شرح و تفسیر👇
کفّاره #گناهان بزرگ
امام(علیه السلام) در این سخن نورانى اش اشاره به بعضى از کفارات گناهان بزرگ مى کند; کفاره اى که مى تواند آن #گناه را جبران نماید. مى فرماید: «از جمله کفاره هاى گناهان بزرگ، به فریاد بیچاره و مظلوم رسیدن و تسلّى دادن به افراد #غمگین است»; (مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ، وَالتَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ).
«ملهوف» معناى وسیعى دارد که هر فرد مظلوم و بیچاره اى را شامل مى شود; خواه #بیمار باشد یا گرفتار طلبکار و یا #فقیر نادار و یا #زندانى بى گناه. کسى که به کمک این گونه افراد بشتابد مى تواند #عفو الهى را در برابر گناهانى که انجام داده به خود متوجه سازد.
«مکروب» به هر شخص غمگین گفته مى شود; خواه غم او در مصیبت عزیزش باشد یا #غم بیمارى یا فقر یا شکست در امر تجارت و یا هر غم دیگر.
#حکمت_۲۴_نهج_البلاغه
#لیلا_گودرزی
نکته ها:
در حدیث مى خوانیم: #شیطان که سوگند خورد از چهار طرف در کمین #انسان باشد تا او را منحرف یا متوقّف کند، #فرشتگان از روى دلسوزى گفتند: پروردگارا! این انسان چگونه رها خواهد شد؟ خداوند فرمود: دو راه از بالاى سر و پایین باز است و هرگاه انسان دستى به #دعا بر دارد، یا صورت بر خاک نهد، #گناهان هفتاد ساله اش را مى بخشایم. [۳۱]
همین که #حضرت_آدم از تسلّط شیطان بر انسان آگاه شد، روبه درگاه خدا آورده و ناله زد. خطاب رسید: ناراحت نباش، زیرا من #گناه را یکى و #ثواب را ده برابر حساب مى کنم و راه #توبه هم باز است. [۳۲]
امام باقر علیه السلام فرمود: ورود ابلیس بر انسان از پیشِ رو بدین #شکل است که امر #آخرت را براى انسان ساده و سبک جلوه مى دهد، و از پشت سر به این است که #ثروت اندوزى و بخل و توجّه به اولاد و وارث را تلقین مى کند و از طرف راست با ایجاد شبهه، #دین را متزلزل و تباه مى سازد و از طرف چپ، #لذّات و #شهوات و منکرات را غالب مى کند. [۳۳]
شیطان اگر بتواند، مانع ایمان انسان مى شود و اگر نتواند، راه هاى #نفاق و ارتداد را مى گشاید و اگر موفّق نشود، با ایجاد شک و تردید و وسوسه، انسان را به گناه سوق مى دهد تا از ایمان و عبادتش لذّت نبرد و کار خیر برایش سنگین و با کراهت جلوه کند.
در روایات متعدّد، صراط مستقیم، به اهل بیت علیهم السلام و ولایت على علیه السلام تعبیر شده است. [۳۴]
۳۱) تفسیر کبیر فخررازى
پیام ها:
۱-🌸 نجات دهنده ى واقعى #خداوند است، گرچه نجات از طریق رهبرى #موسى انجام گرفته باشد. «انجیناکم»
۲-🌸 یاد نعمت هاى الهى، سبب پایدارى و #پرهیز از شرک است. «أغیراللّه ابغیکم… و اذ انجیناکم»
۳-🌸 رهبران باید پیوسته #نعمت هاى الهى را یادآورى کنند تا مردم دچار #غفلت نشوند. «واذ أنجیناکم»
۴-🌸 طاغوت ها بدون #یاران و اطرافیان، زورى ندارند. «آل فرعون»
۵ –🌸 طاغوت ها براى حفظ حکومتشان، بى #گناهان را مى کشند. «یقتّلون أبناءکم»
۶-🌸 زنان و #جوانان، اهداف نقشه هاى طاغوت هستند. «یقتّلون… یستحیون…»
۷- 🌸زنده نگاهداشتن مادرانى که فرزندانشان را جلو چشمشان کشته اند، بدترین #عذاب است. «سوء العذاب یقتّلون ابنائکم و یستحیون نسائکم»
۸ –🌸 گاهى حوادث تلخ وناگوار، وسیله #آزمایش الهى اند. «بلاءُ من ربّکم»
۹- سختى ها و گرفتارى ها را هر چند بزرگ باشند، در مسیر تربیت انسان و آزمایشى الهى بدانیم. «و فى ذلکم بلاء من ربّکم عظیم»
پیامهای سورۀ هود- آیۀ ۵۲:
۱. #استغفار و #توبه از گناهان، واجب است. «اسْتَغْفِرُوا» «تُوبُوا»
۲. استغفار از #گناهان، مقدّمۀ بازگشت به سوی خداست. «اسْتَغْفِرُوا» «ثُمَّ تُوبُوا»
۳. استغفار و #توبۀ فردی، سرنوشت جامعه را عوض نمیکند، بلکه جامعه باید متحوّل شود تا امداد الهی سرازیر گردد. «یا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا» «تُوبُوا» «یُرْسِلِ»
۴. اعمال و عقاید، در رویدادهای طبیعی مؤثّرند. «تُوبُوا» «یُرْسِلِ» (قوم عاد به خاطر شرک و گناه، به کمبود و خشکسالی گرفتار شده بودند)
۵. عوامل طبیعی، ما را از توجّه به ارادۀ الهی بازندارد. «یُرْسِلِ السَّماءَ»
۶. نظام و حکومت اسلامی اگر خواهان توسعۀ اقتصادی است باید طرح های معنوی را در جامعه توسعه دهد. «تُوبُوا» «یُرْسِلِ السَّماءَ»
۷. جزای دنیوی توبه و بازگشت به سوی #خدا، #ثروت و #قدرت است. «تُوبُوا» «یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یَزِدْکُمْ قُوَّةً...»
۸. گمان نکنیم که ایمان به خدا و توجّه به او، به معنای دور شدن از #مال و #سرمایه است. «تُوبُوا» «یُرْسِلِ السَّماءَ» «یَزِدْکُمْ قُوَّةً» (اگر ایمان بیاوریم، نه تنها از اموال ما چیزی مطالبه نمیشود، بلکه به آنها افزوده نیز میگردد. «یَزِدْکُمْ»)
۹. با کُرنش در پیشگاه الهی و توبه و استغفار به درگاه او، نه تنها کوچک نمیشویم، بلکه قوی، بزرگ و عزیزتر هم میگردیم. «یَزِدْکُمْ قُوَّةً إِلی قُوَّتِکُمْ»
پیامهای سورۀ یوسف - آیات ۹۷ - ۹۸:
۱. ظلم، مایۀ ذلّت است. روزی که برادران، یوسف را به چاه انداختند، روز #خندۀ آنان و ذلّت یوسف بود و امروز به #عکس شد.
۲. برای آمرزش #گناهان، #توسّل به اولیای خداوند جایز است. «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا»
۳. دعای #پدر تأثیر ویژهای دارد. «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا»
۴. برای #توبه هیچگاه دیر نیست. «اسْتَغْفِرْ لَنا»
۵. اعتراف به گناه و خطا زمینۀ #آمرزش است. «إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ»
۶. برای #دعا، ساعات خاصّی اولویّت دارد. «قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ»
۷. دعای پدر در حقّ فرزندان، اثر خاصّی دارد. «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ»
۸. پدر نباید #کینهتوز باشد و لغزش فرزندان را در #دل نگهدارد. «أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ»
۹. به هنگام اقرار خلافکار، او را ملامت نکنید. هنگامی که گفتند: «إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ» ما خطاکار بودیم. پدر گفت: «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ»
۱۰. گناهکار را به #مغفرت الهی امیدوار کنیم. «قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی»
۱۱. در استجابت ﷼دعا و #توسّل به اولیای الهی #صبور باشیم. «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ»
۱۲. حضرت یعقوب از حقّ خویش گذشت و برای حقّ الهی #وعده دعا به #فرزندان داد. «أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی»
۱۳. #لطف خداوند، شامل بزرگ ترین گناه و گناهکاران نیز میشود. «هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» با اینکه دو نفر از پیامبران الهی مورد #آزار و اذیّت چندین ساله قرار گرفتهاند، باز امید بخشایش از او میرود.
نکتههای سورۀ نور - آیۀ ۲۳:
با اینکه در #قرآن گروههای کافران، پیمان شکنان، قاتلان، طرفداران طاغوت، منافقان، مفسدان، مشرکان، مستکبران، ظالمان، کتمان کنندگان حقّ و دروغگویان مورد #لعنت قرار گرفتهاند ولی لعنت دنیا و آخرت همراه با عذاب عظیم تنها مخصوص کسانی است که آبروی افراد پاک را میبرند.
امام صادق (علیهالسّلام) این آیه را گواه بر آن دانستند که نسبت ناروا به زنان پاکدامن و عفیف از #گناهان کبیره است. (بحار، ج
پیامهای سورۀ عنکبوت - آیۀ ۷:
۱. انسان برای دریافت پاداشهای الهی، به #ایمان و عمل صالح، هر دو نیازمند است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»
۲. مؤمنان از لغزش و گناه به دور نیستند. «وَ الَّذِینَ آمَنُوا ... لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ»
۳. پاداش الهی، تنها عفو #گناهان گذشته نیست؛ بلکه دریافت بهترین پاداش نیز هست. «لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ»
۴. دریافت #پاداش پس از پاک شدن از گناهان است. «لَنُکَفِّرَنَّ ... لَنَجْزِیَنَّهُمْ»
نکتههای سورۀ روم - آیۀ ۴۱:
امام صادق علیهالسّلام فرمود: «حیات جنبندگان در خشکی و #دریا وابسته به باران است که اگر باران نبارد، در خشکی و دریا فساد می شود و همین که #گناهان انسان زیاد شد، باران نازل نمی شود». (تفسیر راهنما)
در آیۀ ۳۰ سورۀ شوری می خوانیم: «ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ» هر مصیبتی به شما رسد به خاطر عملکرد شماست، ولی بدانید که #خداوند به خاطر #رحمت و لطفش از بسیاری گناهانتان می گذرد. (اگر بخواهد کیفر همۀ کارهای شما را بدهد، احدی روی زمین باقی نمی ماند.) برخی سختی ها و تلخی های دنیوی، گوشه ای از کیفر گناهان #انسان است.
گناهان کبیره چیست؟
امام خمینی قدّس سرّه در تحریرالوسیله در شرایط امام جماعت میفرماید: امام جماعت باید از #گناهان کبیره پرهیز کند و آن: هر گناهی است که در #قرآن وعده عذاب بر آن داده شده، یا شدیداً با آن برخورد شده، یا دلیلی داشته باشیم که هم وزن یا بدتر از گناهان کبیره شناخته شده، یا #عقل آن را کبیره بداند، یا در افکار عمومی مؤمنان کبیره شمرده شود، یا دلیل خاصّی بر کبیره بودن آن داشته باشیم.
سپس نمونههایی را می شمرد از جمله: یاس از #رحمت خدا، نسبت #دروغ به #خدا و رسول، قتل، نسبت ناروا به زن شوهردار، فرار از جنگ، عاق والدین، قطع رحم، سِحر، زنا، لواط، خوردن مال یتیم، کتمان حقّ، گواهی باطل، پیمانشکنی، شراب خوری، تجاوز در وصیّت، رباخواری، قمار، کم فروشی، خوردن گوشت مردار و خوک، کمک به ظالم و تکیه بر او، اسراف و تبذیر، حبس حقوق مردم، #دروغ، تکبّر، #خیانت، #غیبت، سخن چینی، سبک شمردن #حج، ترک نماز، منع زکات، اصرار بر گناهان صغیره، سرگرمی به لهو و لعب.
نکتههای سورۀ زخرف- آیات ۶۶-۶۷:
حال کسانی که بر اساس غیر تقوی، دوستانی انتخاب کردهاند، در #قیامت چنین است:
پشیمانی و #حسرت که چرا با او #دوست شدم. «یا وَیْلَتی لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلًا» «فرقان، ۲۸» وای بر من! ای کاش فلانی را دوست خود بر نمیگزیدم. دوستان هیچ نقشی برای کمک به یکدیگر ندارند. «وَ لا یَسْئَلُ حَمِیمٌ حَمِیماً» «معارج، ۱۰» دوستان، دشمن یکدیگر میشوند. «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ» (آیه مورد بحث) به یکدیگر #لعنت خواهند کرد. «کُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها» «اعراف، ۳۸» از یکدیگر فرار میکنند. «یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ» «عبس، ۳۴ ۳۶» #گناهان خود را به گردن یکدیگر میاندازند. «لَوْ لا أَنْتُمْ لَکُنَّا مُؤْمِنِینَ» «سبأ، ۳۱» از یکدیگر برائت دارند. «یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ» «زخرف، ۳۸»