🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
⚜
🔶
#بِسمِ_اللهِ_کَلِمَةٍ_النُّور
✅ #طرق_وقف_بر_آخر_کلمه
⚜چنانکه هر سخن و مطلبی در گویش انسان و حتّی... و... برای شناخته شدن نیازمند مکث و علامت گذاری وفاصله می باشد؛
بحث وقف بر آیات وعبارات در مبحث قرآن نیز دقت نظر و ظرافتهای ویژه را برای درک و فهم موضوعات آیات می طلبد. #مهمّ
🔶بدین جهت #وقف بر هیچ کلمه اے صورت نمیگیرد مگر با #سکون آخرین_حرف آن کلمه یا عبارت ؛
⚜به بیان دیگر #وقف_به_حرکت در قرآن مجاز نیست #مهمّ
و در قرآن کلمات و یا عبارات زیادی را می بینیم که از چند کلمه تشکیل شده است(اما همینکه در کتابت به یکدیگر متصل نوشته شده) #حکم یک کلمه را دارد ؛ و نیاز به توضیح وقف بر هر قسمت از کلمه غیر از حرف آخر آن نیست و #وقف ممنوع است.
💢مثال : فَاَسقَینُاکُمُوهُ #از ریشه سقی
💢ویا⬅️ لَیَستَخلِفَنَّهُم #از ریشه خلف
💢و یا ⬅️ أَِنُلزِمُکُمُوهَا #از ریشه ُلزم
💢و یا ⬅️ َیکَأَنَّّ #از ریشه کان
💢و یا⬅️ یبنَٶُمَّ #از ریشه بنئ
[هیچیک از این عبارات فعل نیستند]
#بدین جهت چنانکه ملاحظه شد این چنین عبارات بسیار در قرآن دیده میشود ؛ و ما مجاز بر وقف به قسمتی از کلمه نیستیم #مهمّ
#طرق_مشهور و رایج وقف بر آخر کلمات ؛ عبارت است از #ابدال و#اسکان
⚜ همچنین طرق دیگری نیز وجود دارد که نسبتاً غیر مشهور است 💢مانند #الحاق #روم #اشمام(توضیح دارند) و حذف/اثبات/ادغام/نقل /
🔶⚜🔶⚜🔶
#ادامه_طرق_وقف
🔶 # الف : وقف ابدال =از ریشه بدل=تبدیل کردن/ دگرگون کردن از شکلی به شکل دیگرد در آوردن:
#که در این نوع وقف حرف آخرکلمه به حرف دیگر تبدیل می شود.
⚜ #موارد وقف ابدال:
چنان که قبلاً نیز عرض شده
تمام کلماتی که به تاء رحمة ۀ تأنیث (جنس مٶنث) ختم میشوند #هر حرکت اعم از حرکات کوتاه یا تنوینها را همراه داشته باشد حتی تنوین نصب در هنگام وقف به هاء تأنیث مبدّل می گردد. (که در وصل تاء و در وقف #هاء ساکنه)
💢 مثال:
(عِدَّة->عِدَّهْ)- (رَحْمَةُ->رَحْمَهْ)- (اَلْجَنَّةِ->اَلْجَنَّهْ)
(رٰاضِيَةً->رٰاضِيَهْ)- (فِتْنَةٌ->فِتْنَهْ)- (فِئَةٍ->فِئَهْ)
(اَلتَّوْريٰةُ->اَلتَّوْريٰهْ)- (اَلصَّلوٰةِ->اَلصَّلوٰهْ)- (تُقيٰةً->تُقيٰهْ)
#باید_دقت_نمود:
که تاء تأنیث #کشیده با تاء تأنیث تفاوت دارد(رَحمَتُ_ رَحمَت)
🔶 #وقف بر تنوین نصب( __ً ) که در وقف تبدیل به #الف_مدی می شود
💢مثال :
(حِسَاباً_>حِسَابَا) (کِتَاباً_>کِتَابَا)
(مآءً_> مَآء') (هُدیً_>هُدی')
(وَلَیَکُوناً_>وَلَیَکُونَا) (لَنَسفَعاً_>لَنَسفَعَا)
🔶⚜🔶⚜🔶
2🔶 #وقف_اسکان از ریشه سکن
#کلمه ساکن به معنای ساک کردن/بی حرکت کردن و ضدحرکت می باشد.
⚜ به غیر از موارد وقف ابدال در این نوع #وقف فقط #حرکت حرف آخ کلمه #ساقط (می اُفتد ) شده و حرف سامن می گردد.
💢مثال :
(مَقٰاعِدَ->مَقٰاعِدْ) (كِتٰابِ->كِتٰابْ)- (اَلْاَوَّلُ->اَلْاَوَّلْ)(رَحْمَتُ->رَحْمَتْ)
(بِجَبّٰارٍ->بِجَبّٰارْ) (غَفُورٌ->غَفُورْ)(هُوَ->هُو) (هِيَ->هيِ) (عِبٰادِيَ->عِبٰاديِ)
🔶 #وقف_هاء_ضمیر نیز در هر حالت و هر نوع حرکت ؛ #تابع قائد وقف اسکان است.
💢مثال :
(مِنْهُ->مِنْهْ) (لَهُ->لَهْ) (لَدَيْهِ->لَدَيْهْ)
(كِتٰابِهِ->كِتٰابِهْ) (اَنْزَلَهُ الَّذيِ->اَنْزَلَهْ)
🔶بدیهی است در کلماتی ذا تاً ساکن هستند و #وقف_بدون_تغییر محسوب می شوند #شامل وقف اسکان می باشد.
💢مثال :
كَتَبَتْ /مِنْهُمْ /اَنْزَلْنٰا /مٰا نَدْريِ / اِذْقٰامُوا / مُوسی /
🔶تمامی این نوع کلمات #چنانچه به علت برخورد با حرف ساکن #مابعد (کلمه بعدی) مطابق قواعد رفع التقاء ساکنین تغییراتی داشته اند در موقع #وقف به اصل خود باز می گردد.
💢مثال :
(وَ اَنْذِرِ النّٰاسَ->وَاَنْذِرْ) (قُلِ الْحَقُّ->قُلْ) (مِنَ الَّذيِنَ->مِنْ) (وَ قٰالَا الْحَمْدُ->وَ قٰالٰا)
(وَامْتٰازُوا الْيَوْمَ->وَامْتٰازُوا)
(حٰاضِرِي الْمَسْجِدِ->حٰاضِريِ)-
(اِشْتَرَوُا الضَّلٰالَةَ->اِشْتَرَوْا)
(فَلٰا تَنْسَوُا الْفَضْلَ->فَلٰا تَنْسَوْا)-
(عٰادًا الْاُوليٰ->عٰادٰا)
(اَحَدٌ اللهُ->اَحَدْ)- (عَدْنٍ الَّتيِ->عَدْنْ)
#ادامه_دارد
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜
🔶⚜🔶⚜🔶⚜
⚜
🔶
#طرق_دیگر_وقف:
⚜طریقه های دیگری از وقف بر آخر کلمات وجود دارد که برخی از آنها در کتابت قرآن نیز رعایت شده است
💢مانند[وقف الحاق] (بهم رسانیدن و پیوند دادن.. )
ورعایت برخی دیگر چندان لزومی ندار
[رَوم ] و [اِشمام] و انواعی از وقف نیز مختص به سایر قراءات و روایات غیر از روایت حفص است. که در این مجال نیازی به شرح تمامی آن نیست.
🔶 #وقف_الحاق=یعنی [اضافه کردن چیزی به چیز دیگر ]
#الحاق یک [ هاء ساکنه ] به آخر برخی کلمات هنگام وقف ملحق کردن؛
این هاء ساکنه [سَكْت] نام دارد. #فایده این نوع هاء در وقف #حفظ حرکت آخر کلمه در هنگام وقف است.
#وقف_الحاق در کتابت قرآن های موجود --->طبق روایت حفص از عاصم
--->رعایت شده است.
💢مانند: الحاق #هاه به آخر کلمه ے
لَمْ يَتَسَنَّ در (( لَمْ يَتَسَنَّهْ))
#توجه فرمایید با حفظ حرکت فتحه پیوندبه #حرف_ه / یعنی اینکه
[ نون مشدد در مخرج خود همراه با حفظ غنّه به سمت #ها رها میشود.] #مهمّ( لَمْ يَتَسَنَّهْ)سوره بقره آیه 259
🔶آخر کلمه=ایجاد فاصله
⚜به روایت حفص هاء سکت هم در وقف و هم در وصل خواند می شود و حذف نمی گردد.
⚜شرح بیشتر در احکام هاء آخر کلمه
؛ 🔶 #وقف_رَوم
#کلمه_رََوْم به معنای [ قصد کردن؛ عزم نمودن ]است. در قرائت نوعی وقف است که در آن #یک سوم_حرکت_آخر_کلمه_حفظ_میشود
#اعم از حرکات کوتاه یا تنوین ها یک سوم حرکت در هنگام وقف روی حرف آخر حفظ میشود یعنی (شنونده نوع حرکت را مختصر بشنود ) دقت داشته باشید تبدیل به حرکت کامل نشود #مهم
ّ
#فایده وقف روم [ تمیز دادن حرکت حرف آخر کلمه توسط شنونده است. ]
از آنجا که در این وقف: #حرف_آخر_کلمه از حالت سکون خارج میشود ؛
#لذا [ مّد عارض ] در چنین کلماتی فقط به قصر(مدّ طبیعی) ادا می گردد چرا که دیگر سبب سکون وجود ندارد!
🔶دقت داشته باشید حرف از حالت سکون خارج میشود و در عین حال یک سوم حرکت ؛ از هر نوع حرکت که باشد همراه با #حرف آخر کلمه حفظ می گردد.🔶
💢مثال: 👇👇
مِنْ قَبْلِ - مِنْ قَبْلُ - غَفُورٌ - مِنَ الْجِنِّ - وَ الْاِنْسِ - بِجَبّٰارٍ
#دقت_بفرمایید :
(تمام حرکات روی حروف آخر کلمه موجود است.)
[تنها یک سوم حرکت را روی حرف آخر حفظ می کنیم و حرف تلفظ میشود ]مهمّ
🔶 #وقف_اشمام
#کلمه اِِشْمام = یعنی
((بوئیدن لبها را به خالت ضمّه در آوردن))
💢مثال: مِنْ قَبْلُ [ شنونده در گوش #عطر_ضمّه --->لُ را بشنود و حِس کند و بیننده ببیند] #مهمّ
طبعاً چنین فرایندی زیبا وقتی حاصل می گردد که در آن به هنگام وقف #لبها فقط غنچه شود به شکل ضمّه در آید. [بهترین حالت #ضمِه آن است که قبل از تلفظ حرکت ضمّه لبها حالت #ضمه بخود بگیرد. ] مهمّ =عطر_ضمّه ؛ بدون اینکه صدای ضمّه روی حرف آخر کلمه شنیده شود.
🔶 #وقف_اشمام فقط بر حرف مضموم آخر کلمه واقع می گردد. بدین صورت که پس از اسکان حرف آخر کلمه بلافاصله لبها حالت ضمّه را
[ به بیننده نشان دهد =خروج از حرف اخر همراه با غنچه شدن لبها ] این بهم پیوستن لبها به ثانیه نمی کشد و حرف آزاد و رها می گردد؛ درحدّ استشمام یا بوئیدن گُل؛ تمام
#فایده ے وقف اشمام نشان دادن حرکت حرف اخر کلمه به #بیننده است.
💢 مثال 👇👇
مثال: نَسْتَعيِنُ- غَفُورٌ- مِنْ قَبْلُ
[بدیهی است وقف اشمام بر فتحه و کسرا تعلق نمی گیرد. ]
🔶 وقف روم و اشمام از طرُق وقف اختیاری است. 🔶
#یعنی قاری قرآن بین انجام یا عدم انجام آن مخیّر است و اجباری در کار نیست.
۲🔶 #هاء سَكْت:
⚜ هاء سَكْت ؛ هاء ساکنه اے است که جزء کلمه نیست؛ بلکه به آخر آن #ملحق میشود و معنی هم ندارد!
🔶 وجه کاربرد آن؛ در واقع #حفظ_حرکت حرف اخر کلمه در موقع #وقف است؛ و با این کار بر وقف این کلمات #تأکید میشود.
⚜ البته در روایت #حفص؛ موقع وصل نیز #هٰاهْ_سَكْت حذف نمی گردد.
_______________________
#موارد_هٰاهْ_سَكْت_در_قرءآن
_______________________
۱🔶لَمْ يَتَسَنَّهْ ( بقره _۲۵۹)
۲🔶اقتَدهْ (انعام_۹۰)
۳🔶مَاهِیَهْ ( قارعه _۱۰)
۴🔶کِتَابیَهْ ( حاقه _۱۹ و ۲۵)
۵🔶حسابیَهْ( حاقّه _۲۰ و۲۶ )
۶🔶مَالیَهْ ( حاقّه _۲۸)
۷🔶سُلطَانِیَهْ ( حاقَّه _۲۹)
_______________________
✅ به نظر میرسد #غیر از دو کلمه ے اوّل ؛ در بقیه ے موارد ؛ هدف از#الحاق هٰاهْ_سَكْت :
(( هماهنگی با فوصل آیات قبل و بعد)) مدّ نظر بوده است. ( مانند: قافیه در شعر )
✅ نکته ؛ هاء ساکنه در دو کلمه ے
أَرجِهْ _و_ فَأَلقِهْ ) بر خلاف ظاهر؛ هاء ضمیر است) که در بخش مربوطه خواهد آمد. ⚜🔶⚜🔶⚜
_______________________
#هاء_تأنیث_بدل_از_تاء_تأنیث
_______________________
۱🔶کَلَا تُحِبُّونَ العاَجِلَةَ(قیامة ۲۰) دروقف --->عَاجِلَهْ
۲🔶الحَاقَّةُ---->هنگام----> وقف حَاقَّهْ
۳🔶بِالقَارِعَةِ---->در وقف --->قَارعَهْ
۴🔶رَابِیّةً --->در وقف --->رَابِیَهْ
۵🔶خَاوِیَةٍ ---->در وقف---->خَاوِیهْ
۶🔶وَاحِدَةٌ---->دروقف---->وَاحِدَهْ
(شماره ۱ الی۶ در سوره حاقه)
✅همچنین :
۱🔶یُقِیمُوالصَّلوٰ ةَ -->در وقف---> صَلوٰهْ
۲🔶وَیُٶتُوالزَکوٰةَ--->در وقف--->زَکوٰهْ
(تاء تأنیث چه چسبان و چه مدوره #هر حرکتی اعم از حرکاة کوتاه یا #تنوینها؛ در هنگام وقف تبدیل به هاء ساکنه می گردد. ) و ربطی با هاء سکت ندارد #مهمّ
✅ سوره حاقّه تقدیم می گردد و هدف ما روی هاء سکت که ۶ مورد در این سوره که کِتَابِیهْ و حسَابِیَهْ دو بار آمده)
⚜همچنین از ابتداء سوره اگر دقت شود الی آیه ۲۷ بسیاری از موارد تاء تأنیث مشهود است. که میشنویم.
#از مصحف شریف استفاده شود و دقت در موارد فوق و هماهنگی آیات با یک دیگر نیز و روش قرائت تدویر #به شیوه ترتیل...
🔶 @eshragholqoran👇👇