⭕️ #جايگاه_نرمی در گفتار و رفتار در #تعلیم و #تربیت
💠با #نرمی #سخن_گفتن و برخورد مسالمت آمیز چه نقشی در میزان اثربخشی #تعلیم و #تربیت و اصولا امر #هدایتگری دارد؟
🔷 #نرمی در گفتار و اخلاق از خصوصیات بارز هدایتگران الهی می باشد؛ چرا که #ملایمت، لازمهی هدایتگری است. #خداوند به #حضرت_موسى (ع) و برادرش هارون دستور میدهد كه با فرعون به #نرمى #سخن_بگويند، همینطور #راز_موفقیت #پیامبر_اکرم (ص) نرمی گفتار ایشان بود که موجب #جذب_مردم شد. #امام_علی (ع) نیز برای #معاشرت و برخورد با مردم می فرماید: «بايد در دلِ تو، نياز به مردم و بى نيازى از آنها جمع باشد، پس نياز تو به آنها منجر به #نرمى_زبان و #خوشرویى باشد و بى نيازى تو از آنها برای حفظ آبرو و نگهدارى عزّت تو باشد».
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
#ملایمت #نرمی_سخن #سخن_گفتن #تعليم #تربیت #هدایت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️جامعيت و رشد متوازن شخصيتی (بخش دوم)
💠برنامه رشد متوازن ابعاد شخصيت (۱)
1⃣ #روح_علمی: [۱] روح علمی، بعد حقيقت جویی فطری انسان (بی غرضی، بی تعصبی و پذيرش حق) را در انسان پرورش ميدهد. #اسلام علمی را که مانع رشد و کمال شود، و حجاب از شناخت و معرفت خدا و نفس شود را مانع پرورش نفس ميشمارد.
2⃣ #تفکر: [۲] باعث شکوفايی عقل ميشود، در #اسلام به مسأله #تفکر بسيار سفارش شده است؛ #قرآن_کریم ميفرمايد: وقتی از #اهل_دوزخ میپرسيم که چه چيز شما را به اينجا کشانيد، ميگويند: ما درِ #عقل را به روی خود بستيم. (تفکر در خلقت، در تاريخ، در خود و پرهيز از تقليد کورکورانه)
3⃣ #تقوا و #تزکيه: [۳] باعث پرورش و تقويت اراده انسان ميشود. انسانی که دنبال هوا باشد، به فرمايش امام علی عليه السلام همانند اسب سواری است که اسبش چموشی ميکند و اختيار را از دست او گرفته، و #تقوا را به اسب رام که سوارکار اختيارش را دارد تشبيه کرده اند. #وجه_امتياز_انسان و حيوان به #اختيار_انسان است و نظام پاداش و تنبيه و وعده و وعيد الهی هم اينجاست که مفهوم پيدا ميکند و هر چه قدر قدرت اراده قوی باشد، انسان در اختيار طرف خير محکم تر است.
4⃣ #عبادت: [۴] باعث تقويت عشق و علاقه معنوی و ايجاد حرارت ايمانی در انسان ميشود. مثلا به ابعاد سازندگی #نماز دقت کنيد (درس مسالمت جويی، هدفداری، رعايت حقوق، ضبط و کنترل نفس و کنترل احساسات، توجه به نظم و دقت و...).
5⃣ #جهاد: [۵] عامل اصلاح اخلاق و نفس است. #جهاد مثل ازدواج، عامل جايگزين برای پرورش بعدی از انسان ندارد؛ آدم جهاد رفته و جهاد نديده از نظر روحيه يکسان نيستند. پيامبر اکرم (ص) در حديثى ميفرمايند: #جهاد عامل اصلاح و اخلاق و نفس است. ايشان فرمود که: جهاد نکرده يا کسی که آرزوی جهاد را در سر نپرورانيده باشد، در روحش شعبه ای از نفاق است.
6⃣ #معاشرت با ديگران: [۶] بعد عاطفی انسان را تقويت ميکند که در معاشرت انسان از ديگران مخصوصاً محبوبان بيشتر اثر ميگيرد و صفات محبوب و کسی که مورد علاقه فرد است را کسب ميکند. اين علاقه بالاترين و بزرگترين عامل در تغيير انسان است. (تقويت بعد عاطفی، اجتماعی و...)
7⃣ #کار: [۷] قوه خيال را تمرکز ميدهد، ذهن را منطقی ميکند، کار اگر مورد علاقه انسان باشد استعداد، ابتکار و خلاقيت را نيرومند ميکند و تأثير فراوانی بر شخصيت فرد ميگذارد. ولی متأسفانه به اهميت آن کم توجه شده است، کار، به قلب خشوع ميدهد، حرمت اجتماعی به انسان می بخشد، کار ميتواند بر تربيت انسان (ابعاد وجودی او) اثر بگذارد و انسان هم ميتواند بر کار اثرگذار باشد. (رابطه دو طرفه بين پرورش استعدادها و کار وجود دارد) پيامبر اكرم (ص) به کسی که بی جهت بيکار بود فرمودند: از چشم من افتادی. #ادامهدارد...
پی نوشت ها:
[۱] مطهری، مرتضی، جلوه های معلمی، انتشارات مدرسه، وزارت آموزش و پرورش
[۲] همان، ص ۲۸۵ ـ ۲۸۷، با تغيير و اضافه
[۳] همان
[۴] همان
[۵] همان
[۶] همان
[۷] همان
نویسنده: محمدحسین قدیری
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#شخصيت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه امام علی (عليه السلام) «متّقين» در معاشرت های خود با مردم چه اهداف مقدّسی را دنبال می کنند؟
🔹#امام_علی (علیه السلام) در بخشی از خطبه ۱۹۳ «نهج البلاغه» مى فرمايد: «بُعْدُهُ عَمَّنْ تَبَاعَدَ عَنْهُ زُهْدٌ وَ نَزَاهَةٌ؛ وَ دُنُوُّهُ مِمَّنْ دَنَا مِنْهُ لِينٌ وَ رَحْمَةٌ، لَيْسَ تَبَاعُدُهُ بِكِبْرٍ وَ عَظَمَةٍ، وَ لَا دُنُوُّهُ بِمَكْرٍ وَ خَدِيعَةٍ» (دورى #متّقین از كسانى كه دورى مى كنند به سبب #زهد و حفظ پاكى است، و نزديكی شان به كسانى كه نزديك مى شوند #مهربانى و رحمت است، نه اينكه دورى شان از روى تكبّر و خودبزرگ بينى باشد و نزديكی شان براى مكر و خدعه [و بهره گيرى مادى]).
🔹#امیرالمؤمنین (عليه السلام) در ذكر اين اوصاف به نكته مهمى اشاره مى كند و آن اينكه: #پارسايان در پيوندهاى اجتماعى، دوستى ها و دشمنى ها، برقرار ساختن رابطه ها يا قطع كردن ارتباط كه در تعامل افراد جامعه نسبت به يكديگر اجتناب ناپذير است، #اهداف_مقدّسى را دنبال مى كنند؛
🔹اگر از كسى دور مى شوند به جهت #آلودگى اوست، و يا براى آن است كه نزديك شدن به او آنها را گرفتار زرق و برق #دنيا مى سازد كه آنها به آن مبتلا گشته اند. از سوی دیگر نزديك شدن آنان به افراد براى اين است كه جاهلی را #ارشاد كنند يا تنبيه غافلى و يا #كمك به انسان های ضعيف و دردمند است؛ به عكس #دنياپرستان كه دورى آنها از افراد به سبب #خودبزرگبينى است و نزديك شدن براى گرفتن بهره هاى #مادى و فريب دادن و #نيرنگ است.
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۷، ص ۵۹۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#معاشرت #جامعه
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از منظر عقل، آیا «دوستان» بر رفتار و اخلاق انسان تاثیر می گذارند؟
🔸مى گويند: بهترين دليل بر امكان چيزى وقوع آن است؛ در موضوع مورد بحث، مشاهده نمونه هاى عينى كه #معاشرت با #بدان سرچشمه انواع #انحرافات_اخلاقى مى شود و معاشرت با #نيكان در #پاكسازی_روح و جان انسان اثر مى گذارد، بهترين دليل است. اين تشبيه قديمى كه #اخلاق_زشت و بد، همانند بيماری هاى #واگيردار است، كه به سرعت به نزديكان و همنشينان سرايت مى كند، تشبيه صحيح گويايى است؛ مخصوصاً در مواردى كه بر اثر كمى سنّ و سال يا كمى معلومات و يا سستى ايمان و اعتقاد مذهبى، زمينه هاى روحى براى پذيرش #اخلاق_ديگران آماده است. معاشرت اين گونه افراد با #افراد_آلوده سمّ مهلك و كشنده اى است. بسيار ديده شده است كه #سرنوشت_افراد خوب و بد بر اثر #معاشرت ها بكلّى دگرگون شده و #مسير_زندگانى آنها تغيير يافته است؛ و اين امر دلائل مختلفى از نظر روانى دارد:
1⃣از جمله مسائلى كه روانكاوان در مطالعات خود به آن رسيده اند، وجود #روح_محاكات در انسانها است؛ يعنى افراد آگاهانه يا ناآگاه آنچه را در #دوستان و #نزديكان خود مى بينند حكايت مى كنند؛ #افراد_شاد بطور ناآگاه شادى در اطرافيان خود مى پاشند، و «#افسرده_دل افسرده كند انجمنى را». #افراد_مأيوس، دوستان خود را مأيوس و #افراد_بدبين، همنشينان خود را بدبين بار مى آورند، و همين امر سبب مى شود كه دوستان با سرعت در يكديگر تأثير بگذارند.
2⃣مشاهده #بدى و زشتى و #تكرار آن، از #قبح آن مى كاهد و كم كم به صورت يك امر عادى در مى آيد؛ و مى دانيم يكى از عوامل مؤثّر در #ترك_گناه و زشتی ها، احساس قبح آن است.
3⃣تأثير #تلقين در انسانها غير قابل انكار است؛ و #دوستان_بد همنشينان خود را معمولا زير بمباران #تلقينات مى گيرند، و همين امر سبب مى شود كه گاه #بدترين_اعمال در نظر آنان تزيين يابد و #حسّ_تشخيص را بكلّى دگرگون سازد.
4⃣معاشرت با #بدان، #حسّ_بدبينى را در انسان تشديد مى كند و سبب مى شود كه نسبت به همه كس بدبين باشد، و اين #بدبينى يكى از عوامل #سقوط در پرتگاه گناه و #فساد_اخلاق است. روشنى اين موضوع، يعنى سرايت حسن و قبح اخلاقى از دوستان به يكديگر سبب شده كه شعرا و ادبا نيز در اشعار خود هر كدام به نوعى درباره اين مطلب دادِ سخن بدهند.
🔹در يك جا مى خوانيم: «كم نشين با #بدان كه صحبت بد - گر چه پاكى، تو را #پليد كند ؛ آفتاب ار چه روشن است آن را - پاره اى ابر ناپديد كند». در جاى ديگر آمده است: «با #بدان كم نشين كه بد مانى - خو پذير است #نفس_انسانى». اشعار در اين زمينه بسيار فراوان است و اين بحث را با شعر معروفى از سعدى كه با تكرار هرگز كهنه نشده است پايان مى دهيم: «گِلى خوشبوى در حمام روزى - رسيد از دست محبوبى به دستم ؛ بدو گفتم كه مشكى يا عبيرى - كه از بوى دل آويز تو مستم ؛ بگفتا من گِلى ناچيز بودم - و ليكن مدّتى با گُل نشستم ؛ كمال همنشين در من اثر كرد - وگرنه من همان خاكم كه هستم».
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع)، قم، چ۱ اول، ۱۳۷۷ش، ج ۱،ص ۱۶۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی #دوستان #معاشرت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از معاشرت و دوستی با این افراد بپرهیزید!
🔹در اینجا از تاثیر #همنشین_بد سخن گفته شده و همچنین افرادی که #معاشرت با آنها از نظر معیارهای اسلامی ممنوع است معرفی شده اند. #انسانها در زندگی همواره از کسانی که با آنها رفتو آمد دارند #الگو های رفتاری خود را برداشت می کنند و همین امر موجب تأثیرگذاری مستقیم #همنشینان در #اخلاق و #اعتقادات_انسان می باشد. خداوند متعال نقش همنشین را تا حد عاقبت به شر نمودن انسان بیان فرموده است:
🔹«وَ یوْمَ یعَضُّ الظَّالِمُ عَلی یدَیهِ یقُولُ یا لَیتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا یا وَیلَتی لَیتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلًا لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِی وَ کانَ الشَّیطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا». [فرقان، ۲۷-۲۸] (به خاطر بیاور روزی را که #ظالم دست خویش را از شدت حسرت به دندان میگزد و میگوید: ای کاش با رسول خدا راهی برگزیده بودم، ای وای بر من! کاش #فلان [شخص گمراه] را #دوست خود انتخاب نکرده بودم! او مرا از یاد حق #گمراه ساخت، بعد از آن که آگاهی به سراغ من آمده بود، و #شیطان همیشه مخذول کننده انسان بوده است».
🔹پیامبر اکرم(ص) نیز در این باره میفرماید: «الْمَرْءُ عَلَی دِینِ خَلِیلِهِ فَلْینْظُرْ أَحَدُکمْ مَنْ یخَالِل». [بحار، ج۷۱، ص۱۹۲] (انسان بر دین دوستش است، پس هریک از شما مراقب باشد که با چه کسی #دوستی میکند». لذا #اسلام اجازه #معاشرت و برقراری ارتباط با هرکسی را نداده و برای معاشرت با دیگران #معیارهایی را مطرح نموده و از پیروان خود میخواهد از همنشینی با کسانی که این ارزش ها و معیارها را ندارند دوری کنند. از همین رو در آیات و روایات متعددی از معاشرت و دوستی با برخی افراد که از لحاظ #اعتقادی و #اخلاقی، با معیارهای اسلامی سنخیت ندارند، منع نموده که به تعدادی از آنها به صورت فهرست وار اشاره مینماییم:
💠کافران
🔹در قرآن کریم آمده است: «لا یتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ...». [آل عمران، ۲۸] (افراد باایمان نباید به جای مؤمنان، #کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنند)
💠دشمنان خدا و مؤمنین
🔹خداوند متعال در قرآن میفرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکمْ أَوْلِیاءَ». [ممتحنه، ۱] (ای کسانی که ایمان آورده اید! #دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید!)
💠منحرفان اعتقادی
🔹امام صادق(ع) در این باره میفرماید: «لَا تَصْحَبُوا أَهْلَ الْبِدَعِ وَ لَا تُجَالِسُوهُمْ فَتَصِیرُوا عِنْدَ النَّاسِ کوَاحِدٍ مِنْهُمْ». [کافی، ج۲، ص ۳۷۵] (رفاقت نکنید با #بدعت_گرایان، و همنشین آنها نشوید تا در نظر مردم یکی از آنها شمرده شوید)
💠سبک شمارندگان نماز
🔹امام صادق (ع) میفرماید: «اخْتَبِرُوا إِخْوَانَکمْ بِخَصْلَتَینِ فَإِنْ کانَتَا فِیهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَی الصَّلَوَاتِ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِی الْعُسْرِ وَالْیسْر». [کافی، ج۲، ص۶۷۲] (دو خصلتاند که در هر که باشند خوب است و اگر در کسی نباشند دور شو از او، سپس دور شو و باز هم دور شو، گفته شد که آن دو خصلت کدامند؟ فرمود: #نماز در وقت خودش و مواظبت بر آن، و نیکی کردن به برادران دینی در سختی و راحتی)
💠غافلان از یاد خدا
🔹خداوند متعال میفرماید: «وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً». [کهف، ۲۸] (و از کسانی که قلبشان را از یاد خود #غافل ساختیم اطاعت مکن! همانها که از هوای نفس پیروی کردند، و کارهایشان افراطی است)
💠کسانی که احکام دین را نادیده میگیرند
🔹رسول خدا (ص) فرمود: «چهار چیز دل را می میراند که یکی از آنها همنشینی با مردگان است؛ سوال کردند: همنشینی با مردگان چیست؟ حضرت فرمود: همنشینی با کسانی که #ایمان را گم کرده و از پایبند بودن به آنچه را که #شرع امر کرده منع میکنند». [بحار، ج۱، ص۲۰۳]
💠دروغگو، گناهکار، بخیل، نادن و قاطع رحم
🔹امام سجاد (ع) در توصیه ای فرزندشان امام باقر (ع) را از رفاقت با پنج دسته بر حذر داشتند و فرمودند: «ای فرزندم، به پنج گروه نظر کن و با آنها رفاقت نکن و سخن نگو و همراه آنها نشو: از رفاقت با #دروغگو بپرهیز که او مانند سراب است که نزدیک را دور و دور را نزدیک جلوه میدهد؛ از دوستی با #فاسق (گناهکار) اجتناب کن که تو را به یک لقمه یا کم تر میفروشد؛ از رفاقت با #بخیل خودداری کن که تو را در زمانی که نیاز به او داری، رها میکند؛ از مصاحبت با #نادان بپرهیز که او میخواهد به تو نفع رساند، اما ضرر میرساند؛ از دوستی با کسی که از #خویشاوندانش بریده، دوری کن که او را در قرآن ملعون یافته ام». [بحار، ج۷۱، ص۱۹۹]
منبع: وبسایت راسخون
#دوست #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چگونه به عیوب خود پی ببریم؟
🔸مرحوم «فيض كاشانى» در اين زمينه بحث مفيد و راهگشايى دارد؛ مى گويد، براى پى بردن به #عيوب_خويش چهار راه است؛
1⃣طریق نخست این که: به سراغ #استادى برود كه آگاه از #عيوب_نفس است، و بر خفايا و آفات اخلاقى آگاهى دارد، او را حاكم بر نفس خويش سازد و از ارشادات او بهره گيرد، و اين در زمان ما كم است!
2⃣طریق دوم این که: «دوست راستگوى آگاه باايمانى» جستجو كند و او را #مراقب خويش سازد تا #احوال و #افعال او را مورد بررسى دقيق قرار دهد؛ هرگاه اخلاق و افعال ناپسند و عيوب پنهان و آشكارى از او ببيند به او اطّلاع دهد، همان گونه كه بعضى از بزرگان دين مى فرمودند: «رَحِمَ اللّهُ امْرَءً اَهْدى اِلَىَّ عُيُوبى» (خدا رحمت كند كسى كه #عيوب مرا به من هديه كند).
🔹(تعبير به هديه تعبير جالبى است كه دليل بر اهمّيّت فوقالعاده اين مطلب است) ... ولى اين گونه افراد نيز كم اند، زيرا #دوستان غالباً مداهنه و مجامله مى كنند، و بعضى بعكس به خاطر حسد عيوب را بيش از اندازه بزرگ مى سازند. به داوود طائى [۱] گفتند: چرا از #مردم كناره گيرى كردى و با آنها آميزش ندارى؟ گفت: من چه كنم با كسانى كه #گناهان مرا از من پنهان مى كنند!
🔹آرى! #افراد_ديندار شديداً علاقه داشتند كه با استفاده از نصيحت ديگران از #عيوب شان آگاه شوند؛ ولى امروز كار ما به جايى رسيده كه منفورترين افراد نزد ما كسانى هستند كه ما را #نصيحت مى كنند و از #عيوبمان آگاهمان مى سازند!؛ نه تنها از #تذكّرات آنها خوشحال نمى شويم، بلكه به مقابله با آنان برمىخيزيم و مى گوييم: تو خود نيز داراى اين عيوبى، و چنين و چنان كردى، كينه او را به دل مى گيريم، و از نصايح او محروم مى مانيم!
3⃣طريق سوم آن است كه: انسان عيوبش را از #زبان_دشمنانش بشنود، چرا كه دشمنان با دقّت تمام مراقب #لغزشها و #عيوب انسانند؛ به همين دليل، گاهى انسان از دشمن كينه توزش بيش از #دوست_متملّق و چاپلوسش بهره مى گيرد.
4⃣طريق چهارم اين است كه: انسان با مردم #معاشرت كند؛ آنچه را از صفات آنها #نكوهيده مى بيند در مورد خودش نيز بررسى كند كه آيا او نيز داراى اين صفات نكوهيده هست يا نيست؟ زيرا #مؤمن آيينه و مرآت مؤمن است، و مى تواند #عيوب خويش را با مشاهده عيوب ديگران ببيند. به #حضرت_عيسى (عليه السلام) گفتند چه كسى تو را #ادب آموخت؟ گفت كسى مرا ادب نياموخت، ولى من #جهل_جاهل را ديدم و در نظر ناپسند آمد و از آن دورى نمودم. داستان معروف #لقمان را كه به او گفتند #ادب را از كه آموختى گفت از بى ادبان تعبير ديگرى از اين مطلب است. [۲]
پی نوشتها؛
[۱] داود بن نصير طائى را از بزرگان فقها و زهّاد و عبّاد قرن دوم هجرى شمرده اند و همطراز با ابراهيم ادهم و فضيل دانسته اند (لغتنامه دهخدا).
[۲] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، ملا محسن فيض كاشانى، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسين، قم، چ۴، ج۵، ص۱۱۲
📕اخلاق در قرآن، ج ۱، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابیطالب(ع)، قم، چ ۱، ۱۳۷۷ش، ص ۳۳۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد