اگر مایلید از داستان های فارسی و ترکی، سروده و داستان های صوتی من استفاده کنید وارد کانال زیر شوید.
https://eitaa.com/azimsarvdalir
لیست مطالب:
@azimsarvdalir
در داخل کانال، با زدن انگشت روی هرکدام از کپشن های زیر به آن قسمت هدایت می شوید
🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹
#مقتل_لهوف_ترکی
#غدیر_خم_ماجراسو
#نوحه
#Persian_Gulf
#ترکی_داستانلار
#چگونه_شاعر_شدم
#نخستین_سروده
#تورکو_مثللریمیز
#تورکو_مثللر
#کتابنامه_سرو
#داستان_سرو
#صناعات_شعر
#داستان_علمدار_آناسو
#کربلا_اسیرلری
#شعر_ادبیات
#خاطره
#آدلو_سانلو_آنالاد
#شعر_سپید
#گفتنی_مدرسه
#داستان_زندگی
#خرده_خاطرات #نگارش #گلخندان_نقیللری
#قالب_شعر_ترکی
#گنجینه_زبان_مادری
#هوش_مصنوعی
#قورد_و_عشق
#بالا_بهشت
#سیز_بویورون
#خاطره_هم_کشیکی
#در_مکتب_حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها
#حدیث_کسا
#گلخندان_خاطره_لری
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -1)
لغات و اصطلاحات گُز (1)
🌹1- گُز
چشم؛ روزنه؛ محل خروج آب
مثال: 1- جوان کیشی بیر گؤی گُز خانومونان توی اِئلَهییب. 2- اُ کیمدی که قاپو گُزوندن باخورو؟ 3- کؤزَهنی آپار کَهریزین گُزوندن دولدور گَتیر!
🌹2- گُز آچماق
چشم باز کردن؛ حواس را جمع کردن
مثال: 1- گُزویو آچ یوخودان اُیان! 2- گُزویو آچ بیل کیماینَن اُتور دور اِئلیرئَی!
🌹گُز آچوخ ساخلاماق
حواس را یک جا جمع کردن
مثال: گُزویو آچوخ ساخلا. دوست و دشمنئییی تانو.
🌹 3- گُز آچوخ قالماق
شگفتزده شدن؛ باز ماندن چشم
مثال: 1- بعضی آداملارون ایشیندَن آدامون گُزو آچوخ قالورو. 2- بو کیشی یاتاندا گُزو آچوخ قالورو.
🌹4- گُز آچوخ قویماق
چشم انتظار و مات و مبهوت گذاشتن
مثال: گَلمَهدی؛ گؤزؤمؤزو آچوخ قویدو.
🌹5- گُز آستو باخماق
زیر چشمی نگاه کردن
مثال: اوغلان اُزؤنو وورموشدو باخمامازلوقا، آما گُز آستو باخوردو.
🌹6- گُز آغاردانلوق اِئلهمَگ
زور گفتن
مثال: بُیؤک قارداش کوچؤگلَرَه گُز آغاردانلوق اِئلیردی.
🌹7- گُز آغاردماق
زور گفتن؛ تهدید کردن
مثال: گُزویو مَنَه آغاردما. منیم سَندَن قورخوم یوخ.
🌹8- گُز آلماق
با حقبهجانبی کسی را، به هر نحو، تنبیه کردن
مثال: گُزؤنؤدَه آلدوم که ووردوم بیلَهسینی. ایستَردی سؤگؤش وِئرمِیَه!
🌹9- گُز اُتو آلماق
ترساندن؛ زهر چشم گرفتن
مثال: کیشی اِئلَه کؤلفت اُشاقونون گُزونون اُتونو آلوب که هِئچ بیری جیک چوخادا بیلمیری.
🌹10- گُز اُتو وِئرمَگ
فخر فروختن؛ موفقیت خود را به رخ کسی کشیدن
مثال: اوغلان بستنینی یِئیِردی، باجوسونادا گُز اُتو وِئریردی.
🌹گُز اِوماق (خ)
تنبیه کردن و آن را حق خود دانستن
مثال: گُزؤنؤدَه اِوموشام که وُرموشام بیلهسینی. ایستیردی پیس دانوشمویا
ادامه دارد ...
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -2)
لغات و اصطلاحات گُز (2)
🌹11- گُز ایششیقلَنمَگ
قوی شدن قدرت دید؛ خوشحال شدن
مثال: 1- هُووج سویونو ایچندَن سورا گُزلَریم بیز آز ایششیقلَندی. 2- سیزی گُردؤگ گُزؤمؤز ایششیقلَندی.
🌹۱۲- گُز ایششیق وِئرمَگ
میدان دید داشتن
مثال: گُزؤم ایششیق وِئرَهنَهجَه هِئچ کیمسَه گُرسَنمیری.
🌹۱۳-گُز ایششیقی
نور چشم؛ بینائی؛ عزیز کرده
مثال: ۱-آروادون گُزؤنؤن ایششیقی چِئکیلیب. ۲- سَن منیم گُزومون ایششیقییَی.
🌹۱۴- گُز ایششیقی اولماق
چشم امید دیگران بودن
مثال: سن منیم گُزومون ایششیقییَی. سَندَن ساوای بیر کیمیم یوخ.
🌹۱۵- گُز اُیماق
ضعف کسی را به رخاَش کشیدن؛ به کسی طعنه زدن
مثال: 1- بیر بِئلَه گُزؤمؤزؤ اویمایون. اُزؤمؤز بیلیریک نه ایش گُرمؤشؤگ. 2- اَیَه بو ایشی گُرئَی اُیان بویان گُزؤیؤ اُیار!
🌹۱۶- گُز اَیمَگ
با چرخش چشم اشاره کردن
مثال: رفیقینی سُرُشدوق. دیلینَن دِئمَهدی، گُزونو ایمَهگینَن یِئرینی گُرسَددی.
🌹۱۷- گُز باخاباخا
علناً؛ با چشمهای باز
مثال: 1-کیشییَه باخ! گُز باخاباخا، صفده دورمورو، خالخون نوباتونو دوتورو. 2- قوجانون گُزو باخاباخا ماشونونو گُتوردولَه گِددیلَه.
🌹۱۸- گُز باخا باخا قویماق
چیزی را غیر منتظره از کسی گرفتن؛ چیز مورد انتظار را به کسی ندادن
مثال: 1- اوغلان میوهلَرین هاموسونو گُتؤردؤ گِئددی، گُزؤموزؤ قویدو باخا باخا. 2- کیشی قول وِئردیگی زادلارو گَتیرمَهدی. گُزؤمؤزؤ باخا باخا قویدو.
🌹۱۹- گُز باسماق
با اشاره چشم چيزي را فهماندن
مثال: دَدَه اوغلونا گُز باسدو كه دورا گِئدَه، داهو اُتورمويا اُردا.
🌹۲۰- گُز ببَگی
کره چشم؛ نوازش کودک
مثال: 1- گُزومون بَبَگی آرغورو. 2- گُزومون بَبَگی قیزیم!
🌹۲۱- گُز بَرَلدمَگ
چشم غرّه رفتن
مثال: نِئیَه اُشاقا گُزؤیؤ بَرَلدیرئَی؟ قوی اویناسون.
🌹۲۲- گُز بؤزاردماق (خ)
کاری را در رابطه با کسی انجام دادن که متناسب با خطایش باشد (تهدید)
مثال: آرواد کیشیسینین گُزؤنؤدَه بؤزارددو که اِئوَه قویمادو، کیشیسی ایستیردی وار یوخونو بافور دَلیگیندَن گِئچیردَه.
ادامه دارد...
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -2) لغات و اصطلاحات گُز (2) 🌹11- گُز ایششیقلَنمَگ قوی
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -3)
لغات و اصطلاحات گُز (3)
🌹 ۲۳- گُز پُخلانماق
عفونی شدن چشم
مثال: اُشاقون گُزؤ پُخلانوب. شاید سُوُخ یِئمیش اُلا.
🌹 ۲۴- گُز تیکمَگ
چشم دوختن؛ طمع ورزیدن
مثال: 1- گُزؤیؤ چوخ ریز خَطّه تیکمه. 2- آیروسونون مالونا گُز تیکمَه!
🌹 ۲۵- گُز تیکمَک اُنا بونا
به این آن امیدوار بودن
مثال: اَلیئی قوی اُز دیزئییَه دور آیاق اؤسته. اُنا بونا گُز تیکمه.
🌹۲۶- گُز تیکمَک قاپویا
چشم به در دوختن؛ منتظر آمدن کسی بودن
مثال: اِئرتَهدَن گُز تیکمیشئیگ قاپویا که سیز گَلَهئیز.
🌹 ۲۷. گُز تیکمَک کتابا
به طور مستمر به صفحه کتاب چشم دوختن
مثال: اوغلان اِئرتَهدَن گُزؤنؤ تیگیب کتابا. سحر امتحانو واردو.
🌹 ۲۸- گُز تیکمَک یولا
منتظر آمدن کسی بودن
مثال: خانوم گُزؤنؤ تیکیب یولا گُرَه کیشیسی هاچان چؤلدَن گلیر.
.
🌹۲۹- گُز جیگیللَدمَگ
خیره و مظلومانه نگاه کردن
مثال: اوشاق گُزلَرینی جیگیللَهدیری، گامان اِئلیرَم یِرینی ایسلادوب.
🌹 ۳۰- گُز چِئكمَگ
نااميد شدن؛ چشمپوشي كردن
مثال: 1- مأمورلار ايتميش اوشاقو تاپماقدان گُز چِئكيبديلَه. 2- اوغلان دَدَهسي مالوندان گُز چِئكيب، اُزو گِئديب ايشليري.
🌹 ۳۱- گُز چؤلده قالماق (خ)
چشم به راه ماندن
مثال: هاچانداندو گُزؤمؤز قالوب چؤلدَه. رفیقیمیز گلیب چیخمیری.
🌹۳۲. گُز چیبلَهمَگ
با زدن چشمگ به کسی پیغام دادن یا تأیید یا انکار کردن
مثال: نَنَه قوناخ یانوندا اوشاقلارا گَز چیبلَهدی که سَس سَلَم اِئلَهمییَهلَه.
🌹 ۳۳- گُز چیخاردماق
تهدید کردن؛ کور کردن چشم کسی
مثال: 1- اَیَه بیردَه بو ایشی گُرئَی، گُزلریئییی چیخاردارام. 2- اوشاق تیرکمانونان وُروب یولداشونون گُزؤنؤ چوخادوب.
🌹 ۳۴- گُز دالجا قالماق
افسوس چیز از دست داده را خوردن
مثال: پولوم اُلمادو اُ کوینَهگی آلام. گُزوم دالوجا قالدو.
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -4)
لغات و اصطلاحات گُز (4)
🌹۳۵- گُز دَیمَگ
چشمزخم خوردن
مثال: گامان اِئلیرَم اوشاقا گُز دَئگیب که نُخوش اُلوب.
🌹۳۶- گُزدَن اُت چیخماق
از ضایع شدن چیزی بسیار ناراحت شدن
مثال: باغ صاحاب باخدو آغاجلارون سُوُق دَیمَهگینَه، گُزلَریندَن اُت چیخدی.
🌹۳۷- گُزدن ایتمگ
از نظر ناپدید شدن
مثال: قوش اُچدو اُچدو گُزدَن ایتدی.
🌹۳۸- گُزدَن دؤشمَگ
بی اعتبار شدن
مثال: اُنا بونا یامانلوق اِئلییَن تِئز گُزدَن دؤشَر.
🌹۳۹- گُزدَن دوشموش
آدم از اعتبار و ارزش افتاده
مثال: کیشی پیس اخلاقویونان گُزدَن دوشموش اُلوب.
🌹۴۰- گُزدن سالماق
کسی را از چشم دیگران انداختن
مثال: آرواد پیس تَرپَنمَهگینَن اُزونو گُزدَن سالورو.
🌹۴۱- گُز دوتولماق
قادر به تشخیص نشدن؛ گرفته شدن چشم
مثال: 1- گُزؤمؤز دوتولدو بو خاراب زادلارو آلدوخ. 2- موتورچونون توفاندا گُزو دوتولدو دَگدی یِرَه.
🌹۴۲- گُز دوشمَگ
پسندیدن؛ عاشق شدن؛ چشم بد افتادن
مثال: 1- منیم بو ماشونا گُزوم دوشوب. 2- قیزین بو اوغلانا گُزو دوشوب، ایستیری گِئدَه بیلَهسینه. 3- اوشاقا گُز دوشوب نُخوش اُلوب.
🌹۴۳- گُز دَیمَگ (دَگمَگ)
چشم زخم خوردن
مثال: بالاجا قیز اَزبَس دیل تؤکدؤ، بیلَهسینه گُز دَگدی، نُخوش اُلدو.
🌹۴۴- گُز قاپودا قالماق (خ)
انتظار کشیدن
مثال: اُشاخ گَلیب چیخمهدی. گُزؤمؤز قالدو قاپودا.
🌹۴۵- گُز قارا
سیاهچشم
مثال: قیز چوخ قشنگنی. قاش گُزؤ قارادو!
🌹۴۶- گُز قارالماق
سیاهی رفتن چشم؛ جرأت نکردن
مثال: 1- کیشی دورموشدو دام قیراقوندا. گُزو قارالدو دوشدو آششاقو. 2- ایشَه باخاندا آدامون گُزؤ قارالورو، از بَس چُخدو!
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -4) لغات و اصطلاحات گُز (4) 🌹۳۵- گُز دَیمَگ چشمزخم خو
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -5)
لغات و اصطلاحات گُز (5)
🌹۴۷- گُز قاش اِئلَهمَگ
نظر بازی کردن؛ به کسی چشمک زدن
مثال: قیزینَن اوغلان بیربیرینه گؤز قاش اِئلیردیله که استاد بیلَهلرینی کلاسدان قِودو چؤله.
🌹۴۸- گُز قانشاروندا؛ گُز قاباقوندا
جلوی چشم
مثال: اوشاقو گُز قانشاروندان ایراقا قویمایون گِئدَه.
🌹۴۹- گُز قورخودماق
کسی را ترساندن
مثال: بیر آز گَرَگ اوشاقون گُزؤنؤ قورخودای که هَر یِردَن اُزؤنؤ آتمویا آششاقو.
🌹۵۰. گُز قولاق اولماق (خ)
حواس را جمع کردن
مثال: گُز قولاق اولون گُرؤن حراج هاچان باشلانورو.
🌹۵۱-گُز قویماق
چشم را بستن؛ مواظبت کردن
مثال: 1- اوشاقلار اوینویاندا بیر دستَهسی گُز قویار اُبیر دستَه گیزلَهنَر. 2- منیم کیفیمَهدَه گُز قوی من بیر چیخیم یازویا.
🌹۵۲- گُز قیرپمَگ
چشمک زدن
مثال: اوغلان رفیقینه گُز قیرپدی. رفیقی باشلادو ایشلَهمَهگی.
🌹۵۳-گُز قیسمَگ
با چشمگ اشاره کردن بهگونهای که پلکها به هم فشرده شوند و نشان از تأکید باشد
مثال: اوغلان یولداشونا گُز قیسدی که بیلهسینی لُوا وِئرمییَه.
🌹۵۴. گُز قیمَگ
چشمگ زدنی که همراهبا کج کردن یکی از چشمها باشد که نشان از نسبی بودن منظور است
مثال: یولداشوم منیم پیشنهادومو اِئشیددی، بیر گُزونو قیدی، گامان اِئلیرَم منظورومو تایار دؤشؤنمَهدی.
🌹۵۵- گُز کُکو سارالماق
مدتی طولانی چشم انتظار ماندن
مثال: گُزؤمؤزؤن کُکو سارالدو آما بیزه کؤمک گَلمَهدی.
🌹۵۶-گُز گُتؤرمَگ
صرفنظر كردن؛ حسودي نكردن
مثال: 1- قُنشوموز داهو اُغورلانموش مالوندان گُز گُتورؤب. دِئيِري داها تاپولماز. 2- قُنشوموزون گُزو گُتؤرمورو كه گُرَه بيز تَززَه ماشون آلموشوق.
🌹۵۷-گُز گُرَن
چیزی را که چشم میبیند؛ میدان دید
مثال: 1- گُز گُرَهنی اؤرَگ ایستَر. 2- قوش اوچدو، اوچدو گُز گُرَندَن ایتدی.
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -5) لغات و اصطلاحات گُز (5) 🌹۴۷- گُز قاش اِئلَهمَگ ن
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -6)
لغات و اصطلاحات گُز (6)
🌹 ۵۸- گُز گُرَه گُرَه
جلو چشم همه؛ علناً
مثال: گُز گُرَهگُرَه کیشینین دوکانونو چاپدولا.
🌹۵۹- گُزگُز
مُشبّک
مثال: گِئد اُ گُزگُز پنجرهدَن باخ چؤلَه.
🌹۶۰- گُز گُزؤ گُرمَگ
صاف بودن هوا
مثال: شَهَری اِئلَه توتون دوتوب که گُزگُزؤ گُرمؤرؤ.
🌹۶۱- گُز گُزه تیکمَگ
چشم در چشم هم دوختن
مثال: اوغلان گُزونؤ تیکدی معلّمینین گُزؤنه، دِئدی یاخچو درس وِئرمیری.
🌹۶۲- گُز گُزه ساتاشماق
به همدیگر رسیدن
مثال: بیلَهسیئینَن پیس ترپَنمَه! گُز گُزَه ساتاشار.
🌹۶۳- گُز گؤندَن آچولماق
از مشکلات رهایی پیدا کردن
مثال: بو اوغلان بُیوگ اولالو دَده نَنَه سینین گُزو گؤندَن آچولمایوب. هر گون بیر باش آرغو بیلَهلَرینه دؤزَلدیری.
🌹۶۴- گُز گیرمَگ
از عهده کاری یا شخصی برآمدن؛ حریف کسی یا کاری بودن
مثال: 1- گُزؤمؤز گیرمَهدی اُ بُیؤگلوگدَه کتابو اَزبَر اِئلییَگ. 2- اوغلان یُغونایوب، داهو دَدَهنین بیلَهسینه گُزو گیرمیری.
🌹۶۵- گُز گیرنلیگ اِئلهمَگ
زور گفتن به کسی
مثال: آدام گَرَگ اُزوندَن عِجیزَه گُز گیرَنلیگ اِئلَهمییَه.
🌹۶۶- گُز گیللَهسی
حدقه چشم
مثال: اوغلانون گوزونون گیللَهسی عیب تاپوب.
🌹۶۷. گُزلَریم!
عزیز من
مثال: گُزلَریم! بُیوگ سُزونَه قولاق آسانون عاقبتی یاخچو اولار.
🌹۶۸. گُزلَشمَگ
مواظب بودن؛ رعایت حال کسی را کردن
مثال: 1- گُزلَه آخوب یِئخیلمییَی. 2- کاسوب گَرَگ مشتَریلَرینین حالونو گُزلَشَه.
🌹۶۹- گُزلَگچی
نگهبان
مثال: باغا گُزلَگچی قویوبدولا دَئگیب دُلاشان اُلمویا.
🌹۷۰- گُزلَگ چیخمَگ
پاییدن
مثال: جوانلار گُزلَگ چیخسینلَه، گُرسونلَه اُغرولار هایاندان گَلیللَه.
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -6) لغات و اصطلاحات گُز (6) 🌹 ۵۸- گُز گُرَه گُرَه جلو
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -7)
لغات و اصطلاحات گُز (7)
🌹 ۷۱- گُزلَهمَگ
مراقبت کردن؛ چشم زخم زدن؛ رعایت حال کسی را کردن؛ انتظار کشیدن
مثال: 1- اوشاقو گُزلَه ایتیب باتماسون. 2- مَنی گُزلَهدیلَه نُخوش اُلدوم. 3- بیزی بیر آز گُزلَه، جنسی اوجوز حیساب اِئلَه. 4- چوخداندو گُزلوروگ.
🌹۷۲- گُز مونجوقو
مونجوق سفالی فیروزهای رنگی که روی شانه بچّهها میدوختند تا آنها چشم زخم نخورند
مثال: بیزیم کنددَه اوشاقلارون چیگنینَه گُز مونجوقویونان داغداغان آغاجو تیکردیله که اوشاقا گُز دَگمیَه.
🌹 ۷۳- گُزو توخ
چشمسیر
مثال: عجب گُزو توخ آدامویوز سیز!
🌹 ۷۴- گُزو چیخمیش!
چشم درآمده! (نفرین)
مثال: گُزو چیخمیش! نِئیَه وُردوی یاغو جالادوی!
🌹 ۷۵. گُز وُرماق
چشمک زدن؛ چشم زخم زدن؛ شروع به روئیدن ساقههای درختها
مثال: 1- اُشاقا گُز وُرما! قوی شیرینیلَردَن یِئسین! 2- دِئیِللَه اوشاقا گُز وُروبلا نُخوش اُلوب. 3- باهار یِؤخونلاشورو آغاجلار گُز وُروللا.
🌹 ۷۶. گُز وِئریب ایششیق وِئرمَهمَگ
روزگار کسی را سیاه کردن
مثال: بو شَرّ اوشاق، رفیقلَرینه گُز وِئریری ایششیق وِئرمیری.
🌹۷۷- گُزوم اوسته
به روی چشم
مثال: گُزوم اوسته! حتما سیز بویورانو اِئلَهرَم.
🌹۷۸- گُزون ساروسو چِئکیلمَگ
انتظاز بیش از حد کشیدن
مثال: از بس سَنئی یولویو گُزلَهدیگ گُزؤمؤزؤن ساروسو چِئکیلدی.
🌹 ۷۹- گُزون قاراسو گِئدیب آغو گَلمَگ
مدتی طولانی چشم انتظار کسی ماندن
مثال: گُزوموزون قاراسو گِئددی آغو گَلدی یولداشوموزدان خبر اولمادو.
🌹 ۸۰- گُزوی آرغوماسون
چشمتان بیبلا
مثال:
الف: سَنئی فرمایِشئی منیم گُزوم اؤسته. حتمآ سَن بویرانو اِئلَهرَم.
ب: گُزویوز آرغوماسون. مَن دِئیَهنی اِئلَهسَی عاقبتئی یاخچو اُلار.
🌹۸۱- گُزوی آیدون!
چشمت روشن! (به کسیکه مسافری برایش آمده باشد)
مثال:
نفر اوّل: گُزوی آیدون! اوغلویوز سَفَردن گَلیب.
نفر دوم: آیدونلوقا چیخئَی!
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -7) لغات و اصطلاحات گُز (7) 🌹 ۷۱- گُزلَهمَگ مراقبت کرد
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -8)
لغات و اصطلاحات گُز (8)
🌹۸۲- گُزویدن (گُزویوزدَن) ایراق (خ)!
دور از چشم شما! (هنگامیکه با کسی در باره رویداد ناگواری صحبت میشود)
مثال: گُزویدن (گُزویوزدن) ایراق، دونَن قُنشو اِئوینده بیر قیرها قیریدی که گَلمَه گُرَهسَی!
🌹۸۳- گُزویودَه اُوورام!
چشمت را هم درمیآورم!؛ کار خوبی میکنم! (ناسزا)
مثال: گُزویودَه اُوُرام که سَنی ماشونوما میندیرمیرَم! بو چیرکَنچیل پالتارونان مینسَی ماشونو بولارای.
🌹۸۴- گُزَه اُلدؤرمَگ
کسی را از چشم دیگران انداختن
مثال: بیربیرینی گُزَه اُلدؤرمَهیین!
🌹۸۵- گُزه بیرماق اوزادماق
عیب کسی را به رُخَش کشیدن
مثال: بیز اُزؤمؤز اشتباهوموزا دؤشؤنمؤشؤگ. سیز داهو گُزؤمؤزه بیرماق اُزادمایون.
🌹۸۶- گُزَه چُپ اوزادماخ
عیب کسی را به رُخَش کشیدن
مثال: اوغلان اُزؤ خطاسونا دؤشؤنؤب. سیز داهو گُزؤنه چُپ اوزادمایون.
🌹 ۸۷- گُزَه دؤرتمَگ
برای دقیقتر دیدن، نزدیک چشم گرفتن؛ خود را بیشتر در معرض دید کسی قرار دادن
مثال: 1- کتابو بیر بِئلَه گُزؤیؤزه دؤرتمَهیین! 2- بو کارمند اُزونو چوخ رئیسین گُزونَه دؤرتؤرؤ بلکه بیر پست و مقام آلا.
🌹 ۸۸. گُزَه دؤرتؤلمَگ
خود را در جلو چشم قرار دادن
مثال: آرواد هی گُزَه دؤرتؤلؤرو گُرَه هِئچ ایستییَن تاپولار بیلَهسینه.
🌹 ۸۹- گُزه گَلمَگ
قابل توجه بودن؛ مورد توجه بودن
مثال: ایشلَهدیگیمیز اصلاً ایش صاحابون گُزؤنه گَلمیری.
🌹 ۹۰- گُزَهلیم!
زیبای من
مثال: تارو سَنی ساخلاسون، گُزَهلیم!
🌹 ۹۱- گُز یاشارماق (خ)
اشک در چشم جمع شدن
مثال: سوغان چوخ آجویودو، گُزؤم یاشاردو.
🌹۹۲- گُز یاشو
اشک چشم
مثال: بیر بِئلَه گُز یاشو تُکمه! اؤرَهگیمی سیزیللاددوی!
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی (گنجینهی زبان مادری -8) لغات و اصطلاحات گُز (8) 🌹۸۲- گُزویدن (گُزویوزدَن) ا
آنا دیلیمیز گنجی (9)
لغات و اصطلاحات گُز (۹)
🌹 ۹۳- گُز یاشو اَلَهمَگ
شدیداً گریه کردن
مثال: ایتمیش اُشاق گُز یاشوسونو اَلیردی.
🌹۹۴- گُز یاغو یِئدیردمَگ
در تنگنای اقتصادی کسی را تربیت و بزرگ کردن؛ نهایت پذیرایی را به عمل آوردن
مثال: 1- یؤخسؤل کیشی اُشاقونو گُز یاغو یِئدیردمَهگینَن بُیؤددؤ. 2- بو اِئو آداملارو قوناق گَلَندَه ایستَللَه گُزلَرینین یاغونو قوناقا یِئدیردَهلَه.
🌹 ۹۵- گُز یِئره تیکمک
خجالت کشیدن
مثال: قیز خیجالاتلوقوندان گُزؤنؤ تیکدی یِئرَه هِئچ زاد دِئمَهدی.
🌹 ۹۶- گُز یولا تیکمگ
انتظار کشیدن
مثال: نِئیَه اُشاق گَلیب چیخمهدی. ناهاردان گُزؤمؤ تیکمیشَم یولا.
🌹۹۷- گُز یولدا قالماق (خ)
انتظار کشیدن
مثال: دورون تِئز گِئدَگ قوناخلوقا، اِئو صاحابون گُزو قالوب یولدا.
🌹 ۹۸- گُز یؤلدا قویماق
منتظر گذاشتن
مثال: حتما تشریف گَتیرین! گُزؤموزؤ یولدا قویمایون!
🌹 ۹۹. گُز یومماق (خ)
چشم را بستن؛ نادیده گرفتن
مثال: 1- گُزؤیؤ یومگینَن صابون گِئدمَهسین گُزؤیَه! 2- بو بیر ایشده گُزؤموزؤ یومنوخ، قویدوخ اوشاقلار گؤیؤنلَری ایستَهدیگلَرینی اِئلییَهلَه.
🌹 ۱۰۰- گُز یوموب آغوز آچماق
بی حساب و کتاب حرف نامربوط زدن
مثال: نانجیب قُنشو گُزؤنؤ یومنو آغزونو آچدو، آغزونا گَلَهنی قُنشولارا دِئدی.
🌹 ۱۰۱- گُز ییغمَگ
چشم ها را برای بیان مقاصد مختلف یک جا جمع کردن
مثال: گُزؤیؤ ییغیب منی قُرخودما. من قُرخان دَئگیلَم.
پایان اصطلاحات گُز = چشم
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
هدایت شده از خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -1)
لغات و اصطلاحات گُز (1)
🌹1- گُز
چشم؛ روزنه؛ محل خروج آب
مثال: 1- جوان کیشی بیر گؤی گُز خانومونان توی اِئلَهییب. 2- اُ کیمدی که قاپو گُزوندن باخورو؟ 3- کؤزَهنی آپار کَهریزین گُزوندن دولدور گَتیر!
🌹2- گُز آچماق
چشم باز کردن؛ حواس را جمع کردن
مثال: 1- گُزویو آچ یوخودان اُیان! 2- گُزویو آچ بیل کیماینَن اُتور دور اِئلیرئَی!
🌹گُز آچوخ ساخلاماق
حواس را یک جا جمع کردن
مثال: گُزویو آچوخ ساخلا. دوست و دشمنئییی تانو.
🌹 3- گُز آچوخ قالماق
شگفتزده شدن؛ باز ماندن چشم
مثال: 1- بعضی آداملارون ایشیندَن آدامون گُزو آچوخ قالورو. 2- بو کیشی یاتاندا گُزو آچوخ قالورو.
🌹4- گُز آچوخ قویماق
چشم انتظار و مات و مبهوت گذاشتن
مثال: گَلمَهدی؛ گؤزؤمؤزو آچوخ قویدو.
🌹5- گُز آستو باخماق
زیر چشمی نگاه کردن
مثال: اوغلان اُزؤنو وورموشدو باخمامازلوقا، آما گُز آستو باخوردو.
🌹6- گُز آغاردانلوق اِئلهمَگ
زور گفتن
مثال: بُیؤک قارداش کوچؤگلَرَه گُز آغاردانلوق اِئلیردی.
🌹7- گُز آغاردماق
زور گفتن؛ تهدید کردن
مثال: گُزویو مَنَه آغاردما. منیم سَندَن قورخوم یوخ.
🌹8- گُز آلماق
با حقبهجانبی کسی را، به هر نحو، تنبیه کردن
مثال: گُزؤنؤدَه آلدوم که ووردوم بیلَهسینی. ایستَردی سؤگؤش وِئرمِیَه!
🌹9- گُز اُتو آلماق
ترساندن؛ زهر چشم گرفتن
مثال: کیشی اِئلَه کؤلفت اُشاقونون گُزونون اُتونو آلوب که هِئچ بیری جیک چوخادا بیلمیری.
🌹10- گُز اُتو وِئرمَگ
فخر فروختن؛ موفقیت خود را به رخ کسی کشیدن
مثال: اوغلان بستنینی یِئیِردی، باجوسونادا گُز اُتو وِئریردی.
🌹گُز اِوماق (خ)
تنبیه کردن و آن را حق خود دانستن
مثال: گُزؤنؤدَه اِوموشام که وُرموشام بیلهسینی. ایستیردی پیس دانوشمویا
ادامه دارد ...
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
هدایت شده از خواندنی های سرو
آنا دیلیمیز گنجی
(گنجینهی زبان مادری -2)
لغات و اصطلاحات گُز (2)
🌹11- گُز ایششیقلَنمَگ
قوی شدن قدرت دید؛ خوشحال شدن
مثال: 1- هُووج سویونو ایچندَن سورا گُزلَریم بیز آز ایششیقلَندی. 2- سیزی گُردؤگ گُزؤمؤز ایششیقلَندی.
🌹۱۲- گُز ایششیق وِئرمَگ
میدان دید داشتن
مثال: گُزؤم ایششیق وِئرَهنَهجَه هِئچ کیمسَه گُرسَنمیری.
🌹۱۳-گُز ایششیقی
نور چشم؛ بینائی؛ عزیز کرده
مثال: ۱-آروادون گُزؤنؤن ایششیقی چِئکیلیب. ۲- سَن منیم گُزومون ایششیقییَی.
🌹۱۴- گُز ایششیقی اولماق
چشم امید دیگران بودن
مثال: سن منیم گُزومون ایششیقییَی. سَندَن ساوای بیر کیمیم یوخ.
🌹۱۵- گُز اُیماق
ضعف کسی را به رخاَش کشیدن؛ به کسی طعنه زدن
مثال: 1- بیر بِئلَه گُزؤمؤزؤ اویمایون. اُزؤمؤز بیلیریک نه ایش گُرمؤشؤگ. 2- اَیَه بو ایشی گُرئَی اُیان بویان گُزؤیؤ اُیار!
🌹۱۶- گُز اَیمَگ
با چرخش چشم اشاره کردن
مثال: رفیقینی سُرُشدوق. دیلینَن دِئمَهدی، گُزونو ایمَهگینَن یِئرینی گُرسَددی.
🌹۱۷- گُز باخاباخا
علناً؛ با چشمهای باز
مثال: 1-کیشییَه باخ! گُز باخاباخا، صفده دورمورو، خالخون نوباتونو دوتورو. 2- قوجانون گُزو باخاباخا ماشونونو گُتوردولَه گِددیلَه.
🌹۱۸- گُز باخا باخا قویماق
چیزی را غیر منتظره از کسی گرفتن؛ چیز مورد انتظار را به کسی ندادن
مثال: 1- اوغلان میوهلَرین هاموسونو گُتؤردؤ گِئددی، گُزؤموزؤ قویدو باخا باخا. 2- کیشی قول وِئردیگی زادلارو گَتیرمَهدی. گُزؤمؤزؤ باخا باخا قویدو.
🌹۱۹- گُز باسماق
با اشاره چشم چيزي را فهماندن
مثال: دَدَه اوغلونا گُز باسدو كه دورا گِئدَه، داهو اُتورمويا اُردا.
🌹۲۰- گُز ببَگی
کره چشم؛ نوازش کودک
مثال: 1- گُزومون بَبَگی آرغورو. 2- گُزومون بَبَگی قیزیم!
🌹۲۱- گُز بَرَلدمَگ
چشم غرّه رفتن
مثال: نِئیَه اُشاقا گُزؤیؤ بَرَلدیرئَی؟ قوی اویناسون.
🌹۲۲- گُز بؤزاردماق (خ)
کاری را در رابطه با کسی انجام دادن که متناسب با خطایش باشد (تهدید)
مثال: آرواد کیشیسینین گُزؤنؤدَه بؤزارددو که اِئوَه قویمادو، کیشیسی ایستیردی وار یوخونو بافور دَلیگیندَن گِئچیردَه.
ادامه دارد...
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنان دیلی گنجیمیز
قولاخ کلمه لری
_ ____________________________________________
🌹قولاق (خ)
گوش
مثال: قُنشوموزون قولاقو تایار اِئشیدمیری.
🌹قولاق آرغوسو
گوشدرد
مثال: اوشاق گِئجَهنی قولاق آرغوسوندان یاتمایوب.
🌹قولاق (خ) آسماق
گوش دادن؛ با تمرکز، به صدای کسی گوش سپردن
مثال: 1- بیر نفر قرآن اُخورو، قالان باقولار قولاق آسوللا. 2- قولاق آس گُر بیر سَس سَلَم اِئشیدیرئَی!
🌹قولاقا دوشمَگ؛ قولاقا یِتیشمَگ
سخن به گوش کسی رسیدن
مثال: 1- بو سُزلَری دِئمَه گِئدَر دوشَر صاحابونون قولاقونا، اینجیر. 2- منیم که بیر سَس سَلَم قولاقوما یِتیشمیری، سیزئی نیجَه؟
🌹قولاقاگیرَن
هزارپا
مثال: قولاقا گیرن یاش یِئرلَردَه اولار.
🌹قولاق (خ) اَلَه گَلمَگ
به کسی دسترسی پیدا کردن
مثال: اَیَه سَنی وُرانون قولاقو گَلَر اَلیمَه بیللَم نیلییَم!
🌹قولاق (خ) باشا صاداقا (مَثَل)
چیز کوچکی را برای حفظ چیزی بزرگتر از دست دادن
مثال: اَیَه ماشونویون گوشهسی دَئگیب قاپویا اَزیلیب عیبی یوخ. قولاخ باشا صاداقا! هَلَه اُزویَه که بیر زاد اُلمویوب.
🌹قولاق (خ) تُزو
بیخ گوش
مثال: کیشی بیر شاپالاخ وُردو اُنوینان چیرپیشَنئین قولاقو تُزوندَن.
🌹قولاق (خ) تُزوندَن چِئکمَگ
بیخ گوش کسی سیلی زدن
مثال: دُوا اِئلییَنلَرین بیریسی چِئکدی اُبیریسینین قولاقو تُزوندَن.
🌹قولاق (خ) تِولاماق
گوش کسی را پیچاندن؛ تنبیه کردن
مثال: 1- دوتوب اوشاقون قولاقونو تِولاماق خطرلی ایشدی. 2- معللم شلوخکار اوشاقون قولاقونو تِولادو تا اُبیریسیلَر اُتورالا یِئرلَریندَه.
🌹قولاق (خ) دیبیندَن چِئکمَگ
بیخ گوش کسی سیلی زدن
مثال: اُبیریسی دُوا اِئلییَن چِئکدی بوبیریسینین قولاقو دیبیندَن.
🌹قولاق (خ) دیبینی ایسسیدمَگ
به بیخ گوش کسی سیلی زدن
مثال: اَیه دوزعَمَللی ترپَنمییَی دِئیَهرَم دَدَئَی قولاقوی دیبینی ایسسیدَر.
🌹قولاق دينج اولماق
از مشكلات و حرفهاي اين و آن به دور بودن
مثال: تارويا شوكور، بيز آزا قانعئيگ قولاقوموزدا دينجدي.
🌹قولاق (خ) ساللانماق
مأیوس شدن
مثال: کیشی بَرک جواب اِئشیدَندَن سورا قولاخلارو ساللاندو.
🌹قولاق سالماق
با دقّت گوش دادن به منظور شنیدن صدایی ضعیف که نشان از خبری باشد
مثال: قولاق سال گُروم سَنده بیر بالاجا زارونتو سَسی اِئشیدرئَی!
🌹قولاق (خ) شَکلهمَگ
گوش را بلند و تیز کردن اسب و الاغ و دیگر حیوانات برای شناسایی صداهای مشکوک
مثال: آت حیوان قولاخلارونو شَکلَهدی. من بیر زاد بیلمَهدیم، آما دِئمَه قورد اُ دورَهوَردَهایمیش.
🌹قولاق (خ) قولاقا وِئرمَگ
درِگوشی حرف زدن
مثال: اوشاقلار قولاخ قولاقا وِئریبدیلَه، بیلمیرَم نَمَه نقشهسی چِئکیللَه.
🌹قولاق (خ) قولاق (خ) اویناماق
درِ گوشی حرف زدن
مثال: نَمَهدی قولاق قولاق اُینورویوز! آززاددان دِئیین بیزدَه اِئشیدَگ.
🌹قولاق (خ) قیرپمَگ
گوش به طرف عقب سیخ کردن اسب و الاغ و دیگر حیوانات به منظور آمادگی برای مبارزه یا حرکت تند
مثال: آتلار بیربیریئینَن چِئکیشَننَه قولاخلارونو قیرپَللَه.
🌹قولاق (خ) کَسمَگ
گوش بریدَن؛ سر کسی کلاه گذاشتن
مثال: 1- تولانون قولاقونو کَسَللَه که یِککَه اُلاندان خیرا اُلا. 2- دوکاندارون قولاقونو کسیب وارونو یُخونو گُتوروب گِئدیبلَه.
🌹قولاق (خ) گِئدمَگ
در اثر سر و صدا سردرد گرفتن
مثال: آرواد اَزبَس دانوشدو قولاقوموز گِئددی.
🌹قولاق (خ) وِئرمَگ
توجه کردن؛ دستور کسی را به کار بستن
مثال: 1- استادون سُزونَه تایار قولاق وِئرین، یاخچو سُزلَر دِئیِری. 2- اوغلان دَدَهسینین سُزونَه قولاق وِئرمیری.
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
سلام علیکم
اگر شما بازی بالا را به فرزندان عزیزتان آموزش دادهاید و بازی میکنند، فیلم بگیرید بفرستید منتشر کنیم
کلمات و عباراتی که با "آغوز = دهان" ساخته میشوند (1)
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌹آغوز
دهان؛ نخستین شیر بز یا میش پس از زایمان
مثال: آغوزونان سُز دانوشاللا، چُرَگ یِئیَللَه. 2- گِئچینین مایاسونو ساغدولا آغوز پیشیردیلَه.
🌹آغوز آچماق
به حرف درآمدن؛ باعث بد و بیراه گفتن شدن
مثال: 1- ایستیرَم آغزومو آچام اُلوب اُلانو دِئیَم. 2- اوغلان دِئدی: دِئییرَم بیلَهیَه که آغزومو اؤستؤیَه آچما، اُندا آغزوما گَلَهنی دِئیَرَم بیلَهیَه.
🌹آغوز آچوق قالماق
شگفت زده شدن
مثال: کیشینین یالان دانوشماقوندان آغزوموز آچوق قالدو.
🌹آغوز آغوزا حریف اولماق
از عهدهی جواب دادن به بحث کسی برآمدن
مثال: منیم که آغزوم سَنئی آغزویا حریف دَئگیل، بس هرنَه دِئیَهجَگئَی دِء!
🌹آغوز آغوزا وِئرمَگ
با کسی بحث و جدل کردن
مثال: اوشاقونان آغوز آغوزا وِئرمَگ دوز ایش دَئگیل.
🌹آغوزا دَنلَهمَگ
اندک اندک و به تدریج به کسی یا حیوانی غذا دادن
مثال: اوشاق نُخوشلوقدا چوخ آروخلاموشدو. بار اُلاندان سورا نَنَهسی هی آغزونا دَنلَهدی تا بیرآز جانلاشدو.
🌹آغوزا گَلَن
هر گفتنی که به ذهن بیاید یا دل بخواهد
مثال: آدام هر آغوزا گَلَهنی دِئمَز.
🌹آغوزا گَلَهنی دِئمَگ
بی حد و حساب ناسزا گفتن
مثال: مشتری آغزونا گَلَهنی دوکاندارا دِئدی، آما دوکاندار لام و کام دانوشمادو!
🌹آغوز اَزمَگ
کسی را کتک زدن
مثال: اَیَه کیشی سَنی سُگدو، دور آغوزونو اَز!
🌹آغوز اؤستَه آچماق
سبب ناسزا گفتن کسی شدن
مثال: کیشی آروادونا دِئیِردی: آغزومو اؤستؤیه آچما، و ایللا آغزوما گَلَهنی بیلَهیَه دِئیَرَم.
🌹آغوز اِوکَهلهمَگ (اِوماق)
تنبیه کردن
مثال: اَیَه گوج دِئیَنین آغزونو اِوکَهلَهمَهسَی، گؤنؤیؤ قارا اِئلَر.
🌹آغوز ایچینده دانوشماق (دِئمَگ)
زیرلب حرف زدن
مثال: قوجا کیشی گِئدیردی یو آغزو ایچینده بیلمَم نَمَه دِئیِردی.
🌹آغوز اَیمَگ
به کسی دهنکجی کردن
مثال: بونون اُنون آغوزونو اَیمَگ یاخچو ایش دَئگیل.
🌹آغوز باغلاماق
مانع از سخن گفتن کسی شدن؛ خاتمه دادن به گفتار ناشایست
مثال: 1- پول وِئردیلَه شاهادون آغوزونو باغلادولا. 2- آَیَه آغزویو باغلامویای، من بیللَم و سَن!
🌹آغوز بوزلاماق
سکوت کردن و حرف نزدن
مثال: مَیَه آغزوی بوزلایوب؟ نِئیَه تهمت وُرانون جوابونو وِئرمیرئَی؟
🌹آغوز تامسوللادماق
دهان را با تصوّر مزهي غذا آب انداختن
مثال: هَلَه ناهار پيشمَهييب، باخوب آغزويوزو تامسوللادمايون.
🌹آغوزو داغ آیرانا (اَیران) باسماق
با ارعاب پیشدستانه مانع رفتار و کردار کسی شدن
مثال: اوغلانون آغزونو باسوبلا داغ آیرانا، اُدو که هرنَه سُروشوللا جواب وِئرمیری.
🌹آغوزدان آغوزا دوشمَگ
شایعه درست شدن
مثال: سُز که آغوزدان آغوزا دوشدو داهو یِئغیشدیرمَگ اُلماز.
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنا دیلی گنجی
کلمات و اصطلاحاتی که با
"اؤرَگ = قلب"
ساخته میشوند (1)
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
🪴اؤرگ= قلب؛ دل؛ میل و رغبت
مثال: 1- اورَگ دُشؤن سُل یانوندادو. 2- دشمَنین اورَهگیندَه رحم و مروت تاپولماز. 3- اؤرَهگیم چِئکمیری بو غذانو یِئیَم.
🪴اؤرَهگ آچولماق
شاداب شدن
مثال: از بس اُلوم خبری یِتیشیری آدامون اؤرَهگی آچولمورو گؤلؤب دانوشا.
🪴اؤرَگ آغارماق
کینهی کسی را از دل بیرون کردن
مثال: بعضی آداملار بیرجور تَرپَهنیللَه که آدامون گؤینو ایستَهمیری اورَهگی بیلَهلَهریندَن آغارا.
🪴اؤرَگ آغوزا گلمَگ
شدیداً ناراحت شدن؛ تحت فشار عصبی شدید قرار گرفتن
مثال: اوشاق! بَسدی بیربیریئینَن اؤزلَشدیئیز. اُؤرَگیمیز گَلدی آغزوموزا.
🪴اؤرَگ اَزمَگ
دل را زدن
مثال: غذا یاغلویودو. اؤرهگیمیزی اَزدی.
🪴اؤرَگ اَزیلمَگ
دل زده شدن؛ دل ضعف رفتن
مثال: 1- یاغلو زاد یِئمیشَم، اؤرَهگیم اَزیلیری. 2- بیر یِئمهلی گتیرین یِئییم. اؤرَهگیم اَزیلیری.
🪴اؤرَگ اَسمَگ
میل شدید پیدا کردن؛ دل خواستن
مثال: 1- تَززه لاواش قُخوسونو ایشیدَننَه اؤرَهگیمیز اسدی. 2- خانوم چوخداندو دَدَه نَنَهسینی گُرمؤیؤب، اؤرَهگی بیلَهلریندَن سارو اَسیری.
🪴اؤرَگ اُد دوتماق
غمگین شدن شدید
مثال: کیشینین جوان اوغلو شهید اولوب. اُدؤ که اؤرَهگی اُد دوتوب یانورو.
🪴اؤرَگ ایستهمَگ
مورد علاقه بودن؛ دل خواستن
مثال: 1- اوغلان غذا یِئمیری، دِئیِری اورَهگی ایستَهمیری. 2- اصلا اؤرَهگیم ایستَهمیری قالام بو شهرده.
🪴اؤرَگ باشو
سردل
مثال: اوشاقون اؤرَگ باشوسو وار. اُدو که اِئرتَهدَن آرام دوتمورو.
🪴 اؤرگ بندی قیریلمگ
ترسیدن شدید ناگهانی؛ گرسنگی زیاد
مثال: ۱- یِئر تیتیرهدی، قورخودان آز قالموشدو اؤرهگیمین بندی قیریله. ۲- گتیرین شام یِئیَگ اؤرهگیمیزین بندی قیریلیری.
🪴اؤرَگ بندینی قیریب آپارماق
دلضعفه ایجاد کردن
مثال: چوخ چایو ایچمَگ اؤرَهگین بندینی قیرَر آپارار.
🪴اؤرَگ بوشالماق
از مخالفت شدید دست برداشتن؛ از فشار روانی خلاصی یافتن
مثال: 1- اِئو صاحابون اؤرَهگی بوشالوب. شاید قویا بیر ایلده بو اِئوده اُتوراق. 2- زندانداکی کیشی آرواد اوشاقلاروندان داروخوردو. بیر آز آغلادو اؤرَهگی بوشالدو.
🪴اؤرَگ بولاشماق (بولانماق)
دلآشوب شدن (به هم خوردن)
مثال: 1- خانومون بوگؤن اِئرتَهدَن اؤرَهگی بولاشورو. بیلمیرم نَمَهدَن نَگیراندو. 2- گِئجَهدَن قالموش غذا یِئمیشَم اُدو که بیر آز اؤرَهگیم بولاشورو.
🪴اؤرَگ بولاندورماق
دل را آشوب کردن (به هم زدن)
مثال: چیبین اُلؤسؤ اؤرَهگیمی بولاندورورو.
🪴اورَگ پیرپیر اوچماق
زیاد هوس کردن
مثال: چوخداندو اوشاقلاروموزو گُرمَهمیشَم. اورَهگیم بیلَهلَریندَن سارو پیرپیر اوچورو.
🪴اؤرَگ پیس اؤلماق
از هوش رفتن؛ غش کردن
مثال: بیرنفر خیاباندا اؤرَهگی پیس اولموشدو.
دالو وار...
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنا دیلی گنجی
کلمات و عباراتی که با
"اؤرَگ = قلب"
ساخته میشوند (۲)
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
🪴اؤرَگ جوشماق
بغض گرفتن
مثال: اوشاقون نِئیَه اؤرَگی بیربِئله جوشوبدو، آغلورو؟
🪴اؤرَگ چاتلاماق
بسیارترسیدن
مثال: بولود اِئلَه شاققوللادو که آز قالدو اؤرَهگیم چاتلویا.
🪴اؤرَگ چِئکمَگ
میل داشتن؛ دل کشیدن
مثال: نُخوشام. اؤرهگیم چِئکمیری هیچ زاد یِئیَم.
🪴اؤرَگ چیرگیدمَگ
مشمئز کردن
مثال: چیبین دؤشدؤ چایو ایچینه، اؤرَهگیمیزی چیرگیددی.
🪴اؤرَگ چیرگینمَگ
مشمئز شدن
مثال: باخدوم معتاد اوغلانون پُخلو پؤسؤرلو اؤز گُزونَه اؤرَگیم چیرگیننی.
🪴اؤرَگ دار اولماق
دلتنگ شدن
مثال: اؤرَگیم، بو گؤن چوخ داردو، اُزومدَه بیلمیرَم نِیَه.
🪴اؤرَگ داروخماق
دلتنگ کسی یا چیزی شدن
مثال: اؤرَگیم اوشاخلارومنان سارو چوخ داروخورو. بیلمیرَم نئیلییَم.
🪴اؤرَگ دُگؤنمَگ
دغدغه داشتن؛ نگران شدن
مثال: اؤشاق مدرسهدَن گِئج گلمیشدی. نَنَهسینین اؤرهَگی دُگؤنؤردؤ.
🪴اؤرَگدَن گَلمَگ
دلرحمی را کنار گذاشتن
مثال: 1- نیجَه اؤرَگئیدَن گَلدی اوشاقو وُردوی؟ 2- اِئو صاحاب چوخ یاخچو آدامنو، اصلاَ اؤرَگئیندَن گَلمَز مستأجرینی حَیَطدَن چوخادا.
🪴اؤرَگ دوتولماق
دلتنگی کردن
مثال: بیلمیرم نِئیَه بیر بیلَه اورَهگیم دوتولورو.
🪴اورَگ دولماق
دل پُر شدن؛ به حالت گریه افتادن
مثال: بیلمیرَم نِئیَه اورَگئی دولوب! ایستیرئَی آغلویای.
🪴اؤرَگ سیخیلماق
گرفتن دل
مثال: بوگؤن اِرتَهدَن اؤرَگیم سیخیلیری. بیلمیرم نِئیَه.
🪴اؤرَگ قارجالاشماق
دل به هم خوردن از کشیده شدن چیزی تیز روی صفحهی آهنی
مثال: اوشاق! پیچاقو چِئکمَه سینی ایچینَه، اؤرَگیم قارجالاشورو.
🪴اؤرَگ قِوزانماق
استفراغ کردن؛ هوس رفتن به جایی را کردن
مثال: 1- اؤرَگ باشوی وار. اؤرَگئی قوزانسا بار اوللای. 2- اورهگیم قِوزانوب گِئدَم اُز اِئویمیزه. داهو قالمویام بوردا.
🪴اؤرَگ کُپو چیخمَگ
با انجام کاری به رضایت خاطر رسیدن
مثال: اؤغلان اِئلَه قشنگ ایشینی گُردو که اؤرَگیمین کُپو چیخدی.
🪴اورَگ گِئدمَگ
بیحال شدن
مثال: اوشاق آجوندان اورَگی گِئدیب.
🪴اورَگ گیزلَنمَگ
بیهوش شدن
مثال: نُخوش آروادون اورَگی گیزلَنمیشدی
دالو وار....
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
آنا دیلی گنجی
کلمات و عباراتی که با
"اؤرَگ = قلب"
ساخته میشوند (۳)
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
🪴اؤرَگلَنمَگ
از درون جوشیدن گریه
مثال: 1- اوشاق ایچَهریدَن اؤرَگلَهنیردی آغلویا، آما اُزونو ساخلادوردو. 2- خانومون اوغلو گِئدمیشدی خارجه، اُزودَه اُتورموشدی هی اؤرَگلَهنیردی و آغلوردو.
🪴اورَگلی
شجاع
مثال: اورَگلی آدام ایستیری که گیرَه قویودان هوشدان گِئدمیش کیشینی چوخادا.
🪴اؤرَگ وُرماق
دل زدن
مثال: یاغلو زاد اورَگیمی وُرار.
🪴اورَگ یارماق (چاتلادماق)
ترساندن
مثال: سَنئی پیس خَبرئی آز قالموشدو منیم اورَگیمی یارا.
🪴اورَگ یارولماق (چاتلاماق)
به شدت ترسیدن
مثال: ایلدیریم چالاندا، آز قالموشدو اورَگیم یارولا (چاتلویا).
🪴اؤرَگ یانان
مهربان
مثال: قُنشوموزون بیر اورَگ یانان آروادو وار.
🪴اؤرَگ یِئریندَن اؤیناماخ
شدیداً ترسیدن
مثال: بیغافولدان بَعع اِئلَهدئی. اؤشاقون اؤرَگی آز قالدو یِئریننَن اؤینویا.
🪴اؤرَگ یِئریندَن چیخمَگ
شدیداً وحشت کردن
مثال: ایلدیریم وُراندا ایستیردی اؤشاخلارون اؤرَگی یِئریندَن چیخه.
🪴اؤرَگین یاغو اَریمَگ
دچار ترس یا نگرانی شدید شدن
مثال: قیز بو نِچچَه ایلی گِئدیب آیرو شهردَه درس اُخویوب قِئیِدَنَه، دَدَه نَنَهسینین اؤرَگلَرینین یاغو اَریدی.
آردو چیخدی
#گنجینه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر