🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
..... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_مشیت
آیه ۲۳ و ۲۴ کهف را که بر گفتن ان‌شاء اللّه تأکید کرده است، « آیه #مشیّت » یا « آیه #استثنا » گفته‌اند:
💟 * و لاَ تَقولَنّ لِشاى‌ءٍ إِنِّى فاعِلٌ ذلِکَ غَدًا * إِلاّ أَن یشاءالله و اذکر ربّک اذا نسیت و قل عسی ان یهدین ربّی لاقرب من هذا رشدا *
✴️ بنا به نقلی در شأن نزول این آیه ، هنگامی که #قریش نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمدند و از داستان اصحاب #کهف و #ذوالقرنین جویا شدند ،
💟پیامبر بدون گفتن ان شالله فرمود :
فردا بیایید تا #پاسخ شما را بگویم و فردای آن روز تا مدتی #جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتی آیه ۲۳ و ۲۴ کهف نازل شد .
✴️شیخ #طوسی پس از نقل این شان نزول ، آن را نادرست می‌داند .
🅰#آیه_ملک
آیه ۲۶ آل‌عمران را « آیه #مُلک » ( فرمان‌روایى ) مى‌گویند .
💟 در این آیه آمده است که فرمان فرمایى واقعى از آنِ خداوند است. به هر که بخواهد، #فرمان‌روایى مى‌دهد و از هرکه بخواهد، مى‌ستاند:
✴️* قل اللّهم ملک الملک توتی الملک من تشاء و تذلّ من تشتء و تنزع الملک‌ممّن تشاء و تعزّ من تشاء و تذلّ من تشاء بیدک الخیر انّک علی کلّ شیءِ قدیر *
💟در #شأن نزول این آیه گفته‌اند :
چون رسول خدا صلی الله علیه و آله مکه را #فتح کرد به مسلمانان ، فتح ملک روم و فارس را وعده داد .
✴️منافقان و یهودیان ( به #استهزا ) گفتند :
محمد صلی الله علیه و آله را مکه و مدینه بس نیست و #تمنای ملک فارس و روم می کند و خداوند این آیه را نازل کرد .
💟بنا به نقلی ، این وعده هنگام حفر خندق اتفاق افتاد .
✴️#منافقان گفتند :
کار شما عجیب نیست که از ترس ، خندق می‌کنید و از شهر نمی توانید بیرون بروید و اینچنین #تمناهای باطل می کنید و این آیه در پاسخ آنها نازل شد .
💟 ابوهریره از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت می کند که چون خدای تعالی خواست #فاتحه_الکتاب ، #آیت_الکرسی ، #شهد_الله و #قل_اللهم_مالک_الملک را که از عرش آویخته شده بودند ، به زمین بفرستد گفتند :
✴️خدایا ما را به زمینی که سرای #لغزش و گناهان است میفرستی ؟
خدای تعالی گفت :
بنده ای که شما را پس از هر نماز #فریضه بخواند ، در #بهشت جای خواهم داد و به چشم رحمت به او خواهم نگریست .
💟 هر روز ۷۰ حاجتش روا می کنم که کمترین آنها #آمرزش او باشد و او را از هر دشمنی در پناه میگیرم و بر آن دشمن یاری میدهم و مانع از داخل شدن او در #بهشت ، حیات اوست .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
..... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_منازعه
آیه ۱۱۵ نساء را « آیه #منازعه » گویند :
💟 * و مَن یُشاقِقِ الرَّسولَ مِن بَعدِ مَا تَبیّنَ لَهُ الهُدى و یَتَّبِع غَیرَ سَبیلِ‌المُؤمِنینَ نُوَلِّه مَا تَوَلّى و نُصِلهِ جَهنم و ساءت مصیرا *
✴️ و هر کس پس از آن که راه راست برایش آشکار شد ، با #پیامبر مخالفت کند و راهی جز راه مومنان را در پیش گیرد ّ
💟ما او را به هم آن را که می رود ، می بریم و به #دوزخ داخل میکنیم و بد جایگاهی است .
شان نزول این آیه را * ابن ابی ابیرق *دانسته‌اند .
✴️ وی زرهی از #مسلمانی دزدیده بود و هنگامی که خداوند در آیات پیشین ، او و قومش را نکوهش کرد ، به کفر گرایید و #مرتد شد و به مشترکان مکه پیوست و این آیه در شأن وی فرود آمد .
