📌 فارابی و علم مدنی
“…فارابی انجام کارهای #حکومتی را «سیاست» می خواند. بدین سان #سیاست در علم مدنی او جایگاه مهمی دارد. او علم مدنی را فلسفه #عملی یا انسانی می خواند که از فلسفه نظری، شامل #ریاضیات ، علم طبیعی و علم الهی، متمایز است. ما در این جا با تمایز دیگری که فارابی بین «نظری» و «عملی» قایل است، مواجه می شویم. زیرا ریاضیات، که اکنون جزئی از فلسفه نظری است، شاخه هایی دارد که به دو بخش عملی و نظری قابل تقسیم است؛ و علم مدنی، که در این جا با عنوان فلسفه مدنی وصف می شود، بخش هایی عملی و نظری دارد.
به گفته فارابی، فلسفه عملی از سه جهت با فلسفه نظری تفاوت دارد. نخست این که، موضوع علم مدنی شامل معقولات ارادی، و موضوع فلسفه نظری شامل معقولات طبیعی است. دو دیگر این که، اصل عمده علم مدنی اختیار یا اراده انسان است، در صورتی که در فلسفه طبیعت مهم است. سه دیگر این که، هدف فلسفه نظری تنها معرفت نظری است، با هدف علم مدنی انجام فعلی است که به تحقق سعادت منجر می شود. نقش علم مدنی نظری، تعیین حدودی است که در آن، علوم و صناعات گوناگون برای مردم ضروری است و آنان را در زندگی منظم یک ملت به کمال غایی خود می رساند.
این علم نیز باید مشخص سازد که توسعه علوم و صناعات عالی چگونه به بهترین وجه می تواند عملی شود. علم مدنی نظری در ایفای نقش بالا به معرفتی نیاز دارد که به علم یا صناعتی مجهز شده باشد. از این نظر، علم مدنی علمی است که ارسطو آن را «معتبر ترین صناعت و حقیقت مهم ترین صناعت» می داند. بخش عملی علم مدنی فارابی، اساسا به سیاست، به مفهوم دقیق #کلمه ، اشاره دارد؛ و به بررسی انواع حکومت ها یا فرمانروایی های فاضله و غیر فاضله می پردازد. این بخش عللی را بیان می دارد که می تواند حکومت ها و طریقه های زندگی فاضله را به حکومت های فاسد و طریقه های جاهلانه در زندگی مبدل سازد. و اقدامات عملی برای جلوگیری از وقوع این رویداد را نشان می دهد…”
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی میگردد:
📘کتاب “علم و فلسفه” نوشته #حمید_پارسانیا
📙کتاب “روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی” نوشته حمید پارسانیا
📗کتاب “طبقه بندی علوم از نظر حکمای مسلمان” نوشته عثمان بکار ترجمه #جواد قاسمی
📕کتاب “جایگاه شناسی حکمت عملی” نوشته سیدحمیدرضا #حسنی و #هادی #موسوی
#علوم_انسانی #عقل_عملی #عقل_نظری #حکمت #پارسانیا #حمید_پارسانیا"
https://www.instagram.com/tv/Ce8Cb-Duh01/?igshid=MDJmNzVkMjY=
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
هدایت شده از حمید پارسانیا
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 #فارابی و #علم مدنی
🔸“…فارابی انجام کارهای حکومتی را «سیاست» می خواند؛ بدین سان #سیاست در علم مدنی او جایگاه مهمی دارد؛ او علم مدنی را فلسفه #عملی یا انسانی می خواند که از فلسفه نظری، شامل #ریاضیات ، علم طبیعی و علم الهی، متمایز است.
🔸نقش علم مدنی نظری، تعیین حدودی است که در آن، علوم و صناعات گوناگون برای مردم ضروری است و آنان را در زندگی منظم یک ملت به کمال غایی خود می رساند، این علم نیز باید مشخص سازد که توسعه علوم و صناعات عالی چگونه به بهترین وجه می تواند عملی شود.
💠eitaa.com/parsania_net
📌 رسانه، سطحی شدگی، قهرمان سازی، آیت الله سازی
🔸 رسانه اعم از داخلی و خارجی، صوتی و تصویری علی رغم آثار مفیدی که دارد دو آسیب جدی اجتماعی و فرهنگی هم دارد:
1. سطحی سازی جامعه و تضعیف عقلانیت عملی،
2. قهرمان سازی از چهره های کم مایه و جنجالی.
🔹متاسفانه برخی از برنامه های مستند صدا و سیما، تلاش دارد با تحریف واقعیت، برخی از افراد عادی، کم مایه و جنجالی را به عنوان شخصیتهای برجسته فکری و سیاسی مطرح کند و حتی از آیت الله سازی این افراد دریغ هم ندارد.
🔸 این رویه غلط و به دور از اخلاق، شرع و قانون، باب جدیدی در انحطاط فکری جامعه و تحریف واقعیتهای انقلاب اسلامی و جایکزین کردن افرادی کم سواد با فهم استحسانی و ذوقی از دین به جای متفکران، حکیمان و فقیهان واقعی معاصر است.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌حجاب از کنش تا پدیده
🔹 براساس حکمت اسلامی، هر کنش و پدیدهی اجتماعی محصول یک نظام معنایی مستقر در فرهنگ عمومی است. چرا که همهی کنشها و پدیدهها علاوه بر صورت رویین و نظم ساختاری، دارای یک روح و معنای ویژه است و محصول یک نظام معنایی متناسب است.
🔸با تغییر نظام معنایی، کنشها و پدیدههایی که برآمده از آن است نیز تغییر میپذیرند و حتی متبدل میشوند، به این معنا که معروف و امر ارزشی به امری خنثی و یا غیر ارزشی تبدیل شود و بالعکس منکر و امر ضد ارزشی، به معروف و ارزش مبدل شود.
🔹 حجاب یک تکلیف دینی و کنش انسانی است و اهتمام به رعایت آن نیز یک پدیدهی اجتماعی است که محصول یک نظام معنائی و شبکه ارزشی مبتنی بر اعتقاد عمیق به سلوک دینی و تقرب به حضرت حق(جل جلاله) و باور به معاد و خوف از غضب و عقاب الهی است.
🔸هرگاه نظام معنایی توحیدی و ارزشی در جامعه گسترش یافته و در سطوح زیرین فرهنگ مستقر شده یابد طبیعتا رعایت حجاب و بسیاری از مناسک و شعائر دینی هم به صورت جمعی و شبکهای (نه جزیرهای) گسترش یافته است، در مقابل هرگاه بنیانهای فکری و اعتقادی جامعه تضعیف و نظام معنایی آخرتباور در فرهنگ عمومی کم رنگ شد و یاد الهی و بخصوص یاد معاد فراموش شد طبیعتا رعایت مناسک و شعائر دینی و ارزشی هم به صورت شبکهای و جمعی کم رنگ خواهد شد و نهایتا به یک عادت و رویه معمولی تبدیل می شوند، به نحوی که رعایت حجاب نه از سر دینداری و تقرب الهی و یا خوف از عذاب الهی بلکه یک عادت اجتماعی و رسم فرهنگی بدون پشتوانه عقلي و ایمانی است که براساس تحمیل جامعه و خانواده رعایت میشود. در صورت عادتوارگی یک کنش اجتماعی مانند حجاب و پوشش مشخص است که با تغییر زمانه و تنوع طلبی انسان آن عادت و رسم اجتماعی هم به سرعت تغییر میکند و الگوهای دیگری جایگزین آن خواهد شد. زیرا انسان بر حسب فطرت، موجود تنوعخواه، راحت طلب، تحولطلب و ماجراجو است و بر اساس طبیعت از تکلیف و مسئولیت فاصله میگیرد.
🔹 بنابراین مراقبت ازفرهنگ و باغبانی ارزشها و سنتها وهمچنین احیای هرساله درختان و بوتههای گلستان جامعه، یک ضرورت و رسالت مداوم و مستمر است که همواره میبایست درکانون توجه متولیان فرهنگی جامعه قرار گیرد تا به طور مدام بر تقویت نشاط، روح بخشی و معنادهی کنشها و پدیدههای بیافزایند و ازکهنگی، عادتوارگی، بیمعنایی آن جلوگیری کنند.
🔸راز این باغبانی و مراقبت نیز درثبات واستمرار برنامهی صحیح درجهت تعمیق باورهای دینی وتبیین ارزشها و گفتمانسازی آن باورها و ارزشها درسطوح زیرین فرهنگ از طریق تربیت و تبلیغ و رسانه مبتنی بردستگاه عقلانیت حکمی و اجتهادی است تا به یک نظام معنایی مستقر، معنادهنده ونظم بخش به گفتارها وکردار مبدّل شود.
🔹باغبانی فرهنگ و مراقبت از نظام معنایی، از یک سو در گرو ثبات و اتقان و پویایی نظام تربیتی متناسب با نظام معنایی است که به تعمیق باورها و ارزشهای اخلاقی و مسئولیت پذیری اجتماعی بپردازد و از سویی در اقتدار رسانهای در مدیریت و هدایت تغییرات اجتماعی در جهت گسترش و تعمیق هنرمندانه، هوشمندانه و زیرکانه (عقلانیت) است به نحوی که ذهنیتها، گرایشات و ذائقه عمومی را جهت ببخشد. بدون تربیت متناسب و رسانه هنرمندانه، باغبانی فرهنگ ممکن نیست.
🔸 قطعا حرکتهای مقطعی راه به جایی نبرده ونخواهدبرد؛ چون این برنامهها بدون برنامهاند وبرخاسته ازسر احساسات است به نحوی که ازاستمرار و ثبات لازم برخوردار نیست به نحوی که با تغییر دولتها و جورسانهای تغییر میکند و با "شل کن، سفت کن" های پیدرپی همراه است وهمچنین این برنامهها باتشتت وچندپارگی فرهنگی وقبیله گراییهای سياسي وجناحی در نهادها ومتولیان فرهنگی وسیاسی همراه است که موجب بی اعتمادی مردم وجسارت مخالفان و مغرضان میشود.
🔹 خلاصه مشکله حجاب در یک دهه اخیر نتیجه طبیعی تغییرات معنایی جامعه است که معلول چند عامل است که در چند دهه گذشته ما دارد: ۱. نبود نظام تربیتی متناسب با حکمت و عقلانیت انقلاب اسلامی، ۲. نبود رسانهی قدرتمند برآمده از عقلانیت انقلاب اسلامی برای اقناع جامعه و مدیریت تغییرات اجتماعی، ۳. حرکتهای مقطعی بدون برنامه از سر احساسات، ۴. چندپارگی سیاسی و غلبه سیاست و منافع حزبی و جناحی بر فرهنگ و اخلاق.
🔸 اگربخشی ازجامعه در طول ۳۰ سال گذشته به تدریج ازفرهنگ حجاب دورشده است وسبک زندگی دیگری راپذیرفته است تنها راهحل آن این است که باید حداقل ۱۰ سال بهکار جدی تربیتی و رسانهای قدرتمند، حکیمانه، هوشمندانه، هنرمندانه و همافزا با بسیج همه امکانات و سرمایه های فرهنگی پرداخت تاثمرات آن در جامعه مشخص شود. ۱۰ سال دربرابر ۳۰ سال به جهت قدرت فطری میل به حجاب است.
✍ سیدمهدی موسوی
#حجاب
#نظام_معنایی
#تغییرات_اجتماعی
#فرهنگ
#باغبانی_فرهنگ
#تربیت
#رسانه
#جامعه_شناسی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
👓 عید دخالت مردم در حکومت
🚩 در موضوع حکومت و مسائل سیاسی و مسائل عمومی جامعه در نظام اسلامی، «به من چه» نداریم! مردم برکنار نیستند. بزرگترین مظهر دخالت مردم در امور حکومت، #غدیر است. خود غدیر این را به ما آموخت و لذاست که #عید_غدیر، عید ولایت است، عید سیاست است، عید دخالت مردم در امر حکومت است، عید آحاد ملت و امت اسلامی است.
🗓 ۱۳۷۵/۲/۱۸
#غدیر
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
11.6M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 رهبر انقلاب: کشف حجاب علنی برای حکومت اسلامی تکلیف ایجاد میکند/ حکومت موظف است دربرابر حرام بایستد
🔹پولهای زیادی خرج میکنند و از صدها رسانه استفاده میکنند تا روی هویت زن مسلمان اثرگذاری کنند، اما نتیجهاش فریبخوردن چند دختر میشود.
🔹چیزی که بنده را حساس میکند این است که گاهی خواص بحث حجاب اجباری را مطرح میکنند. عدهای نادانسته خطی را دنبال میکنند که دشمن با آنهمه تلاش نتوانست.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌غفلت از فرهنگ ، دمیدن در آتش تضاد
(حجاب، فرهنگ و ارشاد)
🔸 اساس یک جامعه را فرهنگ آن جامعه میسازد، و "فرهنگ" ارزشها و هنجارهای رسوخ یافته در لایههای شخصیتی و هویتی افراد جامعه است.
🔹هر تغییر اجتماعی و کنترل رفتاری لاجرم میبایست مبتنی بر لایههای شخصیتی و هویتی افراد جامعه باشد و الا نتیجه معکوس خواهد داشت و به ضد خودش مبدل میشود.
🔸 تلقی غیر واقع بینانه، خیالی و آرمانی از فرهنگ و هویت یک ملت، موجب برنامهریزی و سیاستگذاری غیر دقیق و پرمخاطره میشود و راه را بر هرگونه اقدام معقول و نتیجهبخش میبندد. بنابراین مردمشناسی فرهنگي و اطلاع دقیق از گرایشها و کنشهای افراد جامعه در شرایط و موقعیتهای مختلف "شرط ماتقدم" برنامهریزی، سیاستگذاری و مدیریت اجتماعی است.
🔹 برنامهریزی و سیاستگذاری در مقوله #حجاب و #عفت اجتماعی، از این قاعده مستثنی نیست و در شرایط حاضر نیازمند مردمشناسی فرهنگي و شناخت روحیات، گرایشهای مردم و پیش بینی واکنشهای اجتماعی است.
🔸 "انسان ایرانی" انسانی پیچیده با خلقیات خاص و متنوع در موقعیتهای اجتماعی است. نوع افراد ایرانی انسانهایی هستند که برپایه احساسات به حقايق و وقایع مینگرند و بر همان پایه تصمیمگیری میکنند و رفتارهای خود را سامان میدهند. این ویژگی در همه اقشار جامعه و همه طیفهای اجتماعی اعم از مذهبی و غیر مذهبی، تحصیلکرده و غیرتحصیلکرده، و ... جاری و ساری است.
🔸 احساسی بودن ذاتا یک نکته منفی یا مثبت نیست بلکه یک اقتضا و یک ظرفیت است که هم در جهت صحیح امکان مدیریت دارد و هم در جهت منفی و انحراف.
🔹 "انسان احساسی" انسانی است که به ظواهر پدیدها توجه دارد و براساس ظواهر قضاوت میکند و به سرعت حکم صادر میکند. از این رو بر مشاهدات و شنیدهها اعتماد دارد و کمتر به ابعاد پنهان و لایههای عمیق وقایع و پدیدهها توجه میکند. به همین جهت یک قطعه فیلم کوتاه و یا یک خبر و شایعه میتواند چنین جامعهای را تحتالشعاع قرار دهد و احساس همدردی و یا احساس تنفر و کینه را در جامعه بگستراند و برخی از افراد را به نفی ساختارها و تخریب زیرساختها تحریک و وادار میکند. حتی زیاد اتفاق میافتد که افرادی به اقداماتی دست بزنند که در تضاد و تقابل با اعتقادات و باورهای آنهاست و اصلا به لوازم اقدامات خود توجه ندارند.
🔸 انسان احساسی، سازندهی جامعهی احساسی است. جامعه ای که نظم اجتماعی آن نه برپایه قانون و نظام حقوقی و منافع ملی بلکه بر روابط انسانی و نظام ارتباطی و منافع شخصی و قومی استوار است. لذا جامعه احساسی خاستگاه تغییرات و نوسانات سریع اجتماعی است که البته هم میتواند در جهت مثبت و تعالی قرار گیرد و با با وحدت و همبستگی برآمده از اعتماد عمومی، اتفاقات معجزهسان را رقم زند و هم میتواند در جهت انحراف و ارتجاع به کار گرفته شود و به گسترش اختلافات و تضادهای اجتماعی منتهی شود.
🔹 مدیریت و کنترل اجتماعی در چنین جامعهای قبل از آنکه ناشی از اقتدار و تحکّم باشد مبتنی بر تبیین و اقناع فرهنگي و تمرکز بر زیباسازی و جلوهپردازیهای هنری و تبلیغی است. در این صورت اقتدار و تحکّم ثمربخش خواهد بود و با اقبال عمومی مواجه خواهد شد و الا هرچقدر هم این اقتدار و تحکّم عادلانه و به مصلحت واقعی افراد جامعه باشد با مخالفت روبرو خواهد شد و حتی بسیاری از مذهبیها و وفاداران نظام هم نمیتوانند همراهی کنند.
✍ سیدمهدی موسوی
#حجاب
#نظم_اجتماعی
#تغییر_اجتماعی
#شاکله_جامعه
#جامعه_شناسی
#گشت_ارشاد
#جامعه_احساس
#انسان_احساسی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌 ره آورد حکمت و فلسفه اسلامی، توجه عمیق حکیمانه و عارفانه به وجود مقدس حضرت ولیعصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌نقد ونظر
🔹دوستی چند پیام راارسال کرد که دریکی ازگروهها مطرح شده است. این پیامها حاوی نقدی و تاملی براستفادهای از کلام حضرت الله مصباح یزدی بود که بااستفاده ازآن بیان نوشته شد:
"ره آورد حکمت و فلسفه اسلامی، توجه عمیق حکیمانه و عارفانه به وجود مقدس حضرت ولیعصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)"
🔸ضمن تشکر ازناقد محترم وعزیزانی که تاملی دقیق رامطرح فرمودند عین مطالب آن عزیزان نقل وبررسی اجمالی میشود:
📌پیام اول ناقد محترم:
توجه به حضرت ولی عصر، از ثمرات حکمت و فلسفه اسلامی است.
ظاهرا با وجود چنین فلسفه ای، نیازی به معارف اهل بیت نیست، از این راه میشود به همه چیز رسید.
📌 پیام دوم ناقد محترم:
وقتی غایت بنده، توجه به امام عصر باشد، و ثمره فلسفه وحکمت هم این باشد که چنین توجهی را برای بنده فراهم کند، چه توجیهی وجود دارد که به معارف اهل بیت مراجعه کنم برای تحصیل آن توجه؟
📌 تحلیل دقیق در حاشیه نقد ناقد توسط یکی دیگر از مشارکان در بحث:
احتمالا بازنشردهنده ی محترم به شخصی است که در زیرِ یادداشتْ برداشت خود را نوشته است اشکال دارد، وگرنه سخن استاد مصباح یزدی، استاد بی نظیر فلسفه اسلامی در عصر حاضر، به طور ضمنی هم القاء کننده نکته فوق (بی نیازی از معارف اهل بیت) نیست.
اما فارغ از برداشت مطرح شده در زیر یادداشت استاد مصباح یزدی، چند نکته برای تامل بیشتر وجود دارد:
الف- آیا مطالعه حکمت الهی موجب توجه حکیمانه به امام زمان میشود (فارغ ازادعای مطرح شده ضمن پیام)؟
ب- آیا این نکته که مسیر x مارابه غایت p می رساند، مستلزم آن است که مسیر y ما را به همان غایت نرساند؟
آیاتوجه به روایات مستلزم نفی همه فُرمهای تفکر بشری است؟
اگر هدف ما یک هدف شناختی باشد، شناخت مذکور نمی تواند مشکک ومدرج باشد؟
ج- نکته دیگرآنکه باید بررسی شود آیا اولا مجموعه به خصوصی از گزاره ها به نام A (فرض کنید مجموعه ای از گزاره های فلسفی)، مستلزم/مویدِ I (گزاره هایی در مورد امام زمان) میباشد؟ ثانیا باور به A مستلزم باور به I است؟ (در اینجا اصل closure و ... مطرح می شود).
📌 نکته تأمل برانگیز از مشارک دیگر در بحث دیگر:
مسئله ای که دراینجا قابل طرح کردن است اینکه:
اگر مراداز حکیمانه اصطلاح خاص حکمت که مساوی با فلسفه است باشد طبعا متن کپشن درست است یعنی فلسفه موجب توجه فلسفی به امامزمان میشود.
اما اگر معنای لغوی وآنچه در آیات وروایات به کار رفته باشدقطعا بالاترین توجه حکیمانه به امام زمان علیه السلام در طول انس باروایات و ادعیه حکیم ترین انسانهای تاریخ حاصل خواهد شد کما اینکه مرحوم علامه مصباح با این روایات و ادعیه بسیار مانوس ومسلط بود.
📌 پاسخ ناقد به نکته اخیر:
ظاهر متن کپشن که تاب چنین دقتی را ندارد، مگر اینکه بفرمایید فارغ از آن متن، دو احتمال را طرح کرده اید: توجه فلسفی، توجه روایی.
✍ تشکر و سپاس
ازهمه دوستان و عزیزانی که توجه فرمودند و با نقدها وبیان نکات تأمل برانگیز خود موجب گسترش فرهنگ نقد وعقلانیت میشود کمال تشکر وسپاس رادارم.
✍ چند نکته تکمیلی:
غرض از آن نکته مذکور در ذیل کلام حکیمانه حضرت آیت الله مصباح یزدی مطالب ذیل بوده است:
۱. فلسفه و حکمت دو گونه است: اسلامی و غیر اسلامی.
۲. فلسفه اسلامی هم در منابع از منابع دینی (قرآن و سنت) بهره میگیرد و هم در غایت اسلامی است وبه توحید که محور و بنیان ادیان ابراهیمی است ختم می شود.
۳. بنابراین فلسفه در عرض روایات نیست بلکه خوانشی برهانی ازمنابع دینی وروایی و تاملات موشکافانه آرا وانظار حکیمان پیشین ومتکلمان اسلامی است لذا در برابر خوانش اشعری، اعتزالی، اخباری،باطنی و دیالکتیکی ازکتاب وسنت است نه درعرض آن منابع. فلسفه اسلامی وبخصوص حکمت متعالیه خود را وامدار منابع دینی میداند و تمام همّ خود را کشف و #استنباط_برهانی نظام هستی شناسی اسلام ازمنابع معرفتی مختلف(کتاب، سنت، عقل) میداند ودراین تلاش علمی واجتهادی، از هیچ منبع معرفتی خود را مستغنی نمیداند هرچند که تلاش دارد که از طریق منابع معرفتی به واقعيت راه پیدا کند.
۴. توجه به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف وارواحنالتراب مقدمه الفدا) به عنوان خليفة الله، انسان کامل وحاکم برجامعه هم درفلسفه نظری وعملی اسلامی مبرهن است وهم ره آورد انس حکیمانه باکتاب، سنت و عقل است وتجربه برخی ازفیلسوفان مسلمان مؤید آن است.
٥. توجه حکیمانه به امام زمان (عج) و انس معنوی با ایشان محصول یک و چند راه نیست بلکه همه علوم و معارف اسلامی طریقی برای انس و توجه با حضرت ولیعصر(عج) است و در جامعه اسلامی بستر این ارتباط و اتصال قلبی حتی برای کشاورز، دامدار، کارمند، دانشجو فراهم است چه فلسفه بدانندچه ندانند، چه عربی بلدباشند که روایت بخوانند ویا نخوانند. بلکه آن اخلاص ناب در عمل وتوسل حقیقی واتصال قلبی به امام زمان(عج) است که انسان رابه حقیقت انسان کامل متصل میسازد.
📌پیش نیازهای حکمرانی مردمی
🔹 هیچ پدیده اجتماعی در خلأ و دفعی ایجاد نمیشود بلکه هر پدیده اجتماعی نیازمند یک سلسله پیشنیازها و اقداماتی است که زمینهی تحقق آن پدیده را فراهم میکنند.
🔸 حکمرانی مردمی از جمله ضرورتهای جامعه ایرانی و از آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی بوده و هست. حقیقتا شرط اصلی و پیشران اعتلا و پیشرفت جامعه مشارکت فعال و پویای مردمی در همه کارها و فعالیتهای اجتماعی(سیاسی، فرهنگی و اقتصادی) است. بدون تردید مشارکت مردم در حکمرانی جامعه، نیازمند زمینهسازی و فراهم کردن شرایط تحقق در جامعه است تا به اعتماد و همبستگی اجتماعی و تعاون و همگرایی و مشارکت و مسئوليت مدنی بیانجامد.
🔹 نکته مهم این است که حکمرانی مردمی متوقف بر آماده شدن بینشی و گرایشی مردم برای پذیرش مسؤلیت حکمرانی و مدیریت اجتماعی است. هر ملت و هر فردی به طور طبیعی توان پذیرش مسئولیت حکمرانی را ندارد بلکه این ویژگی یک امر اکتسابی و نیازمند دانشها، خلقیات و مهارتهای متنوعی است که در اسلام از آن با مفهوم #رشد یاد میشود.
🔸در واقع #انسان_رشید میتواند مسؤلیت تدبیر امور خود را بر عهده بگیرد چون قدر سرمایههای خود را می داند و قدرت حفاظت و بهرهبرداری از آنها را دارد. بر این اساس، #جامعه_رشید، برآيند حضور فعال و بانشاط انسانهای رشید است. افراد رشد یافته در جامعه رشد یافته میتواند در سرنوشت خود دخیل باشند و به ساخت، نظام و تغییر جامعهی خود براساس مصالح و منافع عمومی و سعادت حقیقی اقدام کنند.
🔹 میزان و کیفیت رشد یک جامعه بر نوع #عقلانیت مستقر در فرهنگ عمومی آن جامعه استوار است. چرا که هر عقلانیتی نوع خاصی از رشد را به همراه دارد، به طور مثال، عقلانیت ابزاری، رشد اقتصادی را نتیجه میدهد، عقلانیت عرفانی، رشد معنوی را اقتضا دارد.
🔸 بنابراین حکمرانی مردمی بر رشد همه جانبهی اجتماعی متوقف است و #رشد_اجتماعی متناسب با حکمرانی، عقلانیت متناسب و گسترش آن در لایه های عمیق فرهنگ عمومی از طریق نظام تربیتی و رسانهای هماهنگ را میطلبد، بدون داشتن عقلانیت متناسب با حکمرانی و بدون ایجاد نظام تربیتی کارآمد و همچنین بدون ترویج و گفتمانسازی آن در فرهنگ عمومی امکان رشد همه جانبهی اجتماعی و به تبع آن، حکمرانی مردمی صحیح در جهت اعتلا و پیشرفت جامعه وجود ندارد.
🔹 اصرار بر مشارکت مردم و واگذاری امور اجتماعی و سیاسی به افراد جامعه ۱. بدون تبیین عقلانیت اجتماعی متناسب و ۲. بدون ساخت نظام تربیتی و ۳. بدون فعالیت هوشمندانه و هنرمندانه رسانهای زمینهساز بیشتر برای جنجال سیاسی و دعوت جامعه به هرج و مرج و گسترش تضادهای اجتماعی است.
🔸 پیروزی انقلاب اسلامی محصول وجود این سه عنصر مهم در حکمرانی بود که به #تحول_باطنی مردم و #انقلاب_درونی و #انقلاب_اجتماعی ملت ایران انجامید.
حضرت امام خمینی (ره) و سایر حکیمان و متفکران انقلاب اسلامی همچون آیتالله شهید مطهری، آیتالله شهید بهشتی، آيتالله شهید مفتح، آیتالله خامنهای و سایرین:
✔️ اولا به تولید عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی پرداختند، عقلانیتی که مبانی، آرمانها و اهداف انقلاب را تعیّن بخشید و یک نظم معنایی توحیدی را به جامعه پیشنهاد دادند و در کارزار نظریهپردازیهای اجتماعی مکاتب مختلف(لیبرالیسم، سوسیالیسم، اگزیستانسیالیسم، ناسيوناليسم، سنتگرایی) نظریهی انقلاب را بر محور توحید به گونه ای صورتبندی کردند که اراده_ی انسان و مشارکت مردم به عنوان پیشران تحولات اجتماعی تبیین فلسفی و الهیاتی شد.
✔️ ثانیا تلاش شد که نظام تربیتی اسلام از منابع حجیت آور(کتاب، سنت و عقل) به شیوه اجتهادی استخراج شود و جایگاه هرکدام از قوا، عناصر حیاتی و ویژگیهای انسان در این نظام تربیتی روشن شود به نحوی که به رشد جامع انسان و وصول به کمالات مادی و معنوی ختم شود، در این نظام تربیتی، مبانی، الگوها و سازوکارهای بیدارسازی عقل مردم و فعال سازی ارادهی جمعی تبیین و به کار گرفته شد.
✔️ثالثا با استفاده از امکانات و ابزارهای لازم و بهرهگیری از تکنیکهای تبلیغی و رسانهای متناسب به اگاهیبخشی و بیدارسازی ملت ایران پرداختند و با اقناع افراد جامعه (بخصوص نسل جوان و قشر تحصیل کرده) نسبت به کارآمدی اسلام در مدیریت تحولات اجتماعی به رقابت فکری ورسانهای باسایر مکاتب فکری وجریانهای فعال فرهنگی، سیاسی وهنری روی آوردند وتوانستند درمیدان رقابت جدی و سنگین مکاتب و جریانها و در کشاکش جذب نیروها وسرمایهها، ذهن ودل انسان ایرانی را ازهرقشر وگروه راجذب کنند و حتی غیر مذهبیها را در معادلات انقلاب مشارکت دهند.
🔹 امروز هم ما نیازمند همان الگوی از عقلانیت و مدیریت هستیم که زمینهی مشارکت و حکمرانی مردمی را فراهم سازد.
✍ سید مهدی موسوی
#رشد
#عقلانیت
#تربیت
#رسانه
#فرهنگ_سازی
#گفتمان_سازی
#حکمرانی_مردمی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121