📌هویت محور جنگ ارادهها و جنگ روایتها
🔹دواصطلاح جنگ ارادهها و جنگ روایتها از جمله اصطلاحاتی است که ازرواج آنها درزبان فارسی خیلی نمیگذرد اما به سرعت در فرهنگ عمومی مستقر شدهاند و نگاه جدیدی را به رقابتها و تضادهای اجتماعی در سطح جهانی عرضه کرده است.
🔸 دو واژه #اراده و #روایت به عنوان مضافاليه جنگ قرار گرفته است و به جنگ هویت جدیدی داده است و به تبع این هویت جدید صحنه رقابت وابزار درگیری راهم تغییر داده است. در این صحنه، قدرت نظامی و ابزار سخت و کوبنده، محور جنگ وعامل پیروزی نیست بلکه قدرت نرم وپیامهای معنادار اجتماعی با ابزارهای قدرتمند رسانهای تعیین کنندهی ماهیت جنگ وبسیجکننده انسانهاست.
🔹 هرچند در گذشته نیز #اراده عنصر مهم در کنش انسانی محسوب میشد امابه جهت مرجعیت عقل ودین، اراده تابع ظهورات عقل و دین در جامعه بود لذا محور کنش انسانی راآگاهی و #معرفت معرفي ميکردند واز طریق تولید و تعمیق معرفتهای مستدل وواقعنما ( #حقیقت) به دنبال کنترل ارادهها بودند. دراین سنت فکری، #فضیلت اساس حیات انسانی تلقی میشد. لذا سیاست، رقابتها وجنگهای گذشته، بر حول شبکههای معرفتی مستقر درفرهنگ عمومی، هرچند درحد ادعا بر محور حقیقت وفضیلت شکل میگرفت.
🔸اما با پیدایش مدرنیته، #اراده محوریت یافت و مقدم بر معرفت انگاشته شد و معرفت به #روایت تقلیل یافت. در این گشت نظری و تقدم اراده بر معرفت، هویت همهی پدیدههای انسانی نیز تغییر یافت و بر این اساس #قدرت مفهوم محوري انسانشناسی و علوم انسانی و اجتماعی تلقی شد. همه امور، بر حول محور قدرت باز تعریف شد. در این سنت فکری، معرفت به روایت فروکاسته شد که عاری از واقعیت ناب و نفس الامری است. لذا همهی جنگها و تضادهای اجتماعی بر سر قدرت تفسیر میشود و طرفهای دعوا را یک روایت از قدرت در عرض روایت دیگر معرفی میکنند از این رو، هر دو طرف دعوا و جنگ، عاری از حقیقت و فضیلتند و فقط روایتی از از آنها در مسیر کسب قدرتند. بنابراین به تدریج همهی جنگها به جنگ ارادهها و جنگ روایتها مبدل شدند.
🔹 روایتها شبکهای از آگاهی است که هدف آن ساخت اجتماعي واقعیت و جهان معنایی کنشگران و تحریک ارادههای و یا تضعیف انگیزههای آنان است. از این طریق برخی از امور و وقایع برجسته و پر اهمیت میشود و به مسئله اصلی جامعه مبدل میشود. البته همزمان برخی دیگر، کم اهمیت تلقی شده، از صحنه اجتماع حذف و به محاق برده میشود.
🔸هدف نهایی روایتها، ساخت و تقویت برخی از #هویتهای فرهنگی و اجتماعی و همچنین تخریب سایر هویتهای فرهنگی و اجتماعی است. چرا که هویت محور تقویت انگیزهها و تحریک ارادهها است.
🔹هویت فرهنگی و اجتماعی، شناسنامه و سند هویتی هر فرد در متن جامعه محسوب میشود. افراد از آن کسب کرامت و عزت و جایگاه میکنند و بر اساس آن نقش اجتماعی خود را تعریف و کنشهای خود جهت و نظم میدهند. لذا هویت فرهنگی و اجتماعی، موجب ساخت شخصیت قوی در افراد و ساخت واقعیتهای اجتماعی در جامعه میشود و فرد و جامعه را از بیگانگی و پوچی و گسست نسلی میرهاند و با اتصال نسلها و همبستگی کنشگران، امید و اعتماد در جامعه افزون میشود. لذا لایه حقیقی تمدن را هویت فرهنگی میسازد. به عبارت دیگر، قلب تمدن، هویت فرهنگی و تاریخی است که موجب ساخت شخصیت قوی و اتصال تمدنی میشود.
🔸 بنابراین نقطه مهم در جنگ ارادهها و جنگ روایتها، تمرکز بر هویت فرهنگی و اجتماعی است و کسی پیروز این میدان است که بتواند روایتی قدرتمند (هوشمندانه و هنرمندانه) از هویت فرهنگی و اجتماعی و همچنین عقبهی تاریخی و میراثی خود را ارائه دهد و ضمن #اتصال وجودی، از این هویت و عقبهی تاریخی و میراثی، کسب قدرت و عزت و امید و اعتماد کند. همزمان نیز به تضعیف هوشمندانه و هنرمندانهی هویت جبهه مقابل و نفی اصالتهای معرفتی و تاریخی آن و همچنین اثبات ناکارآمدی آن بپردازد.
🔹 مشکل امروز برخی از نسل جوان و افراد جامعه، #انقطاع از هویتهای فرهنگی و اجتماعی خود و غفلت از عقبهی تاریخی و میراث تمدنی جامعه خود است لذا کمترین اتصال وجودی و معرفتی را با آن برقرار کرده است و در عوض، رسانههای داخلی و امپراتوریهای قدرتمند رسانهای روایتی بدیع، جذاب و دوست داشتنی از غرب و کشورهای غربزده و عقب ماندگی جوامع اسلامی ارائه دادهاند که بسیاری از افراد جامعه آن روایت را باور کردهاند.
🔸 امروزه در مسیر اعتلای ایرانی و حرکت در مسیر #تمدن_سازی ما نیازمند به احیای #هویتهای فرهنگی و اجتماعی خود و اتصال وجودی همه اقشار جامعه با آن هستیم چرا که سازندهی جهان معنایی ما و محور کرامت، عزت وقدرت نرم ما درجنگهای شناختی وسرمایه اصلی ما درحضور تمدنی در مقیاس جهانی است.
#جنگ_ارادهها
#جنگ_روایتها
#هویت_اجتماعی
#تمدن
#قدرت
#اتصال_تمدنی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/830
5.83M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
السلام علیک یا ابا عبدالله الحسین یا مظلوم
📌 بهانهی گریه
🔹عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ عَنِ الرِّضَا ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ لَهُ:
🔸یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ …
🔹إِلَی أَنْ قَالَ:
🔸یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَی الْحُسَیْنِ ع حَتَّی تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیراً.
یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَلْقَی اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا ذَنْبَ عَلَیْکَ فَزُرِ الْحُسَیْنَ ع.
🔸یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَسْکُنَ الْغُرَفَ الْمَبْنِیَّةَ فِی الْجَنَّةِ مَعَ النَّبِیِّ وَ آلِهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَالْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ.
🔸یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ یَکُونَ لَکَ مِنَ الثَّوَابِ مِثْلُ مَا لِمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَیْنِ فَقُلْ مَتَی مَا ذَکَرْتَهُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً.
🔸یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَیْکَ بِوَلَایَتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلًا أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ
وسائلالشیعة ج : 13 ص: 503
🔹از ریان ابن شبیب از حضرت رضا علیه السلام در حدیثی آمده است که ایشان به او فرمودند:
🔸ابن شبیب، اگر برای چیزی گریهات گرفت برای حسین بن علی علیه السلام گریه کن چرا که او را سر بریدند همانگونه که گوسفند را ذبح میکنند و همراه او هجده نفر از اهل بیتش که در زمین مانندی نداشتند، کشته شدند. و یقیناً آسمانهای هفتگانه و زمینها برای کشته شدنش گریه کردند…
🔹تا آنجا که فرمودند:
🔸ابن شبیب، اگر برای حسین علیه السلام گریه کردی آنقدر که اشکهایت بر گونهات جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شدهای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد، را میآمرزد.
🔸ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که خداوند، عزوجل، را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداری، حسین علیه السلام را زیارت کن.
ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که در اتاقها ساخته شده در بهشت با پیامبر و آل او، صلی الله علیهم، ساکن شوی، قاتلین حسین علیه السلام را لعن کن.
🔸ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که ثوابی برای تو باشدمانند ثوابی کسی که با حسین شهید شده است، وقتی او را یاد کردی بگو: «یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً» (ای کاش با ایشان بودم و به رستگاری بزرگی میرسیدم).
ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که با ما در درجات بالای بهشت باشی، به اندوه ما اندوهگین باش و به شادی ما شادمان باش و بر تو باد ولایت ما که اگر کسی سنگی را هم دوست داشته باشد، خداوند او را با آن سنگ محشور میکند.
ای دستگیر صبح قیامت سرم فدات
هم خانواده هم پدر و مادرم فدات
ای مهربانترین کرم سفره ی گدا
یا ایها الرئوفی و یا ایها الرضا
ای لطف بی نهایت شبهای زائران
یکبار ما ، سه بار شما ، پیش ما بیا
با گریه های توست اگر گریه می کنیم
ای روضه خوان گریه ی ابن شبیب ها
یابن شبیب گریه فقط بر غم حسین
یابن شبیب گریه فقط بهر کربلا
یابن شبیب جد مرا سر بریده اند
پیش نگاه عمه ما سر بریده اند
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 نقش عبادت در بی نیازی
🔹عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اِبْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: في التَّوراةِ مَكتوبٌ :
🔸يَا بنَ آدمَ، تَفَرَّغْ لِعِبادَتي أملَأْ قلبَكَ غِنىً، و لا أكِلْكَ إلى طلَبِكَ ، و عَلَيَّ أن أسُدَّ فاقَتَكَ و أملَأَ قلبَكَ خَوفا مِنّي، و إن لا تَفَرَّغْ لِعِبادَتي أملَأْ قلبَكَ شُغلاً بالدُّنيا ثُمّ لا أسُدُّ فاقَتَكَ، وَ أكِلُكَ إلى طَلَبِكَ
🖊الکافي، جلد۲, صفحه۸۳، عنوان باب الجزء الثاني كتاب الإيمان
🔸امام صادق عليه السلام فرمودند :
در تورات نوشته شده است:
🔹اى پسر آدم! براى عبادت من زمان قرار ده تا دلت را از بى نيازى آكنده سازم و تو را به خواسته ات وا نگذارم؛ و بر من است كه دَرِ نيازمندى را به روى تو ببندم و دلت را از ترس خود لبريز سازم . اگر خود را وقف عبادت من نسازى، دلت را از گرفتارى به دنيا پُر كنم، سپس در نياز را به رويت نبندم و تو را به خواسته ات وا گذارم.
🔸شرح:
علامه مجلسي در مرآة العقول ; ج ۸ ص ۸۳ نوشته است:
صحيح. تفرغ لعبادتي في القاموس تفرغ تخلى من الشغل، أي اجعل نفسك و قلبك فارغا عن أشغال الدنيا و شهواتها و علائقها، و اللام للتعليل أو للظرفية أملأ قلبك غنى أي عن الناس و علي بتشديد الياء و الجملة حالية، و ربما يقرأ بالتخفيف عطفا على أملأ بحسب المعنى لأنه في قوة على أن أملأ و الأول أظهر و إن لا تفرغ إن للشرط و لا نافية و أكلك بالجزم.
#عبادت
#بی_نیازی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌ما و آینده
🔹براساس سنت الهی، اصول قطعی در معارف اسلامی و حکمت متعالیه (همچون اصل واقعیت، اصل حکمت، اصل علیت و اصل حرکت جوهری)، انسان در مسیر آینده است و در بستر زمان و مکان و در امتداد تاریخ، آینده را میسازد. از این رو، آینده تصادفی نیست و در خلأ به وجود نمی آید. بلکه آینده ظهور ظرفیتها و قوههای نهفته در اکنون ماست که امکان بالفعل شدن را مییابند.
🔸بر این اساس، امروز ما آيندهی ما را رقم میزند. هر میزان که زمینهی تحقق و فعلیت ظرفیتها و امکانهای امروز فراهم شود بدون تردید آینده نیز براساس آن فعلیتها تعیّن و تکوّن مییابد.
🔹 خلاصه اکنون ما سازندهی آینده ماست. هر اکنونی یک سلسله ظرفیتها و استعدادهایی دارد که دلالتهایی برای صورتبندی آینده دارد که با فعلیت ظرفیتها و استعدادهای مختلف امروز به صورت تدریجی، شبکهای و انباشتی، آيندهی ممکن ساخته میشود.
🔸براین اساس نمیتوان آینده را به تصادفات و اتفاقات گره زد و نسبت به آن بیتفاوت بود؛ بلکه همین بیتفاوتیها موجب ندیدن تکوّن ارادی آینده و غفلت از جریانهای فعال در عرصهی مدیریت تحوّلات پیشرو است.
🔹 اگر ما شرایط را در مسیر آیندهی ممکن و مطلوب مدیریت و هدایت نکنیم و آن را نسازیم #دیگری شرایط را بگونه دیگری کنترل و راهبری میکند و ما را هم با همهی ظرفیتها و امکانها، تحت برنامهی خود به کار میگیرد و آینده را فتح میکند. بنابراین آینده در #کشاکش عقلانیتها، ارادهها، طرحها و برنامههای امروز است.(جنگ ارادهها و برنامهها)
🔸 هر ملتی با 1.عقل و آگاهی 2. عزم و اراده و 3. طرح و برنامهی راهبردی ناظر به آینده میتواند ظرفیتهای خود را فعال، وضع پیرامون خود را تغییر، تحولات پیشرو را مدیریت و در مسیر آیندهی مطلوب حرکت کند و در انتظار رسیدن الطاف الهی و تحقق وعده الهی باشد.
🔹البته شرط این فعلیت و حرکت، #تحوّل_باطنی و انقلاب درونی متناسب با آیندهی مطلوب در سطوح مختلف زندگی فردی و اجتماعی است. پیش شرط این تحول نوع خاصی از شناخت عمیق است.
🔸بنابراین شناخت امروز، ظرفیتها و استعدادها و همچنین عقب ماندگیها و تهدیدها از لوازم آینده پژوهی راهبردی و آینده سازی است. اما هر شناختی از امروز به آینده پژوهی نمیانجامد بلکه بسیاری از این شناخت سدّ راه آینده پژوهی و اینده سازی است. شناختهای سطحی، ظاهری، جزیرهای، تک بعدی، تقلیلگرایانه و مقطعی از جمله شناختهای ناکارامد در آینده پژوهی و مطالعات راهبردی است. بلکه شناختی عمقی، اجتهادی، شبکهای، چند وجهی، تکثرگرایانه و جریان شناسانه لازم است تا روح تغییرات اجتماعی را کشف کرد و منطق و برنامه ی مدیریت تحولات آینده را طراحی نمود و عرصهی عینیت (مناسبات انسانی و معادلات اجتماعی) را در مقیاس کلان و بلندمدت تنظیمگری کرد.
🔹 چنین شناختی مبتنی بر یک پایگاه فکری - معرفتی مستدل، منسجم، موجز و نظام بخش به همه مفاهیم و گزارههای دانشی و رفتارهای انسانی است. این پایگاه فکری در واقع معنابخش، جهت دهنده، نظم بخش و هماهنگ کنندهی همه اجزا و عناصر بینشی، گرایشی و کنشی در یک مسیر واحد و روشن از آینده است که از آن به #نظام_فکری یاد میشود.
🔸 بنابراین شرط تحقق آینده داشتن نظام فکری است تا بتوان بواسطه آن طرح ممکن و #نظم_آینده را مشخص کرد و براساس آن جبهه فکری خودي را صورتبندی و جایگاه افراد و جریانهای فعال فکری، فرهنگی و اجتماعی را مشخص کرد و بر این اساس روابط انسانی و نسبتهای اجتماعی را سامان داد.
#آینده
#زمان
#تحول_باطنی
#جنگ_ارادهها
#برنامه
#نظام_فکری
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/836
📌 تربیت و احساس کرامت
بخش اول:
🔹 سرمایه اولی واصلی برای #تربیت و #رشد انسان #احساس_کرامت و #احساس_بزرگی است که خداوندمتعال درسرشت انسان به ودیعت نهاده است. به این معنا که انسان در درون خود همواره این احساس را داشته باشد که دارای سرمایههای بزرگی است ودر این عالم دارای جایگاه ونقش مهم وتعیین کنندهای است و همواره باید آن جایگاه ونقشی راکه خداوند متعال برای او تعیین کرده است به درستی بیابد و درآن مسیر حرکت کند وخود رابسازد.
🔸 احساس کرامت وبزرگی، موجب عزت نفس و اعتماد به سرمایههای درونی و بیرونی خویشتن میشود و بدین واسطه انسان دارای شخصیت مستحکم و هویت اجتماعی قدرتمندی می شود. در نتیجه تن به پستی و ذلت و گناه و فرومایگی نمیدهد و در شرایطی بحرانی و موقعیتهای پیشبینیناپذیر، در طریق کرامت و بزرگی تصمیم میگیرد و رفتار میکند.
🔹 چنین انسانی، ارزش خود و سرمایهها و داراییهای خود را میداند و به وجود آنها افتخار میکند و با قناعت و احساس بینیازی از دیگران و با کسب علم و عمل متناسب سعی میکند همین ظرفیتها و سرمایهها را در مسیر رشد و سعادت حفاظت و بالفعل کند وبه واسطه آنها نردبان ترقی را بپیماید.
🔹 از اینرو، کمتر به مقایسه داراییها و سرمایههای خود با دیگران میپردازد و داراییها و سرمایههای دیگران موجب نمیشود که او احساس خودکمبینی و خودتحقیری داشته باشد و همواره خود را عقبتر از دیگران بداند به نحوی که درجهت شباهت به آنها تلاش کند که نتیجه آن طمع وحسادت است که نشانه فرومایگی وپستی است.
🔸 در واقع نقطه مقابل احساس کرامت و بزرگی، احساس پستی و فرومایگی (لئامت) است که ریشه در حقارت درونی انسان دارد و از جمله نشانههای آن طمع و حسادت است.
🔹 اگر طمع و حسادت بر شاکله و شخصیت فردی حاکم شد ثبات، آرامش و آسایش از او دور میشود؛ زیرا همواره در حال مقایسه خود با دیگران و تقلید از آنها در زندگی است، یعنی لذت و پیشرفت خود را در تقلید از دیگران و پیروی از رفتارهای آنها میبیند. توضیح اینکه این گونه افراد نوعا خود را با یک فرد یا یک شیوه نمی سنجند بلکه در بسیاری از اوقات با افراد و با شیوههای متنوع و متکثر مقایسه میکند در این صورت با تغییر رفتارهای دیگران و یا در مواجهه با تنوع و تکثر در سبک زندگیها سعی میکنند که خود را تغییر دهند و سبک زندگیهای متنوع و متکثر که گاه متعارض و متضادند را در محیط زندگی خود جمع کنند در این صورت دچار تعارض و تضاد شخصیتی در رفتار میشوند. به طور نمونه هم میخواهند شبیه انسانهای مومن باشد و از منزلت اجتماعی آنها برخوردار باشند و هم میخواهند رفتار اشراف و ثروتمندان را تقلید کند و در لذت آنها شریک باشند. هم میخواهند درس بخوانند و به مدرکش بنازند، هم میخواهند اهل خوشگذرانیهای به روز باشند و دیگران آنها را انسان مدرنی و به روز بشناسند، این تعارضها و تضادها همواره شخصیت او را در درون تهی و نا آرام میکند.
🔸بنابراین طمع و حسادت که نتیجهی مقایسه با دیگران از روی حقارت و فرومایگی درونی است همچون خورهای در جان آدمی است و آرامش و قرار را از او به بهانه کسب هویت و شخصیت اجتماعی میستاند و اگر شدت یابد موجب قطع رشته حیات نیز میشود.
🔹 از توضیحات فوق روشن میشود که دو نوع احساس بزرگی و احساس عزت نفس وجود دارد:
✔️ ۱. احساس کرامت و بزرگی که محصول باور به سرمایههای درونی، هویت اجتماعی و اعتماد به الطاف الهی است که در مسیر حرکت انسان را یاری میرساند. نتیجه این احساس بزرگی وکرامت، قناعت به داشتههای خود، احساس بینیازی از داشتههای دیگران ودر عین حال تواضع وادب دربرابر دیگران بخصوص انسانهای بزرگ وصاحب علم وعمل است. لذا به غرور وتحقیر دیگران نمیانجامد. بلکه بالعکس همواره در مسیر رشد وترقی دیگران با مال، علم و جان خود میکوشد. از اشتباهات و خطاهای شخصی دیگران میگذرد و میبخشد و همواره از شقاق و اختلاف دوری میگزیند، و از این کوشش و بخشش نیز احساس بزرگی و کرامت میکند.
✔️ ۲. نوع دوم از احساس بزرگی، احساس برآمده ازمقایسه خود بادیگران وتحقیر داشتهها وپیشرفتهای افراد وتلقین بهتربودگی خود وخودبرتربینی است. نتیجه این مقایسه واحساس، غرور است. لذاغرور برونداد حقارت درونی است که درنتیجه مقایسه با دیگران وتقلید از آنها واحساس خودبرتربینی کاذب ظهور مییابد. انسان مغرور، انسان حقیر و فرومایهای است که از دیگران گدایی منزلت اجتماعی میکند وبا کوتهبینی، رشد وترقی منزلت خود رادر تخریب وتحقیر دیگران جستجو میکند؛ لذا به تهمت وغیبت، دروغگویی وشایعه پراکنی، بخل ومانند آنها متوسل میشود. لذا انسان پست و ئیم، حقیر وفرومایه ازگناهان فردی واختلاف افکنی اجتماعی ابا ندارد وبه راحتی ازمال خود انفاق نمیکند وعذر مردم رانمیپذیرد.
🔴 ادامه دارد ...
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/837
📌 تربیت و احساس کرامت
بخش دوم:
🔹نکته مهم و اساسی در مسئله احساس کرامت و بزرگی این است که روح انسان کریم، بزرگ میشود و برای روح بزرگ دنیا و آرزوها و داراییهای دنیایی و اعتبارات اجتماعی هم کوچک میشود لذا شهوات و گناهان هم در چشم او کوچک جلوه میکند. چرا که ریشه همه شهوات و گناهان محبت به دنیا و احساس بزرگی و پایداری داراییهای دنیایی و اعتبارات اجتماعی است چنان که در روایت آمده است:
قَالَ النَّبِیُّ ص: حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ مِفْتَاحُ کُلِّ سَیِّئَةٍ وَ سَبَبُ إِحْبَاطِ کُلِّ حَسَنَة (إرشاد القلوب إلی الصواب،ج 1،ص 21) پیامبر اسلام فرمود: دوستی دنیا منشأ هر اشتباه و کلید هر گناه و سبب نابودی هر نیکویی است.(ر.ک: امام خمینی: شرح چهل حدیث، ص123 و 124 و آداب الصلاه، ص 49 تا 51)
🔸امام خمینی می فرمایند: «اینکه در روایات ما هست که حب الدنیا راس کل خطیئه این یک واقعیتی است و اساس حب دنیا هم ریشه حب دنیا هم حب نفس است که آن هم حب دنیاست تمام فسادهایی که در بشریت پیدا شده است از اولی که بشریت تحقق پیدا کرده است تاکنون و تا آخر منشأش همین حب نفس است.از حب نفس است که حب به جاه حب به مقام حب به مال و حب به همه ی انگیزه های شهوانی پیدا می شود و انبیا اساس کارشان این بوده است که این حب نفس را تا آن مقدار که ممکن است سرکوب کنند و نفس ها را مهار کنند.» (صحیفه امام ج16ص160)
🔹لذا اگر محبت دنیا تضعیف و کوچک شد انسان، ازظاهر دنیا گذر و به حقیقت متنبه میشود وخود را مییابد وبه ارزش سرمایهها وداراییهای خود پی میبرد وبه کشف جایگاه ونقش خود درنظام آفرینش میپردازد. دراین صورت حرکت و تلاش، عمل وطاعت برای او بزرگ میشود وچنین انسانی، بزرگی رادر عبادات وطاعت، پاکدامنی وپرهیزگاری، حرکت وعمل، خدمت ونیکوکاری، بذل وبخشش میداند وحرکت در این راه برای او آسان میشود و سنگینی هزینه کردنها از او برداشته میشود.
🔸این مضمون بسیاری از روایات معصومین علیهم السلام است. به طور نمونه در احادیث امام علی (عليه السلام) آمده است:
🔹 من كَرُمَت نَفسُهُ صَغُرَتِ الدُّنيا في عَينِهِ .[غرر الحكم : 9130.]
هر كه كرامت نفْس داشته باشد، دنيا در چشمش خُرد و ناچيز آيد.
🔸 من كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ هانَت علَيهِ شَهوَتُهُ .[غرر الحكم : 8771.]
هر كه براى خود احترام قائل باشد خواهش هاى نفسانيش در نظرش بى ارزش باشد.
🔹 من كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ لَم يُهِنْها بالمَعصيَةِ .[غرر الحكم : 8730.]
هر كه براى نفْس (شخصيت) خود احترام قائل باشد، آن را با معصيت خوار نمى گرداند.
🔸 من كَرُمَت نَفسُهُ قَلَّ شِقاقُهُ و خِلافُهُ.[غرر الحكم :9051.]
هر كه كرامت نفْس داشته باشد، كمتر مخالفت و ناسازگارى كند.
🔹 النَّفسُ الكَريمَةُ لا تُؤثِّرُ فيها النَّكَباتُ.[غرر الحكم: 1555.]
سختى ها و مصائب، در نفْسِ گرانمايه تأثير نمى گذارد.
🔸 النَّفسُ الشَّريفَةُ لا تَثقُلُ علَيها المَؤوناتُ.[غرر الحكم : 1556.]
هزينه ها، بر نفْسِ شريف سنگينى نمى كند.
🔹منْ قَنَعَتْ نَفْسُهُ أَعَانَتْهُ عَلَى اَلنَّزَاهَةِ وَ اَلْعَفَاف [غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۲۹]
هر که نفسش قانع باشد،او را بر پاکدامنى و پرهیزگارى یارى کند.
🔸 منْ كَرُمَتْ نَفْسُهُ اِسْتَهَانَ بِالْبَذْلِ وَ اَلْإِسْعَافِ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۲۹]
هر کس نفس او گرامى باشد، نیکوکارى و برآوردن حاجت مردم بر او آسان مى شود.
🔹قبُولُ عُذْرِ اَلْمُجْرِمِ مِنْ مَوَاجِبِ اَلْكَرَمِ وَ مَحَاسِنِ اَلشِّيَمِ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۵۰۳]
پذیرش عذر مجرم از موجبات بزرگی و زیباییهای اخلاق است.
🔸إذَا أَخَذْتَ نَفْسَكَ بِطَاعَةِ اَللَّهِ أَكْرَمْتَهَا وَ إِنْ بَذَلْتَهَا فِي مَعَاصِي اللَّهِ ابْتَذَلْتَهَا.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۲۸۷]
اگر نفست رابه طاعت الهی مشغول بداری آنرا بزرگ داشتهای ولی اگر در معصيت الهی آنرا بذل وبخشش کردی آنرا به ابتذال کشاندهای.
🔹منِ اِسْتَغْنَى كَرُمَ عَلَى أَهْلِهِ وَ مَنِ اِفْتَقَرَ هَانَ عَلَيْهِمْ.[غرر الحکم جلد۱ صفحه۶۴۴]
کشی که بینیازی ورزید نزد اهلش بزرگ داشته میشود وکسی که نیازمند شد نزد آنها خوارمیشود.
🔸ما أَقْبَحَ شِيَمَ اَللِّئَامِ وَ أَحْسَنَ سَجَايَا اَلْكِرَامِ [غرر الحکم جلد۱ صفحه۷۰۰ ]
بدترین اخلاقها پستی است وبهترین سجایای اخلاقی کرامت است.
🔹منْ كَرْمِ اَلنَّفْسِ اَلْعَمَلُ بِالطَّاعَةِ.[عیون الحکم و المواعظ جلد۱ صفحه۴۶۹]
ازنشانههای کرامت نفس عمل به طاعت الهی است.
🔸النَّفْسُ اَلدَّنِيَّةُ لاَ تَنْفَكُّ عَنِ اَلدَّنِيَّاتِ. [عیون الحکم و المواعظ جلد۱ صفحه۴۹]
نفس پست ازپستیها جدا نمیشود.
🔴 ادامه دارد ...
#تربیت
#تنبه
#احساس_بزرگی
#احساس_شخصیت
#بزرگی_روح
#کرامت
#دنیا
#حرکت
#امام_خمینی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/838
📌 سردار پر افتخار و حبیب بن مظاهر انقلاب
🔹حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی شهادت سردار سرافراز شهید حسین همدانی را تبریک و تسلیت گفتند.
🔸 متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسماللهالرحمنالرحیم
شهادت سردار سرافراز، شهید حسین همدانی را به خانوادهی گرامی و بازماندگان و دوستان و همرزمانش و به مجموعهی پر افتخار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تبریک و تسلیت میگویم. این رزمندهی قدیمی و صمیمی و پر تلاش، جوانی پاک و متعبّد خود را در جبهههای شرف و کرامت، در دفاع از میهن اسلامی و نظام جمهوری اسلامی گذرانید و مقطع پایانی عمر با برکت و چهرهی نورانی خود را در دفاع از حریم اهلبیت علیهمالسلام و در مقابله با اشقیای تکفیری و ضد اسلام سپری کرد، و در همین جبههی پر افتخار به آرزوی خود یعنی جان دادن در راه خدا و در حال جهاد فی سبیل الله نائل آمد و فضل و رحمت الهی بر او گوارا باد.
صف استوار آرزومندان این موهبت و کمربستگان راه جهاد و شهادت در ایران اسلامی و در سپاه و همهی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی، صفّی بلند و بنیانی مرصوص است: و منهم من ینتظر و ما بدّلوا تبدیلا. رحمت خدا بر شهید همدانی و بر همهی مجاهدان راه حق.
سیّد علی خامنهای
۱۸ مهر ۱۳۹۴
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 تربیت و احساس کرامت
بخش سوم:
🔹احساس کرامت و بزرگی به این معنا که انسان در خود شرافت و شخصیتی موثر احساس کند اساس نظام تربیت اسلامی است و زیرساخت نظام اخلاقی رشدمحور و مکرمت ساز است(مکارم و زیباییهای اخلاق). این احساس موجب میشود که انسان پایگاه محکمی و ظرفیتهای مناسبی برای حرکت و تعالی داشته باشد و در مسیر حرکت تن به خفت و ذلت، پستی و حقارت ندهد حتی اگر به قیمت جهاد و شهادت باشد. اصل اولی در این طرح تربیتی، تنبّه و توجه دادن به سرمایههای ذاتی و داراییهای درونی و هویتهای واقعی است تا انسان جایگاه خود را در نظام هستی بشناسد و نسبت وجودی خود را با دیگران در حیات اجتماعی تشخیص دهد. که اگر این تنبه و توجه به شناخت صحیح منجر شد گرایشهای متناسب با آن شکل خواهد گرفت امکان حرکت و تلاش بر پایه آن ظرفیتها و داراییها فراهم میشود.
🔸 در مقابل این نظام تربیتی دو طرح و نظام تربیتی دیگر قرار دارد:
۱. طرحی که بر خودشیفتگی و خودبرتربینی استوار است و درصدد فعال سازی حس حسادت و رقابت افراد نسبت به دیگران است و میخواهند با ایجاد دوگانههای احساسی و مقایسههای رقابتی، افراد را به تلاش و کوشش جهت کسب منافع بیشتر، جاه و مقام بالاتر و امثالهم وا دارند. اصل اولی در این طرح تربیتی، ایجاد حس استقلال، حس منفعت طلبی، حس رقابت و توان مقایسه و سنجش خود با دیگران است.
۲. طرح دوم طرحی است که بر تخریب شخصیت و تاکید بر نواقص و ضعفها اصرار دارد و عقب ماندگیهای روحی و دانشی را برجسته میکند و سعی دارد با موعظه و نصیحت افراد را به خود بیاورد تا از طریق مبارزه با غرور و احساس استقلال، درکی از ضعف و نقص را ایجاد کند تا افراد به حرکت و تلاش وا داشته شوند. در این نگاه هر اعتماد به نفسی و احساس استقلال و شخصیتی ، از جنس غرور و استکبار است و باید شکسته شود لذا به "برجک زنی" و "توخالی نشان دادن" افراد تمرکز دارند. اصل اولی در این طرح تربیتی، شکست ذهنیتها، مبارزه با عادتها و تخریب همهی تلقیهای پیشینی آنهاست که افراد تهی بودن خود را درک کنند تا از نو توسط مربی خود را بسازند.
🔹 هر دوی این طرحها علی رغم اختلافات شدید، نمیتواند انسان متعادل در مسیر تعالی را تربیت دهد و رشد جامع را به وجود آورد.
🔸 مهمترین کانون ایجاد و تقویت کرامت و بزرگی انسان، کانون خانواده و در محیط منزل است پدر و مادر نقش اصلی را در این زمینه به عهده دارند چرا که شاکله اولیه شخصیت انسان در کانون خانواده و محيط منزل ساخته میشود و سپس این انسان شکل یافته وارد جامعه میشود و به تقویت و یا تضعیف آن شاکله میپردازد. بنابراین در نظام تربیتی اسلام، خانواده نقش کانونی و محوري در تربیت را برعهده دارد.
📌راهکارهایی برای تقویت احساس کرامت و بزرگی در خانواده
۱. باید سرمایهها وداراییهای خود رابزرگ شمرد و آنرا نعمت بزرگ الهی دانست که می تواند سکوی پرش وحرکت انسان به سوی موفقیت وترقی باشد. بخصوص سرمایههای درونی همچون فطرت، عقل، نفس ناطقه، محبت به اهلبیت وخوبیها، توانایی فهم، توانایی تلاش و حرکت، هویت ملی وخانوادگی رابزرگ شمرد و برنقش تعیین کننده آن در موفقیت وترقی تاکید کرد.
۲. سعی نشود کمبودهای زندگی بزرگ جلوه داده شود و برنبودها وکمبودها بخصوص کمبودهای بیرونی (مالی، مقامی، شهرت) تاکید شود. اگر کمبودی هم درزندگی وجود دارد اولا سعی شود درجه اهمیت آن نسبت به داراییها وسرمایهها کمتر نشان داده شود ثانیا آن کمبودها رایک امتحان و فرصت برای سنجش ایمان وپیشرفت معرفی شود. ثالثا ازاکتسابی بودن وقابلیت اکتساب آن داراییها گفتگو شود. رابعا نمونهها والگوهای موفقی به اهل خانواده معرفی شود که عليرغم داشتن کمبودها و ضعفهایی توانستهاند انسانهای بزرگی بشوند.
۳. از مقایسه زندگی خود بازندگی دیگران کاملا پرهیز شود وبه هیچ وجه نباید اهل خانواده رانسبت به داراییها وسرمایههای دیگران حساس کرد. اگر گاهی ازآن سخن به میان آمد میبایست با هوشمندی ارزش آنرا کم جلوه داد وبر ارزش داراییها وسرمایههای خود تاکید کرد.
۴. الگوی اهل خانواده میبایست انسانهای بزرگ وبا کرامت وعزیز باشد(همچون اهلبیت) و افراد سعی در نزدیکی فکری ورفتاری به آنها راداشته باشند و همواره ازبزرگی وکرامت آنها درمحیط منزل گفتگو شود.
۵. محبت به دیگران وصدقه دادن و انفاق جمعی ومداوم درخانواده وبیان فلسفه آن یکی دیگر از راههای تربیت بزرگمنشانه است.
۶. برقراری ارتباطات صمیمی وخانوادگی باافراد دارای ویژگیهای مثبت اخلاقی مانند بلند نظری، گشاده دستی وبزرگ منشی. موجب سرایت این مکارم اخلاقی درخانواده میشود. همچنین باید از روابط گسترده با انسانهای فرومایه و پست پرهیز کرد تا اخلاق آنهابه اهل خانواده سرایت نکند.
#تربیت
#تنبه
#احساس_بزرگی
#احساس_شخصیت
#بزرگی_روح
#کرامت
#دنیا
#حرکت
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/840
📌آسیبهای بحرانساز در جامعه اسلامی
۱. خالی شدن جامعه از #اخلاق_الهی و خلأ هادیان حرکت و مربیان نفوس و استادان اخلاق و سیر و سلوک که همگان را به #قیام لله و پرهیز از قیام برای نفس دعوت کنند؛
۲. تهی شدن فرهنگ از #حکمت و عقلانیت اصیل، سطحی شدن منابر و تبلیغاتی شدن جلسات مذهبی، غفلت از #روح_الشریعه (رشد توحیدی و جامع افراد و اجتماع، عدالت اجتماعی و آزادی معنوی)، غفلت از معاد و زندگی جاودانهی اخروی، دنیاگرایی افراطی، تأکید بر طایفیگری مذهبی و فعّالکردن گسلهای اجتماعی و شکلگیری طبقهبندیهای ناعادلانه اجتماعی؛
۳. تشتت فکری، #متفکر_انگاری هر صاحب سخنی و هم عرض شمردن همهی جریانهای فکری و همهی سخنگویان در راهبری فکری و فرهنگی اجتماع به نحوی که #متفکر_سازی رسانهای افراد کم مایه و نیمهسواد بیانجامد؛
۴. تقدم سیاست بر تربیت، #دولتی_شدن حداکثری تعلیم و تربیت و تضعیف نقش خانواده، غفلت از حقیقت تربیت، پرداختن نامتوازن به تعلیم فنون مدرن، تزئینی شدن علم، پولی شدن تحصیل و مدرک و بیاهمیت شدن مطالعهی کتابهای نافع؛
۵. تقلیل تقدّس و جایگاه #خانواده (به عنوان مهمترین کانون شخصیت آفرین و هویت ساز) و تضعیف هویت ملی و احساس #خودباختگی نسبت به فرهنگ و هویت غربی.
۶. مقدس نبودن مفهوم #قانون، فصل الخطاب نبودن قانون، اجباری خواندن الزامات قانونی، ساخت دوگانه قانون و شریعت و دامن زدن به دوگانهی امر عرفی و امر قدسی.
۷. تقلیل مفهوم متعالی #حقوق به درآمد مالی، کاسبی شمردن کار و شغل، غفلت از حقیقت مفهوم متعالی #مسؤلیت و ارزش شدن #ریاست، فحشانگاری #وظیفه و تکلیف و ارتقای غیرواقعی رتبهها بواسطه تحصیلات صوري_پولی در مراکز آموزش عالی برای اضافه شدن حقوق و مزایا؛
۸. کنار کشیدن #مردم از صحنه #مدیریت اجتماعی و اقامه عدالت در همه ساحتهای زندگی، واگذاری همه امور به دولتمردان و یا برخی از طبقات اجتماعی، خود را بی مسئولیت دانستن و منتظر خدمات دولتی نشستن، شکلگیری حرکتهای پارتیزانی به اسم دفاع از مردم و عدالت؛
۹. غلبه منفعت شخصی و گروهی بر منافع عمومی. از این بدتر اینکه در فرهنگ عمومی و جامعه علمی تلقی روشن و واضحی از #منفعت_عمومی و #مسئولیت_مدنی وجود نداشته باشد و #منفعتطلبی_پنهان با روکشیهایی از مذهب، ملیت و سیاست بر روابط انسانی حاکم باشد.
۱۰. رهاشدگی #رسانهها و بیبرنامگی در تولیدات رسانهای، هنری و تبلیغی.
#بحران
#آینده
#غفلت
#جامعه_اسلامی
#ساخت_اجتماعي
#فلسفه_اجتماعی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 حرکت، تعقل و تأله
(درآمدی بر حکمت عملی)
بخش اول:
🔹 فلسفهی بودن آدمی حرکت ارادی برپایه تنبّه وتوجه به ظرفیتها واستعدادهای درونی(عقل وفطرت) و درجهت سعادت وکمال بیمنتها است که خداوند متعال درسرشت انسان به ودیعت نهاده است. این خلاصه نظام تربیتی اسلام است.
يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ (الإنشقاق آیه ۶)
ﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ! ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺗﻮ ﺑﺎﻛﻮﺷﺶ ﻭﺗﻠﺎﺷﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺩﺭﺣﺮﻛﺘﻲ، ﭘﺲ ﺍﻭﺭﺍ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﻲ.
🔸 حرکت(صیرورت)، خروج ازقوه به فعل است. به این معنا که اگرموجودی دارای یک سلسله استعدادها وظرفیتهای بالقوه باشد که امکان بالفعل شدن راداشته باشد تابه کمال لایق خودبرسد امکان حرکت رادارد.
🔹 درحکمت متعالیه اثبات شده است که اساس حرکت نه دراعراض بلکه درجوهرموجود متحرّک است و حرکت دراعراض به تبع حرکت در جوهر است، از اینرو، ذات وجوهر متحرّک آن به آن وبه صورت تدریجی ومستمر درحال حرکت واشتداد وجودی است ولحظهای ازحرکت باز نمیایستد ودراین حرکت، ذات اوساخته میشود.(صیرورت مستمر آدمي)
🔸در حکمت برای حرکت تقسيمات مختلفی بیان شده است که دریک تقسیم بندی حرکت بر دو قسم حرکت ارادی وحرکت غیرارادی(طبعی وقسری) تقسیم میشود. محرّک اصلی درهمهی حرکتها، محرّک اگاه ومرید است.
🔹حرکت انسان درمسیر رشد وکمال #حرکت_ارادی است که برپایه آگاهی، شوق واختیار شکل میگیرد. لذا محرک درانسان نفس ناطقه است که آگاهی واراده ازقوای درونی آن است زیرا موجود مادی تهی ازآگاهی واراده است. منشأ ومبدأ آگاهی واراده امر غیرمادی است که وجود دارد ومنشأ اثر است که حکما ازاین مبدأ درانسان باعنوان نفس ناطقه یادمیکنند وبراهین متعددی برای اثبات وجودآن اقامه کردهاند.
🔸#عمل ظهور حرکت ارادی درمتحرک اگاه وبا اراده است. لذاعمل مشخصهی انسان و سازنده جوهر آدمی است. عمل یعنی فعال بودن ودر حرکت بودن وبیعملی یعنی توقف و سکون. عمل یعنی حرکت و حرکت یعنی خروج ازقوه به فعلیت، وتحقق امکانها و استعداها. بنابراین عمل یعنی تحقق ارادی امکانها واستعدادها؛ با هر عملی، مجموعهای از امکانها واستعدادهای انسان شکوفا وفعال میشود. البته مجموعهای دیگر ازامکانها واستعدادها به خفا میرود و امکان ظهور و بروز رانمییابند، باتکرارعمل، شاکلهی وجودی انسان وملکات درونی اوساخته میشود و به تدریج نوع خاصی ازعملها ورفتارها امکان تحقق مییابند که هماهنگ باشاکلهی وجودی ومتناسب باملکات رفتاری باشد؛ ازاینرو، بقیه عملها ورفتارها یاامکان ظهور نمییابند ویا اگرعارض شوند زودگذر ومقطعی است.
🔹 انسان به واسطه عمل، موجودی خلاق است وبه خلق جهانی انسانی دست میزند.
🔸ازآنجا که قوا واستعدادهای انسان متنوع و متکثر است عمل انسان که فرایند فعلیت یافتن آن قوا است نیز چنین است، لذابه اعتبار هرقوه واستعدادی، نوع خاصی ازعمل متصور است. یعنی عمل رانباید به حرکات بدنی فروکاست.
🔸 به اعتبار قوا و استعدادهای انسان و تلاش برای بالفعل کردن انها، انواعی از عمل داریم. که در یک تقسیم عمل را میتوان به سه گونه : ۱. عمل ادراکی، ۲. عمل گرایشی و ۳. عمل بدنی تقسیم کرد.
✔️عمل ادراکی: این نوع ازعمل، محصول قوای شناختی(حواس، خیال وعقل) وفرایند بالفعل شدن استعداد دانستن آدمی است.
✔️عمل گرایشی: این نوع از عمل، محصول قوای باطنی و شوقی انسان است که فرایند بالفعل شدن امیال واستعدادهای گرایشی (حب و بغض) است که درنهاد هر انساني نهفته است.
✔️عمل بدنی: این نوع از عمل، محصول حرکت جوارح واعضای بدن وبالفعل شدن انرژی متراکم درعضلات جسمانی است.
🔹 این سه نوع ازعمل، روابط متقابلی با یکدیگر دارند وبه نحوی که درهر یک ازاعمال فوق، سطحی ازساير اقسام عمل وجوددارد.
🔸موتور محرّکهی همهی عملهای سهگانه وحرکات ارادی انسان، نفس ناطقه است.
🔹قوهی متوسط عمل وحرکت بدنی، شوق ومیل آدمی است که قوای جسمانی وطبیعی انسان رابه حرکت وتلاش وامیدارد. لذاعمل گرایشی وحرکت شوقی مقدمهی هرعمل بدنی وجوارحی است.
🔹 اما باید دانست که میل وشوق آدمی به موضوعات مختلف، یکسان نیست و همچنین میل وشوق افراد مختلف به یک موضوع واحدبه یک اندازه نیست؛ بلکه میل وشوق مقول به تشکیک است ودارای درجات و مراتب متکثری است که غلیان آن ویا فروکش کردن تابع علل و عوامل درونی و بیرونی متکثری است. بنابراین گونههای خاصی از عمل گرایشی و حرکت شوقی وجود دارد.
🔸یکی از علل موثر در غلیان شوق و عوامل تأثيرگذار درکیفیت وگسترهی شوق ومیل آدمی، عنصر آگاهی وکیفیت ادراک است. به هر میزان که کیفیت ادراک بیشتر و نفوذ آن درقلب آدمی مستحکمتر باشد به همان میزان امکان غلیان قوای شوقیه وعمق اشتیاق انسان به حرکت وتلاش بیشتر میشود. بنابراین میزان و کیفیت شوق به میزان آگاهی وکیفیت ادراک اکتسابی وابسته است.
ادامه دارد...
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 حرکت، تعقل و تأله
(درآمدی بر حکمت عملي)
بخش دوم:
🔸 هویت عمل را نیت و قصد عامل تعیین میکند و بواسطه قصد و نیت است که میل عامل جهت مییابد و ارادهی فعلی صورت میپذیرد.
🔹 قصد و نیت عامل تابع ادراکات و آگاهی هایی است که به باور قلبی تبدیل شده باشد به این معنا که عقیده داشته باشد که اگر (الف) را انجام دهد (ب) محقق میشود. این باور موجب تحریک قوه میل و شوق عامل میشود تا عملی را انجام دهد. هرچند ممکن است در نهایت به نتیجه از پیش تعیین شده برسد و یا نرسد، که این نرسیدن یا معلول خطای در باور بوده یا نقص در حرکت و فعالیت.
🔸ادراکات موثر در حرکت به تبع عناصر دخیل در حرکت متنوع است. توضیح اینکه حکما در باب حرکت گفتهاند در هر حرکتی ۶ عنصر دخیل است: ۱. فاعل حرکت، ۲. موضوع حرکت، ۳. مبدأ حرکت، ۴. مقصد و غایت حرکت، ۵. مسافت حرکت، ۶. زمان حرکت.
درباره حرکت ارادی یک عنصر دیگر نیز باید اضافه کرد و آن #طرح و برنامه حرکت است که به چرایی وچگونگی حرکت اختصاص دارد، زیرا نوع حرکات ارادی و تدبیری براساس طرح و برنامهی پیشینی از سوی فاعل مختار سامان مییابد. اگر طرح و برنامهی پیشینی وجود نداشته باشد یا اصلا حرکتی شکل نمیگیرد و یا از دایره حرکت ارادی خارج میشود واز افراد حرکت طبعی و یاحرکت قسری محسوب میشود.
🔹 حرکت وفعالیت ارادی صرفا معلول یک آگاهی وبایک میل خاص به صورت جزیرهای نیست بلکه شبکهای از اگاهیها وامیال درشکلگیری حرکت وفعالیتی دخیلاند هرچند ممکن است بخشی از آن آگاهانه، مستقیم وآشکار نباشد، بلکه غیر مستقیم وپنهان تأثيرگذار باشد. لذا عموم حرکتها وفعالیتهای عامل تحت تأثير دستگاه فکري وشبکهی دانایی اوست(جهانبینی و مجموعه هنجارها وقواعد رفتاری).
🔸 در واقع میان نوع وسنخ آگاهی با نوع وسنخ میل برآمده ازآن، نوعی تناسب وهماهنگی وجود دارد. یعنی هرسنخی ازآگاهیها وباورها، نوع خاصی از امیال را بر میانگیزاند. همین تناسب میان میل واراده وتحریک برقرار است.
🔹بنابراین انواعی از آگاهیها و ادراکات در کیفیت و گسترهی حرکت دخیل است که برخی اژ مهمترین آنها از این قرار است:
- آگاهی از مبدا و اهداف و مقاصد حرکت،
- آگاهی از توانایی ها و استعدادهای فاعل حرکت،
- آگاهی از موانع حرکت،
- اگاهی راه و طریق حرکت و چگونگی خلاص از موانع و اسارتها،
- آگاهی از توشهی راه و لوازم حرکت.
🔹آگاهی وادراک انسان مقول به تشکیک است و به اعتبارات مختلف تقسيمات متنوعی را میپذیرد. در یک تقسیم بندی اولیه اگاهیهای انسانی بر دوگونه است: ۱.ادراک سطحی و احساسی، ۲. ادراک عمقی و تعقلی.
🔸 اساس ادراک سطحی و احساسی، حواس انسان و مواجهه مستقیم با واقعيتهای مشهود بیرونی است که به چنگ حواس درمیآید. این سطح از ادراک، وجه مشترک انسان با سایر حیوانات است که ظاهری، سطحی، حالی و محدود به زمان و مکان است. محصول این نوع از اگاهی، حرکت و فعالیت #التذاذی است؛ حرکتی که مشوّق اصلی آن لذتها و امیال طبیعی در انسان است که به واسطه آگاهیهای سطحی فعّال شده است.
🔹 نوع دوم از ادراکات انسان، ادراکات عقلي و اگاهیهای برآمده از دقتهای قوه فاهمه انسان است که با مداقه در دریافتهای حواس از ظواهر اشیا گذر میکند و به درون اشیا و روابط پنهان میان آنها میپردازد و با استدلال و قیاس لایههایی از حقیقت را نمایان میسازد که با حواس ظاهری قابل درک نیست. این نوع ادراکات، ادراک عمقی، درونی، کلی است ومیتواند زمان ومکان را درنوردد. این ادراک محصول توانایی عقل است که وجه متمایز انسان با سایر حیوانات است. حکما و متفکران مسلمان از جمله علامه طباطبایی درتفسیر المیزان، عقل راملاک امتیاز وکرامت انسان معرفی میکند.
🔸 در واقع ادراکاتی که فعالیتها و حرکات ارادی انسان را به فعالیت تدبیری تبدیل میکند ادراکات عقلي و عمل تعقل است.
🔹 تعقل کار قوه عقل است و رهاورد این کنشگری، ۱. درک کلیات در حوزه مفاهیم و تصورات و ۲. ارائه استدلال قیاسی در حوزه تصدیقات و قضایا است.
🔸 از مهمترین دریافتهای عقل، شناخت واقعیت و جداسازی واقعیات از توهمات و اعتباریات است که نتیجه آن خروج از شک و سفسطه و ورود به وادی حکمت و عقلانیت است.
🔹برای شناخت واقعیت، عقل از ظواهر اشیا و پدیدها عبور می کند و لایه های عمیق تر واقعیت را مطالعه می کند در این فعالیت به برخی حقايق دست مییابد. درک هستی و واقعیت، دریافت وحدت در پس کثرت، اثبات ثبات در درون حرکت، کشف روابط علی و تولیدی میان پدیده ها از جمله نتایج تعقل است که در سامانبخشی به ذهن و عمل بسیار مؤثرند.
🔸حرکت تعقلی و عمل ادراکی دو خروجی مهم دارد:
۱. تحریک امیال وقوای شوقیه
۲. تولید نظامی از آگاهیها و داناییها که در دانشها و رشتههای علمی صورتبندی منطقی و علمی میشود.
🔴 ادامه دارد...
#حرکت
#تعقل
#حکمت_عملی
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121