eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
4.9هزار دنبال‌کننده
16.4هزار عکس
2.3هزار ویدیو
1.5هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «2» وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِكَ الْأَشْيَاءُ و همه چيز بر اساس و اراده‏ات مى‏گذرد؛ «3» فَهِيَ بِمَشِيَّتِكَ دُونَ قَوْلِكَ مُؤْتَمِرَةٌ وَ بِإِرَادَتِكَ دُونَ نَهْيِكَ مُنْزَجِرَةٌ پس همه موجودات به خواست تو بى آن كه فرمان قولى دهى، فرمان برند، و به اراده‏ات، بى آن كه با گفتار نهى كنى از كار باز ايستند. دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
✳️ درون حضرت ابراهيم عليه السلام از عواطف پدرى نسبت به اسماعيل موج مى‏زد. او را همواره به ياد مى‏آورد و جانش براى ديدار او طوفان شوق و مهر داشت. از تقدير الهى سر نمى‏پيچيد، اما از احساسات انسانى هم تهى نبود. رضاى حضرت محبوب را بر خشنودى خود مقدم مى‏دانست ولكن دلش در گرو عطوفت فرزندش نيز بود، به خصوص كه او را به فرمان خدا در بيابانى خشك و سوزان، بى‏آب و نان با مادرى بى پناه رها كرده بود و نمى‏دانست در اين امر الهى چه مصلحتى است و آينده چگونه مى‏شود؟ گاهى حوادث روزگار بسيار سنگين و خرد كننده است اما مردان بزرگ و خداپرست مى‏دانند كه تا گندم نرسد آن را آرد نمى‏كنند، اين است كه حوادث و وقايع آنها را پخته مى‏كند، از خامى بيرون مى‏آورد و احساس سنگينى پيشامدها براى ايشان پر از لذت و خوشى است. ابراهيم كه گاه‏گاه به ديدار فرزند مى‏شتافت و نان و آبى براى او مى‏برد، با دلى‏ قوى اميد تغيير وضع و دستور جديد خداوند را داشت. شبى در خواب ديد كه از جانب پروردگار مأموريت يافته كه فرزندش اسماعيل را ذبح كند! ابراهيم يقين داشت كه رؤياى انبيا، خواب پريشان و وساوس و پندارهاى موهوم نيست و معتقد بود كه حقيقتى است كه در خواب به او الهام شده و براى انجام آن بايد بدون كم و كاست بپا خيزد و اقدام كند: قربان كردن فرزند! سر بريدن همان اسماعيل كه خداوند به او عنايت كرده است! بايد انديشيد كه اين كار چه اندازه دشوار و سخت است، كدام پدر مى‏تواند خود را راضى و حاضر كند كه سر فرزندش را به دست خود ببرد؟ كدام دلى است كه از اين انديشه فرو نريزد؟ و كدام دستى است كه توانايى چنين كارى داشته باشد و نلغزد و از كار نيفتد؟! انجام اين گونه فرامين جز آثار ايمان و نمودهاى عقيده و اعتقاد به حقّ و حقيقت نمى‏تواند باشد. اين محنت كوهها را در هم فرو مى‏ريزد و جان‏ها را زير و زبر مى‏كند اما ابراهيم بزرگ هيچ گونه تزلزل و سستى به خود راه نمى‏دهد. او خدا را بزرگتر از هر چيز و مقدم بر كل هستى مى‏داند و رضاى او را بر رضا و ميل خود ترجيح مى‏دهد. اسماعيل اندك اندك جوانى برومند و با نشاط و قوّت شده بود، بازوان ستبر و شانه‏هاى پهن و پيشانى بلندش جان پدر پير را قوّت و نيرو مى‏بخشيد، اما چه كند، مأمور شده او را قربان كند. پدر فرمان الهى را به پسر گفت تا او را هم از سرنوشت عجيب و شگفت‏انگيزش كه از تولد گام به گام همراه او بود آگاه سازد. اسماعيل چون سخن پدر را شنيد بدون تأمل اظهار رضايت كرد و خود را تسليم نمود. اين چه تربيت و ايمان محكمى بود كه به اين صورت و با آن رضامندى و چهره گشوده، از مرگ به خاطر اطاعت فرمان خدا استقبال مى‏شد؟ خدا خود داناتر است. پدر پير پسر جوان را در آغوش كشيد و بوسه‏هاى گرم و پرسوزى نثارش كرد، سپس دست و پاى او را بست و با دلى سرشار از ايمان و لبريز از رضا، كارد را بر كشيد و بر گلوى اسماعيل نزديك كرد در حالى كه تمام ملكوت نگران كار او بودند. ابراهيم كارد را به گلوى اسماعيل كشيد، بار دوم و سوم نيز تكرار كرد اما اثرى از بريدگى و جارى شدن خون نديد و تغيير حالتى هم در قربانى مشاهده ننمود.» گويى به زبان حال بر سر كارد تيز فرياد زد: چرا نمى‏بُرى؟ و كارد هم به زبان حال به او پاسخ داد: الْخَليلُ يَأْمُرْنى، وَ الْجَليلُ يَنْهانى. ابراهيم تو مى‏خواهى من سر فرزندت را جدا كنم، ولى صاحب هستى مرا از بريدن نهى مى‏كند! آرى: «وَ مَضَتْ عَلى إرادَتِكَ الأْشْياءُ فَهِىَ بِمَشيَّتِكَ دُونَ قَوْلِكَ مُؤْتَمِرِةٌ، وَ بإرادَتِكَ دُونَ نَهْيِكَ مُنْزَجِرَةٌ» 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 283 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : [ «4» أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِي الْمُلِمَّاتِ لَا يَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ وَ لَا يَنْكَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا كَشَفْتَ «5» وَ قَدْ نَزَلَ بِي يَا رَبِّ مَا قَدْ تَكَأَّدَنِي ثِقْلُهُ وَ أَلَمَّ بِي مَا قَدْ بَهَظَنِي حَمْلُهُ‏] تنها تو را در دشوارى‏ها مى‏خوانند، و در بلاهاى سخت و دشوار، تنها تو پناهگاهى. بلاهاى سخت و دشوار از انسان دور نمى‏شود، مگر آنچه را كه تو دور كنى، و از گره‏هاى رنج آور، چيزى گشوده نمى‏شود، مگر آنچه را تو بگشايى. پروردگارا! بلايى بر من نازل شده، كه سنگينى‏اش مرا به زحمت و رنج انداخته، و سختى و مشكلى به دردم آورده، كه تحمّلش مرا در فشار قرار داده. دعای در حل مشكلات و دفع بلاها 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
در حل مشكلات و دفع بلاها 1 ✳️ حضرت سجّاد عليه السلام در هنگام ترس و گرفتارى‏ها با حال تضرّع به پناهندگى خداوند اصرار مى‏ورزد؛ زيرا در وقت هجوم انواع بلاها و حوادث و گناهان تنها پناهگاه انسان خداست نه غير او. این فراز از دعاى امام عليه السلام آموزشى به بندگان خداست كه در وقت فشار گرفتارى و غم‏ها به غير از خدا توجه نكنند، چون اين حالت‏هاى روحى و جسمى كه در اثر بسته شدن درِ رحمت و نعمتِ خداوند و روى آوردن انواع بلاها و سختى‏ها براى انسان است به خاطر اين است كه خداوند مى‏خواهد، بندگانش به سوى او روى‏ آورند و با او گفتگو كنند و به وجود حق عشق بورزند. و خداى متعال اين حالت بنده را دوست دارد. چه كسى مى‏تواند حضرت يوسف عليه السلام را از صحنه گناه نجات دهد و او را در پناه خود نگه دارد. آن صحنه‏هايى كه اگر براى هر يك از ما اتفاق بيفتد به يقين آلوده به گناه مى‏شويم. چگونه اگر برهان ربّ نبود يوسف در منجلاب شهوت غرق مى‏شد و همه پرده عصمت و هيبت او دريده مى‏شد. پس يك قدرت برتر و نقطه اميدى بايد دست او را بگيرد. در آن هنگام كه همه راه‏ها را به سوى لغزش و خيانت مشاهده كرد و درهاى نجات را بسته ديد در پاسخ به همسر عزيز مصر به يك جمله كوتاه بسنده كرد: قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبّى أَحْسَنَ مَثْوَاىَ» «یوسف23» يوسف گفت: پناه به خدا، او پروردگار من است، جايگاهم را نيكو داشت. مَعَاذَ اللَّهِ يعنى تنها پناهگاه خداست. در چنين شرايطى سخت و بحرانى براى رهايى از چنگال وسوسه‏هاى شيطانى، تنها راه فرار را پناه بردن به خدا مى‏داند، خدايى كه خلوت و جلوت براى او يكسان است. يوسف با ياد حق اول به يگانگى خداوند در عقيده و پناه‏جويى خدا را در عمل؛ اعتراف مى‏كند و همچنين حق‏شناسى خود را نسبت به عزيز مصر هم كه ربّ و آقاى اوست نشان مى‏دهد كه او مرا تربيت كرده و گرامى داشته است چگونه به او خيانت كنم؟! اين ارزش‏هاى اخلاقى انبيا و صالحان و عمل مؤمنان سبب مى‏شود كه جامعه از جرم و جنايت مصون بماند. خداوند در آيات ديگر براى تحكيم پايه‏هاى توحيد و شكستن بت‏هاى شرك و كفر دستورهاى اساسى صادر مى‏فرمايد: قُلْ إِنَّمَآ أَدْعُواْ رَبّى وَ لَآأُشْرِكُ بِهِ‏أَحَدًا* قُلْ إِنّى لَآأَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لَا رَشَدًا* قُلْ إِنّى لَن يُجِيرَنِى مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَ لَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ‏مُلْتَحَدًا» «جن 20» بگو: من فقط پروردگارم را مى‏پرستم، و هيچ كس را شريك او قرار نمى‏دهم.* بگو: من اختيار زيان و هدايتى را براى شما ندارم.* بگو: [اگر از او نافرمانى كنم‏] هرگز كسى در برابر [عذاب‏] خدا مرا پناه نمى‏دهد، و هرگز پناهگاهى غير او نمى‏يابم. ملتحد از ماده لحد به معنى پناهگاه مطمئن است كه در اصل همان گودالى است كه براى مرده آماده مى‏سازند كه در يك طرف آن حفره‏اى براى دفن مرده است تا خاك به روى او ريخته نشود و از آسيب جانوران نيز محفوظ بماند. اين آيات از يك سو اعتراف به عبوديت كامل در پيشگاه خداست و از سوى ديگر هر گونه غلو را در مورد پيامبر صلى الله عليه و آله نفى مى‏كند. و از سوى ديگر شخص پيامبر نيز با آن عظمت شأن پناه مستقلى در برابر عذاب خدا نمى‏تواند باشد. ولى مى‏تواند از خدا تقاضاى حلّ مشكلات براى مردم كند يا درخواست هدايت براى افراد شايسته بنمايد. در روايات اهل بيت عصمت آمده است: انسانى كه در امورش خود را در پناه خدا بداند يا نيت خود را نيك سازد، خواسته‏هايش هم زيبا و نيكو مى‏شود و همچنين از آسيب‏ها و خطرات آسمانى و زمينى حفظ مى‏ماند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 285 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
در حل مشكلات و دفع بلاها 2 ✳️ امام على عليه السلام مى‏فرمايد: اعْتَصِمْ فى‏ احْوالِكَ كُلِّها بِاللَّهِ، فَإِنَّكَ تَعْتَصِمُ مِنهُ سُبْحانَهُ بِمانِعِ‏ عَزيزٍ. در همه حالاتت به خدا پناه جوى كه در اين صورت با سنگرى نيرومند خود را حفظ مى‏كنى. حضرت در يك فراز از مناجات خويش كه درياى معرفت و اقرار به درگاه الهى است عرضه مى‏دارد: خدايا! براى من پيكرى آفريدى و در آن ابزارها در اندام‏هايى نهادى كه من با آنها تو را فرمان مى‏برم و نافرمانى مى‏كنم، تو را به خشم مى‏آورم و خشنودت مى‏سازم و در نفس من انگيزه به سوى شهوات قرار دادى و مرا در سرايى آكنده از آفات جاى دادى و آن گاه به من فرمودى: باز ايست، پس من به كمك تو از گناه باز مى‏ايستم و به تو توسّل مى‏جويم و به تو پناه مى‏برم و به يارى تو خود را حفظ مى‏كنم و براى انجام آنچه خشنودت مى‏سازد، از تو توفيق مى‏طلبم. «2» «نوف بكالى مى‏گويد: اميرالمؤمنين عليه السلام را ديدم كه به سرعت مى‏رود؛ عرض كردم: كجا مى‏روى سرورم؟ فرمود: رهايم كن، اى نوف! كه اميد و آرزوهايم مرا به سمت معشوق مى‏برد؟ گفتم: مولاى من آرزويتان چيست؟ فرمود: آن كه اميد و آرزويم به اوست خود مى‏داند و نيازى نيست براى غير او بازگويم، در ادب بنده همين بس كه در خوشى‏ها و نيازهايش كسى جز خداوندگار خود را شريك نگرداند. گفتم: اى اميرالمؤمنين! من از چشم اندازى به طمع‏هاى دنيوى بر خود بيمناكم. حضرت فرمود: چرا به پناهگاه خائفان و غار عارفان پناه نمى‏برى؟ عرض كردم: مرا به آن راهنمايى كن. حضرت فرمود: خداوند علىّ عظيم است. اميدت را به حسن تفضل او پيوند بزن و اندوه و غم خود را متوجه او گردان و دلت را از هر گونه مصيبتى روى گردان ساز، اگر عرصه را بر تو تنگ كرد من گشايش آن را ضمانت مى‏كنم و با تمام وجود به خداوند سبحان رو كن؛ زيرا او مى‏فرمايد: به عزّت و جلالم سوگند! اميد هر كسى كه به غير من اميد بندد به نااميدى تبديل سازم و جامه خوارى در ميان مردم بر قامت او مى‏پوشانم و او را از نزديك خودم دور مى‏سازم و پيوندم را با او قطع مى‏كنم ...» «1» پس با اين اوصاف كه مولاى مؤمنان چنين درد دل مى‏كند يعنى انسان بايد سخت مراقب اعمال خود باشد تا پناه خود را از دست ندهد وگرنه گرفتار گرداب دام‏هايى مى‏شود كه تا پايان عمرش ذلّت و رسوايى مى‏بيند. چقدر فتنه‏هايى براى آدم پيش مى‏آيد كه اگر لطف خدا نباشد در همان دم اوّل خود را مى‏بازد. «على بن ابى‏طالب عليه السلام به مردى كه مى‏گفت: بار خدايا! از فتنه به تو پناه مى‏برم، فرمود: مى‏بينم كه از مال و فرزندت به خدا پناه مى‏برى. خداى متعال مى‏فرمايد: «همانا دارايى‏هايتان و فرزندانتان مايه آزمايش هستند.» بلكه بگو: خدايا! از گمراهى‏هاى فتنه‏ها به تو پناه مى‏برم.» بيشترين مشكلات انسان از اين‏جاست كه ظاهر خود را زيبا جلوه مى‏دهد. ولى قلب و درون خود را كه جايگاه پروردگار و محل امن و آرامش است؛ را زشت مى‏سازد. مولا على عليه السلام در حكمت‏هاى حكيمانه خود نكته اساسى را مى‏فرمايد: اللَّهُمَّ إِنّى‏ أَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ تَحْسُنَ فى‏ لامِعَةِ الْعُيُونِ عَلانِيَتى‏، وَ تَقْبَحُ فِيما أُبْطِنُ لَكَ سَريرَتى. خداوندا! به تو پناه مى‏برم از اين كه ظاهرم در ديده مردم نيكو جلوه كند و درونم در آنچه از تو پنهان مى‏كنم زشت نمايد. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 285 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «6» وَ بِقُدْرَتِكَ أَوْرَدْتَهُ عَلَيَّ وَ بِسُلْطَانِكَ وَجَّهْتَهُ إِلَيَّ «7» فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ وَ لَا مُيَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ و تو آن را به قدرتت بر من وارد كرده‏اى، و به اقتدارت به سوى من فرستاده‏اى؛ دور كننده‏اى براى آن وجود ندارد، و چيزى را كه تو بسته‏اى گشاينده‏اى برايش نمى‏باشد، و چيزى را كه تو بگشايى، كسى قدرت بستنش را ندارد، و آنچه را كه تو دشوار كرده‏اى، آسان كننده‏اى برايش نيست، و كسى را كه تو بى يار و ياور گذاشته‏اى ياورى براى او وجود ندارد.تنها تو را در دشوارى‏ها مى‏خوانند، و در بلاهاى سخت و دشوار، تنها تو پناهگاهى. بلاهاى سخت و دشوار از انسان دور نمى‏شود، مگر آنچه را كه تو دور كنى، و از گره‏هاى رنج آور، چيزى گشوده نمى‏شود، مگر آنچه را تو بگشايى. پروردگارا! بلايى بر من نازل شده، كه سنگينى‏اش مرا به زحمت و رنج انداخته، و سختى و مشكلى به دردم آورده، كه تحمّلش مرا در فشار قرار داده. دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
