🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٧
✅ #اخلاق یک #علم از شاخههای #حکمت_عملی است. #انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.
اخلاق، علم داستانگویی نیست. داستان، کسی را ملتزم نمیکند، بلکه قوه #خیال انسان را به خود مشغول میکند. در حالیکه اخلاق با قوه #عقل انسان کار دارد.
📌 علم اخلاق جزء علوم بایسته است نه شایسته. باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.
در مباحث اخلاقی بطور مثال از تعریف #حسد و علائم آن صحبت میشود. باید این علامتها را بشناسیم تا بفهمیم این عیب را داریم یا خیر. برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.
♻️ در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول #تخلیه است که دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.
🔹صفات و ملکات به سه دسته تقسیم میشوند:
1️⃣ صفات مَلَکی که مربوط به ملائکه است مثل: علم، #معرفت، #ادراک_حقایق، مجموعه فضایل، #مکارم و #محاسن_اخلاقی.
2️⃣ صفاتی که مربوط به #ابلیس است. مانند: #مکر و #خدعه و #تلبیس و #غشّ.
3️⃣ صفات حیوانی که به دو گروه تقسیم می شود:
🔸خصوصیت حیوانات چهارپا مانند: #حب_دنیا، #حب_مال، #حرص، #طمع، #بخل.
🔸خصوصیت حیوانات درندهخوی مانند: تهوّر، #غضب، #شتاب_زدگی، #عجله، #بد_خلقی.
♻️ مرتبه دوم در سلوک عملی، #تحلیه یا آراستگی به صفات مَلَکی است.
👈 تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب میگویند: #مجاهدت، #مبارزه، #جهاد.
به تعبیر پیامبر اکرم (ص) #جهاد_اکبر است یعنی از شمشیر زدن (#جهاد_اصغر) بسیار سختتر است.
در پی این مراتب، دو ویژگی در انسان پدیدار میشود:
#خلوص_نیت، و #حضور_قلب
📌 کسیکه جویای خلوص نیت و حضور قلب است، در پی #ذکر نباشد، دنبال مجاهدت نفس باشد. یعنی پاک کردن درون از صفات رذیله و آراستن خود به صفات پسندیده.
#نماز_مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.
♻️ #عبادت ۴ مرحله دارد:
1️⃣ مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز. این #عبادت_فقهی است.
2️⃣ در این مرحله #آداب_نماز را رعایت میکنیم. مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن. با رعایت آداب نماز، به #نماز_کامل میرسیم.
3️⃣ در مرحله سوم، در #اسرار_نماز سیر میکنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا رعایت آداب حاصل نمیشود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل میشود.
4️⃣ مرحله آخر، انجام عبادت به طور حقّ است و کمال عبادت (مانند نماز) است. چنین نمازی انسان را از زشتیها و #گناه باز میدارد.
امام صادق (ع) فرمودند: میخواهی ببینی نمازت قبول شده یا نه؟ ببین چقدر از گناه دور شدهای!
______________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٧
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #سقوط_انسانیت / جلسه ۸
✅ در #قرآن کریم، ثمراتی برای #ایمان بیان شده است:
🔸 اهل #بهشت بودن (بقره / ۸٢)
🔸 خشنودی خداوند (توبه / ۷٢)
🔸 عاقبت به خیری (رعد / ٢۹)
🔸 خارج شدن از #زیان (عصر/ ٢و۳)
🔸 #حیات_طیبه (نحل / ۹۷)
🔸 #آرامش (فتح / ٢۴)
🔸 خروج از ظلمات به سوی #نور (طلاق / ۱۱)
🔸 #خلیفه شدن خداوند بر روی زمین (نور / ۵۵)
🔸 #هدایت (یونس / ۹)
💠 سوره ذاریات آیه ۵۶ میفرماید: ما #انسان و جن را برای بندگی #خلق کردهایم.
#بندگی یعنی #تسلیم بودن. اگر #بنده خدا بودیم به مطلوب دست یافتهایم.
⭕️ اگر بنده خدا نباشیم یکی از موارد زیر هستیم:
۱. بنده #شیطان ( یس / ۶۰ و ۶۱)
٢. بنده #هوای_نفس (فرقان / ۴۳)
۳. بنده #طاغوت ( زمر / ۱۷) و (مائده / ۶۰)
۴. بنده #جن (سبأ / ۴۱)
۵. بنده #ملک (سبأ / ۴۰)
۶. بنده #صنم و وثن (شعراء / ۷۰ و ۷۱)
۷. بنده دانشمندان (توبه / ۳۱)
۸. بنده پیامبران (مائده / ۷٢)
🖌 معبودهای دیگری هم به حسب روایات هست مانند #دنیا، درهم، دنیار، #شهوت، #طمع، #حرص و ...
خداوند در سوره انبیاء آیه ۶۷ به مجموع این انتخابها میفرماید: اُف بر شما و آنچه میپرستید. چرا نمیاندیشید؟
✅ نتیجه ایمان، بندگی است.
امیرالمؤمنین (ع) به خداوند عرض میکنند: معبودم؛ در عزّت و شرافت من همین بس که بنده تو باشم و در افتخارم همین بس است که تو پروردگارم هستی. خدایا؛ تو همانی هستی که من دوست دارم. من را همان طور قرار بده که خودت دوست داری.
📌 انسانی که #مؤمن شود، بینشش متفاوت میشود. تمایلاتش متفاوت میشود. اعمال و کنشش متفاوت میشود. چون هر کار و فکری که بخواهد بکند، اول به دنبال این میرود که #رضای_خدا در آن هست یا نیست.
🔆 ایمان به خدا هیچ انسانی را محدود نمیکند. ایمان به خدا چشم دل را به جهان نامتناهی باز میکند.
________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
جلسه شب هشتم | #محرم_۱۳۹۹
مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۱۵
✅ #یقین دارای ثمرات و فوائد زیر است:
۱. صبر و شکیبایی
💠 حضرت امیر (ع) فرمودند: شکیبایی و صبوری، نخستین لازمه یقین است.
👈 یعنی یقین که آمد اولین چیزی که در کنارش میآید #صبر است.
٢. اخلاص
باید اخلاص در #عمل و #نیت داشته باشیم که دوری از #ریا است.
💠 امیرالمؤمنین (ع) فرمودهاند: دلیل #اخلاص، یقین است.
👈 این اخلاص را با رسیدن به یقین میشود تهیه کرد.
۳. آرزوهای کوتاه
آرزوی طولانی موجب #غفلت #انسان از خدا و #مرگ و #قیامت میشود.
💠 امام المتقین (ع) میفرمایند: کوتاهی آرزوها دلیل بر یقین است.
۴. زهد
💠 ازایشان نقل است که فرمودند: #زهد، میوه یقین است.
۵. توکل
💠 حضرت در حدیث دیگری فرمودهاند: #توکل ناشی از نیرومندی یقین است.
یعنی از مرحله #قول_الیقین به سمت #برد_الیقین هر چه بالاتر برویم توکل هم بیشتر خواهد بود. ولی اگر در مرتبه #ظن_متراکم باشیم هرگز توکل نخواهیم داشت.
📌 کسانیکه #اهل_توکل هستند #تکلیفمدار هستند، نه نتیجهمدار. سیدالشهداء (ع) و حضرت صدیقه طاهره (س) تکلیفشان را انجام دادند. آنچه که وظیفه بود را انجام دادند و به نتیجه نگاه نکردند و هرگز از تنها بودن و کم بودن هراس نداشتند.
۶. خشنودی و رضا
💠 امام سجاد (ع) فرمودهاند: رضایت از مقدرات الهی هر چند ناخوشایند باشد، از نشانههای رسیدن به مراتب بالای یقین است.
۷. آسانشدن مصیبت
💠 حضرت سجاد (ع) در مناجاتی به خداوند عرض کردند: از تو مسألت دارم به من مرتبهای از یقین را بدهی که با آن، مصیبتهای #دنیا بر من آسان شود.
✅ چه چیزهایی یقین را از بین میبرد؟
🔸 هوا و هوس (پیروی از غیر خدا)
حضرت امیر (ع) میفرمایند: غلبه کردن #هوا و #هوس، موجب افساد یقین است.
🔸 حرص
همچنین فرمودند: #حرص، یقین را از بین میبرد.
🔸 #حب_مال
و نیز در حدیثی فرمودهاند: مالدوستی، #دین را سست میکند و یقین را از بین میبرد.
🔸#جدل کردن
امام علی (ع) میفرمایند: مجادله کردن در دین، یقین را از بین میبرد.
⭕️ مجادله کردن یعنی بحث و گفتگو کردن با طرف مقابل آمیخته به خصومت و قصد #تحقیر یا #اهانت کردن.
🔸 ارتباط با دنیاپرستان
امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: ارتباط با #دنیاپرستان، دین را معیوب و یقین را سست میکند و از بین میبرد.
دنیاپرستی یعنی در دنیا طوری زندگی کنیم که الله، هدفمان نباشد.
🔸 طمع
#طمع، چشم داشتن به مال دیگران است. در مقابل طمع، استغناء است یعنی بینیازی از دیگران.
امیرمؤمنان (ع) میفرمایند: علت تباهی یقین، طمع است.
_____________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبحهای جمعه | جلسه ۱۵
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۲۴
💠 پیامبر (ص) به معاذ فرمودند: پرونده #عمل هر کسی را از آسمانها به دلیلی بر میگردانند ... بعد از آسمان هفتم، عمل به محضر حضرت حق میرسد. ملائکه گواهی و #شهادت میدهند که صاحب این پرونده، صاحب #عمل_صالح است؛ ولی حضرت حق میفرماید: این نامه را برگردانید.
با عتاب به ملائکه میفرماید: هر چند شما نگاهبانان عمل #بنده من هستید، ولی من مراقب اموری که در #نفس او میگذرد نیز هستم، مقصود وی از انجام این عمل، من نبودم، #لعنت من بر او باد! آنگاه ملائکه میگويند: لعنت تو و لعنت ما بر او باد!
🔸 وقتی معاذ این کلمات را شنید #گریه کرد. عرض کرد: یا رسول الله! چه کنم که در عملم #اخلاص داشته باشم؟ پیامبر(ص) فرمودند:در #یقین به پیغمبرت اقتدا کن.
🔸 معاذ گفت: شما پیامبر خدا هستی و من یک آدم عادی هستم. یقین شما کجا و یقین من کجا؟
💠 پیامبر(ص) فرمودند: و اگر چه تو در عملت کوتاهی کردهای اما این کارها را انجام بده:
1️⃣ زبانت را از سخن گفتن در مورد برادران دینی و عاملان #قرآن حفظ کن.
2️⃣ گناهانت را از ناحیه خودت بدان و با نسبت دادن آن به #مردم توجیه نکن.
3️⃣ مبادا از طریق #تهمت زدن به برادران دینی، خودت را موجّه جلوه بدهی.
👈 مثلا بگوید: اگر فلانی پول دارد چون دزد است؛ پس من که ندارم خوب هستم.
4️⃣ با #تحقیر کردن و پایین آوردن برادرانت، خودت را بالا نبر.
5️⃣ عملت را از روی #ریا انجام نده.
6️⃣ ذرهای از اغراض دنیوی را در #آخرت وارد نکن.
7️⃣ در نشست و برخاستت با مردم، بدزبان نباش. #بد_اخلاق نباش که مردم تو را منزوی میکنند.
8️⃣ اگر در جمع سه نفری هستید دو نفری با هم #نجوا نکنید که یک نفر از صحبت شما بیرون بماند.
9️⃣ بر مردم بزرگی نکن و فخر نفروش که خیرات #دنیا از تو قطع میشود.
🔟 مردم را سرزنش نکن تا گرفتار گزیدن سگان #اهل_جهنم نشوی.
خداوند متعال میفرماید: میدانی ناشطات چیست؟ ناشطات، سگهای #جهنم هستند که گوشت و استخوان را با هم میدرند.
✅ امام سجاد(ع) در دعای مکارم الاخلاق از خداوند درخواست کردند: و نیتم را به بهترین نیتها منتهی کن.
👈 #حسن_نیت یعنی اخلاص در #نیت و عمل. با اخلاص در نیت است که خداوند جزا میدهد.
📌 اخلاص به معنای «پیراستن عمل و نیت از همه افزودنیها» است. هر چیزی غیر از خدا را باید زدود.
✅ اخلاص در نیت چند راهکار دارد:
🔸 اول: یقین
💠 امیر المؤمنین (ع) میفرمایند: علت اخلاص، یقین است.
🔸 دوم: #علم
💠 امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: میوه دانشِ مبدأ و #معاد، اخلاص در عمل است.
👈 یعنی کسانی در عمل اخلاص پیدا میکنند که خدا و معاد را باور داشته باشند.
🔸 سوم: قطع نظر و #طمع از غیر خدا
💠 امیرالمؤمنین(ع) فرمودهاند: ریشه اخلاص و زیربنای اخلاص، ناامید شدن از آن چیزی است که در اختیار مردم است.
_________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبحهای جمعه | جلسه ۲۴
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_i\
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۳۹
✅ از نظر اصطلاحی دو معنا برای #یقین بیان کردهاند:
🔸 یقین، علمی است که از روی استدلال به دست میآید.
🔸 جناب خواجه نصیرالدین طوسی میفرماید: یقین، #اعتقاد جازم و صد در صد است که مطابق با واقع باشد.
👈 چنین اعتقادی از بین نمیرود. فرصت طلایی دشمنان برای غلبه بر ما، #جهل ماست.
📌 #انسانیت انسان به #عقل اوست. #انسان در زندگی، باید در #حاکمیت_عقل باشد. غلبه #هوای_نفس یعنی انسان تحت #حاکمیت عقل نبوده و بنده خدا نیست.
⭕️ #حرص به #دنیا، یقین را کم میکند. حرص یعنی زیادهخواهی.
💠 خداوند میفرماید: #بنده من، #عبادت فردا را از تو نخواستهام. چرا تو #روزی فردا از امروز از من میخواهی؟
⭕️ #طمع، یقین را از بین میبرد. طمع یعنی چشم داشتن به موقعیت اجتماعی و پول دیگران.
👈 برخی در مقابل شخص صاحب موقعیت مانند عبد ذلیل در مقابل خداوند هستند چون طمع دارند و چشمشان به پول و موقعیت اوست. نباید به عبدالکریم کاری داشت. باید نزد کریم رفت.
⭕️ یکی دیگر از عواملی که یقین انسان را فاسد میکند #جدل است.
🖌 ما اگر خداوند را قبول داشته باشیم و او را به عنوان موجودی #حکیم اثبات کنیم، پذیرفتن حرف خدا، کار سادهای خواهد بود. آن کسی که به جدل میافتد یعنی خدا را در خدایی قبول ندارد. تا خدا برای کسی ثابت نشود کسی التزام به احکام پیدا نمیکند. اگر خداوند میخواست منافع احکام را بیان کند که ما بنده نبودیم بلکه تابع آن منفعت بودیم.
👈 مشکل این است که #هدف را کنار گذاشتهایم و به دنبال منافع هستیم. #نماز میخوانیم تا به #بهشت برویم. بهشت رفتن، منفعت نماز خواندن است، نه هدف نماز خواندن. اگر به خاطر خشنودی خدا نماز بخوانیم، تمام سعیمان را میگذاریم روی اینکه خداوند را از خودمان راضی کنیم. ولی اگر به خاطر بهشت نماز بخوانیم تمام اهتمام را به کار نمیبریم و میگوییم خداوند، کریم است.
🔆 هیچگاه فایده را به جای هدف ننشانید؛ چون در فواید #انحراف ایجاد میشود، ولی در هدف انحراف ایجاد نمیشود.
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبحهای جمعه | جلسه ۳۹
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir
🔴 سلسله مباحث #شیطان / جلسه ۲۰
✅ در جلسه گذشته، چند نوع از وسوسههای شیطان را معرفی کردیم. امروز باقی انواع #وسوسه شیطان را بیان میکنیم:
🔸صحنهپردازی وسوسه شیطان است. آنچه را که #واقعیت ندارد، واقعیت مینمایاند. [آلعمران / ۱۴]
📌 مثلاً امکانات #دنیا را بیشتر از حد امکانات برای #انسان جلوه میدهد. خداوند دنیا را به عنوان ابزار خلق کرده است، به خودی خود نه بد است و نه خوب. بستگی دارد که #تفکر و #اندیشه شما نسبت به آن چه باشد. اگر تفکر شما نسبت به دنیا تفکر مزرعة الآخرة باشد، یعنی دیدگاه ابزاری باشد دنیا بسیار خوب است. روش انسان در این نوع از دیدگاه، #زهد میشود. اما دیدگاه انسان دنیا را #هدف قرار دهد، روشی که در این نوع از جهانبینی اتخاذ میشود #حرص و #طمع است و این دنیا مذموم خواهد بود.
شیطان دنیا را زینت میدهد تا هدف قرار بدهیم نه ابزار.
🔸آرایش و زینتگری در دیدگاه و #جهانبینی و حوزه #اعتقادات ما انجام میدهد. #شیطانپرستی به جای #خداپرستی #اعتقاد میشود. [یس / ۶۰ و ۶۱]
🔆 پانزده نوع وسوسه شیطان را عرض کردیم. شیطان وسوسه میکند ولی نمیتواند با عباد مخلص کاری داشته باشد اما چه زمانی از این وسوسههایش پیروزمندانه خارج میشود؟ عوامل کامیابی و پیروزی شیطان چیست؟
✅ ۱۰ مورد از آیات را نام میبریم که چه چیزهایی موجب میشود تا وسوسههای شیطانی اثر کند:
🔹هر جا که #انکار_خدا بود، شیطان در آنجا موفق است. [اعراف / ۲۷]
🔹هر کجا افراد، #مشرک بودند و #شرک داشتند زمینه موفقیت شیطان هست.
👈 در بحثهای کلامی، بیست و دو مرتبه از مراتب #توحید را داریم. هر مرتبه از توحید که انکار شود مرتبهای از مراتب شرک میشود.
⭕️ یکی از مراتب پایین شرک، #ریا است. اعتماد نداشتن به خدا شرک است. اگر به خدا اعتماد نداشتیم غم #روزی میخوردیم؟ همه هم و غم ما روزی است. خدا گفته است من روزی میدهم، ولی ما میگوییم: نکند ندهد.
🔹#غفلت از خدا و رویگردان از خدا. [زخرف / ۳۶]
🔹#قساوت_قلب. [انعام / ۴۳]
🔹زمانی که انسان دچار #دروغگویی شود. [شعراء آیات ۲۲۱ و ۲۲۲]
🔹هنگامی که انسان در مصرف اموالش دچار #تبذیر شود. [اسراء / ۲۷]
تبذیر، مصرف کردن مال است بدون هدف اگر چه که کم باشد. #اسراف، مصرف کردن مال است به طور هدفمند اگر چه که زیاد باشد.
🔹گفتار ناپسند. [اسراء / ۵۳]
🔹زمانی که انسان به مادیات توجه میکند. [اعراف / ۱۷۵]
🔹#گناه، شیطان را مسلط میکند. [آلعمران / ۱۵۵]
🔹#ربا، زمینه مسّ شیطان را فراهم میکند. [بقره / ۲۷۵]
👈 مسّ یعنی اینکه جفت آن شخص میشود.
📌 اینها ده مورد از موارد کامیابی شیطان به حسب آیات قرآن بود.
_____________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #شیطان / جلسه ۲۰
ظهرهای ماه رمضان سال ۱۳۹۳
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 سلسله مباحث #شیطان / جلسه ۲۱
✅ جلسه قبل ده عامل از #قرآن گفته شد که اگر هر کدام از آنها باشد زمینه موفقیت شیطان بر #انسان خواهد بود. هفت مورد را هم از روایات بیان میکنیم:
🔸 در همنشینی افراد با #اهل_گناه شیطان موفق میشود.
💠 حضرت امیر (ع) میفرمایند: همنشینی با اهل گناه موجب فراموشی #ایمان میشود و موجب حضور شیطان میشود.
🔸 هنگامی که #عجب به سراغ انسان میآید.
💠 حضرت موسی (ع) به شیطان فرمودند: در کجا موفق هستی؟ شیطان گفت: وقتی انسان از خودش خوشش بیاید و عجب پیدا کند.
🔸 هنگام #غضب و #خشم.
💠 امیرالمؤمنین (ع) به حارث حمدان فرمودند: از خشمگین شدن بپرهیز. خشمگین شدن از سپاهیان بزرگ #ابلیس است.
🔸 #حسادت و #حرص.
⭕️ شیطان به حضرت نوح (ع) عرض کرد: از حسادت بپرهیز. حسادت، همان چیزی است که مرا بیچاره کرده است. از حرص و #طمع هم بپرهیز؛ چون حرص و طمع، همان چیزی است که جد تو آدم را بیچاره کرد.
🔸 #تکبر.
💠 حضرت امیر (ع) میفرمایند: تکبر، وسیله بزرگ صید شیطان است.
📌 تکبر یعنی انسان خودش را بر دیگران برتر بداند و این برتری را اِعمال هم میکند. عُجب یعنی خود را بالاتر دانستن.
🔸 #تفاخر و #فخرفروشی.
💠 جناب لقمان (ع) به فرزند خود فرمود: پسرم، از تفاخر پرهیز کن که اگر این کار را نکردی، ابلیس در خانهات هست.
🔸 هنگام #تفرقه بین گروههای #اهل_حق (طرفداران #تشیع) است.
💠 امیرالمؤمنین (ع) فرمودهاند: بر حذر باشید از تفرقه بین تشیع. بر حذر باشید از تفرقه انداختن بین #شیعیان. جدا افتاده از اهل حق، سهم شیطان است همچنان که اگر یک گوسفند از گله جدا بیفتد سهم گرگ است.
✅ این چهار میدان، جاهایی است که شیطان در آنها حضور دارد:
1️⃣ هنگام #مرگ و در حالت #احتضار
2️⃣ زمان معاشرت با همسر
3️⃣ در خانههایی که در آنها قرآن خوانده نمیشود.
4️⃣ هنگام کسب و کار و داد و ستد
_____________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #شیطان / جلسه ۲۱
ظهرهای ماه رمضان سال ۱۳۹۳
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir