eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
4.9هزار دنبال‌کننده
16.7هزار عکس
2.5هزار ویدیو
1.6هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
8 ✳️ و آن حضرت فرمود: أفْضَلُ الصَّدَقَةِ اللِّسانُ، إنَّ أفْضَلَ الصَّدَقَةِ إصْلاحُ ذاتِ الْبَيْنِ، أفْضَلُ الصَدَقَةِ عَلى ذِى الرَّحِمِ الْكاشِحِ، أفْضَلُ الْعِبادَةِ انْتِظارُ الْفَرَجِ، أفْضَلُ عِبادَةِ امَّتى قِراءَةُ الْقُرْآنِ. بهترين صدقه انداختن زبان در مجراى خير است و بهترين كار اصلاح بين دو نفر و برترين صدقه عطا بر قوم خويش كه دشمن توست و بهترين عبادت انتظار گشايش و عالى‏ترين مسير بندگى امّتم قرائت قرآن است. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الْعَقْلُ شَجَرَةٌ أَصْلُهَا التُّقى‏، وَ فَرْعُها الْحَياءُ. وَثَمَرَتُها الْوَرَعُ. فَالتَّقْوى‏ تَدْعُو إلى‏ خِصالٍ ثَلاثٍ: إلَى الْفِقْهِ فِى الدِّينِ، وَ الزُّهْدِ فِى الدُّنْيا، وَالْانْقِطاعِ إلَى اللّهِ تَعالى وَ الْحَياءُ يَدْعُو إلى‏ ثَلاثِ خِصالٍ: إلى‏ اليَقينِ، و حُسْنِ الخُلْقِ، و التَّواضُعِ و الْوَرَعُ يَدْعُو إلى ثَلاثِ خَصالٍ: إلى‏ صِدْقِ اللِّسانِ، وَ الْمُسارَعَةِ إلَى الْبِرّ، وَ تَرْكِ الشُّبُهاتِ. عقل درختى است كه ريشه آن پرهيزكارى و تقواست، تنه آن حيا و ميوه‏اش پاكدامنى است. تقوا و پرهيزكارى آدمى را به سه خصلت آراسته مى‏كند: 1. دين فهمى. 2. بى رغبتى به دنياى غلط. 3. بريدن دل از ما سوى اللَّه. و حيا انسان را به سه حقيقت جذب مى‏نمايد: 1. يقين نسبت به واقعيّت‏ها. 2. تخلّق به اخلاق حسنه. 3. تواضع و فروتنى. و پاكدامنى مورث سه خصلت است: 1. راستى در گفتار. 2. سرعت گرفتن در كار نيك. 3. ترك شبهات. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 250 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
9 ✳️ و نيز فرمود: مَنْ لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُ سُنَّةُ اللّهِ وَ سُنَّةُ رَسُولِهِ وَ سُنَّةُ أوْليائِهِ فَلَيْسَ فى يَدِهِ شَىْ‏ءٌ. قيلَ: وَ ما سُنَّةُ اللّهِ؟ قالَ: كِتْمانُ السِّرِّ، قيلَ وَ ما سُنَّةُ رَسُولِهِ؟ قالَ: الْمُداراةُ. قيلَ: وَ ما سُنَّةُ أوْليائِهِ؟ قالَ: احْتِمالُ الْأذى‏. هر كس آراسته به سنّت خدا و روش رسول خدا و برنامه اولياى الهى نباشد. تهيدست است. عرضه داشتند: سنّت خدا چيست؟ فرمود: نگاهداشتن اسرار مردم. پرسيدند: روش رسول خدا چيست؟ فرمود: مداراى با مردم. سؤال كردند: برنامه اولياى حق چيست؟ فرمود: تحمّل آزار مردم. و در حديثى ديگر فرمود: ثَلاثٌ بِهِنَّ يَكْمُلُ الْمُسْلِمُ: التَّفَقُّهُ فِى الدِّينِ، وَ التَّقْديرُ فِى الْمَعيشَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّوائِبِ. سه واقعيت است كه مسلمان در پرتو آن به كمال مى‏رسد: دين‏شناسى، اندازه نگاه داشتن در زندگى، ايستادگى در برابر ناملايمات. و حضرت در وصيّتى به فرزندش محمّد حنفيّه فرمود: إيّاكَ وَ الْعُجْبَ وَ سُوءَ الْخُلْقِ وَ قِلَّةَ الصَّبْرِ، فَإنَّهُ لايَسْتَقيمُ لَكَ عَلى هذِهِ الْخِصالِ الثَّلاثِ صاحِبٌ، وَلايَزالُ لَكَ عَلَيْها مِنَ النّاسِ مُجانِبٌ. از خودنمايى و بداخلاقى و كم صبرى بر حذر باش كه با اين سه خصلت شيطانى دوستى برايت نمى‏ماند و دائماً مردم از تو فرارى باشند. حضرت صادق عليه السلام فرمود: ثَلاثةٌ يُدْخِلُهُمُ اللّهُ الْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسابٍ: إمامُ عادِلٌ، وَ تاجِرٌ صَدُوقٌ، وَ شَيْخٌ أفْنى‏ عُمْرَهُ فى طاعَةِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ. وَ أمَّا الثَّلاثَةُ الَّذينَ يُدْخِلُهُمُ اللّهُ عَزَّوَجلَّ فِى النّارِ بِغَيْرِ حِسابٍ: فَإمامٌ جائِرٌ، وَ تاجِرٌ كَذُوبٌ، وَ شَيْخٌ زانٍ. سه طايفه را حضرت حق بدون حساب وارد بهشت مى‏كند: رهبر عادل، تاجر راستگو و پيرمردى كه عمرش را در عبادت حق تمام كرده، اما سه طايفه‏اى كه خداوند آنان را بدون حساب وارد آتش مى‏كند، حاكم ستمگر و تاجر دروغگو و پيرمرد زناكار است. دين وسيله ارتباط انسان با حضرت محبوب و عامل شكوفايى استعدادهاى‏ انسان و نور قلب، صفاى جان و روشنايى حيات و حرارت بخش زندگى و علت سلامت باطن و مايه خير دنيا و آخرت است. دين كه عبارت از عقايد حقّه، اخلاق حسنه و اعمال صالحه است، چون در وجود انسان تحقّق يابد و تمام شؤون آدمى به آن آراسته شود، از اسارت بندهاى عالم خاك رهايى يافته و به عالم پاك راه پيدا كند و در خم‏خانه وحدت جاى گيرد و از ساقى هستى پيمانه دريافت نمايد و به اذن او شراب وصل نوشد و به فوز عظيم نايل آيد. به قول عارف شيدا مرحوم : آنان كه آرزوى روى تو اى ماهرو كنند بايد كه سينه پاك ز هر آرزو كنند آنان كه يافتند تو را در حريم دل ديگر كجا به كعبه و بتخانه رو كنند آلوده است خرقه به لوث ريا و زرق مستان مگر به آب مى‏اش شستشو كنند يابند آبرو به بر دوست آن كسان با چهره خاك ميكده را رُفت و رو كنند با گلشتن جمال تو عشّاق كى ديگر باغ بهشت روضه خُلد آرزو كنند جز طاق ابروى تو نسازند سجده گاه آنان كه خون خويشتن آب وضو كنند (لامع) 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 250 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «2»اللَّهُمَّ وَ مَتَى وَقَفْنَا بَيْنَ نَقْصَيْنِ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا فَأَوْقِعِ النَّقْصَ بِأَسْرَعِهِمَا فَنَاءً وَ اجْعَلِ التَّوْبَةَ فِي أَطْوَلِهِمَا بَقَاءً خدايا! هر گاه در ارتباط با دين يا دنيا، ميان دو كاهش قرار گرفتيم، كاهش را بر دنيامان كه زودتر از دست مى‏رود، وارد كن، و توبه و انابه را در دينمان كه با دوام‏تر است قرار ده. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