يا رب نظر تو برنگردد 1 ✳️ سلطنت خدا يعنى قدرت مالكانه خدا كه اخص از قدرت مطلق است همه امورى كه اسباب و ابزار آن زير نظر خداوند است همسو با اراده و عنايت الهى است. هرگز دخالت غير او در امرش راه ندارد؛ زيرا شركت مستقيم موجودى ضعيف و محدود به نام انسان حكمت‏ها و مصلحت‏ها را بر هم مى‏زند. پس گاهى كه انواع بلاها و خطرها و ضررها به انسان هجوم مى‏آورد تنها وسيله‏اى كه مى‏تواند بلاگردان و نگهبان انسان باشد، نظر خداوند است. وقتى كه مى‏گوييم توجه خدا به بنده يك عامل سعادت است يعنى چه؟ توجّه از ماده وجه به معناى ذات، صورت، چهره، سمت، هدف و ... است. گاهى خداوند قادر يك نگاه ويژه‏اى به بنده مى‏كند كه به سوى او رو مى‏كند و مى‏خواهد به او يك عنايت داشته باشد؛ حال اين توجه حق به جهت دادن يك نعمت و امتيازى يا برگرداندن بلا و عذابى يا آزمايش و ادب است. در مقابل گاهى بنده مضطر هم يك توجه خاصى به خدا دارد كه از درون خالصانه به وجه اللّه نظر دارد. «وجه اللّه» يعنى خداوندى كه صاحب جاه با قدرت و ملك است و نفوذ او فراگير است. ذات حق در همه لحظه‏ها و مكان‏ها حضور حسى دارد. خداوند مى‏فرمايد: وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَ سِعٌ عَلِيمٌ» «بقره 115» مالكيّتِ مشرق و مغرب فقط ويژه خداست؛ پس به هر كجا رو كنيد آن جا روى خداست. يقيناً خدا بسيار عطا كننده و داناست. مقصود حق از مشرق و مغرب دو جهت جغرافيايى نيست بلكه اين تعبير، كنايه از تمام جهات و همه دنياست. حق تعالى مى‏خواهد به ما بفهماند كه قبله عالم در همه جا خداست. به هر سو كه رو آوريد و بنگريد خداى بى‏نياز و دانا را مى‏يابيد چنين نيست كه اگر شما از رفتن به مساجد و پايگاه‏هاى عبادى دورى كنيد راه بندگى خدا بسته شود. خداوند موجودى ازلى و ابدى و نامحدود است به هر سو كه او را بخوانى در حضور توست. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 291 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
يا رب نظر تو برنگردد 2 ✳️ اگر وجودت را تسليم خدا كنى و نيكوكار هم باشى، مى‏بينى كه خداوند حاجت و فرمان تو را هم بدون پرسشى مى‏پذيرد و مى‏فرمايد: بَلَى‏ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبّهِ وَ لَاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ‏ وَ لَاهُمْ يَحْزَنُونَ» «بقره 112» آرى، كسانى كه همه وجود خود را تسليم خدا كنند در حالى كه نيكوكارند، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شايسته و مناسب است، نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى‏شوند. اگر تسليم به روى حق با تمام وجه باشد؛ آنگاه انسان آن روى خوش خداوند را مى‏بيند كه با بنده‏اش چه مى‏كند؟ روشن‏ترين دليل براى تسليم در برابر چيزى آن است كه انسان با تمام صورت متوجه آن شود. مؤمنانى كه با عمل نيّت خود؛ وجود خويش را تسليم فرمان پروردگار مى‏كنند، خداى منان هم با همه وجه خود به بنده‏اش روى مى‏آورد. رسول اللّه صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: مَنْ أَصْلَحَ فيما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ فِيما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ أَصْلَحَ جَوَّانِيَّهُ أَصْلَحَ اللَّهُ بَرَّانِيَّهُ وَ مَنْ أَرادَ وَجْهَ اللَّهِ أَنَالَهُ اللَّهُ وَجْهَهُ وَ وُجُوهَ النَّاسِ هر كه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح گرداند و هر كه درونش را درست كند، خداوند بيرونش را درست گرداند و هر كه رضايت خدا را بطلبد، خداوند رضايت خودش و مردم را نصيب او گرداند. رضايت خداوند به اين است كه به سوى او رو كنى و از او طلب حاجت يا دفع بلا و گرفتارى كنى تا در وقت نيازمندى وجه اللّه را ببينى. وگرنه تلخى‏هايى پيش آيد كه دو چندان بايد خرج كنى تا حق آن را ادا كنى و لكه ننگ ريا و نفاق را پاك سازى. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: كُلُّ حَسَنَةٍ لايُرادُ بِها وَجْهُ اللَّهِ تَعالى‏، فَعَليْها قُبْحُ الرِّياءِ وَ ثَمَرَتُها قُبْحُ الْجَزاءِ هر كار نيكى كه براى رضاى خداى بزرگ انجام نگيرد، زشتى ريا بر آن است و ميوه‏اش زشتى كيفر باشد. اين بنده عصيانگر چه بايد بكند تا پل‏هاى بازگشت به سوى پناه خداوند را خراب نكند و حلقه وصل و پيوند فطرت با اصل خويش را نشكند مولاى حق پويان اميرمؤمنان على عليه السلام در اميدى را بر روى ما باز مى‏كند و مى‏فرمايد: وَ كُنْ لِلَّهِ مُطيعاً وَ بِذِكْرِهِ آنِساً وَ تَمَثَّلْ فى‏ حالِ تَوَلّيكَ عَنْهُ إِقْبالَهُ عَلَيْكَ، يَدْعوُكَ الى‏ عَفْوِهِ وَ يَتَغَمَّدُكَ بِفَضْلِهِ، وَ أَنْتَ مُتَوَلٍّ عَنْهُ إِلى‏ غَيْرِهِ!. خدا را بنده باش و به ياد او انس بگير و در حال روى گرداندن از خدا روى آوردن او را به سوى خود مجسّم كن كه تو را به عفوش دعوت مى‏كند و به فضلش مى‏پوشاند و تو از او روى مى‏گردانى و به غير او روى مى‏آورى!. از احاديث قدسى كه در زبور حضرت داود عليه السلام آمده است، خداوند فرموده است: اى فرزند آدم! حاجت از من مى‏طلبى ولى من برآورده نمى‏كنم چرا كه به منافع تو آگاهم سپس تو نسبت به خواسته‏ات اصرار مى‏كنى، در نتيجه آنچه كه مى‏خواهى به تو مى‏دهم. آنگاه از همان داده‏هايم بر گناه كردن كمك مى‏جويى. پس اراده مى‏كنم كه آبروى تو را بريزم و تو دست به دعا بلند مى‏كنى و من آبروى تو را حفظ مى‏كنم. چقدر من با تو به خوبى برخورد مى‏كنم و تو چقدر با بدى و زشتى با من معامله مى‏كنى. نزديك است نسبت‏ به تو به گونه‏اى خشمگين شوم كه بعد از آن هيچگاه راضى نگردم. «1» اين صحنه رويارويى بنده با خداست كه حق روى خوش نشان مى‏دهد ولى بنده نادان با بى‏شرمى براى خلاف خود به خدايش رشوه مى‏دهد. اين است كه مولاى ما امير متقيان در به درگاه ربوبى التماس مى‏كند كه: الَهِى أَنَا عَبْدُكَ الضَّعيفُ المُذْنِبُ وَ مَمْلُوكُكَ الْمُنيبُ (الْمَعيبُ)، فَلاتَجْعَلْنى‏ مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَكَ وَ حَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِكَ. خدايا! من بنده ناتوان گنهكار توام و مملوك توبه كننده به پيشگاهت، مرا از كسانى كه رويت را از آنان برگرداندى قرار مده و نه از كسانى كه غفلتشان از بخششت محروم‏شان نموده است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 291 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «8» فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ افْتَحْ لِي يَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِكَ وَ اكْسِرْ عَنِّي سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِكَ وَ أَنِلْنِي حُسْنَ النَّظَرِ فِيمَا شَكَوْتُ پس بر محمد و آلش درود فرست، اى پروردگارم! به توان و تواناييت درِ گشايش و فرج را به روى من باز كن، و به چاره سازيت، تسلّط غم و اندوه را از من بشكن و مرا در موردى كه از آن شكايت دارم، به تأمل و تدبّر نيك برسان. وَ أَذِقْنِي حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِيمَا سَأَلْتُ وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِيئاً وَ اجْعَلْ لِي مِنْ عِنْدِكَ مَخْرَجاً وَحِيّا و در آنچه از تو درخواست مى‏كنم، شيرينى اجابت را بچشان، و از جانب خودت، رحمت و گشايشى گوارا به من ببخش، و براى من از نزد خود، راه نجاتى سريع قرار ده‏ دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
1 ✳️ پوينده راه حق و حقيقت بايد پيوسته گشايش معنوى خود را از خداوند درخواست كند و در امور معنوى به كسانى كه در اوج قله‏هاى كمال هستند، بنگرد تابه افزونى عمل خود ننازد. اما در گشايش‏هاى مادى بايد به فقيران و زيردستان نگاه كند تا خود را در حد كفايت ببيند و به حق خود قانع باشد. گشايش در امور زندگى از سنت‏هاى الهى است كه بر اساس رسم روزگار سختى و راحتى پى‏درپى هم مى‏آيند و خوشى‏ها به ناراحتى‏ها نزديك مى‏شوند. پروردگار عالم، انسان را در دو حالت گرفتارى و آسايش مى‏آزمايد تا او را كمال و شخصيّت دهد؛ زيرا انسان در مسير رفاه و خوشى به جايى نمى‏رسد بلكه با غرور و لجاجت خود را نابود مى‏كند. بلكه در راه سختى‏ها و گرفتارى‏ها صاحب فضل و دانش و تجربه مى‏شود. امّا گاهى بلاها و مشكلات او بيشتر مى‏شود و او در اين‏ وضعيت ساخته مى‏شود و سپس درِ آسايش به روى او باز مى‏شود و او در خوشى‏ها و لذّت‏هاى هر چند زودگذر به سر مى‏برد. و اين حالت در خوبى و بدى پيوسته ادامه دارد تا به جايگاه اصلى خود بازگردد. واژه فتح در لغت به معنى از بين بردن پيچيدگى و گشودن است و آن بر دو گونه است: گاهى با چشم ديده مى‏شود مانند گشودن قفل و گاهى با انديشه درك مى‏شود مانند گشودن پيچيدگى اندوه و غم‏ها يا گشودن راز و اسرار علوم و عجايب خلقت يا داورى كردن ميان دو نفر در گشودن مشكل مخاصمه و اختلاف نظرها. يكى از اسماى الهى ( ) است يعنى خداوند درهاى رزق و رحمت را به سوى بندگان باز مى‏كند و همچنين بين آنان حكم مى‏كند. در بعضى روايات ذكر يا فَتَّاح براى حل مشكلات تأكيد شده است. چرا كه اين نام بزرگ حضرت حق تعالى كه به صورت صيغه مبالغه آمده است بيانگر قدرت پروردگار بر گشودن قفل مشكلات و برطرف كننده هر اندوه و غم و فراهم سازنده اسباب پيروزى و موفقيت است. و در حقيقت كليد همه درهاى بسته در دست با كفايت اوست. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 296 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ سوره شرح يا انشراح در قرآن در همين زمينه بر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نازل شده است كه به وجود مبارك رسول اللّه صلى الله عليه و آله گشايش روحى و جسمى عطا فرموده تا در تحمّل وظيفه سنگين رسالت و هدايت، احساس نگرانى نداشته باشد. براى دلدارى به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا* إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا پس بى‏ترديد با دشوارى آسانى است.* [آرى‏] بى‏ترديد با دشوارى آسانى است. در اين دو آيه به پيامبرش مهمترين بشارت را مى‏دهد و نور اميد را بر قلب پاكش مى‏اندازد كه با سختى آسانى است، باز تأكيد مى‏فرمايد، به يقين با هر سختى آسانى است. پيام اين آيات اين است كه غم مخور مشكلات و سختى‏ها به اين صورت باقى نمى‏ماند، مخالفت دشمنان و محروميّت‏هاى مادى و اقتصادى و فقر مسلمانان ادامه نمى‏يابد پس از آن همه فشارها و آزارهاى روحى و جسمى كه بر رسول اللّه صلى الله عليه و آله و مسلمانان وارد شد، ميوه شيرين هدايت انسان‏ها نمايان شد و راه اسلام براى پذيرش حق و حقيقت در مدينه و ديگر شهرها و ... باز شد. اين وعده الهى است كه در زبان رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله جارى گشته است كه فرمود: ... وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ وَ أَنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْكَرْبِ وَ أَنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً، إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً. ... بدان كه با هر شكيبايى موفقيّت است و با هر مشكلى گشايشى است و با هر سختى آسايشى است، با هر دشوارى راحتى است. حضرت رسول صلى الله عليه و آله درباره آيه الَمْ نَشْرَحْ ... فرمود: اگر دشوارى در لانه‏اى باشد، آسانى نزد او مى‏رود تا بيرونش آورد. سپس تلاوت فرمود: إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً». هر چه امور داراى سختى و تلخى بسيار باشد به دروازه رهايى و آرامش نزديك‏تر است. پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: أَضْيَقُ الْأَمْرِ أَدْناهُ مِنَ الْفَرَجِ. دشوارترين امور، نزديكترين آنها به گشايش است. به هر حال چرخه روزگار يكسان نمى‏چرخد در اوج و فرودها بسيارى از حقيقت باطن‏ها و ضمير دلها بر هر فرد و جامعه‏اى آشكار مى‏شود. امام على عليه السلام در بيان حكيمانه خويش نويد فضاى باز حيات را مى‏دهد: عِنْدَ تَناهِى الشِّدَّةِ تَكُونُ الْفُرْجَةُ وَ عِنْدَ تَضايُقِ حَلَقِ الْبَلاءِ يَكُونُ الرَّخاءُ. زمان اوج سختى مرحله گشايش و هنگام تنگى حلقه‏هاى بلا نوبت آسايش است. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 296 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «8» فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ افْتَحْ لِي يَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِكَ وَ اكْسِرْ عَنِّي سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِكَ وَ أَنِلْنِي حُسْنَ النَّظَرِ فِيمَا شَكَوْتُ پس بر محمد و آلش درود فرست، اى پروردگارم! به توان و تواناييت درِ گشايش و فرج را به روى من باز كن، و به چاره سازيت، تسلّط غم و اندوه را از من بشكن و مرا در موردى كه از آن شكايت دارم، به تأمل و تدبّر نيك برسان. وَ أَذِقْنِي حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِيمَا سَأَلْتُ وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِيئاً وَ اجْعَلْ لِي مِنْ عِنْدِكَ مَخْرَجاً وَحِيّا و در آنچه از تو درخواست مى‏كنم، شيرينى اجابت را بچشان، و از جانب خودت، رحمت و گشايشى گوارا به من ببخش، و براى من از نزد خود، راه نجاتى سريع قرار ده‏ دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
3 ✳️ «زنى به نزد حضرت اميرمؤمنان شكايت كرد كه همسرش به او خرجى زندگى و نفقه نمى‏دهد، در حالى كه مرد او بسيار تنگ‏دست بود، على عليه السلام از اين كه همسرش او را به زندان بياندازد خوددارى كرد و در جواب آن زن فرمود: با هر تنگ‏دستى، راحتى است و او را به صبر و تحمل دعوت كرد.» «3» بنابراين بايد كليدهاى گشايش را شناخت تا درهاى رحمت گشوده شود. نبى اكرم صلى الله عليه و آله يادآورى فرمود: اگر آسمان و زمين؛ بر بنده‏اى بسته شود؛ و او تقوى پيشه كند، خداوند براى او راه گشايش و خروج از گرفتگى آن دو را فراهم كند. امام صادق عليه السلام به سفيان ثورى در سفارشى اساسى مى‏فرمايد: اى سفيان! هر گاه از سوى حاكم يا ديگران اندوهى به تو رسيد بسيار بگو: «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إِلّا بِاللّه» هيچ قدرت و قوتى نيست مگر به اتكاى خداوند كه آن كليد گشايش و گنجى از گنج‏هاى بهشت است. «1» صاحب كتاب بحار الأنوار، در جلد 92 دعاهايى براى رفع شدت بلاها، دفع دشمن و خطرات و أدعيه انبيا جهت رهايى از زندان و آفت‏ها و بلايا در سه باب مستقل 106، 107، 108 آورده است: از أدعيه انبيا، دعاء النبى صلى الله عليه و آله كه معروف به دعاى فَرَج است و بخشى از آن چنين است: ... أَسْالُكَ بِهِ أَنْ تُصَلِّىَ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تُيَسِّرَ لى‏ مِنْ أَمْرِى‏ ما أَخافُ عُسْرَهُ وَ تُفَرِّجَ عَنِّى الْهَمَّ وَ الْغَمَّ وَ الْكَرْبَ وَ ما ضاقَ بِهِ صَدْرى‏ وَ عِيلَ بِهِ صَبْرى‏ فَإِنَّهُ لايَقْدِرُ عَلى‏ فَرَجى‏ سِواكَ وَ افْعَلْ بِى ما أَنْتَ أَهْلُهُ يا أَهْلَ التَّقْوى‏ وَ أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ يا مَنْ لايَكْشِفُ الْكَرْبَ غَيْرُهُ وَ لايُجَلِّى الْحُزْنَ سِواهُ وَ لايُفَرِّجُ عَنّى‏ إِلَّا هُوَ اكْفِنِى شَرَّ نَفْسى‏ خاصَّةً وَ شَرَّ النَّاسِ عامَّةً وَ أَصْلِحْ لى‏ شَأْنى‏ كُلَّهُ وَ أَصْلِحْ أُمُورى‏ وَ اقْضِ لِى حَوائِجِى وَ اجْعَلْ لِى مِنْ أَمْرى‏ فَرَجاً وَ مَخْرَجاً فَانَّكَ تَعْلَمُ وَ لا أَعْلَمَ وَ تَقْدِرُ وَ لا أَقْدِرُ وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَى‏ءٍ قَدِيرٌ بِرَحْمَتِكَ يا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. سؤال مى‏كنم تو را به حق آن نام كه رحمت فرستى بر محمد و آل او و آن كه آسان گردانى براى من آنچه را كه از دشواريش مى‏ترسم و برطرف نمايى از من اندوه و غم و حزن را و آنچه را به سبب آن سينه من تنگ شده است و به سبب آن صبر من برطرف شده است. پس به درستى كه قادر نيست برخلاصى‏ من غير تو و بجاى آور براى من به آنچه كه سزاوار آنى. اى اهل پرهيزگارى و اهل آمرزش، اى كسى كه اندوه را تنها تو برطرف سازى و دلگيرى را تنها تو زايل كنى؛ و او بر من گشايش نمايد. مرا از شر نفس به ويژه و از شر مردم هميشه كفايت نماى. همه حال مرا نيكو گردان و امور مرا اصلاح فرما و حاجت‏هاى مرا برآور و در كار من گشايش و خروجى قرار ده. پس به درستى كه تو مى‏دانى و من نمى‏دانم و تو قادر و توانايى و من قادر نيستم و تو بر همه چيز بسيار توانايى، به حق مهربانى تو اى مهربان‏ترين مهربانان. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 296 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
✳️ خواسته‏هاى بندگان وسيله ارتباط درونى با خداوند است. و حاجت بنده راه محبت و پيوند خالق با مخلوق است. شيرينى دريافت پاسخ حق تعالى اين است كه ياد و پرسش او در قلب و ذهن پيوسته باشد. ماهيت پرسش در اين است كه انسان نيازهاى فكرى يا قلبى دارد كه بايد از ديگرى خواسته خود را برآورده سازد تا به حق مطلب برسد. بنابراين اگر پروردگار از بندگان پرسش مى‏كند، چون آنان نقص دارند، بايد به حقايق آگاهى يابند و دانش خويش را تكميل كنند. ولى پرسش انسان از حق دليل بر نقص خداوند نيست؛ زيرا حق تعالى كمال نهايى و فاعل محض است و نقص و ضعف در او راه ندارد. اين مطلب در روان‏شناسى ثابت است كه از هر كسى سؤالى شود و نتواند پاسخ‏ مناسبى به آن دهد، ناراحت مى‏شود؛ زيرا او ضعف و محدوديت دارد ولى خدا اين گونه نيست كه اگر از او پرسشى شود غضبناك گردد؛ زيرا او كامل است و مى‏تواند هر پرسشى را به مقتضاى حال پرسشگر پاسخ دهد. در نتيجه حضرت حق اين حالت پرسشگرى را دوست مى‏دارد. امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: ... إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ أَنْ يُسْالَ وَ يُطْلَبَ ما عِنْدَهُ. همانا خداى تعالى دوست دارد كه از او درخواست شود و آنچه را نزد اوست بخواهند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 302 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «9» وَ لَا تَشْغَلْنِي بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِكَ وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِكَ‏ خداوندا مرا به خاطر غم و حزن و اندوه از رعايت خود ، و به كار گرفتن ات باز مدار. دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ها 1 ✳️ درخواست بنده از حق به سه گونه است: الف- زبانى: مانند درخواست نيكى و خير در دنيا و آخرت: وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى الْأَخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» «بقره 201» و گروهى از آنان مى‏گويند: پروردگارا! به ما در دنيا نيكى و در آخرت هم نيكى عطا كن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. امام جواد عليه السلام در اين باره مى‏فرمايد: نيازها با خواهش خواسته مى‏شود و با قضاى الهى نازل شود و عافيت بهترين عطاست. ب- حالى: مانند نيازمندى كه دست نياز به سوى بى‏نيازى دراز مى‏كند، بدون آن كه چيزى بگويد و با زبان حال عرض حاجت مى‏كند به اين معنا كه بنده‏اى از حال خود خبر دارد كه عنايتى از سوى حق به او مى‏شود و بايد آن را درخواست كند؛ پس منتظر فرا رسيدن زمان فيض آن است. خداوند منّان در اين باره مى‏فرمايد: ادْعُواْ رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَايُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ» «اعراف 59» پروردگارتان را از روى فروتنى و زارى و مخفيانه بخوانيد [و از آداب و شرايط دعا تجاوز نكنيد]؛ يقيناً خدا متجاوزان را دوست ندارد. چنانكه رسول اللّه صلى الله عليه و آله فرمود: همانا براى پروردگارتان در روزهاى زندگيتان، زمانى است كه نسيم‏هاى معنوى مى‏وزد، آگاه باشيد و خود را در محل آن قرار دهيد. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 303 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ها 2 ✳️ ج- استعدادى: مانند همه موجودات به فراخور استحقاق و ظرفيت وجوديشان از حق تعالى درخواست مى‏كنند. يَسَلُهُ مَن فِى السَّموَ تِ وَ الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِى شَأْنٍ» «ارحمن29» هر كه در آسمان ها و زمين است از او درخواست [حاجت‏] مى‏كند، او هر روز در كارى است. اين وضعيت موجودات آسمانى و زمينى برحسب اقتضاى هستى و آفرينش آنان است كه شب و روز در انتظار باران رحمت حق هستند؛ زيرا گنجايش درخواست آنان افزونتر از خواسته‏هاى بشر است. كه همگان بايد در خدمت انسان‏ باشند و آفرينش آن دو حتى از خلقت آدم هم مهمتر است ولى بيشتر مردم اين مطالب را نمى‏دانند. پس خداوند به همه موجودات توجّه دارد و در پاسخ به حالت انتظار آنان خطاب مى‏فرمايد: وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ «غافر 60» و پروردگارتان گفت: مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. همگى مرا بخوانند تا در بى‏نيازى را بر روى آفرينش باز كنم، حق مرا ادا كنيد تا درهاى رحمت را بگشايم، به تعهد و پيمان‏ها عمل كنيد تا من هم به پاسخگويى وفا كنم؛ زيرا وعده خداوند به اجابت خواسته يك وعده مشروط است نه مطلق؛ زيرا براى قبولى حاجات شرايطى هست كه تا ارتباط دو طرفى باشد خداوند از حال دعا و خواهش بنده لذت مى‏برد و به نزد فرشتگان افتخار مى‏كند پس بنده هم براى دريافت حتمى حاجت بايد مقدمات راهيابى را فراهم كند تا به مقامات بالاتر برسد از اينرو امام صادق عليه السلام به ميسر مى‏فرمايد: إِنَّ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَنْزِلَةً لاتُنالُ إِلَّا بِمَسْأَلَةٍ. در نزد خداوند مقامى است كه تنها با دعا و درخواست به آن رسيده مى‏شود. چگونه بايد رسيد به درجاتى كه پله‏هاى آن را بايد در دنيا با دعا و مناجات گذراند. تا لذت شيرينى شرفيابى به حضور حق را احساس كرد. عبداللّه بن سنان گفت: ازامام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود: بسيار دعا كنيد؛ زيرا دعا كليد بخشش خداوند و وسيله رسيدن به هر حاجت است. در نزد پروردگار نعمت‏ها و رحمت‏هايى است كه تنها با دعا مى‏توان به آن رسيد. دانشمندى مى‏گويد: وقتى كه ما نيايش مى‏كنيم خود را به قوه پايان ناپذيرى كه تمام كاينات را به هم پيوسته است متصل و مربوط مى‏سازيم. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 303 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «9» وَ لَا تَشْغَلْنِي بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِكَ وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِكَ‏ خداوندا مرا به خاطر غمگينى و حزن و اندوه از رعايت خود ، و به كار گرفتن ات باز مدار. دعای 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
فيوضات و 1 ✳️ كسانى كه خوشى و ناخوشى در حال آنان نسبت به واجبات الهيّه و سنن اسلاميه اثر مى‏گذارد، به خاطر غم و اندوهى كه عاقبتش زايل شدنى است خود را از بركات و فيوضات محروم مى‏نمايند. در توضيح فراز بالا لازم است به مختصرى از فيوضاتى كه از واجبات و مستحبّات نصيب انسان مى‏گردد اشاره مى‏شود. از امام باقر عليه السلام روايت شده: عَشْرٌ مَنْ لَقِىَ اللَّهَ بِهِنَّ دَخَلَ الْجَنَّةَ: شَهادَةُ أنْ لا إلهَ إلَّا اللَّهُ، وَ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ، وَ الإْقْرارُ بِما جاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ إقامُ الصَّلاةِ، وَ إيتاءُ الزَّكاةِ، وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضانَ، وَ حِجُّ الْبَيْتِ وَ الْوَلايَةُ لأِوْلياءِ اللَّهِ، وَ الْبَراءَةُ مِنْ أعْداءِ اللَّهِ، وَ اجْتِنابُ كُلِّ مُسْكِرٍ. ده صفت است كه هر كس خدا را با آنها ملاقات كند داخل بهشت خواهد شد: شهادت به وحدانيّت خدا و به رسالت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و اقرار و اعتراف به آنچه از جانب خدا آورده و بپا داشتن نماز و دادن زكات و روزه ماه رمضان و انجام حجّ خانه خدا و دوستى با دوستان خدا و بيزارى از دشمنان حضرت‏ ربّ و دورى كردن از هر چه مست كننده است. حضرت موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ كانَ وُضُوؤُهُ ذلِكَ كَفّارَةً لِما مَضى‏ مِنْ ذُنُوبِهِ فى نَهارِهِ ما خَلَا الْكَبائِرَ، وَ مَنْ تَوَضَّأَ لِصَلاةِ الصُّبْحِ كانَ وُضُوؤُهُ ذلِكَ كَفّارَةً لِما مَضى‏ مِنْ ذُنُوبِهِ فى لَيْلَتهِ ما خَلَا الْكَبائِرَ. هر كس براى نماز مغرب وضو بگيرد، اين وضوى او كفّاره گناهان گذشته روز اوست به غير از گناهان بزرگ. و هر كس براى نماز صبح وضو بگيرد اين وضو كفاره گناهان گذشته شب اوست به استثناى گناهان بزرگ. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: ألا أدُلُّكُمْ عَلى سِلاحٍ يُنْجيكُمْ مِنْ عَدُوِّكُمْ، وَ يُدِرُّ رِزْقَكُمْ؟ قالُوا: نَعَمْ، قالَ: تَدْعُونَ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ، فَإنَّ سِلاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعاءُ. آيا شما را راهنمايى ننمايم بر اسلحه و ساز و برگى كه شما را از دشمنان نجات بخشد و روزى شما را زياد گرداند؟ گفتند: چرا، يا رسول اللَّه. فرمود: در شب و روز خدا را بخوانيد و دعا كنيد، چون يگانه اسلحه مؤمن دعاست. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 303 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
فيوضات و 2 ✳️ امام صادق عليه السلام فرمود: مَنْ مَشى‏ إلَى الْمَسْجِدِ لَمْ يَضَعْ رِجْلَهُ عَلى‏ رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إلّا سَبَّحَتْ لَهُ الأْرْضُ إلَى الأْرَضينَ السّابِعَةِ. هر كس پياده به سوى مسجد روان شود، پاى خود را بر هيچ تر و خشكى نمى‏گذارد مگر آن كه از آن جا تا زمين هفتم براى او پروردگار را تسبيح مى‏نمايند. در شرح اين روايت آمده است: از آنجايى كه به فرموده قرآن، همه موجودات تسبيح خوان حقّند و شعور توحيد در ذات آنان هست، قدمى كه در راه حق برداشته شود از بس با ارزش است بر روى هر چيزى كه واقع شود از آن نقطه تا طبقه هفتم زمين از روى بهجت و سرور، تسبيح خدا را مى‏گويند و اين تسبيح را به نفع رونده به سوى مسجد قرار مى‏دهند. امام رضا عليه السلام فرمود: عَلَيْكُمْ بِصَلاةِ اللَّيْلِ، فَما مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ يَقُومُ آخِرَ اللَّيْلَ فَيُصَلّى ثَمانِىَ رَكَعاتٍ وَ رَكْعَتَىِ الشَّفْعِ وَ رَكْعَةَ الْوَتْرِ، وَ اسْتَغْفَرَاللَّهَ فى قُنُوتِهِ سَبْعينَ مَرَّةً إلّا اجيرَ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ وَ مِنْ عَذابِ النّارِ، وَ مُدَّ لَهُ فى عُمْرِهِ، وَ وُسِّعَ عَلَيْهِ فِى مَعيشَتِهِ. ثُمَّ قالَ عليه السلام: إنَّ الْبَيُوتَ التَّى يُصَلّى‏ فيها بِاللَّيْلِ يَزْهَرُ نُورُها لِأهْلِ السَّماءِ كَما يَزْهَرُ نُورُ الْكَواكِبِ لأِهْلِ الأْرْضِ. شما را به نماز شب سفارش مى‏كنم، مؤمنى نيست كه آخر شب برخيزد و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر را همراه با هفتاد مرتبه استغفار در قنوت بجاى آورد مگر اين كه از عذاب قبر و عذاب جهنّم امان داده مى‏شود و در عمرش اضافه مى‏گردد و وسعت رزق به او مرحمت خواهد شد. سپس حضرت رضا عليه السلام فرمودند: خانه‏هايى كه در آن نماز شب بجاى آورده مى‏شود، نورش براى اهل آسمان همچون نور ستاره پر فروغ براى اهل زمين مى‏درخشد. امام باقر عليه السلام فرمود: إذا صَلَّيْتَ الْعَصْرَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقُلْ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الأْوْصياءِ الْمَرْضِيّينَ بِأفْضَلِ صَلَواتِكَ، وَ بارِكْ عَلَيْهِمْ بِأفْضَلِ بَرَكاتِكَ، وَ السَّلامُ عَلَيْهِمْ وَ عَلى أرْواحِهِمْ وَ أجْسادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ.» فَإنَّهُ مَنْ قالَها بَعْدَ الْعَصْرِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِأةَ ألْفِ حَسَنَةٍ، وَ مَحا عَنْهُ مِأَةَ ألْفِ سَيِّئَةٍ، وَ قَضى‏ لَهُ بِها مَأَةَ ألْفِ حاجَةٍ، وَ رَفَعَ لَهُ بِها مِأَةَ ألْفِ دَرَجَةٍ. چون نماز عصر را در روز جمعه بجاى آوردى اين دعا را بخوان: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الأْوْصياءِ الْمَرْضِيّينَ بِأفْضَلِ صَلَواتِكَ و بارِكْ عَلَيْهِمْ بِأفْضَلِ بَرَكاتِكَ و السَّلامُ عَلَيْهِمْ وَ عَلى أرْواحِهِمْ وَ أجْسادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ.» به حقيقت كه هر كس اين دعا را بخواند، خداوند براى او صدهزار حسنه مى‏نويسد، صدهزار گناه محو مى‏كند و صدهزار حاجت او را برآورده مى‏نمايد و صد هزار درجه به او مرحمت مى‏نمايد. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: ما مِنْ صَلاةٍ تَحْضُرُ وَقْتُها إلّا نادى مَلَكٌ مِنْ بَينِ يَدَىِ النّاسِ: قُومُوا إلى نيرانِكُمُ الَّتى أوْقَدْتُمُوها عَلى ظُهُورِكُمْ، فَأطْفِئُوها بِصَلاتِكُمْ. وقت نمازى نمى‏رسد مگر اين كه ملكى در برابر مردم فرياد مى‏زند: به سوى آتشى كه براى خود برافروخته‏ايد و آن را به پشت مى‏كشيد برخيزيد و براى خاموش كردنش با نماز خويش اقدام كنيد. امام صادق عليه السلام فرمود: صَلاةُ فَريضَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِشْرينَ حِجَّةٍ، وَ حِجَّةٌ خَيْرٌ مِنْ بَيْتٍ مَمْلُوٍّ مِنَ‏ الذَّهَبِ يُتَصَدَّقُ بِهِ حَتّى‏ يَفْنى‏. يك نماز واجب بهتر از بيست حج است و يك حج بهتر از خانه‏اى است كه از طلا پُر باشد و همه آن را در راه خدا صدقه بدهند. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: مَنْ كانَ الْقُرْآنُ حَديثَهُ، وَالْمَسْجِدُ بَيْتَهُ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ. هر كس، قرآن سخنش و مسجد خانه‏اش باشد خداوند در بهشت خانه‏اى براى او بنا كند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 303 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
فيوضات و 3 ✳️ روايات در باب فرائض و سنن بسيار زياد است، آنچه نقل شد قطره‏اى از دريا بود. در اين زمينه مى‏توانيد به كتابهاى «مجموعه ورّام»، «روضة الواعظين»، «بحار الأنوار»، «وسائل الشيعة»، «ثواب‏الاعمال»، «المحجّة البيضاء» مراجعه نماييد. در هر صورت از خداوند مهربان بخواهيم كه به سبب غم و اندوه، از رعايت واجبات و اجراى سنّت‏ها باز نمانيم كه بازماندن از فرايض و جدايى از سنّت‏ها، محروميّت از فيض الهى و رحمت خاصّه حضرت ربّ العزّة است و مؤمن را نشايد كه بين خود و بين آن همه فيوضات ملكوتيّه حايل ايجاد كند. انسان نبايد خود را در حوادث و مكاره و غم و غصّه‏ها حبس نمايد، او بايد در فضاى الهى زندگى كند تا حوادث وى را از مسائل الهى به خصوص واجبات و سنّت‏ها محروم ننمايد. واجبات بدنى و مالى و حقوقى، منافع بسيار سنگينى در دنيا و حسنات غير قابل شمارشى در آخرت نصيب انسان مى‏نمايد. چه قبيح است كه آدمى به خاطر هجوم شدايد و مكاره از آن همه منافع دنيايى و آخرتى بازبماند. اجراى حقوق زن و فرزند، پدر و مادر، اقوام و نزديكان، رسيدگى به يتيم و مريض، زيارت مردم مؤمن، تشييع جنازه، دستگيرى از مردم، از سننى است كه راه انسان را به بهشت و خشنودى حضرت محبوب نزديك مى‏كند، غم و غصّه و شدّت و حدّت و مكاره و رنج‏ها چيزى نيست كه ما را از اين همه فيوضات محروم سازد. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 303 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) در هنگام : «10 » فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِي يَا رَبِّ ذَرْعاً وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَيَّ هَمّاً وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى كَشْفِ مَا مُنِيتُ بِهِ وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِيهِ فَافْعَلْ بِي ذَلِكَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْكَ يَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِيمِ. پرورگارا! به سبب بلايى كه بر من نازل شده، درمانده شده‏ام و از تحمّل آنچه براى من پيش آمده، دلم از اندوه و غصه پر شده، و تو به برطرف كردن آنچه كه به آن گرفتار شده‏ام، و دور كردن بلايى كه در آن افتاده‏ام، توانايى؛ بنابراين قدرت و تواناييت را درباره من به كار گير؛ اگر چه از جانب تو سزاوار آن نيستم. اى داراى عرش بزرگ! دعای بند آخر لطف خداوند در رفع گرفتارى بدون استحقاق عبد 🙏کانال انس با 🆔 @sahife2
بند آخر لطف خداوند در رفع گرفتارى بدون استحقاق عبد 1 ✳️ حزن، حالتى از حالات روحى روانى است كه به طور طبيعى در شرايط ويژه‏اى براى آدم پيش مى‏آيد. البته با توجّه به روحيات و مراتب وجودى انسان‏ها، ظروف ويژه براى بروز و ظهور چنين حالتى نسبت به افراد انسانى متفاوت است، به گونه‏اى كه مى‏توان با توجه به اين تفاوت‏ها به مرتبه وجودى افراد پى‏برد. بنابراين مى‏توان گفت: ظروف خاص براى بروز و ظهور چنين حالتى در دنيا خواهان با ظروف خاص اهل آخرت و اهل كمال و معرفت تفاوت اساسى دارد. اهل دنيا پيوسته در پى رسيدن به خوشى‏ها و لذت‏هاى ناپايدار نفسانى هستند و چون شالوده دنيا با اندوه و خوارى پيچيده است پس آنان به سرعت نااميد مى‏شوند. همچنانكه امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: الرَّغْبَةُ فى‏ الدُّنيا تُوْرِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فى‏ الدُّنيا راحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ. ميل به دنيا موجب اندوه و ناراحتى مى‏شود و پارسايى در دنيا سبب آسايش دل و بدن است. ولى چنين ظرفى براى اهل آخرت، شوق رسيدن به نعمت‏ها و لذّت‏هاى معنوى اهل بهشت و شدت حب و عشق به وصال حق مى‏باشد. اهل معرفت به مرتبه‏اى از شدت حب و عشق به وصال حق مى‏رسند كه به حزن و اندوه دچار مى‏شوند. حضرت يعقوب عليه السلام از فراغ يوسفش محزون مى‏شود كه به درگاه خداوند شكايت مى‏كند: قَالَ إِنَّمَآ أَشْكُواْ بَثّى وَ حُزْنِى إِلَى اللَّهِ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَاتَعْلَمُونَ «یوسف 86» گفت: شكوه اندوه شديد و غم و غصه‏ام را فقط به خدا مى‏برم و از خدا مى‏دانم آنچه را كه شما نمى‏دانيد. شكايت انبياى الهى عين بندگى و ابراز عشق به ذات مقدس خداوند است. بنابراين اگر انبيا و اولياى الهى اهل صبر و استقامت و تسليم و رضا هستند شكايت و حزن آنان براى چيست؟ براساس احاديث نبوى و معصومين عليه السلام آنچه كه با مقام صبر و بندگى خداوند ناسازگار است كه بنده در گرفتارى‏ها و بلاها كه از طرف خدا براى او پيش مى‏آيد، بى‏تابى نمايد و بيش از مصيبتى كه به او رسيده است به خدا شكوه كند، ولى اگر گرفتارى و مشكلات خود را به نزد حق ببرد، بدون آن كه بى‏تابى كند، همان عبوديت و بندگى است. امام على عليه السلام اين حالت را براى مسلمانان چنين وظيفه مى‏داند و مى‏فرمايد: هر گاه مسلمانان در تنگنا و سختى قرار گيرد نبايد با حالت بى‏تابى از خدا شكايت كند بلكه تنها بايد به سوى كسى كه كليد دار امور و گشاينده كارهاست شكايت برد. پس نبايد خداوند بزرگ را متهم ساخت و او را محكوم كرد كه تو مرا آزار مى‏دهى و از نعمت‏ها محروم مى‏كنى، بلكه بگو به من لطف مى‏كنى و مرا مستحق ثواب و پاداش آخرتى قرار مى‏دهى حتى از گناهان من گذشت مى‏كنى كه من سزاوار عفو و بخشش بسيار تو نيستم. درمواعظ امام صادق عليه السلام آمده است كه: شخصى از حضرت صادق عليه السلام پرسيد: با كرامت‏ترين خلق خدا كيست؟ حضرت فرمود: كسى كه بيشترين ذكر و ياد حق تعالى را داشته باشد. پرسيد: منفورترين خلق در نزد خدا كيست؟ حضرت فرمود: كسى كه خداوند را متهم مى‏كند. گفت: آيا كسى هست كه خدا را متهم سازد؟ فرمود: بله، كسى كه از خداوند خير و بركت درخواست كند پس خير براى او در شكل بلا و گرفتارى بدى پيش مى‏آيد و او خشمگين مى‏شود. اين همان متّهم ساختن حق تعالى است. پرسيد: چه كسى اين گونه است؟ حضرت فرمود: كسى كه به خداوند شكوه مى‏كند. پرسيد: آيا كسى هست كه از خدا شكايت كند؟ حضرت فرمود: بله، كسى كه هنگام گرفتارى، شكايتش بيش از آن گرفتارى و بلاست كه به او رسيده است. پرسيد: چه كسى اين گونه است؟ حضرت فرمود: كسى كه هرگاه به او نعمتى داده شود سپاس‏گزارى نمى‏كند و در هنگام بلا و گرفتارى صبر و بردبارى نمى‏نمايد .... 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 312 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
بند آخر لطف خداوند در رفع گرفتارى بدون استحقاق عبد 2 ✳️ در سوره انبيا به تسبيح گويى حضرت در شكم نهنگ و نجات يافتنش پرداخته است و مى‏فرمايد: وَ ذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى‏ فِى الظُّلُمتِ أَن لَّآإِلهَ إِلَّآ أَنتَ سُبْحنَكَ إِنّى كُنتُ مِنَ الظلِمِينَ* فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّيْنهُ مِنَ الْغَمّ وَ كَذَ لِكَ نُنجِى الْمُؤْمِنِينَ «انبیا 87» و صاحب ماهى [حضرت يونس‏] را [ياد كن‏] زمانى كه خشمناك [از ميان قومش‏] رفت و گمان كرد كه ما [زندگى را] بر او تنگ نخواهيم گرفت، پس در تاريكى‏ها [ى شب، زير آب، و دل ماهى‏] ندا داد كه معبودى جز تو نيست تو از هر عيب و نقصى منزّهى، همانا من از ستمكارانم.* پس ندايش را اجابت كرديم و از اندوه نجاتش داديم؛ و اين گونه مؤمنان را نجات مى‏دهيم. خداوند سبحان، چند شبانه روز حضرت يونس عليه السلام را زنده و سالم در شكم نهنگ نگه داشت. حضرت يونس مى‏دانست حبس بلايى است كه خداوند او را، به خاطر ترك محل مأموريت، بدان گرفتار نموده است؛ حتى اعتراف به ستمكارى خويش نمود. ولى خداوند منان به لطف خود دعاى يونس را اجابت نمود و او را از اندوه و عذاب وجدان رهانيد و دوباره به سوى قومش رفت و نجات حتمى نصيب‏ خود او و قومش گرديد. اگر گذشت و لطف پروردگار به دادش نمى‏رسيد به يقين پس از حادثه دريا با نكوهش به خشكى مى‏افتاد و همه زحمات رسالت او به هدر مى‏رفت. پس پروردگار او را برگزيد و از صابرين قرار داد. بنابراين گاهى پروردگار بر اساس حكمت‏ها و مصلحت‏ها، بلايا و اندوه‏هايى بر انسان وارد مى‏سازد كه سزاى اعمال او نيست، بلكه حق تعالى بلا واندوه را وسيله ارتباط و سازندگى نفس او قرار مى‏دهد تا به درجات عاليه برسد. پس درجه شايستگى انسان با ميزان شناخت او از حقايق معين مى‏شود. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: راههاى نجات و نابودى خودت را بشناس تا مبادا از خدا چيزى را به گمان اين كه نجات تو در آن است بخواهى، حال آن كه سبب نابودى تو مى‏شود خداى عزّوجل فرموده است: «و انسان به همان صورت كه نيكى‏ها را مى‏طلبد [بدون توجه به عواقب امور و به سبب جهل به مصالح و مفاسد خويش، گزند و آسيب و] بدى‏ها را مى‏طلبد و انسان بسيار شتاب زده و عجول است. بسى جاى تعجب است كه اهل نجات بسيار اندك هستند ولى اهل گمراهى و تباهى به وفور يافت مى‏شوند پس بايد چاره‏اى انديشيد!؟ امام على عليه السلام درباره روح مؤمن مى‏فرمايد: إِذا صَعَدَتْ رُوْحُ الْمُؤْمِنِ إِلى‏ السَّماءِ تَعَجَّبَتِ الْمَلائِكَةُ وَ قَالَتْ: عَجَباً! كَيْفَ نَجا مِنْ دارٍ فَسَدَ فِيها خِيارُنا. آن گاه كه روح مؤمن به آسمان بالا رود فرشتگان تعجّب كنند و گويند: شگفتا! چگونه از سرايى كه نيكان در آن تباه شدند، نجات يافت. بنابراين خواسته امام سجّاد عليه السلام و حكمتِ بارش غم و اندوه را درياب تا شايستگى رهايى از آنها را به لطف الهى كسب نمايى. 👈 پایان شزح دعای هفتم ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 5 ، ص: 312 👌 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
های در کانال: ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2