⭕️تسلیم فرمان و حکم الهی
🔹حضرت آیت‌الله بهجت قدس سره: #بنده_باایمان، باید #تسلیم_فرمان و #حکم_الهی باشد؛ نه تابع خواسته های خود و مطیع #نفس و #شیطان.
📕در محضر بهجت، ج١، ص٣۴١
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
⭕️«مشارطه»
🔹[بر هر مسلمانی لازم است] در هر شبانه روز، یک بار با #نفس [خود] #شرط کند و از او عهد و #پیمان بگیرد که پیرامون #معاصی نگردد. چیزی که موجب #سخط_الهی باشد، از او صادر نشود. در #طاعات_واجب کوتاهی نکند، و هر #عمل_خیری که برایش میسر شود ترک نکند.
🔹بهتر است این عمل را در #ابتدای_روز بعد از فراغ از نماز صبح و تعقیبات آن انجام دهد. با این روش که #نفس خود را در مقابل خود فرض کند، و به آن خطاب کند و بگوید: «ای #نفس! سرمایه و #بضاعتی غیر از این چند روز ندارم. اگر این از دستم برود، #سرمایه‌ام بر باد رفته است. امروز، روز تازه‌ای است که خدا مرا در آن مهلت داده است...».
📕 #نردبان_سعادت (تلخیص و تحریر کتاب معراج السعادة)، ص ۴۰۹
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#مشارطه #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا اسلام در روابط بین زنان و مردان «محدودیت» قائل شده که باعث شود بین شهروندان جوامع مسلمان «عطش جنسی» فوران کند و تولید خشونت کند؟! (بخش دوم)
💠تبیین معنای صحیح خوشبختی و آرامش در سایه ضوابط دینی
🔹 #آیاتی که در بخش قبلی این نوشتار به آنها اشاره شد، علاوه بر #دلالت‌هایی که برای #زمان_خود و #اقوام_پیشین داشتند، در حقيقت به افرادى كه در عصر و زمان ما نيز به #قوانين_مذهبى، مخصوصا در زمينه #مسائل_جنسى ايراد مى كنند، پاسخ مى گويد كه اين #آزادی هاى بىقيد و شرط، سرابى بيش نيست،
🔹و نتيجه آن #انحراف_عظيم از مسير #خوشبختى و تكامل انسانى و گرفتار شدن در #بيراهه‌ها و پرتگاه ها است، كه نمونه هاى زيادى از آن را با چشم خودمان به شكل #متلاشى شدن خانواده ها، انواع #جنايات_جنسى، #فرزندان_نامشروع جنايت پيشه و انواع بيماری هاى آميزشى و ناراحتى هاى روانى [و تحقیر زن و تبدیل او به ابزاری برای شهوترانی و شهوت پرستی و دور شدن جوانان از اهداف مهم‌تری مثل پیشرفت علمی و فرهنگی و هزاران فساد دیگر] مشاهده مى كنيم. [۱]
💠راه حل های اسلام برای کنترل غریزه جنسی و جنایت های مربوط به آن
🔹 #اسلام برای کنترل #غریزه_جنسی و جلوگیری از فوران آن راهکارهایی نیز بیان نموده است از جمله: #تهذیب_نفس و مراقبت در تغذیه [۲] و #روزه گرفتن [۳] و #کنترل_نگاه [۴] و توصیه زنان به #حفظ_حجاب [۵] و...؛ حتی در صورتی که #جوان با وجود اینکه برای کنترل غریزه جنسی تلاش خود را کرده، اما باز هم این غریزه در وجود او شعله ور می باشد، #اسلام هرگز به سرکوب کردن این غریزه نمی پردازد، بلکه او را به #ازدواج توصیه می کند؛
🔹و از آنجا كه يك عذر تقريبا عمومى و بهانه همگانى براى فرار از زير بار ازدواج و تشكيل خانواده، مساله فقر و نداشتن امكانات مالى است، #قرآن به پاسخ آن پرداخته مى فرمايد که از فقر و #تنگدستى واجدین شرایط ازدواج نباید نگران بود و لازم است در شکل دادن به ازدواج شان کوشید چرا كه (اگر فقير و تنگدست باشند خداوند آنها را از فضل خود بى نياز مى سازد)؛ «إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ» [نور، ۳۲] و خداوند قادر بر چنين كارى هست، چرا كه (خداوند واسع و عليم است)؛ «وَ اللهُ واسِعٌ عَلِيمٌ». [۶] [۷]
🔹حتی اگر کسی واقعا نمی تواند #ازدواج کند، باز هم #اسلام راه حل های مناسبی برای وضعیت او پیش بینی کرده، از جمله راه حلی به نام «ازدواج موقت» که مانند ازدواج دائم می باشد، ولی هزینه های آن را ندارد و یا ازدواج با کنیزان که در صدر اسلام رواج داشت. در هر صورت #اسلام هرگز با فوران عطش جنسی و یا سرکوب کردن این غریزه موافق نیست و راه های مختلفی برای ارضای این غریزه از راه مشروع بیان نمونه است.
🔹چرا که «يُرِيدُ اللهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَ خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعِيفاً»؛ [نساء، ۲۸] (خدا مى خواهد [با دستورهاى مربوط به #ازدواج با كنيزان و مانند آن] كار را بر شما سبك كند، و انسان ضعيف آفريده شده)؛ و در برابر طوفان #غرائز گوناگون كه از هر سو به او حمله ور مى شود بايد #طرق_مشروعى براى ارضاى غرائز به او ارائه شود تا بتواند خود را از #انحراف حفظ كند. [۸] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] تفسير نمونه، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ۳۲، ج۳، ص۳۵۳
[۲] چنانکه در بسیاری از روایات در مورد خواص برخی مواد غذایی از جمله نخود و... آمده است که شهوت را زیاد می کند و برخی مواد غذایی هم شهوت را کم می کند، مثلا: «نان خورش سركه شهوت زنا را ببرد». ر.ک: آسمان و جهان (ترجمه كتاب السماء و العالم بحارالأنوار، ج۵۴)، مجلسى، ترجمه: كمره اى، محمد باقر، انتشارات اسلاميه، ۱۳۵۱ش، چ اول، ج۱۰، ص۸۱ و۱۱۰ و...
[۳] «الصَّوْمُ يُمِيتُ مُرَادَ النَّفْسِ وَ شَهْوَةَ الطَّبْعِ و...»؛ مصباح الشريعة، منسوب به جعفر بن محمد امام ششم (ع)، انتشارات اعلمى، بيروت، ۱۴۰۰ق، چ اول، ص۱۳۶
[۴] «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ...»؛ سوره نور، آيه ۳۰؛ [۵] «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ...»؛ سوره نور، آيه ۳۱؛ [۶] همان
[۷] تفسير نمونه، همان، ج ۱۴، ص ۴۵۸
[۸] همان، ج ۳، ص ۳۵۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اخلاق #حدود #غریزه_جنسی #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
⭕️دوری از انسانیت نتیجه عدم تربیت
🔹هر چه درس بخوانيد و بخوانيم، اگر چنانچه به #راه_مستقيم نباشيم و مهار نكنيم #معلومات خودمان را و مهار نكنيم #نفس خودمان را و در اين راه مستقيم نكُشيم نفس را، هر چه #معلومات زيادتر بشود، از #انسانيت، انسان دورتر مى‌شود و مشكلتر مى‌شود انسان خودش را برگرداند.
بیانات‌حضرت‌امام ۵۸/۴/۱۷
منبع: سایت جامع امام خمینی (ره)
#امام_خمینی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا از منظر آیات و روایات قابلیت تغییر در اخلاقیات افراد وجود دارد؟ (بخش اول)
🔸آیات و روایات به روشنی بر قابلیّت تغییر در #اخلاق دلالت دارند؛ زيرا:
1⃣نفس مسأله #بعثت_انبياء و ارسال رسل و #انزال‌كتب‌آسمانى، و بطور كلّى مأموريّتى كه آنها براى #هدايت و تربيت همه #انسانها داشتند، محكم‌ترين دليل بر امكان تربيت و پرورش #فضائل_اخلاقى در تمام افراد #بشر است. آياتى مانند: «هُوَ الَّذى بَعَثَ فِى الاُْمِّيِينَ رَسُولا مِنْهُم يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ وَ اِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِى ضَلال مُبِيْن». [۱] ، [۲] و آيات مشابه آن به خوبى نشان مى دهد كه هدف از مأموريّت #پيامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) #هدايت و #تربيت و #تعليم و #تزكيه همه كسانى بود كه در «ضَلال مُبِيْن» و #گمراهی_آشكار بودند.
2⃣تمام آياتى كه خطاب به همه انسانها به عنوان «يا بَنى آدَمَ» و «يا اَيُّها النّاسُ» و «يا اَيُّها الاِْنْسانُ» و «يا عِبادى» مى باشد، و مشتمل بر اوامر و نواهى و مسائل مربوط به #تهذيب_نفوس و كسب فضائل اخلاقى است، بهترين دليل بر امكان تغيير «اخلاق رذيله» و #اصلاح صفات ناپسند است، در غير اين صورت عموميّت اين خطابها لغو و بيهوده خواهد بود.
🔹ممكن است گفته شود: اين آيات غالباً مشتمل بر احكام است، و احكام مربوط به جنبه هاى عملى است، در حالى كه #اخلاق ناظر به #صفات_درونى است، ولى نبايد فراموش كرد كه «اخلاق» و «عمل» لازم و ملزوم يكديگر و به منزله علّت و معلول اند و در يكديگر #تأثير_متقابل دارند؛ هر #اخلاق_خوبى سرچشمه اعمال خوب است، همان گونه كه #اخلاق_رذيله، اعمال زشت را به دنبال دارد؛ و در مقابل اعمال نيك و بد نيز اگر تكرار شود تدريجاً تبديل به خلق و خوى خوب و بد مى شود.
3⃣اعتقاد به عدم امكان تغيير اخلاق سر از اعتقاد به #جبر در مى آورد؛ زيرا مفهومش اين است كه صاحبان اخلاق بد و خوب قادر به تغيير آن نيستند، و چون اعمال آنها بازتاب اخلاق آنها است پس در انجام كار خوب يا بد مجبورند و در عين حال مكلّف به انجام خوبيها و ترك بديها هستند؛ اين عين جبر است و تمام #مفاسدى را كه مذهب جبر دارد بر آن مترتّب مى شود. [۳]
4⃣آياتى كه با صراحت تشويق به #تهذيب_اخلاق مى كند و از #رذايل_اخلاقى بر حذر مى دارد نيز دليل محكمى است بر امكان تغيير صفات اخلاقى، مانند: «قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّيها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسّيها» [۴] (هر كس #نفس خود را #تزكيه كند، #رستگار شده، و آن كس كه نفس خويش را با #معصيت و گناه آلوده سازد نوميد و #محروم گشته است). تعبير به «دسّيها» از ماده «دسّ» و «دسيسه» در اصل به معنى آميختن شىء ناپسندى با چيز ديگر است؛ مثل اين كه گفته مى شود: «دسّ الحنطة بالتراب» (گندم را با خاك مخلوط كرده)؛ اين تعبير نشان مى دهد كه #طبيعت_انسان بر پاكى و #تقوا است و آلودگيها و #رذائل_اخلاقى از خارج بر انسان نفوذ مى كند، و هر دو قابل #تغيير و تبديل است.
🔹در آيه ۳۴ سوره فصّلت مى خوانيم: «اِدْفَعْ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ فَاِذاَ الَّذى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَاَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِيْمٌ» (#بدى را با #نيكى دفع كن، ناگهان [خواهى ديد] همان كسى كه ميان تو و او دشمن است، گويى #دوست_گرم و صميمى [و قديمى تو] است!). اين آيه به خوبى نشان مى دهد كه #عداوت و دشمنی هاى عميق كه در خلق و خوى انسان ريشه دوانده باشد، با #محبّت و رفتار شايسته ممكن است تبديل به دوستی هاى داغ و ريشه دار شود؛ اگر #اخلاق قابل تغيير نبود اين امر امكان نداشت. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] قرآن کریم، سوره جمعه، آيه ۲؛ [۲] آيه ۱۶۴ آل عمران نيز همين مضمون را در بردارد. [۳] ر.ک: الكافی، دار الكتب الإسلامية، چ ۴، ج ۱، ص ۱۵۵؛ و كشف المراد فى شرح تجريد الإعتقاد، علامه حلی، مؤسسة النشر الإسلامی، بحث قضا و قدر درباره مفاسد مذهب جبر. [۴] همان، سوره شمس، آيه ۹ و ۱۰
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب (ع)، قم، چ اول، ۱۳۷۷ش، ج ۱، ص ۳۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اخلاق #تربيت #تزکیه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
⭕️امام جعفر صادق عليه السلام:
🔸«ذِكرُ المَوتِ يُميتُ الشَّهَواتِ فی النَّفسِ، و يَقلَعُ مَنابِتَ الغَفلَةِ، و يُقَوّی القلبَ بمَواعِدِ الله، و يُرِقُّ الطَّبعَ، و يَكسِرُ أعلامَ الهَوى و يُطفِئُ نارَ الحِرصِ، و يُحَقِّرُ الدُّنيا».
🔹ياد #مرگ، خواهش هاى #نفس را مى ميراند، و رويشگاه هاى #غفلت را ريشه كن مى كند، و #دل را با وعده هاى خدا نيرو مى بخشد، و #طبع را نازك مى سازد، و پرچم هاى #هوس را در هم مى شكند، و آتش #حرص را خاموش مى سازد، و #دنيا را در نظر كوچك مى كند.
📕بحار الأنوار، ج ۶، ص ۱۳۳، ح ۳۲
#امام_صادق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۱۹۲ نهج البلاغه، نسبت به دام های خطرناك ابليس چه هشدارهایی داده است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از خطبه ۱۹۲ #نهج_البلاغه درباره دام های خطرناك #ابليس میفرمايد: «فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللهِ عَدُوَّ اللهِ أَنْ يُعْدِيَكُمْ بِدَائِهِ، وَ أَنْ يَسْتَفِزَّكُمْ بِنِدَائِهِ، وَ أَنْ يُجْلِبَ عَلَيْكُمْ بِخَيْلِهِ وَ رَجِلِهِ» (اى بندگان خدا! از اين #دشمن_خدا [ابليس] بر حذر باشيد، نكند شما را به #بيمارى_خويش [كبر و غرور و تعصّب] مبتلا سازد و با نداى خود شما را تحريك كند و لشكريان سواره و پياده اش را فرياد زند و بر ضدّ شما گرد آورد).
🔹اين گفتار مولا برگرفته از آيه قرآن است كه مى فرمايد: «وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ» [۱] (هر كدام از آنها را مى توانى با صدايت تحريك كن و لشكر سواره و پياده ات را بر آنها گسيل دار). «خيل» هم به معناى اسب هاست و هم به معناى اسب سواران و در اينجا به معناى لشكر سواره است و «رِجِل» به معناى لشكر پياده است و اشاره به دستياران فراوانى است كه #شيطان از جنس خود و از جنس #آدميان دارد كه براى #گمراه ساختن مردم به او كمك مى دهند؛ بعضى سريع تر (همچون لشكر سواره) و بعضى آرام تر همچون لشكر پياده.
🔹البتّه «صفات رذيله»، «عوامل گناه»، «مراكز فساد»، «تبليغات گمراه كننده» و «ابزار گناه» نيز به نوعى لشكر پياده و سواره #شيطان‌اند كه امیرالمؤمنین (عليه السلام) #بندگان_خدا را از همه اين امور بر حذر مى دارد. سپس براى تأكيد اين سخن، به جان خود سوگند مى خورد و مى فرمايد: «فَلَعَمْرِی لَقَدْ فَوَّقَ لَكُمْ سَهْمَ الْوَعِيدِ، وَ أَغْرَقَ إِلَيْكُمْ بِالنَّزْعِ الشَّدِيدِ، وَ رَمَاكُمْ مِنْ مَكَان قَرِيب» (به جانم سوگند! او #تير_خطرناك را براى شما آماده نموده، در #كمان گذارده، و با قدرت تا #آخرين_حدّ كشيده و از مكانى نزديك به سوى شما #پرتاب نموده است).
🔹آنگاه شاهد اين سخن را از كلام خود #ابليس (طبق آيه هاى قرآن) چنين بيان مى كند: «فَقَالَ: قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ» [۲] (#شيطان گفته است: پروردگارا! بدين جهت كه مرا اغوا كردى [و از رحمت خود محروم ساختى] زرق و برق #زندگى_دنيا را در چشم آنها جلوه مى دهم و همه را #اغوا مى كنم [و از رحمتت محروم مى سازم]).
🔹اينكه #امام_علی (علیه السلام) به جان خود سوگند مى خورد نشان مى دهد كه #مطلب‌فوق‌العاده‌جدّى است؛ چه چيز شريف تر از جان امام (عليه السلام) است و اينكه مى فرمايد: «#شيطان تير تهديد را در چلّه كمان گذارده و آن را تا به آخر كشيده و از مكانى نزديك، شما را نشانه گرفته است»، اشاره به اين است كه خطر #شيطان در شديدترين صورت كه كمتر خطا مى كند متوجّه شماست، و اين بدبخت بى نوا راه نفوذ خويش را نيز نشان داده است، و آن آرايش مظاهر مادّى #دنيا و زيباسازى زرق و برق مواهب مادّى و غرق ساختن در گرداب #شهوات است.
🔹تعبير #امیرالمؤمنین (عليه السلام) به اينكه #شيطان تمام قوا و #نيروهای_خود را براى حمله به شما آماده ساخته و از مكان نزديكى شما را نشانه گرفته و از هر نظر در #تيررس او قرار داريد، اشاره به اين است كه عوامل #وسوسه‌‌هاى_شيطانى در درون و برون انسان فراوان است؛ #هواى_نفس از يك طرف و #عوامل‌بيرونى‌گناه از سوى ديگر. جمله «لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ» كه با «لام» قسم شروع شده و با «نون» تأكيد ثقيله و تصريح به واژه «اجمعين» پايان گرفته، شاهد بر اين است كه او در #اهداف_شوم خود بسيار جدّى است، و به همين دليل #انسانها بايد كاملا #بيدار و #هوشيار باشند تا در دام هاى رنگارنگ او نيفتند.
پی نوشت‌ها؛
[۱] سوره اسراء، آيه ۶۴
[۲] سوره حجر، آیه ۳۹
📕پيام امام اميرالمؤمنين (عليه السلام)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ اول، ج ۷، ص ۳۷۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#شيطان #ابليس #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) درمورد محدوده «حُبّ و بُغض» چه بیانی دارند؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در فرازی از #خطبه_متقين در بيان اوصاف آنها می فرمايد: «#پرهيزكار به كسى كه با او دشمنى دارد، #ظلم روا نمى دارد و به خاطر كسى كه دوستش دارد #گناه نمى كند». #امیرالمؤمنین (علیه السلام) در اين دو فراز اشاره به دو مطلب مهم مى كنند، يكى اينكه #پرهيزكار اگر به واسطه معيارهاى انسانى اسلامى با كسى عداوت و #دشمنى پيدا كرد #ظلمى بر او روا نمى دارد، با اينكه زمينه و انگيزه ظلم كه بُغْض و عداوت است موجود است؛ و ديگر اين كه اگر برحسب همان معيارها با كسى #دوستى ورزيد به خاطر دوستى مرتكب #گناه نمى شود و براى رضا و خشنودى او پا روى اصول اعتقادى خود نمى گذارد.
🔹معمولا اگر انسان با كسى #دشمن شد، #شيطان وسوسه مى كند كه به او ضربه اى زند، و توجيهاتى نيز در جلو پاى او مى گذارد كه چنين و چنان كن، او بود كه به تو اهانت كرد، او بود كه حق تو را پايمال كرد، او بود آبروى تو را بُرد، او بود كه به تو ستم روا داشت... حتى اگر خودش نتواند در برابر او بايستد، #نفس مى گويد دوستان ديگر خود را ببين و وادارشان كن او را تنبيه كنند و گاهى مى گويد او را ادب كنند، يعنى وجهه اخلاقى به مسئله مى دهد، در حالى كه عمل خود و دوستانش #ضد_اخلاقى است. از طرف ديگر وقتى انسان #دوستى پيدا كرد، دلش مى خواهد هر چه او مى گويد انجام دهد، و اين در #عشقهاى_مجازى بين دو #جنس_مخالف بيشتر است؛
🔹خدا نكند پسرى عاشق دخترى نااهل يا برعكس دختری عاشق پسرى نااهل شود، كه چه بسا اين عشق و محبت كاذب انسان را كور و كر مى كند، و حتى پا روى #اعتقادات و #اصول مسلم و پذيرفته شده عقلى و نقلى مى گذارد و دست به #گناه آلوده مى كند و محدوديت هاى مرزهاى الهى را مى شكند. چه بسا پسر جوان به خاطر محبوبش بى نماز و بى اعتقاد مى شود و فكر مى كند اگر در برابر اين دوست معشوقش نماز خواند و ظواهر دين را رعايت كند، اُمّل و غير مترقى است، و چه بسا دختر بواسطه اين كه پسرى را دوست مى دارد و او نااهل است و خانواده اش بى حجاب است، دست از حجاب خود مى كشد و حريم عفّت را مى شكند!
🔹#امیرالمؤمنین (عليه السلام) در اين دو فراز، مرز #حُبّ و #بغض را مشخص مى كند كه نبايد از #محدوده_شرعى خارج شود. مثل بعضى قضات و يا اُمراءِ جور مباش كه وقتى بغض كسى را به دل گرفتند، در صدد ظلم به او هستند، و نه مثل كسى باش كه به خاطر دوست داشتن كسى، اگر خلاف كرد حكم شرعى او را نگويد. به خاطر #حُبّ_مُفرط به همسرش، دلش نمى آيد بگويد: چادر نازك و جوراب نازك مپوش چون رنجيده خاطر مى شود، بدين ترتيب #خدا را مى رنجاند، تا همسرش رنجيده نشود!
🔹حكماء گفته اند: #محبت پنج نوع است: #طبيعى، مثل محبت اولاد؛ #ارادى، مثل محبت دوستان و ياران؛ #شَهَوى (از روى شهوت و ميل درونى)، مثل محبت همسران؛ #نفعى، مثل محبت انعام كنندگان؛ و #اِلهى، مثل محبت اهل خير. [۱] #پرهيزكار_واقعى به خاطر هيچكدام از اين محبت ها و دوستى ها مرز و حدود را نمى شكند. به خاطر #دوستى خلاف مكن، #حق را ناحق مكن و #ستم به ديگرى منما. #حُبّ و #بغض دو نيرو در روان آدمى است كه يكى جذب و ديگرى دفع مى كند.
🔹در صورتى اين دو نيرو خوب عمل مى كنند كه برآيند حاصل از اينها تحقق #منوّيات_الهى باشد، #حبّ و #بغض نبايد انگيزه اى براى #تجاوز و شكستن حدود باشد، بلكه بايد وسيله اى براى سرعت دادن به #حركت_معنوى باشد. به خاطر بغض ديگرى ظلم به او مكن، كه #امام_على (عليه السلام) فرمودند: «البَغْىُ سَائِقٌ اِلَى الحِينِ» [۲] (#ظلم و تجاوز انسان را به #هلاكت مى برد). فكر مكن اگر به او #ظلم كردى هنرى كرده اى و پيروزى و افتخارى نصيب خود كرده اى، كه #امام_علی (عليه السلام) فرمودند: «لَاظَفَرَ مَعَ البَغىِ» [۳] (با #ظلم، پيروزى حاصل نمى شود).
پی نوشت‌ها؛
[۱] اخلاق محتشمی، طوسی، نصيرالدين محمد بن محمد، دانشگاه تهران، چ سوم، ص ۳۳
[۲] الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية چ چهارم، ج ۸، ص ۱۹
[۳] مطلوب كل طالب من كلام أمير المؤمنين على بن أبى طالب، رشید وطواط، بی جا، ج ۱، ص ۷
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ج ۲، ص ۵۲۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#حب #دوستی #بغض #دشمنی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در منابع اسلامی چه ارزش و اهميتی برای «سكوت» بيان شده است؟ (بخش اول)
🔹در روایات اسلامی تاکید زیادی به #سکوت شده است. #امام_على (عليه السلام) در فرازی از خطبه متقين در بيان اوصاف ايشان مى فرمايد: «اگر #پرهيزكار #سكوت كند، سكوت او، او را محزون نمى كند». فرد متقى وقتى سكوت مى كند كه حرفى پسنديده نداشته باشد، و كسى كه بداند اگر بخواهد سخن بگويد، حرف بيهوده و چه بسا باطل كه منجر به گناه مى شود مى زند از #سكوت خود خشنود است.
🔹اگر صاحب مارى، مارى را در سوراخ خود محبوس كرده باشد، مگر ناراحت مى شود؟ نه هرگز!؛ زيرا بيرون آمدن مار همان و نابود كردن انسانها و بلكه خود صاحب مار همان! غصه خوردن بر #سكوت براى كسى است كه زبان خود را به بيهوده گويى و سخنان زائد عادت داده است؛ و #اهل_تقوا به جهت آگاهى از #فواید و ثمرات دنيوى و اخروى #سكوت و #مفاسد و آفات سخن گفتن مثل: خطا و دروغ و غيبت و سخن چينى و نفاق و اهانت و ستيزه جويى و ايذاء خلق و غير اينها، خود را عادت داده اند كه بيشتر از #مقدار_لازم سخن نگويند.
🔹#رسول_اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمايد: «خوشا به حال كسى كه #زياده‌گويى را از زبانش گرفت و زيادى مال خود را انفاق كرد». [۱] #امام_علی (علیه السلام) مى فرمايد: «اگر كلام تو از نُقره باشد، يقين بدان كه #سكوت [تو] از طلا است». [۲] و در كلمات بزرگان آمده است: «لايق ترين چيزى كه در زندان مى باشد، #زبان است»؛ [۳] و نيز گفته شده: «#زبان كم جِرم (وزن)، ولى بزرگ جُرم است!». [۴]
🔹ابوبكر بن عياش مى گويد: «چهار پادشاه هند و چين و كسرى و قيصر اجتماع كردند [كسرى لقب پادشاهان ايران و قيصر لقب پادشاهان روم بوده است]، يكى از آنها گفت: من بر آنچه #گفته‌ام پشيمانم و بر آنچه نگفته ام پشيمان نيستم. دومى گفت: من هنگامى كه #سخن مى گويم و كلمه اى بر زبانم جارى مى كنم، آن كلمه مالك من است، ولى من مالك و صاحب اختيار او نيستم و وقتى آن كلمه را نگويم مالك آن هستم و آن مالك من نيست. سومى گفت: تعجب مى كنم براى متكلّم كه وقتى #سخن او به سوى او برگردد، كلمه او به او ضرر و #زيان مى زند و اگر رجوع به او نكرد به او نفع نمى رساند [يعنى تعجب از بعضى كه وقتى سخن مى گويد، يا به ضرر او تمام مى شود، يا نفعى براى او ندارد]. چهارمى گفت: من بر برگرداندن آنچه #نگفتم قدرتمندتر هستم، تا آنچه گفتم [آنچه از دهان بيرون آمد ديگر برنمى گردد]». [۵]
🔹گفته اند: «چهار چيز است كه هرگز برنمى گردد: ۱) #سخنى كه گفته شود. ۲) تيرى كه انداخته شود. ۳) ساعتى كه بگذرد. ۴) فرصتى كه از دست برود». [۶] #امام_صادق (عليه السلام) می‌فرماید: «#سكوت، شعار محققين به حقایق گذشتگان و حقایق ثابت و محقق است (و در آن فوایدى است)؛ ۱) [سكوت] #كليد همه راحتی هاى دنيا و آخرت است. ۲) #رضايت_خداوندى در آن است. ۳) [موجب] سبك كردن حساب. ۴) حفاظت از خطاها و لغزشها. ۵) پوششى بر جاهل است كه جهل و نادانى هاى او آشكار نشود. ۶) زينت و زيبايى و اُبُهّت عالم است. ۷) در #سكوت، گوشه گيرى و انزواى هواى نفسانى است. ۸) رياضت و #مجاهدت با #نفس در آن است. ۹) #شيرينىِ_عبادت. ۱۰) از بين رفتن قساوت قلب. ۱۱) عفت. ۱۲) #جوانمردى و مروّت. ۱۳) #تدبر_صحيح و #فهم و كياست و #عقل، از جمله فوائد آن به شمار مى رود.
🔹پس تا مجبور و ناچار نشدى، لب به #سخن مگشاى و #زبان فرو بند، خصوصاً اگر شنونده اهليت كلام تو را نداشته باشد». «ربيع بن خثيم» كاغذى در برابر خود مى گذاشت و هر چه تكلم مى كرد مى نوشت و شبانگاه محاسبه مى كرد كه چه به نفع او بوده و چه به ضرر او و مى گفت: «آه آه نَجَا الصَّامِتُونَ وَ بَقِينَا»؛ (آه آه سكوت كنندگان نجات يافتند و ما باقى مانديم [و گرفتار سخن شديم!]).
🔹بعضى از ياران رسول الله (صلی الله علیه و آله) مرتب سنگ در دهان خود مى گذاردند، وقتى مى خواستند حرف بزنند و مى دانستند براى خدا و در راه خدا و براى انجام وظيفه الهى است، سنگ را از دهان بيرون آورده و سخن مى گفتند. بسيارى از صحابه (سكوت مى كردند) و گاهى آه بلندى مثل تنفس انسان غمديده از سينه مى كشيدند و مانند اشخاص مريض (كه به زور حرف مى زند) حرف مى زدند! و جز اين نيست كه سبب هلاكت خلق و نجات آنها در سخن و سكوت است (سخن موجب هلاكت و سكوت موجب نجات است)! پس خوشا به حال كسى كه معرفت عيب كلام و درستى آن و فواید سكوت نصيبش شد که این از اخلاق انبیاء (علیهم السلام) و شعار برگزیدگان است. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱]منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، هاشمی خویی، حسن زاده آملی، کمره‌ای، مكتبة الإسلامية، چ۴، ج۱۲، ص۱۵۵ [۲]همان [۳]همان [۴]همان [۵]همان [۶]خواندنیهای دلنشین، سعیدی لاهیجی، کتاب سعدی، قم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۰۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
⭕️علم اخلاق
🔹#علم_اخلاق نسبت به #نفس و #روح، همانند «علم طب» است نسبت به بدن و جسم؛ همان گونه که «علم طب» دو شاخه دارد: یکی بهداشت و پیشگیری از بیماری و دیگری درمان بیماری؛
🔹#علم_اخلاق نیز دو شاخه دارد: یکی درباره #فضایل و راه به دست آوردن آنها و دیگری درباره #رذایل و راه علاج آنهاست.
📕 #نردبان_سعادت (تلخیص و تحریر کتاب معراج‌السعادة)، ص ۶۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دشمن درونی انسان (بخش اول)
🔸دشمن حقیقی انسان کیست؟
🔹یکی از مسائلی که در «خودسازی انسان» نقش اساسی دارد #دشمن_شناسی است؛ ما باید بدانیم #دشمن ما کیست و از چه راه ها و #ابزارهایی برای شکست ما استفاده میکند. طبق آیات و روایات انسان دو گونه «دشمن» دارد: ۱) #دشمن_درونی یا دشمن نزدیک. ۲) #دشمن_بیرونی یا دشمن دور. نزدیکترین دشمن به آدمی #نفس اوست که به فرمایش #امام_علی (علیه السلام): «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک» (دشمن ترین دشمنان، #نفس توست که در کنار توست). این روایت از #پیامبر_اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز نقل شده است.
🔹آری نفس، این #نفس_اماره که آدمی را دائما به بدی دعوت می کند، «دشمن نزدیک» است. «شیشه نزدیکتر از سنگ ندارد خویشی ؛ هر شکستی که به انسان برسد از خویش است!». اما «دشمن دور» #شیطان است. طبق فرمایش قرآن، «شیطان» فقط #وسوسه‌گر است؛ او انسان را به سمت بدیها #تحریک میکند. این #انسان است که با اختیار خود به سمت بدی می‌رود. #شیطان بیش از این قدرتی ندارد، لذا وقتی در #قیامت انسان ها جلوی شیطان را می گیرند و اعتراض می کنند که تو باعث شدی ما جهنمی بشویم، او در پاسخ میگوید: «فلا تلومونی ولوموا انفسکم...» (مرا ملامت و سرزنش نکنید، #نفستان را ملامت کنید...). من فقط وسوسه می کردم و این شما بودید که به دنبال بدی می رفتید.
🔹بهترین وسیله براى #دشمن_شناسى، مراجعه به #قرآن است که «دشمنان مختلف» را در آیات نورانى خویش معرفى کرده است. برخى از آنان عبارتند از: ۱) شیطان هاى جن و انس؛ ۲) هواهاى نفسانى؛ ۳) کافران و اهل کتابى که در صدد مقابله با مسلمانان باشند؛ ۴) جهل و نادانى و... #شیطان موجودی حقیقی است که با #وسوسه و دگرگون ساختن واقعیت امور و «زینت بخشیدن» به زشتی ها و #گناهان و ناگوار جلوه دادن نیکی ها و طاعات، سعی در #اغوا و #انحراف انسان دارد. در واقع حوزه اصلی فعالیت #شیطان در حالات روانی انسان و جنبه تخیل و توهم او است که #حقایق را وارونه و بر خلاف واقعیت آنها جلوه می دهد و انسان را به خیال و توهم در مورد واقعیات وادار می سازد.
🔹از منظر «قرآن کریم» #شیطان تنها «وسوسه» می کند و در قوه خیال و وهم انسان تصرف می کند و حقایق را دگرگون می سازد. «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُرِیَ عَنْهُما». [اعراف، ۲۰] و «فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ الشَّیْطانُ قالَ یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ». [طه، ۱۲۰] #شیطان زشتی ها را زیبا جلوه می دهد و اعمال ناپسند را #زینت و آرایش کرده و آن را پسندیده و درست در اذهان ظهور میدهد: «وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ ما کانُوا یَعْمَلُونَ». [انعام، ۴۳] و «وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النّاسِ». [انفال، ۴۸] بت پرستی ها و تکبرها و ایستادن در برابر حق و حقیقت نمونه هایی از اعمال نفوذ و تصرف #شیطان در وهم و خیال انسان است که بخشی از حوزه فعالیت های روانی انسان هستند.
🔹اما هوای نفس و #نفس_اماره، چیزی خارج از وجود انسان و موجودی مستقل همانند شیطان نمی باشد، بلکه مرحله ای و بخشی از وجود خود #انسان است. در حقیقت #نفس_اماره که به زشتی ها و گناهان و پستی ها امر می کند و هوای نفس با فرمان و خواست و اراده او شکل می گیرد، مرتبه پایین و پست و تربیت نیافته از نفس و حقیقت انسان است. #نفس_انسان در مرحله پایین و پست خود، حیوانی است که همه صفات و آثار #حیوانیت مانند شهوت و درندگی را دارا است. تعبیراتی که در روایات در مورد نفس انسان آمده و آن را #بدترین_دشمن و هلاک کننده و غیر قابل اعتماد دانسته اند و به مبارزه و #جهاد با آن و مهار کردن و #کنترل نمودن آن آمده است، مربوط به همین مرحله پایین نفس یعنی مرحله حیوانیت او است. #ادامه_دارد...
منبع: وبسایت پرسمان
#دشمن #دشمن_شناسی #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دشمن درونی انسان (بخش دوم و پایانی)
🔸دشمن حقیقی انسان کیست؟
🔹اگر گفته می شود، #نفس خود را تقویت کن و پرورش بده، مراد #مرتبه‌انسانی‌نفس است و اگر گفته می شود او را سرکوب و مغلوب و کنترل کن مراد #مرتبه‌پایین‌حیوانی او است. بین این دو «خود» یا دو مرتبه وجودی #نفس، کشمکش دائم وجود دارد. #خودِ_حیوانی کوشش دارد که خود را با ارضای خواسته ها و تمایلات #سرگرم سازد و راه ترقی و تکامل و صعود الی الله را بر نفس انسانی سد نماید و او را مسخر خود گرداند؛
🔹برعکس #خودِ_انسانی یا مرتبه عالی وجود انسان، همواره در تلاش است #مراحل_عالی کمالات انسانی را طی کند و به مقام #قرب_الهی برسد. برای نیل به این مقام منیع، باید غرایز و تمایلات حیوانی را کنترل و مهار نماید و به استخدام خود درآورد. اگر #خودِ_انسانی و ملکوتی در این مبارزه چیره گردد، #ارزشهای_انسانی زنده می شود و انسان را به مقام شامخ #قرب‌الی‌الله صعود می دهد؛ و اگر #خودِ_حیوانی غالب گردد، چراغ عقل انسان را خاموش می سازد و او را در وادی #ضلالت و گمراهی ساقط می گرداند.
🔹بر این اساس و با این تحلیل مسأله #هوای_نفس و نفس اماره، مربوط به #روح و #نفس انسان، ولی مرتبه پایین و پست آن همردیف حیوان است، و #مرتبه_عالی و والای آن از سنخ «مجردات» و «ملکوتیان» و «فرشتگان» می‌باشد. «نفس اماره» و «نفس لوامه» و «نفس مطمئنه»، در واقع حالات و مراحل یک حقیقت واحدند.
🔹#نفس_سرکشی که در افق حیوانیت و مرتبه پست است و به #گناهان و زشتی ها فرمان می دهد، با #تعلیم و #تربیت و #مجاهدت به جایی می رسد که هر چند در برخی موارد دچار لغزش و انحراف می گردد، ولی میدان را به کلی به تمایلات و خواهش ها واگذار نکرده، و گاهی بر اوضاع مسلط می گردد و خود را نسبت به گناهان سرزنش و #ملامت می کند و تصمیم بر جبران خطاها می گیرد و دل و جان را با آب #توبه می شوید، و در هر صورت کفه سنگین مبارزه به نفع #عقل و #ایمان است؛ چنین نفسی که به این مرحله راه یافته، #نفس_لوامه یعنی «سرزنشگر» نام دارد.
🔹اگر #انسان مردانه وارد میدان مبارزه گردد، پس از #تصفیه و #تهذیب و #تربیت_کامل، به مرحله ای می رسد که غرائز، رام او می گردند و دیو #تمایلات_سرکش، در بند عقل و ایمان اسیر می‌شوند و متعادل می گردند. این همان مرحله آرامش و سکینه است و نفسی که به این مرحله رسیده، #نفس_مطمئنه نام دارد که از آنِ #بندگان_خاص و مقرب درگاه الهی، مانند پیامبران و اولیاء و رهروان راستین مکتب آنها است.
🔹در #قرآن_کریم به هر سه این مرحله نفس اشاره شده است: ۱) #نفس_اماره: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ َلأَمّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاّ ما رَحِمَ رَبّی إِنَّ رَبّی غَفُورٌ رَحیمٌ». [یوسف، ۵۳] ۲) #نفس_لوامه: «لا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیامَةِ وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوّامَةِ». [قیامت، ۱و۲] ۳) #نفس_مطمئنه: «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی». [فجر، ۲۷-۳۰]
برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به: ۱- خودسازی (ابراهیم امینی)، بحث روح انسانی و حیوانی؛ ۲- تعلیم و تربیت در اسلام (مرتضی مطهری)؛ ۳- فلسفه اخلاق (مرتضی مطهری)
منبع: وبسایت پرسمان
#نفس #دشمن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️ارزش «عفت» و «پاکدامنی»
🔸#امام_علی (علیه السلام) می فرماید: «مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ لَکَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ» [۱] (پاداش مجاهدی که در راه خدا کشته می شود، از #انسان_پاکدامن که می تواند #گناه کند و نمی کند بیشتر نیست؛ نزدیک است که شخص پاکدامن فرشته ای از فرشته های الهی گردد).
💠شرح حدیث
🔹رعایت #عفاف چه برای #زنان و چه برای #مردان، یعنی «خود نگهداشتن» از #گناه با اینکه همه نوع وسایل انجام آن آماده باشد. حفظ #پاکدامنی از مسائل محکم و متقن #قرآنی و #روایی است. خداوند در توصیف «مردان و زنان عفیف» می فرماید: «وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ» [۲] (آنانی که غریزه جنسی خویش را کنترل می کنند مگر با همسرانشان).
🔹#عفت معنای عامی دارد و تنها شامل عفت جنسی نمیشود. «عفت شکم»، «عفت قلم»، «عفت کلام» نیز از موارد آن است که هر کدام قابل بحث و گفتگو است، و همه اینها از درصد #ایمان و ترس از خدا و اعتقاد به #قیامت افراد نشات می گیرد. کسی که خود را به طور دائم در محضر خداوند تبارک و تعالی می‌بیند، از غریزه جنسی از خورد و خوراک و نوشتن ها و گفتنی های خود مواظبت می کند که چیزی بر خلاف #دستورات_الهی انجام ندهد تا #عفتش لکه دار شود.
🔹البته رعایت همه موارد کار سختی است، و چون #استقامت و پایداری بالایی را می طلبد، #امام_علی (علیه السلام) رتبه و مقام #انسان_عفیف را از «مقام شهید» برتر می شمرد. چون کشتن #نفس گاهی از جان باختن در راه خدا دشوارتر است، به همین دلیل اکثرا در این مرحله نمره خوب نمی آورند، و در #امتحان های الهی رد می‌شوند. پس باید دعا کرد و از خداوند منان کمک گرفت که پروردگارا در ورطه #امتحان توفیق قبولی به ما عطا کن، وگرنه ما زمین می خوریم و دیگر قادر به برخاستن نیستیم.
🔹#امام_صادق (علیه السلام) به ما می آموزد که: «اذَا فَرَغْتَ مِنْ صَلَاتِکَ فَقُلِ اللَّهُم ... أَسْأَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنِی مِنْ مَعَاصِیکَ وَ لَا تَکِلَنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً مَا أَحْیَیْتَنِی لَا أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ لَا أَکْثَرَ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین؛ وقتی نمازت را تمام کردی بگو خداوندا...» [۳] (از تو می‌خواهم که مرا از گناهانت حفظ کنی و تا زنده ام، هرگز کمتر و بیشتر از چشم برهم زدن مرا به خودم وامگذاری، زیرا که #نفس، همواره به بدی فرمان میدهد مگر اینکه تو رحم کنی ای مهربانترین مهربانان).
پی‌نوشت‌ها:
[۱] نهج البلاغه، حکمت ۴۶۶
[۲] سوره مومنون، آیات ۵ و ۶
[۳] کافی، ج ۳، ص ۳۴۵
📕حدیث زندگی، شرح حکمت های نهج البلاغه (کاظم ارفع) پیام عدالت، ۹۰
منبع: وبسایت راسخون
#عفت #عفاف #پاکدامنی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش اول)
🔹#علماى_اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه #التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعد از #محاسبه، اگر معلوم شد كه #نفس تقصير كرده و دست به ارتكاب #معاصى زده، بايد به او #مهلت نداد؛ كه مهلت دادن همان و #ارتكاب_معاصى و #مانوس_شدن با آن همان، و اگر نفس با #معصیت انس گیرد و مثل كودك که به شير مادر وابسته است و به آن خو کرده با معصيت خو گرفته باشد، همانند جدا کردن نوزاد از شیر مادر جدا کردن او از #گناه و معصیت دشوار و سخت است.
🔹اگر #لقمه_مشتبهى از روى شهوت نفسانى خورده، بايد با #گرسنگى شكم را تنبيه كند، و اگر به #نامحرم نظر كرده، بايد چشم را از نظر كردن منع كند، و همين طور سائر اعضاء و جوارح! «طلحه» نقل كرده: روزى مردى لباسش را كند و شروع كرد در هواى گرم [كه زمين داغ بود] خود را در خاك ماليدن و به #نفس خود مى گفت: «بچش كه #عذاب_جهنم شديدتر و گرمتر از اين است! آيا مثل مرده اى در شب و فرد بيهوده اى در روز هستى؟!» او در ادامه مى گويد: #پيامبر (صلی الله علیه و آله) در زير درختى بودند، وقتى این مرد را ديدند، نزديك آمدند، آن مرد گفت: #نفس من بر من غلبه كرده است.
🔹#پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «آيا چاره اى جز اين نبود؟» [گويا مرد گفته باشد، نه، فقط به اين صورت نفس من تنبيه مى شود] پيامبر فرمودند: «درب هاى آسمان به روى تو گشوده، و خداوند عزوجل نزد ملائكه به تو مباهات و افتخار مى كند». سپس به اصحاب فرمودند: «تَزَوَّدُوا مِن اَخِيكُم»؛ [۱] (از برادرتان توشه برگيريد) و اين گونه در مقابل نفس #مقاومت كنيد، و از او #حساب كشيد و #عقابش كنيد.
🔹تعجب است #اهل و #فرزند و زيردستان خود را به خاطر #كار_زشتى كه كرده اند مورد #عتاب قرار مى دهى، و از اين مى ترسى كه اگر عقاب نكنى از تحت قدرت و امر تو خارج شوند و بر تو طغيان كنند، ولى به #نفس خود كه #بزرگترين_دشمن تو است مهلت مى دهى به كسى كه #طغيانش و ضررش از طغيان و ضرر زيردستانت بيشتر است! نهايت ضررى كه اهل تو در اثر نافرمانى به تو مى رسانند اين است كه معيشت و زندگى تو را مشوش و دچار اختلال مى كنند و اگر تعقل مى كردى مى يافتى كه زندگى، #زندگی_آخرت است و #نعمتِ_بهشت ماندنى است، و #نفس تو چيزى است كه عيش ابدى تو را منغّض و ناگوار مى كند، پس او اولى به #معاقبه و #تنبيه است!
🔹بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز در دو قسمت بعدی شرح مى دهيم. #ادامه_دارد...
پی نوشت؛
[۱] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، فيض كاشانى، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسين، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۸، ص۱۶۸
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#معاقبه #محاسبه #مراقبه #جهاد_با_نفس #گناه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش دوم)
🔸#علماى_اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه #التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
1⃣«مجاهده»
🔹وقتى #محاسبه تمام شد و #نفس را #متضّرر و كاسب #معاصى دانست، گفتيم بايد #عقاب كند، و اما اگر آن را در بعضى #فضائل يا اذكار #سست و بى حوصله يافت، بايد او را وارد آنها كند و با او #مجاهدت نمايد. در #معاقبه، نفس را از چيزهایی كه دوست داشت محروم مى كرد، و اينجا #نفس را به #كارهاى_سنگين وا مى دارد، به كارهایی كه برايش #سستى به خرج مى دهد، و اين كار كسانى است كه براى خدا عمل مى كنند.
🔹يكى از #بزرگان وقتى #نماز_عصرش فوت شد، #زمينى كه قيمتش #صدهزاردرهم بود، براى #جبران، آن را در راه خدا داد، و ديگرى #نماز_جماعتش در شب ترك شد و آن شب را به شب زنده دارى مشغول شد، ديگرى #نماز_مغرب را به تأخير انداخت براى جبران آن، دو بنده آزاد كرد و از ابن ربيعة دو ركعت #نماز_صبح قضا شد و بنده اى آزاد كرد. بعضى براى #مجاهدت با #نفس، روزه يك سال يا حج با پاى پياده يا صدقه دادن تمام مال را بر خود واجب مى كردند.
🔹در روايتى در «مصباح الشريعة» از #امام_صادق (عليه السلام) آمده: «طُوبَى لِعَبدٍ جَاهَدَ لِلّهِ نَفْسَه وَ هَوَاهُ»؛ [۱] (خوش به حال بنده اى كه برای خدا با #نفس و هواى خود #مجاهدت كند!). خداوند هم فرمود: «وَ الَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»؛ [۲] (و كسانى كه در راه ما #مجاهدت كردند، راه هاى خود را به آنها نشان داده و #هدايتشان مى كنيم و #خداوند با احسان كنندگان است).
🔹حكايت شده كه: «عده اى به عيادت عمر بن عبدالعزيز آمدند، و در بين آنها #جوان‌لاغراندامى بود؛ عمر بن عبدالعزيز به او گفت: اى جوان چه به تو رسيده كه اين قدر #لاغر و نحيف هستى؟ جواب داد: دچار بيمارى شده ام، گفت: چه بيمارى به جان تو افتاده؟ گفت: اى خليفه #شيرينى_دنيا را چشيدم تلخ يافتم، و نزد من خوشى و زيبائى و #شيرينى_دنيا كوچك آمد، و طلا و سنگش مساوى آمد، و گويا به عرش پروردگارم به طور واضح نظر مى كنم، و مردم را مى بينم كه به طرف #بهشت و #آتش مى روند، پس روزم را به تشنگى و شبم را به شب زنده دارى به سر كردم، و هر چه در آن هستم كوچك است در كنار #ثواب خداوند و #عقاب او [و بيمارى من اين است كه شيرين را تلخ و چيز بزرگ را كوچك و شىء گرانقيمت و بى ارزش، در نظرم يكى است]». [۳] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة، امام صادق (ع)، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۰ق، چ۱، ص۱۶۹
[۲] سوره عنكبوت، آيه ۶۹
[۳] المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۸، ص۱۷۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #گناه #مجاهده #محاسبه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش سوم و پایانی)
🔸#علماى_اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه #التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
2⃣«معاتبه» (توبيخ نفس)
🔹دانستيم‌كه #دشمن‌ترين_دشمنان، #نفس است و امر كننده به #پليديها و ميل كننده به #شر و فرار كننده از خير است؛ و از طرفى امر به #تزكيه_نفس و كشاندن آن به سوى #عبادت_پروردگار و خالقش، و نهی از شهواتش شده ايم، و اينكه آن را از لذاتش جدا كنيم.
🔹اگر در اين كار اهمال كنيم #طغيان كرده، به طورى كه ديگر #قابل_كنترل نمى باشد، لذا بايد با تازيانه #توبيخ و #عتاب و #ملامت هر لحظه بر گرده آن زد، تا از مسير خود منحرف نشود. اگر به اين مقام ملامت رسيد #نفس_لوّامه مى شود، كه اگر رشد كند به مقام عالى #نفس_مطمئنه مى رسد.
پس تا به #پند و وعظ #نفس خود مشغول نشده اى، به پند دادن ديگران مپرداز.
🔹خداوند تعالى به #حضرت_عيسى (عليه السلام) وحى فرستاد كه «يَابنَ مَريَمَ عِظْ نَفسَكَ فَاِنْ اِتَّعَظْتَ فَعِظ النَّاسَ وَ اِلَّا فَاستَحىِ مِنِّى»؛ [۱] (اى فرزند مريم، #نفس خود را #پند ده، وقتى خود پند گرفتى آن وقت #مردم را پند ده، و گرنه از من حيا كن!). وقتى #خود را ساختى، #مردم هم سريعاً از #خودسازى تو ساخته مى شوند: «وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ». [۲]
🔹پس اى برادر! از #هواى_نفس متابعت مكن كه #پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود: «الكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسُهُ وَ عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ وَ الاَحمَقُ مَنْ اَتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا وَ تَمَنَّى عَلَى اللهِ الاَمَانِىّ»؛ [۳] (#دانا كسى است كه #نفسش ضعيف شده، و براى بعد از مرگش #عمل مى كند، و #احمق و نادان كسى است كه متابعت #هواى_نفس كرده و از خدا، آرزوها [ی غيرمعقول و دور و دراز] تمنّا مى نمايد).
🔹اگر اين مراحل به خوبى طى شد ديگر جاى #صفات_رذيله تقلّب و دزدى و تكبر و نخوت نيست، و #انسان چنان مى شود كه در برابر حق، مثل على بن يقطين صورت بر خاك سياه مى گذارد و از ابراهيم جمال ساربان مى خواهد تا كف كفش خود را بر صورت آن وزير هارون گذارد.
🔹داستانش اين بود كه در اثر بى اعتنايى علی بن يقطين به ابراهيم جمّال - كه يكى از دوستان #امام_كاظم (عليه السلام) بود - حضرت به او بى اعتنايى كردند و گفتند: بايد رضايت او را حاصل كنى. ابن يقطين براى رضايت ابراهيم جمّال، صورت بر خاك درب خانه او گذارد، و از او خواست براى اين كه #امام_كاظم (عليه السلام) عذر او را بپذيرد و #خداوند از او درگذرد، ته كفش خود را روى صورت وى گذارد، و آن ساربان با اصرار على بن يقطين چنين كرد و على بن يقطين گفت: «اللّهم اشْهَدْ»؛ (خدايا تو شاهد باش [كه بنده ات از من گذشت]).
🔹آرى اگر #دستورات_اسلامى و گفتار #اولياء_الهى عمل شود، پشت وزير را هم خم كرده و صورتش را به خاك تقرب الهى مى گذارد، آن هم وزير كسی مثل هارون كه به ابر مى گفت: «هر كجا مى خواهى ببار، كه از مُلك و سلطنت من خارج نيست!».
🔹آرى با #عمل به راهيان اين راه، على بن يقطين تربيت مى شود به طوری كه #امام_کاظم (عليه السلام) به اصحاب خود مى فرمودند: «اگر مى خواهيد يكى از صحابى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را ببينيد، در صورت او نظر كنيد» و نيز مى فرمودند: «من شهادت مى دهم كه او اهلِ بهشت است».
🔹خداوند ما را در مسير خود موفق و در عمل به مراحل فوق مؤيّد فرمايد! انشاء الله تعالى. مرحوم «الهى» آن مست باده معارف در ذيل اين فراز «اِنْ اِسْتَصْعَبَتْ عَلَيهِ نَفْسُهُ فِيمَا تَكرَهُ لَمْ يُعطِهَا سُؤلَهَا فِيمَا تُحِبُّ» چنين گويد: اگر نفسش به طاعت سختى افزود - ز نفس، او هم خوشيها دور بنمود ؛؛ دهد كيفر به كار نفس دونش - كند هنگام خواهشها زبونش.
پی نوشت‌ها؛
[۱] المحجة البیضاء في تهذيب الاحیاء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، چ۴، ج۸، ص۱۸۰
[۲] سوره ذاريات، آيه ۵۵
[۳] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، همان، ص ۱۸۴
[۴] مرحوم حاج شيخ عباسى قمى در منتهى الآمال فى تواريخ النبى و الآل (ع)، جريان على بن يقطين را با رواياتى آورده است.
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #مجاهده #محاسبه #اعمال
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
تبیین
⭕️آزادی معنوی، بزرگترین برنامه انبیاء
🔹#بزرگترین_برنامه_انبیاء آزادی معنوی است. اصلاً #تزکیه_نفس یعنی #آزادی_معنوی؛ «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا - وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا». [۱] (بی تردید کسی که #نفس را [از آلودگی پاک کرد و] #رشد داد، #رستگار شد - و کسی که آن را [به #آلودگی ها و امور بازدارنده از رشد] بیالود [از رحمت حق] #نومید شد). و بزرگترین خسران عصر ما این است که همواره می‌گویند #آزادی؛
🔹اما جز از #آزادی_اجتماعی سخن نمی گویند؛ از #آزادی_معنوی، دیگر حرفی نمی زنند، و به همین دلیل به آزادی اجتماعی هم نمی‌رسند. در عصر ما یک جنایت بزرگ که به صورت فلسفه و سیستم های فلسفی مطرح شده است این است که اساساً درباره #انسان، #شخصیت_انسانی و شرافت معنوی انسان هیچ بحث نمی‌کنند؛ «نَفَخْتُ فیهِ مِنْ روحی» [۲] (از روح خود در آن دمیدم) فراموش شده است؛
🔹می‌گویند: اصلاً چنین چیزی وجود ندارد، انسان یک موجود دوطبقهای نیست که #طبقه_عالی و #طبقه_دانی داشته باشد، اصلاً #انسان با یک #حیوان هیچ فرق نمیکند!، یک حیوان است، #زندگی تنازع بقاست! (زندگی را از دست یکدیگر گرفتن)، و جز #تنازع_بقا چیز دیگری نیست! یعنی زندگی جز تلاش کردن هر فرد برای خود و #جنگیدن برای #منافع_خود چیز دیگری نیست! می‌دانید این جمله چقدر به #بشریت ضربه وارد کرده است؟!
🔹می‌گویند #زندگی جز جنگ و #میدان_جنگ چیز دیگری نیست؛ بلکه جمله‌ای می‌گویند که بعضی هم خیال می‌کنند که خیلی حرف درستی است؛ می‌گویند: «#حق گرفتنی است نه دادنی». #حق، هم گرفتنی است و هم دادنی. اصلًا این جمله که حق را فقط باید گرفت و کسی به تو نمی‌دهد، ضمناً تشویق به این است که تو حق را باید بگیری، نه اینکه حق را باید بدهی؛ صاحب حق باید بیاید، اگر توانست به زور از تو بگیرد، اگر نتوانست که نتوانست.
🔹اما #پیغمبران نیامدند این حرف را بزنند. #پیغمبران گفتند #حق، هم گرفتنی است و هم #دادنی؛ یعنی #مظلوم و پایمال شده را توصیه کردند به اینکه برو #حق را بگیر، و از آن طرف #ظالم را وادار کردند علیه خودش قیام کند که #حق را بدهد، و در این کار خودشان هم کامیاب و موفق شدند.
پی نوشت‌ها؛
[۱] قرآن کریم، سوره شمس، آيات ۹ و ۱۰
[۲] همان، سوره ص، آيه ۷۲
📕آزادی معنوی (نسخه سایت)، مرتضی مطهری، ص ۳۷ و ۳۸
منبع: پورتال جامع استاد شهید مطهری
#شهید_مطهری
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۳۲۷ نهج البلاغه، چه راهکاری برای مهار نفس سرکش ارائه می دهند؟
🔹 #امام_علی (علیه السلام) در خطبه ۳۲۷ #نهج_البلاغه می فرماید: «امْرُؤٌ أَلْجَمَ نَفْسَهُ بِلِجَامِهَا، وَ زَمَّهَا بِزِمَامِهَا، فَأَمْسَكَهَا بِلِجَامِهَا عَنْ مَعَاصِی اللهِ، وَ قَادَهَا بِزِمَامِهَا إِلَى طَاعَةِ اللهِ»؛ (انسان بايد #نفس_سركش را با لگام [تقوا] مهار كند و #افسار آن را در اختيار گيرد، و به وسيله اين لگام او را از #معصيت خدا باز دارد، و با اين زمام به سوى #اطاعت فرمان حق رهبرى كند».
🔹 #امیرالمؤمنین (علیه السلام) در این جملات، #نفس_انسانى را به #مركب_سركشى تشبيه كرده، كه اگر #لجام مناسبى نداشته باشد، انسان را به #پرتگاه هاى #گناه مى كشاند و از مسير #طاعت منحرف مى كند. معمولاً براى مهار كردن مركب هاى سركش از دو وسيله استفاده مى شود: يكى #لجام كه طناب يا فلزى است كه در دهان حيوان گذارده مى شود و با طنابى بسته شده و در دست كسى كه سوار مركب است قرار مى گيرد؛
🔹و #زمام آن ريسمانى است كه از سوراخى كه در بينى حيوان است مى گذرانند، و به وسيله طنابى به دست سواركار مى دهند؛ و از آنجايى كه هم دهان حيوان و هم بينى حيوان جاى حساسى است، با كشيدن اين مهار مى توان #حيوان را از حركت باز داشت و با كشيدن به يك سو مى توان آن را به همان سو هدايت كرد.
🔹تعبير به «لجام‌ها» و «زمام‌ها» اشاره به اين است كه بايد #لجام و #زمام مناسبى در خور #نفس_سركش تهيه شود، كه هم بتوان به وسيله آن او را از #گناهان باز داشت و هم به سوى #طاعت_پروردگار هدايت نمود. بسيارند كسانى كه #نفس خود را به لجام و #زمام نامناسب و #سستى مهار مى كنند، و به هنگام هيجان #شهوات، اين مهار از دست مى رود و آلوده #انواع_گناهان مى شوند.
🔹امّا با چه وسيله اى مى توان #نفس را مهار زد؟ در سخنان ديگرى كه از #امام_علی (علیه السلام) در غررالحكم و بحارالانوار نقل شده، پاسخ اين سخن را مى توان يافت. در حديثى، حضرت #قناعت را عامل #اصلاح_نفس مى شمرد و مى فرمايد: «اَعْوَنُ شَىْء عَلى صَلاحِ النَّفْسِ الْقَناعَةُ». [۱] در جاى ديگر #سخت_گرفتن بر #نفس را وسيله مهار او مى شمرد و مى فرمايد: «إذا صَعِبَتْ عَلَيْكَ نَفْسُكَ فَاصْعَبْ لَها تَذِلُّ لَكَ»؛ [۲] (هنگامى كه #نفس بر تو سخت گيرد تو هم [در طعام و استراحت و...] بر او سخت بگير تا رام تو شود). [۲]
پی نوشت:
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، چ دوم، ص ۲۰۴، ح ۳۶۷
[۲] همان، ص ۲۸۸، ح ۱۳۳
📕پيام امام امير المومنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ اول، ج ۸، ص ۵۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #طاعت #معصيت #گناه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️ماه بندگی
🔹 #انسان در این #دنیا مأمور به ساختن #سیرت_خویش است. او آمده است تا با #بندگی، صورتی برای #آخرتش بیاراید و خود را برای #ابدیت آماده کند. «سيرتی كاندر وجودت غالب است - هم بر آن تصوير، حشرت واجب است».
🔹«إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِی أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا» [۱] بهترین فرصت #خودسازی و تلاش برای رسیدن به #سیرتی_زیبا، استفاده از موسم ماه مبارک #رمضان است؛ چرا که فرمود: «عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ»؛ [۲] ازاین‌رو #سالک‌الی‌الله به تکاپو می‌افتد و #بدن خود را به زحمت می‌اندازد و پا روی #نفس میگذارد
🔹و #خواسته‌های‌خدا را بر خواسته‌های خود ترجیح میدهد: «هَل الدّينُ إِلاَّ التَّرجيحُ عِنْدَ الدَّوَرانِ؟!؛ آيا #دين جز ترجيح [آخرت بر دنيا و يا رضاى خدا بر هواى نفس و شيطان] هنگام دوران امر است؟!»؛ #دين‌دارى_انسان وقتى معلوم میشود كه بر سر دوراهى #دنيا و #آخرت، و متابعت #هواى_نفس و #شيطان و يا #بندگى_رحمان قرار گيرد».
🔹 #چشم از ناپاکیها می‌بندد و دست به‌سوی آن دراز نمیکند و #قلب خود را برای خدا خالی میکند. برای #قرب به محبوب به #مستحبات می‌پردازد: «امتثال نافله از امتثال فرايض اقوى است؛ يعنى اگرچه مُمْتَثَل در فريضه اقوى است، ولى امتثال و اظهار #عبوديت و عبديّت در نوافل، اقوى از فرايض است». خلاصه آنکه #سالک در این ماه رهسپار جاده #بندگی میشود.
پی نوشت‌ها؛
[۱]بحارالأنوار ج۶۸ ص۲۲۱
[۲]عيون أخبارالرضا ج۱ ص۲۹۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«هواپرستى» انسان را به چه سرانجامى مى رساند؟
🔹#هواپرستى سرچشمه #غفلت از خدا و خلق خدا است؛ «هواپرستی» عامل بیگانگى از همه اصول اخلاقى است، و بالاخره هواپرستى، انسان را در خویشتن فرو مى برد، و از همه حقایق جهان دور مى سازد.
یک #انسان_هواپرست جز به اشباع شهوات خویش نمى اندیشد، #آگاهى، #گذشت، #ایثار، #فداکارى و #معنویت براى او مفهومى ندارد. رابطه این دو با هم در آیات #قرآن به خوبى بازگو شده است؛ آنجا که در آيه ۲۸ سوره کهف مى فرمايد:
🔹«وَ لا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُرِیدُ زِینَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا» (هرگز چشم هاى خود را از این #گروه_باایمان، اما ظاهراً فقیر، برمگیر؛ و به خاطر #زینتهاى_دنیا به این مستکبران از خدا بى خبر، دیده میفکن). «وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا». (و از آنها که #قلبشان را از یاد خود #غافل ساختیم اطاعت مکن). «وَ اتَّبَعَ هَواهُ» (از آنها که پیروى #هواى_نفس کردند). «وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً» (همانها که همه کارهایشان #افراطى است و خارج از رویه و توأم با #اسرافکارى). در اینجا نخست، #غفلت از خدا مطرح است و به دنبال آن پیروى از #هوا، و جالب این که: نتیجه آن #افراط_کارى هم به طور مطلق ذکر شده است.
🔹چرا #هواپرست، همیشه گرفتار #افراط است؛ شاید یک دلیلش این باشد که: #طبع_آدمى در لذت هاى مادى همیشه رو به افزون طلبى مى رود، کسى که دیروز از فلان مقدار مواد مخدر نشئه مى شد، امروز با آن مقدار نشئه نمى شود، و باید تدریجاً بر مقدار آن بیفزاید. کسى که دیروز، یک قصر مجهز چند هزار مترى او را سیر مى کرد، امروز براى او یک امر عادى است، و به همین ترتیب، در همه شاخه هاى هوا و #هوس، دائما رو به #افراط گام برمى دارند، تا خود را #هلاک و نابود کنند.
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج ۱۲، ص ۴۶۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #هوای_نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «مشارطه» كه برای جهاد با نفس لازم است چيست؟
🔹علمای‌اخلاق براى #جهاد_با_نفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است و یکی از آنها #مشارطه است. درباره «مشارطه» فرموده اند #عقل_انسان مثل تاجر است، #عمر و وقت خود را میدهد تا #اعمال_صالح و نيكو كسب كند، واين اعمال صالح با #تزكيه_نفس حاصل میشود، ربح و سود او تزكيه نفس است؛ زيرا به سبب آن به فلاح و #رستگارى میرسد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا - وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا» (#رستگار شد كسى كه #نفس را تزكيه و پاك كرد، و متضرّر شد كسى كه آن را تباه كرد).
🔹در اين معامله، #عقل شريكى دارد بنام #نفس و بايد مثل شريكها در معاملات دنيوى با او برخورد شود. اول از همه بايد با او #شروطى در نظرگرفت كه مبادا #خيانت كند و سرمايه را به باد فنا دهد، چنانكه شريك جنايتكار ممكن است در امور دنيوى چنين كند و اين شرط كردن، [همان] #مشارطه است. اين تجارت سودش #بهشت و رسيدن به «سدرة المنتهى» و بودن با انبيا و شهداست. پس دقت در محاسبه و دقت در كار اين #شريك_نفسانى، بايد بيشتر از دقت در ربح و سود دنيوى باشد؛ زيرا سودها قابل مقايسه نيست.
🔹#ربح_اخروى، خيریست كه دوام دارد و #ربح_دنيوى دوام ندارد، و گفته اند: «لَا خَيرَ فِى خَيرٍ لَايَدُومُ بَل شَرٌّ لَايَدُومُ خَيرٌ مِنْ خَيرٍ لَايَدُومُ» (در #امر_خيرى كه دوام ندارد خير و بركتی نيست؛ بلكه شرّى كه دوام ندارد بهتر از خيری است كه دوام ندارد)؛ زيرا شرّى كه دوام ندارد وقتى قطع شد، شادى به همراه دارد، چون شرّ پشت سر گذاشته شد، ولى خيرى كه دوام ندارد، تأسف را به خاطر انقطاعش به همراه دارد! پس هر صاحب نفسى نبايد #غافل باشد كه هر نَفَسى از عمر، گوهر گرانبهایی است كه عوض ندارد و ممكنست گنجى از گنجهاى بهشتى باآن بدست آيد كه #نعمتش ابدى است.
🔹بنابراين هرشخصى بايد وقتى از نمازصبح فارغ شد، ساعتى با نفسش خلوت كند، براى #مشارطه آن چنانكه تاجر با شريكش میكند وبه نفس بگويد به جز كالاى #عمر چیز دیگری ندارم، و اگرآن [كالا] از بين رود، سرمايه ام از بين رفته، و از تجارت مأيوس میشوم، و ربحى و #سودى به دست نمى آورم. خداوندامروز را به من مهلت داده، و اگر میمُردم از خدا میخواستم مرا به اندازه يكروز به دنيا برگرداند، تا #عمل_صالح انجام دهم، پس فرض كن مُرده اى و امروز برگشته اى، و به تو مهلت داده شده، پس بپرهيز از اينكه اين روز پرقيمت را ضايع كنى.
🔹در احوال يكى از زهاد است كه گويند قبرى كنده بود و صبحها در آن مى خوابيد و آيه «رَبِّ ارجِعُونِى - لَعَلِّى اَعْمَلُ صَالِحاً فِيمَا تَرَكتُ» را میخواند؛ يعنى سخن كسانى را كه در قيامت از خدا میخواهند به دنيا برگردند، و عمل صالح انجام دهند را میگفت و بلند میشد، و به خود میگفت: تو امروز به دنيا برگردانده شدى، برو ببينم چه کار میكنى! در خبرى آمده «براى بنده درهر شبانه روز ۲۴ خزانه پشت سر هم است كه خزانه اى از آن باز میشود، و ميبيند پر از نور است كه در اثر #اعمال_صالح است كه در آن موقع انجام داده، خوشحال میشود،
🔹بقدرى كه اگرآن خوشحالى را بين اهل آتش توزيع كنند، به وحشت مى افتند، سپس خزانه و جعبه ديگرى باز میشودكه سياه و تاريك است، و بوى بد از آن بلند میشود، و آن ساعتى است كه #عصيان خدا كرده و آنچنان ترس و فزعى به او دست میدهد كه اگر بين اهل بهشت تقسيم شود، عيش آنها را از بين مى برد، و جعبه اى ديگر باز میشود كه خالى است، نه مايه خوشحالى و نه ناراحتى است و آن ساعتى است كه خوابيده و #غافل بوده يا مشغول به مباحات دنيوى بوده، پس حسرت میخورد و متضرّر میشود».
🔹به #نفس بگو امروز خزائن ۲۴گانه را خالى مگذار، و مرا به كسالت و بيحالى مينداز و مغبون و حسرت بارم مكن، كه خداوند فرموده: «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ» (روزى شمارا جمع میكند براى روز جمع شدن [كه روزقيامت باشد] و آن، #روز_خسران و ضرراست). اين سفارشات براى خود نفس بود، سپس سفارشى به نفس در مورد #اعضاء_هفتگانه كند: چشم و گوش و زبان و شكم و فرج [كنايه از شهوت جنسى] و دست و پا به اين كه اينها خدمتكاران و رعيّت تو هستند كه با اينها تجارت میكنى.
🔹براى #جهنم هفت درب است كه براى هر دربى عده اى از مردم مشخص شده اند كه وارد شوند، و اين هفت درب براى كسانى است كه با اعضاء هفتگانه عصيان كنند. پس #چشم را از نظر به نامحرم بپوشان و نظر تحقیرآمیز به مؤمنى مكن، بلكه نظرى زائد بر ضرورت مكن. خداوند همچنان كه از كلام زيادى بازخواست كند، از نظر زيادى نيز سؤال كند، و همينطور براى هر عضوى خصوصاً #زبان و #شكم توصيه به نفس كند.
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش چ۱ ج۲ص۲۸۷
منبع: وبسایت آیت الله مکارم شیرازی
#مشارطه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا «جهاد با نفس» بزرگتر و بالاتر از «جهاد با دشمن» است؟
🔸از #امام_صادق (عليه السلام) نقل شده كه #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) لشكرى را به جنگى فرستادند وقتى بازگشتند، فرمودند: «مَرحَباً بِقَومٍ قَضَوا الجِهَادَ الاَصغَرَ وَ بَقِىَ عَلَيهِمُ الجِهَادُ الاَكبَرُ فَقِيلَ: يَا رَسُولُ اللهِ مَا الجِهَادُ الاَكبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفسِ» [۱] (آفرين به گروهى كه #جهاد_اصغر را تمام كردند و باقى ماند بر آنها #جهاد_بزرگتر، پس گفته شد: يا رسول الله [اين همه سختى و مشقت و مجروح و كشته در جنگ است چه چيزى بالاتر از اين است] #جهاد_اكبر چيست؟ فرمودند: مبارزه و #جهاد_با_نفس!).
💠در اينجا به اختصار اشاره مى شود به چند جهت كه چرا #جهاد_با_نفس نسبت به جهاد با دشمن خارجى بزرگتر و اكبر است؟
1⃣«از جهت مدّت»
🔹از جهت مدّت، #جهاد_با_نفس بيشتر است. ظاهراً بعد از زمان #امام_مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) جنگى به عنوان #جهاد_اصغر نباشد؛ ولى #جهاد_با_نفس هست، و بر فرض هم كه بعد از حضرت جهادى باشد، در هر زمان بطور ممتد جهاد خارجى نيست، پس #جهاد_درونى از نظر مدّت بيشتر و اكبر است.
2⃣«از جهت عُدّه»
🔹#عُدّه يعنى «وسيله». وسيله هاى جنگى در هر زمان محدود است و به تناسب آن زمان بايد اسلحه هایى بدست گرفت؛ ولى جنگ درونى و #جهاد_اكبر وسيله مخصوصى ندارد، بايد از كلمات انبياء (عليهم السلام) و اولياء و تاريخ گذشتگان وسيله جنگى براى مبارزه با #نفس_امّاره استخدام كرد هر وسيله اى كه بود: «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ». [۲]
3⃣«از جهت عِدّه»
🔹#عِدّه يعنى «نفرات». در جنگ معمولا جوانها و در سن مخصوصى به جنگ دشمن خارجى مى روند؛ مثلا از پنجاه ميليون، دو ميليون نفر، ولى در جنگ با #دشمن_درون، از پنجاه ميليون، پنجاه ميليون نفر جنگ مى كنند. جنگ با #دشمن_داخلى هميشه مشكلتر و بزرگتر از جنگ با #دشمن_خارجى است؛ هم چنانكه در #قرآن عتاب‌ها نسبت به #منافقين كه از داخل مبارزه مى كنند، بيشتر از كفّار است؛ و اين همان است كه #پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «دشمن ترين دشمنان، دشمنى است كه بين دو پهلوى تو است، يعنى #دشمن_داخلى كه #نفس است».
4⃣«جنگ با دشمن داخلى و جهاد نفسانى پشتوانه جهاد خارجى است»
🔹كسى كه بر #خصمِ_درون پيروز است، مبارزه با #خصم_برون برايش آسانتر است؛ ولى كسى كه اسيرِ لانه و دانه و همسر است، نمى تواند آن طور كه بايد و شايد با #دشمن بجنگد. در جنگ آمريكا با ويتنام، آمریکایی ها پانصد هزار نفر سرباز كار كرده وارد عمل كردند، و براى روحيه دادن به آنها با هواپيماها مشروبات الكلى و زنهاى خواننده فرستادند؛ ولى در دوران جنگ تحميلى با عراق ديديم كه چگونه #نماز و #دعا و #جهاد_با_نفس به رزمندگان روحيه مى داد! آرى بايد روحيه و پشتوانه از درون و از ميدان #مبارزه_با_نفس باشد نه از برون.
5⃣«اهميت جهاد به اهميت و قدرت دشمن است»
🔹جنگ با يك كشور كوچك آسانتر است تا با يك كشور بزرگ؛ زيرا #دشمن هر چه قويتر باشد جنگ با آن مشكلتر است، و #نفس و هم پيمان آن #شيطان، قوی ترين دشمنان عالم هستند.
6⃣«از حيث نتيجه»
🔹نتيجه جهاد با دشمن خارجى يا پيروزى است يا شهادت، كه هر كدام باشد در مسير الهى (اِحدَى الحُسنَيَين) است، ولى نتيجه #جهاد_با_نفس و پيروزی در آن ميدان، رسيدن به #نفس_مطمئنه است و رضاى بنده از خدا و رضايت او از بنده «يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ - ارْجِعِى إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً - فَادْخُلِى فِى عِبَادِى - وَ ادْخُلِى جَنَّتِى» [۳] (اى #نفس_مطمئنه [و اى كسى كه به اين مقام رسيده اى] به سوى پروردگارت برگرد، در حالى كه راضى هستى، و #خدا از تو راضى است، پس داخل بندگان من شو و داخل #بهشت من شو).
