✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام علی» (علیه السلام) وضعیت مردم در زمان «معاویه» را چگونه پیش بینی می کند؟
🔹 #امام_علی (عليه السلام) در خطبه ۵۷ #نهج_البلاغه، از حاكم شدن #معاويه بر امّت پيشگويى مى كند و به #مفاسدى كه از اين حاكميت سرچشمه مى گيرد اشاره مى فرماید. ایشان نخست مى فرمايد: «أَمَّا إنَّهُ سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ، مُنْدَحِقُ البَطْنِ، يَأْكُلُ مَايَجِدُ وَ يَطْلُبُ ما لا يَجِدُ» (آگاه باشيد بعد از من مردى #گشاده_گلو و #شكم_بزرگ بر شما مسلّط خواهد شد كه هر چه بيابد مى خورد و آنچه را نمى يابد جستجو مى كند).
🔹در ادامه اين سخن، دستور #قتل چنين فردى را صادر كرده، مى فرمايد: «فَاقْتُلُوهُ وَ لَنْ تَقْتُلُوهُ» (او را #بكشيد ولى هرگز نخواهيد كشت!). اما اینکه چرا اين فرد از ديدگاه #امام_علی (عليه السلام) #واجب_القتل بوده، روشن ترين دليل آن همان #فسادى است كه در ميان مسلمين بر پا كرده بود و از بارزترين مصداق هاى #مفسدفى‌الارض بود؛ چرا كه علاوه بر ايجاد #ناامنى در كشور اسلام، #جنگ هايى به راه انداخت كه خون بسيارى از #مسلمانان در آن ريخته شد. گذشته از اين، #بدعت هايى در اسلام گذاشت كه اگر ادامه مى يافت #اسلام به كلّى دگرگون مى شد.
🔹اضافه بر اينها او دستور #سبّ #امام_على (عليه السلام) را صادر كرده بود؛ همان كسى كه #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) درباره اش فرموده بود: «مَنْ سَبَّ عَلِيّاً فَقَدْ سَبَّنی» [۱] (كسى كه #على را دشنام دهد مرا دشنام داده)؛ و به يقين كسى كه #رسول_الله (صلی الله علیه و آله) را سب كند مهدورالدّم است. در ادامه اين سخن، از يكى ديگر از حوادث آينده پرده برمى دارد و مى فرمايد: «أَلاَ وَ إِنَّهُ سَيَأْمُرُكُمْ بِسَبِّي وَ الْبَرَاءَةِ مِنِّی» (آگاه باشيد، او به شما فرمان مى دهد كه مرا دشنام دهيد! و از من بيزارى جوييد!).
🔹اين نشان مى دهد كه تا چه حدّ #معاويه كينه توز و حريص بر مقام بود. او مى دانست فضائلى كه #پيامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) درباره #امام_علی (عليه السلام) گفته است و همه اصحاب و ياران شنيده اند، شرق و غرب جهان را فرا خواهد گرفت؛ و هر يك از اين احاديث دليلى بر بى اعتبارى حكومت او و باطل بودن ادعاهاى اوست. از سوى ديگر، دستور سبّ و #دشنام آن حضرت را در منابر و در خطبه هاى نماز جمعه رواج داد، و اين يكى از زشت ترين بدعت هاى #معاويه بود كه هيچ توجيه گر متعصّبى نيز توجيهى براى آن ندارد؛
🔹و به گفته شاعر عرب: «أَ عَلَى الْمَنابِرِ تُعْلِنُونَ بِسَبَّهِ ؛ وَ بِسَيْفِه نُصِبَتْ لَكُمْ أَعْوادُها»؛ [۲] (آيا بر منبرها آشكارا او را #دشنام مى دهيد در حالى كه چوبه اين #منبرها با #شمشير او براى شما بر پا شد). جالب توجه اين كه #طرفداران_معاويه نيز به اين حقيقت «كه اين #بدعت را براى تحكيم غاصبانه و #ظالمانه خود گذارده اند» اعتراف كرده اند؛ از جمله اين كه كسى از #مروان سؤال كرد: چرا #على را بر منابر #دشنام مى گوييد؟ او در جواب گفت: «إنَّهُ لايَسْتَقيمُ لَناَ الاَمْرُ إلاّ بِذلِكَ»؛ [۳] (كار حكومت ما بدون آن [يعنى سب على] سامان نمى يابد).
🔹سپس #امام (علیه السلام) در برابر اين #بدعت_وقيحانه، به يارانش چنين دستور مى دهد: «فَأَمَّا السَّبُّ فَسُبُّونِي، فَإِنَّهُ لي زَكاةٌ وَ لَكُمْ نَجَاةٌ وَ أَمَّا الْبَراءَةُ فَلاَ تَتَبَرَّأُوا مِنِّي، فَإِنّی وُلِدْتُ عَلَى الْفِطْرَةِ وَ سَبَقْتُ إِلَى الايمَانِ وَ الْهِجْرَةِ» (اما بدگويى را [به هنگام اجبار دشمن] به شما اجازه مى دهم؛ چرا كه اين موجب فزونى #مقامات_معنوى من و باعث نجات شماست؛ ولى در مورد بيزارى جستن، هرگز از من بيزارى مجوييد، زيرا من بر فطرت پاك توحيد تولّد يافته ام و در #ايمان و #اسلام و #هجرت بر ديگران پيشى گرفته ام!).
🔹از اين سخن، به خوبى روشن مى شود كه اگر #انسان‌باايمانى از سوى #دشمن_هتّاك و بى ايمان، مورد هتك قرار گيرد، يا مردم را اجبار به هتك او كند، نه تنها از مقامات او كاسته نمى شود، بلكه خداوند به جبران اين اهانت بر كرامت و #عظمت_مقام او مى افزايد.
#مآخذدرمنبع‌موجوداست
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۲، ص ۶۴۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#معاويه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در روايات اسلامی چه مذمت هایی درباره افراد فحاش آمده است؟ (بخش اول)
🔸درباره مذمت از شخص «فَحّاش»، روايات زيادى آمده و به او وعده آتش داده شده است، مرحوم خوئى پنج روايت آورده است.
1⃣ابى بصير از #امام_صادق (عليه السلام) نقل مى كند كه فرمودند: «مِنْ عَلَامَاتِ شِركِ الشَّيْطَانِ الَّذِى لَا يُشَكُّ فِيهِ اَن يَكُونَ فَحّاشاً لَايُبَالِى بِمَا قَالَ وَ لَا بِمَا قِيلَ لَهُ» (از علامت هاى حضور و شرك #شيطان كه شكى در آن نيست، اين است كه كسى #فَحّاش باشد كه باكى از آنچه گويد و از آنچه درباره او گويند نداشته باشد [يعنى شيطان در نزد چنين شخصى حاضر و با او شريك است]).
2⃣#امام_صادق (عليه السلام) فرمودند: #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «اِذَا رَأَيتُمُ الرَّجُلَ لَايُبَالِى مَا قَالَ وَ لَا مَا قِيلَ لَهُ فَاِنَّهُ لِغَيَّةٍ اَو شِركِ شَيطَانٍ» [۱] (هنگامى كه مردى را ديديد كه باكى ندارد در آنچه مى گويد و يا آنچه به او گفته مى شود اين بواسطه #ضلالت يا شركت #شيطان است).
3⃣سليم بن قيس از امیر مؤمنان #امام_علی (عليه السلام) نقل مى كند كه: رسول الله (صلی الله علیه و آله) مى فرمودند: «خداوند #بهشت را حرام كرده است بر هر #فحّاش بى آبرو و كم شرمى كه باكى از آنچه گويد و آنچه به او گفته شود ندارد؛ زيرا اگر از حالش بازرسى كنى يا از زنا است يا از شركت شيطان. به وى عرض شد: اى رسول خدا، در ميان مردمان شركت شيطان هم هست؟ فرمود: گفتار خداى عز و جل را نخوانده اى كه به شيطان فرمود: شركت كن با ايشان در مالها و فرزندان».
🔹همين راوى مى گويد: «مردى از فقيهى [مراد يكى از ائمه (علیهم السلام) است] سؤال كرد آيا در بين مردم كسى هست كه از آنچه درباره او گفته مى شود ناراحت نشود و باكى نداشته باشد؟ فرمود: كسى كه متعرّض مردم شود و به آنان #دشنام گويد در صورتى كه مى داند كه آنها رهايش نمى كنند و تلافى مى كنند، او كسى است كه به آنچه مى گويد و يا درباره او گفته مى شود اهميت نمى دهد».
4⃣سماعه از #امام_صادق (عليه السلام) نقل مى كند كه: «رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «اِنّ مِن شَرِّ عِبَادِ اللهِ مَنْ تَكرَهُ مُجَالَسَتُهُ لِفُحْشِهِ» (از #بدترين_بندگان خدا كسى است كه همنشينى با او به خاطر #فحش_دادن او ناپسند شمرده می شود).
5⃣ابى عبيده از #امام_صادق (عليه السلام) نقل مى كند كه فرمودند: «الْبَذَاءُ مِنَ الْجَفَاءِ وَ الْجَفَاءُ فِی النَّارِ» (#بدزبانى از جفاكارى است و جفاكار در #آتش است).
🔹امام باقر (عليه السلام) فرمودند: «سِلَاحُ اللِّئَامِ قَبِيحُ الكَلَامِ» [۲] (سلاح انسان هاى پَست، #زشت‌گويى است). شايد ديده باشيد وقتى دو نفر با هم نزاع مى كنند و يكى قدرت مقابله با ديگرى را ندارد، شروع به اهانت مى كند؛ يعنى #فحش، اسلحه انسان هاى ضعيف است. خدا به فرياد انسان هايى برسد كه به خاطر #بددهن_بودن آنها، مردم از آنها كناره گيرى مى كنند؛ اين گونه افراد از #بدترين_مردم در مكتب رسول الله (صلی الله علیه و آله) هستند. رسول خدا فرمودند: «اِنّ مِنْ شَرِّ النّاسِ مَنْ تَرَكَهُ النّاسُ اِتِّقَاءَ فُحْشِهِ» [۳] از #بدترين_مردم كسى است كه مردم به خاطر دورى از #بدزبانى او، او را ترك گويند). #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] «لِغَيّةٍ» لام براى ملكيت مجازيه است كه بر سر «غَيّة» به كسر و فتح اول و فتح ياء مشدّده به معنى ضلالت و گمراهى است آمده است. گفته مى شود او ولد غيّه است؛ يعنى فرزند زنا است «الغيى» مثل «الغِنى»: پست و ساقط از اعتبار (الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية، چ چهارم، ج ۲، ص ۳۲۳
[۲] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، چ دوم، ج ۷۵، ص ۱۸۵، باب ۲۲
[۳] كنز العمال في سنن الأقوال و الأفعال، متقى هندی، مؤسسة الرسالة، بيروت، ۱۴۰۱ق، الطبعة الخامسة، ج ۳، ص ۵۹۷، ح ۸۰۸۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چاپ اول، ج ۲، ص ۴۶۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#فحاش #فحاشی #بدزبانی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) چه روشی را برای مواجهه با دشمن پیشنهاد می کند؟
🔹 #امام_علی (علیه السلام) زمانى كه در ماجراى #صفين شنيد بعضى از يارانش به اهل «شام» #بدگويى مى كنند، فرمود: «إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِينَ، وَ لَكِنَّكُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ، وَ ذَكَرْتُمْ حَالَهُمْ، كانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ، وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ». (من دوست ندارم كه شما #دشنام_دهنده باشيد؛ ولى اگر #اعمال_زشتشان را شرح دهيد و احوال آنها را بيان كنيد به گفتار صحيح نزديك تر و براى اتمام حجّت رساتر است).
🔹 #سبّاب به كسى گفته مى شود كه زیاد #بدگويى مى كند و حقيقت «سبّ» بدگويى كردن و #دشنام_دادن توأم با #هتك طرف است؛ مانند خطاب كردن طرف به احمق، بى شعور، پست، رذل و امثال آن. #امیرالمؤمنین (عليه السلام) در خطبه ۲۰۶ #نهج_البلاغه يارانش را از اين كار باز مى دارد، هر چند حق داشتند #دشمن را به اين گونه خطابها مخاطب سازند، و به جاى آن دستور مى دهد #صفات_زشت و #اعمال_بد آنها را مورد #نقد قرار دهند و #حجّت را بر آنها تمام كنند، كه هم #تأثير بيشترى دارد و هم #بهانه به دست #دشمن براى مقابله به مثل نمى دهد.
🔹سپس #امام_علی (عليه السلام) در ادامه اين سخن با بيان مصداق روشنى، شيوه برخورد با #دشمن را در اين گونه موارد تعليم داده و مى فرمايد: «وَ قُلْتُمْ مَكَانَ سَبِّكُمْ إِيَّاهُمْ: اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ، وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ، وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلاَلَتِهِمْ، حَتَّى يَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ، وَ يَرْعَوِيَ عَنِ الْغَيِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ». (شما بايد به جاى #دشنام چنين مى گفتيد: پروردگارا خون ما و آنها را حفظ كن! ميان ما و آنها را #اصلاح فرما! و آنان را از گمراهيشان #هدايت نما، تا كسانى كه #جاهلند #حق را بشناسند و آنها كه #گمراهند و بر دشمنى با حق اصرار می ورزند از آن دست بردارند و [به راه راست] بازگردند).
🔹حضرت در اين عبارت پرمعناى خود #سه_دعا فرموده و يا به تعبير ديگر سه تقاضا از پيشگاه خدا دارد: نخست اينكه #آتش_جنگ خاموش گردد و #خونهای_طرفين ريخته نشود. ديگر اينكه علاوه بر #آتش_بس، #صلح و دوستى در ميان دو گروه، برقرار گردد، و مسلمين #متّحد و يكپارچه شوند. سوم اينكه #گمراهی هايى كه دامان آنها را گرفته و آنان را از رسيدن به حق باز مى دارد از ايشان دور شود؛ #ناآگاهان #حق را بشناسند و #آگاهان از ستيزجويى و #دشمنى با حق دست بردارند.
🔹اين دعاها به خوبى نشان مى دهد كه تا چه حد #امیرالمؤمنین (عليه السلام) داراى سعه صدر بوده و #لطف و رحمت حتّى نسبت به #دشمنان خود داشته است، و با آن همه #ظلم و جنايتى كه در حق امام و يارانش روا داشتند، كمترين سخنى كه دليل بر #انتقام_جويى باشد، بيان نمى فرمايد و حتّى دوستانش را از سبّ و #دشنام و بدگويى به #دشمن، نهى مى كند.
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۸، ص ۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دشمن #اصلاح #هدایت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا «دشنام» و «لعن» افراد جایز است؟
🔹بسيارى از لغت دانان تصريح كرده اند كه «سبّ» همان شتم و #دشنام_دادن و #بدگويى كردن است و بعضى #لعن را هم مصداقى از آن دانسته اند. به يقين هيچ #مؤمنى را نبايد #سبّ و #لعن كرد، و درباره #كافران و #مخالفان_حق نيز اصل بر #ترك آن است، چرا كه غالباً با دو اثر منفى همراه است: نخست اينكه چه بسا طرف مخالف، #مقابله‌به‌مثل كند و به #مقدّسات توهين نمايد.
🔹خداوند در آيه ۱۰۸ سوره انعام میفرماید: «وَ لاَ تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللهِ فَيَسُبُّوا اللهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْم»؛ (به [معبود] كسانى كه غير خدا را مى پرستند، #دشنام ندهيد مبادا آنها نيز از روى نادانى [و ظلم] خدا را دشنام دهند). ديگر اينكه ممكن است اينگونه #بدگويی‌ها آنها را #تحريك كند و به اصطلاح روى دنده #لج بيفتند و #پافشارى آنها در #كفر و #ضلالت بيشتر گردد. ولى اين قاعده نیز مانند هر قاعده كلى ديگر موارد استثنايى دارد.
🔹به همين دليل در #نهج_البلاغه يا عبارات ديگر #معصومين (ع) گاه مذمت هايى نسبت به #مخالفان شده و #قرآن_مجيد نيز بعضی گروهها را #لعن فرموده است. در خطبه ۱۹ نهج البلاغه، #امام_علی (ع) به #اشعث‌بن‌قيس منافق كه #سخنى‌توهين‌آميز و بى ادبانه در برابر امام (ع) گفت، فرمود: «عَلَيْكَ لَعْنَةُ اللهِ وَ لَعْنَةُ اللاّعِنينَ حائِكٌ بْنُ حائِكَ مُنافِق بْنُ كافِر»؛ (#لعنت_خدا و لعنت همه لعنت كنندگان بر تو باد اى بافنده [دروغ] فرزند بافنده و اى #منافق فرزند كافر).
🔹همچنین هنگامى كه #مروان در #جنگ_جمل اسير شد و او را خدمت #اميرالمومنين (ع) آوردند، #امام_حسن (ع) و #امام_حسين (ع) نزد پدر خود براى او شفاعت كردند و حضرت او را آزاد ساخت. امام حسن (ع) و امام حسين (ع) عرض كردند: اى امير مؤمنان! لازم است مروان با شما بيعت كند؟ امام (ع) فرمود: مگر بعد از قتل عثمان با من بيعت نكرد من نياز به بيعت او ندارم. دست او همچون دست يهودى است «إِنَّها كَفٌّ يَهُودِيَّةُ».
🔹ولى #سبّ‌مؤمن‌باتقوا از #گناهان_عظيم است؛ در حديثى از #رسول_خدا (ص) مى خوانيم كه فرمود: «سبّ و #دشنام #فردباايمان گناه بزرگى است، و جنگيدن با او كفر است و خوردن گوشت او (غيبت كردن) معصيت است، و احترام مالش همچون احترام خون است». [۱] همچنین در حديث ديگرى مى خوانيم كه مردى خدمت پيامبر اكرم (ص) عرض كرد: مرا وصيّتى كن! از جمله امورى كه رسول خدا به او سفارش كرد اين بود: «به مردم سبّ و #دشنام ندهيد كه سبب #عداوت و دشمنى در ميان آنها مى شود». [۲]
🔹اين نكته قابل توجّه است كه #اصحاب_معاويه، هر چند جزء #منافقان و ظالمان و #مفسدان_فى‌الارض بودند باز امام (ع) اصحاب خود را از #سبّ آنها در ايّام #جنگ_صفّين نهى فرمود، زيرا در آنجا شرايط خاصّى بود كه ممكن بود سبّ آنها #آتش_جنگ را شعله ورتر سازد. در مورد #لعن نيز از #آيات_قرآن استفاده مى شود كه خداوند عده اى را #لعن كرده و يا اجازه لعن آنها را داده است؛ از جمله درباره #شيطان مى فرمايد: «وَ إِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِى إِلَى يَوْمِ الدِّين»؛ [۳] (و مسلماً #لعنت من بر تو تا روز قيامت خواهد بود).
🔹و در ارتباط با گروهى از #مرتدّين مى فرمايد: «أُوْلَئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللهِ وَالْمَلاَئِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ»؛ [۴] (كيفر آنها اين است كه #لعنت #خدا و #فرشتگان و #مردم همگى بر آنها خواهد بود). و درباره #ظالمان نيز مى فرمايد: «أَلاَ لَعْنَةُ اللهِ عَلَى الظَّالِمِين». [۵] و درباره #پيمان_شكنان و #قاطعان_رحم و #مفسدان در زمين مى فرمايد: «أُوْلَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار» [۶] و درباره كسانى كه #كتمان_حق مى كنند، مى فرمايد: «أُوْلَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُون»؛ [۷] (خداوند و همه لعنت كنندگان آنها را #لعنت مى كنند).
🔹بى شك #لعن در لغت به معناى طرد كردن و دور ساختن است، كه گاه به صورت عملى انجام میشود، و گاه به صورت لفظى يا در شكل نفرين؛ مثلا گفته مى شود: «لعنة الله عليك» يعنى #خدا تو را از #رحمتش دور دارد. مسلّم است كه هيچ #مؤمنى را نمیتوان #لعن كرد؛ ولى #افراد‌بى‌ايمان و #منافق و كسانى كه گناه عظيمى مانند #ظلم و #ستم و #فساد و ايجاد #تباهى در زمين و امثال آن مرتكب میشوند مستحق #لعن‌اند، بنابراين لعن مخصوص كافران و منافقان نيست.
پی نوشت‌ها؛
[۱] الكافی، دارالكتب الإسلامية، چ۴ ج ۲ ص۳۶۰ ح۲؛ [۲] همان؛ [۳] قرآن کریم، سوره ص آيه۷۸؛ [۴] همان، سوره آل عمران آيه۸۷؛ [۵] همان، سوره هود آيه۱۸؛ [۶] همان، سوره رعد آيه۲۵؛ [۷] همان، سوره بقره آيه۱۵۹
📕پيام امام اميرالمومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلامية، چ۱، ۸، ص ۱۰۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دشنام #لعن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در تبیین پیامدهای «ظلم» به دیگران چه می فرمايند؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در حکمت ۱۸۶ #نهج_البلاغه هشدار شديدى به #ظالمان و #ستمگران مى دهد و مى فرمايد: «لِلظَّالِمِ الْبَادِی غَداً بِكَفِّهِ عَضَّةٌ» (آن #ستمگری كه ابتداى به #ظلم مى كند [فرداى #قيامت] دست خود را از پشيمانى [به دندان] مى گزد). حضرت اين سخن را از «آيه ۲۷ سوره فرقان» برگرفته است، آنجا كه مى فرمايد: «و يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِى اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً» (و [همان] روزى كه #ستمكار دست خود را [از شدت حسرت] به دندان مى گزد و مى گويد: اى كاش با رسول [خدا] راهى برگزيده بودم).
🔹نكته شايان توجه اين است كه حضرت در اينجا #ظالم را مقدم به «بادى» كرده، يعنى آن كسى كه ابتداى به #ظلم مى كند، از اين نظر كه شخص دوم اگر «مقابله به مثل» كند #ظلم نيست، بلكه #احقاق_حق است، و اگر بيش از مقداری که به او #ظلم شده مقابله به مثل كند باز قبح و زشتى ظلم او به اندازه كسى كه «ابتدا به #ظلم كرده» نيست و تعبير به «عَضَّة»؛ (به دندان گزيدن) كنايه از #شدت_ناراحتى است؛ زيرا انسان هنگامى كه به ناراحتى هاى شديد گرفتار مى شود، #ناراحتی‌هايى كه از خود او سر زده و #خودش باعث و بانى آن بوده، مى خواهد از خود انتقام بگيرد و براى اين كار به آزار خويشتن مى پردازد؛
🔹گاه بر سر و صورت خود مى كوبد و گاه دست خود را كه با آن كار خلافى انجام داده مى گزد، و همه اينها نشانه «ناراحتى شديد از #كار_خويشتن و نوعى مجازات و انتقام از خود» است. حديثى از #امام_کاظم (علیه السلام) نقل شده است که: حضرت در مورد دو نفر كه به هم #دشنام مى دادند فرمود: «الْبَادِی مِنْهُمَا أَظْلَمُ وَ وِزْرُهُ وَ وِزْرُ صاحِبِهِ عَلَيْهِ مَا لَمْ يَتَعَدَّ الْمَظْلُومُ» [۱] (آن كس كه ابتدا كرده #ظالم تر است و #گناه او و گناه نفر ديگر بر اوست مادامى كه #مظلوم از حدّ تعدّى نكند). جمله اخير «ما لَمْ يَتَعَدَّ الْمَظْلُومُ» ممكن است اشاره به آن قسم از سبّ باشد كه #مظلوم در انجام آن مجاز است؛
🔹مثل اين كه كسى به ديگرى بگويد: «لعنة الله عليك» و او در جوابش بگويد: «عليك لعنة الله»، ولى در همان كتاب «اصول كافى» و در جای ديگر به جاى «ما لَمْ يَتَعَدَّ»، عبارت «ما لَمْ يَعْتَذِرَ» آمده است [۲]، اشاره به اين كه اگر شخص #دشنام_دهنده عذرخواهى كند و از كار خود توبه كرده و جبران نمايد #گناه او برداشته مى شود. اين نسخه صحيح تر به نظر مى رسد؛ زيرا درباره نفر دوم تعبير به «وِزْر» شده كه نشان مى دهد او هم گناهكار است؛ خواه تعدى كند يا تعدى نكند، ولى هرگاه مسئله عذرخواهى پيش آيد مشكل حل مى شود. [۳]
🔹درباره #ندامت_ظالم و عاقبتِ كار او احاديث ديگرى نيز از #ائمه_معصومین (عليهم السلام) نقل شده است. #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) در این رابطه می فرماید: «الظُّلْمُ نَدامَةٌ» [۴](#ستمگرى، پشيمانى است). با اين كه مى دانيم #ظلم سبب پشيمانى است، ولى به قدرى اين رابطه شديد است كه حضرت فرموده ستمگرى عين #پشيمانى است. در حكمت ۳۴۱ آمده كه #امام_على (عليه السلام) فرموده است: «يَوْمُ الْعَدْلِ عَلَى الظّالِمِ أشَدُّ مِنْ يَوْمِ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلُوم»؛ و شبيه همين تعبير در حكمت ۲۴۱ آمده است: «يَوْمُ الْمَظْلُومِ عَلَى الظّالِمِ أشَدُّ مِنْ يَوْمِ الظّالِمِ عَلَى الْمَظْلُومِ»؛
🔹و مفهوم هر دو اين است كه روزى كه خداوند از #ظالم انتقام مى گيرد بسيار شديدتر است از روزى است كه ظالم به #مظلوم ستم مى كند. در مورد #تجسم_اعمال در روز #قيامت از بعضى روايات استفاده مى شود كه #ظلم به صورت #ظلمت و تاريكى مجسم مى شود، همان گونه كه در حديثى از #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده است كه فرمود: «از #ظلم بپرهيزيد كه در روز #قيامت ظلمت و تاريكى است). [۵]
🔹بر اساس روايات، #ظلم از جمله گناهانى است كه #كيفر و عقوبت آن در اين #دنيا دامان انسان را مى گيرد، همان گونه #امام_باقر (عليه السلام) در حدیثی می فرماید: «هيچ كس به ديگرى #ستم نمى كند، مگر اين كه خداوند #انتقام او را در جان يا مال او خواهد گرفت). [۶] اين سخن را با حديثى از #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) پايان مى دهيم كه فرمود: «چيزى كه #ثواب آن بسيار زود به انسان مى رسد #نيكوكارى است، و چيزى كه #مجازات آن زود دامن انسان را مى گيرد #ظلم و ستم است». [۷]
#مآخذدرمنبع‌موجوداست
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۱۳، ص ۴۶۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#ظلم #ظالم #ستم
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد