🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸 ☄ ⭕️سعادت و لذت در قرآن (بخش دوم) 🔶يكی از مباحث مهم علم اخلاق مقوله‏ #سعادت و #لذت است، و اينكه سعادت چيست؟ و لذت كدام است؟ مقوله ای است كه ذهن علمای اخلاق را به خود مشغول داشته است. در اين نوشتار به تعريف #سعادت و #لذت از منظر #قرآن_کریم پرداخته مي‏شود. 🔷واژه #فلاح به معنای #رستگاری به كار مي‏رود؛ رستن از گرفتاریها و رنجها و موانع و رسيدن به هدف و مطلوب انسان، در راه رسيدن به مقصد و #هدف خود، پيوسته با موانع و گرفتاریها و دشمنانی درگير است، ولی با #تلاش و #جهاد مي‏تواند، اين گرفتاریها را بر طرف سازد و موانع را از سر راه برداشته به هدف و مطلوب خويش نايل شود كه در اين صورت مي‏گويند: #رستگار شد، يعنی رست و رها شد، يا راحت شد و بر دشمن چيره گرديد. در چنين مواردی از واژه #فلاح استفاده مي‏شود. #قرآن_کریم نيز در مواردی واژه #فلاح را بكار برده است. از آن جمله، روزی كه بنا بود ساحران فرعون، به دستور وی در برابر موسی خودنمايی و عرض اندام كنند. 🔷قرآن نقل میکند كه فرعون برای تشويق و دلگرمی به آنان گفت: «وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى؛ [طه،۶۴] امروز آن كسی كه چيره شود رستگار خواهد شد»، و به جای پيروزی و چيره شدن بر خصم، واژه #افلح را بكار مي‏برد، چنانكه در زمينه معنوی نيز، درباره‏ كسانی كه از رنج و گرفتاری دنيا رهيده و در صحنه‏ ديگری به آسودگی وارد ميشوند، از همين واژه #افلح استفاده شده و به آياتی بر مي‏خوريم؛ مانند اين آيه كه میفرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى؛ [اعلی،۱۴] هر آينه پاكان رستگار شدند. و آيه‏‌ای كه ميفرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا؛ [شمس،۹] هر كه در پاكی آن (نفس) كوشيد رستگار شد»؛ و در آيه‏ اول سوره‏ مومنون مي‏فرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ؛ هر آينه اهل ايمان رستگار شدند». 🔷آری #تزكيه و #تهذيب_نفس برای رسيدن انسان به #فلاح و #رستگاری نه تنها موثر است، بلكه #راه‌منحصربه‌فرد خواهد بود. چنانكه در آيات ديگری بعنوان #نتيجه‏_عبادات و غايت كارهای شايسته انسان مطرح شده، و همراه با كلمه‏ لعل بكار برده شده است؛ مثل آنجا كه مي‏فرمايد: «وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ [جمعه،۱۰] بسيار خدا را بياد آريد، شايد #رستگار شديد»، و آيه‏‌ای كه مي‏فرمايد: «وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ [ال عمران،۱۳۰] از خدا پروا کنید تا رستگار شويد». در اين گونه موارد كه خداوند مي‏خواهد مردم را وادار به #تقوا، به ذكر خدا، به اجتناب از معاصی كند، با استفاده از جمله‏ «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» بيان مي‏فرماید كه #هدف‌نهايی‌انسان #فلاح است و به انسان می آموزد كه برای رسيدن به آن بايد اين كارهای خوب را انجام دهد، و آن كارهای زشت را ترك كند. #ادامه‌دارد... نویسنده: آیت‌الله‌مصباح‌يزدی (اخلاق در قرآن) منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی‌به‌شبهات @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️منظور از «مشارطه» كه برای جهاد با نفس لازم است چيست؟ 🔹علمای‌اخلاق براى #جهاد_با_نفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است و یکی از آنها #مشارطه است. درباره «مشارطه» فرموده اند #عقل_انسان مثل تاجر است، #عمر و وقت خود را میدهد تا #اعمال_صالح و نيكو كسب كند، واين اعمال صالح با #تزكيه_نفس حاصل میشود، ربح و سود او تزكيه نفس است؛ زيرا به سبب آن به فلاح و #رستگارى میرسد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا - وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا» (#رستگار شد كسى كه #نفس را تزكيه و پاك كرد، و متضرّر شد كسى كه آن را تباه كرد). 🔹در اين معامله، #عقل شريكى دارد بنام #نفس و بايد مثل شريكها در معاملات دنيوى با او برخورد شود. اول از همه بايد با او #شروطى در نظرگرفت كه مبادا #خيانت كند و سرمايه را به باد فنا دهد، چنانكه شريك جنايتكار ممكن است در امور دنيوى چنين كند و اين شرط كردن، [همان] #مشارطه است. اين تجارت سودش #بهشت و رسيدن به «سدرة المنتهى» و بودن با انبيا و شهداست. پس دقت در محاسبه و دقت در كار اين #شريك_نفسانى، بايد بيشتر از دقت در ربح و سود دنيوى باشد؛ زيرا سودها قابل مقايسه نيست. 🔹#ربح_اخروى، خيریست كه دوام دارد و #ربح_دنيوى دوام ندارد، و گفته اند: «لَا خَيرَ فِى خَيرٍ لَايَدُومُ بَل شَرٌّ لَايَدُومُ خَيرٌ مِنْ خَيرٍ لَايَدُومُ» (در #امر_خيرى كه دوام ندارد خير و بركتی نيست؛ بلكه شرّى كه دوام ندارد بهتر از خيری است كه دوام ندارد)؛ زيرا شرّى كه دوام ندارد وقتى قطع شد، شادى به همراه دارد، چون شرّ پشت سر گذاشته شد، ولى خيرى كه دوام ندارد، تأسف را به خاطر انقطاعش به همراه دارد! پس هر صاحب نفسى نبايد #غافل باشد كه هر نَفَسى از عمر، گوهر گرانبهایی است كه عوض ندارد و ممكنست گنجى از گنجهاى بهشتى باآن بدست آيد كه #نعمتش ابدى است. 🔹بنابراين هرشخصى بايد وقتى از نمازصبح فارغ شد، ساعتى با نفسش خلوت كند، براى #مشارطه آن چنانكه تاجر با شريكش میكند وبه نفس بگويد به جز كالاى #عمر چیز دیگری ندارم، و اگرآن [كالا] از بين رود، سرمايه ام از بين رفته، و از تجارت مأيوس میشوم، و ربحى و #سودى به دست نمى آورم. خداوندامروز را به من مهلت داده، و اگر میمُردم از خدا میخواستم مرا به اندازه يكروز به دنيا برگرداند، تا #عمل_صالح انجام دهم، پس فرض كن مُرده اى و امروز برگشته اى، و به تو مهلت داده شده، پس بپرهيز از اينكه اين روز پرقيمت را ضايع كنى. 🔹در احوال يكى از زهاد است كه گويند قبرى كنده بود و صبحها در آن مى خوابيد و آيه «رَبِّ ارجِعُونِى - لَعَلِّى اَعْمَلُ صَالِحاً فِيمَا تَرَكتُ» را میخواند؛ يعنى سخن كسانى را كه در قيامت از خدا میخواهند به دنيا برگردند، و عمل صالح انجام دهند را میگفت و بلند میشد، و به خود میگفت: تو امروز به دنيا برگردانده شدى، برو ببينم چه کار میكنى! در خبرى آمده «براى بنده درهر شبانه روز ۲۴ خزانه پشت سر هم است كه خزانه اى از آن باز میشود، و ميبيند پر از نور است كه در اثر #اعمال_صالح است كه در آن موقع انجام داده، خوشحال میشود، 🔹بقدرى كه اگرآن خوشحالى را بين اهل آتش توزيع كنند، به وحشت مى افتند، سپس خزانه و جعبه ديگرى باز میشودكه سياه و تاريك است، و بوى بد از آن بلند میشود، و آن ساعتى است كه #عصيان خدا كرده و آنچنان ترس و فزعى به او دست میدهد كه اگر بين اهل بهشت تقسيم شود، عيش آنها را از بين مى برد، و جعبه اى ديگر باز میشود كه خالى است، نه مايه خوشحالى و نه ناراحتى است و آن ساعتى است كه خوابيده و #غافل بوده يا مشغول به مباحات دنيوى بوده، پس حسرت میخورد و متضرّر میشود». 🔹به #نفس بگو امروز خزائن ۲۴گانه را خالى مگذار، و مرا به كسالت و بيحالى مينداز و مغبون و حسرت بارم مكن، كه خداوند فرموده: «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ» (روزى شمارا جمع میكند براى روز جمع شدن [كه روزقيامت باشد] و آن، #روز_خسران و ضرراست). اين سفارشات براى خود نفس بود، سپس سفارشى به نفس در مورد #اعضاء_هفتگانه كند: چشم و گوش و زبان و شكم و فرج [كنايه از شهوت جنسى] و دست و پا به اين كه اينها خدمتكاران و رعيّت تو هستند كه با اينها تجارت میكنى. 🔹براى #جهنم هفت درب است كه براى هر دربى عده اى از مردم مشخص شده اند كه وارد شوند، و اين هفت درب براى كسانى است كه با اعضاء هفتگانه عصيان كنند. پس #چشم را از نظر به نامحرم بپوشان و نظر تحقیرآمیز به مؤمنى مكن، بلكه نظرى زائد بر ضرورت مكن. خداوند همچنان كه از كلام زيادى بازخواست كند، از نظر زيادى نيز سؤال كند، و همينطور براى هر عضوى خصوصاً #زبان و #شكم توصيه به نفس كند. 📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين‏، نسل جوان‏، قم‏، ۱۳۸۵ش چ۱ ج۲ص۲۸۷ منبع: وبسایت آیت الله مکارم شیرازی #مشارطه @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد