💥☄💥☄💥☄💥☄💥
☄
⭕️علمای شيعه حافظان دين (بخش اول)
🔷 #علمای_شيعه به آن دسته از دانشمندان گفته ميشود كه پس از #غيبت_كبری امام دوازدهم شيعه، به اشاره آن حضرت #وظايف_امامت را انجام داده و از اصول و ارزشها و احكام دين اسلام پاسداری مینمايند. اگر چه در دوران حضور امامت (تمام ائمه) عدهای به نام اصحاب و شاگردان ائمه، گروهی از علمای شيعه را تشكيل ميدهند، افرادی چون كميل بن زياد، و ابی حمزه ثمالی و زرارة بن اعين و ابن ابیعمير، بكير بن اعين، علی بن يقطين، جابر بن يزيد الجعفی، فضيل بن يسار...، [۱] و اصحاب ائمه ديگر كه در حفظ و تبليغ دين نقش داشتهاند، طبقهای از علمای شيعه دين محسوب ميشوند. چون در حفظ دين در عصر ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ نقش داشته و از طرف ائمه ـ عليهم السّلام ـ نيابت و مأموريت تبليغ را داشتهاند. [۲] امّا در اين نوشتار منظور از علمای شيعه، #حافظان_دين، #علمای #دوران_غيبت_كبری است، كه در #حفظ_تشيع نقش بسيار اساسی و برجستهای را ايفاء نمودهاند. #علمای_شيعه در اين دوره در ردههای مختلف، به #حفظ_دين همت نمودهاند كه به اختصار به برخی از اين موارد اشاره مينماييم. بنابر نص #امام_زمان (عج) #علمای_شيعه بطور عموم، از طرف آن حضرت عهدهدار مسئوليت #حفظ_شريعت و #ارزشهای_دينی بوده و هستند، «و امّا الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الي رواة احاديثنا فانهم حجتي عليكم و انا حجة الله عليهم...»؛ [۳]
🔷با اين توقيع، #حفظ_دين و اصالت آن، كه در #مذهب_تشيع نهفته است به عهده #علمای_طراز_اول قرار گرفت. طبقهای از #علمای_اسلام كه در حفظ دين مسئوليت داشته و ايفای نقش نمودهاند، طبقهای بودهاند كه با #ابزارهای_عقلانی و #استدلالی، #فلسفی، #كلامی و #جدلی به #حفظ_دين_اسلام همت نمودهاند؛ علمايی همچون ابن هشام، خواجه نصير طوسى، ميرداماد، ميرفندرسكي، ملاصدرا، علامه طباطبايى، شهيد مطهری و... [۴] #طبقهای_از_علما نيز با ايفای نقش در #عرصه_تبليغ_دين تكاپو كرده و دين اسلام و احكام آن را، در نسلهای مختلف زنده داشتهاند، كه كار اينها از دو طبقه فوق سختتر بوده است، چون تمام دستاوردهای طبقات پيشين، اعم از مراجع تقليد و محققان و مؤلفان، توسط اين طبقه به زبان عاميانه و عرفی و كارآمد به مردم منتقل شده است. اينها مروجين و حافظان شريعت اسلامی بودهاند. #دين_مبین_اسلام دين ارزشمحوری و ارزشمداری است، يعنى همواره آنچه را كه در دين ملاك و معيار عملكرد است #ارزشها هستند، ارزشهای اخلاقی، و ارزشهای درونی و بيرونی، مانند #تقوا و #اخلاص، و #ايمان و دوری از معاصی كبيره و صغيره، به تصريح قرآن ملاك برتری انسانها در پيشگاه خداوند فقط تقواست [۵] و #علمای_اسلام با #تقوامحوری توانستهاند كاركرد مثبت داشته باشند.
🔷 #عمل_به_واجبات و #احكام_شرعی به عنوان تكليف فردی و حقوق اجتماعی كه اجزای پديدآورنده و اركان و ساختار تقوا هستند، توسط #علمای_اسلام و طبقات مختلف #روحانيت از #عصر_غيبت_كبری تا حال حاضر، به مردم و رگههای اجتماعی، مانند واكسنهایی تزريق شده و در فرآيند فرهنگ سازی، فرهنگ غالب و چهره و نمای ظاهری، #فرهنگ_شيعه را شكل داده است. برای نمونه عزاداری برای معصومين و سيدالشهداء به صورت يك فرهنگ عمومی درآمده است؛ اكنون بايد پرسيد كه اين فرهنگ عمومی چگونه به وجود آمده است؟ چنانكه به تاريخچه عزاداری و فرهنگ آن نگريسته شود، #نقش_علمای_شيعه در به وجود آمدن اين ارزش دينی و تبديل آن به عنوان يك فرهنگ عالی شيعه روشن خواهد شد. [۶] ساير امور مذهبی و ارزشی هم اينگونه بوده است، جزئيات زندگی يك فرد كه در آن نمادهای فرهنگ شيعه به عنوان ارزش مطرح میباشد، توسط علمای شيعه در فرهنگ مردم جای گرفته است. سلام گفتن و آغاز كردن ديدار و ملاقات با واژه سلام، يك فرهنگ دينی ارزشمند است، چنانكه روايات وارده و آيات قرآنی مربوط به اين جزئيات فرهنگی را بررسی كنيم، به اين حقيقت ميرسيم كه نقش آنان كه اينگونه فرهنگها را در زندگي روزمره مردم جاری كردهاند چه مقدار برجسته است. #ادامهدارد...
پی نوشتها:
[۱] شيخ مفيد، الاختصاص، چ ششم، جامعه مدرسين، ۱۴۱۸، ص ۸
[۲] دكتر ابوالقاسم گرجی، تاريخ فقه و فقهاء، چ اول، سمت، ۱۳۷۵، ص ۱۱۸، ۱۱۹، ۱۲۰ ـ ۱۲۷
[۳] شيخ صدوق، اكمال الدين، چ سوم، مدرسين ۱۴۱۶، ج ۲، ص ۴۸۴
[۴] ر.ك: شهيد مطهری، پيشين، ص ۴۱۸
[۵] ان اكرمكم عند الله اتقاكم...؛ حجرات، ۲۱
[۶] ر.ك: رضا مختاری، سيمای فرزانگان، چ چهارم، ناشر دفتر تبليغات، ۱۳۷۱، ص ۳۱، كه به تفصيل داستانهايی از پرهيزكاری و اخلاص علما در راه حفظ و ترويج دين بيان شده است.
✍امیرعلی حسنلو
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#علما #عالم #علمای_شیعه
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸
☄
⭕️تربیت دینی خانواده (بخش دهم)
🔸شیوه های تربیت دینی خانواده (۱)
💠 #تربیت_دینی در محیط خانواده دارای دو شیوه اساسی #کلامی و #نمادین است که هر یک در #تربیت_کودک نقش اساسی دارد. به طور خلاصه، به آن ها اشاره می شود:
🔹الف. شیوه کلامی: منظور از #شیوه_کلامی (دستوری - بیانی) امر و نهی های والدین و دیگر اعضای خانواده است که نسبت به بایدها و نبایدهای دینی کودک صورت می گیرد؛ یعنی: به آنچه پدر و مادر در مورد انجام احکام و کارهای دینی به کودک دستور می دهند، «شیوه» کلامی تربیت گفته می شود. این نوع تربیت به نوبه خود، در رشد و شکوفایی #حس_دینی_کودک تأثیر فراوان دارد؛ زیرا کودک در دوره کودکی وابستگی کامل به والدین دارد و با دید مثبت به آن ها می نگرد و هر چه از آنان دریافت کند، می پذیرد.
🔹 #گفتارهای_والدین، اعم از دستوری و غیر دستوری، حتی سخنان معمولی آن ها در شکل گیری رفتار و افکار کودک مؤثر است و چه بسیار سخنان نامناسب و احیاناً دروغ ها، سرزنش ها و تهدیدهایی که در محیط خانه جریان می یابد در روح کودک اثر منفی می گذارد. بر این اساس، پدر و مادر لازم است در گفتار و دستورات خود به کودک، دقت نمایند تا عامل بدآموزی فرزندانشان نگردد. #ادامه_دارد...
برگرفته از فصلنامه معرفت، شماره ۳۲، محمد احسانی
منبع: حوزه نت
#تربیت #تربیت_دینی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸
☄
⭕️تربیت دینی خانواده (بخش یازدهم)
🔸شیوه های تربیت دینی خانواده (۲)
💠 #تربیت_دینی در محیط خانواده دارای دو شیوه اساسی #کلامی و #نمادین است که هر یک در #تربیت_کودک نقش اساسی دارد. به طور خلاصه، به آن ها اشاره می شود:
🔹ب. «شیوه نمادین (عملی)»: به آنچه #کودک از اعمال و رفتار #والدین و دیگر افراد خانواده یاد می گیرد بدون این که دعوتی از او شده باشد، #شیوه_نمادین (عملی) #تربیت گفته میشود. این گونه یادگیری و تربیت به صورت پنهان صورت می گیرد و در شکل گیری شخصیت کودک بسیار مؤثر بوده و در عین حال، دارای دامنه گسترده ای است.
🔹اساساً یکی از #شیوههای_تربیتی_انبیاء تربیت از راه #عمل بوده و برای تربیت دینی مردم از آن استفاده می کردهاند؛ یعنی پیش از آنکه به مردم دستوری بدهند، خود به آن عمل می نمودند و برای مردم #الگو قرار می گرفتند. بیشتر مردم و به ویژه #کودکان، از رفتار ظاهری دیگران تقلید می کنند و یا پس از مشاهده رفتار آن ها دست کم، زمینه تربیت کلامی برایشان فراهم می شود. بر این اساس، #حضرت_ابراهیم (ع) برای هدایت بت پرستان از شیوه غیر کلامی و عملی استفاده می نمود و به جای موعظه و نصیحت، با شکستن بت ها به آن ها نشان داد که چنان معبودهایی بیروح، نفع و ضرری به حالشان ندارد و وقتی بت پرستان او را مورد بازپرسی و تهدید قرار دادند، برای او زمینه تربیت کلامی فراهم شد و با بیان قوی و استدلال منطقی به سؤالات بت پرستان پاسخ داد و وجدان خفته آنها را بیدار ساخت. در اثر گفتار منطقی و بیان شیوای حضرت ابراهیم (ع)، فطرت توحیدی بسیاری از بت پرستان از پشت پرده های جهل و تعصب ظاهر گشت و گروهی از آن ها به دین توحیدی گرویدند. [۱]
🔹 #پیامبر_اکرم (ص) نیز در موارد متعددی، مانند تعلیم نماز و حج، از این شیوه استفاده کردند و فرمودند: «صلوا کما رایتمونی اصلی؛ نماز بگزارید، آن گونه که می بینید من نماز می گزارم». [۲] استفاده از شیوه غیر کلامی و عملی در تربیت دینی کودک نیز بسیار مؤثر است و باید در این زمینه، از آن بهره گرفت. #دوره_کودکی دوره وابستگی و اعتماد کامل کودک به والدین است و میزان تأثیرپذیری او از پدر و مادر بسیار عمیق و پابرجاست. از این رو برای #تربیت_دینی_کودک فرصت مناسبی است. بیشترین ارتباط کودک در این دوره با #والدین است و ارتباط در تمامی ابعاد پنهان و آشکار و کلامی و غیر کلامی آن زمینه ساز رشد و تحول کودک در جنبه های روحی و بدنی است. تنها الگوی مورد اعتماد کودک در این دوره، پدر و مادر است و تا آنجا که بتواند، خود را بر اساس رفتارهای آنان منطبق می سازد. [۳]
🔹چشمان ظریف و تیزبین #کودک مانند دوربین حساس از تمام صحنه های زندگی #خانواده و به خصوص حرکات و رفتار #والدین و دیگر اعضای آن، فیلم برداری می کند. از لبخندها، زمزمه ها و نوازش های والدین درس خوشبینی، امیدواری، اعتماد و محبت می آموزد، و به عکس، از تندی ها، بد رفتاری ها و عصبانیت های آنها درس تندی و بداخلاقی می گیرد. معمولاً #کودک، سخن گفتن، آداب معاشرت، رعایت نظم یا بی نظمی، امانتداری یا خیانت، راستگویی یا دروغگویی، خیرخواهی یا بدخواهی را در محیط خانه فرا می گیرد. اگر #والدین به #دستورات_دینی اهمیت دهند، اهل عبادت، نماز، دعا، تلاوت قرآن و توجه به معنویات باشند، بدون شک، بر ابعاد روحی و دینی کودک تأثیر می گذارند. [۴]
🔹به همین دلیل، کودک سه یا چهار ساله هنگام مشاهده نماز والدین به نماز ترغیب میشود و مانند آنان به رکوع و سجده می رود. فرزندان کوچکی که همراه پدر و مادر به مساجد و حسینیه ها رفته در مجالس عزاداری حضرت سیدالشهداء (ع) شرکت می نمایند و مانند پدر و مادر خود را به حالت گریه در می آورند، همه حاکی از #تأثیر_عملکرد_والدین بر رفتار دینی فرزندان است. اظهار اینگونه رفتارها از کودک ناشی از تأثیر عمیق رفتار والدین بر جسم و روح اوست، که غالباً تبدیل به ملکه میشود و تا پایان عمر در او باقی می ماند. از میان اعضای خانواده، #مادر نقش بیشتری در #تربیت_کودک دارد؛ چرا که او نخستین کسی است که رابطه ای مستقیم با کودک دارد، نیازهای او را تأمین می کند و به خواسته هایش پاسخ میگوید. از این رو، کودک از عواطف، احساسات، نگرشها و اندیشه های مادر بیشتر متأثر میشود و بر این اساس، #وظیفه_مادر در قبال تربیت دینی کودک سنگین تر است. #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۳۵ - ۴۴۲؛ المیزان، ج ۱۴، ص ۴۲۲-۴۲۶
[۲] بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۷۹
[۳] مصطفی عباسی، نقش اسوه ها در تعلیم و تربیت، سازمان تبلیغات اسلامی، ص ۴۱ به بعد
[۴] ابراهیم امینی، آیین تربیت، ص ۱۰۱
برگرفته از فصلنامه معرفت، شماره ۳۲، محمد احسانی
منبع: حوزه نت
#تربیت #تربیت_دینی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در تبیین مواضع لزوم سكوت كردن و موارد سخن گفتن چه می فرمایند؟
🔹#امام_على (عليه السلام) در حکمت ۱۸۲ #نهج_البلاغه اشاره به موارد لزوم #سكوت و موارد #سخن_گفتن كرده ميفرمايد: «لَا خَيْرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ؛ كَمَا أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ» (خاموش ماندن از #گفتارحكمتآميز فايده اى ندارد، همانگونه كه #سخنگفتننابخردانه). #سكوت بهتر است يا #سخن گفتن؟ دانشمندان در اين باره بحثهاى مختلفى كرده اند؛ گروهى #خطراتسخنگفتن و گناهان كبيره و عظيمه ناشى از آن را در نظر گرفته و دستور به #سكوت داده اند؛ عده اى #فوايد_عظيمى را كه در سخن گفتن است در نظرگرفته و سخن گفتن را توصيه ميكنند؛
🔹ولى حق مطلب همان است كه #امام_علی (عليه السلام) فرمود. آنجاكه انسان، #حكيمانه و #عاقلانه سخن بگويد #فضيلت است و ترك آن رذيلت؛ و آنجاكه انسان #جاهلانه و نابخردانه سخن بگويد #رذيلت است و ترك آن فضيلت. به همين دليل هم روايات زيادى در #مدح_سكوت و #فضيلت_كلام وارد شده است؛ «از #امام_سجاد (عليه السلام) سؤال شد كه سخن گفتن افضل است يا سكوت؟ فرمود: «لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُما آفاتٌ فَإذَا سَلِما مِنَ الآفاتِ فَالْكَلامُ أفْضَلُ مِنَ السُّكُوتِ» (هر كدام از اين دو آفاتى دارد؛ هرگاه از آفات سالم باشند، سخن گفتن از سكوت افضل است)؛
🔹عرض كردند: اى پسر رسول خدا چگونه است [كه سخن گفتن افضل باشد]؟ امام (عليه السلام) فرمود: «لاَِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ ما بَعَثَ الاَنْبِياءُ وَ الاَوْلِياءُ بِالسُّكُوتِ إنَّما بَعَثَهُمْ بِالْكَلامِ» (خداوند #پيامبران و #اوصيای_آنها را به سكوت مبعوث نكرد؛ بلكه مبعوث كرد تا با مردم سخن بگويند [و پيام خدا را به آنها برسانند]). حضرت در پايانِ اين حديث به نكته جالبى اشاره كرده فرمود: «إنّكَ تَصِفُ فَضْلَ السُّكُوتِ بِالْكَلامِ وَ لَسْتَ تَصِفُ فَضْلَ الْكَلامِ بِالسُّكُوتِ» [۱] (حتى هنگامى كه مى خواهى #فضيلت_سكوت را بيان كنى با #كلام بيان میكنى، و هرگز فضيلت كلام را با سكوت بيان نخواهى كرد).
🔹درحديث ديگرى از #امام_صادق (عليه السلام) از پدرانش از #امام_على (عليه السلام) چنين آمده است: «جُمِعَ الْخَيْرُ كُلُّهُ فی ثَلاثِ خِصالٍ اَلنَّظَرِ وَ السُّكُوتِ وَ الْكَلامِ فَكُلُّ نَظَرٍ لَيْسَ فيهِ اِعْتِبارٌ فَهُوَ سَهْوٌ وَ كُلُّ سُكُوتٍ لَيْسَ فيهِ فِكْرٌ فَهُوَ غَفْلَةٌ وَ كُلُّ كَلامٍ لَيْسَ فيهِ ذِكْرٌ فَهُوَ لَغْوٌ» (#تمام_نيكیها در سه خصلت جمع شده است: #نگاه كردن و #سكوت و #سخن گفتن؛ هر #نگاهى كه در آن #عبرت نباشد سهو وبيهوده است، و هر #سكوتى كه درآن #فكر نباشد غفلت و بى خبرى است، و هر #كلامى كه درآن #ياد_خدا نباشد لغو است). و درپايان اضافه فرمود: «فَطُوبَى لِمَنْ كانَ نَظَرُهُ عَبَراً وَ سُكُوتُهُ فِكْراً وَ كَلامُهُ ذِكْراً» [۲] (خوشا به حال كسانى كه #نگاهشان عبرت، #سكوتشان فكر و #كلامشان ذكر باشد).
🔹نتيجه اينكه، #سكوت و #كلام نيز مانند ساير اعمال انسان اگر در حد #اعتدال و شرايط لازم باشند #فضيلت، و درغیر اینصورت #رذیله میباشد، و اين باتفاوت اشخاص، مجالس، مطالب و موضوعات متفاوت میشود، و هركس میتواند با دقت، فضيلت را از رذيلت تشخیص دهد. بهيقين، #سكوتاز «امربه معروف» و «نهى ازمنكر» و از «حكم به حق» و از «شهادت عادلانه» و از «اندرز ونصيحتهاى مخلصانه» و از «مشورت خردمندانه» جزء #رذايل و يا از #گناهان_كبيره است؛ ولى #سخن_گفتن به «دروغ»، «غيبت»، «تهمت»، «اهانت»، «امربه منكر» و «نهى ازمعروف»، «شهادت به باطل» و «فضول كلام» (سخنان بیجا و بى معنا) جزء #رذايل_اخلاقى و از #گناهان_كبيره میباشد.
🔹تعبير به «حكم» در كلام حضرت تنها به معناى قضاوت كردن در محاكم قضايى يا فتواى به حلال و حرام آنگونه كه بعضى از شارحان پنداشته اند، نيست، بلكه هرسخن حكيمانه و خردمندانه اى را فرا میگيرد؛ زيرا نقطه مقابل آن درهمين كلام «جهل» ذكر شده است. #قرآن_مجيد نيز كراراً به مسئله «تكلم به حق» اشاره كرده و اهل كتاب را نسبت به كتمان حق و سكوت سرزنش ميكند: ازجمله میفرمايد: «وَ إِذْ أَخَذَ اللهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لَا تَكْتُمُونَهُ» [آل عمران، ۱۸۷] ([بخاطر بياوريد] هنگامى راكه خدا، از كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده، پيمانى گرفت كه حتماً آن را براى مردم آشكار سازيد و كتمان نكنيد!).
پی نوشتها؛
[۱]وسائل الشيعة، مؤسسة آل البيت(ع)، چ۱ ج۱۲ ص۱۸۸
[۱]من لا يحضره الفقيه، ابن بابويه، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه، چ۲ ج۴ ص۴۰۵
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ۱، ج۱۳ ص۴۳۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت #کلام
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد