#مواجهه_معرفتی_با_غرب
🔸هنگامی که مسلمانان با ظواهر #تمدنی_غرب روبرو شدند، برخی مات و مبهوت و برخی شیفته و تنها عده کمی هم مشکوک و منتقد شده بودند. اندکی پس از مواجهات نظامی و تکنولوژیک، علم و #فلسفه-غرب نیز به کشورهای اسلامی سرازیر شد. اما به راستی طرف گفت و گوی فلسفی با غرب که بود؟
🔸پاسخ را در سیره فقهای بزرگ میتوان یافت. هنگامی که مسئله عقلی مشکلی از #شیخ_اعظم شیخ انصاری سوال میکردند، شیخ میفرمود: من #وزیر_داخله اسلامم و #حاجی_سبزواری #وزیر_خارجه است. به ایشان مراجعه نمایید. زیرا از منظر ایشان وظیفه #فقها بیان احکام شرعیه فرعیه است. و نباید از این منصب تجاور نمایند و در مسائل عقلیه وارد شوند (میرزامحمد ثقفی، تفسیر روان جاوید، ج1، ص 111-113).
🔸اکنون که #کانت، #هگل، #هایدگر، #گادامر و ... جامعه دانشگاهی ما را در نوردیده، و بسیاری را با خود برده است، چرا میراث هزارساله فلسفی ما وارد گفت و گوی رسمی و روشمند با این جریان های فلسفی نمیشود؟ تا کی بر حکمت صدرایی شرح و حاشیه خواهیم زد؟ چرا اصول فلسفه و روش رئالیسمی دیگر تدوین نمیشود؟
🔸گاه آن است که حوزه علمیه هماوردی فلسفه غرب را پاسخ گوید و جریانها و مکاتب فلسفی غرب را در خود هضم نماید.
#فلسفه_غرب
#فلسفه_اسلامی
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#سهشنبههای_علوم_انسانی_اسلامی
جلسه شانزدهم: #مراحل_تولید_علم_اسلامی،
🔹سخنران:🎤حجت الاسلام دکتر #علی_مصباحیزدی
🔰پیش فرضها:
🔸منظور از علم مجموعه مسائل حول موضوع واحد است.
🔸و منظور از #تولید_علم، نظریهپردازی حول مجموعه مسائل مزبور است. به عبارت دیگر تولید علم #فرایندی که بر اساس #مبانی، #اهداف و #منابع به پرسشهای مطرح شده در حوزه آن علم پاسخ میدهد.
🔸منظور از #اسلامی_سازی هم #بازسازی_علوم_انساني به منظور #سازگاری با مبانی، اهداف و منابع اسلامی است.
🔰مراحل:
در سند تولید علوم انسانی اسلامی موسسه امام، برای تولید علم اسلامی هشت مرحله به شرح ذیل تعریف شده است:
۱. #شناخت نظام انديشه اسلامی؛
۲. #شناخت مبانی و روش عام علوم از دیدگاه اسلام؛
۳. #شناخت علم مورد نظر با دیدگاه انتقادی؛
۴. #شناخت فلسفه آن علم؛
۵. #نقد فلسفه رایج آن علم؛
۶. #شناخت روش #استنباط از منابع اسلامی مربوط به علم مورد نظر؛
۷. #تولید فلسفه آن علم از دیدگاه اسلام؛
۸. و #استخراج و #تدوین نظریه اسلام دربارۀ آن علم.
#سند_تولید_علوم_انساني_اسلامی
#تعاملات_علمی.
#موسسه_آموزشی_و_پژوهشی_امام_خمینی_رحمتالله_علیه
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_فراوانی_آثار_حدیثی_بر_حسب_تعداد_مجلدات
#دورهبندی_تاریخ_علوم_حدیث
✍️دورهبندی تاریخ علوم حدیث، امکان #فهم_اکنون و #پیشبینی آینده را برای ما فراهم میآورد.
🔸یکی از روشهای دورهبندی تاریخ علم که کمتر مورد توجه تاریخنگاران علم قرار گرفته، دورهبندی بر اساس تعداد عناوین یا مجلدات آثار تولید شده است.
🔸نمودار فوق با استفاده از نرمافزار جامعالاحاديث (حاوی متن 431 عنوان کتاب در 1153 جلد از منابع روايي شيعه) و تکمیل آن با استفاده سایر منابع ترسیم شده است.
🔸بر اساس نمودار فوق، تعداد مجلدات آثار حدیثی تولید شده در قرون دوم، پنجم، دوازدهم و بهویژه پانزدهم، رشد قابل توجهی داشته است.
🔸اما در قرون هشتم، نهم، دهم، یازدهم، سیزدهم و چهاردهم، کاهش تدوین آثار حدیثی مشاهده میشود.
👈(منبع: درآمدی جامعهشناختی بر ادوار علوم حدیث شیعه، قاسم ابراهیمیپور، ص40).
#جامعهشناسی_معرفت
#جامعهشناسی_حدیث
#تاریخ_علم
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_فراوانی_محدثین_شیعه_در_پانزده_قرن
#دورهبندی_تاریخ_علوم_حدیث
✍️یکی دیگر از روشهای #دورهبندی_تاریخ_علم که کمتر مورد توجه تاریخنگاران علوم مختلف قرار گرفته است؛ دورهبندی بر اساس #تعداد_متخصصان آن علم در طول تاریخ است.
🔸نمودار بالا، توزیع تاریخی محدثین شیعه را از قرن چهارم به بعد نشان میدهد. فرازوفرودهای تعداد راويان در این نمودار به معناي افزایش یا کاهش #فعاليتهاي_حديثي است.
🔸تعداد محدثین در قرون چهارم، پنجم، چهاردهم و پانزدهم، رشد داشته، اما در قرون ششم تا سیزدهم به ویژه در قرون هشتم، دهم و سیزدهم، کاهش یافته است.
🔸افزایش یا کاهش تعداد محدثین تقریبا با میزان آثار حدیثی تدوین شده، تناسب دارد. اما افت شدید هر دو متغیر در قرون هشتم، دهم و سیزدهم، قابل توجه و نیازمند تبیین است.
🔸کاهش فعالیتهای حدیثی در قرون هشتم و دهم، به دلیل باور اندیشمندان به #کفایت_آثار حدیثی موجود از یک سو و #اشتغال_اکثری_به_فقه به دلیل ناکافی بودن #نیروی_انسانی_متخصص یا فقدان #تقسیم_کار_علمی مناسب از سوی دیگر بوده است.
🔸اما در قرن سیزدهم شاهد #افول_اغلب_علوم اسلامی هستیم که دلیل آن را باید در #زمینههای_سیاسی_اجتماعی نامناسب جستوجو کرد.
👈(منبع: درآمدی جامعهشناختی بر ادوار علوم حدیث شیعه، قاسم ابراهیمیپور، ص42).
#جامعهشناسی_معرفت
#جامعهشناسی_حدیث
#تاریخ_علم
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_فراوانی_آثار_تفسيري_شیعیان👆
✍️#دورهبندی_تاریخ_علم_تفسیر، امکان #فهم_اکنون و #پیشبینی آیندۀ آن را به عنوان زمینههای ضروری برای #سیاستگزاری علمی فراهم میآورد.
🔹یکی از روشهای #دورهبندی_تاریخ_علم که کمتر مورد توجه #تاریخنگاران علم قرار گرفته، دورهبندی بر اساس تعداد عناوین یا #مجلدات (حجم) آثار تولید شده است.
🔹رشد آثار تفسیری در قرون 5 و 6، به دلایل مختلفی از جمله غلبۀ عقلگرایی در میان تشیع و رونق تفسیر #اهل_سنت به عنوان #رقیب_علمی رخ داده است. اما در قرن 12 بیشتر #انگیزههای_کلامی موجب فزونی آثار تفسیری با رویکردهای فقهی، روایی و ترویجی شد.
🔹در دو قرن اخیر عرضه #مسائل_اجتماعی به قرآن و ظهور #مراکز_تفسیری_مستقل برای اولین بار در طول تاریخ، از جمله عوامل رشد تفسیر است.
🔹افول تفسیر در قرون 7 و 8، علل مختلفی چون #باور_به_کفایت_آثار_موجود، #فقدان_نیروی_انسانی_کافی و #فقدان_تقسیمکار_علمی مناسب دارد. مثلا در قرون 7 و 8، اندیشمندان برجسته، فقه را رونق بخشیدند و تفسیر تحتالشعاع آن قرار گرفت.
🔹قرون 9 و 13 نیز #زمینههای_نامناسب_سیاسی همه علوم اسلامی از جمله تفسیر را تحت تاثیر قرار داده بود.
#جامعهشناسی_معرفت
#جامعهشناسی_تفسیر
#تاریخ_علم
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_توزیع_آثار_فقهی_با_رویکردهای_روایی_فتوایی_استدلالی👆
✍️#دورهبندی_فقه مورد توجه بسیاری قرار گرفته اما دورهبندی بر اساس #تعداد_آثار_فقهی از ابتکارات این پژوهش است.
♦️بنابر نمودار بالا #فقه_فتوایی تا قبل از قرن 13 رونق چندانی نداشته؛ #فقه_روایی در قرون 4، 11 و 12 رشد داشته و #فقه_استدلالی در قرن 8، و از 11 تا دوره کنونی در حال رشد بوده است.
♦️#رشد_و_افول فقه روایی و استدلالی به غیر از قرون 9، 11 و 12 تقریباً نسبت عکس دارند. که به معنای تقابل معرفتی این دو رویکرد است. در قرون 11 و 12، ظهور #اخباریگری و #نزاع_اخباری_اصولی، رشد آثار فقهی با هر دور رویکرد را به دنبال داشت. اما #غلبۀ_اصولیون، آثار فقهی روایی را بیرونق نمود.
♦️#افول_تدوین_آثار_فقهی با همۀ رویکردهای سهگانه در قرون 6، 7 و 9 بیشتر به دلیل #زمینههای_نامناسب_سیاسی مثل #حمله_مغول_و_تیمور و ایجاد ناامنیهای سیاسی و اجتماعی است.
♦️اما رشد چشمگیر تدوین آثار فقهی با رویکردهای فتوایی و استدلالی و افول فقه روایی در #دورۀ_معاصر به دلایل مختلفی از جمله #حضور_فلسفه، #مواجهۀ_با_غرب، #ظهور_مسائل_مستحدثه و قرار گرفتن فقه در منصب #حکومت است.
♦️بدیهی است فقه در مواجهه با #چالشهای فراوان در #جامعۀ_مدرن، ناگزیر از اتخاذ رویکرد استدلالی است. نسبت تاریخی فقه با علومی مثل #کلام و #فلسفه، حاکی از شکوفایی و رونق فقه بوده و جدایی تاریخی فقه از #علوم_عقلی همواره فقه را دچار رکود ساخته است.
#جامعهشناسی_معرفت
#جامعهشناسی_فقه
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_فراوانی_آثار_کلامی_امامیه
✍️#دورهبندی_علم_کلام بر اساس تعداد آثار کلامی تولید شده در هر قرن، یکی از روشهای دورهبندی تاریخ علم است که کمتر مورد توجه #تاریخنگاران علم قرار گرفته است.
🔹بر اساس نمودار بالا، میتوان گفت، ناموزونترین نمودار توزیع آثار علمی، مربوط به علم کلام است.
🔹بیشترین آثار کلامی تولید شده مربوط به قرون 3 تا 5 و دورۀ معاصر است. از جمله دلایل #رشد_آثار_کلامی در قرون مذکور میتوان به این موارد اشاره کرد:
آغاز #غیبت_صغرا و سرازیر شدن سیل #شبهات علیه باورهای شیعی، ظهور #کلام_اشعری، رشد علوم عقلی، #تکثرگرایی_فرهنگی آلبویه، ظهور #ستیزهای فرقهای در عرصه اجتماع و افزایش #منازعات_معرفتی بین جریان های فکری.
🔹در قرن اخیر اما شاهد #احیای_علم_کلام و افزایش چشمگیر تدوین آثار کلامی با رویکردهای متفاوت هستیم، که مهمترین دلیل آن مواجهه با #مدرنیته و علم و #فلسفه_غربی و #مسائل و #شبهات ناشی از آن است.
🔹اما #افول_پژوهشهای_کلامی از قرن 6 تا 14 به استثنای قرن 8 و 11، به دلیل رقابت و ادغام کلام در فلسفه، کمرنگ شدن #تعاملات_علمی با #اهل_سنت و همچنین زمینههای نامناسب سیاسی با حضور مغول بوده است.
👈نکته: تحولات علم کلام، علوم متعددی چون #فقه، #اصول، #تفسیر و #تاریخ را تحت تاثیر قرار میدهد. و #تحولات_ضروری برخی از علوم مثل فقه بدون تحول در علم کلام امکانپذیر نخواهد بود.
#جامعهشناسی_معرفت
#جامعهشناسی_کلام
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
◾️شب شهادت امام #محمدتقی_علیهالسلام.
قم، شهرک پردیسان، منزل حجتالاسلام سهیلی، 28 خرداد 1402.
👈سخنران: حجت الاسلام ابراهیمیپور🎤
❇️ #زلزلههای_اعتقادی در #تاریخ_تشیع.
❇️ وضعیت #فرهنگی در عصر #نبی_اکرم، #خلفا، #امام_صادق، #امام_رضا، #امام_جواد علیهمالسلام.
❇️ وضعیت فرهنگی در عصر #غیبت_صغرا، #حمله_مغول، #صفویه.
❇️ وضعیت فرهنگی در #عصر_کنونی، #تهاجم_فرهنگی، #کشف_حجاب، #لایحه_عفاف و حجاب.
❇️مواجهۀ امام جواد و اصحاب آن حضرت با #فرهنگ_دنیاگرا
#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
#نمودار_توزیع_آثار_فلسفی_در_پانزده_قرن👆
✍️#دورهبندی_تاریخ_فلسفه_اسلامی بر اساس #تعداد_آثار تولید شده، شیوهای است که مسائل متفاوتی را پیش روی #تاریخنگاران علم قرار میدهد.
🔰بر اساس نمودار بالا، #اوج_توليد_آثار_فلسفي، در قرون 5، 11، 14 و 15 صورت گرفته است.
🔺آغاز #ترجمه_متون_فلسفی به زبان عربی در قرن 2 و 3؛
🔺#تاسیس_و_تکامل_فلسفه توسط اندیشمندانی مثل #فارابی و #ابنسینا در قرون 4 و 5؛
🔺#احیاء_حکمت_متعالیه توسط مرحوم #سبزواری در قرن 11،
🔺شکل گیری#حکمت_تهران
🔺و احیای حکمت متعالیه در قم توسط #امام_خمینی و #علامه_طباطبایی در قرن 14 و 15؛
از جمله #عوامل_رشد_آثار_فلسفی هستند.
🔰اما در قرون 8، 9، 10 و 12 و 13 با افول آثار فلسفی مواجه هستیم.
🔺شرایط نامناسب #سیاسی در قرون 8 و 9؛
🔺حضور #فقها در صحنه قدرت سیاسی و عرصه اجتماع در قرن 10؛
🔺#سقوط_اصفهان و پراکنده شدن فلاسفه در قرن 12؛
🔺و زمینههای نامناسب سیاسی در قرن 13؛
موجب افول همه علوم از جمله فلسفه شد.
✍️#ابراهیمیپور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#تیپبندی_کنش
#گونهشناسی_کشف_حجاب
🔰#کشف_حجاب_آگاهانه:
🔻کشف حجاب اختیاری
🔻کشف حجاب اکراهی
🔻کشف حجاب اضطراری
🔰#کشف_حجاب_گرایشی
🔻رفتار جمعی
🔻عادتی
🔻ناشی از ملکات
#قصد_و_نیت_کنشگر
#اهداف_و_امیال
#ابراهیمیپور🎤
https://eitaa.com/ghebrahimipour