🅰#آیه_مودت
💟مزد رسالت، « #مودّت قربى » است. این موضوع در آیه ۲۳ شورى آمده؛ از همین رو آن را « آیه #مودّت » یا « آیه #قربى » گفته‌اند:
✴️*... قُل لاَ أَسئَلُکُم عَلیهِ أَجرًا إِلاّ المَودّه فی القربی و من یَقترِف حَسَنه نزِد لَهُ فیها حسنًا انَّ الله غَفور شَکور *
💟روایات و مفسران #شیعه مقصود از از * قربی * را خویشاوندان و نزدیکان پیامبر صلی الله علیه و آله دانسته اند .
✴️به گفته #طبری ، در بسیاری از روایات اهل سنت * #قربی * به نزدیکان پیغمبر تفسیر شده است و او خود نیز همین نظر را بر می گزیند و برخی از این روایات را نقل می کند .
سیوطی نیز روایاتی را در این زمینه آورده است .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
..... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_میثاق
💟آیه ۱۷۲ #اعراف خبر مى‌دهد که خداوند، در « عالم ذر *» از بنى‌آدم بر ربوبیّت خویش « #میثاق » ( پیمان ) گرفته است؛ از همین رو به این آیه، « آیه میثاق » گفته‌اند:
✴️ و إِذ أَخذَ ربّک‌من بنی ءادم من ظهورهم ذریّتهم و اشهدهم علی انفسهم الست بربّکم قالوا بلی شهدنا ان تقولوا یوم القیامه انّا کنّا عن هذا غافلین *
💟در چگونگی #پیمان گرفتن در عالم ذر که به آن پیمان الست نیز می‌گویند ، و اینکه به صورت تکوینی یا تشریعی بوده است و فرزندان آدم چگونه به این #پیمان پاسخ گفته‌اند ، بحث‌های فراوانی مطرح است .
🅰#آیه_نبا
💟نبأ به معناى خبر است و آیه ۶ #حجرات بر لزوم بررسى خبر #فاسق پاى فشرده تا از روى نادانى، عمل نابه‌جایى تحقّق نیابد؛ از همین رو آن را « آیه نبأ » گفته‌اند :
✴️* یا ایّهاالّذین ءامنوا ان جاءکم فاسق بنبا فتبیّنوا ان تصیبوا قومًا بجهاله فتصبحوا للی ما فعلتم نادمین *
💟به نقل از ابن عباس ، قتاده و مجاهد ، این آیه درباره #ولید بن عتبه نازل شده است .
✴️ رسول خدا صلی الله علیه و آله او را برای گردآوری #صدقات طایفه بنی مصطلق فرستاد .
💟 مردم با شادی برای استقبال از او بیرون آمدند ؛ ولی چون در دوران #جاهلیت بین ولید و آنان دشمنی وجود داشت ، ولید توهم کرد که قصد کشتن او را دارند ؛
✴️بدین سبب به طرف #رسول خدا صلی الله علیه و آله بازگشت و گزارش داد که این طایفه از پرداخت زکات خودداری کردند .
حضرت سخت ناراحت شد و به فکر جنگ با آنان افتاد که این آیه نازل شد .
ادامه دارد .....
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
ادامه ..... #آیات_نامدار
🅰#آیه_نجاسه_المشرکین
آیه ۲۸ توبه را « آیه #نجاسة المشرکین » نامیده‌اند .
💟 یکى از فرمان‌هاى چهارگانه‌اى که امام #على علیه‌السلام در مراسم حج سال نهم هجرى به مردم #مکّه ابلاغ کرد، این بود که مشرکان نجسند و از سال آینده، هیچ یک از آنان حق ورود به #مسجد الحرام و طواف کعبه را ندارند .
✴️* یا ایها الذین آمنوا انّما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجد الحرام بعد عامهم هذا *
💟در اینکه این آیه دلیل بر نجس بودن #مشرکان به همان مفهوم فقهی است یا نه میان مفسران و فقیهان گفتگو است .
🅰#آیه_نجوا
✴️آیه ۱۲ مجادله گفت‌وگوى در گوشى ( #نجوا ) با پیامبر صلى‌الله‌علیه‌و‌آله را جز در موردى که نجوا کننده پیش از آن صدقه بپردازد، نهى کرده؛ از این رو آن را « آیه #نجوا » یا « آیه #مناجات » گفته‌اند:
💟* یا ایها الذین آمنوا نجیتم الرسول فقدّموا بین یدی نجواکم صدقه ذالک خیر لکم و اطهر فان لم تجدوا فانّ الله غفور رحیم *
✴️در شأن نزول این آیه گفته‌اند :
گروهی از ثروتمندان خدمت پیامبر می رسیدند و با او #نجوا می کردند و ضمن گرفتن وقت پیامبر صلی الله علیه و آله ،ناراحتی #مستمندان را نیز فراهم می ساختند که آیه نازل شد و به آنها دستور داد
پیش از نجوا کردن با #پیامبر صلی الله علیه و آله به مستمندان صدقه بدهند .
💟 #اغنیا وقتی چنین دیدند ، از نجوا خودداری کرده ، آیه دوم نازل شد و آنها را سرزنش و حکم آیه نخست را نسخ کرد و به همگان اجازه #نجوا داد .
✴️بیشتر مفسران #شیعه و سنی برانند ، یگانه شخصی که به این آیه عمل کرد ، علی علیه السلام بود ،
💟 چنانکه خود حضرت می فرماید :
آیه ای در #قرآن هست که هیچ کس پیش از من و پس از من به آن عمل نکرده و نخواهد کرد .
✴️ من یک دینار داشتم آن را به ده درهم تبدیل کردم هر زمان میخواستم با #رسول خدا صلی الله علیه وآله نجوا کنم ،درهمی را صدقه می‌دادم .
💟بر اساس نقلی ، عبدالله ابن عمر ، این فضیلت #علی علیه السلام را در کنار همسری حضرت #زهرا و پرچم داری خیبر ، از بزرگترین فضایل حضرت می شمرد.
ادامه دارد .......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
...... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_نسخ
آیه ۱۰۶ بقره « آیه #نسخ » نام گرفته است :
💟 « ما نَنسَخ مِن ءَایةٍ أَو نُنسِهَا نَأتِ بِخیرٍ مِنها أَو مِثلِها أَلم تَعلَم أَنّ اللّهَ عَلى کُلِّ شَى‌ءٍ قَدیر ».
✴️ خداوند در این آیه اعلام میدارد :
هر حکمی را که #نسخ کنیم یا به فراموشی بسپاریم ، بهتر از آن یا مانندش را می آوریم .
💟در شان نزول این آیه گفته‌اند :
چون خداوند برخی از احکام و دستور ها را #نسخ می‌کرد ، یهودیان طعنه می‌زدند و می گفتند :
✴️ #محمد ، دارای رایی متین و محکم نیست ؛ زیرا وقتی دستور و حکمی را بیان می کند ، پس از مدتی حکم و دستور دیگری بر خلاف آن می آورد و #خداوند این آیه را بر رد آنان نازل کرد .
💟 به نقلی دیگر ، #یهودیان می‌گفتند :
محمد اصحاب خود را به امری مامور ، سپس آنان را از آن نهی می کند .
اگر سخنان او #وحی بود ، تناقضی در آنها وجود نمی داشت و این آیه نازل شد .
✴️ در معنای #نسخ و #نسیان در این آیه ، مفسران به طور گسترده سخن گفته اند .
🅰#آیه_نصر
آیه ۶۲ انفال را « آیه #نصر » گفته‌اند .
💟 خداوند در این آیه از #رسول خود خواسته است نگرانى به خویش راه ندهد؛ زیرا #خداوند کار او را کفایت و با یارى خود و یارى #مؤمنان او را تقویت مى‌کند:
* و ان یریدوا ان یخدعوک فانّ حسبک الله هو الّذی ایّدک بنصره و بالمومنین *
✴️در روایتی ابو هریره می گوید :
بر #عرش نوشته شده * لا اله الّاالله وحده لا شریک له ، محمد عبدی و رسولی و ایدته بعلی ابن ابی طالب *
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
....ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_نفر
💟آیه ۱۲۲ توبه به کوچیدن ( #نَفْر ) گروهى براى آگاهى در دین یا براى جهاد تشویق کرده است؛ از همین رو به آن « آیه #نَفْر » گفته‌اند :
✴️*... فَلولاَ نَفَر مِن کُلِّ فِرقَةٍ مِنهُم طائفه لیتفقهوا فی الدّین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلّهم یحذرون *
💠برای این آیه دو شان نزول نقل شده است .
💟 بر پایه یکی از این نقل ها ، هنگامی که خدا آیاتی را درباره #غزوه تبوک و سرزنش منافقان نازل کرد ، مومنان گفتند :
هرگز از جنگی که #پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حضور داشته باشد یا نداشته باشد ، سر نخواهیم پیچید .
✴️هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله #سریّه ای را اعزام کرد ، همه مسلمانان از مدینه خارج شده ، پیامبر را تنها گذاشتند و این آیه نازل شد که چرا نباید گروهی نزد #پیامبر صلی الله علیه و آله بمانند و تفقّه کنند و گروهی برای جهاد بروند .
💟 در شأن نزول دیگری آمده است :
این آیه در شأن افرادی از یاران #پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد که بسوی #بادیه نشینان رفتند و با استقبال و پذیرش آنان مواجه شدند .
✴️ آنان هر کسی را می یافتند ، به هدایت دعوت می کردند .
💟گروهی به ایشان گفتند :
شما پیامبر خود را رها کرده و به سوی ما آمده اید ؟
✴️ آنان از شنیدن این سخن #متاثر شده ، به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله بازگشتند و این آیه نازل شد .
💟 اصولیان از این آیه ، #حجیّت خبر واحد را استفاده کرده و گفته اند :
وقتی لازم است عده‌ای برای تعلیم و #تعلم کوچک کنند و احکام دین را بیاموزند ، باید بر دیگران نیز لازم باشد گفته آنان را بپذیرند ، در غیر این صورت ، #تعلیم و تعلم محقق نخواهد شد .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
...... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_نفى_سبیل
در پایان آیه ۱۴۱ نساء سبیل ( #سلطه ) کافران بر مؤمنان نفى شده است؛ از همین رو، این بخش از آیه را « #آیه_نفى_سبیل » مى‌گویند ...:
* و لَن یَجعلَ اللّهُ لِلکـفِرینَ عَلَى المومنین سبیلا *
🅰#آیه_نور
آیه ۳۵ نور را « آیه #نور » گفته‌اند .
نام سوره نیز از همین آیه گرفته شده. در آغاز این آیه، خداوند، نور آسمان‌ها و زمین معرّفى شده است:
* اللّهُ نورُ السَّمـوتِ والأَرضِ ...*
🅰#آیه_ودّ
آیه ۹۶ مریم را « آیه وُدّ » گفته‌اند .
بر اساس این آیه، کسانى که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، خداوند رحمان محبّت آنها را در دل‌ها مى‌افکند:
* إِنّ الّذینَ ءَامنوا و عملوا الصّالحات سیجعل لهم الرّحمن ودّا *
به نقل از ابن عباس این آیه مربوط به علی علیه السلام است و هیچ مومنی نیست ، مگر اینکه در قلب وی محبت علی علیه السلام وجود دارد.
ادامه دارد......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
...... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_وفا_بالعقود
💟نخستین آیه #مائده را که بر لزوم وفا به پیمان ها ( #عقود ) تأکید کرده، « آیه وفاء بالعقود » گفته‌اند :
« یـأیّهَا الَّذینَ ءَامَنوا أَوفوا بِالعُقودِ ».
✴️فقیهان بر لازم الاجرا بودن تمام #پیمانها و معاهده ها در سرتاسر فقه به این آیه استدلال کرده اند .
🅰#آیه_وصیت
💟به آیه ۱۰۶ مائده « آیه #وصیّت » مى‌گویند ؛
زیرا بر لزوم وصیّت کردن مؤمنان هنگام مرگ با شرایط ویژه‌اى فرمان داده است:
* یـأَیُّهَا الَّذینَ ءَامَنوا شَهـدةُ بَینِکُم إِذا حَضر احدکم الموت حین الوصیّه ..... *
✴️ابوجعفر در شأن نزول این آیه گوید :
سه نفر تاجر ( دو #مسیحی به نام تمیم بن اوس داری و برادرش عدی و یک #مسلمان به نام ابن ابی ماریه ) به عزم تجارت از مدینه عازم شام شدند .
💟 در میانه راه ، ابن ابی ماریه مریض شد .
او وصیّت نامه ای نوشت و در میان وسایل خود پنهان ساخت ؛ سپس به آنان وصیت کرد و مال خود را به ایشان تحویل داد تابه اهل و عیالش برسانند .
✴️ آن دو #مسیحی وسایل ارزشمند او را برداشتند و بقیه را به ورثه اش دادند .
💟 هنگامی که #ورثه به نامه دست یافتند ، موضوع را با آن دو مسیحی در میان گذاشتند و آنان اظهار بی اطلاعی کردند .
✴️هنگامی که این ماجرا را به عرض پیامبر رساندند ، این آیه نازل شد .
💟پیامبر صلی الله علیه و آله نماز عصر را خواند و تمیم و برادرش را سوگند داد .
آنان گفتند :
اطلاعی نداریم .
✴️پس از مدتی ، ظرفی نقره و #منقوش به طلا را که از ابن ابی ماریه بود ، نزد آنان یافتند .
آنان گفتند :
ما این ظرف را از او خریده ایم .
💟وقتی این موضوع را به عرض #پیامبر صلی الله علیه و آله رساندند ، این بخش از آیه بعد نازل شد :
* فان غیر علی انّهما ..... * ( مائده / ۱۰۷)
ادامه دارد .......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
..... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_وضو
💟در آیه ۶ مائده حکم #وضو آمده است؛ از همین رو آن را « آیه #وضو » گفته‌اند :
* یَـأَیُّهَا الَّذینَ ءَامَنوا إِذا قُمتُم إِلَى الصَّلوةِ فَاغسِلوا وُجوهَکُم و أَیدِیَکُم اِلی المَرافِقِ وامسَحوا بِرءُوسِکُم وَ اَرجُلَکُم اِلی الکَعبَین *
✴️#شیعه و اهل #سنت در چگونگی شستن دست ها و نیز شستن پا مسح پا ، از این آیه دو برداشت متفاوت دارند .
💟 از دیدگاه #شیعه ، کلمه * الی * در * الی المرافق * فقط برای بیان حدّ شستن است نه کیفیت شستن
✴️ ونیز * ارجلکم * عطف بر * رءُوسکم * است ؛ بنابراین ، پاها نیز چون سر باید مسح شود ، چنانکه بسیاری * ارجلکم * را به جَر خوانده‌اند ؛ حتی اگر #قرائت به نصب هم باشد ، باز وجوب مسح را می‌توان از آن استفاده کرد ؛ زیرا از آنجا که * برءوسکم * مفعول به * امسحوا * است ، در محل نصب قرار دارد .
💟 #اهل سنت از کلمه * الی * استفاده کرده‌اند که شایسته است شستن دست ، به آرنج پایان یابد و نیز کلمه * ارجلکم * را بر ،* وجوهکم * #عطف دانسته و لزوم #شستن پا در وضو را استفاده کرده‌اند .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
🌐#دائره_المعارف_قرآن_کریم🌐
...... ادامه #آیات_نامدار
🅰#آیه_هادى
هفتمین آیه رعد را « آیه #هادى » گفته‌اند .
💟بر اساس این آیه، #کافرانِ لجوج و بهانه‌جو براى توجیه ایمان نیاوردن خود مى‌گفتند:
✴️چرا براى #محمد صلى‌الله‌علیه‌و آله معجزه‌هایى مانند #شتر صالح و #عصاى موسی نازل نمی‌شود ؟
💟خداوند خطاب به #پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید :
تو فقط #بیم_دهنده ای و برای هر گروه #هدایت کننده ای است :
* و یقول الذین کفروا لولا انزل علیه ءآیه من ربّه انّما انت منذر و لکل قوم هاد *
💟#روایتی از ابن عباس ، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود :
من #منذرم و علی #هادی است و ای علی ! هدایت یافتگان به تو هدایت می شوند .
-
🅰#آیه_هجرت
نود و هفتمین آیه نساء را « آیه #هجرت » نامیده‌اند .
💟 در این آیه، از کسانى سخن گفته که بدون ایمان از دنیا رفته‌اند و هنگامى که #ملائکه از آنان مى‌پرسند در چه حال بودید ؟
✴️ مى‌گویند: ما در دنیا از #مستضعفان بودیم و ملائکه آنان را توبیخ می کنند که مگر زمین خدا گسترده نبود که #هجرت و ایمان خود را حفظ کنید:
* انّ الّذین توفاهم الملائکه ظالمی انفسهم قالوا فیم کنتم قالوا کنّا مستضعفین فی الارض قالوا الم نکن ارض الله واسعه فتهاجروا فیها فاولئک ماواهم جهنّم و ساءت مصیرا *
پایان 🌸
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
#آیات_نامدار
متن آیه
آیه ۵۱ و ۵۲ سوره قلم:
وَإِن یکادُ الَّذِینَ کفَرُ‌وا لَیزْلِقُونَک بِأَبْصَارِ‌هِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکرَ وَیقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِّلْعَالَمِینَ ﴿۵۲﴾
(ترجمه: و آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو را چشم بزنند، و می‌گفتند: «او واقعاً دیوانه‌ای است.» (۵۱) و حال آنکه [قرآن] جز تذکری برای جهانیان نیست. (۵۲))[ قلم–۵۱- ۵۲]
معنای آیه
ناراحتی و خشم کافران
کلمه «ان» بدون تشدید، مخففِ إنّ است، و کلمه «زلق» به معنای زلل و لغزش است، و ازلاق به معنای ازلال، یعنی صرع است، و کنایه است از کشتن و هلاک کردن.
و معنای آیه این است که محققا آنها که کافر شدند وقتی قرآن را شنیدند نزدیک بود با چشم‌های خود تو را به زمین بیندازند، یعنی با چشم زخم خود تو را بکشند.[۱]
بعضی از مفسرین گفته‌اند: معنای آیه این است که وقتی ذکر را یعنی قرآن را از تو می‌شنوند با نظری سرشار از کینه و خشم به تو نظر می‌کنند، به طوری که می‌خواهند با همان نگاه تیزشان تو را بکشند.[۲]
و یقولون انه لمجنون و ما هو الا ذکر للعالمین نسبت دیوانگی به آن جناب دادن در هنگامی که قرآن را از او می‌شنوند، خود دلیل بر این است که میخواسته‌اند بگویند قرآن از القائات شیطان‌ها و جن است، و به همین جهت خدای تعالی وقتی می‌خواهد پاسخشان بدهد، می‌فرماید قرآن به جز ذکر برای عالمیان نیست.[۳]
چشم‌زخم
نوشتار اصلی: چشم‌زخم
و مراد از این ازلاق به ابصار - به طوری که همه مفسرین گفته‌اند - چشم زدن است، که خود نوعی از تاثیرات نفسانی است و دلیلی عقلی بر نفی آن نداریم، بلکه حوادثی دیده شده که با چشم زدن منطبق هست، و روایاتی هم بر طبق آن وارد شده، و با این حال علت ندارد که ما آن را انکار نموده، بگوییم یک عقیده خرافی است.
در فرهنگ عامه
برای دفع چشم زخم
چنانکه در‌شان نزول این آیه نیز گفته‌اند که درباره چشم خوردن پیامبر(ص) از ناحیه عده‌ای از مخالفان بود[۴] و در برخی کتابهای روایی و دعایی خواندن و نوشتن آن را برای دفع چشم زخم حسودان و بد خواهان مفید دانسته‌اند. به عنوان نمونه،از حسن بصری روایت شده است که فرمود: دوای درد چشم زخم، خواندن آیه:«و ان یکاد الذین کفروا…» است.[یادداشت ۱]
بسیاری از مردم این آیه را به صورت قاب یا مانند آن در منزل یا محل کار یا جاهای دیگر برای رفع چشم‌زخم نصب می‌کنند. شهید مطهری معتقد است که مدرکی نداریم تا دلالت کند آیه «ان یکاد» خاصیت جلوگیری از چشم زخم دارد:
آیا آیه «وَ انْ یکادُ الَّذینَ کفَروا لَیزْلِقونَک بِابْصارِهِمْ» خاصیت جلوگیری از چشم زخم دارد؟ ما تا حالا به مدرکی (حدیثی، جمله ای) برخورد نکرده‌ایم که دلالت کند و بگوید از این آیه برای چشم زخم استفاده کنید. اینکه چشم زخم حقیقت است یا نه، یک مسأله است (فرضاً حقیقت است ولو در بعضی از افراد) و اینکه این آیه برای دفع چشم زخم باشد مسأله دیگری است. چیزی که از طرف پیغمبر یا ائمه به ما نرسیده باشد، از پیش خود نباید بتراشیم. نظر به اینکه روح مردم برای چنین چیزی آمادگی دارد [آن را از پیش خود ساخته‌اند.][نیازمند منبع]
استفاده در کتیبه‌ها و زیورآلات
وإن یکاد، در شمار پر کاربردترین آیات قرآنی در زندگی مردم ایران قرار دارد. بسیاری از مردم این آیه را به‌عنوان محافظی دربرابر چشم‌زخم استفاده می‌کنند؛
همچنین یکی از آیاتی است که به شکل کامل نوشته می‌شود و به منظور دور کردن چشم زخم بر سر در خانه ها، نصب می‌گردد. استفاده از آیه وان یکاد به عنوان کتیبه تزینی برای سر در ورودی منزل رواج بسیاری دارد، به نحوی که در میان کتبیه‌های سردرهای منازل امروزی، آیه «وان یکاد» بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است.[۵]
مطهری از برداشت مردم ایران از این آيه و استفاده گسترده از آن انتقاد می‌کند:
هیچ آیه‌ای به‌اندازه آیه «وَ انْ یکادُ الَّذینَ کفَروا» در میان مردم برای شعار رایج نشده است. در هر خانه‌ای که بروی می‌بینی یک «ان یکاد» آنجا زده‌اند، یعنی چشم تو کور که خانه و زندگی من را می‌بینی، این تابلو را اینجا نصب کرده‌ام، برای اینکه چشم تو کور باشد. این امر یک حالت خودخواهی در مردم از یک طرف و یک حالت بدبینی به دیگران از طرف دیگر را نشان می‌دهد. .... در هر خانه‌ای که بروید آیه «وَ انْ یکادُ الَّذینَ کفَروا» را می‌بینید، یعنی منم که خداوند چنین نعمت‌هایی به من داده و تویی که چشم شور داری و می‌خواهی چشم زخم به ما بزنی؛ برای اینکه جلوی چشم شور تو را گرفته باشم این تابلو را در اینجا نصب کرده ام؛ و شاید کمتر خانه‌ای است که چنین چیزی در آن نباشد.[۶]
پانویس
1. پرش به بالا↑ ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۶۴۸
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
#آیات_نامدار
💠منظور از آیه کتمان
به آیه ۱۵۹ سوره بقره که در مذمت و سرزنش کتمان کنندگان حق، نازل شده است "آیه کتمان" می گویند:" ان الذین یکتمون ماانزلنا من البینات والهدی من بعد مابینّاه للناس فی الکتاب اولئک یلعنهم الله و یلعنهم اللاعنون؛ کسانی که دلایل روشن، و وسیله هدایتی را که نازل کرده‌ایم، بعد از آن که در کتاب برای مردم بیان نمودیم کتمان کنند، خدا آنها را لعنت می‌کند. و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن می‌کنند."
🗞شأن نزول آیه کتمان
در شأن نزول این آیه، "جلال الدین سیوطی" از "ابن عباس" نقل کرده است که:چند نفر از مسلمانان همچون "معاذ بن جبل" و "سعد بن معاذ" و "خارجة بن زید"، از دانشمندان یهود درباره برخی از مطالب تورات - که ارتباط با ظهور و بعثت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) داشت - سؤال هایی کردند، ولی آنان واقع مطلب و حقیقت امر را کتمان نمودند و توضیحی ندادند؛ بدین مناسبت آیه مورد بحث نازل شد و مسئولیت کتمان حق را به آنها گوشزد کرد.
🗞عمومیت آیه کتمان
روی سخن این آیه، علمای یهود است؛ ولی این معنا هرگز مفهوم آیه را که یک حکم کلی و عمومی درباره کتمان کنندگان حق است، محدود نخواهد کرد.
از این روی در کتابهای تفسیری شیعه آمده است که این آیه شامل کتمان فضایل اهل بیت (علیهم‌السلام) نیز می شود.
در برخی از روایات آمده که مراد از این آیه،کتمان امامت و خلافت خاندان پیامبر(ص) است.
🗞مذمت کتمان
در مذمت کتمان حق در منابع اسلامی احادیث فراوانی وجود دارد.
🗞موارد استدلال به آیه کتمان
در کتابهای اصول این آیه از ادله "حجیت خبر واحد" به شمار آمده است، بدین بیان که "ماانزلناً دارای مفهوم عام است و شامل احکام شرعی نیز می شود، و احادیث منقول از معصومان -علیهم السلام - از مصادیق بینات و هدی است .
🍃🌸🍃🍃🌸🍃
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh