eitaa logo
خواندنی های سرو
141 دنبال‌کننده
154 عکس
64 ویدیو
19 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
اگر مایلید از داستان های فارسی و ترکی، سروده و داستان های صوتی من استفاده کنید وارد کانال زیر شوید. https://eitaa.com/azimsarvdalir لیست مطالب: @azimsarvdalir در داخل کانال، با زدن انگشت روی هرکدام از کپشن های زیر به آن قسمت هدایت می شوید 🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹 (داستان زندگی مرحوم پدرم ) (بخشی از داستان زندگی خودم) ( داستان زندگی شهید احمد کوچکی ) ( داستان زندگی حاج علی اصغر عسگری )
مروری بر قالب های شعر ترکی (مقدمه) شعر ترکی علاوه بر بهره‌گیری از قالب‌های شعر فارسی مانند غزل، قصیده، مثنوی، قطعه، رباعی، دوبیتی... خود نیز قالب‌هایی دارد که خاص زبان ترکی است و در زبان فارسی از آن‌ها استفاده نمی‌شود. تلاش ما بر این است که مروری داشته باشیم بر این قالب‌ها و نحوه سرودن شعر در این قالب‌ها را تمرین کنیم.
مروری بر قالب های شعر ترکی (۱) قالب‌های شعر ترکی بر مبنای هجاست (بخش) و عروضی نیست. هجا (بخش) هجا یا بخش واحد ملفوضی است که با یک دم زدن بی‌فاصله و قطع، ادا می‌شود و گوینده و شنونده آن را واحد گفتار ادراک می‌کند. قافیه قافیه به کلماتی در یک شعر گفته می‌شود که دو و یا چند حرف آن‌ها عین هم باشد به عنوان مثال "قالخار" و "آلار" که در "ار" مشترکند قافیه هستند. ردیف ردیف به کلماتی در یک شعر گفته می‌شود که به طور متناوب در آخر هر بیت عیناً تکرار می‌شود و معنی همگی آن‌ها یکسان است. به عنوان مثال،"اِئت" ردیف است در: صبا اغیاریدان پنهان غمیم دلداره اظهار اِئت خبرسیز یاریمی حال خرابیمدان خبردار اِئت جناس جناس، کلمه‌ای‌ست که در ابیات متفاوت معانی متفاوت داشته باشد و به عنوان قافیه استفاده می شود. مثال: خسته اولدوم دخیل دؤشدؤم هِئی دره یولوم اولدو یوققوش،اینیش، هِئی دره اَل آچمیشام ایندی شاهی حیدره قِوما ئوز قاپیندان آی آقا هارای خسته قاسیم هی دره="هی"+دره .هی به معنای مرتب به طور متناوب و در نقش ادات و دره نیز که همان درّه. هی دره=این بار نیز هی همان معنی بالایی را دارد ولی دره به معنای بچیند، معمولا برای گل و گیاه و میوه و غیره کاربرد دارد، البته "هی"دارای معانی و نقش های متفاوتی هست. حیدره=حیدر(اسم)+ه(این پسوند همان نقشی را در زبان ترکی دارد که در زبان فارسی حرف اضافه‌ی" به "دارد) به حیدر،منظور به حضرت علی(ع) یادآوری: یک شعر می‌تواند به تنهایی قافیه و یا جناس داشته باشد (جناس نقش قافیه را دارد)، اما ردیف (کلماتی که عیناً نوشته می‌شوند و دارای معانی یکسانند) نمی‌تواند به تنهایی در یک شعر ظاهر شود مگر این‌که با قافیه بیاید. 🌹🌹قالب گرایلی (۱)🌹🌹 گرایلی یک شعر هشت‌هجایی است که مصرع اول و سوم بند اول آزاد از ردیف- قافیه می باشند. ممکن است به جای این‌که قافیه (ویا قافیه ردیف و یا جناس) تکرار شود کل مصرع تکرارمی شود. 🌹ردیف-قافیه‌ی اصلی منظور از ردیف و قافیه‌ی اصلی همان ردیف و قافیه‌ مصرع‌های زوج بند یک و مصرع چهارم بند‌های بعدی است. 🌹ردیف و قافیه‌های فرعی ردیف و قافیه‌های فرعی، ردیف و قافیه‌ی سه مصرع نخست بنده‌های دوم و به بعد است. در شعر گرایلی زیر، ارَه = قافیه اصلی ، عرض ایله = ردیف اصلی است و در بند دوم، ارین= قافیه فرعی است و این بند ردیف فرعی ندارد. 🌹هر شعر گرایلی در هر مصرع هشت هجا دارد و حد اقل باید از سه بند تشکیل شود. صبا احوالیمی بیر-بیر واریب اول یاره عرض ایله غم ؤ دردی-دیلیم شرحین دئییب، دیلداره عرض ایله! گِئدَرسن کویینه یارین او قددی سروی رفتارین فغانین بؤلبؤلی-زارین گؤلی-گؤلزاره عرض ایله! دِئسن من زارؤ گیریاندان وجودی، باغری بِریاندان دمادم تیغی-هجراندان جیگر صد پاره، عرض ایله! صبا،گل سیری-گؤلزار اِئت گؤلؤ ریحانی بیدار اِئت طبیبه دردیم اظهار اِئت غمی غمخواره عرض ایله! ویدادی خسته بیمارین بلای-عشقدن زارین سؤزؤن مشتاقی-دیدارین یئتیر رخساره،عرض ایله! سراینده: خسته ویدادی ادامه دارد....
مروری بر قالب‌های شعر ترکی (2) قالب گرایلی (۲) گروه‌بندی مصرع‌ها درچنین قالب‌هایی منظور از مصرع‌هایی که وجه تشابه دارند آن‌هایی هستند که در یک گروه قرار می‌گیرند، بدین ترتیب که: گروه اول: دو مصرع آزاد بند اول(مصرع اول و سوم) گروه دوم: مصرع‌هایی که شامل ردیف-قافیه‌ی اصلی شعر می باشند، یعنی مصرع‌های دوم و چهارم بند اوّل و مصرع‌های چهارم دیگر بندها. گروه سوم: مصرع‌هایی که شامل ردیف-قافیه‌ی فرعی شعر هستند، یعنی مصرع اوّل تا سوم بنده‌های دوم به بعد چند نکته: 1- چون گرایلی با مصرع آزاد شروع می‌شود لذا گروه اول(مصرع های آزاد) آهنگ و فرم کلی شعر را مشخص می کنند. 2- گروه سوم(سه مصرع اول بندهای دوم به بعد) در هر بند، یک موضوع خاصی را شروع می‌کند و ممکن است ربط چندانی با سایر سه مصرع بندهای بعدی نداشته باشد. 3- چون گروه دوم و گروه سوم هر دو مجموعاً (به علاوه‌ی دو مصرع آزاد) کل شعر را بوجود می آورند و هر بار در آخر هر بند (مصرع‌های چهارم) مضمون اصلی شعر یادآوری می شود، لذا در هر بند دو موضوع متفاوت بحث می‌شود، اولی موضوع فرعی بند مذکور و دومی موضوع اصلی شعر که در مصرع آخر یاد آوری می شود. در واقع ربط دادن این دو موضوع در هر بند ِگرایلی، هنر سرودن شعر در قالب ِ گرایلی‌ست . این مهم بر عهده‌ی مصرعی خواهد بود که وجه اشتراک دو موضوع باشد و آن مصرع سوم هربند است که علاوه بر ختم موضوع فرعی، زمینه را برای ادامه‌ی موضوع اصلی آماده می‌کند. لذا هنر گرایلی سرایان در همین رمز مصرع سوم هر بند از بند دوم به بعد می‌باشد که با چه ظرافتی آن‌را بسرایند. کؤنؤل صبرؤ قرار اِئتمز گِئدَر یار اولمایان یئرده محبت پایدار اولماز وفادار اولمایان یئرده وفا قیل بیر وفاداره اولاشما هر بی‌اقراره مطاعین آتما بازاره خریدار اولمایان یئرده منیم هم راز ؤ هم دردیم دِئییم هر بد نما گؤردؤم هؤنر کسب ایلمز مردؤم ناموس، عار اولمایان یئرده خدا، سن ساخلا گَئل فردی چتیندیر یالقیزین دردی پریشانلیق تاپار مردی هاوادار اولمایان یئرده دیلا! لاف اِئتمه مطلق‌دن دؤشَرسن ظؤلمه ناحق‌دن نَئچین مردؤم دؤنر حق‌دن بیر آزار اولمایان یئرده؟ گَئل ای کؤنلؤ اولان روشن قبول اِئت بو سُزؤ من‌دن نِئجه مقدور اولور مسکن گؤله، خار اولمایان یئرده کؤنؤل دؤنیادا یار ایستر اولوبدور بیقرار، ایستر ویدادی خسته وار ایستر هاچان یار اولمایان یئرده؟ سراینده: خسته ویدادی تذکریک: تعداد حروف تکراری قافیه حداقل باید دوتا باشد، ولی مصوت‌های بلند می‌توانند به‌تنهایی قافیه‌ی یک شعر تلقی شوند. تذکردو: بعضی از حروف در قافیه‌ی شعر معادل هم به کار رفته اند به عنوان مثال: "ای" و "او". وطن دئییب آغلایانین گؤز یاشلاری سیله دؤنر آخیب گِئدَر گئجه-گؤندؤز بیر مکاندا گؤله دؤنر یولو یورغون داغ آشانین آخیری یوخ شهرت-شانین غربت اِئلده یاشایانین بیر هفته‌سی ایله دؤنر بیر یاندادی های هارایلار بیر یاندادی سونسوز وایلار چیل چیراغلی چوخ سارایلار یانیب-یانیب کؤله دؤنر مایاسیدی حاقدان هالال هر کلمه‌سی سیرلی سؤال غریب اولان میسکین آبدال بلکه بیر گؤن ائله دؤنر میسکین آبدال ادامه دارد....
خواندنی های سرو
مروری بر قالب‌های شعر ترکی (2) قالب گرایلی (۲)
مروری بر قالب‌های شعر ترکی (3) قوشما دومین قالب شعری که به جرأت می‌توان گفت مشهورترین قالب شعری هجادار ترکی است، قوشماست. تنها تفاوت قوشما با گرایلی در تعداد هجاهای آن است. قوشما یک شعر 11 هجایی‌ست. اکثر شعرایی که در سرودن گرایلی چیره‌دست هستند در سرودن قوشما نیز مهارت دارند. نمونه شعر قوشما: داغلار آدم‌دَن جاواندی، نوردان قوجادی بیر سیردی، بیلینمز یاشی داغلارین طوفانا اَییلمز، یادا باسیلماز همیشه قار اولار باشی داغلارین احوالی نئجه‌دی؟-بیر صیاد دان سور قوشا جله(تله) اولور،آهولارا تور "جان"دِئسَن، جان دِئیر،"چور" سؤیله‌سن،"چور" سس سالار سَس وئرَر قوشو داغلارین قدرت‌دن یئتیبدی اوجا باراتا سینه‌سی آچیقدی اِئله، اِئلاتا من جؤدا میسکینم، باشیمدا خاطا کسیب یوللاریمی قیشی داغلارین یازان: میسکین ابدال قال ایندی آیری دؤشدؤم وطنیمدن، اِئلیمدن باشی چنلی، قارلی داغلار، قال ایندی! ایچَن اولماز درده درمان سویوندان آخار سولار، تر بولاقلار، قال ایندی! بی وفاسان، من گؤرمه‌دیم وفانی چوخ چئکمیشم سندن جؤر ؤ جفانی من‌دَن سونرا رقیب سؤرَر صفانی فرش دؤشه‌لی آغ اوطاقلار، قال ایندی! ایلقارسیزسان، وفان یوخدو دؤنیادا دوستووُن سیررینی وئریرسن یادا شامامانی دردیریرسن خوریادا سبزه بستان، ساری طاغلار، قال ایندی! قوربانی‌یَم، یقین اولدو سُزلریم عشق الیندَن کاباب ایستر کُزلریم قان تؤکؤرسن غربت اِئلده،گُزلریم آغلا، جانان دِئییب آغلا، قال ایندی! آشیق قوربانی ادامه دارد