🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٧
✅ #اخلاق یک #علم از شاخههای #حکمت_عملی است. #انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.
اخلاق، علم داستانگویی نیست. داستان، کسی را ملتزم نمیکند، بلکه قوه #خیال انسان را به خود مشغول میکند. در حالیکه اخلاق با قوه #عقل انسان کار دارد.
📌 علم اخلاق جزء علوم بایسته است نه شایسته. باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.
در مباحث اخلاقی بطور مثال از تعریف #حسد و علائم آن صحبت میشود. باید این علامتها را بشناسیم تا بفهمیم این عیب را داریم یا خیر. برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.
♻️ در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول #تخلیه است که دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.
🔹صفات و ملکات به سه دسته تقسیم میشوند:
1️⃣ صفات مَلَکی که مربوط به ملائکه است مثل: علم، #معرفت، #ادراک_حقایق، مجموعه فضایل، #مکارم و #محاسن_اخلاقی.
2️⃣ صفاتی که مربوط به #ابلیس است. مانند: #مکر و #خدعه و #تلبیس و #غشّ.
3️⃣ صفات حیوانی که به دو گروه تقسیم می شود:
🔸خصوصیت حیوانات چهارپا مانند: #حب_دنیا، #حب_مال، #حرص، #طمع، #بخل.
🔸خصوصیت حیوانات درندهخوی مانند: تهوّر، #غضب، #شتاب_زدگی، #عجله، #بد_خلقی.
♻️ مرتبه دوم در سلوک عملی، #تحلیه یا آراستگی به صفات مَلَکی است.
👈 تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب میگویند: #مجاهدت، #مبارزه، #جهاد.
به تعبیر پیامبر اکرم (ص) #جهاد_اکبر است یعنی از شمشیر زدن (#جهاد_اصغر) بسیار سختتر است.
در پی این مراتب، دو ویژگی در انسان پدیدار میشود:
#خلوص_نیت، و #حضور_قلب
📌 کسیکه جویای خلوص نیت و حضور قلب است، در پی #ذکر نباشد، دنبال مجاهدت نفس باشد. یعنی پاک کردن درون از صفات رذیله و آراستن خود به صفات پسندیده.
#نماز_مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.
♻️ #عبادت ۴ مرحله دارد:
1️⃣ مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز. این #عبادت_فقهی است.
2️⃣ در این مرحله #آداب_نماز را رعایت میکنیم. مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن. با رعایت آداب نماز، به #نماز_کامل میرسیم.
3️⃣ در مرحله سوم، در #اسرار_نماز سیر میکنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا رعایت آداب حاصل نمیشود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل میشود.
4️⃣ مرحله آخر، انجام عبادت به طور حقّ است و کمال عبادت (مانند نماز) است. چنین نمازی انسان را از زشتیها و #گناه باز میدارد.
امام صادق (ع) فرمودند: میخواهی ببینی نمازت قبول شده یا نه؟ ببین چقدر از گناه دور شدهای!
______________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٧
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه آخر
✅ گام پنجم در #تهذیب_نفس، #معاقبه است.
معاقبه یعنی کیفر دادن. باید نفس را مجازات کنیم و او را به آنچه که مطلوبش نیست وادار کنیم.
📌 در #شرع مقدس، این کیفر دادن یعنی نفس را به سختیهای #عبادت وادار کنیم. به ازاء هر گناهی که کردیم، #روزه میگیریم، #نماز میخوانیم و ...
⚠️ اما در این معاقبه مرتکب #خلاف_شرع نمیشویم.
یکی از مرزهای #تشیع و #تصوف، همین جاست.
🖋 در معاتبه و معاقبه #جهاد_با_نفس شکل میگیرد.
امیرالمؤمنین (ع) میفرمایند: با تداوم جهاد با نفس، مالک نفس خود بشوید.
🔸 نام مبارزه با نفس در زبان شرع #جهاد_اکبر است.
رسول خدا (ص) سپاهیانی را به مقصدی فرستادند، پس از بازگشت آنان، فرمودند: مرحبا به قومی که از جهاد کوچکتر بازگشتهاند، در حالیکه جهاد بزرگتر برای آنان باقی مانده است. پرسیدند: جهاد بزرگتر چیست؟ فرمودند: جهاد با نفس. برترین #جهاد آن است که #انسان با نفس خود مبارزه کند.
🔹 در این مبارزه، #عقل به جنگ با نفس میرود.
اگر عقل #حاکم بر انسان باشد، زندگی را از جهات طبیعی به جهات ارزشی میکشاند، از #غریزه به #تعقل، و از طبیعت حیوانی به انسان میکشاند.
✅ #سالک، باید شرایطی را فراهم کند که در آن بتواند مراتب #مشارطه، #مراقبه، #محاسبه، #معاتبه و معاقبه را طی کند.
این شرایط #مرابطه است. مرابطه یعنی مرزبانی. در مرابطه، مرزبان ما عقل است.
🔸 انسان #عارف، حقیقت وجودش را به یک مملکت تشبیه میکند و خودش را #موظف به دفاع از تمامیت و حریم این مملکت میکند.
_
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه آخر
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مهدویت / جلسه ۳۶
✅ #دینداری در #غیبت_کبری کار سختی خواهد بود.
💠 خداوند در #حدیث_قدسی میفرماید: اگر همه شما مثل خاتم الانبیاء مرا بپرستید، به اندازه بال مگس به #عزت و #سلطنت من اضافه نمیشود و اگر همه شما مثل اشقی الأشقیاء مرا نافرمانی کنید، به اندازه بال مگس از عزت و سلطنت من کم نمیشود.
⭕️ #دروغ_نگفتن #وظیفه است. #نماز هم وظیفه است. باید یکی را ترک کرد و دیگری را انجام داد. اینها جایگزین هم نیستند.
🖌 اخلاق یکی از ارکان و اجزای #دین است. یعنی عملی نداریم که بی اخلاقی باشد و بی دینی نباشد. هر عمل غیر اخلاقی قطعاً غیر دینی هم هست. منتها #جامعه به این سمت و سو رفته که رفتارهای اخلاقی را از رفتارهای دینی جدا کرده است. مثلاً میگوید من #دروغ نمیگویم و #اخلاق را رعایت میکنم.
👈 بخشی از تعالیم و #معارف وحیانی خاتم الانبیاء جزء اصول #اعتقادات است که همان #اصول_دین را تشکیل میدهد. بخشی از آنها در حوزه عمل است که ایدئولوژی ماست. بخشی از #عمل ما #مناسک است که پرستش نام دارد. بخشی هم در حوزه تعامل با اجتماع است که اخلاق نام دارد.
💠 حضرت صادق (ع) فرمودهاند: آیا شما را از چیزی آگاه نکنم که خداوند فقط در سایه آن اعمال را میپذیرد؟ (آن چیز) شهادت به #توحید، شهادت به #بنده بودن و #رسالت حضرت ختمیمرتبت، اقرار کردن به اموری که خدا دستور به آنها داده است، پذیرش #ولایت ما، #برائت و بیزاری از دشمنان ما، #تسلیم بودن در برابر ائمه، #ورع، #تلاش، #انتظار قائم است.
💠 حضرت رسول گرامی اسلام (ص) میفرمایند: «أَفضَلُ جَهَادِ أُمَّتِی إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ»
🔸 سه نوع #جهاد داریم:
۱. #جهادبانفس که #جهاد_اکبر است؛
۲. جهاد در معرکه جنگ به دستور پیامبر (ص) یا امام (ع) یا نایب خاص که #جهاد_اصغر است؛
۳. #انتظار_فرج که #جهاد_افضل است.
📌 برترین جهاد امت پیامبر (ص) انتظار فرج است.
✅ #انسان دارای چهار مسئولیت است:
1️⃣ مسئولیت نسبت به خویش: یعنی باید #عقل و #قلب و #نفس را #تهذیب کند. ما فقط مراقب جسممان هستیم. ولی ما نه عقلمان را به #کمال و #رشد رساندهایم و نه نفسمان را به تهذیب کشاندهایم و نه قلبمان را شکوفا کردهایم که بیت الله بشود.
2️⃣ مسئولیت نسبت به جهان و طبیعت: باید مراقب محیط اطرافمان باشیم ولی نه به خاطر اینکه در کمبود نباشیم. برخی میگویند مراقب آب باشید چون کم است. نخیر؛ اینطور نیست. باید مراقب باشید حتی اگر تمام سدها پر باشد. این یعنی #بندگی.
3️⃣ مسئولیت نسبت به همنوع: تفاوت بین #اخلاق_مادی و #اخلاق_الهی در این نکته است که من نسبت به شما مسئولیت دارم، چه شما از پس مسئولیت خود نسبت به من برآمده باشید و چه برنیامده باشید. ولی اِبراز و اِعمال اخلاق در اخلاق مادی، منفعتطلبانه است. دروغ نمیگویم که دروغ نشنوم. #خیانت نمیکنم که خیانت نبینم.
👈 در #اخلاق_اسلامی به ما میگویند:
🔸 «صِل مَن قَطَعَکَ؛ با کسی که با شما قطع ارتباط کرده است، ارتباط برقرار کنید».
🔸 به کسی که به تو بدی کرده است، خوبی کن و به دنبال اقدامات تلافیجویانه نباش.
4️⃣ مسئولیت نسبت به خدا: ما هر چقدر هم که از پس مسئولیت اخلاقی خود نسبت یکدیگر برآییم و مراقب محیط زیست باشیم، جبران مسئولیت ما نسبت به خداوند نخواهد بود. هر کدام از این مسئولیتها جای خود را دارد. اخلاق، جزء دین است و جبران انجام ندادن سایر مسئولیتها نیست.
⭕️ ما نمیتوانیم نسبت به خدا بی توجه باشیم به این خاطر که او کریم است. این، تبشیر اسلامی است. مسیحیها میگویند آب در دلتان تکان نخورد چون حضرت عیسی به صلیب کشیده شد که شما راحت باشید.
⭕️ ما نمیتوانیم هر طور خواستیم زندگی کنیم. ما باید به اندازه توانمان تلاش کنیم. قطعاً نمیتوانیم آنچه را شایسته است، انجام بدهیم. ولی تلاشمان را میکنیم. باید تلاش کنیم که در مسیر باشیم.
_______________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
گزیده جلسه ۳۶، #مهدویت
@Fares_ir