10 ✳️ اگر رابطه انسان با دنيا و عناصر آن بر اساس خواسته‏هاى حق باشد به نحوى كه دنيا را براى ادامه امور معيشت خود و زن و فرزندش و در جهت خدمت به خلق خدا از طريق انفاق، صدقه، زكات، خمس و براى نيروگرفتن در راه عبادت حضرت حق و آبادى و آخرت بخواهد، اين دنيا دارى و دنيا خواهى عين عبادت و محض خير و سعادت است و اسلام نه اين كه مخالفتى با چنين رابطه‏اى ندارد بلكه مشوّق انسان در مسير چنين تعلّق و رابطه‏اى است. وَ ابْتَغِ فيما آتاكَ اللّهُ الدّارَ الْآخِرَةَ وَ لَا تَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا وَ أَحْسِنْ كَما أحْسَنَ اللّهُ إلَيْكَ وَلا تَبْغِ الْفَسادَ فِى الْأرْضِ إنَّ اللّهَ لايُحِبُّ الْمُفْسِدينَ» «قصص77» در آنچه خدا به تو عطا كرده است سراى آخرت را بجوى، و سهم خود را از دنيا فراموش مكن، و نيكى كن همان گونه كه خدا به تو نيكى كرده است، و در زمين خواهان فساد مباش، بى‏ترديد خدا مفسدان را دوست ندارد. تمكن در زمين كه عبارت از جمع تمام امور اعم از مال، رياست، علم، آبرو، در مسير خداست از اعظم نعمت‏هاى الهى به بندگان شايسته است. آنان كه نسبت به نعمت تمكّن شاكر باشند، عنايت و رحمت حضرت محبوب را در دنيا و آخرت جلب مى‏كنند. وَ كَذلِكَ مَكَّنّا لِيُوسُفَ فِى الْأرْضِ وَ لِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْويلِ الْأحاديثِ وَ اللَّهُ غالِبٌ عَلى أَمْرِهِ وَلكِنَّ أكْثَرَ النَّاسِ لايَعْلَمُونَ* وَ لَمّا بَلَغَ أشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنينَ» «یوسف21» اين گونه يوسف را در سرزمين مصر مكانت بخشيديم [تا زمينه فرمانروايى وحكومتش فراهم شود] و به او از تعبير خواب‏ها بياموزيم؛ و خدا بر كار خود چيره و غالب است، ولى بيشتر مردم نمى‏دانند.* و هنگامى كه يوسف به سنّ كمال رسيد، حكمت و دانش به او عطا كرديم، و ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى‏دهيم. إِنَّا مَكَّنّا لَهُ فِى الْأَرْضِ وَ آتَيْناهُ مِنْ كُلِّ شَىْ‏ءٍ سَبَباً* فَأتْبَعَ سَبَاً» «کهف84» ما به او در زمين، قدرت و تمكّن داديم و از هر چيزى [كه براى رسيدن به‏ هدف‏هايش نيازمند به آن بود] وسيله‏اى به او عطا كرديم.* پس [با توسل به وسيله،] راهى را [براى سفر به غرب‏] دنبال كرد. الَّذينَ إنْ مَكَّنّاهُمْ فِى الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأمُورِ» «حج41» همانان كه اگر آنان را در زمين قدرت و تمكّن دهيم، نماز را برپا مى‏دارند، و زكات مى‏پردازند، و مردم را به كارهاى پسنديده وا مى‏دارند و از كارهاى زشت بازمى‏دارند؛ و عاقبت همه كارها فقط در اختيار خداست. آنان كه در دنيا به دنبال معصيت و خوشگذرانى در فضاى غفلت و دچار امور باطله و پايمال كردن حقوق حقّ و خلق و طول امل و آرزو و برده هواى نفس و غرق در شهوات حيوانى و خلق و خوى سَبُعى و اطوار شيطانى‏اند، دنياى آنان مذموم و ملعون است و بدين سبب از فيوضات ملكوتيّه و حالات الهيّه محرومند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 258 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
11 ✳️ اگر دنيا در مسير درستى و راستى و حق و حقيقت و شرافت و فضيلت و عبادت ربّ و خدمت به خلق باشد، دنياى ممدوح و صاحب آن در معرض نفحات ربانيّه و عنايات خاصّه الهيّه است. انبياى الهى و امامان معصوم چنين دنيايى را مى‏خواستند و در راه به دست آوردن آن زحمت مى‏كشيدند و از حضرت حقّ براى زندگى در چنين عرصه گاه پاكى طول عمر مى‏طلبيدند. از حضرت زين العابدين عليه السلام روايت شده است: عَمِّرْنى‏ ما كانَ عُمْرى‏ بِذْلَةً فى طاعَتِكَ فاذا كانَ عُمْرى‏ مَرْتَعاً لِلشَّيْطانِ فَاقْبِضْنى إلَيْكَ .... « » خدايا، مرا عمر طولانى بخش تا زمانى كه عمرم در راه طاعت وعبادت خرج شود، پس زمانى كه عمرم چراگاه شيطان شود، مرا به سوى خود ببر. و براى خود در دنيا از حضرت حقّ چنين درخواست مى‏كرد: اللَّهُمَّ انّى ضَعيفٌ فَقَوِّ فى رِضاكَ ضَعْفى‏، وَ خُذْ إلَى الْخَيْرِ بِناصِيَتى، وَاجْعَلِ الْإيمانَ مُنْتَهى‏ رِضاىَ، وَ بارِكْ لى فيما قَسَمْتَ لى، وَ بَلِّغْنى بِرَحْمَتِكَ كُلَّ الَّذى أرْجُو مِنْكَ، وَ اجْعَلْ لى‏ وُدَّاً وَ سُرُوراً لِلْمُؤْمِنينَ وَ عَهْداً عِنْدَكَ. « » خدايا! من ناتوانم، پس ناتوانى مرا در راه رضاى خود قوى ساز و قلبم را پيوسته به سوى خيرات و طاعات متوجه ساز و ايمان را آخرين درجه خشنوديم قرار ده و برايم در آنچه كه روزيم كرده‏اى بركت نه و به رحمتت مرا به آنچه كه از سوى تو اميدوارم برسان و برايم دوستى و سرورى براى اهل ايمان قرار ده (به طورى كه مرا دوست دارند و با ديدن من خوشحال شوند) و برايم در پيشگاهت عهد و پيمان برقرار كن. أنْ تَهْدِيَنى إلى‏ سُبُلِ مَرْضاتِكَ، وَ تُيَسِّرَ لى أسْبابَ طاعَتِكَ، وَ تُوَفِّقَنى‏ لِابتِغاءِ الْزُّلْفَةِ بِمُوالاةِ أُوْليائِكَ، وَ إدْراكِ الْحُظْوةَ مِنْ مُعاداةِ أعْدائِكَ، وَ تُعينَنى عَلى أَداءِ فُرُوضِكَ، وَ اسْتِعْمالِ سُنَّتِكَ، وَ تُوَفِّقَنى عَلَى الْمَحَجَّةِ الْمُؤدِّيَةِ إلَى الْعِتْقِ مِنْ عَذابِكَ، وَ الْفَوْزِ بِرَحْمَتِكَ يا أرْحَمَ الرّاحِمينَ. خدايا! از تو مى‏خواهم كه مرا به راه خشنوديت رهنما باشى و اسباب طاعت خود را برايم ميسّر كنى، وبراى نزديكى و قرب به تو با دوستى اوليائت و براى رسيدن به هدف دشمنى با دشمنانت توفيقم دهى و مرا بر انجام واجبات‏ و به كارگيرى سنّت خودت ياريم فرمايى و بر راهى كه به آزادى از عذاب و دستيابى به رحمتت مى‏انجامد ثابت قدم بدارى، به رحمتت اى مهربان‏ترين مهربانان. (مفتاح‌الفلاح، ص 270) 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 258 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «2»اللَّهُمَّ وَ مَتَى وَقَفْنَا بَيْنَ نَقْصَيْنِ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا فَأَوْقِعِ النَّقْصَ بِأَسْرَعِهِمَا فَنَاءً وَ اجْعَلِ التَّوْبَةَ فِي أَطْوَلِهِمَا بَقَاءً خدايا! هر گاه در ارتباط با دين يا دنيا، ميان دو كاهش قرار گرفتيم، كاهش را بر دنيامان كه زودتر از دست مى‏رود، وارد كن، و توبه و انابه را در دينمان كه با دوام‏تر است قرار ده. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
12 ✳️ اما دنيايى كه شعله ور كننده آتش حرص و آلوده كننده دل به بخل و آورنده كبر و غرور و مانع انسان از طاعت و خدمت و باعث كاستى و نقص در دين باشد قابل اعتنا نيست و فاقد ارزش و قيمت و عامل خزى و عذاب در آخرت است. چنين دنيايى بايد ننگ آلودگى و خباثتش از دامن حيات زدوده شود تا مقام معنوى انسان در برابر كاستى و نقصش افزون گردد كه اين كاسته شدن نقص صد در صد به نفع انسان و بلكه دريچه نجات و سبب جلب خير در دنيا و آخرت است. امام صادق عليه السلام فرمود: رَأْسُ كُلِّ خَطيئَةٍ حُبُّ الدُّنْيا. سرآغاز هر خطائى عشق ورزى به دنياست. از حضرت سجّاد عليه السلام پرسيده شده كه: أَىُّ الْأَعْمالِ أفْضَلُ عِنْدَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ؟ قالَ: ما مِنْ عَمَلٍ بَعْدَ مَعْرِفَةِ اللّهِ وَ مَعْرِفَةِ رَسُولِهِ أفْضَلَ مِنْ بُغْضِ الدُّنْيا. بهترين عمل نزد خداوند چيست؟ فرمود: هيچ عملى بعد از شناخت خدا و رسولش، برتر از كينه به دنيا نيست. امام سجّاد عليه السلام فرمود: إنَّ الدُّنْيا قَدِ ارْتَحَلَتْ مُدْبِرَةً وَ إنَّ الْآخِرَةَ قَدِ ارْتَحَلَتْ مُقْبِلَةً، وَ لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُما بَنُونَ فَكُونُوا مِنْ أبْناءِ الْآخِرَةِ، وَلا تَكُونُوا مِنْ أبْناءِ الدُّنْيا. دنيا پشت كرده و آخرت رو نموده و براى هر يك از آن دو فرزندانى است، شما از فرزندان آخرت باشيد و از گرفتار شدن به دنيا بپرهيزيد. حضرت عيسى عليه السلام فرمود: لاتَتَّخِذُوا الدُّنْيا رَبَّاً فَتَتَّخِذَكُمْ الدُّنْيا عَبيداً، اكْنِزُوا كَنْزَكُمْ عِنْدَ مَنْ لايُضَيِّعُهُ لَكُمْ فَإنَّ صاحِبَ كَنْزِ الدُّنْيا يَخافُ عَلَيْهِ الْآفَةَ، وَ صاحِبُ كَنْزِاللّهِ لايَخافُ عَلَيْهِ الْآفَةَ. دنيا را صاحب و مالك خود نگيريد كه شما را به بردگى و عبادت خود مى‏برد. گنج خود را نزد كسى بگذاريد كه آن را ضايع ننمايد؛ به حقيقت كه دارنده گنج دنيايى از رسيدن آفت به گنج مى‏ترسد، ولى صاحب گنج خدايى از ضايع شدن سرمايه ترسى ندارد. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: إنَّ اللّهَ جَلَّ ثَناؤُهُ لَمْ يَخْلُقْ خَلْقاً أبْغَضَ إلَيْهِ مِنَ الدُّنْيا، وَ إنَّهُ لَمْ يَنْظُرْ إلَيْها مُنْذُ خَلَقَها. خداوند چيزى را نزد خود مبغوض‏تر از دنيا قرار نداده و از روزى كه دنيا را آفريده به آن نظر ننموده است. آن حضرت فرمود: الدُّنْيا دارُ مَنْ لا دارَ لَهُ، وَ مالُ مَنْ لا مالَ لَهُ، وَ لَها يَجْمَعُ مَنْ لا عَقْلَ لَهُ، وَ عَلَيْها يُعادى‏ مَنْ لا عِلْمَ لَهُ، وَ عَلَيْها يَحْسُدُ مَنْ لا فِقْهَ لَهُ، وَ لَها يَسْعى‏ مَنْ لا يقينَ لَهُ. دنيا خانه مردم بى آخرت و ثروت مردم بى عبادت است، بى عقل به جمع آن اقدام مى‏كند و بى دانش به خاطر آن دشمنى مى‏ورزد و بى فهم به خاطر آن‏ حسادت مى‏كند و بى يقين براى به دست آوردنش مى‏دود. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 262 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
13 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: مَنْ أصْبَحَ وَ الدُّنْيا أكْبَرُ هَمِّهِ فَلَيْسَ مِنَ اللّهِ فى شَىْ‏ءٍ، وَ ألْزَمَ قَلْبَهُ أرْبَعَ خِصالٍ: هَمَّاً لا يَنْقَطِعُ عَنْهُ أَبَداً، وَ شُغْلًا لَايَنْفَرِجُ مِنْهُ أبَدَاً، وَ فَقْراً لايَبْلُغُ غِناهُ أبداً، وَ أَمَلًا لا يَبْلُغُ مُنْتَهاهُ أبَداً. كسى كه صبح كند و همّ و غمش دنيا باشد چيزى از عنايت حق نصيب او نيست و خداوند متعال قلبش را ملازم با چهار خصلت كند. 1. غصه‏اى كه قطع شدنى نيست. 2. گرفتارى و اسارتى كه فراغتى در آن نمى‏باشد. 3. فقرى كه به دنبالش غنا نيايد. 4. آرزويى كه به پايانش نرسد. رُوِىَ أنَّ جَبْرَئيلَ عليه السلام قالَ لِنُوحٍ عليه السلام: يا أطْوَلَ الْأَنْبياءِ عُمْراً كَيْفَ وَجَدْتَ الدُّنْيا؟ قالَ: كَدارٍ لَها بابانِ، دَخَلْتُ مِنْ أحَدِهِما، وَ خَرَجْتُ مِنْ الآخَرَ. روايت شده جبرئيل به نوح عليه السلام گفت: اى كسى كه در ميان انبيا بيش از همه عمر كردى، دنيا را چگونه يافتى؟ گفت: مانند منزلى دو در كه از درى وارد شدم و از درى بيرون رفتم. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: احْذَرُوا الدُّنْيا، فَإنَّها أسْحَرُ مِنْ هارُوتَ وَ مارُوتَ. از دنيا بپرهيزيد كه از هاروت و ماروت جادوگرتر است. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: لَوْ تَعْلَمُونَ ما أعْلَمُ لَبَكَيْتُمْ كَثيراً، وَ لَضَحِكْتُمْ قَليلًا، وَ لَهانَتْ عَلَيْكُمْ الدُّنْيا، وَلآثَرْتُمُ الْآخِرَةَ. اگر آنچه را من مى‏دانستم شما مى‏دانستيد هر آينه زياد مى‏گريستيد و اندك مى‏خنديديد و به راستى كه دنيا نزد شما پست مى‏شد و به انتخاب آخرت بر مى‏خاستيد. امام صادق عليه السلام فرمود: مَرَّ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله بِجَدْىٍ أسَكَّ مُلْقىً عَلى‏ مَزْبَلَةٍ مَيْتاً، فَقَالَ لِأصْحابِهِ: كَمْ يُساوِى هذا؟ فَقالُوا: لَعَلَّهُ لَوْ كانَ حَيّاً لَمْ يُساوِ دِرْهَماً. فَقالَ النَّبىُّ صلى الله عليه و آله: وَ الَّذى‏ نَفْسىِ بِيَدِهِ، الدُّنْيا أهْوَنُ عَلَى اللّهِ مِنْ هذَا الْجَدْىِ عَلى‏ أهْلِهِ. رسول خدا صلى الله عليه و آله بر بزغاله مرده گوش بريده‏اى كه در مزبله‏اى افتاده بود، عبور كردند، به اصحاب فرمودند: ارزش اين بزغاله مرده چند است؛ عرضه داشتند: اگر زنده بود شايد به درهمى هم نمى‏ارزيد. فرمود: به خدايى كه جانم در كف قدرت اوست دنيا از ارزش اين بزغاله مرده در نزد اهلش در نزد حضرت حق بى ارزش‏تر است! 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 262 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «2»اللَّهُمَّ وَ مَتَى وَقَفْنَا بَيْنَ نَقْصَيْنِ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا فَأَوْقِعِ النَّقْصَ بِأَسْرَعِهِمَا فَنَاءً وَ اجْعَلِ التَّوْبَةَ فِي أَطْوَلِهِمَا بَقَاءً خدايا! هر گاه در ارتباط با دين يا دنيا، ميان دو كاهش قرار گرفتيم، كاهش را بر دنيامان كه زودتر از دست مى‏رود، وارد كن، و توبه و انابه را در دينمان كه با دوام‏تر است قرار ده. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
14 ✳️ قرآن مجيد دنياى منهاى حق را زينت قلب كافران، غرور معاندان، لهو و لعب بازيگران، علّت سقوط تبهكاران و مايه بدبختى فاسقان مى‏داند. زُيِّنَ لِلَّذينَ كَفَرُوا الْحَياةُ الدُّنْيا وَ يَسْخَرُونَ مِنَ الَّذينَ آمَنُوا وَ الَّذينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ اللّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ» «بقره 212» زندگى [زودگذرِ] دنيا براى كافران آراسته شده، و [به اين سبب‏] مؤمنان را مسخره مى‏كنند، در حالى كه پروا پيشگان در روز قيامت [از هر جهت‏] برتر از آنان هستند، و خدا هر كه را بخواهد، بى‏حساب روزى مى‏دهد. كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إنَّما تُوَفَّونَ اجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ، فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إلّامَتاعُ الْغُرُورِ» «آل عمران 185» هر كسى مرگ را مى‏چشد؛ و بدون ترديد روز قيامت پاداش‏هايتان به طور كامل به شما داده مى‏شود. پس هر كه را از آتش دور دارند و به بهشت درآورند مسلّماً كامياب شده است؛ و زندگى اين دنيا جز كالاى فريبنده نيست. قُلْ مَتاعُ الدُّنيا قَليلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى وَلا تُظْلَمُونَ فَتيلًا» «نسا 77» بگو: متاع دنيا اندك، و آخرت براى آنان كه تقوا ورزيده‏اند بهتر است؛ و به اندازه رشته ميان هسته خرما مورد ستم قرار نمى‏گيرند. وَ ذَرِ الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ ذَكِّرْ بِهِ أنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِما كَسَبَتْ لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللّهِ وَلِىٌّ وَلا شَفيعٌ وَ إنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لايُؤْخَذْ مِنْها اولئِكَ الَّذينَ ابْسِلُوا بِما كَسَبُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَميمٍ وَ عَذابٌ أليمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ» «انعام 70» و كسانى كه دينشان را بازى و سرگرمى گرفتند، و زندگى دنيا آنان را فريفت، و اگذار؛ و [مردم را] با قرآن اندرز ده؛ كه مبادا كسى [در روز قيامت‏] به [كيفر] آنچه [از گناهان‏] مرتكب شده [از رحمت و ثواب‏] محروم ماند [و به هلاكت سپرده شود]؛ و او را جز خدا سرپرست و ياور و شفيعى نباشد؛ و اگر [براى رهايى‏اش از عذاب‏] هر گونه عوض و فديه‏اى بدهد از او پذيرفته نشود. آنانند كه به سبب آنچه [از اعمال زشت‏] مرتكب شده‏اند [از رحمت و ثواب‏] محروم مانده [و به هلاكت سپرده شده‏] اند. و به خاطر آن كه همواره [به آيات الهى‏] كفر مى‏ورزيدند براى آنان نوشابه‏اى از آب جوشان و عذابى دردناك است. اگر چنين دنياى فريب دهنده و غرور آفرين و مست كننده و نكبت آور و عامل ذلّت و شقاوت براى انسان فراهم نگردد و يا اگر هست از دست برود و رو به نقصان و كاستى گذارد و به جايش دين و ايمان استقرار يابد، البته دردنيا و آخرت به سود انسان است. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 267 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «3» وَ إِذَا هَمَمْنَا بِهَمَّيْنِ يُرْضِيكَ أَحَدُهُمَا عَنَّا وَ يُسْخِطُكَ الآخَرُ عَلَيْنَا فَمِلْ بِنَا إِلَى مَا يُرْضِيكَ عَنَّا وَ أَوْهِنْ قُوَّتَنَا عَمَّا يُسْخِطُكَ عَلَيْنَا خدايا! زمانى كه دو برنامه را قصد كرديم كه يكى از آنها تو را از ما خشنود مى‏كند، و آن ديگرى تو را بر ما خشمگين مى‏سازد، ما را به جانب آن كارى كه تو را از ما خشنود مى‏كند، رغبت ده، و قدرت و توانمان را از عملى كه تو را بر ما خشمگين مى‏كند، سست كن «4» وَ لَا تُخَلِّ فِي ذَلِكَ بَيْنَ نُفُوسِنَا وَ اخْتِيَارِهَا فَإِنَّهَا مُخْتَارَةٌ لِلْبَاطِلِ إِلَّا مَا وَفَّقْتَ أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ‏ و در اين امور ما را ميان نفوسمان و انتخابشان رها مكن كه نَفْس انتخاب كننده باطل است، مگر آن كه تو در انتخاب حق توفيقش دهى، و فراوان دستور دهنده به زشتى و بدى است، مگر آن كه رحمتش آرى. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
1 ✳️ امام سجّاد عليه السلام پس از بيان اين معنى كه : " چون بين دو كاستى قرار گرفتيم كاستى‏ در دين يا دنيا () ، كاستى را در آن قسمت قرار بده كه فانى شدنى است و توبه و بازگشت و در نتيجه عفو و مغفرت و رحمت و عنايتت را در عرصه گاه ديندارى من قرار بده، " به دو حقيقت ديگر اشاره مى‏نمايد: " چون به دو برنامه تصميم گرفتيم كه : يكى از آن دو تو را خشنود و ديگرى تو را به خشم مى‏آورد، پس ما را به آنچه تو را از ما خشنود مى‏كند توفيق ده و نيروى ما را از آنچه تو را به غضب مى‏آورد سست گردان. نيّت و تصميم اساس و ريشه عمل است، بدون تصميم و اراده قدم به سوى عمل پيش نمى‏رود. فرهنگ پاك الهى از تمام مردم خواسته نيت و تصميم خود را در تمام امور، در جهت خير قرار دهند و از تصميم بد و شيطانى چه نسبت به خود و چه نسبت به ديگران بپرهيزند و چنانچه به عللى دچار تصميم غلط و نيّت آلوده شدند، با توجه از حضرت حق بخواهند كه نيّت آنان را از مسير شرّ برگردانده، در راه درستى و پاكى و خدمت به بندگان خدا قرار دهد كه اين درخواست و دعا از واقعيّت‏هايى است كه استجابت حضرت محبوب را به دنبال دارد. روايت عجيبى در زمينه تصميم و نيّت سوء، نقل شده كه دانستن و دقت كردن در مفهومش لازم است: «عيسى عليه السلام به حواريّون امر فرمود: موسى نبى خدا عليه السلام به قومش دستور داد كه زنا نكنيد، ولى من به شما امر مى‏كنم كه فكر زنا هم نكنيد؛ زيرا تصوّر زنا با باطن شما همان كارى را مى‏كند كه دود تيره هيزمى روشن در خانه‏اى زيبا مى‏نمايد؛ گرچه خانه آتش نگيرد.» نيّت سوء، دل را آلوده و روح را تاريك و باطن را تيره و جان را دودآلود مى‏كند و فراهم آورنده مقدمه گناه و زمينه ساز افتادن در ورطه معصيت است. گرچه خداوند مهربان از باب كرامت و لطفش نيّت سوء و تصميم بد را در پرونده انسان ثبت نمى‏كند اما بايد مواظب و مراقب بود كه عنايت حضرت دوست وسيله بريدن از او نشود. راه پاك شدن از تصميم باطل و نيّت شيطانى، تمرين ترك و توجه به حضرت حق و متذكر شدن اوضاع و احوال قيامت است. از عللى كه انسان را وادار به روآوردن به تصميم سوء مى‏كند بايد دورى جست. اين معنا را بايد در نظر گرفت كه انبياى الهى و امامان معصوم و اولياى حق و عاشقان حقيقت، هرگز قلب پاك و دل صافى خود را به نيّت سوء آلوده نمى‏كردند، پس چه بهتر كه خانه دل را شعبه‏اى از كعبه قلب آنان قرار داده و از اين كه دل دستخوش بازى بت خطرناك تصميم سوء و همّت آلوده گردد حذر نماييم. حضرت ربّ العزه از باب رحمت و كرامت و عشق و محبّت، هر نيّت پاكى را گرچه به مرحله عمل نرسد در پرونده انسان منظور مى‏نمايد و همچون كارى انجام گرفته در كتاب اعمال ثبت مى‏نمايد. روى اين حساب چرا قلب را به منوّر شدن به نور نيّت پاك سوق ندهيم و اين عرش رحمانى را از دست اندازى شيطان دور نگاه نداريم؟ چنانكه حضرت زين العابدين عليه السلام در دعايش از حضرت حق خواسته است يا ربّ العالمين و يا اكرم الاكرمين، به هنگامى كه ما انسان‏ها بين دو تصميم قرار گرفتيم يكى نيّت سوء و ديگر تصميم پاك، مارا در ارتباط با نيّت پاك قدرت عنايت كن تا از اين طريق رضايت و خشنودى تو را جلب كنيم، اى مهربان پروردگارى كه به ذات قلوب و آنچه در دل‏ها از خوب و بد مى‏گذرد، آگاهى. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 269 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «3» وَ إِذَا هَمَمْنَا بِهَمَّيْنِ يُرْضِيكَ أَحَدُهُمَا عَنَّا وَ يُسْخِطُكَ الآخَرُ عَلَيْنَا فَمِلْ بِنَا إِلَى مَا يُرْضِيكَ عَنَّا وَ أَوْهِنْ قُوَّتَنَا عَمَّا يُسْخِطُكَ عَلَيْنَا خدايا! زمانى كه دو برنامه را قصد كرديم كه يكى از آنها تو را از ما خشنود مى‏كند، و آن ديگرى تو را بر ما خشمگين مى‏سازد، ما را به جانب آن كارى كه تو را از ما خشنود مى‏كند، رغبت ده، و قدرت و توانمان را از عملى كه تو را بر ما خشمگين مى‏كند، سست كن «4» وَ لَا تُخَلِّ فِي ذَلِكَ بَيْنَ نُفُوسِنَا وَ اخْتِيَارِهَا فَإِنَّهَا مُخْتَارَةٌ لِلْبَاطِلِ إِلَّا مَا وَفَّقْتَ أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ‏ و در اين امور ما را ميان نفوسمان و انتخابشان رها مكن كه نَفْس انتخاب كننده باطل است، مگر آن كه تو در انتخاب حق توفيقش دهى، و فراوان دستور دهنده به زشتى و بدى است، مگر آن كه رحمتش آرى. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ امير المؤمنين عليه السلام در باب پاك مى‏فرمايد: لايَفُوزُ بِالْجَنَّةِ إلّامَنْ حَسُنَتْ سَريرَتُهُ، وَ خَلُصَتْ نِيَّتُهُ. به بهشت الهى نرسد مگر كسى كه نيكو باطن و پاكيزه نيّت باشد. و نيز آن حضرت نيّت پرقيمت را محصول معرفت و دانش و بينش دانسته و براى نيّت مردم خالى از علم و جداى از توجّه به واقعيت‏ها ارزشى قائل نيست. لا نِيَّةَ لِمَنْ لاعِلْمَ لَهُ. براى آنان كه از بينش و آگاهى دورند و اتصالى به حقايق و واقعيّت‏ها ندارند نيّتى نيست. چه سعادتمند است كسى كه در همه امور رضاى حضرت حقّ را بجويد گرچه بسيارى از مردم از وى خشمگين باشند؛ و چه بدبخت و تيره روزگار است كسى كه رضاى مردم را بطلبد گرچه دچار سخط حضرت مولا شود. حضرت صادق عليه السلام فرمود: إنَّ رَجُلًا مِنْ أهْلِ الْكُوفَةِ كَتَبَ إلَى الْحُسَيْنِ عليه السلام: يا سَيِّدى أخْبِرْنى بخَيْرِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ. فَكَتَبَ صَلوات اللّه عليه بسم الله الرحمن الرحيم أمّا بَعْدُ، فَإنَّ مَنْ طَلَبَ رِضَى اللّهِ بِسَخَطِ النّاسِ كَفاهُ اللّهُ امُورَ النّاسِ، وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النّاسِ بِسَخَطِ اللّهِ وَكَّلَهُ اللّهُ إلَى النّاسِ، وَالسَّلامُ. مردى از كوفه به محضر مبارك امام حسين عليه السلام نوشت: اى آقاى من، از خيردنيا و آخرت مرا با خبر كن. امام در جوابش نوشت: آن كه در برابر خشم مردم در جستجوى خشنودى خداست، حضرت حق وى را از امور مردم كفايت خواهد كرد. و هر كس در برابر غضب حق به دنبال خشنودى مردم است، خداوند او را از عناياتش محروم و به دست همان مردم مى‏سپارد. والسلام. امام صادق عليه السلام فرمود: إذا هَمَّ الْعَبْدُ بِحَسَنَةٍ كُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ، فَإذا عَمِلَها كُتِبَتْ لَهُ عَشْرُ حَسَناتٍ. وَ إذا هَمَّ بِسَيِّئَةٍ لَمْ تُكْتَبْ عَليْهِ، فَإذا عَمِلَها اجِّلَ تِسْعَ ساعاتٍ، فَإنْ نَدِمَ عَلَيْها وَ اسْتَغْفَرَ و تابَ لَمْ تُكْتَبْ عَلَيْهِ، وَ إنْ لَمْ يَنْدَمْ وَ لَمْ يَتُبْ مِنْها كُتِبَتْ عَلَيْهِ سَيِّئَةٌ واحِدَةٌ. به هنگامى كه عبد تصميم بر عملى پاك و كارى نيك بگيرد، اگر نيّتش را به مرحله عمل درآورد براى او در پرونده‏اش ده حسنه نوشته شود و اگر به مرحله عمل نياورد، يك حسنه و چون تصميم بدى برگزيند، در نامه عملش ثبت نشود و اگر نيّت آلوده‏اش را جامه عمل بپوشد به اندازه نه ساعت به او مهلت مى‏دهند، اگر پشيمان شد و به راه توبه رفت، ثبت نمى‏كنند، ورنه همان يك گناه را در نامه‏اش ضبط مى‏كنند. حضرت باقر يا امام صادق عليهما السلام فرمودند: إنَّ آدَمَ عليه السلام قالَ: يا رَبِّ، سَلَّطْتَ عَلَىَّ الشَّيْطانَ وَ أجْرَيْتَهُ مَجْرَى الدَّمِ مِنِّى، فَاجْعَلْ لى شَيْئاً أَصْرِفُ كَيْدَهُ عَنِّى. قالَ: يا آدَمُ قَدْ جَعَلْتُ لَكَ أنَّ مَنْ هَمَّ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ بِسَيِّئَةٍ لَمْ يُكْتَبْ عَلَيْهِ، وَ مَنْ هَمَّ مِنْهُمْ بِحَسَنَةٍ وَ لَمْ يَعْمَلْها كُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ، فَإنْ عَمِلَها كُتِبَتْ لَهُ عَشْرَةٌ. قالَ: يا رَبِّ زِدْنى. قال: يا آدَمُ، قَدْ جَعَلْتُ‏ لَكَ أنَّ مَنْ عَمِلَ مِنْهُمْ بِسَيِّئَةٍ ثُمَّ اسْتَغْفَرَ غَفَرْتُ لَهُ. قالَ: يا رَبِّ زِدْنى. قالَ: قَدْ جَعَلْتُ لَهُمُ التَّوْبَةَ- أوْ بَسَطْتُ لَهُمُ التَّوْبَةَ- حَتّى‏ تَبْلُغَ النَّفْسُ الْحَنْجَرَةَ. قالَ: يا رَبِّ حَسْبى. آدم عليه السلام به حضرت حق عرضه داشت: الهى! شيطان را به من راه دادى تا جايى كه همچون خون بتواند در تمام شؤون حيات من جريان داشته باشد؛ چيزى براى من قرار ده كه بتوانم حيله او را از خود برطرف كنم. خطاب رسيد اين واقعيّت را برايت قرار دادم كه اگر كسى از فرزندانت تصميم بر بدى گرفت در پرونده‏اش نوشته نشود و چون بر خوبى نيّت كرد و آن را به عمل نياورد يك حسنه برايش ثبت شود و چون عمل كرد ده حسنه نوشته شود. عرضه داشت: الهى! بر من بيفزا. خطاب رسيد: اگر از ذرّيّه‏ات گناهى سر زد سپس توبه كرد او را مى‏بخشم. آدم درخواست عنايت بيشترى كرد، پاسخ آمد، براى تمام آنان توبه قرار دادم و وقت توبه را تا رسيدن جان به حنجره مقرر كردم. گفت: پروردگارا! مرا كفايت مى‏كند. انسان وقتى دورنمايى از كرم و لطف حضرت حق را در آيات قرآن و روايات مى‏بيند ذوق و شوق و حال و عشق عجيبى در درونش پديدار مى‏شود و سر از پا نمی شناسد. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 271 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «5»اللَّهُمَّ وَ إِنَّكَ مِنَ الضُّعْفِ خَلَقْتَنَا وَ عَلَى الْوَهْنِ بَنَيْتَنَا وَ مِنْ مَآءٍ مَهِينٍ ابْتَدَأْتَنَا فَلَا حَوْلَ لَنَا إِلَّا بِقُوَّتِكَ وَ لَا قُوَّةَ لَنَا إِلَّا بِعَوْنِكَ «6» فَأَيِّدْنَا بِتَوْفِيقِكَ وَ سَدِّدْنَا بِتَسْدِيدِكَ وَ أَعْمِ أَبْصَارَ قُلُوبِنَا عَمَّا خَالَفَ مَحَبَّتَكَ وَ لَا تَجْعَلْ لِشَيْ‏ءٍ مِنْ جَوَارِحِنَا نُفُوذاً فِي مَعْصِيَتِكَ‏ خدايا! ما را از ناتوانى آفريدى، و بر سستى بنا كردى، و از آب ناچيز و بى‏مقدار به وجود آوردى؛ پس ما را جز به نيروى تو چاره و تدبير نيست، و جز به ياريت قوت و قدرت نمى‏باشد؛ پس ما را به توفيقت نيرو بخش و به هدايتت استوار دار، و ديده قلوبمان را از آنچه مخالف عشق توست كور كن، و براى هيچ يك از اعضاى ما راه نفوذى به جانب معصيتت قرار مده. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 1 ✳️ انسان در دايره خلقت از عجايب مخلوقات حضرت حق است. او به عنوان خليفه خدا در روى زمين قرار داده شده و هر گونه نيازى كه دارد بر سر سفره آفرينش جهت او آماده و مهيّا گشته است. براى او بدن، قلب، نفس، عقل، صدر و روح قرار داده شده كه هر يك مدار علمى و محور دانشى و دنيايى بس عظيم است. با پيشرفتى كه در علوم مختلفه نصيب انسان شده كسى از عهده تشريح وضع انسان در دو جهت باطن و ظاهرش برنمى‏آيد. چنانكه اين مختصر بخواهد به هر يك از نواحى وجود انسان اشاره كند، مجلّداتى بس مفصّل بايد تهيّه ببيند، در اين‏ صورت از آنچه در نظر دارد، باز مى‏ماند. روى اين حساب به شرح فرازهايى كه نشانى از ناتوانى ظاهر انسان به خاطر وضع ساختمان ظاهرش نشان مى‏دهد بسنده، مى‏شود. انسان، بدون واقعيّت‏هاى باطنيش و منهاى اتصالش به ملكوت عالم و به دور از انعكاس حقايق هستى در آيينه قلبش و جداى از حالات معنوى و ربطش به فيوضات ربّانيّه و عنايات الهيّه و بريده از مسائل عالى تربيتى، بدون شك از كوچكترين و ضعيف‏ترين موجودات خانه هستى است. او اگر به وضع ظاهرش كه چيزى جز مقدارى پوست و گوشت و خون و پى و عصب نيست بنگرد كه اولش نطفه و پايانش جيفه‏اى بيش نيست، از بند غرور و كبر، حسد و حرص، منيّت و ساير اوصاف حيوانى رسته و براى جبران ضعف و ناتوانيش در بارگاه لاحول و لاقوة الّا باللّه به گدايى برخاسته و تمام ضعف و ناتوانى خود را با حضرت او كه غنىّ بالذّات است جبران خواهد كرد. او از نظر وضعيّت ظاهر و بناى ساختمان مادّيش در برابر عظمت آسمان‏ها، ستارگان، كهكشان‏ها، سحابى‏ها، درياها، صحراها، كوهها و موجودات زنده قوى چيز قابل ذكرى نيست. او در برابر هجوم حوادث، از قبيل زلزله، بادهاى سخت، سيلاب‏ها، گرما و سرما، امراض مختلفه و حيوانات قوى، مغلوب و منكوب و بيچاره و بى نواست. او اگر تكيه بر غير خود در تمام امور نداشته باشد، زمين خورده بدبختى است كه در برابر كمترين حادثه ياراى مقاومت نخواهد داشت. شنيدستم كه هر كوكب جهانى است جداگانه زمين و آسمانى است‏ () زمين در جنب اين افلاك مينا چو خشخاشى بود در قعر دريا تو خود بنگر كز اين خشخاش چندى سزد تا بر غرور خود بخندى‏ () 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 275 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 2 ✳️ قرآن كريم در آيات زيادى به ضعف او و اين كه مايه اصلى ساختمان ظاهرش آبى بدون ارزش است اشاره مى‏كند، باشد كه از خواب خرگوشى و غفلت حيوانى برخيزد وبه داد خود برسد و با عنايات و الطاف حضرت حق، بيچارگى خود را جبران نمايد. اللّهُ الَّذى خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَليمَ الْقَديرُ» «روم 54» خداست كه شما را از ناتوانى آفريد، سپس بعد از ناتوانى قدرت و نيرو داد، آن گاه بعد از نيرومندى و توانايى، ناتوانى و پيرى قرار داد؛ هرچه بخواهد مى‏آفريند و او دانا و تواناست. يُريدُ اللّهُ أنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَ خُلِقَ الْانْسآنُ ضَعيفاً» «نسا 28» خدا مى‏خواهد [با تشريع ازدواج با زنان مؤمن، و ازدواج با كنيزان مؤمن، و ازدواج موقت، بار مشكلات زندگى و مشقت‏هاى روابط نامشروع جنسى را] بر شما سبك كند؛ و انسان [در برابر مشكلات و شهوات جنسى‏] ناتوان آفريده شده است. يا أيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إنَّ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ لَنْ يَخْلُقُوا ذُباباً وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ إنْ يَسْلُبْهُمُ الذُّبابُ شَيْئاً لايَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ* ما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدْرِه إنَّ اللّهَ لَقَوِىٌّ عَزيزٌ» «حج 73» اى مردم! [براى شما و معبودانتان‏] مَثَلى زده شده است؛ پس به آن گوش فرا دهيد، يقيناً كسانى كه به جاى خدا مى‏پرستيد، هرگز نمى‏توانند مگسى بيافرينند اگر چه براى آفريدن آن گرد آيند و اگر مگس، چيزى را از آنان بربايد، نمى‏توانند آن را از او بازگيرند، هم پرستش‏كنندگان و هم معبودان ناتوانند.* خدا را آن گونه كه سزاوار اوست، نشناختند، بى‏ترديد خدا نيرومند و تواناى شكست‏ناپذير است. اگر اين انسان ناتوان تحصيل معرفت مى‏كرد، گردن زير بار بت پرستى خم نمى‏نمود، راستى كه بت و بت پرستى هر دو ضعيف و ناتوانند. قالَ رَبِّ إنّى وَهَنَ الْعَظْمُ مِنّى‏ وَ اشْتَعَلَ الرِّأْسُ شَيْباً وَلَمْ أَكُنْ بِدُعائِكَ رَبِّ شَقِيّاً» «مریم 4» گفت: پروردگارا! به راستى استخوانم سست شده و [موىِ‏] سرم از پيرى سپيد گشته، و پروردگارا! هيچ گاه درباره دعا به پيشگاهت [از اجابت‏] محروم و بى‏بهره نبودم. وَوَصَّيْنَا الْانْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ امُّهُ وَهْناً عَلى وَهْنٍ وَ فِصالُهُ فى عامَيْنِ أنِ اشْكُرْلى وَ لِوالِدَيْكَ إلَىَّ الْمَصيرُ» «لقمان 14» و انسان را درباره پدر و مادرش سفارش كرديم، مادرش به او حامله شد [در حالى كه‏] سستى به روى سستى [به او دست مى‏داد] و باز گرفتنش [از شير] در دو سال است [و سفارش كرديم‏] كه براى من و پدر و مادرت سپاس گزارى كن؛ بازگشت [همه‏] فقط به سوى من است. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 275 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 3 ✳️ در دعاهايى كه از ائمّه معصومين عليهم السلام و اولياى الهى رسيده و به طور دائم به‏ ضعف وناتوانى انسان اشاره شده و اين كه اين ناتوانى و سستى جز با قوّت و قدرت حضرت حقّ قابل جبران نيست و اگر عنايت او نباشد ذرّه‏اى خوبى و درستى به وسيله خود انسان قابل جلب و قابل حفظ نمى‏باشد. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: نوح پيغمبر هرگاه داخل صبح مى‏شد ده بار و هرگاه به شب مى‏رسيد ده بار به خواندن اين دعا مبادرت مى‏ورزيد: اللَّهُمَّ إنّى اشْهِدُكَ أنَّهُ ما أصْبَحَ بى مِنْ نِعْمَةٍ وَ عافِيَةٍ فى دينٍ أوْ دُنْياً فَمِنْكَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ، لَكَ الْحَمْدُ و لَكَ الشُكْرُ بِها عَلَىَّ حَتى‏ تَرْضى‏ وَ بَعْدَ الرِّضا. خداوندا! تو را گواه مى‏گيرم كه هر نعمت و عافيتى در دين يا دنيا به من برسد از جانب توست، تو را شريكى نيست، حمد و سپاس نسبت به عنايات تو بر عهده من است، آن اندازه حمد وسپاس تا از من خرسند شوى و پس از خرسندى نيز ادامه داشته باشد. نوح عليه السلام مى‏خواهد بگويد: خدايا! در جلب هيچ نعمت و عافيتى مرا قدرت و قوّت نيست، اين تويى كه با الطاف بى پايانت، منِ ضعيف و ناتوان را نوازش مى‏دهى و اين منم كه با توفيق تو به حمد و سپاس اقدام مى‏كنم. و نيز حضرت مى‏فرمايد: اميرمؤمنان على عليه السلام هرگاه داخل صبح مى‏شد پيوسته ذكر سبحان اللَّه المَلِك القُدّوس مى‏خواند و سپس اين دعا را زمزمه مى‏كرد: اللّهُمَّ إِنّى‏ أعُوذُ بِكَ مِنْ زَوالِ نِعْمَتِكَ، وَ مِنْ تَحْويلِ عافِيَتِكَ، وَ مِنْ فُجاءَةِ نِقْمَتِكَ، وَ مِنْ دَرَكِ الشَّقاءِ، وَ مِنْ شَرِّ ما سَبَقَ فِى اللَّيْلِ وَ النَّهارِ. اللَّهُمَّ إِنّى‏ أسْألُكَ بِعِزَّةِ مُلْكِكَ، وَ بِشِدَّةِ قُوَّتِكَ، وَ بِعِظَمِ سُلْطانِكَ، وَ بِقُدْرَتِكَ عَلى‏ جَميعِ خَلْقِكَ انْ تَفْعَلْ بى‏ كَذا وَ كَذا. الهى! از زدوده شدن نعمت و از برگشت عافيت و از به ناگاه وارد شدن عقوبت و از دريافت شقاوت و از آنچه در شب و روز به سوى ما پيشى گرفته و مرا قدرتى در جلب اين خوبى‏ها و دفع اين بدى‏ها نيست به تو پناه مى‏برم. الهى، از تو درخواست مى‏كنم به غلبه پادشاهيت و به شدّت نيرويت و به بزرگى سلطنتت و به توانايى تو بر آفريدگانت كه برايم همه نوع خيرى بخواهى. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 275 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 ✳️ قرآن مجيد از كلام حضرت ابراهيم بازگو مى‏كند كه او خود را فاقد همه چيز دانسته و دارايى خود را از حضرت حق مى‏ديد. الَّذى خَلَقَنى‏ فَهُوَ يَهْدينِ* وَ الَّذى‏ هُوَ يُطْعِمُنى وَ يَسْقِينِ* وَ إذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ* وَ الَّذى يُميتُنى ثُمَّ يُحْيِينِ* وَ الَّذى أطْمَعُ أنْ يَغْفِرَلى خَطيئَتى يَوْمَ الدَّينِ* رَبِّ هَبْ لى‏ حُكْماً وَ ألْحِقْنى بِالصّالِحينَ* وَ اجْعَلْ لى لِسانَ صِدْقٍ فِى الْآخِرينَ* وَاجْعَلْنى مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعيمِ» همان كسى كه مرا آفريد و هم او مرا هدايت مى‏كند،* و آن كه او طعامم مى‏دهد و سيرابم مى‏كند* و هنگامى كه بيمار مى‏شوم، او شفايم مى‏دهد* و آن كه مرا مى‏ميراند سپس زنده‏ام مى‏كند* و آن كه اميد دارم روز جزا خطايم را بر من بيامرزد.* پروردگارا! به من حكمت بخش، و مرا به شايستگان ملحق كن.* و براى من در آيندگان نامى نيك و ستايشى‏ والا مرتبه قرار ده،* و مرا از وارثان بهشت پرنعمت گردان. امير المؤمنين عليه السلام مى‏فرمايد: أَوَ ليْسَ لَكُمْ فى آثارِ الْأوَّلينَ مُزْدَجَرٌ، وَ فى آبائِكُمُ الْماضينَ تَبْصِرَةٌ وَ مُعْتَبَرٌ إنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ؟! أوَلَمْ تَرَوْا إلَى الْماضينَ مِنْكُمْ لايَرْجِعُونَ، وَ إلَى الْخَلَفِ الْباقينَ لايَبْقُونَ؟ أوَلَسْتُمْ تَرَوْنَ أهْلَ الدُّنْيا يُصْبِحُونَ وَ يُمْسُونَ عَلى‏ أحْوالٍ شَتّى‏؟: فَمَيِّتٌ يُبْكى‏، وَ آخَرُ يُعَزّى‏، وَ صَريعٌ مُبْتَلى‏، وَ عائِدٌ يَعُودُ، وَ آخَرُ بِنَفْسِهِ يَجُودُ، وَ طالِبٌ لِلدُّنْيا وَ الْمَوتُ يَطْلُبُهُ، وَ غافِلٌ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ، وَ عَلى‏ أثَرِ الْماضى‏ ما يَمْضِى الْباقى؟! أَلا، فَاذْكُرُوا هاذِمَ اللَّذّاتِ، وَ مُنَغِّصَ الشَّهَواتِ، وَ قاطِعَ الْامْنِيّاتِ، عِنْدَ الْمُساوَرَةِ لِلأعْمالِ الْقَبيحَةِ، وَ اسْتَعينُوا اللّهَ عَلى‏ أَداءِ واجِبِ حَقِّهِ، وَ ما لايُحْصى‏ مِنْ أعْدادِ نِعَمِهِ وَ إحْسانِهِ. آيا براى شما در آثار گذشتگان مايه خوددارى از گناه نيست؟ آيا براى شما در سرگذشت پدرانتان بينش و عبرتى نيست اگر اهل تعقّل باشيد؟ آيا نديديد كه گذشتگان از شما برنمى‏گردند و براى ماندگان بقايى نيست؟ مگر مردم دنيا را نمى‏نگريد كه شبانه روز داراى حالاتى گوناگون هستند؟ مرده‏اى است كه بر وى مى‏گريند و ديگرى را تسليت مى‏دهند، يكى مبتلا به بيمارى شده بر زمين افتاده و آن ديگر به عيادت مريض مى‏رود، يكى در حال جان كندن است و ديگرى به دنبال دنياست در حالى كه مرگ او را دنبال مى‏كند و يكى در بى‏خبرى است و خدا از او غافل نيست و به دنبال گذشته باقى‏مانده هم مى‏گذرد. آگاه باشيد، از نابود كننده لذّات و بر هم زننده عيش‏ها و قطع كننده آرزوها، ياد كنيد آن زمان كه شتابان به سوى گناهان مى‏رويد. و براى اداى حق واجب خداوند و سپاس نعمت‏ها و احسان بى شمارش از او كمك بجوييد. اگر تمام مردم دنيا به اين حقيقت يعنى ضعف همه جانبه خود و قدرت و قوّت بى‏نهايت در بى نهايت حضرت حق توجه داشتند، از شرك و كفر و فسق و فجور و سيّئات عمل و رذايل اخلاقى خلاص مى‏شدند، ولى افسوس كه اكثر مردم جهان دچارغفلت و غرور و كبر و بى خبرى و جهل و بى خردى هستند و به همين خاطر از ديدن ضعف خود و وهن خويش و قوّت و قدرت حضرت محبوب غافلند و از پى اين غفلت به انواع معاصى و مظالم دچارند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 275 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در اشتیاق به مغفرت از طرف خدا (درخواست و ) : «7»اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ هَمَسَاتِ قُلُوبِنَا وَ حَرَكَاتِ أَعْضَآئِنَا وَ لَمَحَاتِ أَعْيُنِنَا وَ لَهَجَاتِ أَلْسِنَتِنَا فِي مُوجِبَاتِ ثَوَابِكَ حَتَّى لَا تَفُوتَنَا حَسَنَةٌ نَسْتَحِقُّ بِهَا جَزَاءَكَ وَ لَا تَبْقَى لَنَا سَيِّئَةٌ نَسْتَوْجِبُ بِهَا عِقَابَكَ. خدايا! بر محمّد و آلش درود فرست، و رازهاى دلمان و حركات اعضامان، و نگاه‏هاى چشم‏هايمان، و گفتارهاى زبانمان را در خود قرار ده، تا جايى كه كار نيكى كه به خاطر آن مستحق پاداش تو مى‏شويم، از دست ما نرود و كار بدى كه به سبب آن سزاوار مجازاتت مى‏شويم، براى ما نماند. 🙏 کانال انس با 🆔 @sahife2
1 ✳️ خاطرات قلبى، اثرات سرنوشت سازى را براى انسان رقم مى‏زند. صفحه شفاف دل، حرم الهى است كه با حراست از ورودى‏ها به طور يقين خانه امن باقى مى‏ماند. حركات اعضاى بدن و حواس ظاهرى و قوّه خيال و وهم از درها و كانال‏هاى ورودى شيطان هستند كه به مرور قلب را تسخير كرده و به تاريكى و سياهى مى‏انجامد. در اين جا بايد ديد كه چه موجودى بر دل حكومت مى‏كند. اگر حاكميت با عقل باشد همه حواس و اعضاى بدن در خدمت اويند؛ بنابراين هشت در بهشت را مى‏سازند كه و پاداش اعمال در آن جا ذخيره مى‏شود و اگر رياست با شيطان‏ نفس باشد همه اعضا و جوارح انسان بنده اويند، پس هفت در جهنّم را فراهم مى‏كنند كه انواع گناهان و كيفرها از آنها انباشته مى‏شود. اعمال صالح و اعمال فاسد؛ به ذخيره‏اى از جزاى خير و جزاى شرّ تبديل مى‏شود. واردات قلبى به دو گونه خاطره شيطانى و الهام ربّانى صورت مى‏گيرد. انسان تا هنگامى كه گرفتار نفس امّاره و شيطنت است از تيررس وسوسه‏ها در امان نيست. امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: إِنَّ لِلَّهِ عُقُوباتٍ فى‏ القُلُوبِ وَ الأَبْدانِ: ضَنْكٌ في‏ المَعيشَةِ وَ وَهْنٌ فى‏ العِبادَةِ وَ ما ضُرِبَ عَبْدٌ بِعُقُوبَةٍ أَعْظَمَ مِنْ قَسْوَةِ الْقَلْبِ همانا خداوند را بر دلها و پيكرها و كيفرهايى است، تنگى زندگى و سستى در عبادت و هيچ بنده‏اى به كيفرى سخت‏تر از سنگدلى مبتلا نشده است. براى رسيدن به الهامات خالص ربانى ناگزير بايد به طور كامل از ميدان و دايره نفس امّاره بيرون رفت تا به نفس مطمئنه رسيد؛ پس دل نورانيّت و صفايى پيدا كند و از گيرندگى ويژه‏اى نسبت به امور غيبى برخوردار مى‏گردد و اين به بركت تقوا و تهذيب نفس است و هر گاه عمل پاكيزه گردد؛ الهامات ربانى پى در پى نازل مى‏شود و انسان پيوسته در زير باران فيض الهى قرار مى‏گيرد. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 283 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: إِنَّ اسْرَعَ الْخَيْرِ ثَواباً البِرُّ وَ إِنَّ أَسْرَعَ الشَّرِّ عِقاباً البَغْىُ پاداش نيكوكارى زودتر از هر كار خوب ديگرى مى‏رسد و كيفر ستم و تجاوز زودتر از هر كار بد ديگرى گريبان مى‏گيرد. و حضرت ده نشانه نيكوكار را چنين معرفى مى‏كند: 1- براى خدا دوست مى‏دارد. 2- براى خدا دشمنى مى‏ورزد. 3- براى خدا يار و همراه مى‏شود. 4- براى خدا جدا مى‏شود. 5- براى خدا خشم مى‏گيرد. 6- براى خدا خشنود مى‏شود. 7- براى خدا كار مى‏كند. 8- در جستجوى خداوند است. 9- در برابر خدا فروتن و ترسان و هراسان و پاك و با اخلاص و با حيا و مراقب خويش است. 10- در راه خدا احسان و نيكى مى‏كند. اين امور اهم اسباب جلب ثواب و خيرات در بين مردم است كه چون اراده يا نظر خداوند در آنهاست زمينه محبت و علاقه را ايجاد مى‏كند. حضرت صادق عليه السلام از جمله كارهاى نيكى را كه از اسباب ورود به بهشت است به راوى اعلام مى‏فرمايد: مِنْ صالِحِ الْاعْمالِ الْبِرُّ بِالْإِخْوانِ وَ السَّعْىُ فِى حَوائِجِهِم، فَفِى ذلِكَ مَرْغَمَةٌ لِلشَّيطانِ وَ تَزَحْزُحٌ عَنِ النِّيرانِ وَ دُخُولُ الْجِنانِ، أَخْبِرْ بِهَذَا غُرَرَ أَصْحابِكَ، قالَ: قُلْتُ مَنْ غُرَرُ أَصْحابى‏؟ جُعِلْتُ فِداكَ، قالَ: هُمُ الْبَرَرَةُ بِالْإِخْوانِ فِى الْعُسْرِ وَ الْيُسْرِ. از جمله كارهاى شايسته، نيكى كردن به برادران و كوشش در برطرف ساختن نيازهاى آنان است اين كارها بينى شيطان را به خاك مى‏مالد و سبب دور شدن از آتش و ورود به بهشت است. اين مطلب را به ياران شريف خود برسان. راوى گفت: فدايت شوم ياران شريف من كيانند؟ فرمود: آنانى كه در سختى و آسايش به برادران نيكى مى‏كنند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 283 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 ✳️ جهان هستى نظام احسن است و با گناه و طغيان سازگار نيست؛ زيرا نظام احسن در ظرف ظهورى از جهت ظهور، حسن جمال حق است ولى از جهت مقايسه با كمال ذاتى، عين تعيّن، كاستى، نادارى، سركشى و رويارويى است. معصوم در تكوين و تشريع مظهر اتم نظام أحسن است. ولى غيرمعصوم نيز بايد به اندازه توان در رسيدن به درجه‏هاى عصمت در آن نظام كوشا باشد و در صورت ارتكاب گناه استغفار كند. بايد دانست كه گناه در نظام احسن ايجاد اختلال مى‏كند و بر پايه آن نظام با واكنش جدى رو به رو مى‏شود و مورد بازخواست و كيفر حق قرار مى‏گيرد. همان گونه كه خداوند مى‏فرمايد: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِى الْبَرّ وَ الْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِى النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِى عَمِلُواْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ» «روم 41» در خشكى و دريا به سبب اعمال زشتى كه مردم به دست خود مرتكب شدند، فساد و تباهى نمودار شده است تا [خدا كيفر] برخى از آنچه را انجام داده‏اند به آنان بچشاند، باشد كه [از گناه و طغيان‏] برگردند. از اين رو برخى از كيفرهايى كه به انسان مى‏رسد به جاى اعتراض به حق بايد در اعمال خود تجديد نظر كند. به اين حال، اعمال انسان پيوسته در بوته آزمايش است تا به سرانجام حقيقت برسد. مولا على عليه السلام مى‏فرمايد: بدانيد كه خداى بزرگ، بندگان را در بوته آزمايش نهاد نه اين كه آنچه را در درون و ضماير خود نهفته داشتند نمى‏دانست؛ بلكه تا آنان را بيازمايد كه عمل كدام يك بهتر است تا ثواب پاداش و عقاب كيفر باشد. حضرت على عليه السلام در ستايش خداى سبحان مى‏فرمايد: وَ لاتَحْجُزُهُ هِبَةٌ عَنْ سَلْبٍ وَ لايَشْغَلُهُ غَضَبٌ عَنْ رَحْمَةٍ وَ لاتُولِهُهُ رَحْمَةً عَنْ عِقابٍ. و عطايش به كسى مانع سلب عطا از ديگرى نمى‏گردد و غضبش او را از رحمتش باز نمى‏دارد و رحمتش بر كسى او را از كيفر ديگرى غافل نمى‏كند. البته يك تفاوت اساسى در باب رحمت و غضب خداوند اين است كه رحمت حق بر خشم او مقدم است و نيز بر هر كسى كه وعده پاداش دهد آن را عملى مى‏سازد. امّا به هر كه براى كردار زشتى بيم كيفر بدهد اختيار با اوست كه عملى سازد يا ببخشد و اين از اثرات احاطه رحمت بر عالمين است. 👈 پایان شرح دعای نهم ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏6، ص: 283 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
هشتک های در کانال: ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
های در کانال: ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2