#نگاه
#شماره 21
#معرفی_مجلات_شهیدین
💠 شماره 21مجله «نگاه» به همت معاونت پژوهش مدرسه شهیدین (ره) منتشر شد.
🔹در این شماره میخوانید 👇
1️⃣ جایگاه مصلحت و مفسده در استنباط احکام شرعی
🔸 نوشته محمد علی عزیزی
2️⃣ حیطه ولایت فقیه در نظر شهید ثانی با محوریت الروضة البهیة
🔸نوشته سید وحید میرعلی اکبری
3️⃣ استقلال تبعیت در مطهریت آن، در بوته نقد و نظر
🔸 نوشته محمد سعید پورمحمدی
4️⃣ واکاوی حکم فقهی اعضای جدا شده از بدن در باب غسل مس میت
🔸نوشته محمد رضا هوشیاری
5️⃣ انواع چهارگانه حدیث و احکام آنها در منظومه فقهی شهید ثانی
🔸نوشته سید محمد رضا علوی
6️⃣ جایگاه شناسی مبانی شناختانه «تعدد قرائات» نزد علمای مشهور شیعه از قرن چهارم تا هفتم هجری
🔸نوشته محمد امین متینی راد
📌 جهت دانلود فایل تکتک مقالات این شماره و شمارههای قبلی اینجا را ببینید.
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم
📌 #فایل این شماره در مطلب بعدی 👇 قابل دسترسی است.
دوفصلنامه نگاه 21.pdf
12.31M
📚 فایل شماره 21 دوفصلنامه «نگاه» مدرسه شهیدین (ره)
#نکات_فقهی
💠 حجیت تجمیع ظنون در فقه جواهری بر مبنای انسداد
1️⃣ مرحله اول: فقیه به بررســـی و نقد هر یک از ادله به طور جداگانه میپردازد، که ممکن اســـت در این مرحله هیچ کدام از ادله خالی از مناقشه نباشد و به حدّ حجیت نرسد.
2️⃣ مرحله دوم: در این مرحله فقیه مجموع ادله را مورد نظر اجتهادی خویش قرار میدهد، که ممکن است هر یک از ادله، نقص و کاستی دلیل دیگر را جبران نماید. در نتیجه، مجموع ادله، فقیه را به نتیجه مثبت در مسئله برساند. از این مرحله از اجتهاد به #نظام_حلقوی بین ادله تعبیر مینماییم.
🔹آنچه در موارد زیادی از کتاب #جواهرالکلام ملاحظه میشود بهره بردن از همین نظام حلقوی بین ادله اســـت، در حالی که در فقه مرحوم آیة الله #خویی اگر هم موردی باشـــد، بسیار اندک پیش می آید که ایشان با ملاحظه یک نظام حلقوی، ضعف ادله و نقصان یکدیگر را جبران کرده باشد.
🔸 نظریه انسداد باب علم و علمی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین مسائل علم اصول فقه مطرح است که برای اثبات حجیت مطلق ظنون به آن تمسک شده است. به نظر میرسد فقیهانی که از روش اجتهادی قناعت محور (جواهری) بهره میبرند، در واقع، به نوعی به نظریه انسداد قائل هستند و این مبنا، ریشه و زیربنای اصولی استفاده ایشان است.
🔹تتبع اقوال فقها و جابریت و کاسریت شهرت عملی، از جمله آثاری است که بر روش اجتهادی #فقه_قناعت مترتب میگردد؛ بنابراین، بهره گیری فقیه از روش تجمیع ظنون، ریشه در نگاه انسدادی او نسبت به ادله دارد.
📚 ر.ک: «مقاله مقایسه روش اجتهاد صاحب جواهر و محقق خویی»، آیت الله ابوالقاسم #علیدوست (حفظه الله)
👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید
#نشست_علمی
📷 گزارش تصویری از نشست علمی «مبانی شیخ انصاری (ره) در اعتبارسنجی حدیث و تأثیر آن در فرایند فقاهت و استنباط»
🔹 با حضور حجت الإسلام و المسلمین استاد محمد جواد تاکی (قائم مقام بنیاد شیخ انصاری)
👈 اخبار #نشست های علمی را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم
جلسه نشست علمی.ogg
27.1M
🎙صوت نشست علمی «مبانی شیخ انصاری (ره) در اعتبارسنجی حدیث و تأثیر آن در فرایند فقاهت و استنباط»
📆 در مورخه 1403/2/30 در مدرسه شهیدین قم
سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبراهِيمَ
كَذَٰلِكَ نَجزِي ٱلمُحسِنِينَ
إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلمُؤۡمِنِينَ
🔹 «إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ»
💠 کانال «در مسیر اجتهاد» ضایعه شهادت خادمان ملت و عاشقان امام رضا (علیه السلام) به ویژه شهید رئیسی و شهید آل هاشم در شب میلاد با سعادت حضرت شمس الشموس علی بن موسی الرضا (علیهما السلام) را به محضر بقیة الله الأعظم (عجل الله تعالی فرجه) و قلب داغدیده مقام معظم رهبری #تسلیت عرض میکند.
👈 اخبار و #اطلاعیه های علمی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
💠 شیخ انصاری انسدادی يا انفتاحی؟
🔹شواهد #انفتاح:
1️⃣معهود نیست شیخ انصاری انسدادی باشد، ممکن است شما بگویید این (معلوم نشدن) زرنگی شیخ انصاری بوده، خب شاید!
2️⃣ شاگردان ایشان مثل محقق آشتیانی در بحر الفوائد (ج3، ص 78) صریحاً میگوید در درس اینجور از شیخ استفاده کردیم که انسدادی نبود.
3️⃣ خود شیخ در رسائل (ج1، ص ص186) میگوید: «لو فرض والعیاذ بالله انسداد بالعلم والظن الخاص في جمیع الاحکام»، مثل اینکه ما بگوییم اگر فرض بشود زبانم لال یک روزی انسداد باشد چه بکنیم؟
🔸شواهد #انسداد:
ایشان خبر ثقه را مختص به خبر مورد وثوق کرده است، یعنی ایشان وقتی میگفت فإنّه الثقة یعنی «فإنّ قوله یفید الوثوق».
👈🏻 به عنوان نمونه:
1️⃣ رسائل، ج1، ص 215 و 232:
«یمکن دعوی ندرة هذا القسم فی هذا الزمان اذ غایة الامر ان نجد الراوی فی کتب الرجالیة محکی التعدیل بوسائط عدیدة من مثل الکشی و النجاشی و غیرهما و من المعلوم ان مثل هذا لا تعد بینة شرعیة. بعد گفته: حصول مرتبة خاصة من الظن و هو الظن الاطمئنانی الملحق بالعلم حکما بل موضوعا نادر التحقق».
2️⃣ رسائل، ج1، ص 247:
«إنّ حصول الظن الاطمئنانی فی الاخبار غیر عزیز فلا اری الظن الاطمئنانی الحاصل من الاخبار اقل عددا من الاخبار المصححة بعدلین بل لعل هذا اکثر».
👈 این یعنی تهافت در کلمات شیخ انصاري. البته عیبی هم ندارد، همین که ثابت نشود شیخ انصاری انسدادی است، خودش نعمت است.
📚ر.ک: درس خارج اصول آیت الله محمد تقی #شهیدی (حفظه الله)
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
💠 تبعیت احکام از مصالح و مفاسد در حکم وضعی یا تکلیفی
🔹گاهی مصلحت و مفسده در متعلق حکم است مثل: «القتل حرام» در اینجا مفسده معلوم است، چون اگر قتل حرام نباشد، اختلال نظام میشود.
🔸 گاهی مصلحت و مفسده مردد بین حکم و متعلق حکم است. به طور مثال سگ نجس است ولی روباه پاک است. حال در خود سگ خصوصیتی وجود دارد ــ متعلق حکم باشد یا نه ــ آیا خود این حکم مفسده و مصلحت دارد؟! معلوم نیست. لذا ما در امثال این موارد مصلحت و مفسدهای برای حکم نمیدانیم.
🔹بالاتر از این باید گفت احکام وضعی تابع مصالح و مفاسد نیست، بلکه به اعتبار شارع است. به طور مثال اینکه خون داخل بدن پاک است و خارج بدن نجس چه مفسده و مصلحتی میتواند داشته باشد به جز اعتبار شارع؟؟
بلکه گاهی وقت ها شارع اجازه داده ولی ما میدانیم مفسده دارد مثل معامله بالغ که در اوایل بلوغ است مثل دختر نه ساله که ضرر میکند ولی شارع اجازه داده است.
