eitaa logo
تاریخ حوزه طهران
1.2هزار دنبال‌کننده
1.1هزار عکس
60 ویدیو
5 فایل
✍️به پژوهش و نگارش حمید سبحانی صدر ارتباط با ما: https://eitaa.com/hamid_sobhani_sadr
مشاهده در ایتا
دانلود
🔰 به مناسبت ۲۲ آذر مهاجرت صغرای علما و طلاب تهران به حضرت عبدالعظیم (ع) ✍️ در میان مدارس علمیه تهران در زمان قاجار، دو مدرسه پیشقراول تحرکات و تجمعات مبارزاتی در دوران مشروطه‌ بودند. پس از هجرت صغرای از جمله آیات و به حضرت عبدالعظیم(ع) نخستین مدارسی که طلاب آن به جمع متحصنین پیوستند، طلاب و بودند. 🔻 می‌نویسد: «اول مدرسه‌ای که طلاب آن مهاجرت نموده و از یاری و معاونت آقایان علما امتناع ننموده و در این هوای سرد و برف، زحمت و مشقت را بر خود هموار نموده، مدرسه صدر بود که به قدر ۳۰ نفر از طلاب آن رفتند به زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم (ع)؛ بعد از آن طلاب مدرسه دارالشفاء که در قرب مدرسه صدر نزدیک به خانه امام جمعه بود مهاجرت نمودند.» به گفته وی جمعیتی بالغ بر دو هزار نفر از طلاب و علما و اهل منبر در همراهی با علما به مهاجرین پیوستند. 📖 ص۲۸۴ 👈 با اینکه تولیت این دو مدرسه با بود که با حرکت علمای مشروطه‌خواه مخالفت داشت، اما بخش عمده‌ای از طلاب او به جمعیت مشروطه‌خواهان پیوستند. در بیان چرایی پیشتازی طلاب این دو مدرسه با مهاجرین و مطالبه و پس از آن ، نسبت به سایر مدارس علمیه تهران، باید به صبغه حکمی و فلسفی این دو مدرسه توجه کرد. مدرسه دارالشفاء پیش از آن محل تدریس و مدرسه صدر، مَدرس بود. گویا باید برای تمرکز این دو مدرسه در تدریس و تدرّس سهم بسزایی در نقش در قائل بود. ............. تصویر بالا: تجمع روحانیون تهران مقابل سفارت انگلستان در راستای مشروطه ‌خواهی تصویر پایین: بازگشت مهاجرین به تهران پس از هجرت کبری 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 روز گذشته ۲۲ آذر سالروز رحلت آیت‌الله (در سال ۱۳۴۶) از علمای اخلاق و مدرسین بود. ✍ ایشان که خود اهل عرفان و معنویت بود، با مرحوم انس فراوانی داشت، بگونه‌ای که پس از وفات مرحوم زاهد در سال ۱۳۳۱ دیگر نتوانست تهران را تحمل کند و از این‌رو به مشهد مقدس هجرت کرد. ✨در حوزه مشهد نیز به عنوان استاد اخلاق شناخته می‌شد و مراجعی مانند آیات ، و در درسش شرکت می‌کردند. 🔹مرحوم میرزا عبدالعلی تهرانی یک وقت برای کارهایی به تهران آمده بود. فرزند ایشان مرحوم آیت‌الله می‌فرمودند: آیة الله در مراجعت پدرم به تهران به دیدن ایشان آمد و فرمود: مرا مجتهد می‌دانی؟ پدرم پاسخ داد: آری. فرمود: عادل می‌دانی؟ پدر فرمود: آری. فرمود: حکم می‌کنم در تهران بمانی! لذا پدرم پس از سه سال اقامت در مشهد به تهران بازگشت. 📖منبع: خاطره‌های آموزنده (آیت‌الله ری‌شهری) ص۳۴۳ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran 👇👇👇👇👇
🔸«این حوزه قرار بود ناظر بر سیاست باشد، نه متصدی سیاست و موفقیت‌هایی نیز کسب کرد، اما از آنجا که این شرط عمل نشد، دچار آسیب شدیم.» این قسمتی از بیانات آیت‌الله محقق داماد در نشست صد سالگی حوزه علمیه قم است. 💡اما آنچه به نظر می‌رسد: ✍ حوزه و روحانیت را که نمی‌توان از سیاست جدا کرد؛ همانگونه که سیره پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) صرفا نظارت بر سیاست نبود! شکل‌گیری حوزه قم در آن مقطع، اقدامی بسیار هوشمندانه و موفق بود و سیره امام خمینی(ره) هم حرکتی در امتداد روش حاج شیخ و آیت‌الله بروجردی، و متناسب با مقتضیات زمان به‌شمار می‌آید. اما به باور من مشکل امروز روحانیت، تمرکز حوزه در قم است! وقتی روند حوزه قم در طول چند دهه به خالی شدن به عنوان انجامید، حوزه و روحانیت به وضع فعلی دچار شد. راه حل در کنار کشیدن حوزه از عرصه سیاست نیست که این برخلاف سیره معصومین(ع) است، بلکه راه حل (با حفظ عظمت و بلندای حوزه قم) در احیاء و به اوج رساندن دوباره حوزه‌ی پایتخت است تا مناسباتش با بدنه مردم مجددا شکل بگیرد؛ تا کارکردش در عرصه حکمرانی و پیوندش با دانشگاه، بازار و ... ترمیم شود و گرنه تمرکز حوزه در قم، به انزوای بیشتر حوزه از بدنه اجتماع می‌انجامد. چرا فکر می‌کنیم دلیل محبوبیت بیشتر روحانیت در گذشته عدم تصدی‌گری سیاسی بوده؟ چرا به این نمی‌اندیشیم که در چند قرن گذشته، هرجا دارالخلافه و پایتخت بود، تمرکز حوزه و روحانیت در آن بیشتر می‌شد و در این سالهای اخیر همه چیز برعکس شده؟ چرا به سیره آیت‌الله بروجردی و حاج شیخ عبدالکریم حائری نمی‌نگریم که مجتهدینی توانمند را به تهران می‌فرستادند تا با استقرار در محله‌های مختلف پایتخت، مستقیما در پیوند با مردم به ترویج دین بپردازند؟ چند مسجد در گوشه‌گوشه تهران نام ببریم که بانی یا نخستین امام آن مجتهدی از فرستادگان این دو مرجع بزرگ بوده است تا در کنار مردم و با آنها زندگی کنند و‌ حجت زندگی‌شان باشند؟ چقدر از شاگردان حضرت امام در مساجد و حسینیه‌های تهران پخش شدند تا مردم را از ظلمات طاغوت نجات دهند؟ روزگاری که حوزه تهران در فقه و حکمت در نقطه اوج قرار داشت، هم در عرصه حکمرانی فعال بود، هم علما ملجأ و پناه مردم هر محله بودند، هم گردانه اقتصاد بازار بر مدار دیانت و انصاف می‌چرخید، هم اینقدر بار بر دوش دستگاه قضا نبود. امروز به یک حاج شیخ عبدالکریم دیگری نیاز هست تا با همه وزانت علمی و معنوی خود، با هجرت به تهران، پرچم احیاگری حوزه و روحانیت را در عاصمه شیعه بلند کند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ امروز موفق به بازدید از در مدرسه فیضیه شدم. کاری حقیقتا در خور تحسین که جای آن در تمام سال‌های گذشته خالی بود. از جذابیت اسناد و تصاویر که با سلیقه‌ای ستودنی به نمایش گذاشته شده که بگذریم، حُسن برخورد دست‌اندرکاران با بازدیدکنندگان بسیار قابل تحسین بود. ☘در بدو ورود که حقیر را نشناخته بودند، خیلی خوش برخورد و با حوصله اسناد و تصاویر را به یک طلبه ساده توضیح می‌دانند.‌ بعد از اینکه دو عنوان از آثار خود درباره علمای تهران را در قفسه‌های کتاب دیدم و آشنایی دادم، ناباورانه به طرف اتاق ریاست مرکز هدایت و مورد استقبال و محبت جناب آقای واقع شدم. از حسن اتفاق، محقق گرانقدر آقای هم که تحقیقات و آثار گرانبهایی درباره رجال حوزه به رشته تحریر درآورده‌اند هم حضور داشتند و با اینکه اولین بار بود که با هم روبرو می‌شدیم، بنده را از پشت ماسک شناختند. ☘دو ساعتی به گفتگو پیرامون فعالیت مرکز اسناد حوزه و مشاهده برخی از اسناد و تصاویر به ویژه اسناد مرتبط با پرداختیم و از لطف و محبت دوستان نسبت به کتاب شرمنده شدم. گفتگوهایی هم پیرامون مرکز اسناد حوزه تهران صورت گرفت. ضمنا فهرستی از شخصیت‌های حوزوی تهرانی که اسنادی از ایشان در این مرکز موجود است در اختیارم گذاشته شد. خدا قوت به همه مدیران عالی حوزه و دست‌اندرکاران مرکز اسناد حوزه و روحانیت بابت این اقدامات تحسین‌برانگیز که در راستای تبیین هویت تاریخی حوزه است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ «کارشناسان با توجه به تصاویر ماهواره‌ای موسسه تحقیقاتی اینتل لب در زمینه فرونشست زمین در اطراف تهران از این پدیده به عنوان بمب ساعتی بیصدا یاد کرده اند. فرونشست زمین در حاشیه جنوب غرب تهران در ۱۰ سال گذشته تقریبا دو تا سه برابر شده است.» 🔺اینها گوشه‌ای از گفته کارشناسان درباره پدیده خطرناک فرونشست زمین تهران است. اما فرونشست زمین تهران، تنها منحصر به خاک آن نیست. فرونشستی دیگر نیز چون بمب ساعتی، تهران و به ویژه را تهدید می‌کند و آن رفتن علمای آن است. 💡خداوند می‌فرماید: «أَوَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أَطْرافِها»؛ (رعد/۴۱) «مگر نديدى كه ما به سراغ زمين مى‌آييم و دائماً از اطراف آن مى‌كاهيم.» در روایاتی که ذیل این آیه شریفه آمده می‌بینیم که مقصود از این نقص و کاستی در زمین، «فقد العلماء» بیان شده و از امام صادق علیه‌السلام روایت است: «ننقصها بذهاب علمائها و فقهائها و خيارها». (مجمع البيان،۶ /۵۲) آری، رفتن علما و فقها و خوبان، نقص و فرونشستی است برای زمین. نقصانی که در دو دهه اخیر، سرزمین پایتخت و را به شدت دچار فرونشست کرده و با سیری فزاینده، متاسفانه تنها در سه ماه گذشته، چهارتن از برترین علمای تهران و اساتید مبرز حوزه را از دست داده‌ایم: آیت‌الله سید رضی شیرازی، آیت‌الله طبرستانی، آیت‌الله سید محمدتقی حکیم، آیت‌الله شیخ شمس‌الدین مجتهد نجفی. ⚡️کاش آنقدر که مسأله فرونشست خاک، برای دست‌اندرکاران آن نگران کننده است، نقصان و فرونشست معنوی و علمی و فرهنگی تهران هم برای تصمیم‌گیران و مسئولان آن نگران کننده بود تا برای آن تدبیر می‌شد. کاش درک می‌کردیم که این فرونشست هم همچون یک بمب ساعتی، فضای معنوی شهر و فضای علمی و اخلاقی حوزه تهران را تهدید می‌کند. تفاوت سطوح علمی علمایی که از میان ما می‌روند با بعضی از عزیزان و بزرگوارانی که (ضمن احترام فراوان) جایگزین ایشان می‌شوند به جای خود، تفاوت رویکرد و عملکرد برخی از روحانیت در مواجهه و انس با توده مردم و حضور در میان اجتماع نسبت به علمای سلف نیز قدری جای تامل و بازنگری و اصلاح دارد. هم سطح علمی و معنوی تغییر یافته، هم سبک زندگی و معاشرت با مردم. اینهاست که باعث می‌شود از دست دادن علمای ربانی پیشین را فرونشست حوزه تهران بخوانیم و اینجاست که مسئولان مرتبط با حوزه و روحانیت باید با بررسی نقاط ضعف، در صدد اصلاح وضع موجود برآیند. جامعه‌ای دینی که دینداری‌اش مرهون انس با علمای الهی است و حوزه‌ای که قوام علم و معنایش به قله‌های دانش و معنویت و تربیت است، اگر در جایگزینی علمای خلف بر سلف، به درستی گام برندارد، حیات علمی و معنوی خویش را به شدت به مخاطره انداخته است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۲۱ اسفند، سالروز درگذشت آیت‌الله 📷 تصویر، از راست: حاج ، آیت‌الله ، حاج شیخ نصرالله شاه‌آبادی، ، در حال اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله 🔹آیت‌الله حاج شیخ نصرالله شاه‌آبادی در خاطرات خود از دوران تحصیل در می‌فرمود: 🔅«الحمدالله در زمان ما زمینه‌های رشد فراوان بود. از نظر علمی بسیار گرم و فعال بود. (مدرسه عالی شهید مطهری) نیز همین طور بود. البته ابتدا مدرسه سپهسالار در دست دولت بود و به عنوان بهره‌برداری می‌شد. تمام حجراتش نیز در اختیار شاگردان افسری و از دست طلبه‌ها خارج بود. 🔹 این وضع ادامه داشت تا اینکه با تلاشهای مرحوم دایی ما حاج میرزا ابوالحسن روحانی و با کمک آیت‌الله بهبهانی مدرسه پس گرفته شد. به توصیه مرحوم دایی عده‌ای از علما و فضلا را در آنجا جمع کردیم تا مدرسه رونق بگیرد. افاضلی چون آقای عصار، آقای ابن الدین، آقای ، آقا و آقا (از شاگردان مرحوم صاحب کفایه) از جمله آنها بودند. بیش از ۱۰۰ طلبه در آنجا جمع شدند و مدرسه رونق گرفت. 🔹 در سطح علمی بالایی قرار داشت و اساتید و علمای بسیاری در آنجا مشغول فعالیت علمی بودند. علاوه بر آن که هر یک از آنان مسجدی داشتند و آن را پایگاه فعالیت‌های خودشان قرار داده بودند.» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🔰پژوهشگر حوزوی: 👈هویت حوزه تهران بر پایه شخصیت و حضور علما شکل گرفته است 🔶حوزه / حجت الاسلام سبحانی صدر با بیان اینکه پایتخت شدن یک شهر نقش مهمی در شکوفایی اجتماعی دارد، گفت: پایتخت شدن تهران علاوه بر رشد اجتماعی، موجب توسعه حوزه های علمیه و ارتباط حوزه با بدنه اجتماع شد. https://www.hawzahnews.com/news/1021604 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
سرمایه‌های انسانی حوزه حکمی تهران ✍ در دوره متأخر که حکمایی بزرگ همچون ، ، ، و دیگر بزرگان، مسند نشین تدریس فلسفه و عرفان در بودند، دو طیف از جویندگان حکمت از محضرشان بهره میبردند که در طبقه بعدی تدریس حکمت، نقش آفریدند. یک دسته آنها که در کسوت روحانیت بسر میبردند و متاسفانه جز اندکی، دیگر اثری از آن نسل باقی نمانده و آن قلیل هم کالمعدوم؛ دسته دیگر حکمایی که گرچه برخاسته از هستند، و بعضا در دوران گذشته در لباس روحانیت بودند، اما در این عرصه دیده نمیشوند؛ با این حال سهم بزرگی در حراست از میراث حکمی تهران دارند و متأسفانه قدرشان ناشناخته است. امروز هم که چراغ حکمت در حوزه تهران بسیار کمفروغ شده، این اندک روشنایی که سوسو میکند، بخش عمدهای مرهون همین طیف از اهل حکمت است. بزرگانی چون ، ، ، و دیگران که بهخاطر ضعف در مدیریت صحنه، ارتباطشان با محیط حوزوی قطع شد، اما در حال حاضر تقریبا تنها بازماندگان سلسله حکمی تهراناند. از همین خیل مفاخر حکمی تهران، استاد متخلص به نوشین بود که در روزهای گذشته دار فانی را وداع گفت و متاسفانه قدر او دانسته نشد. 📜مرحوم آیت‌الله در حاشیه لوح تقدیمی خود به مرحوم استاد رضانژاد نوشین (تصویر بالا) مرقوم فرمودند: «هدیه منی الی الأستاد العلامه الفحل الادیب العارف الحکیم الدکتور رضانژاد» 🔹آیت‌الله سید رضی شیرازی در جای دیگری دربارهی استاد رضانژاد به مناسبت ذکر خیری از استاد مشترکشان آیت الله رفیعی قزوینی میفرمایند: «مرد فاضل و آگاه و مسلط بر ادبیات فارسی است و شاعر بزرگواری است و مسلط است بر کتب فلسفه و عرفان، شرح فصوص را شرح کرده، شرح منظومه را شرح کرده و این مرد در فن خودش استادی است و انصافاً مرد جامعی است.» 📖 (حافظان شریعت؛ سیری در حیات علمی و اخلاقی آیت الله سیّد رضی شیرازی؛ ص ۹۴) 🔹 🙏باتشکر از آقای شهاب‌الدین شهرابی که مستندات این نوشتار را در اختیار این کمترین قرار دادند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ مدتها بود مشتاق زیارتشان بودم، اما با خود می‌گفتم مگر می‌شود؟! ما تهران و ایشان اصفهان و آن هم دیدار با عالمی که در آستانه یک‌صد سالگی است. در زمان نگارش ایشان را نمی‌شناختم، اما در کتاب جدید که هنوز منتشر نشده، به تفصیل به خاطرات مستند و مصور ایشان از سالهای حضورشان در در دهه ۲۰ و ۳۰ پرداخته‌ام. به قول خودشان از هم‌دوره‌ای‌های ایشان هیچ‌کس نمانده. چند شب قبل برخی عزیزان که سابقه آشنایی با ایشان نداشتم به من پیام دادند که کتاب فیضیه تهران شما به دست آیت‌الله مستجابی رسیده و ایشان با وجود کهولت سن و کسالت شدید، در طول یک ماه همه کتاب را مطالعه کرده‌اند و ۳۰ جلد هم برای فضلای اهل تحقیق اصفهان خریداری و هدیه کرده‌اند. عرض کردم: من مشتاق زیارت ایشانم، و پاسخ شنیدم: پس تا دیر نشده بشتابید. این شد که روز گذشته به جاده زدم و راهی اصفهان شدم. نزدیک اذان ظهر به اصفهان رسیدم. مستقیم به سمت منزل ایشان رفتم. بر پلاک منزلشان نقش بسته بود: «مرتضی مستجابی (مستجاب الدعواتی).» زنگ زدم و بی‌آنکه کسی از نام و نشانم بپرسد، در گشوده شد و داخل شدم. وارد اتاقشان شدم. ضعیف و پر رنج بر تخت افتاده بودند. پاها از کار افتاده و قلب و برخی از اعضا و جوارح داخلی دچار نارسایی. ابتدا امیدی نداشتم که جز فیض زیارتشان، توفیقی برای شنیدن کلامشان داشته باشم. مقابلشان روی صندلی نشستم و از همان ابتدا گفتگو آغاز شد. برای ضبط تصویری، اجازه خواستم. دوستان گفتند معمولا اجازه نمی‌دهند، اما به لطف خدا اجازه دادند. گفتند بپرس؛ از زمان حضورشان در تهران و مدرسه مروی می‌پرسیدم و ایشان با صبر و حوصله و شوقی که در نگاهشان دیده می‌شد، پاسخ می‌دادند. خلاصه بگویم؛ آیت‌الله مستجابی بعد از حدود ۴ ساعت گفتگوی بانشاط، به بردار طلبه‌ای که در خدمتشان بود گفتند: وقتی این آقا آمد مطمئن نبودم توان داشته باشم جواب سلامش را بدهم، ولی الان ۴ ساعت است حرف می‌زنیم. ایشان علاوه بر حضور در فعالیتهای سیاسی دهه ۳۰ به عنوان یکی از طلاب فعال و پرشور تهران، از پهلوانان آن دوره به شمار می‌آمد و از چند تن از مراجع وقت اجازه اجتهاد گرفته و در سیر و سلوک معنوی هم مجاهدت‌ها داشت و در دوران تحصیل در نجف، از محضر آیت‌الله سید علی آقای قاضی هم بهره برده بود. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در راستای دیدار با علما و فضلای تهران، روز گذشته به دیدن حجت‌الاسلام والمسلمین رفتم. دیداری شیرین و دو ساعته، بدون اینکه احساس خستگی دست دهد. 🔹بخشی از گفتگو به سؤالات این کمترین درباره پدرشان آیت‌الله سید محمدرضا علوی تهرانی و اجدادشان که همگی از علمای شاخص تهران بودند گذشت. در بخش دیگری از گفتگو هم به وضعیت ، آسیب‌ها و چالش‌ها، وضعیت مساجد و مدارس علمیه، وضعیت منبر و وعظ و خطابه و... پرداختیم. 💡آنچه استاد علوی تهرانی را شاخص می‌کند، مسجد داری و فعالیت اجتماعی ایشان است. امروز یکی از مهمترین مشکلات تهران در ارتباط روحانیت و مردم، مسأله است. همه مساجد به شکلی امام جماعت دارد، اما لزوما همه ائمه جماعات، امام محله نیستند. یعنی عالمی که در همان محله ساکن باشد و در مسجد محله هم اقامه جماعت کند، تا این حضور دائمی، به ارتباط میان یک عالم دینی و مردم عمق و لطافت ببخشد و برکات حضورش را مضاعف کند. حجت‌الاسلام علوی تهرانی پس از پدرش، در مسجد حضرت امیر(ع) در خیابان کارگر شمالی به اقامه جماعت پرداخت و با سکونت در همان محل، خود را وقف مردم کرد. حسن معاشرت و وعظ شیوا و اثرگذار، ایشان را به چهره‌ای محبوب در محیط فعالیت خود تبدیل کرده است. 🔹ایشان در باب پرداختن به هویت تاریخی حوزه تهران هم دو پیشنهاد داشتند: ۱. معرفی واعظان قدیم تهران همچون ، ، و دیگران که حقیقتا الگویی ناب برای واعظان امروزند. ۲. در گذشته چهره‌هایی موجه و مورد اعتماد در میان مردم زندگی می‌کردند که از یک سو برخاسته از خاندان علما بوده و خود میان تحصیل علوم دینی و علوم جدید جمع کرده بودند، و از سوی دیگر در مناصب حکومتی از جمله دادگستری و مجلس شورای ملی حضور داشتند و به خاطر این دو خصوصیت محل رجوع مردم بودند و حقیقتا نیز گره گشایی میکردند. از آن جمله سید جعفر بهبهانی فرزند آیت‌الله سید محمد بهبهانی در قامت نمایندگی مجلس و عموی خود حاج سید محمدصادق علوی که ریاست دادگستری تهران در زمان پهلوی را بر عهده داشت، نام بردند. معتقد بودند معرفی این ابعاد مغفول از تاریخ معاصر، میتواند الگوی خوبی برای امروز باشد. 🔹بعد از این بحث‌ها، مباحثی از تاریخ اسلام و سیره، اولویت‌های موضوعی از تاریخ اسلام، شیوه انتقال مباحث تاریخی به نوجوانان، بخش عمده گفتگوی حقیر با حجت‌الاسلام علوی تهرانی بود‌. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ روز گذشته توفیق دیدار با آیت‌الله سید محمد قائم مقامی نصیبم شد.‌ دیداری دلنشین و درس‌آموز در فضایی آرامش‌بخش. محضری شیرین و نورانی که حکایت از سالها مجاهدت علمی و معنوی دارد. 🌱متولد ۱۳۲۹ش و از نوادگان قائم مقام فراهانی. علاقه‌مندی به فلسفه به ویژه از سنین نوجوانی همراه ایشان بود و قبل از آغاز تحصیلات حوزوی، مطالعات فلسفی با رویکرد غرب‌شناسی را آغاز کردند و در طول تحصیل حوزوی نیز با فلسفه و هنر غرب، تئاتر، سینما و موسیقی آشنا شدند. 💡عمده دانش فقهی و اصولی خود را در قم تحصیل کردند، اما به شوق استفاده از عالمان و صاحب‌دلان به شهرهای متعددی سفر کردند که تفصیل آن در این مختصر نمی‌گنجد. ایشان در فلسفه و عرفان با اساتیدی چون ، ، استاد انس داشتند. ⚡️در سالهای پیش از انقلاب به خاطر مخالفت با رژیم طاغوت، چند بار دستگیر و زندانی شدند. 🎥در سالهای نخست پس از پیروزی انقلاب، در پی مصاحبه‌ای که درباره داشتند، جمعی از نخبگان عرصه هنر انقلاب همچون ، مرحوم و بعدها به ایشان نزدیک شده و از اندیشه و مشورت وی بهره جستند. 📖آیت‌الله در دهه هشتاد درس خارج فقه ولایت فقیه را در مسجد دانشگاه صنعتی شریف و در دهه هفتاد در منزل ارائه کردند. پژوهش و تدریس فلسفه و عرفان هم به شکل نقد حکمی، بخشی از فعالیت علمی ایشان است. 🔹این عالم وارسته و انقلابی در زمره عالمان برجسته است که به خدمتی سترگ به علوم اسلامی، فلسفه و هنر انقلاب اشتغال دارند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran