🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ۵
✅ موجودات دارای شعور تکلیفی سه گروه هستند: ملائکه، #انسان ، جنّ
⭕️ خداوند در ۶ آیه از #قرآن از همه ملائکه خود تمجید می‌کند:
💠 بندگان خداوند هستند. [زخرف/۱۹]
💠 بندگان شایسته خداوندند. [انبیاء/۲۶]
💠 #خدا_ترس هستند. [نحل/۵۰]
💠 #تکبر در #بندگی ندارند. [نحل/۴۹]
💠 از تسبیح خداوند خسته نمی‌شوند. [فصلت/۳۸]
💠 نافرمانی خدا را نمی‌کنند. [تحریم/۶]
⭕️ اما خداوند در قرآن در رابطه با انسان اینطور فرموده است:
🔹۱. انسان #ستمگر و #ناسپاس است. [ابراهیم/۳۴] و [عبس/۱۷]
🔹۲. #خلقت انسان از #عجله است (و هر بلایی هم سرش آمده از عجله است). [انبیا/۳۷] و [إسرا/۱۱]
🔹۳. اهل #مجادله است. [کهف/۵۴]
🔹۴. "آیا انسان نمی‌داند که ما او را از نطفه‌ای بی‌ارزش آفریدیم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد که) به مخاصمه آشکار (با ما) برخاست!" [یس/۷۷]
🔹۵. "به #یقین انسان طغیان می‌کند وقتی بی‌نیازی را در خودش ببیند" [علق/۶ و ۷]
🔹۶. اهل #شکر، اهل #علم و اهل #ایمان نیست. [هود/۱۷] و [اعراف/۱۸۷] و [غافر/۶۱]
🔹۷. اهل #غفلت است. [روم/۷] و [اعراف/۲۰۵]
🔹۸. #بخیل و #حریص و کم‌طاقت است. [معارج/۱۹ تا ۲۱]
🔹۹. #ظالم و #نادان است. [احزاب/۷۲]
📌 با وجود این آیات، به ما ثابت می‌شود که حقیقت انسان، موجود ارزشی نیست. چگونه می‌شود که انسان اشرف موجودات باشد و این آیات در مورد او نازل شده باشد؟!
♻️ اشرف موجودات از منظر خداوند متعال، محمّد و آل محمد (ص) هستند.
💢 سیّدالشهداء (ع) فرموده‌اند: اگر مرگ و #فقر و بیماری در زندگی بشر نبود هرگز سر به #سجده نمی‌گذاشت.
شخص زندگی‌اش را جوری چیده که انگار اصلاً به #آخرت ورود پیدا نمی‌کند. برای زندگی‌اش در دنیا پر از برنامه هست ولی برای ابدیّت هیچ برنامه‌ای ندارد. ریشه تمام بدبختی‌های انسان #شیطان و #نفس و #دنیا هستند اما زمانیکه ما دچار غفلت بشویم می‌توانند عمل کنند.
🔺از دیدگاه بزرگان، انسان به دو دسته تقسیم می‌شود:
#انسان_عرفی: به همه مردم گفته می‌شود و عام است.
#انسان_عرفانی:،انسانی که به #تکامل و #رشد معنوی رسیده باشد.
💠 در روایات داریم که "محل قلب، محل نظر خداست" اگر خدا بخواهد به کسی نگاه کند به قلب او نگاه می‌کند که خائف و خاشع هست یا نه؟ به زیبایی و مقام او نگاه نمی‌کند.
امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: "چهره ظاهر او چهره انسان، و قلبش #قلب حیوان درنده است، راه #هدایت را نمی شناسد که از آن سو برود، و راه خطا و #باطل را نمی‌داند که از آن بپرهیزد، پس مرده‌ای است در میان زندگان"
💢 علماء برای رشد معنوی انسان، به #سلوک_عملی توصیه می‌کنند.
در مراتب سلوک عملی، ۶ مرتبه برای نفس ذکر شده است:
#مجاهده، #تطهیر، #اصلاح، #تهذیب، #تربیت، #تزکیه
__________________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ۵
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ۶
✅ #اهل_معرفت #انسان_عرفانی را انسان می‌دانند. برای انسان عرفانی شدن، باید در مسیر #رشد_معنوی قرار بگیریم یعنی #سلوک_عملی را آغار کنیم.
گفتیم که این سلوک برای نفس ۶ مرتبه دارد.
🟣 #تخلیه
انسان عارف، اولین گامی را که برای رشد معنوی برمی‌دارد در #مقام_تخلیه است. یعنی #نفس را، درون را از رذائل اخلاقی پاک می‌کند.
چون هدفش اینست که از مرتبه #نفس_مسوله به #نفس_مرضیه برسد. نفس مسوّله پر از زنگار و خباثت است. پر از #حسد، #کینه، #عجب و #تکبر و ... است.
💠 برای سلوک، باید خودش را از این رذائل پاک کند. اگر پاک نکند سایر اعمال هم به درد او نمی‌خورد.
حضرت رسول اکرم فرمودند: از #حسادت بر حذر باشید، حسد تمام نیکی‌ها را از بین می‌برد مثل از بین رفتن هیزم در آتش.
🔆 در غبارروبی و تخلیه درون، ۲ روش وجود دارد:
🟢 روش تدریجی
انسان اول باید غبار درون را شناسایی کند. بعد مبارزه با آن را انجام بدهد. چون بطور مثال مهار کردن عجب با از بین بردن حسد با یکدیگر متفاوت است.
🟢 روش دفعی
این مرتبه یکجا اتفاق می‌افتد. مثل اینکه مالی از دیگران در دارایی شخصی است که باید یکجا به صاحبش برگرداند و مالش را از این #حرام خالی کند.
💠 تخلیه همان #توبه است. توبه یعنی قرار گرفتن در دایره #محبت حضرت حق.
امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: "بسوی خدا توبه کنید و در دایره محبت خدا داخل شوید که همانا خداوند توبه کنندگان را دوست دارد"
💢 تخلیه خیلی کار سختی است. علماء ۱۴ مقام و منزل برای این مرتبه قائل هستند.
____
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ۶
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #سقوط_انسانیت / جلسه ۵
✅ خداوند هشت ظرفیت را در #انسان قرار داده تا به حقیقتی که شأن و مقام انسان است برسد. ابزار رسیدن به آن، همین ظرفیت‌هاست که باید به فعلیت برسند.
🔆 بر اساس #جهان‌بینی_دینی، موجودات از نظر کمالات به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1️⃣ موجوداتی که از اول #خلقت، تمام کمالات لایق خود را دارند و به میزان کامل خلق شده‌اند مانند ملائکه. جبرئیل از ابتدا جبرئیل #خلق شده است.
2️⃣ موجوداتی که از اول خلقت، دارای #کمالات نیستند و باید برای رسیدن به آن تلاش کنند. این گروه به دو بخش تقسیم می‌شود:
🔸 موجوداتی که سیر آنها به سوی #کمال، جبری و قهری است و حق انتخاب ندارند مانند حیوانات و نباتات.
🔸 موجوداتی که سیرشان به سوی کمال، قهری است ولی حق #انتخاب دارند که به سوی کمال بروند یا نروند مانند انسان.
👈 پس انسان‌ها دارای کمالات نیستند ولی با توجه به ظرفیتی که خداوند به آنها داده، می‌توانند در مسیر کمال قرار بگیرند.
🖌 برای رسیدن به این مقام باید ابتدا #هدف را پیدا کرد. باید یک نقطه‌ای را تعیین بکنیم و بگوییم می‌خواهیم به سوی این نقطه برویم. این نقطه عبارت است از اینکه طبق آیه ۵۳ و ۵۴ سوره فصلت، باید بفهمیم خدا #حق است. راه فهمیدن آن نظر به آیات الهی در آفاق و در نظام تکوین است.
⭕️ چرا ما سراغ آیات آفاقی و انفسی می‌رویم و چیزی برایمان روشن نمی‌شود؟
⭕️ اگر روشن شود، در چند گام می‌توانیم به حقانیت خدا برسیم؟
💠 خداوند در سوره حج آیه ۱۶ می‌فرماید: #قرآن را به صورت مجموعه‌ای از آیات روشنگر فرستادیم و هر کس با قرآن مرتبط شد، خداوند او را #هدایت می‌کند.
💢 سال‌هاست که قرآن را می‌خوانیم و با آیات الهی مرتبط هستیم، ولی دریغ از هدایت. ما می‌خواهیم #سلوک کنیم. خداوند هم نسخه سلوک را ارائه کرده است، ولی سالکی نیست که عزم این مسیر را داشته باشد.
✳️ در قرآن کریم ۱۴ عنوان است که می‌فرماید تا زمانی که جزء این چهارده گروه نباشیم، از قرآن بهره نمی‌بریم.
🔸 #سلوک_عملی، این است که یاد بگیریم چگونه جزء این عناوین باشیم. تمام انسان بودنِ انسان به همین چهارده آیه است:
۱. صاحبان #خرد - آل عمران/ ۱۹۰
٢. اهل #تقوا - یونس / ۶ (در #خطبه_متقین در نهج البلاغه ۱۱۰ خصلت برای #اهل_تقوا بیان شده است)
۳. اهل #یقین - ذاریات /٢۰
۴. اهل #ایمان - انعام / ۹۹
۵. #بنده توبه‌کار بودن - سبأ / ۹
۶. عالمان و دانشمندان - روم / ٢٢
۷. آدم‌های تیز بین - طه / ۱٢۸
۸. اهل #تفکر - نحل / ۱٢۸
۹. صاحبان #اندیشه - نحل / ۱٢
۱۰. اهل #پند و #عبرت - نحل / ۱۳
۱۱. اهل هوشیاری عمیق و #بصیرت - حجر / ۷۴ و ۷۵
۱٢. اهل #پذیرش_حق - نحل / ۶۵
۱۳. بسیار #صبور و #شکور بودن - ابراهیم / ۵
۱۴. سائل و کنجکاو و #پژوهشگر بودن - یوسف / ۷
📌 از قرآن که #معجزه الهی است، استفاده نمی‌کنیم بخاطر این که اهل این عناوین نیستیم.
✅ اگر بخواهیم به سمت و سوی حق برویم، سه گام دارد:
باید #انصار_الله باشیم.
باید #اولیاء_الله باشیم.
باید به #لقاء_الله برسیم.
________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
جلسه شب پنجم | #محرم_۱۳۹۹
مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۲۶
💠 امام صادق (ع) فرمودند: #قلب، خانه خدا است.
👈 قلب باید او را درک کند. هر گاه قلب خانه خدا شد، #نیت_خالص هم اتفاق می‌افتد.
🔸 خداوند در نهاد هیچ انسانی، دو قلب قرار نداده است. خداوند یا در آن هست یا نیست. بنابراین اول باید قلب را درست کرد. اینجا است که بحث #سلوک_عملی و #تربیت_دینی مطرح می‌شود.
⭕️ آنچه در محافل مذهبی ما می‌گذرد، تربیت دینی نیست؛ بلکه #تعالیم_دینی است. قبل از تعلیم #دین باید تربیت دینی داشته باشیم.
👈 برای این #انسان باید ظرفیت‌های خودش را بشناسد. بداند خدا چه چیزهایی مانند: #عقل، #نفس، #فطرت، #فکر به او داده است. ما بلد نیستیم فکرمان را تعالی ببخشیم.
🔆 هیچ تغییری در #رفتار اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه گرایش انسان و خواسته‌های او تغییر پیدا کند. گرایش انسان هم هیچ‌گاه تغییر پیدا نمی‌کند مگر اینکه #بینش انسان یعنی #تفکر او تغییر پیدا کرده باشد.
💢 #اخلاص در #نیت به واسطه قلب است. اگر اخلاص حاصل شد قرب به خدا حاصل می‌شود. آن‌وقت است که آیه 16سوره قاف (ما به او از رگ قلبش نزدیک‌تریم!) را با تمام وجود درک می‌کنیم.
💠 سوره مائده آیه ۲۷ می‌فرماید: خدا، تنها از پرهیزگاران می‌پذیرد.
👈 اخلاص، خصیصه #اهل_تقوا است.
💠 امیرالمؤمنین (ع) در #خطبه_متقین ۱۱۰ ویژگی از اهل تقوا را بیان می‌کنند.
💠 امام صادق (ع) می‌فرمایند: #عمل در سایه #تقوا کم نیست. آنچه که پذیرفته شده است چگونه کم باشد؟
⭕️ ما مدام اصرار می‌کنیم و تکرار می‌کنیم که #جامعه ما، نمازخوان است. نمازخوان بودن کفایت نمی‌کند، جامعه ما باید جامعه با تقوا باشد.
💠 امیرالمؤمنین (ع) در تعریف تقوا می‌فرمایند: اگر عملت را بر یک سینی قرار دهند و روی آن هیچ پوششی قرار ندهند و بین همه #مردم بچرخانند، چیزی در آن میان نباشد که شرمنده‌اش نباشی.
💠 و نیز فرموده‌اند: برای اهل تقوا سه علامت وجود دارد:
🔸 عمل خالصانه
🔸 کوتاهی آرزوها
🔸 از فرصت‌ها استفاده کردن
👈 فرصت ما در دایره #عمر است. عمر ما، سرمایه ما است.
_________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۲۶
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۴۹
✅ در فراز بعدی دعای مکارم الأخلاق حضرت از خداوند درخواست دارند: «وَ اكْفِنِي مَا يَشْغَلُنِي الِاهْتِمَامُ بِهِ؛ مرا از اقدام به کارهایی که موجب می‌شود به آنها مشغول شوم و از خودم #غافل شوم و باز بمانم، کفایت کن و بی نیاز گردان.»
📌 در فراز قبل سیر #کمال را تصویر کردند. در اینجا درخواست دارند که کاری نکن من از آن کمال باز بمانم.
🔆 در #بینش_اسلامی، انسان موجودی در حال سیر به سوی حضرت حق است.
💠 سوره انشقاق آیه ۶ می‌فرماید: «ای #انسان، یقیناً تو با تلاشی سخت به سوی حضرت حق در حرکت هستی و او را ملاقات خواهی کرد.»
👈 ما مسافر هستیم؛ منتها این سفر، معنوی است و از آن تعبیر به #سلوک_عملی می‌کنند.
✳️ این سفر معنوی هشت رکن دارد:
۱. مبدأ حرکت که #نفس انسان است. آن چیزی که سیر می‌کند نفس است. نفس بهیمی، شهوت‌ران است و به دنبال منفعت. این نفس باید به #نفس_مطمئنه برسد.
۲. موضوع حرکت یا مسافر، انسان است.
۳. بستر و مسیر حرکت از نفس بهیمیه است تا نفس مطمئنه.
۴. مرکبی که شما را در این سیر قرار می‌دهد #محبت به خدا است. تا زمانی که عاشق خدا نشوید حرکت نمی‌کنید.
۵. زاد و توشه این مسیر، #تقوا است.
۶. راهنمای این سفر، انبیاء و ائمه هستند. منتها ما سراغ برنامه سهروردی و مولوی و ملا صدرا می‌رویم که ببینیم آنها چه می‌گویند. مولای ما امیرالمؤمنین (ع) است. باید دید که محمد (ص) و آل محمد (ع) چه می‌فرمایند.
۷. مقصد و پایان این سفر، #لقاء_الله است.
۸. مقصود از سفر، #کمال_انسان است.
🖌 نکته دیگر این است که در سفرهای محسوس لازم است موانع راه را بشناسیم. حال موانع سیر به سوی حضرت حق چیست؟
👈 بیان مبارک امام (ع) در این فراز این است که مانع سفرم را تو برطرف کن.
⭕️ گاهی اوقات ما به جای اینکه به خودمان مشغول بشویم به #مردم مشغول می‌شویم. به جای اینکه به #آخرت مشغول بشویم به #دنیا مشغول می‌شویم. به جای اینکه به خدا مشغول شویم به آخرت مشغول می‌شویم. ما را #خلق نکرده‌اند تا #اهل_آخرت شویم. ما را خلق کرده‌اند که #اهل_خدا بشویم. انسان به جای اینکه به #وحی اعتماد کند به #عقل و #علم اعتماد می‌کند. نارسایی عقل و علم در جای خودش اثبات شده است. مشغولیت و #علم‌زدگی، مانع هستند.
🔆 تنها کسی که می‌تواند این موانع را برطرف کند پسر نرجس خاتون است. اگر یک نگاه کند حُر درست می‌کند. ما از امام زمان فقط دنیای خودمان را می‌خواهیم. تا به حال نشده است که خودش را بخواهیم. اوست که می‌تواند ما را درست کند. رابطه ما با امام زمان چیست؟ باید از #دعای_عهد شروع کرد. باید برای سلامتی او #صدقه داد. باید برای سلامتی امام زمان حداقل هفته‌ای یک روز #روزه گرفت. برای خوشحالی امام زمان نباید #گناه کرد.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۴۹
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۶۵
✅ #مرگ و حیات از ابزارهای #امتحان_الهی هستند. در جلسه گذشته، چگونگی آزمون مرگ را مفصلاً بیان کردیم. در این جلسه در رابطه با آزمون #حیات صحبت خواهیم کرد.
🔸 #انسان در زنده بودن، فرصت #فکر کردن راجع به خویشتن را دارد. وقتی انسان فکر نمی‌کند و #اندیشه ندارد، نمی‌تواند از فرصت زندگی و حیات استفاده کند.
⭕️اگر کسی در خودش فکر کند به این نتیجه می‌رسد که مجموعه‌ای از احتیاجات است. اگر انسان به این نتیجه نرسد، #طغیان می‌کند.
👈 وقتی به #ادعیه مراجعه می‌کنیم این احتیاج را به زیبایی بیان فرموده‌اند. حضرت زین‌العابدین در #دعای_ابوحمزه_ثمالی احتیاج را در ابعاد مختلف انسانی بیان می‌کنند.
🖌 احتیاج، لازمه نقص است. موجودی که محتاج است، ناقص است. انسان فطرتاً از نقص بدش می‌آید و همواره به دنبال #کمال است. سیر از نقص به کمال، همان #سلوک_عملی است. پس باید برای #سلوک، نقصمان را پیدا کنیم و ببینیم نقصمان چیست.
✳️ انسان برای اینکه به سمت سلوک عملی حرکت کند، باید دو اقدام بکند:
🔸اقدام اول در حیطه #حکمت_نظری است. انسان باید ببیند نقصش چیست و این نقص چطور رفع می‌شود و بداند کمالش در چیست. انسان در این مرحله باید جزم پیدا کند.
🔸اقدام دوم در حیطه #حکمت_عملی است. انسان باید ببیند برای برطرف کردن این نقص باید چه کاری بکند. در این مرتبه باید به عزم برسد.
⭕️ خیلی‌ها فکر می‌کنند همین چیزی که هستند خوب است. مشکل عمده ما همین است که به حالت موجود خودمان راضی هستیم. از خودمان راضی هستیم چون همیشه خودمان را با شمر و یزید مقایسه می‌کنیم و می‌گوییم ما از آنها بهتر هستیم. قبول. ما #امام معصوم را نکشته‌ایم؛ ولی آیا همه بدی‌های عالم، کشتن امام است؟ همین که انسان نداند در چه منطقه‌ای از خطا به سر می‌برد، بزرگترین نقص است.
📌 انسان باید میان آنچه هست و آنچه باید باشد، در حرکت باشد.
👈 آنچه هست با #تفکر به دست می‌آید. آنچه باید باشد با عزم و جزم به دست می‌آید.
🔆 این سلوک #واجب است. واجب است انسان بشویم.
💠 در سوره ذاریات آیه ۲۱ می‌فرماید: آیا در #نفس خودتان نمی‌نگرید؟
👈 دستور به #نفس‌شناسی می‌دهد. وقتی نفسمان را شناختیم تمام نقایص را می‌فهمیم. وقتی نقص را فهمیدیم به سوی کمال حرکت می‌کنیم.
💠 امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «کسی که #خودشناسی نداشته باشد از راه #نجات دور می‌شود و در گمراهی و نادانی‌ها سرگردان می‌شود»
🔆 یکی از ابعاد انسان، جسم بودن اوست. در بحث‌های طبیعیات می‌گویند جسم، حقیقتی است که دارای سه مؤلفه طول و عرض و عمق باشد. جسم، مکان را اشغال می‌کند. در این خصیصه بین ما و جمادات، هیچ تفاوتی وجود ندارد.
⭕️ بعضی از انسان‌ها در #دنیا و در حالت جمادی توقف دارند.
🔆 فرصت حیات، فرصتی است که باید در آن از نقص به کمال برسیم. اگر به کمال رسیدیم از فرصت استفاده کرده‌ایم و اگر نرسیدیم، فرصت‌سوزی کرده‌ایم.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۶۵
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir