📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣 #علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت
🌸علوم قرآن، مباحث کلى قرآن شناسانه مانند #کیفیت نزول، جمع و #کتابت قرآن، اعجاز، ناسخ و منسوخ و محکم و #متشابه است.
🔵اهل‌بیت پیامبر در #شناخت قرآن و تبیین این موضوعات اشارتها و گاه بیانهاى مبسوطى دارند.
🌸پیشگامی اهل بیت در طرح این عنوان ها که از دهه های نخستین #صدر اسلام گزارش شده این #نظریه را تثبیت میکند که شکل‌گیری مباحث علوم قرآن مدیون #سرمایه‌های نخستینی است
که آنان در اختیار شاگردان خود قرار داده‌اند .
🔵 روایات اهل بیت در #مباحث علوم قرآنی را می توان در امور ذیل مورد توجه قرار داد :
👈1. #تقسیمات_قرآن
🌸تقسیم‌بندى معارف قرآن در روایات اهل‌بیت از اهمیت موضوع و #ضرورت اهتمام به آن دسته از موضوعات خبر مى‌دهد؛
🔵 مثلاً در روایتى از امام باقر علیه‌السلام آمده است که ۳۱ قرآن بیان #سنتها و مَثَلهاست و ۳۱ آن #تولی و تبری ، یعنی دوستی و دشمنی با دوستان و دشمنان خدا که شامل دوستی و دشمنی با دوستان و دشمنان اهل بیت علیهم السلام نیز می گردد و ۳۱ دیگر #فرائض و احکام است .
🌸برخی تقسیم های محتوایی ناظر به #غایت شناسی آنهاست ؛ بدین معنا که برای شناخت قران باید این سرفصل ها را در تفسیر ملاحظه کرد ؛ مانند آنچه در #تقسیم قرآن به لحاظ تاویل ، ناسخ و منسوخ ، محکم و متشابه و احکام حلال و حرام بیان کرده اند .
🔵 این تقسیم بدین معناست که در #تفسیر قران باید به ابعاد تفسیر و تاویل آن توجه کرد و از ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه آن باخبر بود .
🌸در این دسته از روایات ، #تقسیم آیات به فرائض و احکام ، سنن و امثال ،کرایم و اخلاقیات ، وصف دوستان و دشمنان ، اوامر و نواهی و قصص انبیا ملاحظه می گردد .
🔵 این نخستین #تقسیم بندی است که پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در معارف قرآن انجام گرفت و مایع #پدیدار شدن عناوین و طرح مباحث نظری در حوزه علوم قرآن شد .
ادامه دارد......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
..... ادامه
📣#اهل_بیت_و_قرآن -> #علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 2. #صیانت_قرآن
🌸این نکته در قرآن به صراحت بیان شده است که قرآن را خداوند #فرو فرستاده و او خود #نگهدار این کتاب است:
« اِنّا نَحنُ نَزَّلنَا الذِّکرَ واِنّا لَهُ لَحـفِظون ». ( حجر / ۹ )
🔵اهل بیت همواره کوشیده اند تا قرآن را به عنوان #تراز و منبع دائمی معارف و احکام دین مورد تاکید قرار دهند تا نادانان در کیان این کتاب عزیز تردید نکنند و در #غوغای نزاع‌های مذهبی ، استواری آن را زیر سوال نبرند .
🌸 در نگاه اهل بیت ، قرآن محفوظ و ثابت است و هیچ گونه تصرفی در آن نشده است .
🔵آنان با هرگونه #گزارشی که به ظاهر بر تحریف قرآن دلالت دارد و در استواری آن تردید می‌افکند مبارزه کرده‌اند .
🌸این روایات که به صورت #مستفیض نقل شده چند دسته است :
👈 الف . روایاتی که امت اسلامی را به قرآن #ارجاع می‌دهد و پیش از این به آن اشاره کردیم .
🔵 اگر قرآن در عصر ائمه علیهم السلام #تحریف شده بود یا امکان تحریف آن در آینده بود ، معنا نداشت که انسانها را در #فتنه هایی که مانند پاره های شب تاریک به آنان هجوم می آورد به قرآن ارجاع دهند و بگویند :
قرآن #برطرف کننده شبهات ، ملجا و پناهگاه ، داروی شفابخش و آیات آن گنجینه هاست .
👈ب . روایاتی که اهل بیت را #همتای قرآن معرفی و از پیامبر نقل می کند که دو چیز گرانسنگ در میان شما بر جا می گذارم :
کتاب خدا و عترتم که اهل بیت من هستند .
🌸 این روایات پرشمار و از راه های گوناگون ، از جمله از قول امام #صادق و دیگر امامان علیهم السلام نقل شده و صدوق در کمال الدین آنها را #گزارش کرده است .
🔵 همچنین روایاتی که اهل بیت را با قرآن می داند ، چنانکه در روایتی آمده است :
به درستی که خداوند متعالی ما را #پاک و معصوم گرداند و ناظران بر آفریده های خود و حجت در روی زمین قرار داد و قرآن را با ما و مارا با قرآن #همراه کرد که نه قرآن از ما جدا گردد و نه ما از قرآن .
ادامه دارد .....
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
..... ادامه
📣#اهل_بیت_و_قرآن -> #علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈3. #تاریخ_قرآن_و_جمع_آن
🌸مطالبى که درباره تاریخ #قرآن و سیر تدوین آن از اهل‌بیت رسیده بسیار فراوان و پایه‌گذار دانش و نگرش ویژه‌اى در این شاخه #علوم قرآنى است؛
مثلاً دسته‌اى از روایات درباره #مدت نزول قرآن آمده است.
🔵 در همین روایات به #تدریجی بودن نزول و تناسب میان نزول و #شرایط زمانی اشاره شده است .
🌸امام صادق علیه السلام فرمود :
* و کان لا یبلغه الّا فی وقت استحقاق الخطاب *
🔵 دسته ای از این روایات نیز ناظر به #کیفیت نزول وحی و شرایط و حالات پیامبر است و #مبادی تاریخ قرآن را روشن می‌سازد .
🌸 دسته ای دیگر از روایات در #کیفیت جمع قرآن آمده چنان که می گوید :
قرآن پس از پیامبر در میان دو جلد قرار گرفت .
🔵 بسیاری از منابع نیز این نکته را یادآور شده اند که پس از #وفات پیامبر صلی الله علیه و آله امیر مومنان ، امام علی علیه السلام #سوگند یاد کرد که #عبا بر دوش نگیرد مگر آن که قرآن را در مصحفی گرد آورد و چنین کرد .
🌸ویژگی این #مصحف آن بوده است که برگرفته از نوشته های قرآن بود که با #اشراف پیامبر صلی الله علیه و آله نگارش شده بود و رسول خدا صلی الله علیه و آله در هنگام #رحلت آنها را در اختیار امیرمومنان علیه السلام گذاشت و #سفارش کرد از ضایع شدن آن جلوگیری کند
🔵 و علی علیه السلام آنها را مابین دو #جلد گردآوری و منظم کرد .
🌸 یکی از عوامل موثر بر #درست خوانی قران ، نقطه گذاری کلمات آن است که در زبان عربی در آن زمان مرسوم نبود و برای نخستین بار به دست ابو الأسود دوئلی ( م . ۶۹ ق ) که اصول #علم_نحو را از امام علی علیه السلام آموخته بود انجام گرفت و حتی بر پایه برخی روایات این کار به #فرمان آن حضرت انجام شد .
🔵یکی دیگر از #تلاش های نخستین و ضروری اهل بیت #کتابت قرآن بود .
🌸 امام علی علیه السلام به شهادت اسناد و مدارک قرآن هایی را نوشت .
ادامه دارد .....
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن -> #علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
...... ادامه
👈 3 . #تاریخ_قران_و_اهل_بیت
🌸 در روایات بسیاری از اهل بیت و دیگران نقل شده است که آن حضرت #مصحفی را با دست خود نوشت .
🔵بی تردید این #مصحف تا سال‌ها در اختیار خاندان آن حضرت بوده است .
🌸ابن ندیم میگوید :
این مصحف نزد #آل_جعفر بود و من آن را در زمان خودمان نزد ابویعلی حمزه حسنی دیدم که برخی #اوراق آن از بین رفته بود و به #خط امام بود .
🔵 افزون بر این هم اکنون در کتابخانه ها و #موزه ها مصحف هایی وجود دارد که گفته می شود به #خط امیر مومنان علی علیه السلام است ؛
🌸همچنین #مصحفهایی منسوب به #امام_حسن_مجتبی و #امام_رضا علیهما السلام وجود دارد .
🔵 زرقانی از #مصحفی باخط امیر مومنان علی علیه السلام یاد میکند که به خط #کوفی نگاشته شده است .
🌸بدون شک مصحفی های موجود با ویژگیهای مصحف #امام سازگار نیست .
🔵 از سوی دیگر امیرمومنان علیه السلام در خط #کوفی از #خوشنویسان به شمار می رفته ، بلکه او در نگارش این نوع خط بی‌همتا دانسته‌اند .
🌸 به همین سبب آن حضرت در مدت ۲۵ سال #خانه‌نشینی افزون بر تالیف کتاب ها ، به کتابت قرآن روی آورده اند .
ادامه دارد .....
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 4. #اسباب_نزول
🌸دانش اسباب #نزول_قرآن در تفسیر، فقه و علوم حدیث جایگاهى دارد که اهل‌بیت نیز به آن نظر داشته‌اند.
🔵 برخى آیات قرآن کریم ، سبب #نزول خاصى ندارد؛ ولى برخى دیگر داراى سبب نزول خاصى است که در روایات اهل‌بیت علیهم السلام از #جهات گوناگون در باره آن بحث شده است .
👈 این روایات چند دسته است :
⬅️ الف . روایاتی که به بیان اهمیت #اسباب نزول در فهم آیه پرداخته است ؛ مانند این که امیر مومنان علی علیه السلام می فرماید :
* مانزلت آیه الّا و انا علمت فیما نزلت و این نزلت و علی من نزلت = آیه ای نازل نشده است ، مگر اینکه می دانم درباره چه چیزی و کجا و بر چه کسی نازل شده است *
🌸یا اخباری که یکی از #ویژگیهای مصحف امام علی علیه السلام را بیان سبب نزول آیات دانسته است .
🔵برخی روایات این مصحف را #مشتمل بر بیان زمان نزول آیات و ترتیب تاریخی آن دانسته‌اند .
⬅️ ب . روایاتی که میگوید سبب نزول #مخصص و محدودکننده پیام آیه نیست ،
🌸چنانکه امام باقر علیه السلام فرموده اند :
اگر آیه ای که درباره #قومی نازل می شد فقط به آن قوم اختصاص داشت باید با مرگ آن قوم زمان آن آیه نیز سپری می شد و در این صورت چیزی از قرآن نمی ماند ،
🔵در حالی که قرآن تا #هنگامی که زمین و آسمان برقرار است جریان دارد و هر قومی آیه ای دارد که آن را تلاوت می کند .
🌸در روایاتی دیگر قرآن به خورشید و ماه #تشبیه شده و ناظر بودن به موارد خاص را محدود کننده پیام و دلالت آیه ندانسته اند .
⬅️ ج . دسته‌ای دیگر از روایات برای بیان #احکام_فقهی به شرایط نزول آیه و مشکلات مخاطبان اشاره و فضای نزول آیه را بیان کرده است ؛ مانند #روایتی که از امام رضا علیه السلام در ذیل آیه * نساوکم حرث لکم * ( بقره ۲۷۳ )
🔵درباره عمل #یهودیان که ( مباشرت با همسر را در بعضی حالات جایز نمی‌دانستند ) نقل شده است .
ادامه دارد .......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈5 . #ظاهر_و_باطن_داشتن_قرآن
🌸منشأ طرح این موضوع در کتابهاى #علوم قرآن روایاتى از امام باقر علیه‌السلام و امام کاظم علیه‌السلام بدین عبارتهاست:
* ما فی القرآن آیةٌ إلاّ و لها ظهرٌ و بطنٌ »، « إن‌القرآن له ظهرٌ و بطنّ *
🔵نقل این روایات #زمینه‌ساز پرسش های فراوان در معنای این احادیث و اعتبار اسناد و کاوش درباره تفسیر #باطنی شده است .
🌸طرح گسترده این روایات از سوی اهل بیت علیهم السلام #زمینه تقسیم بندی استنباط از آیات و توجه به لایه‌های گوناگون #معنایی را از سوی مفسران پیروان اهل بیت فراهم کرده است .
🔵 از سوی دیگر به این #بهانه که این روایات دستاویز باطنیان قرار گرفته نمی‌توان #بطون داشتن قران را #منکر شد ، از این رو کسانی با بهره گیری از روایات اهل بیت علیهم السلام به قاعده مند کردن آن پرداخته اند ؛
🌸مانند اینکه معنای #بطنی باید شاهد و دلیلی از قرآن داشته باشد ،
چنانکه در روایت امام باقر علیه السلام آمده است : * لیس معنی شیء من کتاب الله الّا علیه دلیل ناطق عن الله فی کتابه ممّا لایعلمه الناس .... انّ لکتاب الله ظاهرا و باطنا * .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈6 . #اعجاز_قرآن
🔵واژه #اعجاز پس از عصر اهل‌بیت پدید آمده و در روایات اهل‌بیت با تعبیر آیت، حجت و بیّنه از آن یاد شده است.
🌸تنها در تفسیر #منسوب به امام حسن عسکرى علیه‌السلام از قرآن به معجزه نیز تعبیر شده است:
* القرآن الّذی ابان فیه نبوّته و اطهر به آیته و معجزته *
🔵و مقصود از #معجزه همان معنای اصطلاحی آن است ، لیکن محققان انتساب این تفسیر به اهل بیت را تایید نکرده‌اند .
🌸 در برخی از روایات از دیگر امامان ، #اهل_بیت علیهم السلام مانند امام رضا علیه السلام از حجت و معجزه بودن آن در #نظم سخن رفته است :
*فعظّم الحجّه فیه والایه المعجزه فی نظمه *
🔵چنان که در #خطبه حضرت زهرا علیها السلام از قرآن تعبیر به #بیّنه شده و از امام صادق علیه السلام نقل شده که گروهی از یهودیان از آن حضرت پرسیدند :
ایّ معجز یدل علی نبوّه محمد ؟
#امام علیه السلام فرمودند :
* کتاب المهیمن الباهر لعقول النّاظرین *
🌸 به یقین اهل بیت علیهم السلام به قرآن به عنوان #دلیل و #شاهد_نبوت پیامبر توجه ویژه داشته و در استدلال های خود از #فصاحت و بلاغت ، نظم معنایی ، اعجاز محتوایی و معرفی آن به عنوان سند حقانیت پیامبر ، یاد کرده و به آن استناد جسته اند .
🔵 نکاتی که درباره #اعجاز قران در سخنان #اهل_بیت مطرح شده به شرح زیر است :
👈الف . سبب #انتخاب کتاب و سخن به عنوان #معجزه و دلیل بر رسالت ، در برابر معجزات دیگر پیامبران چون عصا و ید بیضای موسی ، بینا شدن و شفا یافتن بیماران به دست حضرت عیسی ، بر#خلاف دیدگاه کسانی که پنداشته اند نخستین بار قاضی عبدالجبار اسدآبادی ( م ۴۱۵ ق) این نکته مطرح کرده ، اولین بار در روایتی از #امام_رضا علیه السلام آمده است .
🌸نکته مهم در این #روایت آن است که حضرت رضا علیه السلام بعد #معنایی و شیوه #استدلال قرآن را ملاک #اعجاز آن معرفی میکند ؛ نه #فصاحت و #بلاغت آن و میفرماید :
خداوند پیامبر صلی الله علیه و آله را در زمانی فرستاد که #سخنوری زیاد شده بود ،پس از آن حضرت از طرف خدا #پند ها و #حکمت های شیوا آورد که گفتار آنها را باطل و حجت را بر آنها از تمام کرد .
ادامه دارد .......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈6 . #اعجاز_قرآن
🔵 نکاتی که درباره #اعجاز قران در سخنان #اهل_بیت مطرح شده به شرح زیر است :
👈 ب . بیان #فلسفه ادغام پیامهای هدایتی پیامبر در سند نبوت و حقانیت او ،
🌸 زیرا در میان پیامبران پیشین دستورالعملهای هدایتی از #معجزات جدا بود ؛ اما در مورد پیامبر اسلام #کتاب_الهی همان معجزه و سند رسالت قرار گرفت ؛
🔵چنانکه امام صادق علیه السلام فرمود :
خداوند آن را دلیل بر #صدق_راستگویان و جدایی آنان از دروغگویان قرار داد .
🌸در در روایتی دیگر منسوب به امام عسکری علیه السلام آمده است که #قرآن نبی بودن و آیت بودن را آشکار می سازد :
* ابان فیه نبوته و اظهر آیته و معجزته *
🔵 از این رو در #منظر اهل بیت قرآن بر اثر #ابدی بودن آشکارتر از معجزات پیامبران پیشین معجزه و دلیل آشکار بر #نبوت پیامبر صلی الله علیه و آله می گردد .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈6 . #اعجاز_قرآن
🔵 نکاتی که درباره #اعجاز قران در سخنان #اهل_بیت مطرح شده به شرح زیر است :
👈 ج . یکی دیگر از ابعاد #اعجاز قرآن ویژگی آورنده آن ، یعنی امّی بودن پیامبر است .
🌸اینکه پیامبر تا پیش از #بعثت نزد هیچکس درس نخوانده با این وجود #معارف بلند قرآنی را آورده هر چند در برخی آیات ( اعراف ۱۵۷ ، عنکبوت ۴۸) مطرح شده ؛
🔵اما در میان #مسلمانان و در تقریر اعجاز و اثبات سندیت قرآن برای رسالت در روایات اهل بیت مطرح شده است :
* رجل منکم لا یقرا و لا یکتب و لم یدرس کتابا و لا اختلف الی عالم و لا تعلّم من احد ..... ثمّ اوتی جوامع العلم ، علم الاولین و الآخرین *
🌸 این مقدمه در #تقریر استدلال ، کمتر مورد توجه اعجاز پژوهان قرار گرفته ، به ویژه کسانی که بر #اعجاز بیانی و فصاحت و بلاغت تاکید می کنند ، زیرا ممکن است انسانی درس ناخوانده در سخن گفتن #چیره دست باشد ،
اما نمی تواند معارف بلند بیاورد و حکمت ها و تاریخ پیشینیان را بیان کند .
🔵علامه مجلسی در این باره می گوید :
ظهور قرآن عظیم از کسی که از آغاز تولد تا پایان عمر هرگز نزد انسانی #تعلیم نگرفته و چشم به کتاب ندوخته از بزرگترین معجزات است .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈6 . #اعجاز_قرآن
🔵 نکاتی که درباره #اعجاز قران در سخنان #اهل_بیت مطرح شده به شرح زیر است :
👈 د . هر چند برخی از روایات اهل بیت به #نظم قرآن اشاره دارد ، اما شماری از این روایات ضمن #معرفی قرآن به عنوان #سند رسالت پیامبر بر #اعجاز محتوایی تکیه و ویژگی های محتوایی قرآن مانند #جاذبه ، جاودانگی ، جامعیت ، #عمومیت ، تاثیر شگرف اخلاقی و اجتماعی ، #پاسخگو بودن و جدید بودن قرآن را مطرح می کند .
🔵 طرح مسائل عمیق #توحید و معاد و اسرار خلقت در شکل استوار و متین آن توسط فردی امّی در #جزیره_العرب حقیقتاً از مسائلی بود که می بایست قرآن پژوهان آن را مورد توجه قرار داده ، به عنوان مهمترین #وجه اعجاز قرآن مطرح سازند ،
🌸 به ویژه آنکه قرآن خود را بارها با #اوصاف هدایتگری ، شفاء ، نور ، بصائر و ...... معرفی کرده است . (بقره ۱۸۵ ، انعام ۱۰۴ ، اسرا ۸۲ ، مائده ۱۵ ، یوسف ۱۱۱ ، نحل ۸۹ )
این #اوصاف بیانگر ویژگی های مربوط به محتوا و معنای قرآن است نه #واژگان و #عبارات و جنبه‌های ادبی و زبانی آن .
🔵 آیات تحدّی نیز اگر ناظر به خصوص #اعجاز محتوایی نباشد ، ناظر به اعجاز معینی نیز نیست .
🌸 تکیه اهل بیت بر #شناساندن محتوای قرآن و #ذکر عظمت شأن آن بر محور معانی و معارف صحیح جریان متمایزی را در #گرایش به علوم قرآن نشان می‌دهد .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 7. #محکم_و_متشابه
🔵در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام آگاهى از محکم و متشابه قرآن #ضرورتى گزیرناپذیر و مقدمه #فهم و تفسیر قرآن شناخته شده است.
🌸قرآن داراى #وجوه پنج‌گانه و یکى از وجوه آن، #محکم و #متشابه است و درباره آن گفته شده :
به #محکمات عمل و #متشابهات را رها کنید .
🔵یا در روایتی در معنای #تشابه گفته شده : متشابه چیزی است که برخی از آن با برخی دیگر شباهت دارد .
🌸در روایتی دیگر همین تقسیم انجام گرفته ، اما #حوزه آیات محکم عمل و اعتقاد و حوزه آیات متشابه تنها #اعتقاد و ایمان تعیین شده است
🔵و چون آگاهی از #محکم و متشابه ضروری و معیار #جواز تفسیر است ، ضرورت فراگیری آن بازگو شده است ،
تا آنجا که #امیرالمومنین علی علیه السلام آگاهی به آیات متشابه قرآن را از #امتیازات خود و از آموخته هایش از #محضر پیامبر معرفی کرده است .
🌸بخشی از روایات تفسیری اهل بیت به تفسیر آیات #متشابه اختصاص دارد .
🔵آنان افزون بر یادآوری #ضرورت توجه به این موضوع ، برای شبهه زدایی ، این دسته از آیات را تفسیر کرده‌اند ،
که نمونه ای از آنها در #رساله محکم و متشابه سید مرتضی آمده است .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 8. #ناسخ_و_منسوخ
🔵در قرآن کریم آیاتى درباره #نسخ آمده و نخستین بار اهل بیت علیهم‌السلام به این موضوع و #دسته‌بندى آیات احکام به دو قسم #ناسخ و #منسوخ و ضرورت آگاهى از آن در استنباط احکام پرداخته‌اند
🌸 و پیش از ایشان کسى بدان توجه نکرده است و همه #آثاری که در باره نسخ نگاشته شده پس از #قرن دوم است .
🔵 روایات اهل بیت در زمینه #نسخ چند دسته است :
👈 یک دسته در #تعریف ناسخ و منسوخ است ؛ مانند * الناسخ الثابت و المنسوخ ما مضی *
🌸یا آمده است که #ناسخ چیزی است که به آنها عمل می‌شود و #منسوخ آن است که پیش از این به آن عمل می‌شده و آنگاه #حکمی آمده که آن را نسخ کرده است .
👈 دسته‌ای دیگر روایاتی است که اهل بیت #قضات و مفتیان را به ضرورت آگاهی از آن توجه می‌داده‌اند ؛
مانند روایتی که ابو عبدالرحمان سلمی نقل می کند که علی علیه السلام از #قاضی ای پرسید :
🔵* آیا ناسخ و منسوخ را #میشناسی ؟ او گفت : نه .
حضرت به او فرمودند :
هم خودت #هلاک شدی و هم دیگران را هلاک کردی .
👈 دسته دیگر روایاتی از امیر مومنان علی علیه السلام است که من #ناسخ و #منسوخ قرآن را میشناسم ،
🌸و در روایتی آمده که آیه ای بر #پیامبر نازل نشده ، مگر اینکه آن آیه را برمن #قرائت کرد و ناسخ و منسوخ آن را به من آموخت .
🔵البته اصطلاح #نسخ در روایات اهل بیت علیهم السلام به معنای #رایج آن در همان عصر است و موارد #تخصیص ، تفسیر استثنا و ترک عمل به حکم بر اثر #تغییر شرایط و تبدیل موضوع را در بر می‌گیرد که از آن به نسخ در اصطلاح مفسران * سلف *تعبیر شده است .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 9. #عام_و_خاص
🔵از دیگر #محورهاى علوم قرآن و مقدمات تفسیر آن آشنایى با عام و خاص است که قرآن‌پژوهان از ابعاد گوناگون درباره آن سخن گفته‌اند.
🌸 روایات فراوانى از اهل بیت علیهم‌السلام در #ضرورت توجه به انواع #خطابهاى قرآن و از جمله عام و خاص آمده است .
🔵 به سبب اهمیت آشنایی با #عام و #خاص و نقش آن در تفسیر و فهم قرآن مفسران در #قواعد تفسیر و اصولیان در #علم اصول به تفصیل از آن سخن گفته اند ؛
🌸 اما توجه اهل بیت به این #موضوع پیش از دیگران بوده است ،چنان که در رساله #محکم و متشابه از امیر مومنان علی علیه السلام نقل شده که آن حضرت در ضمن بیان #تقسیمات قرآن به #خاص و عام اشاره کرده‌اند .
🔵در آن عصر سخن از #صحابه و تابعین درباره آن مطرح نشده است .
🌸در روایتی که #نعمانی از امیرمومنان علیه السلام نقل می کند که حضرت عام و خاص در قرآن را بر چند دسته تقسیم می کند :
👈گروهی از آیات لفظ آنها #عام و معنای آنها #خاص است
👈 وگروهی لفظ آن #خاص و معنای #عام آمده است .
👈 در حالی که تعدادی دیگر از آیات به لفظ #عام آمده ولی مصداق #واحدی دارد .
ادامه دارد .....
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 10. #امثال_قرآن
🔵در روایات اهل‌بیت با #تعبیرهایى گوناگون به امثال قرآن اشاره شده است؛
به عنوان نمونه در روایتى آمده است:
« إن القرآن نزل على خمسة وجوه ... و أمثال و اعتبروا بالامثال ».
🌸 در رساله محکم و متشابه منسوب به سید مرتضی بحث #مثلها آمده و معلوم نیست این بحث از خود سید است یا از اهل بیت ؛
🔵 اما به هر حال اهل بیت علیهم السلام #نخستین کسانی اند که به مجموعه #امثال قرآن اشاره و آن را با اهمیت وصف کرده‌اند و به #تفسیر و #تطبیق آیات تمثیلی عنایت خاص داشته اند ،
🌸چنانکه در روایتی از امام صادق در تفسیر آیه * انّ الله لا یستحیی ان یضرب مثلاً ما بعوضه * ( بقره ۲۶ ) به راز انتخاب #پشه در مثل اشاره شده و اینکه چرا خداوند #حشره بسیار خرد را برگزیده ،
آنگاه میان #پشه و #فیل مقایسه و وجود ویژگیهای فیل در پشه یادآوری شده است .
🔵 یا درباره تشبیه #منافقان به چوب
* کانّهم خشب مسنّده * ( منافقون ۴)
🌸 در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده است که این #تشبیه از این روست که آنان نه می شنوند و نه در می یابند .
ادامه دارد ......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 11. #قصص_قرآن
🔵اهمیت بحث #قصص از آن‌روست که بخش گسترده‌اى از آیات قرآن را قصه‌هاى اقوام پیشین و زندگى پیامبران الهى تشکیل مى‌دهد.
🌸در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام #اهداف و فلسفه تکرارها، #توضیح و تفصیل داستانها و مرزبندى اخبار صحیح از ناصحیح مطرح شده است .
🔵آنان در موارد فراوانی ضمن #تبیین قصص قرآن به اهداف این قصص توجه کرده‌اند تا مخاطبان در پی #آثار آن حرکت کنند .
🌸 قرآن می گوید :
* نحن نقصّ علیک نبّاهم بالحق * ( کهف ۱۳)
از این رو در نهج البلاغه بارها با اشاره به داستان #انبیای پیشین و حتی داستان #ابلیس می گوید : پند بگیرید : * فاعتبروا *
🔵و در جایی میگوید :
داستان آن برای کسانی که #عبرت بگیرند ، عبرت است .
🌸اهل بیت برای #توجه دیگران به هدف قصه های قرآنی آنها را توضیح و تفصیل می‌دهند تا صورت #قصه کامل و هدف آن واضح گردد .
و این تفصیل برای #آگاهی به جزئیات حال شخصیت های داستان نیست ، بلکه هدف از آن #ترویج حق و اشاعه اصول اعتقادی و آشکار کردن #اعتقاد باطل است .
🔵 روایات فراوانی در این بخش نقل شده و نشان می دهد که اهل بیت تا چه اندازه زمینه #گسترش تفصیل قصص قرآن را فراهم کرده‌اند .
🌸 بخشی از این روایات نیز #ناظر به تصحیح داستان هاست که در فرهنگ عمومی جامعه به #اسرائیلیات آمیخته شده بود .
🔵کتب روایی شیعه سرشار از #احادیثی است که به تصحیح قصه‌ها و مخالفت جدی با روایات جعلی و اسرائیلی و #رواج بازار قصه سرایانی پرداخت که هدف آنها سرگرم کردن مردم به #امور واهی برای #غفلت آنان از فساد حاکمان جور بوده است .
🌸 امیر مومنان علی علیه السلام در اشاره به #قصه ای ناسازگار با ساحت قدس #عصمت حضرت داوود علیه السلام فرمود :
اگر کسی را نزد من آورند که معتقد باشد حضرت #داوود پیامبر ، همسر اوریا را به همسری خود درآورده است ، وی را مستحق حدّ میدانم .
🔵امام باقر علیه السلام نیز کعب الاحبار را که از #روایان اسرائیلییات بود دروغگو معرفی فرمود و در مبارزه با #قصه پردازان به آیه
* و اذا رایت الّذین یخوصون فی ءایاتنا * ( انعام ۶۸ )
استناد و آنان را #مصداق ذیل آیه : * فاعرض عنهم حتّی یخوضوا فی حدیث غیره * شمرد .
🌸نمونه دیگر اینکه امام رضا علیه السلام در برابر آنچه به #داوود نسبت داده می‌شود، یعنی #سستی در امر نماز و نسبت #قتل و #زنا که هرگز با شأن پیامبران سازگاری ندارد ،
اظهار شگفتی می کند و در روایتی میفرماید : * قصه گویان مخالف #فرهنگ اهل بیت از سفیهان اند *
بخشی از روایات اهل بیت درباره اهمیت #قصص قرآن است و از نظر آنان قصص قرآن نافع ترین داستانها و بهترین آنهاست .
🔵 از روایات مهم اهل بیت علیهم السلام در بخش #قصص ، استناد به آیات برای امور عملی و به ویژه در بخش #احکام است ؛ مانند استفاده از قصه حضرت #ابراهیم و داستان #بنای کعبه و #جانشینی وی برای نفی امامت و رهبری هر ستم گری تا قیامت
🌸 یا استناد به قصه حضرت #موسی علیه السلام برای اثبات #وجوب امر به معروف و نهی از منکر به علم و آگاهی و نمونه ها در این باره فراوان است .
🔵 برخی روایات نیز به تقسیم بندی #قصه های قرآن می پردازد یا در مباحث کلامی به آنها استناد می جوید .
🌸 یا قصه های قرآنی را به معنایی جز از معنای ظاهری آن تاویل می کند .
ادامه دارد .......
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh
📘#دائره_المعارف_قرآن_کریم📘
📣#اهل_بیت_و_قرآن ->
#علوم_قرآن_از_منظر_اهل_بیت ->
👈 12. #قرائات
🔵اهل‌بیت علیهم‌السلام به #درست‌خوانى و رعایت #ترتیل قرآن توصیه کرده‌اند؛
ولى به اختلاف قرائات و لهجه‌ها نپرداخته‌اند.
🌸 علم #قرائت به تدریج رواج یافت و گروهى به « #قارى » موسوم شدند؛ اما در میان مسلمانان قرائت رایج همان قرائت #امیرمومنان علیه السلام و آن قرائت عاصم به روایت حفص بن سلیمان است .
🔵پدید آمدن قرائت های #هفتگانه نیز پس از عصر اهل بیت است و آنان تاکید داشتند که با #قرائتی که مردم می خوانند بخوانید .
🌸 اهل بیت علیهم السلام به #صراحت تاکید کرده‌اند که قرآن بر یک حرف نازل شده و #پندار نزول قرآن بر هفت حرف ( به معنای هفت قرائت ) را تکذیب کرده‌اند .
🔵در سخنان اهل بیت علیهم السلام دیده نشده که قرائت #چندگانه را توجیه یا ترویج کرده باشند .
🌸 البته برخی روایات تفسیری #شبهه_تحریف را تائید میکند که محققان قرآنی به آن شبهات پاسخ داده‌اند .
پایان
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#ترجمه
#روخوانی
#تجوید
#دائره_المعارف
@Targomeh