⭕️ "جغرافیای تاریخی" و مساله‌ی "تمدن نوین اسلامی" یکی از الزامات استفاده از رهیافت جغرافیاگرایی و مراجعه به جغرافیای تاریخی، نسبت انقلاب اسلامی، دولت‌سازی اسلامی و تمدن نوین اسلامی است. پرواضح است که حرکت انقلاب اسلامی را به‌کم‌تر از یک حرکت تمدنی نمی‌توان تحلیل کرد؛ ادله‌ی این مدعا در طول زمان ارائه خواهند شد. لذا تاثیر یک فرهنگ در جغرافیای پیرامونی خودش، یکی از مساله‌هایی است که در جغرافیای تاریخی می‌توان آن را به‌بحث گذشت و از آن بصیرت گرفت. برای مثال؛ ایران بزرگ و عزیز ما، در گذشته‌ی تاریخی یک محیط تمدنی تجربه‌شده‌ی تاریخی دارد. مشخصا در منطقه‌ی آسیای میانه، هم‌اینک می‌توان از حوزه‌ی تمدنی ایران سخن گفت. دولت‌سازی اسلامی در نوبت اکنون ما چه طرح و برنامه و بصیرتی نسبت به استفاده از ظرفیت‌های حوزه‌ی تمدنی ایران در آسیای میانه دارد؟ دولت‌سازان جوان در این راستا چه ایده و فکر و طرح و برنامه‌ای دارند و چه ابتکاری می‌توانند در این زمینه به خرج بدهند؟ این مساله زمانی برای ما حساس می‌شود که در دولت-ملت‌سازی جدید در ترکیه‌، بعد از روی کار آمدن دولت اردوغان شاهد استفاده‌ی بسیار جدی و برنامه‌ریزی‌شده در این حوزه هستیم. تا جایی که نظریه دولت عثمانی شرقی-غربی توسط داووداوغلو به‌جای ایده‌ی دولت عثمانی شمالی-جنوبی، محور فعالیت‌های دیپلماتیک ترکیه‌ی جدید قرار گرفته است. به‌خاطر همین سیاست برخاسته از جغرافیای تاریخی است که دولت ترکیه، اروپاگرایی پیشین خود را تعدیل کرده، و به‌قو خودشان، می‌خواهد به‌جای شاگرد آخر و شاگرد تنبل اروپا، شاگرد اول آسیا باشند. تحلیل مسائل این‌چنینی، نیازمند آشنایی و مهارت در جغرافیای تاریخی است؛ دانشی که قطعه‌ای از فلسفه‌ی تاریخی مورد نیاز ما برای دولت تمدن‌ساز محسوب می‌شود. #جغرافیاگرایی #جغرافیای_تاریخی #دولت‌سازی #تمدن_نوین_اسلامی #ترکیه #آسیای_میانه @doranejadid

#ابراهیم_کالین سکان‌دار #میت (سازمان اطلاعات #ترکیه) شد تا بدین‌ترتیب یک فلسفه‌خوانده بر صدر نهاد امنیتی این کشور تکیه بزند. کالین پیش‌تر سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه و مشاور امور خارجه #اردوغان بود. این تغییر در کنار انتصاب رئیس سابق میت (#هاکان_فیدان) به مقام وزارت خارجه، پیام‌هایی روشنی دارد. کالین، پایان‌نامه دکتری خود را در سال ۲۰۰۲ در زمینه فلسفه تطبیقی در دانشگاه جورج واشنگتن زیر نظر #سید_حسین_نصر تالیف نمود. یکی از آثار وی به نقد مبانی معرفت‌شناسی #مهدی_حائری_یزدی در فلسفه اسلامی اختصاص دارد. Knowledge as Light. Critical Remarks on M. Hairi Yazdi's Principles of Epistemology in Islamic Philosophy: Knowledge by Presence. In: American Journal of Islamic and Social Sciences. Vol. 16 (1999), pp. 85–97 (online). https://www.ajis.org/index.php/ajiss/article/view/2105 هشت عنوان مقاله در مجله «AMERICAN JOURNAL OF ISLAM AND SOCIETY» از وی چاپ شده است. کالین، همکاری با #جان_اسپوزیتو را نیز در کارنامه خود دارد و به موضوع اسلام‌هراسی و اسلام سیاسی توجه ویژه داشته است. آن‌چه این انتخاب را مهم می‌کند، سابقه وی در #عادی‌سازی_روابط_منطقه‌ای است؛ شاید همین پیشینه مورد توجه اردوغان در این انتصاب بوده است. https://eitaa.com/doranejadid https://virasty.com/Mhtaheri

| 🔴 مناطق مورد منازعه یا میدان بازی در بازی بزرگ جدید، مناطق وسیعی از جغرافیای محور یا #هارتلند، در قاعده‌ی بازی برای پیش‌برد بازی مد نظر گرفته شده‌اند؛ در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، تنها تمرکز روی یک یا دو منطقه بود. 🔴 تغییر و تعدد بازیگران در بازی بزرگ جدید، بازیگران فرامنطقه‌ای بیش‌تری وارد بازی شده‌اند. از #آمریکا، #ترکیه، #هند و #پاکستان گرفته تا #ژاپن، #روسیه و #چین. در حالی که در شکل کلاسیک آن، دو قدرت بزرگ اروپایی، طرف‌های اصلی منازعه و کشمکش حساب می‌شدند. 🔴 تاثیر وضعیت افغانستان بر وضعیت منطقه در بازی بزرگ جدید، #افغانستان از حیث یک تخته‌ی خیز برای بی‌ثبات‌سازی سیاسی و امنیتی تمام منطقه (و تحمیل #ناامنی) مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی که در شکل کلاسیک، افغانستان، منطقه‌ی حائل میان قدرت‌های متخاصم بود. 🔴 قطبی‌شدن وضعیت بازیگران در بازی بزرگ جدید، تمام بازیگران و طرف‌های درگیر رقابت در محور هارتلند، به‌دلیل قطبی‌شدن رقابت در تلاش‌اند تا منافع خود را به شکل انفرادی تامین کنند؛ در حالی که در شکل کلاسیک، دو قدرت بزرگ اروپایی به‌شکل منظم برای دسترسی به منافع بزرگ‌شان تلاش می‌کردند. 🔴 تلاش برای متوازن‌سازی نفوذ هژمونیک در بازی بزرگ جدید برای متوازن‌سازی قدرت و ساختار #هژمونیک، هم‌چنین برای کنترل جغرافیای موثر در این بازی و رقابت‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی؛ رهیافت‌های بسیار مدرن‌تری دنبال می‌شوند. در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، صرفا تلاش برای جلوگیری از نفوذ رقبا در دستور کار قرار داشت و هنوز سیاست چهره‌ی #هژمونی به خود نگرفته بود. 🔴 ابزارهای مدرن بازی بزرگ جدید در بازی بزرگ جدید، ابزارهای مدرن در فرایند رقابت مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدین‌ترتیب شکل جنگ چهره‌ی هیبریدی پیدا کرده است. یعنی تمام اشکال، وسایل و ابزارهای مدرن و فناوری‌های نوظهور در این میدان به کار گرفته می‌شوند. در حالی که در شکل کلاسیک، تنها از ابزارهای جاسوسی و خبرچینی استفاده می‌شد. 🔴 اهمیت #ژئواکونومی نسبت به #ژئوپلیتیک در شکل جدید این بازی، تلاش بیش‌تر برای دست‌یابی به منافع اقتصادی و منابع زیرزمینی، برطرف‌کننده‌ی نیازهای فوری طرف‌های درگیر در این رقابت شمرده می‌شود. اگرچه در نگاه نخست چنین القا می‌شود که مقصود، #توازن‌بخشی سیاسی و اقتصادی یکی از مناسبات مهم و قواعد بازی است، اما در واقع امر شاهدیم که منافع اقتصادی بر منافع سیاسی حاکم‌اند. 🔴 استفاده از اهرم اقتصادی برای بی‌ثبات‌سازی منطقه‌ای در بازی بزرگ جدید، از اهرم‌های اقتصادی مانند: ارائه‌ی مشوق‌ها، فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها و ممانعت‌های ترانزیتی برای تطمیع کشورهای دخیل در دایره‌ی سرزمینی بازی، به شکل وسیعی استفاده می‌شود. در حالی که در شکل کلاسیک این بازی، رقابت تنها معطوف به رقابت‌های سیاسی بود و #جاسوسی در آن بیش‌تر مطمح نظر قرار می‌گرفت. 🔴 استفاده از نیروی‌های نیابتی در بازی بزرگ جدید، نیروهای نیابتی (#پروکسی) برای برهم‌زنی توازن در #قطب‌بندی حاکم بر قاعده‌ی بازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گروه‌های تروریستی، جدایی‌طلبان و شبکه‌های قاچاق، اضلاع اساسی و ابزارهای این بازی را در کنار فعالیت‌های جاسوسی می‌سازند. در حالی که در شکل کلاسیک بازی بزرگ، تنها بازی‌گران دولتی در #رقابت با یک‌دیگر قرار می‌گرفتند. 🔴 تقابل فرهنگ‌ها در بازی بزرگ جدید، اصل تقابل فرهنگی و تمدنی قاعده‌ای حاکم بر دایره‌ی رقابت‌هاست. تمدن چینی، #ارتدوکس، هندی، ترکی، جاپانی، #آنگلاساکسون و غیره در این عرصه قابل ذکرند. در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، تقابل فرهنگ‌ها نه، بلکه ترس از رقابت هژمونیک و تسخیر جغرافیای بیش‌تر توسط قدرت‌های بزرگ مطرح بود. 🔴 فقدان ایدئولوژی دولتی در بازی بزرگ کلاسیک، تلاش عمده برای تسلط هژمونیک سیاسی و ایدئولوژی دولتی، بیش‌تر محسوس بود؛ در حالی که در شکل جدید، این رقابت بدون موجودیت ایدئولوژی دولتی و سیاسی، به‌دنبال کسب هرچه‌بیش‌تر منافع اقتصادی است و حوزه‌ی #امنیت (خطرات و تهدیدهای امنیتی) اساس آن را می‌سازد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸پنجشنبه، 21 مارس 2019 وقتی خورشید بالای سر مردم ایران وارد برج حمل می‌شد و نخستین روز سال نوی 1398 را جشن می‌‎گرفتند، #ترامپ توئیتی را منتشر کرد و بر لزوم تایید جهانی تعلق #جولان به اسرائیل تاکید نمود. این تاکید، روی دیگری از تقلای وی برای انتقال پایتخت رژیم از #تل‌آویو به #اورشلیم بود. ترامپ تاکید کرد که این اقدام برای ثبات منطقه ضرورت دارد و این منطقه استراتژیک نباید دست #سوریه باشد. در آن روز، 52 سال از اشغال #جولان توسط رژیم می‌گذشت. انتشار این توئیت جنجالی، اندکی قبل از سفر #نتانیاهو به واشنگتن صورت گرفت؛ چند روز بعد نیز انتخابات زودهنگام کنست در اسرائیل، در 9 آوریل 2019 (بیست فروردین 1398) برگزار گردید. 🔹جولان، منطقه‌ای بسیار راهبردی است. #امنیت اسرائیل تا حدود زیادی به جولان بند است. مهم‌ترین منابع آبی سرزمین‌های اشغالی از #بلندی‌های_جولان تامین می‌شوند. جولان، تنها 60 کیلومتر تا #دمشق فاصله دارد. اشراف نظامی اسرائیل بر سوریه به‌دلیل تسلط رژیم بر این بلندی‌هاست. قریب به 30 شهرک یهودی‌نشین در بلندی‌های جولان ساخته شده است. بیش از 20هزار شهرک‌نشین #یهودی در حالی در این منطقه سکونت دارند که بنابر قوانین بین‌المللی، حضورشان غیرقانونی و مصداق بارز غصب می‌باشد. 🔸25 هزار عرب دروزی که اصالتا اهل سوریه هستند و خود را متعلق به تاریخ و فرهنگ و جغرافیای سوریه می‌دانند نیز در این منطقه زندگی می‌کنند. نصب پرچم سوریه بر بالای در خانه‌ی دروزی‌های، نشانه‌ی امید ایشان به بازگشت این منطقه به سوریه است. با وجود این‌که اسرائیل بعد از الحاق جولان به قلمرو خود در سال 1981میلادی اعلام کرد که دروزی‌ها می‌توانند شهروند اسرائیل محسوب شوند، اما آن‌ها نپذیرفتند. 