🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۳۴
💠 امام سجاد (ع) به خداوند عرض میکند: «وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ».
🔸 ما خلق شده‌‌ایم برای #عبادت: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ» ولی امام میفرماید #عمل من!
📌 عبادت یک معنای عام دارد و یک معنای خاص.
🔆 معنای عام عبادت: هر عملی است که برای #رضای_خدا انجام شود. یعنی #انگیزه شما از انجام عمل اگر خشنود ساختن خدا باشد، عبادت به معنای عام میشود.
🔆 معنای خاص عبادت: عمل و ذکری است که از سوی خدا مشخص شده باشد که #انسان مکلف در قالب انجام آن، دو کار میکند:
۱. اظهار کوچکی و ذلت.
۲. منزه ساختن خداوند از هر عیبی.
آن #نماز و #روزه و حجی که #مکلف با انجام آن، اظهار کوچکی کند و با آن عمل، خداوند را منزه کند، عبادت به معنای خاص است. اگر این دو خصیصه در نماز ما نباشد، نماز #روح ندارد.
👈 امام سجاد (ع) واژه عمل را به کار برده‌اند یعنی عبادت به معنای عام منظور است.
⭕️ غذا خوردن، مراوده در سطح اجتماع، کار پشت میز، در خیابان، پشت دستگاه‌‌های صنعتی، در تجارت‌خانه، بالای منبر و ... همه باید #احسن_العمل باشند؛ چون #بندگی و #عبودیت، این نیست که فقط در قالب نماز حاصل شود.
✅ عبادت سه گونه دارد:
۱. عبادت بدنی مانند نماز و روزه.
۲. عبادت مالی مانند پرداخت #وجوهات_شرعی.
۳. عبادت روحی مانند #تفکر که یک ساعتش از هفتاد سال عبادت، بهتر و برتر است.
🔆 آن زندگی که ما را به اظهار کوچکی و نادانی در مقابل خدا برساند، درست است چرا که خداوند «أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَليمٌ» و «إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» است. اگر بخواهیم به اینجا برسیم هفت خصیصه دارد.
💠 خداوند در #حدیث_قدسی به حضرت رسول (ص) فرمود: می‌‌دانی #بنده چه زمانی به مقام بندگی می‌رسد؟ پیامبر عرض کرد نمی‌‌دانم (در مقابل خداوند اظهار کوچکی کرد).
خداوند فرمود: هنگامی که هفت خصلت در او جمع شود:
1️⃣ ورعی که باعث شود از #حرام دور گردد.
🔸 #تقوا یعنی دور بودن از گناهان. #ورع یعنی دور بودن از محیطی که منجر به #گناه میشود.
2️⃣ سکوتی که او را از حرف‌‌های لغو باز دارد.
3️⃣ ترسی که گریه‌‌اش را زیاد کند.
4️⃣ از من در خلوت نیز #حیا کند.
🔸 چوپانی برای پیامبر کار می‌‌کرد. روزی پیامبر دیدند، پیراهن به تن ندارد. فرمودند: از فردا برای من کار نکن. چرا در بیابان لباست را درآورده بودی؟ این بی حیایی در مقابل خدا است و من از آدم #بی‌حیا خوشم نمی‌‌آید.
5️⃣ به اندازه ضرورت و نیازش بخورد.
باید خوردن به اندازه ضرورت باشد نه به اندازه ترکیدن!
💠 پیامبر فرمودهاند: اگر در سفره‌‌ای نان آمد و تو منتظر بقیه غذاها بودی، این ناسپاسی نسبت به خداوند است.
6️⃣ باید نسبت به #دنیا بغض داشته باشد؛ چون من نسبت به دنیا #بغض دارم.
خداوند نسبت به دنیا بغض دارد و ما به او می‌گوییم دنیا را به من بده.
7️⃣ چون من #آخرت را دوست دارم او هم آخرت را دوست داشته باشد.
اگر کسی زندگیش طوری بود که این هفت خصلت را داشت، بنده خدا است.
💠 امام باقر (ع) یک صفت دیگر را برای بندگی فرمودهاند: بنده به مرتبه عالیه بندگی نمی‌‌رسد مگر اینکه از همه #مردم منقطع شده و رو به خدا ببرد. در این هنگام خداوند میفرماید: این شخص برای من است. و به کرمش او را قبول میکند.
💢 نه به اصحاب #قدرت کار داشته باشد و نه به اصحاب #شهرت و نه به اصحاب #ثروت. مردم با هنرپیشه‌‌ها و فوتبالیست‌‌ها چه میکنند؟ در مقابل اصحاب ثروت تا کمر خم میشوند.
🔆 خداوند لذت می‌‌برد که ما به مردم خدمت کنیم ولی از آنها توقعی نداشته باشیم.
_________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۳۴
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۴۳
✅ حضرت زین‌العابدین (ع) در فراز دیگری از دعای مکارم الأخلاق از خداوند درخواست میکنند: «وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِكَ مَا فَسَدَ مِنِّي؛ و به #قدرت خود آنچه از من فاسد و تباه گشته را اصلاح فرما.»
🔸 #اصلاح را با واژه «استصلاح» خواسته‌اند که معنای تدریج دارد. یعنی آنچه از من فاسد شده است را به تدریج اصلاح کن. یعنی با من #مدارا کن.
❇️ در «مَا فَسَدَ مِنِّي» دو احتمال وجود دارد. احتمال اول درباره #عمل است. عمل به سبب یک سری از مسائل فاسد میشود:
✴️ برخی امور باعث #حبط عمل میشوند. [مائده / ۵]
📌 مهم‌ترینِ این دسته از امور #کفر و #شرک و #تکذیب آیات الهی است.
✴️ بعضی باعث #بطلان_عمل میشوند. [بقره / ۲۶۴]
✴️ یک سری از امور باعث #صحت_عمل میشود. اگر این‌ها نباشند آن #عمل_صحیح نیست مانند #عقل و بلوغ و #ایمان و #علم.
✴️ برخی دیگر اگر نباشد، عمل قبول نمی‌شود. مثل #تقوا. [مائده / ۲۷]
✴️ بعضی علت فساد عمل است. بیشترین اموری که باعث فساد عمل میشود دو چیز است که یکی از آنها عُجب است.
🔹 #عجب یعنی خود را بزرگ دیدن. عجب با کِبر تفاوت دارد. #کبر، برتری دادن خود نسبت به دیگران است. یعنی شخص خودش را با دیگران مقایسه میکند و می‌گوید من بالاتر هستم؛ ولی عجب در #نفس خود شخص اتفاق می‌افتد.
✳️ عجب دو نوع منشأ دارد:
🔸 گاهی درونی است. مثلاً یک صفت کمالی در شخص وجود دارد. مانند علم و #شجاعت و #تواضع.
🔸 گاهی اوقات منشأ بیرونی دارد. مثل #ثروت و زیبایی.
💠 در همین دعای مکارم حضرت زین‌العابدین (ع) به خداوند عرضه می‌دارند:
«لَا تَرْفَعْنِي فِي النَّاسِ دَرَجَةً إِلَّا حَطَطْتَنِي عِنْدَ نَفْسِي مِثْلَهَا وَ لَا تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِهَا؛ مرا نزد #مردم بالا مبر مگر اینکه به همان اندازه نزد خودم پایین بیاوری و به من #عزت مده مگر اینکه مرا در نزد خودم خوار کنی.»
💠 در حدیث قدسی آمده است: خداوند به داود (ع) #وحی کرد، به گنه‌کاران #بشارت بده و به مؤمنان راستین هشدار. داود (ع) عرض کرد: چگونه به گنه‌کاران بشارت بدهم و چطور به مؤمنین راستین هشدار بدهم؟ خداوند فرمود: به گنه‌کاران بشارت بده که من #توبه را می‌پذیرم ولی مؤمنین را #انذار کن و بگو به اعمالشان عجب نکنند؛ چون به #هلاکت کشیده میشوند.
💠 حضرت امیر (ع) فرمودند: #اهل_دین، کسانی هستند که خودشان را مقصر می‌دانند. از اعمالی که انجام داده‌اند ترس دارند که مبادا خداوند اعمالشان را نپذیرد. وقتی کسی آنها را مدح کند، می‌ترسند و می‌گویند:
«أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِي مِنْ غَيْرِي وَ رَبِّي أَعْلَمُ بِي مِنْ غَيْرِي اللَّهُمَّ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا يَقُولُونَ وَ اجْعَلْنِي خَيْراً مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لِي مَا لَا يَعْلَمُونَ؛ من بهتر از این‌ها می‌دانم چه کسی هستم و خداوند بهتر از من می‌داند که من چه کسی هستم. خدایا، به خاطر این حرفی که در مورد من می‌زنند مرا مؤاخذه نکن و مرا بالاتر از آنچه که #فکر میکنند ببر و از آنچه که این‌ها نمی‌دانند بگذر»
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۴۳
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
Fares.ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۴۷
✅ از نظر عالمان #علم #اخلاق راه مبارزه با #عجب، انکسار #نفس است یعنی شکستن خویشتن.
🔸 عجب به دلایل مختلفی پدیدار میشود:
۱. گاهی به کمالاتِ بیرون از ذات #انسان است. مانند #ثروت و #دانش و موقعیت اجتماعی.
۲. گاهی به کمالات درونی است. مانند زیبایی و حسب و نسب.
۳. گاهی به حسب #عمل عبادی است. مانند #نماز_شب را به جا آورده است و می‌گوید چه کسی مانند من است؟
۴. بدترین نوع عجب این است که شخصی کار زشت انجام داده باشد؛ ولی تصورش این باشد که کار خوبی بوده و به این دلیل خودش را از دیگران برتر ببیند.
💠 سوره فاطر آیه ۸ میفرماید: آیا کسی که کردار زشتش برای او زینت داده شده و به این سبب آن را خوب دیده [مانند کسی است که در پرتو #ایمان، خوب و بد را تشخیص داده است؟]
💢 اگر #فکر و #عقیده انسان که سازنده #جهان‌بینی اوست، گرایش‌ها و تمایلات و #رفتار او با #اطاعت خدا و پیامبر امام هم‌سو بود، انسان در مسیر #اصلاح قرار دارد و اگر به دور از اطاعت و خدا و پیامبر و امام بود در میدان #فساد است.
💠 حضرت سیدالشهداء (ع) فرمودند: «إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي؛ تنها برای اصلاح در امت جدم(ص) #قیام کردم».
👈 یعنی من می‌خواهم شما را از #تبعیت معاویه به تبعیت پیامبر برگردانم. می‌خواهم شما را از تبعیت #شیطان به تبعیت خدا برگردانم.
📌 بنا بر آیه ۱۱ سوره بقره میدان اصلاح، اطاعت از خدا و پیامبر و امام علیه السلام است. بدون خدا و پیامبر و تعالیم #اهل_بیت (ع) نمی‌شود اصلاح کرد. اصلاً امکان ندارد.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۴۷
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 سلسله مباحث #شیطان / جلسه ۱
✅ خداوند از #خلقت انسان قصدی داشته است.
💠 در سوره مؤمنون آیه ۱۱۵ میفرماید: شما گمان کرده‌اید که ما شما را بیهوده #خلق کرده‌ایم؟
🔸 حال که ما را برای قصدی خلق کرده‌اند، آن قصد چیست؟
💠 در سوره انشقاق آیه ۶ میفرماید: ای #انسان، تو با تلاش به سوی پروردگارت در حرکت هستی و او را ملاقات می‌کنی.
👈 نهایتِ خلقت، ملاقات با حضرت حق است. از این ملاقات به #لقاء_الله تعبیر میکنند.
🔸 #ملاقات_خدا برای انسان به آسانی اتفاق نمی‌افتد.
💠 در سوره کهف آیه ۱۱۰ میفرماید: کسی که امید دارد که به ملاقات پروردگارش نائل شود، باید #عمل_صالح انجام دهد و نباید #مشرک باشد.
🔸 انسان با #سلوک و #مجاهدت به پروردگارش می‌رسد.
💠 قرآن کریم در سوره عنکبوت آیه ۶۹ میفرماید: هر کسی که در راه ما مجاهدت کند، ما او را در طریق #هدایت قرار می‌دهیم.
📌 رسیدن به خدا در سایه مجاهدت و سلوک اتفاق می‌افتد. اگر مجاهدت کنیم به مسیر هدایت رفته‌ایم و اگر نه در مسیر #ضلالت هستیم. تردیدی هم نیست. چون در مقابل هدایت، ضلالت است. اگر اینجا نبودی قطعاً مقابلش هستی. شما فقط با سلوک به خدا می‌رسید.
⭕️ در این مسیر، عوامل بازدارنده‌ای وجود دارد. موانعی که سد راه میکند.
💠 در سوره مبارکه اعراف آیات ۱۶ و ۱۷ گفته #شیطان را بیان کرده و میفرماید: شیطان به حضرت حق عرض کرد: من در #صراط_مستقیم تو می‌نشینم و سپس از پیش رو و پشت سر و از طرف راست و از جانب چپشان بر آنان می تازم و [تا جایی آنان را دچار #وسوسه و اغواگری می‌کنم که] بیشترشان را سپاس گزار نخواهی یافت.
💠 شیطان برای این حرف قسم یاد کرده که در سوره ص آیه ۸۲ اشاره شده است: (خدایا) به عزتت قسم می‌خورم که همه را اغواء می‌کنم.
✳️ حمله از چهار جهت چیست؟
💠 حضرت باقر (ع) ذیل این آیه شریفه فرمودهاند: حمله از پیشِ رو به انسان‌ها یعنی #آخرت را در نظر شما آسان جلوه می‌دهد. حمله از پشت سر یعنی انسان را وادار به جمع #مال و #ثروت میکند. حمله از سمت راست یعنی #گمراهی و #منکر را زیبا جلوه می‌دهد. حمله از سمت چپ یعنی #شهوات را بر دل انسان‌ها غالب میکند.
✅ ما را خلق کرده‌اند که به ملاقات برسیم. باید مجاهدت کرد. در راه این مجاهدت، موانعی وجود دارد. انسان #عاقل باید مانع را بشناسد. مهم‌ترین مانع، شیطان است که قسم خورده.
✅ ما باید شیطان را بشناسیم. ما باید بدانیم شیطان چگونه عمل میکند. ما خاکریزهای شیطان را باید بشناسیم که در خاکریز او #عبادت نکنیم. اینطور نیست که همه را به #گناه دعوت کند. یک عده را وادار به عبادت میکند و این‌ها طوری به عبادت مشغول میشوند که #فکر میکنند مستجاب الدعوة هستند؛ در حالی که در خاکریز شیطان عبادت میکنند.
📌 ما باید #دشمن را بشناسیم. یک از این دشمنان، شیطان است. لذا بحث امسال ما شیطان خواهد بود.
📚 مرحوم دهخدا در لغت‌نامه می‌نویسد: مراد از شیطان، هر موجود نافرمان، متمرد و سرکش است؛ هر موجودی، چه از انسان‌ها باشد و چه از جنیان و چه از حیوانات. گاهی شیطان، صفت است برای کسانی که شوخ هستند و ناآرام و یک شرارتی هم در آنها هست.
👈 این دو معنا وصفی و اسمی است که دهخدا در کتاب خودش نام برده است. اینکه در کتاب‌های عربی به چه معنایی است را خواهیم گفت.
_____________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #شیطان / جلسه ۱
ظهرهای ماه رمضان سال ۱۳۹۳
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 شرح #دعای_روزهای_ماه_رمضان
✅ خواسته های روز دوازدهم ماه مبارک رمضان
1️⃣ مزین شدن به پوشش و #عفاف
2️⃣ پوشیدن جامه #قناعت و #کفاف
3️⃣ حرکت به سوی #عدل و #انصاف
4️⃣ ایمن بودن از هر امر ترسناک
✳️ «اللّٰهُمَّ زَيِّنِّى فِيهِ بِالسِّتْرِ وَالْعَفافِ»
🔸#عفت، اجتناب از چیزی است که سزاوار و شایسته نیست.
اجتناب از #حرام، اجتناب از درخواست کردن از مردم، اجتناب از طمع‌ورزی در #دنیا، از مصادیق عفت است.
📌عالمان علم #اخلاق عفت را گاهی به مفهوم عام تعریف میکنند. می‌فرمایند زندگی‌تان بر اساس خواسته‌هایتان نباشد بلکه بر اساس نیازتان باشد. چون خواسته ما حد و مرز ندارد. زندگی به دور از #افراط و #تفریط و میانه‌روی در خواسته‌ها.
📌 گاهی نیز عفت را به مفهوم خاص آن تعریف میکنند که کنترل #غریزه_جنسی است.
یعنی #پاک‌دامنی پیشه کردن و دور بودن از آلودگی‌های جنسی.
🔸عفاف در دعای امروز به حسب ظاهر به همین معنا است. لذا برای رعایت پاک‌دامنی و عفت، لازم است سَتر رعایت شود. سَتر به معنی پوشیده بودن هر انسانی اعم از زن و مرد است.
💠 در سوره نور آیه ۳۰ میفرماید: به مردان با #ایمان بگو دیده فرو نهند و پاک‌دامنی ورزند.
💠 در آیه ۳۱ این سوره میفرماید: و به زنان با ایمان بگو دیدگانه خود را فرو بندند و پاک‌دامنی ورزند.
👈 پاک‌دامنی یک دستور است نه توصیه. لازمه اش سَتر است که داشتن نوعی پوشش و چارچوب است.
✳️ «وَاسْتُرْنِى فِيهِ بِلِباسِ الْقُنُوعِ وَالْكَفافِ»
🔸انسان زیاده‌طلب خلق شده است. زیاده‌طلبی در حرص به دنیا، مسیر و انتخاب غلط آدمی است. زیرا از ناحیه خداوند و پیامبر اساساً رویِ خوشی نسبت به دنیا وجود ندارد.
💠 حضرت رسول (ص) فرمودهاند : «الدُنْیا حُلْمٌ» (دنیا خوابی آشفته است که انسان خواب آن‌را می‌بیند)
📌 قناعت، صفت مقابل حرص است. قناعت شیوه عاقلان و راه و رسم کسانی است که به خودشناسی رسیده‌اند. راهِ به دست آوردن #عزت و طریقِ اصلاح #نفس است.
💠 امام صادق (ع) فرمودند: به آنچه خداوند قسمت تو کرده است قانع باش.
راضی بودن به قسمت ما در دنیا، همان قناعت است که #ثروت تمام نشدنی است.
📖 در #حدیث اگر از چیزی که منش دائمی انسان است تعبیر شود، آن را به صورت "لباس" بیان میکنند.
🖌 قناعت در دنیا یعنی آنچه برای زندگی کافی است تا تمام شئون زندگی اداره شده و آبروی انسان حفظ شود را داشته باشیم. در دعای امروز خصیصه اکتفا نمودن به قدرِ احتیاج به صورت همیشگی و عمومی را از خداوند می‌خواهیم و درخواست می‌کنیم که این صفت برای ما مانند لباسی باشد.
✳️ «وَاحْمِلْنِى فِيهِ عَلَى الْعَدْلِ وَالْإِنْصافِ»
🔸با انصاف زیستن و به عدل زندگی کردن کار سختی است. اگر #عدالت در جامعه‌ای ظهور پیدا کند، آن #جامعه سعادتمند است.
🖌 عدالت، رعایت حقوق دیگران و عطا نمودن #حق هر صاحب حقی به اوست.
⚠️ جامعه‌ای بر محور عدالت است که #قانون‌گرایی در تعاملات افراد مختلف آن جامعه حاکم است. برای تحقق عدالت، #قانون باید شفاف و جامع باشد یعنی تمام نیازهای جامعه را شناخته باشد. اِعمال آن باید همراه با قاطعیت باشد. مبارزه با متخلفین جدّی و بازدارنده از تخلف باشد.
⭕️ کسی به عدالت رفتار نمی‌کند مگر آنکه عدالت را دوست داشته و #سعادت جامعه برایش مهم باشد. لذا نه منافع افراد و احزاب مهم است و نه ملاحظات دیگر.
💠 در سوره نحل آیه ٩۰ میفرماید: خداوند به دادگری و نیکوکاری فرمان می‌دهد.
✅ قاعده طلایی انصاف این است: «آنچه را برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند و آنچه را بر خود نمی‌پسندی برای دیگران نیز نپسند.»
✳️ «وَآمِنِّى فِيهِ مِنْ كُلِّ مَا أَخافُ»
🔸 انسان در طول زندگی همواره با اموری مواجه است که برای او خطر و آسیب دارد و بسیار از آن می‌ترسد.
اموری که می‌تواند موفقیت‌های او را تهدید کند و سعادت او را از بین ببرد. در نگاه توحیدی هیچ‌کس جز خداوند نمی‌تواند #ضرر را از انسان دفع کند.
💠 در سوره انعام آیه ۱۷ و ۱۸ میفرماید: و اگر خدا به تو آسیب و گزندی برساند، کسی جز او برطرف کننده آن نیست، و اگر به تو خیری برساند [حفظ و دوامش فقط به دست اوست]؛ پس او بر هر کاری تواناست. اوست که بر بندگانش چیره و غالب است.
✳️ «بعِصْمَتِكَ يَا عِصْمَةَ الْخائِفِينَ»
از همین جهت ایمنی از هر ترسی را فقط باید از خداوند طلب کرد که او بهترین نگهدارنده انسان از هرگونه ترس و هراس است.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
@Fares_ir