🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٧
✅ #اخلاق یک #علم از شاخههای #حکمت_عملی است. #انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.
اخلاق، علم داستانگویی نیست. داستان، کسی را ملتزم نمیکند، بلکه قوه #خیال انسان را به خود مشغول میکند. در حالیکه اخلاق با قوه #عقل انسان کار دارد.
📌 علم اخلاق جزء علوم بایسته است نه شایسته. باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.
در مباحث اخلاقی بطور مثال از تعریف #حسد و علائم آن صحبت میشود. باید این علامتها را بشناسیم تا بفهمیم این عیب را داریم یا خیر. برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.
♻️ در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول #تخلیه است که دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.
🔹صفات و ملکات به سه دسته تقسیم میشوند:
1️⃣ صفات مَلَکی که مربوط به ملائکه است مثل: علم، #معرفت، #ادراک_حقایق، مجموعه فضایل، #مکارم و #محاسن_اخلاقی.
2️⃣ صفاتی که مربوط به #ابلیس است. مانند: #مکر و #خدعه و #تلبیس و #غشّ.
3️⃣ صفات حیوانی که به دو گروه تقسیم می شود:
🔸خصوصیت حیوانات چهارپا مانند: #حب_دنیا، #حب_مال، #حرص، #طمع، #بخل.
🔸خصوصیت حیوانات درندهخوی مانند: تهوّر، #غضب، #شتاب_زدگی، #عجله، #بد_خلقی.
♻️ مرتبه دوم در سلوک عملی، #تحلیه یا آراستگی به صفات مَلَکی است.
👈 تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب میگویند: #مجاهدت، #مبارزه، #جهاد.
به تعبیر پیامبر اکرم (ص) #جهاد_اکبر است یعنی از شمشیر زدن (#جهاد_اصغر) بسیار سختتر است.
در پی این مراتب، دو ویژگی در انسان پدیدار میشود:
#خلوص_نیت، و #حضور_قلب
📌 کسیکه جویای خلوص نیت و حضور قلب است، در پی #ذکر نباشد، دنبال مجاهدت نفس باشد. یعنی پاک کردن درون از صفات رذیله و آراستن خود به صفات پسندیده.
#نماز_مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.
♻️ #عبادت ۴ مرحله دارد:
1️⃣ مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز. این #عبادت_فقهی است.
2️⃣ در این مرحله #آداب_نماز را رعایت میکنیم. مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن. با رعایت آداب نماز، به #نماز_کامل میرسیم.
3️⃣ در مرحله سوم، در #اسرار_نماز سیر میکنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا رعایت آداب حاصل نمیشود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل میشود.
4️⃣ مرحله آخر، انجام عبادت به طور حقّ است و کمال عبادت (مانند نماز) است. چنین نمازی انسان را از زشتیها و #گناه باز میدارد.
امام صادق (ع) فرمودند: میخواهی ببینی نمازت قبول شده یا نه؟ ببین چقدر از گناه دور شدهای!
______________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٧
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۶۵
✅ #مرگ و حیات از ابزارهای #امتحان_الهی هستند. در جلسه گذشته، چگونگی آزمون مرگ را مفصلاً بیان کردیم. در این جلسه در رابطه با آزمون #حیات صحبت خواهیم کرد.
🔸 #انسان در زنده بودن، فرصت #فکر کردن راجع به خویشتن را دارد. وقتی انسان فکر نمیکند و #اندیشه ندارد، نمیتواند از فرصت زندگی و حیات استفاده کند.
⭕️اگر کسی در خودش فکر کند به این نتیجه میرسد که مجموعهای از احتیاجات است. اگر انسان به این نتیجه نرسد، #طغیان میکند.
👈 وقتی به #ادعیه مراجعه میکنیم این احتیاج را به زیبایی بیان فرمودهاند. حضرت زینالعابدین در #دعای_ابوحمزه_ثمالی احتیاج را در ابعاد مختلف انسانی بیان میکنند.
🖌 احتیاج، لازمه نقص است. موجودی که محتاج است، ناقص است. انسان فطرتاً از نقص بدش میآید و همواره به دنبال #کمال است. سیر از نقص به کمال، همان #سلوک_عملی است. پس باید برای #سلوک، نقصمان را پیدا کنیم و ببینیم نقصمان چیست.
✳️ انسان برای اینکه به سمت سلوک عملی حرکت کند، باید دو اقدام بکند:
🔸اقدام اول در حیطه #حکمت_نظری است. انسان باید ببیند نقصش چیست و این نقص چطور رفع میشود و بداند کمالش در چیست. انسان در این مرحله باید جزم پیدا کند.
🔸اقدام دوم در حیطه #حکمت_عملی است. انسان باید ببیند برای برطرف کردن این نقص باید چه کاری بکند. در این مرتبه باید به عزم برسد.
⭕️ خیلیها فکر میکنند همین چیزی که هستند خوب است. مشکل عمده ما همین است که به حالت موجود خودمان راضی هستیم. از خودمان راضی هستیم چون همیشه خودمان را با شمر و یزید مقایسه میکنیم و میگوییم ما از آنها بهتر هستیم. قبول. ما #امام معصوم را نکشتهایم؛ ولی آیا همه بدیهای عالم، کشتن امام است؟ همین که انسان نداند در چه منطقهای از خطا به سر میبرد، بزرگترین نقص است.
📌 انسان باید میان آنچه هست و آنچه باید باشد، در حرکت باشد.
👈 آنچه هست با #تفکر به دست میآید. آنچه باید باشد با عزم و جزم به دست میآید.
🔆 این سلوک #واجب است. واجب است انسان بشویم.
💠 در سوره ذاریات آیه ۲۱ میفرماید: آیا در #نفس خودتان نمینگرید؟
👈 دستور به #نفسشناسی میدهد. وقتی نفسمان را شناختیم تمام نقایص را میفهمیم. وقتی نقص را فهمیدیم به سوی کمال حرکت میکنیم.
💠 امیرالمؤمنین (ع) میفرمایند: «کسی که #خودشناسی نداشته باشد از راه #نجات دور میشود و در گمراهی و نادانیها سرگردان میشود»
🔆 یکی از ابعاد انسان، جسم بودن اوست. در بحثهای طبیعیات میگویند جسم، حقیقتی است که دارای سه مؤلفه طول و عرض و عمق باشد. جسم، مکان را اشغال میکند. در این خصیصه بین ما و جمادات، هیچ تفاوتی وجود ندارد.
⭕️ بعضی از انسانها در #دنیا و در حالت جمادی توقف دارند.
🔆 فرصت حیات، فرصتی است که باید در آن از نقص به کمال برسیم. اگر به کمال رسیدیم از فرصت استفاده کردهایم و اگر نرسیدیم، فرصتسوزی کردهایم.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبحهای جمعه | جلسه ۶۵
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
استاد علوی تهرانی
🔊 #فایل_صوتی 📚 #سخنرانی 📖 موضوع: حکیم الهی شدن ✅ روز دوم ماه رمضان | ۱۴۰۱ 🎤 استاد علوى تهرانى 📌 مسج
.
🔴 #حکیم_الهی_شدن / جلسه دوم
✅ رمز دستیابی جناب لقمان به مسئله حکمت.
🔆 خداوند حکمت را به #انسان شایسته میدهد.
♻️چه شایستگی از خودمان به ظهور و بروز برسانیم تا مستحق دریافت این حقیقت و این وصف ستودنی شویم؟
💠حکمت از نظر لغت: ریشه حکم، به معنای مانع شدن، به قضاوت عادلانه یک قاضی میگویند.
💠حکمت از نظر اصطلاح: دانشی است که انسان را به خدا میرساند.
💠حکمت از دیدگاه #قرآن.
⚡️واژه#حکمت در قرآن بیست بار تکرار شده است.
📍خداوند خودشان را در قرآن نود و یک بار به صفت #حکیم توصیف کرده، چهل و هفت بار حکیم در کنار وصف #عزیز آمده، سی و شش بار در کنار صفت #علیم آمده، چهار بار کنار #خبیر آمده، و کنار هر یک از صفات #تواب و #حمید و#علی و#واسع یک بار واژه حکیم آمده است.
🔹از نظر قرآن،حکمت به چه معنایی است؟
👈حکمت سه قسم دارد:
1. #حکمت_علمی(نظری)
2. #حکمت_عملی
3. #حکمت_حقیقی
🖍هر انسانی اگر از این سه قسم حکمت بهره ببرد،مراتب رسیدن به انسان کامل را طی کرده است.
✳️ #انسان_کامل یعنی موجودی که تمام ظرفیت های#ربّانی شدن را در خودش به فعلیت رسانده.
🔅ائمه (ع) واسطه خلقت هستند و سلوکشان از قوس صعود به نزول است. ما درباره کسانی صحبت میکنیم که از قوس نزول میخواهند به قوس صعود برسند.
🔹 حکمت علمی: هرگونه دانش یا معرفتی است که برای به صعود رسیدن به مقام انسان کامل لازم و ضروری است، این دانش از نظر قرآن در زمینه #عقاید، #اخلاق، فقه و حقوق است و در اختیار انبیاء است.
🔸سوره اسراء آیات ۱ تا ۳۸، حکمت علمی را مطرح می کند.
در این سوره به موارد ذیل اشاره شده
✴️در حوزه#اعتقادات: به #رحمت حضرت حق؛ #هدایت؛ #رسالت؛ اعتقاد به #آخرت؛ نامه عمل؛ ذلالت؛ #نبوت؛ قرار ندادن معبودی جز خدا، اشاره شده است.
✴️در حوزه اخلاق: به احسان به والدین؛ #خضوع در مقابل والدین؛ حقوق #ذوی_القربی و مساکین؛ قضاوت؛ توجه به #مردم اشاره شده است.
✴️ در حوزه فقه و حقوق: به جلوگیری از قتل فرزندان از ترس روزی؛ نزدیک نشدن به زنا؛ نزدیک نشدن به مال #یتیم؛ بازداشتن از #کم_فروشی اشاره شده است.
👈وبا توجه به این ۳۷ آیه، خداوند در آیه ۳۸ حکم صادر مینماید: بدانید همه این موارد از اموری است که خداوند به تو #وحی کرده است.
از حکمت علمی است، یعنی فقط شما انبیاء میتوانید دانش رسیدن انسان به قله #انسانیت را بیاورید.
🔹 حکمت عملی: دانش و برنامهای است برای رسیدن به آن قله، یک برنامه میدهد که شامل بایدها و نبایدها است، حکمت عملی نسخه است، کمک میکند انسان به نقطه بالا و قله انسانیت (انسان کامل) برسد.
🔹حکمت حقیقی: انسان وقتی آن دو مرحله را به کار میگیرد، اراده میکند که آن نسخه را عمل کند، این اراده برای عمل به آن برنامه حکمت حقیقی است.
🖍حکمت علمی و حکمت عملی دست #انبیا است، حکمت حقیقی دست برخی از انسانها است.
⚡️یکی از مصادیق حکمت به حسب فرمایش رسول اکرم که راس کل حکمت است، ترس از خداست.
🔸بی شک از میان بندگان ما، فقط عالمان از خدا میترسند 《فاطر۲۸》
🖍عالمان کسانی هستند که حکیم حقیقی هستند، کسانی که نسخه انبیاء را بکار میگیرند.
📌انسان وقتی عمل کرد، در درون او یک نوری ایجاد میشود که باعث میشود حق را از باطل تشخیص بدهد.
💫چه کار کنیم به این نور برسیم؟
👈لقمان حکیم این نور را دارد .
🌸حکمت الهی، یعنی حکومت #عقل بر #نفس
🔅امیرالمومنین (ع) فرمودند: عقل سالک، زنده است و نفسِ سالک، مرده است.
_______________________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه روز دوم | ماه رمضان ۱۴۰۱
مسجد حضرت امیر علیه السلام
@Fares_ir