eitaa logo
اندیشکده برهان
153 دنبال‌کننده
74 عکس
1 ویدیو
3 فایل
Borhan_ir
مشاهده در ایتا
دانلود
🔶 امامِ امت، خط‌قرمز اصلیِ حفظ امت 🔺 تأملی در «» در جامعه اسلامی 🔹 در تاریخ ، نقل است که «عبدالله‌بن‌مطیع» ـ از هوادارانِ عبدالله‌بن‌زبیر ـ در ملاقاتی که با (ع) در راه مدینه به مکه داشته، از تعابیر عجیبی در وصف آن حضرت استفاده می‌کند که جالب‌توجه است؛ مثلاً می‌گوید: «اگر تو را بکشند، دیگر در کشتن هیچ‌کس هراسی نخواهند داشت...»؛ یا اینکه: «اگر تو کشته شوی، ما مسلمانان به بندگی و بردگی [] در خواهیم آمد...» 🔹 تعابیری از این دست ـ که نمونه‌های آن در نهضت کم هم نیست ـ علاوه بر آنکه حاکی از جایگاه والای آن حضرت در میان است، حقیقتی دیگر را نیز در خود نهفته دارد و آن، موقعیت ویژه‌ی حسین‌بن‌علی (ع) در حراست از کیان امت اسلام است: 💡 فارغ از آنکه (ع)، در کسوت امامِ مفترض‌الطَّاعه‌ی شیعیان دیده شود یا در جایگاه فردی والامقام و عدالت‌طلب ـ که حسّ احترام بسیاری از بزرگان امت را بر می‌انگیزد ـ در هر دو حالت، وی آنقدر جایگاهش رفیع است که اگر این جایگاه هتک شود، راه بر هرگونه گردنکشی و تجاوزی بر امتِ اسلام هموار خواهد شد! این قلقِ تاریخی، حقیقتی است که باید در هر عصر و زمانی مورد توجهِ جدی قرار گیرد... ⚠️ مبتنی بر این قلق، نقد و انتقاد در جامعه‌ی اسلامی، سازوکارها و الزاماتِ خاص خود را دارد؛ به نحوی که اگر این الزامات و خطوط قرمز، در هنگام بیان نقدها، رعایت نشده و مسیر بیان نقدها، خواسته یا ناخواسته، به سمت‌وسویی هدایت شود که بابِ تندگویی و هتاکی به سوی امام امت باز شده و نوک پیکان تمام گلایه‌ها و شکایت‌ها به سوی شخص نشانه رود، آنگاه مردم جامعه ـ یا همان امتِ امام ـ دیگر نباید تصور کنند که با این شیوه، مشکلاتِ کشور حل‌وفصل خواهد شد و شرایط بهبود خواهد یافت؛ بلکه به عکس، این روش، سرآغاز از دست رفتن امنیت و موجودیتِ جامعه‌ی اسلامی خواهد بود... 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 قانون علیه ! 🔹 برخلاف بسیاری از تحلیل‌هایی که دلیل عمده مشکلات کشور را در می‌دانند، برخی از متخصصین همچنان کشور را درگیر یا می‌دانند. جمهوری اسلامی به نسبت سایر نظامات سیاسی در جهان نوپاست و از آن رو که از سطح ایده تا اجرا تفاوت‌هایی ماهوی با دیگر سیستم‌های سیاسی و اجتماعی دارد، در برخی جهات چاره‌ای جز خطا و آزمون ندارد. از این رو بدیهی است که قوانین مشابه در نظام‌های حقوقی دیگر در آن اثر مورد انتظار را نداشته باشد، یا برای برخی از نیازهایش ـ که البته به مرور به آن‌ها علم می‌یابد ـ قوانینی وضع نکرده باشد؛ هر چند در این میان نباید از شرایط اقتضائی کشور به دلیل عوامل خارجی نیز غافل شد. 🔹 نکته این سطور اما در باب قوانینی است که منجر به گسترش در کشور شده است؛ آنجا که زنجیره‌ی همبسته‌ی برخی قوانین میانی و پایین‌دستی کشور منجر به ایجاد و و به عبارتی انباشت سرمایه‌های مختلف نزد گروه‌های انحصارطلب شده است. در این فرآیند، یا قوانین منع‌کننده وجود ندارند و تصویب نمی‌شوند (نظیر رد سه‌باره‌ی در ) و یا اینکه قوانین معیوب ـ نظیر آنچه به بانک‌ها اجازه و افزایش تا چندین برابر دارایی واقعی آن‌ها را می‌دهد ـ همه در خدمت سرمایه‌داری و لیبرالیزم اقتصادی قرار دارند. 🔹 در چنین شرایطی در حالی که قوانین جمهوری اسلامی باید ناظر به محور اصلی گفتمان انقلاب اسلامی یعنی باشد، شرایط فعلی نشان می‌دهد که یا قوانین کافی وضع نشده‌اند، یا آن‌ها که وضع شده‌اند معیوب یا ناکافی بوده‌اند. در هر سه صورت اما روشن است که روند برخی قانون‌گذاری‌ها یا قانون‌نگذاری‌ها منجر به تعمیق سرمایه‌داریِ بی‌رحم در کشور شده‌اند. از این رو در بند نهم از به درستی بر «عدالت‌محوری در قوانین و اجتناب از ناروا، عمومی بودن قانون و شمول و جامعیت آن و حتی‌الامکان پرهیز از استثناهای قانونی» اشاره می‌کنند؛ نکته‌ای که احتمالاً برای هایی که و را بر مقدم می‌دانند، بسیار گران خواهد آمد! ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 عزاداری حسینی؛ امتداد 🔺 به‌مناسبت سید و سالار شهیدان 🔹 حضور میلیونی مردم ایران در پیاده‌روی ، نشان از آن دارد که میان و رویکردها و اعتقاد مذهبی و سیاسی مردم، نوعی تعامل و ارتباط برقرار است. به زبانی بهتر می‌توان به این نتیجه رسید که سیاست خارجی جمهوری اسلامی، رویکردی کاملاً هویتی دارد و دنبالۀ رویه‌های داخلی سیاست‌مداران این کشور است. آن‌چنان‌که در تحلیل‌های هویت‌محور، برخلاف رویکردهای رئالیستی، سیاست خارجی یک کشور دنباله و ادامۀ سیاست و تعاملات داخلی آن است. به عبارتی دیگر، سیاست خارجی یک کشور برآمده از تعاملات میان دولت و ملت در عرصۀ داخلی است. 🔹 در مورد پیاده‌روی ، این تعامل ازآن‌رو دارای عمق و اهمیت بیشتری است که در یک فرایند تاریخی، به‌شکلی عمیق نهادینه شده است. به‌خصوص آنکه تقابل‌های مخالفین سوگواری (ع) در طول تاریخ بیش از هزارسالۀ آن، به آن هویتی غیرشکننده بخشیده است... قطعاً اربعین امسال نیز همچون اربعین سال‌های گذشته خواهد بود. نوع کنش‌ورزی دستگاه سیاست خارجی ایران نیز باید در همین راستا باشد: همکاری میان دولت و ملت برای هرچه بهتر برگزار شدن این عزاداری گسترده. 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 م. نیازی‌فرد 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 اربعین، انوار شیعیان گردِ خورشید وجود امام (ع) 🔺 معنای دیگر «الحسین یَجمَعُنا» چیست؟ 🔹 در فرهنگ ، هویت و ، هویتی واحد و نوری یکپارچه است؛ به نحوی که شیعیانِ امام، در حکمِ شعاعی نورانی از خورشیدِ وجود امام هستند و پیوسته در تلاش برای بازگشت به سوی اصلِ نورانی‌شان ـ که همان امام معصوم است ـ می‌باشند؛ این رفتار، همانگونه که در قبال جنبه‌ی نورانیِ امام معصوم صادق است، قطعاً می‌بایست در قبال جنبه‌ی جسمانیِ امام نیز صادق باشد که تجلی تامّ آن، زیارت سیدالشهدا (ع) در و در ایام خواهد بود. 🔹 لذا تلاش و دغدغه‌ی شیعیان و محبین سیدالشهدا در اقصی‌نقاط عالم برای رساندن خودشان به حرم امن آن حضرت و تبدیل پراکندگی‌شان در زمین به اجتماع گسترده‌ی اربعین، نشان‌دهنده هویت یکپارچه و نورانیِ امام ـ امت است و این معنا، تفسیر همان شعار معروف «الحسین یَجمَعُنا» است؛ مغناطیسِ خورشید عالم‌تابِ (ع) حسینی، در اربعین، قلوب یکایک محبین را ـ که در سرتاسر دنیا پراکنده شده‌اند ـ در یکجا به دور خودش جمع می‌کند: 💬 «اربعین یعنی میعاد شیعیان در یک کنگره‌ی‌ بین‌المللی‌ و جهانی، در یک سرزمینی که خود آن سرزمین خاطره‌انگیز است‌؛ سرزمین خاطره‌ها است‌؛ خاطره‌های باشکوه‌، خاطره‌های عظیم‌، سرزمین شهدا‌، مزار کشته‌شدگانِ راه خدا‌، [تا پیروان تشیع در] اینجا جمع بشوند ‌و دست برادری و پیمان وفاداریِ هرچه‌بیشتر ببندند؛ این اربعین است…. می‌دانید یکی از علائم ایمان، است. یکی از معانی آن این است که شیعه یک جمع متفرقی بود؛ در مدینه، کوفه، بصره، اهواز، قم و خراسان بودند، همدیگر را کمتر می‌دیدند. یک کنگره‌ی جهانی لام بود برای شیعیان روزگار ائمه. این و وقتش را معین کردند؛ آن موعد، روز اربعین و جای شرکت، سرزمین کربلا است…. اگر امروز هم بتوانند شیعیان آن سرزمین پاک و مقدس را یک چنین میعادی قرار بدهند، البته بسیار کار بجا و جالبی خواهد بود و دنباله‌گیری از راهی است که ائمه‌ هدی (ع) به ما ارائه دادند…» 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 چرا در جامعه‌ی ما رواج دارد؟ 🔺 تأملاتی پیرامون جنبه‌های اقتصادیِ سبک زندگی 🔹 در و نیز در ، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که مورد تأکید اسلامی قرار گرفته و می‌تواند جامعه را از مشکلات و مباحث اقتصادی برهاند و اندیشه‌ی را در میان مسلمانان شعله‌ور کند. در طراحی الگوی اسلامی‌ـ‌ایرانی پیشرفت، به دنبال طرحی هستیم که دریافت ما از انسان و نیازهای واقعی او را بر اساس آموزه‌های دینی توضیح دهد و چشم‌اندازی را ارائه کند که انسان را به سعادت دنیوی و اخروی سوق دهد. مبارزه با «ربا» و ریشه‌کن کردن آن در جامعه‌ی اسلامی، یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی برای دستیابی به این الگو محسوب می‌شود... 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 از حذف عنوان شهید تا مادر ترزا! 🔹 اهمیت برای جامعه ایرانی از هر مؤلفه دیگری بیشتر است. جریان شکلگیری و تداوم در جریان انقلاب اسلامی پس از دوره‌های دهشت‌بار و ، اساساً با عامل فرهنگی به وجود آمده است. فرهنگ برای این کشور هم عامل ساخت است، هم و هم . به میزان تضعیف فرهنگِ برآمده از انقلاب اسلامی، کشور در اقتصاد، سیاست و هر مورد دیگری متضرر خواهد شد. 🔹 به دلیل این حساسیت به‌جاست که حضرت (ره) پس از پخش مصاحبه‌ای رادیویی در روز میلاد حضرت زهرا (س) که فرد مصاحبه‌شونده الگوی زندگی خود را و نه معرفی می‌کند، واکنشی متناسب و به زعم بسیاری غافلگیرکننده از خود نشان می‌دهند. امام در فرمانی از مسئولان وقت می‌خواهند که اگر سوء نیتی از سوی دست‌اندرکاران برنامه وجود داشته، مورد مجازات قرار بگیرند؛ هرچند پس از آن با درخواست مسئولین، افراد دخیل را مورد قرار دادند. نکته‌ی حائز اهمیت در این واقعه، نوع نگاه امام (ره) به تغییر ذائقه‌ی زیستی و ارزشی افراد جامعه است که ممکن است با کوچکترین انحرافی در گذر سالیان به تغییر منجر شود. 🔹 بر این اساس از معابر عمومی منطقه‌ای از هرچند به ظاهر اقدامی کوچک یا تصادفی تلقی می‌شود، امّا علاوه بر آنکه اماره‌ای جدّی بر وجود افرادی با سوءنیت برای تغییر انگاره‌های ارزشی جامعه است، می‌تواند پس از مدتی حتی امنیت داخلی و خارجی کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد. جامعه ایرانی هم‌اکنون از لحاظ فرهنگی در وضعیت نسبتاً همگن قرار دارد و از این رو تنش‌های اجتماعی در کشور به شدت پایین است؛ اما تغییر این الگوهای ارزشی در آینده می‌تواند هزینه‌هایی غیر قابل پیش‌بینی را بر آحاد مردم تحمیل نماید. کوچک‌ترین کارکردی که جامعه‌شناسان مثل برای دین و الگوهای ارزشی مستحکم بیان می‌کنند، در افزایش همبستگی، وابستگی و وحدت جامعه است. 🔹 از سوی دیگر به فرموده ، زنده نگهداشتن یاد شهداست که پدیده مبارک و تأمین امنیت ایران در هزار کیلومتر دورتر از مرزهای جغرافیایی‌اش را به ارمغان آورده است. ازاین‌رو حذف عنوان از معابر شهر یا معرفی به عنوان قهرمان و الگوی انسانیت در ، پس از مدتی در صورت تداوم، به سهولت امنیت کشور را تحت تأثیر قرار خواهد داد. ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 مقاومت یا سازش؟ 🔺 بازخوانی مفهوم «سازش» در هندسه‌ی معرفتی امام خمینی (ره) 🔹 با توجه به شرایط کنونی داخلی و خارجی، مصادره به مطلوب از اندیشه‌های (ره) بازار پررونقی یافته است و برخی برای اثبات آرای خود، به گزینش افکار ایشان روی آورده‌اند. آن‌ها با استنادها و ارجاعات ناقص و طرح مفهوم ، در صددند آموزه‌ی و را به چالش بکشند. لذا مروری بر اندیشه‌های امام راحل، ضروری به نظر می‌رسد... 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 راهپیمایی عظیم ؛ تجلی همبستگی و وفاق اجتماعی 🔺 اهمیت و کارکرد در جامعه اسلامی 🔹 دین و شعائر را به‌حق می‌توان از عوامل مهم حفظ و تقویت و دانست. از جمله این شعائر که متاثر از فرهنگ عاشورایی در جامعه شیعی نهادینه شده، «راهپیمایی » است که به درستی می‌توان آن را از عوامل حفظ همبستگی اجتماعی جامعه شیعی در مقابل مخاطرات عصر حاضر قلمداد نمود... 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 تأملی در روابط چهارگانه‌ی میان «قوّه» و «ابزار» 🔺 تبیین بخشی از بیانات در مراسم دانش‌آموختگی (ع) 🔹 در فرمایشات دیروز خود در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین (ع)، با اشاره به بخشی از آیه 60 سوره مبارکه انفال (وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ)، دسته‌بندیِ دوگانه‌ای از «مفهوم قدرت» را بیان فرمودند که با دو واژه‌ی قرآنیِ «قُوَّة» و «رِبَاطِ الْخَيْل» از هم تفکیک می‌شدند: اوّلی به معنای «، توان و نیرو» و دومی به معنای «» است؛ به بیان ساده‌تر، می‌توان این دو مفهومِ قرآنی را با دو کلیدواژه «قدرت» و «ابزار» جایگزین نمود. 🔹 با توجه به سیاق کلام معظم‌له در این سخنرانی، به نظر می‌رسد در اینجا مفهوم «قدرت» بیشتر ناظر به جنبه‌های نرم و «ابزار» ناظر به جنبه‌های سختِ قدرت‌نماییِ جبهه حق باشد و تقدم واژه «قُوَّة» بر «رِبَاطِ الْخَيْل» در آیه شریفه، به خوبی بیانگر اهمیت و اولویت مؤلفه‌های نرم قدرت در قیاس با مؤلفه‌های سخت آن است. 🔹 اما نکته شایان ذکر در این میان این است که اگر دو مفهوم «قدرت» و «ابزار» را در یک تلاقیِ دوگانه با مفاهیم «بومی»، «خداپایه» و «بیگانه‌پایه» قرار دهیم (به نحوی که دو مفهوم «خداپایه» و «بیگانه‌پایه»، در نسبت با «قدرت» و دو مفهوم «بومی» و «بیگانه‌پایه»، در نسبت با «ابزار» تعریف شوند)، آنگاه 4 حالت، متصور خواهد بود: 1️⃣ قدرت: خداپایه / ابزار: بومی 2️⃣ قدرت: خداپایه / ابزار: بیگانه‌پایه 3️⃣ قدرت: بیگانه‌پایه / ابزار: بومی 4️⃣ قدرت: بیگانه‌پایه / ابزار: بیگانه‌پایه 🔹 حالت اول هنگامی است که قدرت ـ یا شاید در یک کلام «اراده» جبهه حق ـ خداپایه بوده و بیگانگان (دشمنان خدا) را در مسیر تحقق خواست و اراده‌اش، دخالت ندهد؛ در عین حال ابزارها و ادوات نظامی‌اش نیز کاملاً بومی و تحت اختیار و اراده‌ی خودش باشد. 🔹 حالت دوم هنگامی است که قدرت، خداپایه باشد، اما ابزارها و ادوات نظامی، بومی نبوده و متعلق به دیگران و تولید آنان باشد. 🔹 حالت سوم حالتی است که تولیدات ابزاری‌اش بومی باشد، اما آن ابزار را در جهت تحقق اراده و قدرتِ بیگانگان به کار گیرد. 🔹 و دست آخر، حالت چهارم هنگامی است که جبهه مذکور، هم ابزارها و ادوات جنگی و نظامی‌اش تولید بیگانگان باشد و هم اینکه این ابزار را در جهت تحقق اراده و قدرتِ بیگانگان و دشمنان خدا به کار گیرد. ❌ رژیم ، مبتنی بر دسته‌بندی چهارگانه‌ی بالا، در زمره دسته‌ی چهارم قرار می‌گرفت و ناگفته پیداست که برای یک رژیم سیاسی، این حالت، بدترین حالت ممکن در میان حالات 4گانه است. 💡 مبتنی بر این نگاه، قدرومنزلت انقلاب شکوهمند اسلامی هنگامی بهتر فهم خواهد شد که دانسته شود این انقلاب، توانست ایران را ـ که در حضیضِ ذلتِ حالت چهارم در زمان به سر می‌بُرد ـ در طول حدود 40 سال، به اوج عزتِ حالت اول ارتقاء داده و موجبات اعتلای ایران اسلامی را فراهم آورد. ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 گردهمایی اربعین، بزرگ‌ترین جنبش اجتماعی 🔺 بررسی از منظر 🔹 بزرگترین جنبش اجتماعی جهان اسلام که هر روز به خیل پویندگان آن اضافه می‌شود، اباعبدالله الحسین (ع) است؛ اجتماعی که بدون دعوت هیچ گروه یا نهاد و یا دولت خاصی تشکیل شده و دولت‌های مختلف تنها کاری که در مقابل آن می‌توانند انجام دهند، هماهنگ کردن خود و رویّه‌های‌شان با این جنبش اجتماعی عظیم است. در حقیقت، دعوت‌کننده به این گردهمایی، یکی از امامان دوازده‌گانه شیعه (امام حسن عسکری (ع)) است که در قالب پیامی عادی، زیارت را یکی از پنج ویژگی شمرده‌اند... 🔹 از منظر دانشمندان و کارشناسان علوم اجتماعی، کسی در ارسال موفق‌تر است که بتواند تأثیر مورد نظر را بر مخاطب بگذارد. از این رو برای تاثیرگذاری بر می‌بایست شناخت دقیق نسبت به مخاطب و روحیات و ساختار روحی او داشته باشد. طبق اعتقادات شیعه، معصوم به ظاهر و باطن افراد و ساختار هویتی انسان آگاه است و پیامی که در قالب سخنان خود ارائه می‌دهد ـ در صورت داشتن زمینه ـ می‌تواند بر نهان‌خانه قلب وی بنشیند. نداشتن زمینه و سعی در کسب آن ممکن است سال‌ها به طول بینجامد و قرون متمادی پیام امام (ع)، مورد استقبال قرار نگیرد؛ اما پس از طی این مدت طولانی، بشر قادر خواهد بود این پیام را رمزگشایی کرده و با کنار زدن موانع، به آن پیام ـ که از جنس است ـ پاسخ دهد. این مسئله تا حدودی علت به تأخیر افتادن و همزمان علت تأثیرگذاری این پیام را پس از گذشت چندین قرن عیان می‌کند. علت به تأخیر افتادن استفاده از این پیام، نداشتن زمینه‌های فکری و سیاسی مخاطبان و در مقابل، علت تأثیرگذاری قوی پس از گذشت مدت‌زمان طولانی، مخاطب‌شناسی بی‌نقص توسط می‌باشد... 👈🏻متن کامل مقاله در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی اندیشکده برهان بر الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت 🔺 در سالگرد فراخوان رهبر معظم انقلاب اسلامی، آماده انتشار شد 🔹 در نخستین سالگرد اسلامی برای تکمیل و ارتقای ، متن پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی بر این سند، جمع‌بندی و آماده انتشار شد... 👈🏻متن کامل خبر در پایگاه اندیشکده برهان👉🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR
🔶 پیوند اربعین حسینی (ع)، قیام خمینی (ره) و پیروزی انقلاب اسلامی 🔺 بازخوانی قیام ملت ایران به رهبری (ره) از نقطه‌نظر 🔹 تاکنون ابعاد و لایه‌های گوناگونی از علل پیروزی انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته؛ اما یکی از لایه‌های جالب‌توجه در این میان، پیوند تاریخی و مفهومیِ نهضت امام خمینی (ره) با مفهوم «اربعین» و اصطلاحاً نهضت «چهلّم‌های سیاسی» است. 🔹 ناگفته پیداست که انقلاب اسلامی، پیوند درهم‌تنیده و گسترده‌ای با داشته و یکی از مهمترین بن‌مایه‌های این انقلاب، همانا نهضت بوده است. در این میان، یکی از مؤلفه‌های مهم (ع) که در روند روبه‌پیروزیِ انقلاب سهم به‌سزایی داشت، الهام از ماجرای (ع) بود. 🔹 مقدمتاً باید گفت که در مکتب اسلام و لسان ، عدد چهل و مفهوم اربعین، از مفاهیم قابل توجه محسوب می‌شود و دارای مصادیقِ بسیاری است: كمال عقل در چهل سالگى، آثار چهل روز اخلاص، آثار حفظ ، دعا براى چهل مؤمن، عدم پذيرش نماز شراب‌خوار تا چهل روز، تکمیل وعده‌ی الهیِ موسی (ع) در کوه طور از سی روز به چهل روز، استحباب و...[1] اما در میان این مصادیق، آن مصداقی که بیش از همه دارای ابعادِ سیاسی و اجتماعی بوده و مکتب تشیع به واسطه آن توانسته به بزرگترین توفیقات دست یابد، همانا اربعین شهادت سیدالشهدا (ع) است. لذا اگرچه مفهوم «چهل»، با بسیاری مقولات دینی گره خورده، اما گره خوردن آن با چهلمین روز شهادت سیدالشهدا (ع)، پررنگ‌تر از مصادیق دیگر است. 🔹 همین گره‌خوردگی و درهم‌تنیدگیِ فراوان است که سبب شد انقلاب اسلامی مردم ایران بتواند از اربعینِ سیدالشهدا (ع) الهام گرفته و گرامیداشت چهلمین روزِ شهادت عده‌ای از مؤمنین را به عنوان ابزاری قدرتمند در جهت تحقق پیروزی نهایی نهضت علیه به کار گیرد. 👈🏻 این به کارگیری مفهومی، در چند مقطع حساس قابل رهگیری است: ▪️ مردم در سال 1356؛ به مثابه اربعینِ مردم ▪️ قیام 8 فرودین مردم در سال 1357؛ به مثابه اربعینِ 29 بهمن مردم تبریز 🔹 در واقع ملت ایران با الهام از «نهضت اربعینیه» و بزرگداشت شهدای خود در چهلمین روز از شهادت‌شان، در تلاش بود تا نام و یاد و هدف شهدای قم و تبریز را به عنوان نمادی از حق‌طلبی زنده نگه دارد؛ ماجرایی که مشابه آن در سال 61هجری و با هدف زنده نگه داشتن نهضت عاشورا، به طلایه‌داری امام سجاد (ع) و معاونتِ زینب کبری (س) صورت گرفت و پیام نهضت حسینی را با صدایی رسا به گوش همگان رساند. آری! با الهام از این روند بود که فریاد مظلومیت و حق‌طلبی ملت ایران، اربعین به اربعین، به گوش جهانیان رسید و در نهایت منجر به فروریختن پایه‌های طاغوت در این کشور گردید. 📚 پی‌نوشت‌ها: 1. محسن رنجبر، «پژوهشى در اربعين حسينى (ع)»، مجله تاريخ اسلام در آينه پژوهش، بهار 1384. 2. برای مطالعه بیشتر در این خصوص ر. ک. به: مصطفی شایسته، «اربعین به اربعین تا سقوط پهلوی»، وبگاه اندیشکده برهان. ✍🏻 💠اندیشکده برهان💠 🆔 @BORHAN_IR