#نکات_اصولی #حکم_موضوع_متعلق 💠 تفاوت میان حکم، موضوع و متعلق: 🔻 گاهی در علم اصول در مورد قضایای شرعیه، تعبیر به #حکم، #موضوع و #متعلق می شود که می‌بایست تفاوت میان آنها روشن شود: 🔷 حکم: آنچه شارع آن‌ را جعل کرده باشد؛ چه حکم تکلیفى (مانند وجوب) و چه حکم وضعى (مانند طهارت) 🔶 موضوع حکم: آن چیزی که حکم روی آن رفته است، که گاهی به آن «متعلق المتعلق» نیز اطلاق می‌شود. البته گاهی به «مکلف» نیز موضوع حکم گفته می‌شود، که اصطلاح دوم خارج از محل بحث است. 🔷 متعلق حکم: فعل اختیاری مکلف که مولی انجام یا ترک آن را ازمکلف خواسته است. به همین جهت متعلق حکم مختص احکام تکلیفیه است، ولی در احکام وضعیه -که بر افعال اختیاری عبد تعلق نمی گیرد- متعلق حکم وجود ندارد. 🔶 متعلق موضوع: وصف یا قیدی که مربوط به موضوع حکم است. 💯مثال اول: در جمله «اکرم العالم العادل»: #وجوب که از فعل امر «اکرم» فهمیده می‌شود، «حکم» است. #اکرام کردن که فعل مکلف است، «متعلق حکم» می‌باشد. #عالم که وجوب اکرام روی آن رفته است، موضوع حکم است و #العادل که قید موضوع است، متعلق موضوع می‌باشد. 💯مثال دوم: «الخمر نجس». #نجاست که حکم وضعی است، «حکم» است و #خمر که نجاست روی آن رفته، موضوع حکم است. اما از آنجائی که نجاست خمر، حکم وضعی است، متعلق حکم در اینجا وجود ندارد و از آنجایی که خمر قیدی ندارد، متعلق موضوع نیز وجود ندارد. 📚 برای مطالعه بیشتر ر.ک به: محقق نائینی، فوائد الاصول، ج 1، ص 145؛ شهید صدر، دروس فی علم الاصول، 121 الی 126؛ شرح اصول مظفر محمدی، ج 1، ص 223. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#سخن_بزرگان #آیت_الله_جوادی_آملی 💠 #نهال_فروشی در حوزه ممنوع: ✅ آیت الله #جوادی آملی صبر و حوصله برای رسیدن به #اجتهاد را لازم دانسته و در این زمینه می‌فرماید: 🔻 لازم است #نخبگان در حوزه ها بمانند و به امر تحقیق و تالیف مشغول باشند، #نهال_فروشی از بزرگترین آفات #حوزه ها است، 🔹 شما مسئول هستید که مواظب باشید استعدادهای راقی و برتر چه در طلبه های خواهر و چه در طلبه های برادر از دست حوزه نرود. 🔸 باید کار سید مرتضی در مدیریت حوزه علمیه نجف را انجام دهیم، او با زنده کردن وقف، آن را در خدمت پرورش طلبه های با استعداد قرار داد و اگر امروز همه حوزه های علمیه در سرتاسر جهان بر سر سفره حوزه علمیه #نجف نشسته اند به همین علت است. 📚 دیدار معظم له با شورای سیاست‌گذاری حوزه های علمیه خواهران در تاریخ، 1398/2/3 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_رجالی #کتابشناسی 2 #کتاب_فقه_الرضا ✅ بررسی کتاب فقه الرضا 🔻 این کتاب را می بایست از دو جهت مورد بررسی قرار داد: 1️⃣ جهت #اول: (بحث کبروی) 👈 آیا کتاب فقه الرضا نوشته #امام_رضا علیه‌السلام است؟ 💠 چهار نظریه: 🔹1. فقه الرضا تألیف #امام_رضا علیه‌السلام به نحو نوشته یا امضاء است. (الحدائق الناضرة، ج1، ص27و26؛ لوامع صاحب قراني، ج1، ص613؛ بحار الانوار، ج1،ص11) 🔸 2. فقه الرضا تألیف علی بن حسین #بن_بابویه (پدر شیخ صدوق) است. (رياض العلماء، ج6، ص43 و ج2، ص31) 🔹 3. فقه الرضا تألیف #شلمغانی است که بعدها (در زمان غیبت صغری) منحرف شد. (فصل القضاء، سيد حسن صدر، ص 414و 413.) 🔸 4. فقه الرضا تألیف یکی از فقهاست که نامش به دست ما نرسیده است. (امل الامل، شیخ حر عاملی، ج2، ص364.) 👈 مدعا: مولف کتاب، امام رضا علیه‌السلام نیست. حال تالیف چه کسی است، مطلب دیگری است. 💠 ادلّه: ❇️ مطالب فراوانی در این کتاب ذکر شده که #خلاف_مسلّمات دین و مذهب است، که تنها به دو نمونه اشاره می شود: 🔸 الف. ص 79: جواز مسح و غَسل رِجلین در وضو با استناد به جواز قرائت کسر و فتح در آیه. (رسالة الخوانساری، ص 22) 🔹 ب. ص 103-102: تحریف قرآن: معوذتین جزو قرآن نیستند. (الذکری، ص 195) 🔺 بنابراین کتاب فقه الرضا ارزش روایی ندارد و تنها عباراتی که از «العالم» نقل شده روایات مرسله امام رضا علیه السلام به شمار می رود. 📚 تقریرات درس خارج فقه استاد علی #عندلیبی (زید عزه) 🔺ارسالی از استاد گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_رجالی #کتابشناسی 2 #کتاب_فقه_الرضا ✅ بررسی کتاب فقه الرضا 2️⃣ جهت #دوم: (بحث صغروی) 👈 آیا فقه الرضای موجود همان کتاب اصلی است؟ 🔹 از این کتاب تا زمان علامه مجلسی هیچ اثری نبوده است، تا اینکه در زمان علامه #مجلسی، شخصی به نام سید میر حسین #میرقاضی، بدون هیچ سند و طریقی آن را مطرح کرده است و از آنجایی که این کتاب منسوب به «علی بن موسی» بود، علامه و پدرش روایات آن را به عنوان روایات امام رضا علیه‌السلام نقل کرده‌اند. (بحار الانوار، ج1، ص11) ✳️ بنابراین بر فرض هم که این کتاب نوشته امام رضا علیه‌السلام باشد، باز ثابت نمی‌شود کتاب موجود، همان کتاب اصلی باشد؛ زیرا نه با سند معتبر به دست ما رسیده و نه کتاب مذکور متواتر و مشهور بوده است. 📚 تقریرات درس خارج فقه استاد علی #عندلیب (زید عزه) 🔺ارسالی از استاد گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

🏴 آغاز ماه عزای سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله #الحسین ع را بر منتقم خون خدا حضرت بقیة الله الاعظم (عج) و همه آزادی خواهان جهان تسلیت عرض می‌کنیم. #اجازه_نقل_روایت 📜اجازۀ #روضه‌خوانی آیت‌الله‌ میرزا محمدحسین #نائینی به ملاغلامعلی دزفولی در ۹۱ سال پیش 👆 📚 برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی عالمون 💠 یکی از رسوم بسیار زیبا و مناسبی که متأسفانه از رواج افتاده و باید در حوزه‌های علمیه #احیا شود، اجازه نقل #روایت است. 🔺 از مهم‌ترین فواید این اجازه نامه‌ها، این بوده که هر مداح یا طلبه‌ای حق نداشته بالای منبر برود و از هر منبع ضعیف و غیر معتبری نقل روایت کند. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#روضه_علما #محرم 📢 نقل حکایت صحیح‌السند از آیت‌الله #وحید خراسانی«دام ظله» 🔹به مناسبت ماه محرم و عزاداری حضرت اباعبدالله #الحسین«علیه‌السلام» 🔻توسط حضرت آیت‌الله #استاد_شب_زنده_دار «دام ظله» 🔺 و بیان توصیه‌های شنیدنی معظم‌له در مورد اهمیت #روضه‌خوانی 📆تاریخ بیان مطلب: 1400/05/18 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#اجتهاد #پیش_نیازهای_اجتهاد 💠 در مورد پیش‌نیازهای #اجتهاد چند نظریه وجود دارد: 1️⃣ شهید ثانی: 👈 صرف، نحو، لغت، اشتقاق، معانی، بیان، بدیع، اصول فقه، منطق، رجال، حدیث و تفسیر آیات‌الاحکام (منیة المرید، ص289 و 377؛ الروضة البهیة، ج3، ص63) 2️⃣ امام خمینی: 👈 شناخت کتاب و سنت، اصول فقه، منطق، رجال، تمرین استنباط، سلف شناسی (ر.ک: مقاله: پیش نیازهاى اجتهاد از نگاه امام خمینى) 3️⃣ مرحوم خویی: 👈 آشنایی با «ادبیات عرب» و اجتهاد در «رجال» و «اصول فقه» (التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ج1، ص24) 4️⃣ آیت الله مکارم: 👈 این علوم بر دو قسم می‌باشند: 🔹 موارد اجماعی: لغت، صرف، نحو، تفسیر در حدّ آیات الاحکام، اصول فقه، فقه و قواعد فقهیّه. 🔸 موارد اختلافی: کلام، فلسفه، منطق، بلاغت و رجال. (ر.ک: دائرة المعارف فقه مقارن) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#آداب_تعلیم_وتعلم #منیة_المرید 💠 آداب تعلیم و تعلم (2) 🔻 آداب مشترک بین استاد و شاگرد (آداب فارغ از مجلس درس): 2️⃣ ادب دوم: عمل به علم 🔹و قَدْ رُوِيَ عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: الْعُلَمَاءُ رَجُلَانِ رَجُلٌ عَالِمٌ آخِذٌ بِعِلْمِهِ فَهَذَا نَاجٍ وَ عَالِمٌ تَارِكٌ لِعِلْمِهِ فَهَذَا هَالِكٌ وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَيَتَأَذَّوْنَ مِنْ رِيحِ الْعَالِمِ التَّارِكِ لِعِلْمِهِ وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النَّارِ نَدَامَةً وَ حَسْرَةً رَجُلٌ دَعَا عَبْداً إِلَى اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَاسْتَجَابَ لَهُ وَ قَبِلَ مِنْهُ فَأَطَاعَ اللَّهَ فَأَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ وَ أَدْخَلَ الدَّاعِيَ النَّارَ بِتَرْكِهِ عِلْمَهُ وَ اتِّبَاعِهِ الْهَوَى وَ طُولِ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَى فَيَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ طُولُ الْأَمَلِ يُنْسِي الْآخِرَة. 🔸 رسول خدا ص فرمودند: علماء دو دسته اند، دسته ای عالم و دانشمند که به علم خود عمل می‌کنند؛ اینان ناجی و رستگارند، و دسته دوم که #تارک عمل اند ایشان هالک اند. و همانا اهل آتش از #بوی_گند مرد عالمی که به وظیفۀ علمی خود عمل ننماید، متأذی هستند. و سخت ترین مردم از نظر #حسرت و پشیمانی در روز قیامت، مردی است که بنده ای را به سوی خدا بخواند و او سخنش را بپذیرد و راه خدای پیشه نماید و طبق دستور او به اطاعت کردگار عالم قیام کند؛ روز جزا او را به #بهشت برند، و آن #بیچاره بر اثر ترک عمل و پیروی از هوای نفس و بسیاری امل و آرزو به #دوزخ روانه شود. اما پیروی از هوای نفس از راه حق جلوگیری کند، و درازی آرزو موجب فراموشی آخرت گردد. 📚 ر.ک: منیة المرید، شهید ثانی، ص146 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_اصولی #تزاحم #مصلحت #مفسده 💠 تزاحم مصلحت و مفسده: ✅ دو نوع تزاحم مصلحت و مفسده وجود دارد: 1️⃣ اول: تزاحم مصلحت و مفسده در مقام امتثال: این تزاحم مربوط به مکلفین است و باید #اهم را مقدم کرد. 👈 مثل جایی که نجات غریق مستلزم وارد شدن به حریم خصوصی شخص دیگری باشد. 2️⃣ دوم: تزاحم مصلحت و مفسده در مقام ملاکات: یعنی یک چیزی می‌تواند فی نفسه مصلحت داشته باشد، ولی این مطلب همیشه نمی‌تواند موجب حکم شارع بر اساس آن شود؛ 👈 مثلا اگر آمر [شارع مقدس] بخواهد حکم وجوب یا استحباب بر اساس آن مصلحت دهد، این حکم مستلزم مفسده‌ای خواهد شد و به همین جهت آمر بعضی وقت‌ها از خیر آن حکم می گذرد. 💯 مثال اول: برخی از موارد سیره می‌تواند از این باب باشد. مثلا یک چیزی سیره عقلائیه باشد و همه عقلاء در تمام اعصار و امصار به آن عمل کرده باشند، شارع هم به عنوان یکی از عقلا قطعا موافق با این مطلب است و آن را خیلی هم خوب می‌داند، اما معلوم نیست این سیره را امضاء کرده باشد؛ زیرا شاید در مقام تزاحم ملاکات، امضاء آن و ادامه آن سیره از طرف متشرعه، مفسده ای را به وجود می آورد که غالب بر مصلحت می‌شود. 💯 مثال دوم: در مورد شراب که خداوند متعال می‌فرماید: هم منفعت و هم ضررهایی دارد؛ این هم از باب تزاحم مصلحت و مفسده در باب ملاکات است و ربطی به مکلفین ندارد؛ یعنی چون در مجموع مفسده آن بیشتر بوده است، شارع مقدس آن را حرام کرده است، اگرچه وجوه خوبی هم دارد و ضرر صرف نیست. 📚 تقریرات درس خارج اصول استاد علی #عندلیب (زید عزه) (استاد درس خارج 2 مدرسه شهیدین) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#شخصیت_شناسی 2 #ابن_بابویه 💠 ابن بابویه (پدر شیخ صدوق) 🔻 ابْن‌ِ بابِویه‌ْ، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ حسین‌ بن‌ موسی‌ بن‌ بابویه‌ قمی‌ (۳۲۹ق‌)، فقیه‌، محدث‌ شیعی‌ و مرجع‌ مردم‌ #قم‌ و اطراف‌ آن‌ بود. ایشان به «فقیه» و «الصدوق الاوّل» و «ابن بابویه» شهرت داشته است. 💯 در بیان عظـمت علمی و منزلت قدس و تقوای او، همین بس است که فقهای ما در مواردی که حدیثی از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نرسیده باشد و از ایشان فتوایی در آن زمینه وجود داشته باشد، فتوای او را نشانی از وجود حدیث در آن زمینه قلم‌داد می‌کنند. 🕌علی بن بابویه در سال ۳۲۹ هـ ق در همان سال رحلت ثقة الاسلام محمد بن یعقوب #کلینی درگذشت، و در قم، نزدیک صحن مطهر حضرت معصومه (ع) (نزدیک مدرسه آیت الله گلپایگانی فعلی) مدفون گردید و مزارش هماکنون مورد زیارت و عنایت مردم می‌باشد. 🔹 سال‌ وفات‌ ایشان را به‌ علت‌ درگذشت‌ چند تن‌ از بزرگان‌ شیعه‌، سال‌ «#تناثر_النجوم‌» گفته‌اند. 📕 از آثار او می‌توان به کتاب‌های‌: الوضوء، الصلوة، الجنائز، الامامة و التبصرة من‌ الحیرة، الاملاء، نوادر، کتاب‌ المنطق‌، الاخوان‌، النساء و الولدان‌، الشرایع‌ (که‌ برای‌ فرزندش‌ فرستاده‌)، کتاب التفسیر، النکاح، مناسک الحج، قرب الإسناد، التسلیم،الطب، المواریث و المعراج اشاره کرد. 📚رجال النجاشی، ج1، ص261 و262؛ تنقیح المقال، ج2، ص283 🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_فقهی #باب_معاملات #عقد_صلح 💠 آشنایی با عقد صلح: 🔻 تعریف عقد صلح: 👈 «توافق و سازش میان دو یا چند نفر بر ایجاد چیزی میان خودشان، از قبیل تملّک عین مال یا منفعت آن و یا نقل حقی و یا اسقاط آن و یا ابراء دینی و غیر آن» 🔻 انواع صلح: 🔹 صلح معوض: صلح در مقابل دریافت چیزی 🔸 صلح غیر معوض: صلح رایگان و بدون عوض 🔻 ماهیت عقد صلح (اختلافی): 1️⃣ گروهی از فقها بر این باورند که صلح تنها به فرض وجود منازعه اختصاص دارد (محقق حلی، شرایع، ج2، ص99) 2️⃣ برخی از فقها صلح را عقدی می‌دانند که بدون فرض منازعه نیز مشروعیت دارد (شهید ثانی، الروضه البهیه، ج4، ص173؛ بحرانی، الحدائق، ج21، ص84) 3️⃣ برخی دیگر معتقدند صلح هرچند در اصل برای از بین بردن نزاع تشریع شده است؛ لیکن قطع نزاع حکمت تشریع است و نه علت آن؛ از این رو، لازم نیست در همه موارد صلح نزاعی وجود داشته باشد (نجفی، جواهر، ج26، ص211) ✅ ثمره نزاع 👇👇 🔻 گروه دوم و سوم برای حل مشکل بیع هایی که دارای اشکال هستند، می‌توانند از «#صلح» استفاده کنند، اما گروه اول در مواردی که نزاعی در بین نیست، نمی‌توانند از این راهکار بهره ببرند. 🔺 به عنوان نمونه: «قرارداد آتی» در بحث #بورس_کالا دارای اشکالاتی است که نمی‌توان آن را بیع دانست، (بیع کالی به کالی که مشهور آن را باطل می‌دانند) اما گروه دوم و سوم می‌توانند با راهکار #صلح این معامله را تصحیح کرده و آن را عقدی شرعی بدانند. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#سخن_بزرگان #اجتهاد #روش_استنباط 💠 مقام معظم رهبری: با اجتهاد، روش استنباط در #همه_معارف را می‌آموزید 🔻 عالم دین می‌خواهد معارف اسلامی را به دست بیاورد؛ از کجا؟ از کتاب و سنّت و عقل ... خب باید بداند که #چه_جوری به دست بیاورد؛ این همان اجتهاد است. #اجتهاد یعنی #چگونگی استفاده از منابع؛ یعنی #متُد استفاده‌ از منابع؛ این اجتهاد است. 🔹این اجتهاد را اگر بخواهد انسان دارا بشود، باید #تمرین کند، باید کار کند. این درس فقهی که شما می‌خوانید و لو طهارت باشد، به شما این #شیوه_استنباط را یاد می دهد ... شما باید بدانید چه جوری استنباط کنید. 🔸 اگر این #طریقه‌_استنباط را یاد گرفتید، آن وقت [به جز احکام]، ارزش‌های #اخلاق ی را هم درست از کتاب و سنت استنباط می‌کنید، برای فراگیری معارف اسلامی #اجتهاد لازم است. 🔺 طلبه روشنفکر امروزی حق ندارد بگوید که «آقا، ول کن این حرف‌ها را، [این] درس ها را»؛ نه، باید درس خواند؛ بی‌مایه [فطیر است]. زمان مبارزات که ما مثلاً مکاسب می‌گفتیم، کفایه می‌گفتیم، بعضی از طلبه‌های پرشور می‌گفتند «آقا، این چیست؟»؛ من به آنها می‌گفتم اگر [این بحث‌ها را] نکنید، بعد نمی‌توانید به درد #نظام_اسلامی بخورید، نمی‌توانید به #مردم چیزی یاد بدهید؛ درس #فقه را جدی بگیرید. 📚 بیانات معظم‌له مورخه ۱۳۹۸/۲/۱۸ 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_فقهی #موافقت_عامه #تقیه 💠 انواع روایات تقیه‌ای: 1️⃣ گاهی در مقام #عمل مراعات تقیه می‌شود. مثلا: امام به علی بن یقطین فرمود: «تَوَضَّأْ ثَلَاثاً ثَلَاثاً» (استبصار، ج1، ص71) 2️⃣ گاهی در مقام #افتاء مراعات تقیه می‌شود؛ 🔹الف. یا بخاطر خوف از #سلاطین مثلا: در زمان بنی امیه، خلفاء به مسأله صید عقاب و باز شکاری حساس بوده اند، لذا امام باقر ع از آنها تقیه کرده، اما در زمان امام صادق ع عامل تقیه از بین رفته است. (تهذیب الاحکام، ج9، ص33) 🔸 ب. یا بخاطر خوف از #مردم به این بیان که اگر امام مسلمات عامه را زیر سؤال ببرد، موقعیت اجتماعی و علمی اش زیر سؤال رفته و دیگر نمی‌تواند نقش خود را در جامعه ایفاء کند. 🔻 اشکال: تقیه نسبت به کسی انجام می‌شود که دارای قدرت باشد، در حالی که اکثر فقهاء عامه صاحب قدرت نبودند. 🔺پاسخ: اولا امثال ابوحنیفه فقیه عراق بودند و شاگردانش (ابن ابی لیلی و شیبانی) در زمان خلافت بنی عباس به قدرت رسیدند و ابن ابی لیلی قاضی القضات بوده است. ثانیا گاهی منشأ فتوای امثال ابوحنیفه و شافعی و.. روایتی است که بین عامه مطرح بوده و بر اثر این روایت، بعدها شافعی و ابوحنیفه نیز به آن نظریه قائل شده‌اند. 3️⃣ گاهی تقیه ائمه علیهم‌السلام از خود #شیعه بوده است. به این بیان که گاهی نفس القاء اختلاف بین شیعه به جهت تقیه بوده است، تا شیعیان شناخته نشوند. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد آیت الله #شهیدی (1397/6/10) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#معرفی_کتاب #روش_شناسی_اجتهاد 💠 10 کتاب مرتبط با روش شناسی اجتهاد: 1️⃣ پیش درآمدی بر مکتب شناسی فقهی - سعید ضیایی فر 2️⃣ مکاتب فقهی - محمدحسن ربانی بیرجندی 3️⃣ درآمدی بر مکتب فقهی قم و نجف - حسین ایزدی 4️⃣ درس خارج و گام های اجتهاد - احمد مبلغی 5️⃣ فقه قرآنی با نفس رحمانی (مکتب محقق اردبیلی) - علیرضا خیراللهی 6️⃣ مکتب اجتهادی آخوند خراسانی - مصطفی محقق داماد 7️⃣ مکتب اجتهادی سید طباطبایی یزدی - مصطفی محقق داماد 8️⃣ مکتب اجتهادی آیت الله بروجردی - خانم اخوان صراف 9️⃣ مکتب فقهی امام خمینی(ره) - سعید ضیایی فر 0️⃣1️⃣ روش شناسی فقهی (نخستین نشریه روشی در علوم حوزوی) ـ مرحوم اکبر ترابی شهرضایی و همکاران 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_فقهی #تکلیف_صبی 💠 آیا انجام امور مستحبی برای کودکانی که هنوز بالغ نشده‌اند، نیز دارای استحباب است؟ 🔻دو مبنا: 1️⃣ تکالیف شرعی متوجه افراد #بالغ است. 2️⃣ تنها خطابات وجوبی متوجه افراد بالغ می‌شود و افراد غیربالغ مشمول خطابات استحبابی می‌شوند. لذا درصورتی که افراد غیربالغ اعمال مستحبی را به جا آورند، مأجور خواهند بود. ✳️ اقسام شرایط تکلیف 1️⃣ شرایطی که عقل آنها را به صورت دلیل لبّی درک می‎کند و تکلیف منصرف یا مقید به آن شرایط است. این قرائن #لبی در حکم قرینه متصله‎اند. 2️⃣ شرایطی که اگر شرع آنها را بیان نمی‌کرد، عقل آن‎ها را نمی‌پذیرفت؛ مانند اینکه شارع، رسیدن به پانزده سال قمری برای پسران و نه سالگی برای دختران را شرط تکلیف قرار داده است. ازآنجاکه عقل مستقلاً این شرایط را درک نمی‌کند، نمی‌تواند خطاب را به آنها تضییق کند. ازاین‎رو، برای پایبندی به این شرایط، نیازمند دلیل #لفظی هستیم. ✅ نتیجه: ادله‌ای که بلوغ را لازم می‌دانند، صرف فهم عقلی را کافی ندانسته‌اند؛ زیرا اگر دلیل لفظی، شرط بلوغ را بیان نمی‌کرد، عقل از فهم آن ناتوان بود. با‎این‎حال، در این ادله قدر متیقنی وجود دارد که همان تکالیف الزامی (وجوب و حرمت) است؛ اما تکالیف رجحانی، مشمول این ادله نخواهد شد و به‎طور‎کلی، تکالیف رجحانی (مستحبات و ترک مکروهات) مقید به شرایط تکلیف نیستند و به همان دلیل که شخص بالغ قادر به فهم و تمییز و انجام آنهاست، غیربالغ نیز می‌تواند مخاطب این ادله قرار گیرد. 📚برگرفته از فرمایشات استاد آیت‌الله #اعرافی در درس خارج فقه تربیتی 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#آداب_تعلیم_وتعلم #منیة_المرید 💠 آداب تعلیم و تعلم (3) 🔻 آداب مشترک بین استاد و شاگرد (آداب فارغ از مجلس درس): 3️⃣ ادب سوم: #توکل بر خدا و اعتماد به او 🔹عنِ النَّبِيِّ ص أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ تَكَفَّلَ لِطَالِبِ الْعِلْمِ بِرِزْقِهِ خَاصَّةً عَمَّا ضَمِنَهُ لِغَيْرِه‏ 🔸 رسول خدا ص: بى گمان خداوند متعال #روزىِ_طلبه را به طور ويژه، افزون بر آنچه براى ديگران تضمين كرده، به عهده گرفته است. 📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 160 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#سخن_بزرگان #روش_درس_خواندن #درس_خارج 💠 روش تحصیل در مقطع خارج در بیانات استاد #شب_زنده_دار 🔻 #مطالعه، #پيش_مطالعه، #مباحثه_قبل، #مباحثه_بعد، #تقرير نوشتن، #دوره كردن، #تفكر كردن و #حفظ كردن، اينها عناصري بوده كه در طول تاريخ حوزه‌های علميه وجود داشته و آثارش هم پديدار شده كه چه بزرگانی چه فحولی از همين نظام بيرون آمدند. 🔹 قبل از حضور در بحث و مباحثه و مراجعه به هر كتابی، در ابتدا خودتان به منابع مراجعه كنيد. در مساله مورد نظر به كتاب و سنت مراجعه كنيد. به فهرست كتاب #وسائل الشيعه نگاه می‌كنيد و باب مناسب به مساله‌تان را حدس می‌زنيد. آن رواياتي را كه به نظرتان می‌آيد مربوط به آن مساله است آنها را انتخاب می‌كنيد و در سند و دلالت و جمع بين آنها طبق معلومات خودتان يك #اجتهاد گونه‌ای انجام می‌دهيد و اگر هم بنويسيد كه خيلی بهتر است. بعد با اين سرمايه‌تان در مباحثه يا در درس شركت می‌كنيد. 🔸 برای مطالعه آن افرادی كه پيشينه درس خارج طولانی و چند سالی دارند، بعد از اين كاری كه بيان كردم حتما به كتب بزرگ فن مراجعه كنند. كتاب #جواهر و كتاب #مصباح_الفقيه مرحوم حاج آقا رضا همدانی ره و قبل از اين دو كتاب، به كتاب #حدائق مراجعه شود؛ زيرا كتاب حدائق روايات و نصوص را استيعاب می‌كند و خوش بيان است و فهميدن مطالبش تعقيد ندارد ... بعد #مستمسك مرحوم آقای حكيم ره و بعد تقارير بحث مرحوم #خويي ره. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار در درس خارج فقه (92/7/1) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

🎙 سخنان مهم و کاربردی استاد آیت الله #علیدوست 💎 موضوع: «اهمیت فقه و اصول و روش صحیح تحصیل آن» 🕌 ایراد سخنرانی: در جمع طلاب دوره فقه و اصول مدرسه #شهیدین (دی ماه 1398) 🔺 استماع این صوت، به همه طلاب سطح، به ویژه طلاب ورودی پایه #هفتم توصیه اکید می‌شود. #صوت 1 #انگیزشی 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#شخصیت_شناسی 3 #ابن_ابی_عقیل_عمانی 💠 ابن ابی عقیل عمانی: 🔻 حسن بن ابى عقيل ملقب به «حذاء» معروف به «عمانى» و «ابن عقيل»، كنيه‌اش «ابو على»، از فقهاى بزرگ اماميه و از متكلمين وارسته‌اى است كه معاصر با ثقة الاسلام كلينى (م 329) بوده است. او در آغاز غيبت كبرى مى‌زيسته و از اساتيد شيخ مفيد به شمار مى‌آيد. 🔸 او #نخستين كسى است كه در اوایل #غيبت كبرى، فقه را مهذب كرد و با قواعد اصوليه تطبيق نمود و طريق #اجتهاد و تطبيق احكام با ادله و اصول آنها را باز كرد. شيخ مفيد به غايت او را ستوده و شیخ طوسی و نجاشی نیز در کتب رجالی خود از او یاد کرده‌اند. 🔹 نجاشی ابن ابی عقیل را «فقیه» و «ثقه» می‌شمارد و از کتاب او #المتمسک بحبل آل الرسول یاد می‌کند و می‌گوید این کتاب در میان امامیه شهرت تام دارد و کسانی که از خراسان به قصد سفر حج از عراق می‌گذرند، از این کتاب سراغ می‌گیرند و آن را می‌خرند. سپس نجاشی می‌نویسد که خود نیز کتاب الکرّ و الفَرّ ابن ابی عقیل را که در باب امامت است، نزد شیخ مفید خوانده است. (رجال نجاشی، ص36) 👈 بعد از ایشان «ابن جنيد اسكافى» هم همان طريق را پيمود. بدين جهت است كه در اصطلاح فقها، از اين دو فقيه جليل القدر به «#قديمين» تعبير مى‌شود. ✳️ کتاب ایشان به دست ما نرسیده است؛ اما علامه حلی (ره) در کتاب «#مختلف_الشیعة» و ابن ادریس و محقق حلی اقوال و نظریات ایشان را نقل کرده‌اند، که معلوم می‌شود کتاب وی در دسترس ایشان بوده است. مرحوم آشیخ علی‌پناه #اشتهاردی اقوال ابن ابی عقیل را از لابلای آثار قدما جمع آوری نموده و آن را با عنوان «فتاوی ابن ابی عقیل» منتشر کرده است. 💎 ابن ابی عقیل دارای آرای ویژه‌ای در احکام بوده، که از آن میان می‌توان از این حکم یاد کرد که #آب_قلیل هنگامی که با نجاست تماس پیدا کند، #نجس نمی‌گردد، که گروهی از فقیهان متأخر شیعی همچون مرحوم #فیض کاشانی نیز در این مسئله از وی پیروی کرده‌اند. (الوافی، ج4، ص5) 📚ریحانة الأدب، ج7، ص360 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_اصولی #حجیت_سیره #سیره_عقلا #سیره_متشرعه 💠 تفاوت سیره عقلا و سیره متشرعه 1️⃣ سیره عقلائیه: سیره‌ای که منشأ آن روش #عقلایی مردم است. یعنی عقلای عالم ـ فازغ از دین و مذهب ـ (عقلا بما هم عقلا) برای گذران زندگی اجتماعی خود از این روش استفاده می‌کنند. 🔺 مثال: رجوع عقلا به کارشناس در مسائلی که تخصص ندارند و یا اعتماد به خبر واحد 2️⃣ سیره متشرعه: سیره عمومی مردم که از متشرعه و دینمدار بودن آنها (متشرعه بما هم متشرعه) نشأت گرفته است. بنابراین سیره متشرعه تنها مربوط به افعالی است که در فضای #التزامات_شرعی شکل گرفته است. 🔺 مثال: سیره خاص متشرعه امامیه بر برپایی مجلس عزاداری اباعبدالله (ع) و یا سیره بر عدم تراشیدن ریش ✅ تفاوت در حکم مسأله: 💎 سیره متشرعه به محض اثبات صغروی و اتصال به زمان معصومین ع، مشروعیت می‌یابد؛ اما حجیت سیره عقلا مشروط به این است که در زمان معصوم و در #مرأی و منظر معصوم باشد و دیدگاه موافق شارع یا عدم مخالفت نسبت به آن کشف شود. 📚اصول فقه، مرحوم مظفر، ص540 ـ 535 🔺 پ.ن: تصویر مربوط به مؤلف کتاب اصول فقه، مرحوم #مظفر می‌باشد. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#سخن_بزرگان #روش_درس_خواندن #درس_خارج 💠 فلسفه شرکت در درس #خارج در بیانات استاد #شب_زنده_دار 🔻 اين كه گفته شود بايد يك دور #فقه ببينيم، يك دوره درس خارج كتاب طهارت را بايد ببينيم، يك دوره درس خارج بيع را بايد ببينيم، اين كه عمر وفا به اين ندارد. يك دوره اينها حدود بيست يا سی سال طول می‌كشد. 🔹 عمده اين است كه انسان بعد از مدتی درس رفتن خودش من اهل الدار بشود. فوت و فن اين كار را ياد بگيرد و ديگر استقلال پيدا كند. 🔸 يك دوره يا دو دوره ديدن #اصول موضوعيت ندارد. اگر ببينيم كه خيلی خوب و اگر نبينيم بلكه ده باب، بيست باب از ابواب اصول را انسان ببيند به طوری كه ديگر اين حالت در او ايجاد بشود كه ديگر خودش #خودكفا بشود كه وقتی مراجعه به مطالب می‌كند خودش بتواند صاحب نظر باشد و مختار داشته باشد و قول حق را به نظر خودش پيدا بكند و به اقوال مخالف بتواند جواب بدهد، خوب است. #فلسفه رفتن درس اين است، نه يك دوره اصول ديدن يا يك دوره فقه ديدن يا حتي يك دوره باب فقهی را ديدن. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار در درس خارج فقه (92/7/1) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#معرفی_کتاب #اصول_استنباط #قواعد_اصول_الفقه 💠 کتاب «قواعد اصول فقه» تألیف: آیت الله علی #عندلیبی (دام عزه) 🔻ویژگی‌های کتاب: 🔹 این کتاب، در ضمن ۷۸ قاعده بدین ترتیب تدوین شده که پس از بیان عنوان قاعده و توضیح آن، همه دیدگاه‌های مربوط به آن به همراه ادله بیان می‌شود. 🔸 یکی از مهم‌ترین امتیازات کتاب تطبیقات #فقهی هر قاعده است. 🔹 تأکید نویسنده، (به جز مواردی که نیازمند به توضیح و تلخیص است) بر نقل عین عبارات اصولیون (شیخ انصاری، محقق خراسانی، محقق نایینی، محقق عراقی، آیة الله بروجردی، امام خمینی، شهید صدر و آیت الله مؤمن) است. 🔸 غرض از تالیف این کتاب، نگارش قواعد اصولی به شیوه مطلوب است؛ یعنی سعی شده بدون حذف مسائل مهم، حد وسط بین ایجاز و تطویل اختیار شود. 🔹 تمام قواعدی که ثمره #عملی فقهی و کاربردی دارد بیان شده و از پرداختن به مباحث اصولی که تنها ثمره #علمی دارد، اجتناب شده است. 🔸 این کتاب به همت مجمع جهانی اهل بیت ع در 518 صفحه (یک دوره کامل اصول فقه) برای مقطع بین سطح و خارج (دو سال اول مقطع خارج) تدوین شده و هماکنون در برخی مدارس مثل مدرسه #شهیدین تدریس می‌شود. 🔺 فایل این کتاب در نرم افزار اصول فقه (نور) موجود است و همچنین از کتابخانه‌های مجازی قابل دانلود می‌باشد. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

🔺 با توجه به درخواست‌های مکرر اعضای کانال فایل پی دی اف کتاب #قواعداصول_الفقه تقدیم می‌شود 🔺

#نکات_اصولی #امر_به_امر 💠 آیا اطاعت از امر به امر، واجب است؟ ✅ بحث #ثبوتی: 1️⃣ گاهی غرض مولی از امر این است که فرد واسطه دستور دهد و امر او #موضوعیت دارد. 👈 در این صورت، امر مولی به تحقق فعل تعلق نگرفته؛ زیرا هدف صدور فرمان از طرف مأمور اول بوده و همین مسأله موضوعیت داشته است. در این صورت، مأمور دوم وظیفه‌ای ندارد. 2️⃣ گاهی غرض مولی آن است که امر نمودن مأمور اول تنها #طریق و واسطه رساندن امر مولا باشد. 👈 در این صورت، امتثال امر بر مأمور دوم واجب است؛ از این رو، اگر امر مولا از غیر طریق مأمور اول هم برسد، باید امتثال شود. 3️⃣ گاهی غرض مولی #تحقق «مأمور به» در عالم خارج است، اما از طریق مأمور اولی؛ چنانچه در دستورات پادشاهان و فرزندان آنان، غرض آن است که دستور «شاه» از طریق فرزندش به اتباع و لشکریانش ابلاغ و امتثال شود. 👈 در این صورت، باید تفصیل قائل شد؛ در صورتی که واسطه مأمور دوم را به انجام فعل #امر نماید، اطاعت واجب می‌شود، اما اگر امر ننماید، امتثال واجب نیست. ✳️ بحث #اثباتی: 🔸به حسب فهم عرفی «امر به امر» در احتمال #دوم ظهور دارد؛ یعنی امر اول تنها طریق رسیدن امر مولی به مأمور دوم است. بنابراین به هر نحوی دستور مولی دریافت شود، از نظر عقلا امتثال آن واجب و ترک آن مذموم است. 🔻 ثمره عملی بحث «امر به امر» 🔹 ثمره این بحث مشروعیت یا تمرینی بودن عبادات صبی است، که محل اختلاف است؛ زیرا غالباً دلیل مشروعیت عبادات صبی روایاتی است که اولیاء را مأمور می‌نماید که فرزندان خود را به نماز و روزه امر نمایند. خود این بحث ثمراتی دارد، از جمله اینکه وقتی کودکی بین امام و مأموم فاصله شود؛ و نیز اگر در جماعت، فقط کودک مأموم باشد و امام در تعداد رکعات نماز شک کند؛ اما کودک یقین داشته باشد، در این صورت، آیا بر امام لازم است عمل خویش را برآنچه از بچه مشاهده می‌کند مبتنی کند یا خیر؟ همه این مسایل مبتنی بر آن است که عبادت کودکان مشروع باشد. 📚 کفایة الاصول، ج1، ص 269؛ دراسات في علم الأصول، مرحوم خویی، ج2، ص88 -90 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#آداب_تعلیم_وتعلم #منیة_المرید 💠 آداب تعلیم و تعلم (4) 🔻 آداب مشترک بین استاد و شاگرد (آداب فارغ از مجلس درس): 4️⃣ ادب چهارم: #حسن_خلق با مردم 🔹عن أَبی عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ تَزَيَّنُوا مَعَهُ بِالْحِلْمِ وَ الْوَقَارِ وَ تَوَاضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ الْعِلْمَ وَ تَوَاضَعُوا لِمَنْ طَلَبْتُمْ مِنْهُ الْعِلْمَ وَ لَا تَكُونُوا عُلَمَاءَ جَبَّارِينَ فَيَذْهَبَ بَاطِلُكُمْ بِحَقِّكُمْ» 🔸امام صادق عليه السلام می‌فرمود: دانش بجویید و به همراه دانش، خود را با #خويشتن‌داری و وقار آراسته سازید و نسبت به دانش آموزان خود #تواضع كنيد و نسبت به استاد خود #فروتن باشيد و از عالمان متكبر نباشيد كه رفتار باطل‌تان حق‌بودن شما را از بین ببرد. 📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 162 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad