♨️بر اساس آیه 22 سوره ق، آنچه در قیامت دیده می شود، امروز هم در دنیا موجود است، اما از آنها غافلیم. 🔹قوله تعالى: «لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ» ▫️وقوع الآية في سياق آيات القيامة و احتفافها بها يقضي بكونها من خطابات يوم القيامة، و المخاطِب بها هو الله سبحانه، و الذي خوطب بها هو الإنسان المذكور في قوله: «وَ جاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ» و عليه فالخطاب عام متوجه إلى كل إنسان إلا أن التوبيخ و التقريع اللائح من سياق الآية ربما استدعى اختصاص الخطاب بمنكري المعاد، أضف إلى ذلك، كون الآياتِ مسوقةً لرد منكري المعاد في قولهم: «أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً ذلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ». ▫️و الإشارة بقوله: «هذا» إلى ما يشاهده يومئذ و يعاينه من تقطع الأسباب و بوار الأشياء و رجوع الكل إلى الله الواحد القهار، و قد كان تعلق الإنسان في الدنيا بالأسباب الظاهرية و ركونُه إليها أغفله عن ذلك حتى إذا كشف الله عنه حجابَ الغفلة فبدت له حقيقة الأمر فشاهد ذلك مشاهدةَ عيانٍ لا علماً فكرياً. ▫️و لذا خوطب بقوله: «لَقَدْ كُنْتَ» في الدنيا «فِي غَفْلَةٍ» أحاطت بك «من هذا» الذي تشاهده و تعاينه و إن كان في الدنيا نصب عينيك لا يغيب لكن تعلقك بذيل الأسباب أذهلك و أغفلك عنه «فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ» اليوم «فَبَصَرُكَ» و هو البصيرة و عين القلب «الْيَوْمَ» و هو يوم القيامة «حَدِيدٌ» أي نافذ يُبصِر ما لم يكن يُبصِره في الدنيا. ▫️و يتبين بالآية أولا: أن معرِّفَ يوم القيامة أنه يوم ينكشف فيه غطاءُ الغفلةِ عن الإنسان فيشاهد حقيقةَ الأمر، و في هذا المعنى و ما يقرُبُ منه آياتٌ كثيرة كقوله تعالى: «وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ»: الانفطار: 19، و قوله: «لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ»: المؤمن: 16، إلى غير ذلك من الآيات. ▫️و ثانيا: أن ما يشاهده الإنسان يوم القيامة موجود مهيأٌ له و هو في الدنيا غيرَ أنه في غفلة منه، و خاصّةُ يوم القيامة أنه يومُ انكشافِ الغطاء و معاينةِ ما وراءه، و ذلك لأن الغفلة إنما يتصور فيما يكون هناك أمر موجود مغفول عنه، و الغطاء يستلزم أمرا وراءه و هو يُغَطّيه و يستُرُه، و عدم حدة البصر إنما ينفع فيما إذا كان هناك مبصر دقيق لا ينفذ فيه البصر. 📚الميزان ج‏14، ص: 225 #در_محضر_علامه #تفسیر @almorsalaat 🔉توضیح مختصر و ترجمه عبارت را در صوت زیر بشنوید👇👇

♨️بر اساس آیه 22 سوره ق، آنچه در قیامت دیده می شود، امروز هم در دنیا موجود است، اما از آنها غافلیم. 🔹#توضیح_عبارت پست قبل 🎙محسن ابراهیمی #در_محضر_علامه #تفسیر #معارف #وجود_ربطی #مراقبه #غفلت @almorsalaat

📝#تقریر|درباره حکم عام و طریقی «ایجاب احتیاط» و برخی خصوصیات آن 🔸در نظام فکری اصولیین، برای حکم شرعی مراتبی در نظر گرفته می شود. دو مرتبه اصلی، انشاء و فعلیت است. ویژگی مرتبه انشاء این است که باید بر اساس مصالح و مفاسد واقعیه باشد. مرتبه فعلیت، همان مرتبه ابلاغ حکم به مکلّف است.ابلاغ حکم ناظر به خصوصیات مکلف است. لذا اگر مکلف عاجز، ناسی، جاهل و ... باشد، چون ابلاغ حکم به این افراد قبیح است، حکم به فعلیت نمی رسد. 🔸جاهل یکی از افرادی است که خطاب کردن به او در زمانی که جاهل است، قبیح است. چون وقتی که جاهل است، این خطاب هیچ گونه محرّکیّتی برای او ندارد فلذا خطاب لغو خواهد شد. 🔸در چنین مواردی به دلیل وجود مشکلی در مکلّف، خطاب به دست او نمی رسد. حکمی انشاء می شود اما به فعلیت نمی رسد و چون انشاء تابع مصالح و مفاسد است، عدم خطاب به این معناست که ممکن است که مصلحتی از مصالح از دست او برود و یا محتمل است که مرتکب فعلی شود که دارای مفسده است. در نتیجه ثبوت (مرتبه انشاء) و اثبات (مرتبه فعلیت) بر هم منطبق نخواهند بود. 🔸اما مجتهد باید راهی را پیدا کند که شارع بتواند به طریقی هر آنچه که در عالم انشاء هست را به دست مکلف برساند و آنگاه از این طریق بتوانیم بگوییم که عمل به شریعت به تنهایی می تواند انسان را به کمال برساند. 🔸در مورد جاهل، چنین می توان گفت که شارع هرچند نمی تواند یک حکم خاص را که جاهل به آن جهل دارد، خطاب کند اما می تواند حکم عام دیگری جعل کند که عمل به آن حکم می تواند شخص را به مصلحت برساند و یا اینکه از مفسده برهاند. 🔸آن حکم عام، «ایجاب احتیاط» است. شارع می تواند به نحو عام (نه در مورد یک حکم خاص و مجهول) بیان کند که هر موقع مکلف در مسئله ای به دلیل جهل دچار شک شد، واجب است که احتیاط کند. احتیاط در شبهه وجوبیه او را به مصلحت می رساند و احتیاط در شبهه تحریمیه او را از مفسده می رهاند. 🔸یکی از خصوصیات این حکم این است که فقط برای حل مشکل فعلیت جعل شده است و طریق رساندن به سایر احکام است. لذا مجعول این حکم همانند سایر احکام (مثل نماز و روزه و ...) دارای مصلحت نیست لذا رفع و دفع آن نیز موجب تصویب نمی شود. 🔸مرحوم شیخ در حل یکی از اشکالات به حدیث رفع، این مسئله را مطرح می کند و بیان می دارد که می توان گفت آنچه را خدای متعال در مورد «ما لا یعلمون» رفع کرده است، «ایجاب احتیاط» است. در مواردی که دلیل خاص بر وجوب احتیاط وجود دارد، حدیث رفع آن وجوب را رفع می کند و در مواردی که قابلیت جعل وجوب وجود دارد، حدیث رفع، آن را دفع می کند. در نتیجه حدیث رفع، حاکم بر ادله احتیاط – بر فرض تمامیت دلالت آنها – خواهد بود. ✍️محسن ابراهیمی، تقریر جلسه 99/7/8، ج2 رسائل، مدرسه امام کاظم (ع) #رسائل #شیخ_انصاری #پای_درس_استاد #اصول_فقه @almorsalaat

♨️#معرفی_تدریس| رسائل بخش۳ (پایه8) 🎙مدرّس: محسن ابراهیمی 🌐آیدی: eitaa.com/ebrahimi845 🔰مکان تدریس: مَدرَس مصلّی (فعلا به صورت مجازی خداهد بود) ✅دوستانی که مایلند این درس را #انتخاب کنند جهت هماهنگی در #گروه زیر عضو شوند👇👇 https://eitaa.com/joinchat/3540058175C39d23a8152 📌انشالله صوت جلسات در کانال دروس مجازی المرسلات نیز بارگذاری خواهد شد👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1 #اصول_فقه @almorsalaat

#یاداشت| عنایت ویژه شهید ثانی (ره) به «کتاب الصلاه» در آثار خود در بین آثار شهید ثانی (ره) موضوعی که به چشم می خورد این است که ایشان عنایت زیادی به «کتاب الصلاه» داشته اند و حجم معتنابهی از آثار خودشان را به این موضوع اختصاص داده اند. در ادامه فهرست آثاری از ایشان که در آن ها به موضوع صلاه پرداخته اند، ذکر می شود: 1- کتاب «الروضه البهیه» شرح کتاب «اللمعه الدمشقیه» اثر شهید اول (ره): کتاب لمعه یک دوره کامل فقه است که شهید ثانی (ره) آن را شرح کرده است. دومین کتاب آن «کتاب الصلاه» است و در واقع یکی از حجیم ترین بخشهای الروضه است. 2- کتاب «المقاصد العلیّه» شرح کتاب «الالفیه» اثر شهید اول (ره): کتاب الفیه در مورد واجبات نماز است که شهید ثانی (ره) به شرح آن پرداخته است. 3- کتاب «الفوائد الملیّه» شرح کتاب «النفلیّه» اثر شهید اول (ره): کتاب نفلیه در موضوع مستحبات نماز است که شهید ثانی (ره) به شرح ان پرداخته است. 4- کتاب «روض الجنان» در شرح «ارشاد الاذهان» علامه حلی (ره): کتاب ارشاد الاذهان یک دوره کامل فقه است که شهید ثانی (ره) کتاب الطهاره و کتاب الصلاه آن را شرح کرده است. 5- کتاب «حاشیه القوائد»: کتاب «قواعد الاحکام» اثر علامه حلی (ره) و یک دوره کامل فقهی است که شهید ثانی (ره) از ابتدا تا کتاب المتاجر را حاشیه زده است. یکی از این کتب، کتاب الصلاه است. 6- کتاب «مسالک الافهام» در شرح «شرائع الاسلام» اثر محقق حلی (ره): کتاب شرائع یک دوره کامل فقهی است که شهید ثانی آن را شرح کرده است و یکی از این کتب، کتاب الصلاه است. 7- کتاب «حاشیه الشرائع»: شهید ثانی (ره) علاوه بر شرح شرائع، حواشی ای هم بر آن دارد که به جداگانه چاپ شده است. یکی از کتبی که ایشان حاشیه زده است، کتاب الصلاه است. 8- کتاب «حاشیه مختصر النافع»: کتاب مختصر النافع اثر محقق حلی (ره) و یک دوره کامل فقه است که شهید (ره) آن را حاشیه زده است. یکی از کتبی که حاشیه زده شده، کتاب الصلاه است. 9- کتاب «التنبیهات العلیّه علی وظائف الصلاه القلبیّه»: این کتاب در موضوع آداب قلبی نماز است. 10- کتاب «صلاه الجمعه»: این رساله، بحثی فقهی در موضوع صلاه جمعه است که شهید (ره) آن را مستقلا نگاشته است. ✍️محسن ابراهیمی #فقه @almorsalaat

#تقریر|خلاصه ادله مشهور و شیخ انصاری (ره) در موضوع و حکم معاطات بر اساس کتاب مکاسب ▫️شیخ انصاری (ره) در کتاب البیع پس از بررسی معنای بیع، وارد در کتاب معاطات می شود. در ابتدای کتاب معاطات ایشان موضوع و حکم معاطات را از نگاه مشهور بیان و سپس قول مختار را تبیین می کنند. 🔹قول مشهور و شیخ در موضوع معاطات ▫️جناب شیخ (ره) معتقدند که خاصه و عامه، موضوع معاطات را «تعاطی به قصد تملیک» می دانند. خود ایشان نیز این دیدگاه را قبول می کنند. ایشان در تبیین این مدعا و رد قول صاحب جواهر که مدعی است که مشهور، قائل به قصد اباحه هستند، علاوه بر استشهاد به عبارات متعددی از فقها که دلالت بر قصد تملکیک در معاطات دارد بیان می کنند که انچه در بین عامه مردم وجود دارد، قصد تملیک است و فقها نیز همان موضوع رایج بین مردم را مورد بررسی قرار می داده اند. 🔹قول مشهور در حکم معاطات ▫️مشهور فقها معتقدند که معاطاتی که به قصد تملیک است، افاده اباحه تصرف می کند و با تلف یکی از ثمن و مثمن، معامله لازم می شود. شیخ این قول را نمی پذیرد. در مقابل مشهور محقق کرکی قائل به ملکیت متزلزل است و همچنین به دلیل ناسازگاری قول مشهور در «قصد تملیک» و «افاده اباحه»، ظاهر قول مشهور را تاویل می برد و می فرماید که ایشان نیز قائل به ملکیت متزلزل بوده اند. جناب شیخ در اثبات اینکه مشهور قائل به اباحه هستند، عبارات متعددی از فقها را بیان می کنند. ▫️از عباراتی که شیخ از فقها بیان می کند و همچنین از جمع بندی ای که شیخ در پایان بحث انجام می دهند، ادله و مبانی زیر را می توان برای قول مشهور بیان کرد: 🔸اسباب حصول ملک، توقیفی هستند و در چنین سببی در شریعت وجود ندارد. لذا کانّ عقدی وجود ندارد. اما افاده اباحه اجماعی است. 🔸در عقد بیع، ایجاب و قبول لازم است و از شروط صحت بیع، ایجاب و قبول است، در نتیجه ملکیت حاصل نمی شود. 🔸اجماع بر اینکه معاطات بیع نیست و به تبع افاده ملکیت ندارد. این نگاه استفاده از آیه احل الله البیع را منتفی می کند. 🔸شهره محققه تا زمان محقق ثانی بر قول به اباحه. 🔸اصالت عدم ملک. به این معنی که اگر شک داریم که ملک حاصل شده است یا نه، اصل (استصحاب) بر عدم حصول ملک است. ▫️یکی از اشکالاتی که به قول مشهور شده این است که برخی از تصرفات همچون وطی جاریه، نماء، توریث و ... متوقف بر ملک است و اباحه تصرف جائز نیست. شیخ جوابی را که به این اشکال بیان می کند این است که یا می توان گفت که ایشان این تصرفات را جائز نمی دانند و یا اینکه قائل به ملکیت آناًما قبل از تصرف هستند. جناب شیخ عباراتی از فقها را در تایید این جواب ذکر می کنند. البته خود شیخ ملکیت آناما را در تصحیح این تصرفات قبول ندارد. 🔹قول شیخ (ره) در حکم معاطات ▫️در مقابل مشهور، محقق ثانی (ره) اولین کسی است که قائل شده است که معاطات افاده ملکیت می کند. شیخ علاوه بر اینکه ادله قول مشهور را پاسخ می دهد، این قول را می پذیرد و ادله ای برای آن بیان می کند: 🔸آیه احل الله البیع: حلیت در این آیه به معنای صحت است و دلالت بر صحت بیع دارد. از انجایی که این آیه به معنای عرفی آن حمل می شود و معاطات نیز عرفا بیع است، در نتیجه بر اساس این آیه، معاطات صحیح است و در نتیجه افاده ملک می کند. 🔸سیره مستمره: ایشان یکبار این دلیل را در ابتدا بیان می دارند و سپس آن را رد می کنند. اما در نهایت در جمع بندی ادله دوباره آن را در ضمن ادله قول به ملک ذکر می کنند. 🔸اجماع مرکب: به این صورت که می توان با برخی ادله صحت معاطات در هبه و اجاره را اثبات کرد و سپس بگوییم که در بین فقها یا برخی قائلند که معاطات مطلقا صحیح نیست و اینکه قائلند مطلقا صحیح است و تفاوتی بین هبه و صلح با بیع وجود ندارد. 🔸اجماع: محقق ثانی با تاویل بردن «اباحه» در کلمات فقها به «ملک متزلزل»، ادعای اجماع بر این قول را بیان می کنند. ▫️مرحوم شیخ در نهایت، بر اساس مبنای تراکم ظنون، در وزن کشی ادله قائلین به اباحه و ادله حصول ملک، ادله ملک را ترجیح می دهند و حصول ملک را می پذیرند. ✍️محسن ابراهیمی #فقه #مکاسب @almorsalaat

#معرفی_تدریس| بدائه النحو 🎙مدرس: محسن ابراهیمی @ebrahimi845 📌تدریس این کتاب به صورت مجازی از روز شنبه 1400/6/27 آغاز و صوت آن در کانال دروس مجازی المرسلات بارگذاری خواهد شد👇👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1 #ادبیات_کاربردی #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

#مشاوره_مجازی ⁉️#سوال_شما: سلام علیکم. من درس خارج هستم. ولی شدیداً در بحث منطق احساس کمبود میکنم. با توجه به اینکه صوت استاد فرحانی کیفیت نداره و برای سال ۸۲ هست ، اگه صوت المنطق استاد هاشمی را دنبال کنم و کار کنم، کفایت می‌کنه و بی‌نیاز میشم؟؟ تشکر. ✅#پاسخ_مشاور: محسن ابراهیمی #منطق #جبران_گذشته @almorsalaat

#تقریر| خلاصه ادله شیخ انصاری در لزوم معاطات ▫️ایشان پس از اینکه مسئله صحت معاطات را به پایان می رسانند و قائل می شوند که معاطات افاده ملکیت می کند، وارد در بررسی لزوم معاطات می شوند. ▫️ایشان پس از بیان اقوال در مسئله می فرمایند که آنچه که با قواعد اوفق است، این است که معاطات افاده لزوم می کند. ایشان ادله زیر را به ترتیب بر لزوم معاطات بیان می کنند: 1- اصالت لزوم: به معنای استصحاب بقای ملکیت پس از رجوع مالک اول. به این معنا که پس از اینکه معاطات انجام شد، یقین داریم که ملکیت حاصل شده است. پس از رجوع مالک اول شک می کنیم که آیا ملکیت هنوز باقیت یا خیر؟ استصحاب می کنیم و حکم می کنیم که ملکیت باقیست. قابل توجه است که این استدلال مبتنی بر این است که لزوم و جواز، صفت ملک نیستند و ملک تقسیم به جائز و لازم نمی شود و الا اشکالاتی متوجه استدلال می شود. 2- روایت «الناس مسلطون علی اموالهم» 3-روایت «لا یحلّ مال امرئ الا عن طیب نفسه» 4- آیه «... ان تکون تجاره عن تراض» 5- آیه «لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل» 6- روایاتی که دلالت بر لزوم خصوص بیع می کنند همانند «البیعان بالخیار ما لم یفترقا» بنا بر اینکه معاطات عرفاً بیع است. 7- آیه «أوفوا بالعقود» بنا بر اینکه مراد از عقد، مطلق عهد است و اختصاصی به وجود لفظ ندارد. ▫️ایشان پس اینکه ادله را بیان می کنند و نتیجه می گیرند که معاطات بر اساس این ادله افاده ملک لازم می کند، به وجود اجماع در مسئله می پردازند. می فرمایند که ظاهرا اجماع وجود دارد که معاطات افاده لزوم نمی کند و برخی از فقها نیز صریحاً ادعای اجماع کرده اند. همچنین شهرت محققه ای بر عدم لزوم معاطات وجود دارد که تقویت کننده اجماع است. ▫️ایشان به دو دلیل این اجماع را قبول نمی کنند: اولاً اینکه بر اساس برخی عبارات چنین اجماعی اساساَ وجود ندارد ثانیا بر فرض وجود اجماع، کاشف از قول معصوم (ع) نیست. چرا که عمده فقها تا زمان محقق کرکی، قائل به عدم ملکیت بوده اند و در نتیجه اصلا مسئله لزوم برای آنها مطرح نبوده است و قول به عدم لزوم سالبه به انتفای موضوع است. ▫️اما ایشان در ادامه می فرمایند که هرچند که قطع به وجود اجماع وجود ندارد، اما ظن به وجود اجماع بر عدم لزوم، در صورتی که لفظ دالّ بر انشاء تملیک وجود نداشته باشد، وجود دارد. آنگاه ایشان قول به «لزوم معاطات مع وجود لفظٍ دالٍّ علی انشاء تملیک» را با ادله زیر تقویت می کنند: 1- اجماع ظنی بر این قول 2- وجود سیره بر عدم اکتفاء به صرف تعاطی در معاملات خطیره در ایجاد لزوم 3- ظهور برخی روایات ▫️ایشان در اینجا بحث را پایان می دهند و در واقع قائل می شوند که برای لزوم معاطات نیاز به وجود لفظ دال بر انشاء تملیک است. ▫️در ادامه وارد بررسی روایات «انما یحلل الکلام و یحرم الکلام» می شوند. این روایت در مورد معاطات مورد بحث قرار گرفته است. ▫️پس از بررسی این روایت و تفسیر آن، این روایات قابلیت پیدا می کند که نه تنها لزوم معاطات، بلکه صحت آن را مورد خدشه قرار دهد. چون این روایت بیان می دارد که اگر در جایی، ایجاب وجود نداشته باشد، اصلا معامله ای محقق نمی شود. این مطلب تا آنجاست که برخی بر اساس این روایت قائل شده اند که معاطات حتی افاده اباحه نیز نمی کند. ▫️ایشان پس از بررسی این روایت، مبحث صحت و لزوم معاطات را بر اساس مختار خود در تفسیر روایت «انما یحلل» جمع بندی نمی کنند اما می توان چنین نتیجه گرفت که چون ادله محکمی بر صحت معاطات بیان شد، این روایت نمی تواند ملکیت معاطات را خراب کند. اما این توان را دارد که لزوم ان را تحت الشعاع قرار دهد. لذا می توان گفت که شیخ بر اساس این روایت و روایاتی مشابه، لزوم معاطات را نمی پذیرند. ▫️ در ضمن تنبیهات معاطات نیز قرائنی بر عدم لزوم معاطات در نظر شیخ وجود دارد. ▫️نکته قابل توجه این است که این نوع از جمع بندی ادله فقط با مسلک تراکم ظنون قابل توجیه است والا در نگاه قالبی به ادله، پس از بیان اصالت لزوم و ادله اجتهادی دال بر لزوم، جایی برای بررسی سایر ادله وجود ندارد و باید حکم به لزوم شود. ✍️محسن ابراهیمی #فقه #مکاسب #معاطات @almorsalaat 🔊🔊در تفصیل این مطلب و تطبیق آن بر عبارات مکاسب، می توانید صوت زیر را بشنوید👇👇

#شرح_مکاسب| جمع بندی دیدگاه شیخ در صحت و لزوم معاطات 🎙استاد علی فرحانی 📌استاد در این صوت، بر اساس متن کتاب مکاسب، دیدگاه شیخ در مورد صحت معاطات و لزوم آن را جمع بندی می کنند. با دقت در مطالب این صوت نیز، جوانبی از روش استنباطی شیخ روشن می شود. #فقه #پای_درس_استاد @almorsalat

📝#تقریر| گزارشی از ماجرای «قصد امتثال امر» از «امرسازی» تا «انکار» ▫️در میان اصولیین واجبات به دو دسته کلی تعبدی و توصلی تقسیم می شود. تعبدی آن واجبی است که باید به قصد قربت انجام شود و توصلی آن است که صرف تحقق آن کافی است و نیازی به قصد قربت در آن نیست. البته معنای تعبدی، اختلافی است و تفاصیل بیشتری دارد که می توان به کتاب «اصول الفقه» و «مناهج» مراجعه کرد. ▫️مشهور اصولیین، مصداق قصد قربت لازم در تعبدیات را در بحث تعبدی-توصلی، «قصد امتثال امر» می دانند. اما برخی از ایشان در مباحثی دیگری که اشاره خواهد شد، دست از این مبنا برمی دارند و قصد مطلوبیت و محبوبیت آن فعل و بلکه احتمال مطلوبیت و محبوبیت را کافی می دانند. ▫️بر اساس اینکه چه چیزی را مصداق قصد قربت لازم در تعبدیات می دانند، سه مسلک عمده بوجود آمده است: 1️⃣مسلک اول: لزوم قصد امتثال امر ▫️چند مسئله در این مسلک وجود دارد: ▪️1- مسئله اول این است که برخی معتقد شده اند که اخذ قصد امتثال در ماموربه واجبات تعبدی استحاله دارد. به این معنا که محال است که در امر «اقیموا الصلاه»، «قصد امتثال امر» به عنوان جزء و یا شرط صلاه قرار گیرد. تقاریر مختلفی برای استحاله قصد امتثال امر، بیان شده است. (ر.ک: مناج الوصول و سیری کامل در اصول) ▫️برخی از اصولیین همانند حضرت امام (ره) هیچکدام از این وجوه استحاله را نمی پذیرند و اخذ قصد امتثال را در مأمور به ممکن می دانند. اما عمده اصولیین استحاله را پذیرفته اند. ایشان از طرفی اخذ قصد امتثال را محال و از طرفی ملاک عبادیت عبادت را قصد امتثال می دانند، لذا برای جمع بین این دو به راههای دیگری متمسک شده اند. به عنوان نمونه مرحوم آخوند (ره) معتقدند که اساسا قصد امتثال امر از اجزائ مامور به نیست بلکه دخیل در غرض است و عقل وادی امتثال، حاکم بر آن است. اصل خارج کردن قصد امتثال از عداد سایر اجزا و شروط را مرحوم شیخ اعظم نیز، در بحث رجحان احتیاط در عبادات بیان کرده است. ▫️یکی دیگر از راهها که منسوب به محقق نائینی است (البته مرحوم آخوند نیز آن را احتمال داده و نقد کرده است) و مرحوم مظفر نیز در اصول فقه آن را پذیرفت، نظریه متمم جعل است. این نظریه را مرحوم امام (ره) نیز در مناهج مورد بررسی قرار داده است. ▫️خلاصه اینکه یا باید اخذ قصد امتثال امر در مامور به ممکن باشد و یا باید به طریقی، دلیلی برای لزوم قصد امتثال پیدا شود. ▪️2- در این مسلک پس از اینکه لزوم قصد امتثال امر، پذیرفته شد، سوالی که ایجاد می شود، این است که آن امر چه ویژگی ای باید داشته باشد؟ در پاسخ به این سوال اقوال متعددی وجود دارد همانند: الف) امر بالخصوص همانند «اقیموا الصلاه» برای کسانی که می خواهد نماز را بدون هیچ گونه شک و تردیدی در اجزاء و شرایط بخواند ب) امر اجمالی همانند «اقیموا الصلاه» برای کسی که قبله را نمی داند و می خواهد به چهار طرف نماز بخواند. (اشکال ابن ادریس در مسئله علم اجمالی). ج) امر عقلی. د) امر شرعی بدست آمده از ملازمه با امر عقلی. ه) امر مولوی. و) امر ارشادی. ز) امر نقلی ولو ارشادی. (قابل توجه است که این اقوال هم عرض نیستند). ▪️3- یکی دیگر از مسائل موجود در این مسلک امر سازی است. از آنجایی که گاهی امر موجود از فعلیت ساقط می شود (همانند مسئله ضد) و یا اینکه اساسا امری در مسئله وجود ندارد (مسئله شبهه وجوبیه بین وجوب و اباحه) و یا به هر دلیل دیگری، امر وجود ندارد و از طرفی لازم است که مکلف، قصد امتثال امر داشته باشد، قائلین به این مسلک از طرق مختلفی بر اساس مبنایی که برای امر در مسئله قبل پذیرفته اند، دست به امرسازی می زنند. برخی از این طرق عبارتند از: الف) ترتب. ب) ملازمه بین ثواب و امر در جایی که ثواب مفروض است. ج) امر عقلی محض. د) ملازمه امر عقلی و شرعی. ه) امر ارشادی شارع. و) امر استحبابی در مسئله تبدیل امتثال به امتثال) امر استحبابی در قاعده در تسامح ادله سنن. 2️⃣مسلک دوم: کفایت قصد مطلوبیت ▫️ظاهر اصولیین در مسئله تعبدی و توصلی این است که تنها ملاک عبادیت عبادت، «قصد امتثال امر» است و بلکه بر انحصار آن، دلیل اقامه می کنند. اما وقتی که از این بحث خارج می شوند و وارد در مسائلی می شوند که در انها امر وجود ندارد، اگر نتوانند امری بتراشند، دست از این ملاک بر می دارند. برخی از این مسائل عبارتند از: ضد، عبادیت طهارات ثلاث، رحجان احتیاط در عبادات. ▫️پس از دست برداشتن از لزوم «قصد امر»، به سراغ سایر مصادیق قصد قربت همانند «قصد مطلوبیت» و یا «قصد محبوبیت» می روند. آخوند (ره) و مرحوم مظفر (ره) بیان می دارند که اشکال استحاله فقط در «قصد امتثال» جاری است و سایر مصادیق مبتلا به این اشکال نیستند. اما امام (ره) در مناهج برخی از تقریرات اشکال را در این موارد نیز جاری می دانند. هر چند این اشکالات نیز قابل حل هستند. 3️⃣مسلک سوم: کفایت قصد احتمال مطلوبیت ▫️در مسلک اول و دوم باید علم به امر و یا حداقل علم به ملاک امر وجود داشته باشد. در مسلک دوم، در جایی که امر وجود داشته است و در حال حاضر، از فعلیت ساقط شده است، اینکه قبلا امر فعلی بوده است، دلالت دارد بر این که پس مصلحت و مطلوبیت آن باقیست و الآن به دلیل مانع فقط فعلیت آن برداشته شده است. ▫️اما گاهی همانند مسئله رجحان احتیاط در عبادات در فرض دوران بین وجوب و اباحه یا کراهت، نه تنها علم به امر وجود ندارد، بلکه مطلوبیت آن عمل نیز محرز نیست چون احتمال کراهت و یا اباحه نیز وجود دارد. در این مسئله برخی از اصولیین همانند شیخ اعظم (ره) در رسائل، قصد احتمال مطلوبیت را نیز کافی می دانند. ▫️در این مسلک در مورد منشأ احتمال مطلوبیت دو گرایش وجود دارد: برخی معتقدند هر احتمالی از هر جایی که باشد ولو نیش غولی باشد را می توان معتبر دانست و بر اساس آن عبادت را به قصد احتمال مطلوبیت انجام داد . اما برخی معتقدند که این احتمال باید یک منشأ صحیحی همچون خبر ضعیف و یا فتوا داشته باشد. ▪️برخی از مباحثی از علم اصول که درگیر این مسئله هستند، عبارتند از: تجری و مسئله ترتب ثواب در نزاع شیخ و محقق سبزواری در ملازمه بین ثواب و امر، ضد و ترتب، عبادیت طهارات ثلاث، تعبدی و توصلی، تبدیل امتثال به امتثال (پاروقی اصول فقه در ابتدای اجزاء)، علم اجمالی و صلات به اربع جهات، رجحان احتیاط در عبادات، اطلاق و تقیید. ✍️محسن ابراهیمی ۰۰/۰۷/۱۰ #اصول_فقه #پای_درس_استاد @almorsalaat 🔊در تفصیل این مطلب صوت زیر را از استاد فرحانی #بشنوید👇👇

🌀#اصول_فقه|بحثی جامع در موضوع قصد امتثال امر 🎙استاد علی فرحانی 📌استاد در این صوت که ویرایش شده جلسات 5، 6، 9 و 11 اسفند 99 از تدریس رسائل در مدرسه امام کاظم (ع) است، به مناسبت بحث از رجحان احتیاط در عبادات، بحث مفصلی در مورد قصد امتثال امر و نگاه های مختلف موجود در آن را مطرح می کنند. از امتیازات این صوت این است که به عمده بخش های ان به صورت پرسش و پاسخ و گفتگو است. #پای_درس_استاد #رسائل @almorsalaat

#مشاوره_مجازی ⁉️#سوال_شما| سلام علیکم. برای تطبیق منطق و کاربردی کردن منطق. چه نکات و کتبی مد نظرتون هست تا یک طالب علم بعد از مدتی ذهنش منطقی بشود؟؟؟. میخوایم کارگاه منطق تشکیل بدیم که طلبه مهارت منطق رو به دست بیاره. ✅#پاسخ_مشاور: پاسخ حجت الاسلام ابراهیمی را در این صوت #بشنوید. #منطق @almorsalaat

♨️فهرست دروس #سطح_یک از #اساتید_المرسلات 1️⃣پایه اول 📚دانش صرف/استاد حامد سامی eitaa.com/almorsalaat/4478 📚بدائه النحو/ استاد محسن ابراهیمی eitaa.com/almorsalaat/4263 📚منطق شهید مطهری/ استاد سید محمد هاشمی eitaa.com/almorsalaat/3913 2️⃣پایه دوم 📚المنطق/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/1349 📚المنطق از ابتدا تا ابتدای صناعات/ استاد سیدمحمد هاشمی eitaa.com/almorsalaat/4206 📚المنطق از صناعات/ استاد سیدمحمد هاشمی 📚دانش منطق/ استاد محمد مهدی ستوده eitaa.com/almorsalaat/4384 📚جمع بندی المنطق/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/1011 📚برهان و عرض ذاتی/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/1744 📚سیوطی/ استاد محمد مهدی مقدسی eitaa.com/almorsalaat/4378 3️⃣پایه سوم 📚مغنی الادیب/ استاد محمد مهدی مقدسی 4️⃣پایه چهارم 📚الموجز/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/3959 📚حلقه اولی/ استاد محمد مهدی ستوده eitaa.com/almorsalaat/4367 📚لمعه از ابتدا تا کتاب الزکاه/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/2636 📚لمعه از کتاب الصلاه/ استاد محسن ابراهیمی 5️⃣پایه پنجم 📚اصول الفقه مظفر از ابتدا تا اجتماع امر و نهی/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/1247 📚اصول الفقه مظفر از ابتدا تا اجتماع امر و نهی/ استاد سید محمد هاشمی eitaa.com/almorsalaat/3595 📚حلقه ثانیه از ابتدای کتاب تا ابتدای الدلیل العقلی/ استاد محمد مهدی ستوده 📚لمعه از متاجر/ استاد سید مجتبی جواهری 📚دروس تمهیدیه ایروانی از ابتدای ج2 تا ابتدای ایقاعات/ استاد محمد مهدی ستوده eitaa.com/almorsalaat/4398 6️⃣پایه ششم 📚اصول الفقه مظفر از اجتماع امر و نهی تا پایان/ استاد علی فرحانی eitaa.com/almorsalaat/1588 📚اصول الفقه مظفر از اجتماع امر و نهی تا پایان/ استاد سید محمد هاشمی 📚حلقه ثانیه از الدلیل العقلی تا پایان کتاب/ استاد محمد مهدی ستوده 📚لمعه از ارث تا پایان/ استاد سید محمد هاشمی eitaa.com/almorsalaat/3770 📚دروس تمهیدیه ایروانی از ابتدای ج3 تا ابتدای حدود/ استاد محمد مهدی ستوده 📌این فهرست به تدریج تکمیل و لینک دانلود دروس قرارداده خواهد شد. #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

🌀#یادداشت| #قاعده: نباید مستلزم #فقه_جدید شود. 🔰یکی از نکاتی که در استنباطات فقها به چشم می خورد این است که فتوایی که بدست می آید و روشی که اتخاذ می شود نباید مستلزم #فقه_جدید شود. چرا که در اینصورت همین استلزام، موجب بطلان طریق و فتوا می گردد. 🔰در عبارات زیر برخی از تصریحات فقها به این مسئله ذکر شده است 📝أمّا في الطائفة الدالّة على وجوبهما للشكّ‌ في الزيادة و النقيصة فلإجمال أخبارها، و إعراض الأصحاب عنها، مع أنّ‌ العمل بها بما هو أظهر معانيها يوجب #فقها_جديدا. (محقق نائینی، کتاب الصلاه ج2 ص329) 📝و أنت خبير بأنّه مستلزم #لفقه_جديد و اختلال فيه، و لم يختلج ذلك التعارض و العلاج في ذهن #فقهاء_الشريعة، و ليس مبنى فقه الإسلام على نحوه، و هو #كاف في فساد هذا التوهّم‏. (امام خمینی المکاسب المحرمه ج1ص331) 📝و هناك حقيقة مرّة، و هي انّ‌ التأكيد على حجية قول الصحابي لأجل انّ‌ حذفه من الفقه السنّي يوجب انهيار صرح البناء الفقهي الذي أشادوه، و تغيّر القسم الأعظم من فتاواهم، و حلول فتاوى أُخر محلّها ربما استتبع #فقهاً_جديداً لا أُنس لهم به (آیت الله سبحانی، الانصاف ج2 ص550) 📝...في غاية الإشكال، لعدم استلزام القول بالضمان #فقها_جديدا، فإنّ‌ التفويت من موجبات الضمان. و معدومية عمل الحر لا تقتضي سقوطها عن المالية كما مرّ مفصّلا (آیت الله مروج، هدی الطالب ج1 ص85) 📝بل مقتضى ذلك حتى مع الاستقلال المجمع على خلافه، و على تقديره فلا ينبغي حصرها في الأمور المذكورة، بل هي إلى عدم الحصر أقرب منه. بل فتح هذا الباب يقتضي #فقها_جديدا لا ينطبق على أصول الإمامية (جواهر الکلام ج38 ص210) 📝مع أنّ‌ التمسّك بعموم «نفي الضرر» في موارد الفقه من دون انجباره بعمل بعض الأصحاب يؤسّس #فقهاً_جديداً (مکاسب شیخ، ج3 ص220) 📝أمّا أدلّة حمل فعل المسلم و قوله على الصّحة فيشكل التّعويل عليها و إثبات الآثار الواقعيّة لاستلزامه #فقها_جديدا كما لا يخفى فلا بدّ من أن تحمل على مجرد عدم التفسيق (سید یزدی، حاشیه المکاسب ج1 ص36) 📝و ما هو شأن اللزوم استقرار الضرر و عدم التمكن من رفعه، و هنا عدم التمكن من رفعه، إلاّ أنّ‌ اعمال قاعدة الضرر في الفقه بهذا الترتيب يؤسس #فقها_جديدا كما عن غير واحد من الاعلام. ( محقق اصفهانی، حاشیه المکاسب ج4 ص389 📝و لكن لا يخفى أنّ‌ مثل هذا المشي في الفقه يورث #فقها_جديدا، يعرض عنه المخالف و المؤالف، فتمام النظر في زماننا هذا إلى كيفية مشيهم، في الأخذ بما عملوا به و طرح ما طرحوا (محقق عراقی، شرح تبصره ج2 ص141) و لكن العمل بحديث الرّفع في كثير من أمثال المقام غير معهود بل لعلّ‌ العمل بها يستلزم #فقها_جديدا (سید احمد خوانساری، جامع المدارک ج2 ص164) 📝فإنّ إلقاء الإطلاقات و العمومات على أصحاب الكتب و الأصول إلى‏ ما شاء اللَّه، مع بيان مقيّداتها و مخصّصاتها منفصلةً ببيان مستقلّ لأغراض و مصالح، منها فتح باب الاجتهاد و الدراسة، و فيهما من البركات و تشييد أركان الدين إلى ما شاء اللَّه، ففيها يكون تقييد المطلق و تخصيص العامّ رائجاً هيّناً عليه بناء فقه الإسلام، و رفع اليد عنه مستلزم لتأسيس #فقه_جديد (امام خمینی، کتاب الطهاره ج1 ص459) 📝بل لو بني على العمل بما أعرض عنه الأصحاب لحصل لنا #فقه_جديد، فالمتعين تأويله أو طرحه (سیدمحسن حکیم، مستمسک عروه ج5 ص 91) ⁉️اینکه مایز #فقه_جدید از #فقه_سنتی و تمایز آن با #فقه_پویا و تاثیر فهم و سیره فقهای سابق در اجتهاد چیست؟ ظاهرا مسئله ای مهم است که حدود و ثغور آن باید تبیین شود. ✍️محسن ابراهیمی 1400/7/20 @almorsalaat

📝#یادداشت| سه تقریر از یک تدریس ▫️رساله سیر و سلوک منسوب به علامه بحرالعلوم (ره) و مورد توجه علاقه مندان به عرفان اسلامیست. ▫️این رساله توسط علامه طباطبایی (ره) تدریس و تاکنون سه تقریر از آن جلسات توسط شاگردان علامه که حاضر در جلسه درس بوده اند، منتشر شده است. ▫️متن این سه تقریر به نحو عجیبی شبیه به یکدیگر است به نحوی که انسان گمان میکند که هر سه را یک نفر نوشته است. فارغ از اینکه دلیل این همه شباهت چیست، اما تشابه این سه متن، اصالت و صحت آنها را تضمین و اعتماد به محتوا را افزایش می دهد. ▫️این سه کتاب در عین یکی بودن، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند. ▫️رساله لب اللباب به قلم مرحوم علامه طهرانی در چهلمین روز رحلت علامه نگارش یافته است. متن روان و قابل فهمی دارد و ایشان توضیحاتی را در پاورقی اضافه نکرده اند و فقط مشتمل بر متن تقریر است. البته ایشان حواشی خود را در کتابی مستقل بر اصل رساله نگاشته اند. ▫️متن کتاب جام صهبا تقریرات آیت الله سید عبدالله جعفری از درس علامه است. همانگونه که گذشت بین این کتاب و لب اللباب حتی در الفاظی که به کار رفته بیش از ۹۵درصد یکسانی وجود دارد. ▫️حاشیه این کتاب (که عمده حجم این کتاب نیز مربوط به حواشی آن است) توسط مولفی گمنام به نام (ص ج) که به فرموده خودشان از شاگردان آیت الله پهلوانی و آیت الله جعفری بوده اند، نگارش یافته است. ▫️ایشان در حاشیه این کتاب با ذکر نکاتی که آیت الله جعفری در ضمن بازخوانی متن بیان کرده اند و همچنین مطالبی مرتبط از سایر آثار علامه طباطبایی خصوصا المیزان و آثار آیت الله پهلوانی و سایر بزرگان و نکاتی از جانب خودشان، به نحوی مطالب کتاب را شرح و تفصیل داده و یا تکمیل کرده اند. این حاشیه از مزایای این کتاب است و حاوی نکات قابل استفاده است. ▫️کتاب ثمرات حیات، مجموعه یادداشت های آیت الله پهلوانی است. در ابتدای جلد اول این کتاب، یادداشت های ایشان از درس رساله سیر و سلوک علامه ذکر شده است. هر چند یادداشت های ایشان نسبت به دو تقریر دیگر، خیلی نواقص دارد، اما بخش های موجود کاملا شبیه دو تقریر دیگر است. ▫️در مجموع به نظر می رسد که از بین این سه تقریر رساله لب اللباب و جام صهبا کامل و یکسان هستند و البته حواشی جام صهبا، حاوی نکات مهم و قابل استفاده ایست. ▫️شکرالله مساعیهم. ✍️محسن ابراهیمی ۰۰/۸/۱ #اخلاق_و_عرفان #در_محضر_علامه @almorsalaat

#مستدرک ▫️پس از انتشار یادداشت فوق (سه تقریر از یک تدریس)، چند نفر از اعضای محترم و بزرگوار کانال پیام دادند که مولف محترم کتاب «جام صهبا» استاد بزرگوار «شیخ جعفر صالحان» هستند که هم اکنون در یکی از مساجد تهران مشغول به فعالیت های تربیتی نیز می باشند و علاوه بر این کتاب و کتاب «نور وحدت»، آثار دیگری را نیز تالیف کرده اند. ▫️از آنجایی که بنده، سابقه آشنایی با ایشان نداشتم و فقط از طریق کتاب «جام صهبا» و «نور وحدت» از برکاتشان بهره مند بودم، لذا در این یادداشت نیز همانطور که ایشان در این دو کتاب خود را معرفی کرده بودند،با نام (ص ج) از ایشان یاد شد. ▫️خدا را شاکریم به واسطه این کتاب با یکی از اساتید بزرگوار آشنا تر شدیم و همچنین از بزرگوارانی که محتوای کانال را ملاحظه می فرمایند و نکات تکمیلی و اشکالات آن ها و نظرات خود را بیان می دارند، بسیار تشکر می کنیم. ✍️محسن ابراهیمی 00/08/04 #یادداشت #اخلاق_و_عرفان @almorsalaat

♨️فهرست دروس #مدرسه_مجازی_المرسلات در سال تحصیلی جاری 🔵🔵دروس سطح یک ✅دانش صرف/ حامد سامی ✅بدائه النحو/ محسن ابراهیمی ✅المنطق از ابتدا/ سید محمد هاشمی ✅المنطق صناعات/ سیدمحمد هاشمی ✅مغنی الادیب/ محمد مهدی مقدسی ✅الموجز/ سید محمد هاشمی (از ترم دوم) ✅لمعه از صلاه/ محسن ابراهیمی ✅لمعه از متاجر/ سید محتبی جواهری ✅اصول الفقه2/ سید محمد هاشمی 🔵🔵دروس سطح عالی ♦️مکاسب بخش1/ محمد مهدی ستوده ♦️مکاسب بخش3/ سید محمد هاشمی ♦️دروس تمهیدیه ج3/ محمد مهدی ستوده ♦️مکاسب از شروط متعاقدین/ استاد علی فرحانی ♦️مکاسب از شروط العوضین/ استاد علی فرحانی 💠رسائل بخش3/ محسن ابراهیمی 💠رسائل از ابتدای استصحاب/ استاد علی فرحانی 💠حلقه ثانیه/ محمد مهدی ستوده ✴️کفایه از ابتدا/ استاد علی فرحانی ✴️کفایه از مطلق و مقید/ استاد علی فرحانی ✴️کفایه از نواهی/ استاد علی فرحانی ⭕️محاضرات آیت الله سبحانی از ابتدا/ استاد سید محمد فاطمی 🔊🔊صوت این دروس به صورت روزانه در کانال #مدرسه_مجازی_المرسلات بارگزاری میشود👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1 #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat @majazi_almorsalaat

💢 #تقریر| لزوم بازیابی و تجمیع دوباره منابع روایی 💠 بر اساس اندیشه های کلامی(مراد علم عقاید است چه بر مشرب کلام قدمایی و چه بر مشرب فلسفی) دین اسلام دارای سه منبع کتاب و سنت و عقل است. از جهت حجم محتوایی و هم از جهت کاربرد فعلی علمای اسلام، عمده منابع، روایات اهل بیت علیهم السلام هستند. و در تبیین الگوی تولید علوم انسانی بیان شد که یکی از کارهای مقدماتی، فحص و یأس کامل از روایات و تهیه جامع روایی برای هر موضوع است. 💠 در نوشته سابق بیان شد که برای این غرض لازم است که ساختار تبویبی کتب روایی شکسته شود و در همه ابواب جستجو صورت گیرد. موضوع این نوشتار (که خلاصه بیانات استاد در جلسه ششم از مجموعه جلسات پنجشنبه های مفتاح است) این است که لازم است ابتدا منابع روایی یک بار دیگر #بازیابی_و_تجمیع شوند. منظور از این کلام، با توجه به سیر تطور حدیث و سیر تدوین کتب روایی مشخص می شود. 💠 معروف است که قبل از تدوین کتب اربعه، 400 اصل روایی وجود داشته اند که در قرن 4 و 5 ، توسط محمدون ثلاث رضوان الله علیهم، این اصول تبویب شده اند. 💠نکته ای که باید توجه داشت از دو جهت است: اول اینکه با توجه به برخی شواهد، هم قبل از تدوین کتب اربعه، روایات منحصر در اصول اربعمائه نبوده اند و هم کتب اربعه، همه روایات موجود در اصول را تبویب نکرده اند. (مراجعه شود: مقدمه کتب اربعه، مقدمه حدائق محدث بحرانی، ج4رسائل ص 130، آقارضا همدانی در مصباح الفقیه و بحث خبر واحد رسائل، همچنین جامع الرواه اردبیلی در جایی که روایاتی که در کتب اربعه نیستند را از اصول نقل می کند) 💠اما واقعیتی که وجود دارد اینست که تاثیر کتب اربعه به گونه ای بوده و هست که ارزشمندی آنها با سایر کتب روایی قابل قیاس نیست و از همان ابتدا تا کنون این چهار کتاب در واقع کتب اصلی شیعه از جهت افتاء و همچنین حجیت هستند. به گونه ای که از همان ابتدا عمده توجه به کتب اربعه بود و حتی کتاب های روایی دیگری که در همان دوره تدوین شده اند همانند سایر کتب صدوق و کتاب تحف العقول، تا همین الآن حجیت کتب اربعه را ندارند. و برای حجیت بخشی به روایات آنها باید مسیر طولانی را طی کرد. 💠از زمان تدوین کتب اربعه تا زمان ابن ادریس حلی، تقریبا روایات منحصر در آن کتب شد تا اینکه ابن ادریس، با وجود اینکه خبر واحد را حجت نمی دانست، از روایاتی استفاده می کند که برخی از آنها در کتب اربعه نیستند و یا حتی در اصول اربعمائه هم نیستند. (برای توضیح مبنای ابن ادریس در جمع بین عدم حجیت خبر واحد و استفاده از چنین روایاتی، میتوان به "ان قلت" آخر بحث اجماع منقول از کفایه مراجعه کرد) 💠 بعد از ابن ادریس دوباره همه علما همان روال سابق کار با کتب اربعه را ادامه می دهند تا دوره اخباریین که جوامع ثانوی روایی همانند بحار و وسائل و وافی، تدوین می شوند. البته وسائل و وافی، نیز تجمیع کتب اربعه است. اما علامه مجلسی در بحار سعی می کند که روایاتی که کمتر مورد توجه واقع شده اند را جمع اوری کند. لذا بخش محدودی از کتب اربعه را در بحار ذکر می کند. اما متاسفانه به دلیل ناشناخته ماندن ارزش بحار الانوار، این کتاب کمتر مورد استفاده جدی قرار می گیرد و همچنان کتب اربعه محور کار علماست. 💠 نظامات استنباطی علمایی همچون شیخ انصاری و آیت الله بروجردی و امام خمینی(ره) این اجازه را می دهند که بتوان با سایر روایات هم کار کرد و این امر مسئله مهمی است که دست ما را در تولید علوم انسانی برای استفاده از سایر روایات باز می کند. همینطور که ابن ادریس توانست حصر کتب اربعه را بشکند. در این مورد می توان به بررسی حجیت برخی روایات همانند خطبه امام حسین (ع) در روز عرفه(که در کتاب تحف آمده است) و خطبه شقشقیه امیرالممنین(ع) (که در نهج البلاغه آمده است) در کتاب ولایت فقیه آیت الله مومن که با نظام استنباطی امام خمینی کار می کنند، مراجعه کرد. 💠 نکته قابل توجه این است که با توجه به مصادر بحارالانوار که علامه مجلسی در مقدمه کتاب آورده است و همچنین بررسی تعداد روایاتی که از هر کدام از آن مصادر در کتاب بحار آورده شده است، می توان به این نتیجه رسید که حتی بحار الانوار نیز جامع همه منابع روایی نیست بلکه همینطور که علامه مجلسی خود قصد داشته اند و موفق به انجام آن نشده اند، می توان #مستدرک_بحارالانوار را تهیه کرد. 💠 البته باید توجه داشت که منظور از بازیابی منابع و یا ارزش بخشی به بحار الانوار این نیست که این روایات لزوما حجت هستند (کما اینکه روایات کتب اربعه هم لزوما حجت نیستند) بلکه منظور این است که با توجه به سیر تدوین کتب روایی می بینیم که می توان با تفحص بیشتر، روایات دیگری را بدست آورد که خصوصا با توجه به مبانی شیخ انصاری و آیت الله بروجردی و امام خمینی (ره) می توان در تولید علوم انسانی از آنها بهره گرفت. ✍محسن ابراهیمی @almorsalaat 🔊 توضیحات استاد را #بشنوید👇👇

💢 سیر تطور و تدوین کتب روایی 🎙استاد علی فرحانی ✅ لزوم بازیابی و تجمیع دوباره منابع روایی به عنوان مقدمه تولید علوم انسانی 📌 بخشی از جلسات تبیین نظام اجتهادی امام خمینی. موسسه مفتاح سال۹۷ #روایات #رجال #پای_درس_استاد #علوم_انسانی_اسلامی @almorsalaat

🌀#یادداشت| چند نکته مهم در سخنرانی رهبر معظم انقلاب به مناسبت میلاد پیامبر ص و روز وحدت (2آبان) ▫️سخنرانی رهبر معظم انقلاب سه بخش عمده داشت: 1️⃣بخش اول در مورد جامعیت دین و اینکه ما باید حق جامعیت دین را ادا کنیم. ▪️لذا فرمودند: « «اداء حق»، در درجه‌ی اوّل این است: تلاش کنیم نظر اسلام را درباره‌ی خودش که به کدام عرصه از عرصه‌های زندگی اهتمام می‌ورزد، در آنها نظر دارد، اقدام دارد، تبیین کنیم، ترویج کنیم، بیان کنیم؛ اوّل‌قدم این است، بعد هم سعی کنیم [این مطلب] تحقّق پیدا کند.» 2️⃣بخش دوم درباره وحدت اسلامی بود. در این بخش 6نکته بسیار مهمی را از لزوم وحدت و نتایج آن بیان داشتند. ▪️من جمله اینکه فرمودند: «اتّحاد مسلمانان یک فریضه‌ی قطعیِ قرآنی است؛ این یک چیز دلبخواه نیست؛ این را به عنوان یک وظیفه باید نگاه کنیم ... چرا ما این را به یک امر اخلاقی تبدیل میکنیم؟ این یک دستور است، یک حکم است که باید بر طبق این عمل کرد» ▪️و همچنین فرمودند: «وقتی که این هم‌افزایی وجود داشته باشد، حتّی آنهایی که مایلند ــ و مانعی هم نیست ــ که تعامل با غیر مسلمانها داشته باشند، با دست پُر وارد این تعامل میشوند» 3️⃣بخش سوم پیرامون خصال نبی اکرم (ص) به عنوان اسوه حسنه نکاتی را افاضه فرمودند. در این بخش سه خصلت عمده را مطرح فرمودند: صبر، عدالت، اخلاق. و همه خصوصا مسئولین را توصیه به پیروی از حضرت (ص) کردند. ♨️سه نکته برجسته: در هنگام مطالعه بیانات آقا، سه نکته مهم نظر بنده را جلب کرد. 1️⃣نکته اول در مورد رعایت #عدالت در #فضای_مجازی بود: « امروز در فضای مجازی انسان گاهی اوقات بی‌عدالتی مشاهده میکند؛ خلاف میگویند، تهمت میزنند، دروغ میگویند، قول بغیر علم میگویند؛ اینها بی‌عدالتی است، اینها نباید انجام بگیرد. آن کسی که با فضای مجازی سر و کار دارد، باید خودش مراقبت کند، و آن کسی که فضای مجازی را در اختیار دارد، بایستی مراقبت مضاعف بکند که این کارها انجام نگیرد.» 2️⃣یک نکته برجسته دیگر ارتباط دادن مسئله #تمدن_اسلامی به #وحدت بود: «یکی از اهداف نظام جمهوری اسلامی و اهداف انقلاب اسلامی، ایجاد تمدّن نوین اسلامی است: تمدّن اسلامی با نگاه به ظرفیّتهای امروز و حقایق و واقعیّات امروز. این کار جز با اتّحاد شیعه و سنّی امکان‌پذیر نیست؛ این را تنها یک کشور و یک فرقه نمیتواند انجام بدهد؛ برای این بایستی همه با هم همکاری کنند» 3️⃣و نکته سوم که به نظر بنده شاید مهمترین نکته و رفتار حضرت آقا در این سخنرانی بود، این بود که فرمودند: «خصال حمیده‌ی پیغمبر یکی دو تا ده ‌تا که نیست؛ از همسر مکرّم پیغمبر درباره‌ی اخلاق پیغمبر سؤال کردند، فرمود: کانَ خُلقُهُ القُرآن قرآن مجسّم، پیغمبر است». 🔺اهمیت این نکته در نظر بنده از این جهت است که ایشان در این سخنرانی که به مناسبت وحدت است از بین این همه روایت که در مورد اخلاق پیامبر (ص) وجود دارد، فقط همین یک روایت را که ناقل آن عائشه است (ریاض السالکین ج1 ص158)، نقل کردند و علاوه بر این از ایشان به «همسر مکرم» تعبیر نمودند. 🔺این نکته اگر اتفاقی نباشد (که قطعا نیست) می تواند حاوی پیامی در زمینه وحدت و برشی از نظام فکری رهبری در موضوع وحدت باشد. باید دید کدام نگاه به اهل سنت و روایات و منابع آنهاست که می تواند این چنین با آنها موجه شود؟ 📝حتما متن کامل این سخنرانی را بخوانید و یا بشنوید👇👇 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48891#_ftnref27 ✍️محسن ابراهیمی 00/08/06 #کلام_ولی #تمدن_اسلامی @almorsalaat