👈 در نتیجه به نظر ما احکام تکلیفی تابع مفاسد و مصالح هستند، نه احکام وضعی.
📚 ر.ک: تقریرات درس خارج آیت الله حاج احمد #عابدی (حفظه الله)
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اجتهادی
💠 جایگاه ذهن عرفی و عقلی در اجتهاد
🔹 هر چند ممکن است برهان صدّیقین از آیه شریفه «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُو» (آل عمران: 18) استفاده شود؛ اما مدتها باید بگذرد تا یک ملاصدرایی پیدا شود و آن برهان صدیقین را درک کند. یعنی این سخن عقلی را از آن آیه استخراج کند، که آفتاب آمد دلیل آفتاب.
🔸 اما در باب فروعات فقهی و امثال اینها که شامل کارهای روزمره و وظایف مردم است، تنها #متفاهم_عرفی حجت است. لذا فقیهی که در اثر مزاوله علوم عقلیهدقیقه، خاصیت فهم عرفیاش را از دست داده باشد، فقاهت و #تقلید از او محل اشکال واقع میشود.
🔹 همانطور که فقیهی که عرفی شده ــ که البته بسیار هم خوب است ــ اگر بخواهد در یک برهان #عقلی اشکال کند، ممکن است آنجا را خراب کند؛ چون در براهین عقلی اشکالات دقیقی وجود دارد، که فقیه عرفی در اثر آن ذهن خیلی صاف و عرفی خودش توجه به آن مناقشات نمیکند و مغالطهها را کشف نمیکند.
👈🏻 لذا فقیهی که خداوند متعال روزیاش کرده که ذوالریاستین و جامع بین هر دو باشد، اگر در مسائل عقلی وارد شود، مثل یک فیلسوف دقیق و عقلی وارد خواهد شد و اگر در فقه وارد شود، یک فهم عرفی صحیح خواهد داشت. البته این افراد نادر هستند، اما هستند کسانی که این دو مقام را با همدیگر میتوانند جمع کنند.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1397
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_تفسیری
💠 اختلاف قرائات
🔹اجمالش را بخواهید ما قبول نداریم. از طریق اهلبیت هم این ثابت نشده است.
1️⃣ تعارض روایات
آقای خويی آورده «إنّ القرآن نزل علي حرف واحد من عند واحد». خود موافقين اختلاف هم دلیل درستی ارائه ندادهاند.
2️⃣ اشکال تاریخی
ما معتقدیم به خاطر عظمت اسلام در قرن اول نمیشد با اسلام مخالفت کرد. اینها از بازیهای قرن دوم است که در قرن سوم به اوج خود رسید. تحریف و امثال آن اصلا در شیعه نبود و در اهل سنت هم از قرن دوم شروع شد.در ضمن دروغ هم زیاد وارد شده است.یک بیانی داریم که تاریخ تاریک است. پیدا کردن تاریخ صحیح به عنایات حضرت بقیة الله حل میشود.روایات قرأ فلان اصلا معنا ندارد. بحث اختلاف قرائات #بحث_بیهودهای است. ولی آنها (سنیها) این بحث را شدید دارند.روایاتی هم که ما داریم از اهل سنت گرفتهایم. در خود ما چند تا هست «نزل اینطور» یا «قرأ اینطور» که برای تحریف است، که #تحریف را قبول نداریم.
3️⃣ اشکال کلامی
قرآن طوری است که کلام بشر نمیتواند در آن راه پیدا کند «إنّه لکتاب عزیز لا ياتيه الباطل من بين يديه ولا من خلفه تنزيل من حکیم حميد» حتی اعراب قرآن هم نمیشود تغییر داد. این #اعجاز قرآن است که تا روز قیامت باقی خواهد ماند، و این نمیشود مگر آنکه کلا از دسترس بشر خارج شود.
✅ لذا اختلاف قراءات قرآن و تحریف قرآن و هر چیزی به نحوی دخالت بشری در قرآن داشته باشد شوخی است، بازی است، باور نکنید. تمام معارف دین به #قرآن و سنت وابسته است.
📚 جلسه پرسش و پاسخ استاد آیت الله سید احمد#مددی (حفظه الله)
👈 نکات #تفسیری بیشتر را اینجا ببینید
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
هدایت شده از در مسیر اجتهاد
#روش_شناسی
#امام_خمینی
💠 روش امام خمینی (ره) در تحقیق و تدریس:
🔹 خصلت امام خمینی (ره) در تدریس و تدوین هر یک از علوم اسلامی، این بود که نظرات علمای بزرگ همان علم را نقد و #بررسی دقیق می کرد و همچنین شاگردان کلاس درسش را به #اشکال_کردن وا میداشت. ایشان کلاس ساکت را نمیپسندید و نسبت به سکوت شاگردانش #اعتراض میکرد.
🔸 حتی زمانی که شاگردانش نوشته های درسی خود را به ایشان عرضه می کردند تا ملاحظه نمایند، اگر در انتهای مطالب اشکالی از شاگرد بر استادش وجود نداشت آن را #نمیپسندید و میفرمود: اینها فایده ای ندارند.
🔸 ایشان برای تدریس، به #شرح های مختلف رجوع #نمیکرد، و میفرمود: باید درباره مطالب، خودم #بیندیشم و بعد تدریس یا تدوین کنم. به سبب همین تفکر، تتبع و تحقیقی که پشتوانه تدریس و تدوین ایشان بود، موجب گردید که ایشان غالباً مطالب نو و تازه ای از خود ارائه کنند.
🔹 ایشان بر خلاف نظر علمای گذشته که برای هر یک از علوم موضوع واحدی قائل بودند، میفرمود: نیازی نیست که هر یک از علوم موضوع واحدی داشته باشد، بلکه میتواند دارای چند موضوع باشد. و برای تمیز علوم از همدیگر، هدف و غایت علوم را کافی می انست؛ و در تعریف علم اصول، نظر بزرگان این فن را قبول نکرده و #تعریف_جدیدی از آن ارائه نمودند.
📚 تهذیب الأصول، آیت الله سبحانی، ص 1120؛
خاطرات استاد خاتم یزدی، ص 85.
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_رجالی
💠 بررسی سند عهد نامه مالک اشتر
🔹 هر چند در کتب روایی، از جمله «نهج البلاغة» (نامه 53) سندی برای این عهدنامه نقل نشده، اما راههایی برای اثبات سند وجود دارد:
1️⃣ اسنادی در کتب رجالی برای آن ذکر شده است: مرحوم نجاشی و شیخ در فهرست در ترجمه اصبغ بن نباتة (رجال نجاشی، ص 8؛ فهرست طوسی، ص88) و همچنین مرحوم نجاشی در ترجمه صعصعة بن صوحان (با طریق دیگر) سند برای عهدنامه نقل کردهاند (رجال نجاشی، ص 203)
2️⃣ این عهدنامه علاوه بر نهج البلاغة، در کتب دیگری همچون تحف العقول، دعائم الاسلام و ... بدون سند نقل شده است. (تحف العقول ص 84 ـ 99؛ دعائم الإسلام، ج1، ص 354 ـ 368)
3️⃣ قسمتهایی از این عهدنامه در کافی و من لایحضره الفقیه و ... نقل شده است.
4️⃣ برخی از اهل سنت نیز عهدنامه را نقل کرده و طرقی برای آن نقل کردهاند. مثل: (تاریخ دمشق، ابن عساکر، ج42، ص515؛ المجالسة وجواهر العلم، ج3، ص 359 ــ 360 و...)
✅ با توجه به این اسناد، شهرت این عهدنامه مسلماً ثابت میشود. اما مشکل این است که به خاطر اختلاف نسخ نمیتوان در فقه به تکتک عبارات موجود استناد کرد و فتوا داد.
📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیب همدانی (دام عزه) در مدرسه شهیدین
👈 نکات #رجالی بیشتر را اینجا ببینید
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#تسلیت
📽حضور علامه حسن زاده آملی (ره) در آرامگاه باباطاهر با روایتگری مرحوم آیت الله #غیاث_الدین_طه_محمدی در سال ۱۳۷۴ شمسی
💠 آیت الله طه محمدی در ۱۲ سالگی جهت #تحصیل به حوزه علمیه قم رهسپار شد، درس مقدمات را نزد برادر خود حجت الاسلام حاج میرزا علی محمدی و سطوح عالی را هم نزد حضرات آیات نوری همدانی، مشکینی، سلطانی طباطبایی و خزعلی پشت سر گذاشت.
💠 وی همچنین دروس خارج فقه و اصول را نیز از محضر آیات عظام و علمای اعلام از جمله امام خمینی(ره)، میرزا هاشم آملی و شیخ مرتضی حائری تلمذ کرد و منظومه حکمت را نزد شهید مفتح و حکمت متعالیه، مباحث عرفانی و تفسیری را در خدمت علامه طباطبائی، علامه جوادی آملی، علامه حسن زاده آملی و شهید مطهری فرا گرفت.
💠 آیت الله طه محمدی همدانی در سن ۲۸ سالگی موفق به کسب اجازه #اجتهاد از آیت الله میرزا هاشم آملی شد و از حضرات آیات محمد تقی بهجت و مرعشی نجفی و اراکی اجازه #نقل_حدیث را دریافت کرد.
🏴 کانال «در مسیر اجتهاد» ضایعه اسفناک درگذشت عالم مجاهد، فیلسوف و عارف بیبدیل، نماینده مجلس خبرگان و امام جمعه سابق همدان حضرت آیت الله #طه_محمدی را به عموم ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکند.
👈 #اطلاعرسانی های حوزوی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
💠 انقلاب در وصف و تفاوت آن با انقلاب نسبت
🔹 در انقلاب نسبت، آنچیزی که تغییر می کند، نسبت بین دو روایت است؛ مثلا وقتی دو روایت با هم تباین کلی دارند به واسطه دلیل سومی، نسبتشان تغییر پیدا میکند. یعنی یکی از آنها تخصیص میخورد و بعد از تخصیص، أخص مطلق از دیگری میشود.
🔸 اما در انقلاب وصف، صرفاً جایگاهها روشن میشود و نسبتها تغییری نمیکنند و شبیه شاهد جمع است.
👈🏻 به عنوان مثال: در بحث امر به معروف یک طایفه می گوید رفق و مدارا داشته باشید و طایفه دیگر روایات می گوید با شدت و حدت برخورد کنید. اگر این دو طایفه ابتداءً درگیری داشته باشند، به برکت روایات طایفه سوم که مفسّر و حاکم هستند تعارضشان با انقلاب وصف بر طرف میشود، طایفه سوم میگوید: «آنجایی که گفتم رفق به خرج بده نظر به مواردی داشتم که نیاز به خشونت ندارند، آنجایی که گفتم اعمال شدت بکن هم مقصودم مواضعی بوده که مراتب قبلی موثر نیستند و راهکار منحصر در ضرب و جرح و قطع و امثال آنها است».
🔹 این اتفاق نظیر #شاهد_جمع است، شاهد جمع میگوید: آن حرف مرتبط به فلان حوزه است و این حرف مربوط به حوزهای دیگر، بنابراین با هم درگیری و تهافتی ندارند. یعنی روایت ثالثی میآید و جایگاه هر یک از دو روایت را مشخص میکند.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1397
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_فقهی
💠 منکر ضروری دین
🔹فقها در مورد انکار ضروی دین بر این باورند که لازم نیست مورد انکار، ضروری باشد، بلکه اگر کسی یقین داشته باشد مطلبی را پیامبر فرموده ولی منکر شود، انکارش #کفر می آورد.
🔸بیشتر ایشان معیار را انکار همراه با یقین میدانند و معتقدند معلوم نیست روایات مثبت کفر منکر ضروری، بخاطر انکار #ضروری باشد، بلکه چون یقین دارد پیامبر فرموده و انکار کرده کافر شده است. انکار امر یقینی (ضروری باشد یا غیر ضروری) کفر میآورد، اما اگر ضروری را یقین نداشته باشد و انکار کند، کفر نمیآورد.
🔹در مقابل مرحوم آقای محقق #داماد میفرمود: این که شخص بداند چیزی را پیامبر فرموده، ولی در عین حال انکار کند دو صورت دارد:
1️⃣ گاهی شخص میگوید این مطلب را پیامبر فرموده ولی من قبول ندارم، این تکذیب پیغمبر و رسالت است و تکذیب، #کفر میآورد.
2️⃣ گاهی شخص هر چه را پیامبر فرموده به عنوان حکم الله قبول دارد، هم لفظا و هم اعتقاداً؛ ولی میگوید این حرف را پیامبر نفرموده است، ایشان میگوید این کذب علی الرسول است و تکذیب الرسول نیست. کذب علی الرسول روزه را باطل میکند اما کفر نمیآورد.
👈🏻 مثلا با اینکه شخص میداند حجاب از طرف پیامبر است و قلباً هم معتقد است هر چه پیامبر فرموده، من الله تعالی است، ولی میگوید #حجاب را پیامبر نیاورده، بلکه آخوندها آن را درست کردهاند و به پیامبر نسبت دادهاند، این #فسق میآورد و روزه اش را باطل می کند، اما کفر نمیآورد.
📚 ر.ک: کتاب الصوم، آیت الله شبیری زنجانی، ج۱، ص۱۶-۱۷ (@ijtihad)
👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
💠 انواع تزاحم مصلحت و مفسده
✅ دو نوع تزاحم مصلحت و مفسده وجود دارد:
1️⃣ تزاحم مصلحت و مفسده در مقام امتثال: این تزاحم مربوط به مکلفین است و مکلف باید #اهم را مقدم کند.
👈 مثل جایی که نجات غریق مستلزم وارد شدن به حریم خصوصی شخص دیگری باشد.
2️⃣ تزاحم مصلحت و مفسده در مقام ملاکات: یعنی یک چیزی میتواند فی نفسه مصلحت داشته باشد، ولی این مطلب همیشه نمیتواند موجب حکم شارع بر اساس آن شود؛
👈 مثلا اگر آمر [شارع مقدس] بخواهد حکم وجوب یا استحباب بر اساس آن مصلحت دهد، این حکم مستلزم مفسدهای خواهد شد و به همین جهت آمر بعضی وقتها از خیر آن حکم می گذرد.
🔹مثال اول:
برخی از موارد سیره میتواند از این باب باشد. مثلا یک چیزی سیره عقلائیه باشد و همه عقلاء در تمام اعصار و امصار به آن عمل کرده باشند، شارع هم به عنوان یکی از عقلا قطعا موافق با این مطلب است و آن را خیلی هم خوب میداند، اما معلوم نیست این سیره را امضاء کرده باشد؛ زیرا شاید در مقام تزاحم ملاکات، امضاء آن و ادامه آن سیره از طرف متشرعه، مفسده ای را به وجود می آورد که غالب بر مصلحت میشود.
🔸مثال دوم:
در مورد شراب که خداوند متعال میفرماید: هم منفعت و هم ضررهایی دارد؛ این هم از باب تزاحم مصلحت و مفسده در باب ملاکات است و ربطی به مکلفین ندارد؛ یعنی چون در مجموع مفسده آن بیشتر بوده است، شارع مقدس آن را حرام کرده است، اگر چه وجوه خوبی هم دارد و ضرر صرف نیست.
📚برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله علی #عندلیب (زید عزه) در درس خارج اصول مدرسه شهیدین
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اخلاقی
💠 مقصود از ولایت در «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»
🔹 خداوند مرحوم آقای حاج سید مهدی #روحانی را رحمت کند. ایشان نقل میکرد در مجمعی که با موضوع گفتگوی تمدنها در ترکیه تشکیل شد، یکی از سنّیها در سخنرانی خود گفت: روایات غدیر روایات درستی نیست.
🔸 بعد از او یک سنّی دیگری که از نظر علمی رتبهاش بالاتر از وی بود سخنرانی کرد و گفت ما هم قصه غدیر را قبول داریم و جای انکار نیست، ولی قضیه این است که حضرت علی (ع) جنگهای زیادی کرده بوده و از عرب افراد زیادی را کشته بوده، و این قهراً منشأ عدوات با ایشان شده بود، پیامبر (ص) فرمود هر کس مرا دوست دارد باید او را دوست داشته باشد، و در غدیر دوستی علی (ع) را تثبیت کرد. بعد هم فرموده «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه». ما هم دوستدار علی هستیم و از دشمن علی، تبری داریم.
🔹 آقای واعظ زاده آنجا اشکال کرد که شما صدر کلام را باید در نظر بگیرید که فرموده «ألستُ أولی بکم مِن أنفسِکم» من از خود شما به شما أولی نیستم؟ گفتند بلی، بعد حضرت فرموده است «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» یعنی همان اولویتی که حضرت خاتمالأنبیاء (صلّی الله علیه وآله) بر مردم دارند، همان #اولویت برای حضرت امیرالمؤمنین (ع) ثابت است و پیامبر (ص) همین امر را از مردم اقرار گرفت و آنها قبول کردند. ایشان میگفت آن سنّی اینجا سکوت کرد.
🔸خلاصه اینکه مطلب خیلی روشن است. به قول شاعر:
برهان وجودت را صد چشمۀ زیبایی است
این مدعیان کورند با این همه برهانها
📚 برگرفته از بیانات آیت الله #شبیری زنجانی (دام ظله) در جلسه علمی (اول ذیالحجة 1436)
✅ نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید.
#نکات_اخلاقی
💠 مباحثه نهج البلاغه
🔹 خيلی از بزرگان شرح حال خودشان را كه میگویند، میفرمایند: ما اين پنج جلد شرح #نهجالبلاغه ابنميثم را نزد فلان استاد خوانديم، مثلاً نزد فخرالمحققين خوانديم.
🔸 آن روزها اينها جزء كتابهای #درسی بود؛ بسياری از بزرگان كه شرح حال خودشان را نوشتند میگویند ما فلان كتاب (مثلا كتاب علامه) را نزد چه كسی خوانديم، كتاب خواجه را نزد چه كسی خوانديم و شرح نهجالبلاغه ابنميثم را نزد چه كسی خوانديم. میبينيد بركات علمی شان با #عمل همراه است، بالأخره اينها يك سلسله علمهايی است كه مستقيماً با #تهذيب_روح كار دارد.
🔹 شما تجربه كنيد دو ماه خطبههای نهجالبلاغه را مباحثه كنيد و دو ماه هم #رسائل را مباحثه كنيد، ببينيد فرق دارند يا نه؟! اين [نهج البلاغه] مرتب سازنده است، اما در آن مسائل اين نورها بسيار كم است؛ هر چه شما آنها را بخوانيد فنآور میشوید، اما به خدمت اين علوم [نهج البلاغه] میآیید میبينيد فرشتهخويی در شما پيدا شده است.
📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله العظمی #جوادی آملی (دامت برکاته) ۱۳۷۶/۹/٧
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
💠 متد شریعت در قراین منفصل
🔹برخی تعبیرات همچون حرام یا ملعون یا ... در روایات وارد شده است، که ممکن است سائل در بدو امر از این تعبیرات، #کراهت استفاده نکند، چرا که این الفاظ ظهور در #حرمت دارند، اما در ادامه وقتی با قرینههای دال بر کراهت برخورد میکند، متوجه می شود که برداشت اولیه او اشتباه بوده است.
🔸 مشابه این مطلب در مورد تعبیر «اغسل للجمعة» وجود دارد، که چه بسا اگر امام (ع) این مطلب را به یک فرد بیان بفرماید، آن فرد از کلام امام برداشت وجوب خواهد داشت، اما بعدا روایت دیگری به صورت منفصل مشاهده می کند که در آن به استحباب غسل جمعه اشاره شده است. به همین خاطر متوجه میشود برداشت اولیه او اشتباه بوده است.
🔹 این روش در ادله شرعی یک #متد است و چه بسا متشرعه سالها در مورد یک عمل، تصور وجوب داشته اند، اما پس از سالیان متمادی، با قرینهای مواجه می شوند که دلالت بر عدم وجوب میکند. در چنین مواردی مشکلی وجود نخواهد داشت؛ چون اگر چه تأخیر بیان از وقت حاجت نسبت به برخی از مکلفین رخ داده است، اما #تدریجی بودن احکام دارای مصلحتی است که قبح تأخیر بیان از وقت حاجت را از بین میبرد.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1398
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین