✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش یازدهم)
🔷در اين مطلب، توجه به اين نكته ضرور است كه #انسان، #منهایهدايتآسمانی و مكتب وحی، طبعا يا #بخيل است و يا اهل #اسراف و #تبذير؛ «وَ كَانَ الإنْسَانُ قَتُورًا»[اسراء،۱۰۰] انسان سختگير است، همانگونه كه ظالم و نادان است. «إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولا»[احزاب،۷۲] و اين هدايت تشريعی الهی است كه او را از اين طبيعت و خصلتهای پست حيوانی نجات ميدهد؛
🔷و لذا #خداوندمتعال در آيات كريمه قرآنی، جهت رهايی از افراط و تفريط و نجات از پستيها و خست های نفسانی، #راههدايت و #تربيت را برای انسان هموار كرده است و ميفرمايد: «بندگان خدای رحمان آنان هستند كه هنگام انفاق، اسراف نكرده و بخل هم نورزند، بلكه در اين ميان راهی استوار، معتدل و بر اساس عدالت پيش ميگيرند».[احزاب، مضمون آیه۶۷]
🔷پس بطور كلی و بويژه از بعد اقتصادی كه مورد بحث ما است، #بيجا و #ناروا مصرف كردن و تلف كردن نعمت های الهی، محروم كردن جامعه از آن نعمت ها است؛ لذا میبينيم كه قرآن كريم چگونه به موارد مختلف آن اشاره ميفرمايد: «خداوند #مسرفين را دوست نميدارد»[اعراف،۳۱] و «#مسرفين قابل هدايت نبوده و بسيار دروغگويند»[غافر،۳۸] و «اهل هلاكت و گمراهیاند و نجات ندارند»[انبیاء،۹] و «اهل ترديد و شك و ريبند»[غافر،۳۴]، «اهل آتشند»[غافر،۴۳] و «قابل پيروی نيستند.»[شعرا،۱۵۱]
🔷چون #بنایاسلام بر #صراط_مستقيم است، از جهت ديگر قرآن مجيد، بخل و امساك و تقتير را هم مورد نكوهش قرار داده و (بطور مثال) ميفرمايد: «الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»[نساء،۳۷] آنان كه بخل میورزند و مردم را به بخل وا ميدارند، و آنچه خدا از فضل خود به آنان بخشيده كتمان ميكنند، (به مردم استفاده نميرسانند) به كيفر خود خواهند رسيد. #ادامهدارد...
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵
منبع: وبسایتمرکزمطالعات و پاسخگویی به شبهات
#اسراف
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «ماعون» در «آیه ۷ سوره ماعون» چیست؟
🔹خداى متعال در «آیه ۷ سوره ماعون» مى فرماید: «وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ» (آنها دیگران را از #ضروریات_زندگى منع مى کنند). مسلماً، یکى از سرچشمه هاى #تظاهر و #ریاکارى، عدم ایمان به روز #قیامت و عدم توجه به #پاداشهاى_الهى است، و گرنه چگونه ممکن است انسان پاداش هاى الهى را رها کند و رو به سوى خلق و خوش آیند آنها آورد؟! #ماعُون از ماده «مَعْن» (بر وزن شأن) به معنى چیز کم است، و بسیارى از مفسران معتقدند: منظور از آن در اینجا، #اشیاء_جزئى است که مردم مخصوصاً همسایه ها از یکدیگر به عنوان عاریه یا تملک مى گیرند؛ مانند مقدارى نمک، آب، آتش (کبریت)، ظروف و مانند اینها.
🔹بدیهى است، کسى که از دادن چنین اشیائى به دیگران خوددارى مى کند، #آدمبسیارپَست و بى ایمانى است، یعنى آنها به قدرى #بخیل اند که، حتى از دادن این اشیاء کوچک مضایقه دارند، در حالى که همین اشیاء کوچک، گاه نیازهاى بزرگى را برطرف مى کند و منع آن، مشکلات بزرگى در زندگى مردم ایجاد مى نماید. جمعى نیز گفته اند: منظور از #ماعُون، #زکات است، چرا که زکات نسبت به اصل مال غالباً بسیار کم است، گاه ده درصد، گاه پنج درصد و گاه دو و نیم درصد است. البته «منع زکات» نیز یکى از بدترین کارها است، چرا که «زکات» بسیارى از مشکلات اقتصادى جامعه را حل مى کند.
🔹در روایتى، از #امام_صادق (علیه السلام) آمده است که در تفسیر «ماعون» فرمود: «هُوَ الْقَرْضُ یُقْرِضُهُ، وَ الْمَتاعُ یُعِیرُهُ، وَ الْمَعْرُوفُ یَصْنَعُهُ» [۱] (#ماعون وامى است که انسان به دیگرى مى دهد، وسائل زندگى است که به عنوان عاریه در اختیار دیگران مى گذارد و کمک ها و کارهاى خیرى که انسان انجام مى دهد). در روایت دیگرى، از همان حضرت این معنى نقل شده و در ذیل آن آمده است، راوى گفت: «ما همسایگانى داریم که وقتى وسائلى را به آنها عاریه مى دهیم، آن را مى شکنند و خراب مى کنند، آیا گناه است به آنها ندهیم؟ فرمود: در این صورت مانعى ندارد». [۲] در معنى #ماعون احتمالات دیگرى نیز گفته اند:، تا آنجا که در تفسیر «قرطبى» بالغ بر دوازده قول در این زمینه نقل شده، که بسیارى از آنها را مى توان در هم ادغام کرد و مهم همان است که در بالا آوردیم.
🔹ذکر این دو کار پشت سر یکدیگر (#ریاکارى و #منع_ماعون در سوره فوق) گويى اشاره به این است که، آنها آنچه براى خدا است به نیت خلق به جا مى آورند، و آنچه براى خلق است، از آنها دریغ مى دارند، و به این ترتیب، هیچ #حقى را به حق دارش نمى رسانند. این سخن را با حدیثى از #پیغمبر_اکرم (صلى الله علیه و آله) پایان مى دهیم؛ حضرت فرمود: «مَنْ مَنَعَ الْماعُونَ جارَهُ مَنَعَهُ اللّهُ خَیْرَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ، وَ وَکَّلَهُ إِلى نَفْسِهِ، وَ مَنْ وَکَّلَهُ إِلى نَفْسِهِ فَما أَسْوَأَ حالُهُ؟» [۳] (کسى که وسائل ضرورى و کوچک را از #همسایه اش دریغ دارد، خداوند او را از خیر خود، در قیامت منع مى کند، و او را به حال خود وامى گذارد، و هر کسى خدا او را به خود واگذارد، چه بد حالى دارد).
پی نوشتها؛
[۱] «نور الثقلين»، ج ۵، ص ۶۷۹
[۲] همان
[۳] همان
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمى مکارم شيرازى، دارالکتب الإسلامیه، چاپ سی و ششم، ج ۲۷، ص ۳۶۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
⭕️پيامبر اکرم (صلی الله عليه و آله):
🔸«يا عَليُّ لا تُشاوِر جَبانا فَإنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيكَ المَخرَجَ و لا تُشاوِرِ البَخيلَ فَإنَّهُ يَقصُرُ بِكَ عَن غايَتِكَ و لا تُشاوِر حَريصا فَإنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَها».
🔹اى على! با #ترسو #مشورت مكن، زيرا راه حلّ مشكل را بر تو تنگ مى كند؛ و با #بخيل مشورت مكن، زيرا تو را از هدف باز مى دارد؛ و با #حريص مشورت مكن، زيرا آزمندى را در نظرت زينت مى دهد.
📕علل الشرائع، ص ۵۵۹
#پیامبر_اکرم #حديث
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از نگاه روایات اسلامی «مشاور» چه شرایطی را بايد دارا باشد تا انسان بتواند با طیب خاطر با او مشورت نماید؟
🔹بى شك طرف #مشورت انسان، مخصوصاً در امور مهمّه و مسائل حساس اجتماعى، هر شخصى نمیتواند باشد، بلكه بايد داراى #صفات_ويژهاى باشد كه او را #صالح براى اين كار كند؛ به همين دليل در #روايات_اسلامى، گروهى به عنوان «افراد شايسته مشورت» و گروهى به عنوان «غير شايسته» معرّفى شدهاند. #امام_صادق (عليه السلام) در حديثى ميفرمايد: «#مشورت تنها با چهار شرط سودمند است: نخست اينكه #مشاور تو #عاقل باشد، دوّم #آزاده و #باايمان، و سوّم #دوست_علاقمند و دلسوز باشد و چهارم اینکه او را از راز خود در مسأله مورد مشورت چنان آگاه سازی که خود آگاهی، و او این راز را مخفی دارد و کتمان نماید». [۱]
🔹در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) مى خوانيم: «بهترين كسى كه با او #مشورت میكنى صاحبان عقل و علم و كسانى كه داراى تجربه و دورانديشى هستند میباشد». [۲] در نقطه مقابل اين معنى، در روايات اسلامى شديداً از #مشورت با افراد بخيل، ترسو، حريص و احمق نهى شده است. #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) به #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اى على با آدم #ترسو #مشورت نكن كه راه خروج [از مشكلات] را بر تو تنگ ميكند، و با #بخيل مشورت مكن كه تو را از [بذل و بخشش بجا] و رسيدن به هدف باز میدارد، و با #حريص نيز مشورت مكن كه حرص و آز را براى تو زينت میدهد [و تو را به راه خطا میکشاند]». [۳]
🔹در روايات ديگرى از #مشورت با افراد #احمق، #نادان، #كذّاب و دروغگو نيز نهى شده است. [۴] از آنچه در بالا گفته شد به خوبى استفاده میشود كه #مشاوران ـ مخصوصاً در امور مهم ـ بايد افرادى #هوشمند، #عاقل، #خيرخواه، #باتجربه، #راستگو، #امين، #شجاع و #باسخاوت بوده باشند و از ميان رفتن هريك از اين صفات موجب وهن، سستى و تزلزل پايه هاى مشورت میگردد. مثلا هرگاه #مشاور، آدم #احمق و جاهل باشد، حقايق را در نظر انسان دگرگون میسازد و - آنگونه كه در احاديث وارد شده است - اراده میكند به تو نيكى رساند ولى مايه شرّ میشود! و اگر #ترسو باشد مانع از اقدام به موقع و قاطعيّت در امور میگردد،
🔹و هر گاه #دروغگو باشد به تعبير روايات، دور را در نظر تو نزديك، و نزديك را دور مى سازد و به سرابى میماند كه تشنگان را در بيابان فريب میدهد و اگر #بخيل باشد مانع از هر كار خير میگردد و دائماً تو را از فقر و تنگدستى میترساند، و اگر #ترسو باشد مانع از تصميم گيرى به موقع میشود، و فرصتها از دست میرود و اگر آدم #كمتجربه يا بى تجربهاى باشد همه چيز را به هم میریزد و برنامه هاى سازنده را به شكست میکشاند و اگر #حريص باشد تو را به ظلم و ستم دعوت میكند تا آتش حرص را فرو بنشاند. [۵] با توجه به اين پيامدها بايد در انتخاب #مشاوران مخصوصاً در مسائل مهمّ اجتماعى كه حقوق ديگران در آن مطرح است سختگير بود، و معيارهاى بالا را دقيقاً در نظر گرفت.
🔹اين نكته نيز قابل توجّه است كه از نظر اسلام #مشورت ايجاد حق میكند؛ يعنى شخص #مشاور يا بايد مشورت را نپذيرد و يا اگر پذيرفت #حق_امانت را رعايت كند، و آنچه را خير و #صلاح تشخيص میدهد در اختيار #مشورت_كننده قرار دهد، و در غير اين صورت #خائن محسوب میشود! و خيانت در مشورت يكى از #بزرگترين_گناهان است. در حديثى از #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) میخوانيم: «هركس برادر مؤمنش با او #مشورت كند و خيرخواهى را خالصانه انجام ندهد، خداوند #عقل و خرد او را از او خواهد گرفت». [۶] در حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) آمده است: «خيانت به كسى كه در برابر نظر تو تسليم شده و #مشورت میخواهد از بدترين كارها، و بزرگترين بدیها، و موجب #عذاب_سوزان [روز قيامت] است!). [۷]
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دارإحياءالتراث العربی، چ۲، ج۷۲، ص۱۰۲. [۲] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، چ۲، ص۳۵۶، قصار۴۴. [۳] بحارالأنوار، همان، ج۷۰، ص۳۰۴ [۴] همان، ج۷۵، ص۲۳۰، باب۲۳. [۵] تمام آنچه در بالا گفته شد تقريباً در روايات مختلف آمده است. [۶] بحارالأنوار، همان، ج۷۲، ص۱۰۴، باب ۴۸. [۷] غررالحكم و درر الكلم، همان، چ۲، ص۳۶۳، قصار۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۸۶ش، چ ۹، ج ۱۰، ص ۹۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مشورت #مشاور
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از معاشرت و دوستی با این افراد بپرهیزید!
🔹در اینجا از تاثیر #همنشین_بد سخن گفته شده و همچنین افرادی که #معاشرت با آنها از نظر معیارهای اسلامی ممنوع است معرفی شده اند. #انسانها در زندگی همواره از کسانی که با آنها رفتو آمد دارند #الگو های رفتاری خود را برداشت می کنند و همین امر موجب تأثیرگذاری مستقیم #همنشینان در #اخلاق و #اعتقادات_انسان می باشد. خداوند متعال نقش همنشین را تا حد عاقبت به شر نمودن انسان بیان فرموده است:
🔹«وَ یوْمَ یعَضُّ الظَّالِمُ عَلی یدَیهِ یقُولُ یا لَیتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا یا وَیلَتی لَیتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلًا لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِی وَ کانَ الشَّیطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا». [فرقان، ۲۷-۲۸] (به خاطر بیاور روزی را که #ظالم دست خویش را از شدت حسرت به دندان میگزد و میگوید: ای کاش با رسول خدا راهی برگزیده بودم، ای وای بر من! کاش #فلان [شخص گمراه] را #دوست خود انتخاب نکرده بودم! او مرا از یاد حق #گمراه ساخت، بعد از آن که آگاهی به سراغ من آمده بود، و #شیطان همیشه مخذول کننده انسان بوده است».
🔹پیامبر اکرم(ص) نیز در این باره میفرماید: «الْمَرْءُ عَلَی دِینِ خَلِیلِهِ فَلْینْظُرْ أَحَدُکمْ مَنْ یخَالِل». [بحار، ج۷۱، ص۱۹۲] (انسان بر دین دوستش است، پس هریک از شما مراقب باشد که با چه کسی #دوستی میکند». لذا #اسلام اجازه #معاشرت و برقراری ارتباط با هرکسی را نداده و برای معاشرت با دیگران #معیارهایی را مطرح نموده و از پیروان خود میخواهد از همنشینی با کسانی که این ارزش ها و معیارها را ندارند دوری کنند. از همین رو در آیات و روایات متعددی از معاشرت و دوستی با برخی افراد که از لحاظ #اعتقادی و #اخلاقی، با معیارهای اسلامی سنخیت ندارند، منع نموده که به تعدادی از آنها به صورت فهرست وار اشاره مینماییم:
💠کافران
🔹در قرآن کریم آمده است: «لا یتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ...». [آل عمران، ۲۸] (افراد باایمان نباید به جای مؤمنان، #کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنند)
💠دشمنان خدا و مؤمنین
🔹خداوند متعال در قرآن میفرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکمْ أَوْلِیاءَ». [ممتحنه، ۱] (ای کسانی که ایمان آورده اید! #دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید!)
💠منحرفان اعتقادی
🔹امام صادق(ع) در این باره میفرماید: «لَا تَصْحَبُوا أَهْلَ الْبِدَعِ وَ لَا تُجَالِسُوهُمْ فَتَصِیرُوا عِنْدَ النَّاسِ کوَاحِدٍ مِنْهُمْ». [کافی، ج۲، ص ۳۷۵] (رفاقت نکنید با #بدعت_گرایان، و همنشین آنها نشوید تا در نظر مردم یکی از آنها شمرده شوید)
💠سبک شمارندگان نماز
🔹امام صادق (ع) میفرماید: «اخْتَبِرُوا إِخْوَانَکمْ بِخَصْلَتَینِ فَإِنْ کانَتَا فِیهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَی الصَّلَوَاتِ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِی الْعُسْرِ وَالْیسْر». [کافی، ج۲، ص۶۷۲] (دو خصلتاند که در هر که باشند خوب است و اگر در کسی نباشند دور شو از او، سپس دور شو و باز هم دور شو، گفته شد که آن دو خصلت کدامند؟ فرمود: #نماز در وقت خودش و مواظبت بر آن، و نیکی کردن به برادران دینی در سختی و راحتی)
💠غافلان از یاد خدا
🔹خداوند متعال میفرماید: «وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً». [کهف، ۲۸] (و از کسانی که قلبشان را از یاد خود #غافل ساختیم اطاعت مکن! همانها که از هوای نفس پیروی کردند، و کارهایشان افراطی است)
💠کسانی که احکام دین را نادیده میگیرند
🔹رسول خدا (ص) فرمود: «چهار چیز دل را می میراند که یکی از آنها همنشینی با مردگان است؛ سوال کردند: همنشینی با مردگان چیست؟ حضرت فرمود: همنشینی با کسانی که #ایمان را گم کرده و از پایبند بودن به آنچه را که #شرع امر کرده منع میکنند». [بحار، ج۱، ص۲۰۳]
💠دروغگو، گناهکار، بخیل، نادن و قاطع رحم
🔹امام سجاد (ع) در توصیه ای فرزندشان امام باقر (ع) را از رفاقت با پنج دسته بر حذر داشتند و فرمودند: «ای فرزندم، به پنج گروه نظر کن و با آنها رفاقت نکن و سخن نگو و همراه آنها نشو: از رفاقت با #دروغگو بپرهیز که او مانند سراب است که نزدیک را دور و دور را نزدیک جلوه میدهد؛ از دوستی با #فاسق (گناهکار) اجتناب کن که تو را به یک لقمه یا کم تر میفروشد؛ از رفاقت با #بخیل خودداری کن که تو را در زمانی که نیاز به او داری، رها میکند؛ از مصاحبت با #نادان بپرهیز که او میخواهد به تو نفع رساند، اما ضرر میرساند؛ از دوستی با کسی که از #خویشاوندانش بریده، دوری کن که او را در قرآن ملعون یافته ام». [بحار، ج۷۱، ص۱۹۹]
منبع: وبسایت راسخون
#دوست #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد