#حدیث #عقل
امام علی علیهالسلام:
💠 جمِيـلُ القَوْلِ دَلِيلُ وُفُـورِ العَقْلِ.
🗣 سخن زيبا، نشانه فراوانی عقل است.
📚غررالحكم، حدیث ۴۷۷۶
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
مجمع عالی حکمت اسلامی
#نشست_تخصصی #فلسفه_سیاسی 🔰گروه علمی فلسفه سیاسی، جلسه۱۷۰ 🔸حکمرانی؛ عقلانیت و فطرت 🎤حجت الاسلام
#گزارش #نشست_تخصصی
✅ تأکید روایات بر پیوند محکم علم و عقل
🔰حجتالاسلام والمسلمین احمدرضا یزدانی مقدم؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی “حکمرانی؛ عقلانیت و فطرت” گفت:
🌐در تعریف #حکمرانی گفته شده است که حکمرانی مجموعهای از سنتها و نهادهایی است که حاکمان در چارچوب آن عمل میکنند یا به عنوان روش پیادهسازی قدرت در نهادهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشورها یا تصدیگری اقتصادی سیاسی و اجرایی برای مدیریت تمامی مناسبات کشور در تمامی سطوح است.
🔸اگر برخی افراد مرتکب خطا شوند مردم میگویند مگر تو عقل نداری یا اگر تصمیمات برخی از مسئولان خوشایند مردم نباشد میگویند این کار خلاف عقل و غیرعقلانی است. جالب این است که فارابی همین موضوع را توضیح داده است و تقریبا همین معنا از #عقل را مطرح کرده است. طبق تعریف #فارابی در عقل، علم هم خوابیده است یعنی بهره گرفتن از تجربه؛ گاهی تجربه شخصی و گاهی تجربه چند سال و چند قرن بشری است و قصد نداریم از ابتدا مسائل تجربه شده توسط بشر را تجربه کنیم کمااینکه در ریاضیات هم از ابتدا شروع نمیکنیم.
📝برای مطالعه گزارش نشست، کلیک کنید.
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislam
#حدیث #عقل
امیرالمؤمنین علیه السلام:
🔰إذَا تَمَّ الْعَقْلُ، نَقَصَ الْكَلَامُ.
🔹هنگامى كه عقل كامل گردد سخن كم میشود.
📚حکمت 71 نهج البلاغه
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
مجمع عالی حکمت اسلامی
#سهروردی 🔸هشتم مردادماه در تقویم رسمی کشور روز بزرگداشت شهاب الدین یحیی ابن حبش بن امیرک ابوالفتوح
#سهروردی
🔰زندگینامه شیخ شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق)
⬅️بخش دوم
▫️سهروردی و تصوف
🔸سهروردی پس از تمام شدن تحصیلات به #عرفان و سلوک معنوی روی آورد و در داخل ایران به سفر پرداخت و از بسیاری از مشایخ تصوف دیدن کرد و مجذوب آنان شد و با عدهای از صوفیان سفر خود را شروع کرد و وارد قلمرو پادشاهان سلجوقی در آسیای صغیر شد و به دیار بکر رسید.
شیخ در آنجا به مجاهدت نفس و ریاضت مشغول شد و دورههای طولانی را مشغول اعتکاف و #عبادت و تأمل شد و معتقد بود که ریاضت، نه تنها راهی برای دستیابی حکمت عملی بلکه راهی برای فهم بهتر حکمت نظری است. شیخ در دیار بَکر مورد استقبال حکومت سلجوقی قرار گرفت اما متأسفانه با بی مهری گروهی از عالمان قرار گرفت و مجبور به ترک آنجا شد.
▫️سفر به شهر توقات و تألیف کتاب حکمت الاشراق
🔹سهروردی پس از دیار بکر به آناتولی رفت و از آنجا قصد رفتن به حلب سوریه را کرد. در بین راه سهروردی به شهر ماردین رسید و با فخرالدین ماردینی آشنا شد و #معارف متنوعی درباره سنتهای مصر قدیم، اعتقادات صائبی و تعلیمات هرمسی را پیش وی آموخت.
بعد از ماردین سهروردی در ادامه سفرهایش به میافارقین و توقات شهری در استان ارض روم میان قونیه و سیواس رفت و در آنجا کتاب #حکمت الاشراق را به تاریخ ۲۹ جمادی الآخر ۵۸۲ قمری، کامل کرد. و همچنین کتاب الواح عمادیه را نیز در شهر توقات نوشت.
▫️سفر به سوریه و آشنایی با پسر صلاح الدین ایوبی
🔸سهروردی پس از رفتن به حلب سوریه با ملک ظاهر، پسر صلاح الدین ایوبی دیدار میکند و ملک ظاهرکه شیفته شیخ شده بود از او میخواهد که در آنجا بماند. شیخ نیز این پیشنهاد را میپذیرد و فعالیتهای خود را در مدرسه حلاویه شروع میکند. در همین مدرسه شاگرد وفادار او شمس الدین شهروزی به سهروردی میپیوندد.
▫️عناد و دشمنی و فرمان قتل شیخ سهروردی
🔹ملک ظاهر برای معرفی سهروردی به عالمان دربارش مناظراتی را ترتیب میدهد. شیخ در این مناظرات اعتقاداتش را بیان میکند. بی پردگی و بی احتیاطی سهروردی و بیان مسائل، به خصوص احکام و مسائل مربوط به دین با صراحت سبب میشود برخی از فقها و دو عالم شافعی یعنی زین الدین عبدالملک بن نصرالله ابن جهیل و برادرش مجدالدین ظاهر، شهاب الدین را ملحد و سخنانش را خلاف اصول دین بدانند
به همین دلیل آنها شیخ را عامل انحراف ملک ظاهر دانسته و ملک ظاهر را تشویق به قتل شیخ کردند اما ملک ظاهر به خواسته آنان توجهی نکرد. سرانجام آنها نامهای به صلاح الدین ایوبی نوشتند و صلاح الدین ایوبی هم به پسرش (ملک ظاهر) دستور قتل شیخ را داد.
▫️تاریخ وفات و آرامگاه سهروردی
▪️ملک ظاهر سهروردی را به زندان انداخت و از غذا منع نمود. علت مستقیم وفات وی معلوم نیست اما بالأخره روز جمعه آخر ماه ذی الحجه سال ۵۸۷ ق جسد سهروردی را از زندان بیرون آوردند و شیخ در سن ۳۷ سالگی به قتل رسید و پیکر او را در مسجد امام سهروردی شهر حلب دفن نمودند.
▫️فلسفه اشراق سهروردی
🔅مکتب فلسفی اشراق بعد از مرگ سهروردی رونق یافت. مکتب سهروردی فلسفه است از این جهت که به #عقل اعتقاد دارد، اما عقل را تنها مرجع شناخت نمیداند. بلکه عرفان را از این جهت که کشف و شهود و اشراق را شریفترین و بلندمرتبه ترین مرحله شناخت میداند. #فلسفه شیخ اشراق آمیزشی از آراء و نظرات افلاطون، ارسطو و نو افلاطیون است.
پس از شهادت سهروردی، فلسفه در مشرق زمین به راه خود ادامه داد تا اینکه ملاصدرا با ترکیب ذوق و برهان و درآمیختن استدلال و عرفان توانست به نزاع بین مشاء و اشراق پایان دهد و فلسفه اسلامی بنام «حکمت متعالیه» بنیان نهد.
#سالروز_بزرگداشت_سهروردی
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
#کلام_اساتید
❓چگونه میشود بین وحی قطعی و عقل قطعی تعارض پیش بیاید؟
آیت الله احمد بهشتی، عضو هیئت مؤسس مجمع عالی حکمت اسلامی:
🔸مبدأ #فلسفه عقل و مبدأ دین وحی است؛ هم وحی الهی است و هم عقلی که خدا داده الهی است؛ «إنّ الله علی النّاس حجّتین حجةٌ ظاهرة و حجةٌ باطنة»، عقل حجت الهی است و در باطن #انسان است؛ چگونه میشود بین وحی قطعی و عقل قطعی تعارض پیش بیاید، با آنکه هر دو یک مبدأ و سرچشمه دارند، چگونه میشود وحی قطعی که واقعاً قطعی است و لسان وحی است و همچنین عقل قطعی که از نظری قطعیت آن ثابت است با یکدیگر در تعارض و اختلاف باشند.
🔹بنابراین نباید اختلاف پیدا شود، امّا ممکن است در جایی اختلاف باشد؛ آنجا که برداشتی از وحی میشود که مثلاً ظاهر ظهور این کلمه، یعنی اینطور که ما میفهمیم، اینطور برداشت میشود، در اینجا ممکن است بین #عقل قطعی و برداشتی که روی زمینههایی از وحی میشود، اختلاف وجود داشته باشد.
#آیتالله_بهشتی
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
#کلام_اساتید
✅ملاصدرا تلائم دلنشینی از فضای وحی، عقل، کشف و عرفان را ارائه کرده است
استاد حجتالاسلام امینینژاد:
▫️در سنت غربی بین حوزههای مختلف شناختی تناقض وجود دارد و #عقل یک راه و دل یک راه دیگر و وحی راه دیگری را پیشنهاد میدهد، ولی ملاصدرا تلائم دلنشینی از فضای وحی، عقل، کشف و #عرفان را ارائه کرده است.
#امینینژاد
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
#کلام_اساتید
📌راه فلسفه با راه عرفان جدا و ماهيت آنها مختلف است.
آیتالله مصباح یزدی(ره):
🔍 «شناخت عرفانى» در مقابل «شناخت عقلى» است. شناخت عقلى سر و كارش با استدلال، مفاهيم، تصورات و الفاظ است، در حالى كه عرفانى از سنخ كشف، شهود و شناخت حضورى است. از اينرو در اين مقدار كه، اين دو نوع شناخت جداى از يكديگر و در مقابل هم هستند، تقريباً بحث و اختلافى وجود ندارد.
👈 با اين حساب روشن است «فلسفه» نيز كه مباحث آن با روش عقلى بررسى مىشود، در مقابل #عرفان قرار مىگيرد. كار فلسفه شناخت حقايق است؛ ولى ابزارى كه براى اين منظور بهكار مىگيرد و مسايل را با آن حل و اثبات مىكند «عقل» و «مفاهيم ذهنى» است. كار فلسفه هيچگاه از مفاهيم ذهنى فراتر نمىرود. از اينرو از #عقل و فلسفه تنها مىتوان انتظار داشت كه وجود خدا را اثبات كند؛ ولى از آن نبايد توقع داشت كه ما را به خدا برساند. با عقل و فلسفه تنها مىتوان خدا را شناخت؛ ولى نه اينكه او را ديد و يافت. ديدن و يافتن خدا مربوط به حوزه عرفان است. راه فلسفه با راه عرفان، جدا و ماهيت آنها مختلف است.
📚در جستجوی عرفان اسلامی
#علامه_مصباح_یزدی
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
#فصلنامه_علمی_پژوهشی
✅ نمایی از فصلنامههای علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی
⬅️عقل عملی...
🔸عقل عملی قوهای است که برای عمل فراهم شده است و توجهاش به بدن است و نفس به وسیله آن میان آنچه سزاوار است انجام شود و بین آنچه سزاوار نیست انجام شود تمییز میدهد؛ یعنی به وسیله #عقل عملی انسان نیک و بد کارهای جزئی را تشخیص میدهد. چنین عقلی در انسان با تجربه و عادت تکمیل میشود.
🔹این عقل رئیس قوایی است که متوجه بدن است، ولی دیگر قوای متوجه بدن از آن منبعث میگردد. عقل عملی که مخدوم تمام قوای حیوانی است، خود در خدمت عقل نظری است؛ زیرا اساساً #فلسفه وجودی بدن و تعلق نفس به بدن این است که عقل نظری تکمیل شود و تزکیه گردد و این عقل عملی است که مدبر عُلقه یادشده است.
📚 موضوع مقاله: نقش عقل عملی در کمال انسان
🖋جمال سروش
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami
مجمع عالی حکمت اسلامی
#نشست_تخصصی #معرفت_شناسی 🔰جلسه گروه معرفت شناسی(جلسه۲۳۵) ⬅️ حجیت عقل از دیدگاه شهید صدر در مس
#گزارش #نشست_تخصصی
✅شهید صدر حجیت عقل قطعی در احکام شرعی را قبول دارد
⬅️ نشست علمی با موضوع «حجیت عقل از دیدگاه شهید صدر در مسائل فقهی»
🔰استاد حسن معلمی؛ استاد حوزه علمیه با بیان اینکه شهید صدر معتقد است که ما با فلسفه نمیتوانیم ثابت کنیم که ورای ما چیزی وجود دارد زیرا تغییرات نفس ما است، گفت:
◽️وی میگوید بدیهیات اولیه هم قابل مناقشه است یا میگوید چه کسی گفته است که علم حضوری خطاناپذیر است؟ #شهید_صدر و #مرحوم_مظفر تنها کسانی هستند که در مورد حجیت عقل به صورت مفصل و مستقل بحث کردهاند ولی با اینکه بحثی قدیمی است ولی تقریبا هیچ کدام از علما به صورت مستقل بحث نکردهاند.
🔻ایشان با بیان اینکه شهید صدر قائل به حجیت احکام قطعی عقلی است یعنی قیاس و استحسان مورد قبول نیست، افزود:
🔹عقل در عقاید که بالای سر احکام است مورد انکار اخباریون نیست و حتی اینکه باید وجود خدا و نبوت را با #عقل اثبات کنیم قبول دارند لذا محل نزاع هم نیست و در طول احکام هم محل نزاع نیست ولی اینکه آیا عقل میتواند در عرض احکام مستقلا حکمی ارائه دهد محل نزاع است؛ موضوع دیگر اینکه یقین، حجت است و همه قبول دارند یقین حجت است ولی بحث این است که یقین حاصل از عقل حجت است یا کتاب و سنت؟
🌐مطالعه مشروح گزارش این نشست
#مجمع_عالی_حکمت_اسلامی
🆔@hekmateislami