🔹مختصری از تحولات مهم #ارتفاعات_جولان اشغالی : 1967: در جریان اسرائیل با اعراب، این رژیم به سوریه حمله کرد و جولان را اشغال نمود. 1973: عملیات نظامی برای بازپس‌گیری بلندی‌های جولان توسط ارتش سوریه اجرا شد، اما عملیات به شکست انجامید. 1974: اسرائیل و سوریه ضمن توافقی، نیروهای خود را از جولان خارج کردند و آن را به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل سپردند. 1981: اسرائیل به‌طور یک‌جانبه در اقدامی غیرقانونی، جولان را ضمیمه‌ی مرزهای خود نمود. شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آرا، قطعنامه‌ای را بر ضد اسرائیل تصویب کرد. 1999: ایهود باراک (نخست‌وزیر اسرائیل) با هم‌تای سوری خود فاروق الشرعا، در مورد سرنوشت جولان با هم‌دیگر ملاقات کردند. 2000: مذاکرات تحت حمایت #ایالات_متحده با هدف بازگرداندن جولان به سوریه آغاز شد؛ گفت‌وگوها به نتیجه نرسید. 2008: سوریه و اسرائیل مذاکرات را یک‌بار دیگر، با میانجی‌گری #ترکیه از سر گرفتند؛ این گفت‌گوها به‌دلیل عملیات مرگبار اسراییل علیه نوار #غزه شکست خورد. 2009: نتانیاهو اعلام کرد که قصد دارد سیاست تهاجمی‌تری را در قبال بلندی‌های جولان دنبال کند. اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا وعده داد که گفت‌وگو بین اسرائیل و سوریه را در اولویت خود قرار دهد؛ اما هیچ پیشرفت ملموسی حاصل نشد. 2011: آغاز درگیری‌های داخلی سوریه. 2013: آغاز تبادل آتش توپخانه‌ای که تا به امروز ادامه دارد. 2016: نتانیاهو جلسه کابینه خود را در جولان برگزار کرد و از جامعه‌ی بین‌المللی خواست این منطقه را به‌عنوان بخشی از سرزمین اسرائیل به رسمیت بشناسد. 2019: ایالات متحده از این تاریخ به بعد، بلندی‌های جولان به‌جای «اشغال‌شده توسط اسرائیل»، منطقه‌ای «در کنترل اسرائیل» نامید. اندکی پس از آن، ترامپ گفت: زمان آن فرا رسیده است که ایالات متحده به‌طور کامل حاکمیت اسرائیل را بر این سرزمین به رسمیت بشناسد. 2024: شرق جولان به تصرف نیروهای معارض سوری درآمد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

این تصویر را به یاد بسپارید... در موردش بیشتر خواهم نوشت... اجمالا این‌که رصد و روندیابی تحولات آینده‌ی #ترکیه کم از رصد و بازی‌خوانی تل‌آویو نیست. به امید #گسل‌های_ترکیه که فعال خواهند شد، قدری صبورتر پیش می‌رویم. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

⭕️ رئیس جمهور ترکیه، #اردوغان اعلام کرد: مسلحان کُرد در سوریه یا باید سلاح خود را بر زمین بگذارند یا به همراه سلاحشان در اراضی #سوریه دفن می‌شوند. #گسل‌های_ترکیه #بازی‌سازی #ترکیه 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

🔴 وضعیت‌خوانی زمستان 1403 عطف به روندهای مشهود 🚩 الف) ارزیابی محور داخلی «تبعات خطای ادراکی ناشی از عقب‌نشینی از #سوریه»، و ترکیب آن با: «توقف لایحه‌ی حجاب» و «رفع فیلترینگ» مستعد آن است که روزهای پیش رو را تامل‌برانگیز نماید؛ این وضعیت ممکن است در ایام منتهی به سالگرد شهید سلیمانی و برجسته‌شدن کارنامه‌ی برون‌مرزی جمهوری اسلامی جدی‌تر گردد. بازخوانی دستاوردهای #جبهه_مقاومت در شرایط جدید محور مقاومت، تضادهای ادراکی‌ای را برجسته‌تر می‌کنند که ممکن است طیف رادیکال جریان‌های سیاسی کشور را به رویارویی با یک‌دیگر بکشانند. مخاطرات محتمل این وضعیت را باید تا پایان ایام دهه‌ی فجر جدی گرفت. تبیین #انقلاب_اسلامی و وسعت ماموریت‌هایش در هر فرصت ممکن، برای گذار از این وضعیت یک ضرورت است. 🚩 ب) تهدیدات محور خارجی در محور بین‌الملل سه تهدید عمده پیش روی ماست: 🔸نخست، تلاش برای ربودن پرچم مبارزه با #اسرائیل و آزادسازی #قدس شریف توسط جریان اموی-سفیانی #ترکیه؛ 🔸دوم، فعال‌سازی #داعش_خراسان در مرزهای شرقی؛ 🔸و سوم، پیشرفت نظامی #ناتو در #قفقاز_جنوبی به‌بهانه‌ی شرایط جدید #گرجستان یا شعله‌ورنمودن دوباره‌ی مناقشات مرزی #آذربایجان و #ارمنستان. 🚩 ج) فرصت‌های محور خارجی 🔹 1. افزایش هزینه‌ی محور اموی-سفیانی با درگیری کردها و ترک‌ها در جنوب ترکیه 🔹 2. آماده‌سازی نیروی عمل‌کننده‌ی زمینی در #جولان با ترکیب جدید 🔹 3. فعال‌شدن محور #آفریقا برای چالش‌زایی جدی‌تر در #باب‌المندب، #دریای_سرخ، #مدیترانه و گسترش آن به سمت #جبل‌الطارق. ⭕️ جمع‌بندی ایمنی بخشی به نیروهای هسته‌ی سخت انقلاب از طریق توجه‌دادن به #منطق_مستحکم_انقلاب و عقلانیت جبهه‌ی مقاومت و تبیین حاکمیت سنت‌های قطعی و سنجیده‌ی الهی بر جریان تحولات، با تاکید بر دو طیف: «کارگزاران و مسئولین انقلابی» و «نیروهای جریان‌ساز و حلقه‌های میانی» #رقابت‌های_داخلی_جهان_اسلام 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 فرات برای ما در متن حادثه‌ی عاشورا شناسانده شده است. تقابل‌های تاریخی در سرزمین‌ها شکل می‌گیرند؛ خصوصیت‌های جغرافیایی، سرزمین‌ها را پذیرای فرهنگ‌های خاص می‌کنند. فرات که لباس استعاره‌ی بی‌وفایی را در روایت عاشورا پوشیده است، هم‌چنان این جامه را رها نکرده است. 🔴 رودخانه‌ی خروشان #فرات پس از تولد در کوهستان‌های شرقی #ترکیه، سفر خودش را از #آناتولی به سمت #شامات آغاز می‌کند، در بخشی از سفرش به #سوریه می‌رسد و از میانه‌ی شهر #رقه می‌گذرد. در ادامه با #دجله به هم می‌پیوندد و #شط‌العرب را شکل می‌دهد؛ شط‌العرب نیز با #کارون، فرزند پرجوش‌وخروش #زاگرس هم‌آغوش می‌شود و در نهایت، با نام #اروندرود به دامان نیلگون #خلیج_فارس ملحق می‌شود. یکی از سواحلی که از گوارایی و آبادی‌زایی فرات سر برآورده و در حوزه‌ی تاریخی #بین‌النهرین به یک سرزمین تمدن‌خیز تبدیل شده، رقّه است. 🔴 کلمه‌ی انگلیسی «progress» که نخستین دانش‌واژه‌ای بود که بیان زبانی تحولات #مدرنیته را نمایندگی می‌کرد، ابتدا با واژه‌ی #پروقره ترجمه گردید؛ کشورهای پیشتاز غرب را نیز #ممالک_رقّه نامیدند. همین واژه بعدها در قالب #ترقی فهمیده شد. از آن زمان به بعد بود که شهرهای جدیدی در جهان اسلام و در نقاط مختلف ساخته شدند و «رقه» نام گرفتند و نماد مدرنیته در حیات اجتماعی مسلمین گردیدند. 🔴 #داعش، پایتخت خود را در سوریه و در شهر رقه بنا نهاد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

تحلیل #فوکویاما از تحولات #نظام_بین‌الملل و جایگاه ایران، #ترکیه و کشورهای حاشیه #خلیج_فارس. این تحلیل فوکویاما لایه‌های متعددی دارد و در جای خود باید عمیقأ بررسی شود. در آینده به چند گمانه خواهم پرداخت. https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔹 ماجرای شهردار #استانبول سرتیتر خبرهای همسایه‌ی غربی ایران است. این ماجرا بخشی از #گسل‌های_ترکیه است. بخش پنهان این ماجرا را باید در معامله‌های محتملی جست‌وجو کرد که بر سر دریانوردی در دریای سیاه می‌توانند مطرح شوند. احتمالا تذکر اخیر #اردوغان نسبت به نبرد #چناق_قلعه (که گذرگاه داردانل را دربر گرفته است) نیز به این لایه‌ی تحولات اشاره داشته است. ازاین‌رو آن‌دسته از تفسیرهایی که با درنظرگرفتن سناریوهای مرتبط با این مساله به تحولات ترکیه پرداخته‌اند، اعتبار بیش‌تری دارند. 🔸 نزدیک‌ترین مسیر تحقق رویای تاریخی روسیه برای قدرت‌نمایی در اقیانوس، عبور از #دریای_سیاه و حضور در #دریای_مدیترانه است. اگرچه تقابل با #ناتو یکی از جوانب جنگ روسیه با اوکراین است، اما تصرف #کریمه و در اختیار گرفتن سواحل دریای سیاه را باید اول ماجراجویی روسیه دانست. روسیه می‌خواهد میوه‌ی جنگ اوکراین را در دریای مدیترانه بچیند و این اقدام او را به تقابل با ترکیه نیز خواهد کشاند. 🔹بازی‌گری در نظم جدید بدون قدرت‌نمایی در #آب‌های_آزاد معنایی ندارد. روسیه برای دستیابی به این هدف خود باید دو گذرگاه دیگر را نیز پشت سر بگذارد که هر دو در اختیار #ترکیه هستند: #تنگه_داردانل و #تنگه_بسفر. یکی از این دو تنگه همان جایی است که شعله‌ی ناآرامی‌های اخیر در آن‌‎جا روشن شده است. 🔸گذار به #نظم_جدید کلیه‌ی کشورهایی که در مسیر دسترسی به اقیانوس‌ها هستند را تحت‌الشعاع قرار داده است. اعتنا به پیام نظامی مانور دریایی مشترک ایران-روسیه-چین نیز که هم‌زمان با اتفاقات اخیر #ترکیه رخ داد را نیز می‌توان اماره‌ی دیگری برای این تحلیل قلمداد کرد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 ژئوپلیتیک کوانتومی 3️⃣ «سوپرپوزیشن» و «اثر مشاهده‌گر» 🚩 اصل سوپرپوزیشن 🔸 #اصل_سوپرپوزیشن یا «Superposition» یکی دیگر از اصول فیزیک کوانتوم است. بنابر اصل یادشده، ویژگی‌های ذرات کوانتومی اعم از محل استقرار، سرعت، انرژی و حتی جهت حرکت‌شان می‌تواند چندین حالت ممکن را به خود بگیرد و تا پیش از اندازه‌گیری‌شدن و چهره‌های مختلفی از خود به نمایش بگذارد؛ تا نهایتا، در یک حالت از سوی یک مشاهده‌گر مشاهده شده یا اندازه گرفته شود. گویا ذرات کوانتومی #چندچهره هستند. 🔹مثلا بیایید فرض کنیم که ما یک سکه‌ی کوانتومی داریم. سکه دو رو دارد: شیر و خط. سکه‌ی کوانتومی قبل از آن‌که توسط ما مشاهده شود، در وضعیت سوپرپوزیشن قرار دارد؛ یعنی هم‌زمان هم شیر است و هم خط. وقتی شرایط مشاهده را فراهم بکنیم و قصد کنیم که دقیقا ببینیم الان کدام است، در یک لحظه‌ی خاص، احتمال 50 در 50، یا شیر خواهد بود، یا خط. و بعد از مشاهده باز به حالت سوپرپوزیشنی که هم‌زمان شیر و خط است، برخواهد گشت. 🔸 در رقابت‌های ژئوپلیتیکی که مختص #دوران_گذار به نظم جدید است نیز، بازیگران بین‌المللی ممکن است به‌طور همزمان استراتژی‌های مختلف، بازی‌های گوناگون و حتی گاهی متناقض را دنبال کنند. آن‌ها می‌توانند تصمیمات لحظه‌ای بگیرند و در لحظه‌ای دیگر آن را ملغا کرده و به #تصمیم دیگری روی بیاورند. این #حرکت_آونگی تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که در نهایت، مجبور به تن‌دادن به یک انتخاب شوند و سرانجام در یک نظم مشخص قرار گیرند. 🔹 رفتارهای سیاسی کشورهایی مثل #ترکیه و #عربستان، حتی تصمیماتی که امروزه در صحبت‌های #ترامپ شاهد هستیم، نمونه‌ای از رفتار کوانتومی در نزد بازیگران نظم در حال فروپاشی است. تغییر در تاکتیک بازی ایران در مذاکرات اخیر نیز نمونه‌ی دیگری از این اصل است؛ این رفتارها تا زمان تحمیل یک نظم بر شرایط ناپایدار گذار ادامه خواهد داشت. 🚩 اصل اثر مشاهده‌گر 🔸 #اصل_اثر_مشاهده‌گر یا «Observer Effect» در فیزیک کوانتوم به ما می‌گوید که مشاهده‌گر می‌تواند بر نتایج آزمایش‌ها تأثیر بگذارد. بنابر این اصل، گویا فضای خالی از #اراده و کنش در جهان هستی اساسا وجود ندارد. در ژئوپلیتیک نیز تحلیلگران، رسانه‌ها و تصمیم‌گیرندگان و حتی مردم عادی کوچه و خیابان می‌توانند با برهم‌کنشی که نشان می‌دهند، با تفسیر و بازنمایی اطلاعات، رفتار بازیگران سیاسی را تحت تأثیر قرار دهند و در نتیجه‌ی بازی اثر بگذارند. 🔹 در دنیای کوانتومی، مشاهده‌کردن یک اقدام منفعلانه و خنثی نیست. در دنیای کوانتومی وقتی به یک ذره نگاه می‌کنیم، مثل این نیست که درختی را تماشا می‌کنیم؛ بلکه به‌واسطه‌ی شرایطی که لازمه‌ی مشاهده و اندازه‌گیری و تعیین منزلت است، برهم‌کنشی میان مشاهده‌گر و شیء مشاهده‌شده پدید می‌آید و یکی از چهره‌های متغیر ذره را (که در سوپرپوزیشن گفتیم) به نمایش درمی‌آورد. 🔸 ما برای این‌که بفهمیم یک ذره کوانتومی الان در چه حالتی است، ناگزیریم مثلا نوری را به آن بتابانیم یا آن را از یک میدان مغناطیسی عبور دهیم. در این حالت است که میان ذرات بسیار ریز و حساس کوانتومی با نور یا مغناطیسی که تابانیده‌ایم، برهم‌کنش رخ می‌دهد. یعنی انرژی و تکانه‌ی قابل توجهی به ذره منتقل می‌شود و در حالت و چهره و موقعیت آن به‌طور اجتناب‌ناپذیری اثر می‌گذارد. مثل برخورد یک توپ به یک توپ بیلیارد خیلی سبک. اثر مشاهده‌گر باعث می‌شود که در لحظه‌ی تماشا یا سنجش، ذره یکی از حالت‌های خود را انتخاب کرده و به ما نشان دهد. در چنین لحظه‌ای، اصل سوپرپوزیشن فرومی‌پاشد؛ تا زمانی که دست از تماشا برداریم و دوباره ذره به حالت چندچهره‌ی خود برگردد. 🔹 اتفاقاتی که بعد از #هفت_اکتبر رخ داد، را می‌توتان نمونه‌ای از رفتار تحمیلی طراحان نظم آینده دانست، برای خارج کردن برخی بازیگران جهانی و منطقه ای از فضای تعلیق. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid