🔰 به مناسبت ۲۲ آذر مهاجرت صغرای علما و طلاب تهران به حضرت عبدالعظیم (ع) ✍️ در میان مدارس علمیه تهران در زمان قاجار، دو مدرسه پیشقراول تحرکات و تجمعات مبارزاتی در دوران مشروطه‌ بودند. پس از هجرت صغرای #علمای_تهران از جمله آیات #سید_عبدالله_بهبهانی و #سید_محمد_طباطبایی به حضرت عبدالعظیم(ع) نخستین مدارسی که طلاب آن به جمع متحصنین پیوستند، طلاب #مدرسه_صدر و #مدرسه_دارالشفاء بودند. 🔻 #ناظم_الاسلام_کرمانی می‌نویسد: «اول مدرسه‌ای که طلاب آن مهاجرت نموده و از یاری و معاونت آقایان علما امتناع ننموده و در این هوای سرد و برف، زحمت و مشقت را بر خود هموار نموده، مدرسه صدر بود که به قدر ۳۰ نفر از طلاب آن رفتند به زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم (ع)؛ بعد از آن طلاب مدرسه دارالشفاء که در قرب مدرسه صدر نزدیک به خانه امام جمعه بود مهاجرت نمودند.» به گفته وی جمعیتی بالغ بر دو هزار نفر از طلاب و علما و اهل منبر در همراهی با علما به مهاجرین پیوستند. 📖 #تاریخ_بیداری_ایرانیان ص۲۸۴ 👈 با اینکه تولیت این دو مدرسه با #میرزا_ابوالقاسم_امام_جمعه بود که با حرکت علمای مشروطه‌خواه مخالفت داشت، اما بخش عمده‌ای از طلاب او به جمعیت مشروطه‌خواهان پیوستند. در بیان چرایی پیشتازی طلاب این دو مدرسه با مهاجرین و مطالبه #عدالتخانه و پس از آن #مشروطه_خواهی، نسبت به سایر مدارس علمیه تهران، باید به صبغه حکمی و فلسفی این دو مدرسه توجه کرد. مدرسه دارالشفاء پیش از آن محل تدریس #حکیم_جلوه و مدرسه صدر، مَدرس #آقا_محمدرضا_قمشه‌_ای بود. گویا باید برای تمرکز این دو مدرسه در تدریس و تدرّس #علوم_عقلی سهم بسزایی در نقش #حوزه_تهران در #انقلاب_مشروطه قائل بود. ............. تصویر بالا: تجمع روحانیون تهران مقابل سفارت انگلستان در راستای مشروطه ‌خواهی تصویر پایین: بازگشت مهاجرین به تهران پس از هجرت کبری 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 روز گذشته ۲۲ آذر سالروز رحلت آیت‌الله #میرزا_عبدالعلی_تهرانی (در سال ۱۳۴۶) از علمای اخلاق و مدرسین #حوزه_تهران بود. ✍ ایشان که خود اهل عرفان و معنویت بود، با مرحوم #شیخ_مرتضی_زاهد انس فراوانی داشت، بگونه‌ای که پس از وفات مرحوم زاهد در سال ۱۳۳۱ دیگر نتوانست تهران را تحمل کند و از این‌رو به مشهد مقدس هجرت کرد. ✨در حوزه مشهد نیز به عنوان استاد اخلاق شناخته می‌شد و مراجعی مانند آیات #میرزا_احمد_کفایی، و #فقیه_سبزواری در درسش شرکت می‌کردند. 🔹مرحوم میرزا عبدالعلی تهرانی یک وقت برای کارهایی به تهران آمده بود. فرزند ایشان مرحوم آیت‌الله #حاج_آقا_مرتضی_تهرانی می‌فرمودند: آیة الله #میرزا_احمد_آشتیانی در مراجعت پدرم به تهران به دیدن ایشان آمد و فرمود: مرا مجتهد می‌دانی؟ پدرم پاسخ داد: آری. فرمود: عادل می‌دانی؟ پدر فرمود: آری. فرمود: حکم می‌کنم در تهران بمانی! لذا پدرم پس از سه سال اقامت در مشهد به تهران بازگشت. 📖منبع: خاطره‌های آموزنده (آیت‌الله ری‌شهری) ص۳۴۳ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran 👇👇👇👇👇

✍پی‌نوشت: #آسیب_شناسی_حوزه_تهران در آن مقطع شهر تهران و حوزه آن به حضور مرحوم میرزا عبدالعلی تهرانی احتیاج داشت. از این‌رو یکی از مراجع بزرگ تهران همچون آیت‌الله آشتیانی که به نحوی ریاست حوزه تهران را برعهده داشت، از ایشان می‌خواهد در تهران بماند و وی نیز می‌پذیرد. این امر را در سیره علمایی که در ۲۰۰ سال گذشته ریاست حوزه تهران را برعهده داشتند بسیار می‌بینیم که در مواقع ضروری برای تقویت فضای علمی و معنوی حوزه تهران و تأمین نیازهای فرهنگی پایتخت، از فقها، مدرسین و علمای اخلاقی صاحب‌نام دعوت می‌کردند که در تهران بمانند و با پر کردن خلأهای موجود، به تقویت #حوزه_عاصمه بپردازند. تهران امروز هم فراوان به این راهکار نیازمند است تا تصمیم‌گیران و دلسوزان، با دعوت و حمایت همه‌جانبه از عالمان و حکیمان و مدرسانی بزرگ که بتوانند با فضای علمی و اجتماعی آن پیوند بخورند، به تقویت آن بپردازند.

📷ردیف اول، نفر ایستاده در وسط، آیت‌الله #سید_محمدحسین_میرجهانی 🗓 به مناسبت سالروز رحلت علامه میرجهانی در ۲۵ آذر ۱۳۷۱ش؛ ✍ ایشان در سالهای پیش از انقلاب در شهر تهران حضور داشت و در کنار تدریس سطوح در #مدرسه_مروی به تبلیغ و وعظ و تألیف اشتغال داشت. 📚از #علامه_میرجهانی بیش از ۵۰ اثر در موضوعات مختلف بر جای مانده که کتاب #جنة_العاصمه درباره #زندگانی_حضرت_زهرا (س) از جمله آنها است. ✨ایشان تشرفاتی به محضر امام زمان (ع) داشتند که در کتب مربوطه مسطور است. ☘یکی از ارادتمندان ایشان می‌گوید: زمانی که آیت الله میرجهانی ساکن تهران بودند مسجدی بود که شرایط مناسبی برای حضرت علامه داشت و اهل مسجد از آقا درخواست کرده بودند امامت جماعت آنجا را عهده دار شوند، اما مرحوم علامه قبول نمی‌کردند. بنده به خیال خود، ایشان را نصحیت می‌کردم و می‌گفتم: شما چرا امامت جماعت بودن را تقبل نمی‌کنید. اگر قبول کنید مردم نیز به فیض می‌رسند در ضمن اینکه برای شما هم چندان مشکل نیست. علامه در جواب (به این مضمون) فرمودند: وقتی امام جماعت وارد مسجد می‌شود، صفوف آمادۀ جماعت را می‌بیند و خادم برای ورود آقا صلوات می‌فرستد و مردم هم سلام و احترام می کنند، امام جماعت یک حالت خوشی پیدا می‌کند و همین خوشی، هوای نفس است. شما که امامت جماعت را می‌پذیرید افراد نفس کشته‌ای هستید، اما من می‌ترسم. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 فردا ۲۷ آذر سالگرد درگذشت خطیب توانا و #زبان_گویای_اسلام مرحوم حجت الاسلام #شیخ_محمدتقی_فلسفی است که امسال با روز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) همزمان شده است. 🏴 #تاریخ_حوزه_تهران ضمن عرض تسلیت شهادت بانوی عالمین(س)، برشی از روضه حضرت زهرا(س) را با بیان مرحوم فلسفی تقدیم می‌دارد. التماس دعا 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔰 #شهید_مفتح در سنگر مساجد تهران 🥀 به مناسبت شهادت ایشان در ۲۷ آذر ✍️ آیت‌الله مفتح در سال ۱۳۴۹ به تهران آمد. در همین سال به دعوت #دانشکده_الهیات در این دانشکده مشغول به تدریس شد و همزمان به دعوت انجمن اسلامی دانشگاه تهران‌ به اقامه نماز جماعت در مسجد دانشگاه اهتمام ورزید. پس از حضور موثر در دانشگاه و مسجد دانشگاه به پیشنهاد برخی از بزرگان‌ در #مسجد_الجواد (ع) تهران حضور یافت‌ و این مسجد را مرکز فعالیت‌های علمی و مبارزاتی خود قرار داد. وی با همکاری استاد شهید مطهری‌، شهید بهشتی‌، شهید باهنر و دیگر دوستان، جلسات متعددی در این مسجد برگزار نمود و مباحث اسلامی را با طرحی نوین و شکلی جدید مطرح کرد. فعالیت دکتر مفتح پس از بسته شدن مسجد الجواد(ع) در سال ۱۳۵۲ در #مسجد_جاوید ادامه پیدا کرد. فعالیتهای او در این مسجد، این مکان را به پایگاه علمی و مبارزاتی علیه رژیم مبدل ساخت‌. همین امر موجب شد تا ساواک روز سوم آذر ۱۳۵۳ پس از سخنرانی #آیت‌_الله_خامنه‌ای به مسجد هجوم برده و ایشان را به همراه #دکتر_مفتح دستگیر و به زندان منتقل کرده و مسجد را نیز تعطیل نمایند. در نزدیکی #حسینیه_ارشاد مسجدی به تازگی بنا شده بود که در موقعیت بسیار مناسبی قرار داشت و دکتر مفتح پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۵۴ اقامه نماز جماعت این مسجد را بر عهده داشت و در جلسه‌ای با حضور آیت‌الله طالقانی و استاد مطهری این مسجد را قبا نام نهادند. 📷 تصویر: جلسه ائمه جماعات شمال تهران در مسجد قبا به دعوت شهید مفتح 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔰 به مناسبت درگذشت آیت‌الله #میرزا_ابوالفضل_نجم_آبادی در ۲۷ آذر ۱۳۴۴ش ✍️ میرزا ابوالفضل نجم آبادی از نوادگان #حاج_شیخ_هادی_نجم_آبادی و متولد ۱۳۱۷ق در تهران بود که دروس مقدماتی و سطح را در تهران به ویژه #مدرسه_مروی فراگرفته، سپس به حج مشرف شد و در مکه و مدینه کوشید با نگرش #تقریب_مذاهب ، خود را به برادران اهل سنت نزدیک کرده و ضمن آشنایی با افکار آنها، نگرش آنها نسبت به شیعیان را دریابد. ميرزا ابوالفضل هنگام بازگشت از حج، با همان نگرش و انگیزه به كشورهاي لبنان، ‌سوريه، فلسطين و مصر سفر کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل به نجف اشرف رفت و از محضر #ميرزای_نائينی و #آقا_ضياء_الدين_عراقی بهره برد. ميرزا ابوالفضل نجم آبادی پس از مدّتي به تهران مراجعت كرد و در #محله_سنگلچ و حسن‌آباد در مدرسه و مسجد جد بزرگوارش حاج شيخ هادی به تدريس و رسيدگي به امور ديني مردم پرداخت. در سال ۱۳۲۷ش كه مدرسه عالي سپهسالار پس از مدتي ركود مجددا مهياي تربيت طلاب گرديد، وي به موجب وقف‌نامه آن مدرسه، و همچنین بر حسب اشاره آيت‌الله بروجردي، به تدریس كتب «مكاسب» و «رسائل» شيخ انصاری و شرح منظومه حكيم سبزواري اشتغال ورزيد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ سخن پیرامون سابقه تاریخی #حوزه_علمیه_آیت_الله_مجتهدی ما را به حدود سال ۱۲۵۰ق می‌برد که شبستان قدیمی #مسجد_حاج_ملاجعفر بنا شد. منظور از حاج ملاجعفر نیز یکی برترین فقها و مراجع دارالخلافه طهران در عهد قاجار یعنی مرحوم #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی است که در کوچه مجاور همین مسجد که آن نیز به نام وی است سکونت داشت و در این مسجد به اقامه جماعت و تبلیغ و البته تدریس و افتاء می‌پرداخت. بعدها که #مسجد_امین_الدوله بزرگ (واقع در مسیر خیابان سیروس که در زمان رضاخان تخریب شد) ساخته شد، مرحوم حاج ملاجعفر برای اقامه جماعت به آنجا رفت و امور مسجد حاج ملاجعفر به فرزندش #حاج_شیخ_عیسی_چاله_میدانی سپرده شد. (محل قرار گرفتن هر دو مسجد را در نقشه تهران قدیم می‌بینید) 📜 حاج ملاجعفر دو وصیتنامه دارد که در اولی وصیت کرده بود بدنش را همین مسجد امین‌الدوله دفن کنند؛ اما چندی بعد و در دومی وصیت کرد که پیکرش را به عتبات حمل و در نجف اشرف به خاک بسپارند. طبیعی است که اگر ایشان بر وصیت نخست خود باقی مانده بود، شاید امروز قبرش در وسط خیابان سیروس (خیابان شهید مصطفی خمینی فعلی) قرار می‌گرفت. 🔹بعد از شیخ عیسی مسجد حاج ملاجعفر تا حدودی متروکه شد تا آنکه اهالی محل از مرحوم #آیت‌_الله_مجتهدی که چندی بود از قم به تهران بازگشته و در #مسجد_امین_الدوله کوچک و جایی دیگر، تدریس داشت، دعوت کردند تا محل تدریس خود را به مسجد حاج ملاجعفر منتقل سازد. اینگونه بود که با آمدن ایشان و شاگردانشان، این مسجد مدرسه دیرینه‌سال، رونقی دوباره یافت. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🥀به مناسبت شهادت آیت‌الله #حاج_شیخ_حسین_غفاری در ۴ دی۱۳۵۳ 💠 آیت‌الله غفاری پس از آنکه در سال ۱۳۳۵ به تهران عزیمت نمود، در خانه‌ای در خیابان وحدت اسلامی سکونت یافت، تا آنکه سال ۱۳۳۸، به‌دعوت اهالی تهران‌نو به آن منطقه رفت و فصل جدیدی از فعالیت تبلیغی و مبارزاتی خود را آغاز کرد. در همین دوره، آیت‌الله غفاری به تدریس در #مدرسه_مروی نیز اشتغال داشت. ✨از جمله نخستین اقدامات اجتماعی آیت‌الله غفاری در تهران، می‌توان به تعطیلی #باغ_شارق که به مرکز فسق و فجور اشرار تبدیل شده بود، اشاره کرد. همچنین احیای #مسجد_شیخ_فضل‌_الله_نوری در مجاورت #خیابان_بهشت و کنار خانه مخروبه شیخ شهید، از دیگر اقدامات فرهنگی، اجتماعی حاج شیخ حسین غفاری بود. ☘ #اخلاق_خانوادگی فرزند شهید آیت‌الله غفاری: بارها اتفاق افتاده بود که من با پدرم به قم می‌رفتیم. پدرم هیچ‌وقت بیرون ناهار نمی‌خورد؛ گرسنه می‌ماندیم تا به تهران برگردیم. می‌گفتند: «مادرتان در خانه تنهاست. آن مرد سعادتمند نیست که خانمش در خانه تنها بماند و خودش بیرون غذا بخورد.» 📚زندگی و مبارزات شهید آیت‌الله حسین غفاری ص۱۴۸ 📷 تصویر: از راست: شهید آیت‌الله غفاری، #علامه_طباطبایی ، #شهید_قاضی_طباطبایی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷تصویر: ردیف اول نشسته در وسط: آیت‌الله #سید_محمود_طالقانی در سنین نوجوانی ردیف دوم، نشسته در وسط: آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی پدر آقا سید محمود 🗓 به مناسبت درگذشت آیت‌الله #سید_ابوالحسن_طالقانی در ۶ دی ۱۳۱۰س 🕌 @tarikh_hawzah_tehran 👇👇👇

📷تصویر: ردیف اول نشسته در وسط: آیت‌الله #سید_محمود_طالقانی در سنین نوجوانی ردیف دوم، نشسته در وسط: آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی پدر آقا سید محمود 🗓 به مناسبت درگذشت آیت‌الله #سید_ابوالحسن_طالقانی در ۶ دی ۱۳۱۰س ✍سید ابوالحسن طالقانی در محلۀ قنات‌آباد تهران در اتاقکی محقر زندگی می‌کرد و در مسجد آن که #مسجد_مقدس نام گرفته بود، به اقامۀ جماعت می‌پرداخت و با وجود آنکه وجوهات شرعی بسیاری به دستش می‌رسید، اما تنها با دسترنج خود از ساعت‌سازی و حق‌التدریس #مدرسه_مروی امرار معاش می‌کرد. 🔹درباره تدریس ایشان نوشته‌اند: «اولین عالم فقیهی که در تهران به درس خارج پرداخت، آیت‌الله حاج سید ابوالحسن طالقانی بود که در یکی از مدرسهای بزرگ مدرسه مروی، منبر کوچکی در وسط می‌گذاشتند و گرداگردش علما و طلاب می‌نشستند تا از درس و بحث این عالم بزرگ کسب فیض کنند.» 🔹در حدود سال 1303ش، آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی با کمک آیت‌الله شیخ علی مدرّس تهرانی و همراهی و مساعدت مالی برخی از تجار متدین همچون #عباسقلی_بازرگان (پدر #مهندس_بازرگان )، اقدام به تأسیس «مؤسسۀ بحث و مناظرۀ دینی» در فضای مدرسۀ مروی نمود تا از ظرفیت علمی فقها و حکمای بزرگوار این مرکز علوم دینی برای پاسخگویی به شبهات دینی استفاده نماید. البته ظاهراً این جلسات در ابتدا بیشتر جنبه سیاسی و مبارزاتی علیه دیکتاتوری رضاخان داشته و به‌صورت سری در مدرسه مروی و محله قنات‌آباد برگزار می‌شده، اما چون به خیانت برخی از اطرافیان لو رفته و رضاخان مطلع می‌شود، آیت‌الله طالقانی این جلسات مخفی و سیاسی را به جلسات بحث و مناظره دینی تغییر می‌دهد ... 🔹این مؤسسه اقدام به انتشار نشریه‌ای به اسم «بلاغ» نمود تا محتوای جلسات خود و پاسخ‌هایی که به شبهات مسیحیان و بهائیان داده می‌شود، در اختیار عموم قرار گیرد. اما با فشار تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه، هم نشریۀ بلاغ توقیف شد و هم جلسات مدرسۀ مروی متوقف گردید. 📖برگرفته از کتاب: #فیضیه_تهران 🕌@tarikh_hawzah_tehran

🔰تصویر: #پروفسور_فلاطوری در لباس روحانیت، نشسته بر بالین استادش #حکیم_شرق #میرزا_مهدی_آشتیانی ✍️ پروفسور #عبدالجواد_حکیمی مشهور به #فلاطوری در سال ۱۳۰۳ش در اصفهان متولد شد و در ۲۰ سالگی برای تحصیل علوم دینی به تهران آمد. پس از فراگیری مقدمات در سال ۱۳۲۶ به حوزه مشهد رفت و در تحصیل علوم نقلی تا رتبه اجتهاد پیش رفت و در معقول نیز از اساتید آن‌ دیار مقدس بهره فراوانی برد.‌ در همان زمان بود که وقتی آیت‌الله #میرزا_مهدی_آشتیانی اواخر عمر شریفش و در دوران کسالت، برای مدتی کوتاه در مشهد اقامت و تدریس داشت، عبدالجواد حکیمی نیز با ایشان آشنا شد و از محضرش استفاده کرد. هنگامی که مرحوم میرزا مهدی آشتیانی به تهران بازگشت، میرزا عبدالجواد نیز به تهران آمد و در آن آخرین سال‌ها و ماه‌های حیات استاد، ملازم، بلکه پرستار ایشان بود و در منزل، از محضر میرزا مهدی آشتیانی بهره می‌برد. او در تهران در #مدرسه_مجد ساکن شد و به تحصیل نزد آیت‌الله حاج #شیخ_محمدتقی_آملی، آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری و #آیت‌_الله_شاه‌_آبادی پرداخت. پروفسور فلاطوری در سال ۱۳۳۱/ ۱۹۵۴م به آلمان رفت و در شهرهای ماینز، کلن و بُن به تحصیل فلسفه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفۀ حقوق، علوم دینی تطبیقی و... مشغول شد، تا آنکه در سال ۱۹۷۳م رسالۀ استادی خویش را با عنوان «دگرگونی بنیادین فلسفۀ یونانی در اثر برخورد با اندیشۀ اسلامی» نگاشت و به درجۀ پروفسوری نائل آمد. 🔺این اندیشمند برخاسته از حوزه تهران در تاریخ ۹ دی ۷۵ در آلمان دار فانی را وداع گفت و پیکرش در #قبرستان_تخت_فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran