد. سپس چهار فایده مهم برای این عذرخواهی بیان کردهاند:
1⃣ این عذرخواهی موجب میشود بدگمانی و بیاعتمادی آنان به حکومت از بین برود.
2⃣ این عذرخواهی موجب میشود حاکم نفس خود را تربیت بکند(رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ). طبیعی است که عذرخواهی، غرور و خودشیفتگی حاکمان را میشکند و موجب تربیت آنان میشود.
3⃣ این عذرخواهی موجب مدارا با مردم می شود(وَ رِفْقاً بِرَعِيَّتِكَ)
4⃣این عذرخواهی موجب میشود حاکم، در هدایت کردن مردم به سوی حق و حقطلبی موفق شود(تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق).
#عذرخواهی_مسئولان
#خودشیفتگی_مسئولان
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 15
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
وَ إِنَّهُ لَيَعْلَمُ أَنَّ مَحَلِّي مِنْهَا مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحَى».(#خطبه_3)
(همانا او می دانست که جایگاه من نسبت به خلافت همچون جایگاه محور نسبت به آسیاب است)
🔷عنصر زیباشناختی: تشبیه خلافت به سنگ آسیاب و تشبیه خودشان به محور آن سنگ.
🌹در پست پیشین (#بازیباییهای_نهج، شماره 14) بخشی از شباهتهای بین محور آسیا و شخصیت امام ع بررسی شد. در این پست به برخی دیگر از شباهتها اشاره میشود:
1⃣. کارآمدی و اثربخشی
آنچه موجب کارآمدی و اثربخشی آسیا میشود همین است که محوری وجود دارد و هر یک از دو سنگ را در جای بایستهی خودشان حرکت میدهد و کار آسیاب را پیش میبرد امام ع هم برای جامعه همین خصوصیت را دارد یعنی اگر باشد اجزای امت اسلامی را مانند قطعههای آسیا در جای بایسته خودشان قرار میدهد تا امت اسلامی کارآمدی و اثربخشی داشته باشد.
2⃣. برجسته بودن و شاخص بون
محور آسیا در وسط آسیا است و وقتی به آسیا مینگری اول آن را میبینی و اصلا آسیاب را بدون محور تصور هم نمیتوانی بکنی! علی ع هم در امت اسلام و بویژه برای #خلافت چنین جایگاهی داشت. یعنی حتی اگر به فرض محال بپذیریم که پیامبر(ص) از سوی خداوند جانشینی برای خود معین نکرده بود و تعیین خلیفه به انتخاب مردم بود، باز هم مردم باید به سراغ علی میرفتند چون خیلی روشن و بدیهی بود که در بین #صحابه پیامبر ص علی ع به خاطر فضائل شخصیاش شایستهترین فرد برای خلافت بود.
این سخن را #ابن_ابی_الحدید هم در جای جای شرح نهج البلاغه 📚توضیح داده و #ابوجعفر_اسکافی هم در کتاب📖 ارزشمند #المعیار_و_الموازنه اثبات کرده است.
@banahjolbalaghe
با نهج البلاغه
بسم الله محمدکاظم کاظمی شاعر مهاجر افغان، در مدح امام علی ع غزلی دارد که در آن به خطبه شقشقیه اشاره
..
..
این هفته آقای فیاضبخش عزیز که از خوانندگان کانال بانهج البلاغه است برایم نوشته بود✍:
«شعر زیبایی بود ولی خلاف وحدت!»
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
از آقای فیاضبخش عزیز تشکر میکنم که در برابر خطاهای ما احساس مسئولیت میکند.
راستش خودم هم به اینکه این شعر را بگذارم یا نگذارم شک داشتم! ولی ایجاز و ترکیب بندی و استعاره عمیق و تامل برانگیزی در شعر به کار رفته بود که آن را خیلی زیبا میکرد از طرف دیگر چون به چیزی تصریح نکرده بود احساس کردم اشکالی نداشته باشد. ولی برای بعد از این بیشتر احتیاط خواهم کرد و مطالب مشکوک را بارگذاری نخواهم کرد.
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 19
🌾🌺💐🌺🍃
🔵#کلمه_عقدة
وَ لَا يَطْمَعَنَّ مِنْكَ فِي اعْتِقَادِ عُقْدَةٍ تَضُرُّ بِمَنْ يَلِيهَا مِنَ النَّاسِ فِي شِرْبٍ أَوْ عَمَلٍ مُشْتَرَكٍ يَحْمِلُونَ مَئُونَتَهُ عَلَى غَيْرِهِم»
(خواص اطرافیانت نباید [آنقدر] در تو طمع داشته باشند که [بتوانند] با تملّک باغی در آبیاری یا هر وظیفه مشترک [که با همسایگان آن باغ دارند] به آنان ضرر بزنند و زحمتهای خود را بر دوش ایشان بیندازند)
🔸کلمه عقده از نظر لغوی به معنای چیزی است که «محکم بسته شده باشد و خاطرجمعی و وثوق بیاورد» اما از نظر معنای عرفیاش گاه به معنای «عهد و پیمان» (که محکم بسته شده و وثوق میآورد) به کار رفته، و گاهی به معنای «باغ و زمین و ملک آباد» (که از نظر مالی موجب آسوده خاطر شدن مالکش میشود) به کار رفته است. (ن ک: تاج العروس)
🔹از نظرگاه #همایندی زبانی (collocation#) کلمه عُقده وقتی در معنای عهد و پیمان به کار رفته باشد، فقط با فعلهایی مانند «عَقَد» یا «انعقد» به کار میرود ولی وقتی در معنای «ملک و باغ» به کار برود، با فعلهایی مانند «اقتنی» یا «اعتقد» (که معنای نگهداری و جمع آوری و تملّک میدهند) به کار میرود.
🔸در نامه امام ع به #مالک_اشتر ، آمده است: «وَ لَا يَطْمَعَنَّ مِنْكَ فِي اعْتِقَادِ عُقْدَةٍ ...». در اینجا کلمه «عقدة» همراه با کلمه «اعتقاد» به کار رفته و نمیتواند به معنای عهد و پیمان باشد بلکه چنان که همه شارحان نیز گفتهاند عقده در اینجا به معنای "ملک" است در حالی که بسیاری از مترجمان آن را به معنای "انعقاد قرارداد و عقد" برگرداندهاند! 😲
#معنای_عرفی
#معنای_لغوی
#رانتخواران
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 16
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
«محمّد محيى الدين عبد الحميد» ؛ شماره 3
🔵نهچ البلاغه از ستایش ما بی نیاز است🔵
«محمّد محيى الدين عبد الحميد» یکی از شاگردان شیخ محمد عبده و از دانشمندان مهم اهل سنت در عصر حاضر بود. وی که کتاب شرح نهج البلاغه شیخ محمد عبده را تصحیح کرده و بر آن مطالبی را افزوده، در مقدمه همین کتاب نوشته است✍:
... اگر نه آن بود که غریزه انسانی ما را وامیدارد که هر پدیده زیبایی را به نام صاحبش بشناسیم، اگر قاعده عقلی "تشکر از نیکوکاران" نبود، اصلا نیازی نبود که ما از زیباییهای نهج البلاغه و شیواهایی که در آن وجود دارد، سخن بگوییم. بویژه آنکه نهج البلاغه هیچ هدفی را نشانهگیری نکرده مگر آنکه به آن دست یافته و گذرگاهی از گذرگاههای اندیشه را باقی ننهاده مگر اینکه آن را تسخیر کرده است.
زعشق ناتمام ما جمال یار مستغنی است
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره25
🌾🌴🍃🌻☘🌛
🔵#تربیت_مردم وظیفه حاکم اسلامی یا نیاز او؟!
«...تَبْلُغُ بِهِ "حَاجَتَكَ" مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق...» #نامه_53
📢امیرالمومنین علیه السلام، به #مالک_اشتر فرمان دادهاند که وقتی مردم درباره تو دچار بدگمانی میشوند و فکر میکنند ظلم کردهای عذر خود را با آنان در میان بگذار. ایشان سپس یکی از فواید این عذرخواهی را چنین معرفی کردهاند:
عذرآوری موجب میشود به این حاجتت، که "تربیت مردم بر مدار حق" است، دست یابی «فإنّ فی ذلک...إعذاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق»
🔷🔷کلمه تقویم:
عربها به خاطر نیازهای متعددی که به چوب صاف و مستقیم داشتند گاهی مجبور میشدند شاخه یک درخت را در زمانی که هنوز به درخت متصل است مدتها زیر نظر بگیرند و با وارد آوردن فشارهای هدفدار و مکرر کاری کنند که چوب در زمان اتصال به درخت، مستقیم و راست بار بیاید این کار را تقویم میگفتند و چنین چوبی مثلا اگر در ساختار نیزه به کار میرفت، آن نیزه را «رُمح قویم» میگفتند.
🔹🔹برای همین، لغویان کلمه "تقویم" را به معنای «عادل پرورش دادن» دانستهاند (قوّمتُه: عدلتُه). بنابراین تعبیر «تقویمهم علی الحق» به این معنا است که حکومت باید مردم را مانند همان چوبی که تربیتش می کردند مستقیم بر اساس محور حق تربیت کند.
✍✍در این بیان شریف، دو نکته مهم وجود دارد:⏬
1⃣حضرت امیر علیه السلام حکمرانی اسلامی را با تربیت مردم بر محور حق، بی ارتباط نمیدانند.
2⃣تربیت مردم بر محور حق، را نیاز حاکم اسلامی میدانند (حاجتک) نه وظیفه او.
#حکومت_و_تربیت_مردم
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 16
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
«يَنْحَدِرُ عَنِّي السَّيْلُ» #خطبه_3
(همواره آب فراوان از من جارى است).
🔷عنصر زیباشناختی:
استعاره کوه از وجود مبارک حضرت امیر(ع)،
استعاره سیل از علم و فضیلت و وساطت فیض.
🔹توضیح:
حضرت امیر(ع) خود را به کوهی تشبیه کرده است که از آن آب فراوان جاری می شود. روشن است که از هر تپه یا کوه کوچکی آب فراوان به راه نمی افتد بلکه کوه های مرتفع که ذخایر عظیمی از برف بر خود دارند سبب ساز چنین آب فراوان و مستمری میشوند. کوه وجود حضرت آنقدر رفیع است که ذخایر عظیم علم و فضیلت (و عیبة علمه) از بلندای آن به سوی بشریت در جریان است.
این جمله کوتاه هم حضرت را به صورت کوه تصویر کرده و هم فضیلت ایشان را به صورت آب به تصویر کشیده و تصویر مرکبی را پدید آورده است.
📝نکات:
1⃣ فعل #مضارع (ینحدر) شهادت بر دوام این ریزش علم و فضیلت دارد چرا که امام، واسطه فیض خداوند است و فیض خداوند لحظهای از هستی منقطع نمی شود.
2⃣وقتی خطبه متقین به پایان رسید، همّام با دریافت آن معارف گهربار نالهای سر داد و جان باخت، حضرت فرمودند که موعظه با اهلش چنین می کند، فردی به امام عرض کرد که پس چرا این مواعظ در خود شما اثر نمیکند؟ حضرت فرمودند که این سخن را شیطان بر زبان تو راند.
آیت الله جوادی فرمودند #همام به اصرار و الحاح، خویش را مقابل آب سرازیر شده از کوه وجود حضرت قرار داد و آب او را با خود برد ولی قرار نیست که سیل، خود کوه را نیز با خود برد.
#خطبه_شقشقیه
#شبهه_وفات_همام
#استمرار
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 20
🌾🌺💐🌺🍃
🔵#تضمین_نحوی_1
«وَ لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ وَ لَا تَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ» (#نامه_51)
🔹قانون #همایندی (Collocation) اقتضا میکند که هر فعل با #حرف_جر متناسب با خودش به کار برود. در زبان عربی (و انگلیسی) گاهی حرف جر (یا حرف اضافه انگلیسی) با فعلی به کار میرود که ظاهرا با آن متناسب نیست.
🔸در چنین حالتی نحویان معتقدند که فعل، دربردارنده معنای یک فعل دوم است (تضمین)؛ یعنی همزمان بر معنای فعل دیگری هم دلالت میکند و این حرف جری که با خود این فعل تناسب ندارد، در حقیقت با همان فعل دوم تناسب دارد.
👈مثلا در جمله «سمع الله لمن حمده»، حرف لام با فعل «سمع» تناسب ندارد برای همین میگویند فعل سمع معنای فعل دومی را در بردارد (استجاب) که آن فعل دوم به این لام جاره نیاز دارد و معنای جمله هم این است که خداوند بشنود و اجابت کند برای همه حمدکنندگان(سمع الله و استجاب لمن حمده). برخی مترجمان و شارحان به این فعل دوم کمتوجهی میکنند و به فهم ناقصی از متن دست مییابند.
👈در عبارت «وَ لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ» کلمه «تحشموا» با حرف «عن» تناسبی ندارد. خود کلمهی «احشام» به معنای این است که «بزرگی و هیمنه خودت را چنان به کسی تحمیل بکنی که خجالت زده بشود» اما وقتی با «عن» به کار میرود دربردارنده معنای فعل دومی (منع) میشود که این فعل (منع) به «عن» نیاز دارد و با آن متعدی میشود.
🔹بنابراین معنای دقیق تعبیر «لاتحشموا احدا عن حاجته» این است که «بزرگی خود را چنان بر کسی چیره نکنید که او را خجالتزده بکنید و از [در میان گذاشتن] حاجاتش باز بدارید» (لا تحشموا احدا فتمنعوه عن حاجته).
❗️متاسفانه بسیاری از مترجمان (و حتی برخی شارحان) از ترجمه دقیق عبارت درماندهاند.
#رابطه_مسئولان_عالی_با_مردم
#کلمه_احشام
@banahjolbalaghe