پی نوشت:
[۱] منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج ۶، ص ۱۳۲
[۲] قرآن کریم، سوره انفال، آیه ۶۰
[۳] همان، سوره فجر، آیات ۲۷ الی ۳۰
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، تهيه و تنظيم، اکبر خادم الذاکرین، نسل جوان، چ ۱، ج ۲، ص ۲۸۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #جهاد #جهاد_اكبر #جهاد_با_نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️قوای نفسانی (بخش اول)
🔸#نفس دارای قوای سه گانه #شهويه، #غضبيه و #عاقله است، که هر يک تأمين بخشی از نيازهای انسان را بر عهده دارند. همه قوای بشری برای حکمت و غرض و هدفی آفريده شده اند و هر کدام سهم بسزايی برای رساندن #انسان به کمال مطلوبش دارند؛ آنچه مهم است «جهت دادن» و «تربيت کردن» و «شکوفا نمودن» اين قواست، به گونه ای که هر کدام نقش خود را به شکل بايسته و شايسته در ترقی و تعالی انسان ايفا کنند. در زير به تعريف و نيز بيان حالت اعتدال و افراط و تفريط هر يک از اين قوا می‌پردازيم.
💠«قوه شهويه»
🔹در حقيقت، اين قوه، عهده دار #جلب_منافع برای انسان است که به آن #نفس_بهيمی نيز گفته ميشود، و مبدأ امور شهوانی است و اشتياق لذت بردن از خوردنی‌ها و آشاميدنی‌ها و امور جنسی را دارد. فايده اين قوه، حفظ و ادامه حيات بدن است که وسيله تحصيل کمال برای نفس می‌باشد؛ و در صورتی که به درستی از اين قوه استفاده شود و افراط و تفريط در آن صورت نگيرد، فضيلتی به نام #عفّت از آن به وجود می آيد که به تعبير فيلسوفان و عالمان اخلاقی، يکی از چهار جنس فضيلت شمرده می شود. [۱]
💠«قوه غضبيه»
🔹وظيفه و مسئوليت اين قوه، #دفع_ضرر از انسان است و به اعتباری، به آن #نفس_سَبُعی نيز می‌گويند که مبدأ غضب و دليری و اقدام بر اعمال و شوق تسلّط و تصرّف، برتری و رسيدن به جاه بيشتر است. فايده اين قوه اين است که زياده روی، تندی قوای شهوی و شيطانی را در هم می‌شکند، و در صورتی که در جای خود از آن استفاده گردد و افراط و تفريطی در آن صورت نپذيرد، فضيلت #شجاعت از آن پديد می آيد و اگر به شکل افراط و زياده روی مورد بهره برداری قرار گيرد، رذيلت تهوّر و #درنده_خويی از آن به وجود می آيد، و اگر هيچ کارکردی نداشته باشد و در آن تفريط شود، رذيلت #جبن از آن پديد می آيد. [۲]
💠«قوای عاقله»
🔹همان #قوه_تفکر و ادراک است که به آن #نفس_ملکی و فرشته‌ای نيز می‌گويند که مبدأ ادراک حقايق و جدايی بين نيکی ها و بدی هاست، و نيز #انسان را به #نيکی فرمان میدهد و از #زشتی بر حذر می‌دارد، و در صورتی انسان به سمت #ترقی و #تعالی پيش می‌رود که به امر و نهی #عقل عمل نمايد. فايده اين قوه اين است که #حقايق را ادراک ميکند و آدمی را به کارهای نيک فرمان ميدهد و از صفات زشت باز می‌دارد. [۳]
🔹در صورتی که از اين قوه به صورت صحيح و معتدل بهره برداری شود فضيلت #حکمت از آن به وجود می آيد؛ اما هنگامی که #افراط و زياده روی در آن صورت گيرد، رذيلت #جربزه و #سفسطه را به دنبال خواهد داشت. چنين شخصی در اين حالت در تمام امور، حتی يقينيات و امور ضروری نيز شک و ترديد میکند و در شک خود باقی می‌ماند؛ چنان که در تفريط و کوتاهی نسبت به آن قوه، رذيلت ديگری به نام «غباوت» و #جهل_مرکب پديد خواهد آمد که اساس و پايه بسياری از زشتی ها، نزاع ها و اختلافات می‌گردد. [۴]
🔹در برابر آن #قوه_عامله وجود دارد که از #عقل_عملی به دست می آيد، به هر حال از قوه عامله نيز، مانند عاقله، در صورتی که به اعتدال از آن بهره گرفته شود، فضيلت #عدالت، و افراط و تفريط در آن، دو رذيلت #ظلم و #انظلام (ظلم پذيری) را به وجود می آورد. [۵] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] گزيده کتاب جامع السعادات (ترجمه سيد جلال الدين مجتبوی) ص ۱۷۴ ـ ۲۴۴
[۲] همان، ص ۱۰۳ ـ ۱۷۳
[۳] همان، ص ۷۱ ـ ۱۰۱
[۴] همان، ص ۷۱ ـ ۱۰۱
[۵] همان، ص ۵۲ ـ ۶۳
نویسنده: رضا رمضانی (اخلاق و عرفان)، ص ۷۴ - ۷۸
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#نفس #انسان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️قوای نفسانی (بخش دوم و پایانی)
🔸#نفس دارای قوای سه گانه #شهويه، #غضبيه و #عاقله است که هر يک تأمين بخشی از نيازهای انسان را بر عهده دارند. همه قوای بشری برای حکمت و غرض و هدفی آفريده شده اند و هر کدام سهم بسزایی برای رساندن #انسان به کمال مطلوبش دارند؛ آنچه مهم است جهت دادن و تربيت کردن و شکوفا نمودن اين قواست، به گونه ای که هر کدام نقش خود را به شکل بايسته و شايسته در ترقی و تعالی انسان ايفا کنند. در این بخش به راه ايجاد اعتدال در قوا و شیوه های عملی آن می‌پردازیم.
💠«راه ايجاد اعتدال در قوا»
🔹برای #اعتدال اين قوا بايد همه آنها را «تحت تدبير و کنترل عقل و شرع» در آورد. در روايات معتبری که از #امامان_معصوم (عليهم السلام) رسيده است، مطالب ارزنده ای در اين خصوص وجود دارد.
💠«شيوه های عملی ايجاد اعتدال»
🔹مراعات اموری که در ادامه آورده میشود، برای کمک به عقل و ايجاد بستر مناسب برای تعديل قوا مفيد است: ۱) همنشينی با #نيکان و معاشرت با کسانی که از #فضايل_اخلاقی برخوردارند و نيز اجتناب و پرهيز از همنشينی با #بدکاران و کسانی که دارای اخلاق زشت و ناپسند هستند؛ زيرا معاشرت با هرکس قويترين انگيزه برای خو گرفتن به صفات و اخلاق اوست. ۲) به کار بردن قوا در راه کسب #صفات_شريف و مواظبت و مداومت بر اعمال و افعالی که آثار و نتايج آن، تحصيل فضايل است؛ همچنان که اگر کسی بخواهد ملکه جود و سخاوت را در خود حفظ کند، بايد #انفاق مال و بذل و بخشش را همواره ادامه دهد و بر #نفس_خويش، در زمانی که به طرف بخل و امساک می‌رود، تسلط داشته باشد.
🔹۳) بايد هنگام اقدام بر هر عملی، #تفکّر و #تأمل نمايد و مواظب باشد که هيچ کاری را بدون توجّه به آثار آن انجام ندهد و در صورت روی آوردن به #رذايل، خود را #تنبيه و تأديب نمايد. ۴) از ديدن و شنيدن و تخيل آن چه #شهوت و #غضب را بر می انگيزد به شدت پرهيز نمايد، و زمانی که بالطبع آن دو قوه به جنبش در آمدند، در بهره گيری از آن به اندازه ای که طبيعت بشری اقتضا میکند اکتفا نمايد و از آنچه به سلامت تن و روان او صدمه وارد میکند پرهيز نمايد؛ البته ملاک و معيار بهره گيری معتدل از اين قوا، #عقل و #شرع است. ۵) بايد #عيوب_پنهانی خود را با جستجو و بررسی و محاسبه به دست آورد و پس از آگاهی، در ريشه کن ساختن آن کوشش فراوان نمايد. در مجموع، بايد با #تمرين و تکرار عمل اخلاقی، از اين #قوای_سه‌گانه که در این نوشتار بدانها پرداخته شد، برای تحقق #فضيلت بهره گيرد و زمينه #رذيلت را فراهم نسازد. [۱]
پی نوشت؛
[۱] برای مطالعه بيشتر ر.ک: گزيده کتاب جامع السعادات (ملا مهدی نراقی) ترجمه سيد جلال الدين مجتبوی، ص ۶۷ به بعد؛ و روش خودسازی (جمعی از نويسندگان)؛ و اخلاق عملی (مهدوی کنی)، ج۱، و مقالات (محمد شجاعی)، ج۲و۳
نویسنده: رضا رمضانی - اخلاق و عرفان، ص ۷۴ - ۷۸
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام علی» (علیه السلام) در حکمت ۲۱۱ «نهج البلاغه»، در تبیین خطرات تبعيت از هواپرستی چه می فرماید؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از حکمت ۲۱۱ #نهج_البلاغه مى فرمايد: «وَ كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِيرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِيرٍ» (چه بسا #عقل‌ها كه در چنگالِ #هوا و #هوس هاى حاكم بر آنها اسيرند). به یقین خداوند دو نيرو به انسان بخشيده است: يكى نيروى #عقل كه خوب و بد را با آن تشخيص مى دهد و راه و چاه را مى شناسد و ديگرى «انگيزه هاى مختلف نفسانى» است، كه آن هم در حد #اعتدال براى بقاى انسان ضرورى است؛ خواه علائق جنسى باشد يا علاقه به مال و ثروت و مقام و قدرت؛
🔹اما هنگامى كه اين انگيزه ها #طغيان كنند و به صورت هوا و #هوسِ_سركش درآيند، #عقل را در چنگال اسارت خود مى گيرند، به گونه اى كه گاه از تشخيص واضح ترين مسائل باز مى ماند و گاه دست به كارهايى مى زند كه يك عمر بايد جريمه و كفاره آن را بپردازد. به همين دليل در «آيات قرآن» و «روايات اسلامى» هشدار زيادى به اين موضوع داده شده است.
🔹#قرآن_مجيد مى فرمايد: «أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللهُ عَلَى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ» [۱] (آيا ديدى كسى را كه معبود خود را #هواى_نفس خويش قرار داده و خداوند، او را با آگاهى [بر اين كه شايسته هدايت نيست] گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده اى قرار داده است؟! با اين حال، غير از خدا چه كسى مى تواند او را هدايت كند؟! آيا متذكّر نمى شويد؟!).
🔹در حديثى از #اميرالمومنين (عليه السلام) در غررالحكم مى خوانيم: «غَلَبَةُ الْهَوى تُفْسِدُ الدِّينُ وَ الْعَقْلَ» [۲] (غلبه #هواى_نفس، هم دين انسان را فاسد مى كند و هم عقل او را). همچنین آن حضرت در حدیث دیگری می فرماید: «حَرَامٌ عَلَى كُلِّ عَقْلِ مَغْلُولٍ بِالشَّهْوَةِ أنْ يَنْتَفِعَ بِالْحِكْمَةِ» [۳] (بر تمام #عقل هايى كه در چنگال #شهوت، اسيرند حرام است كه از #علم و دانش بهره مند شوند).
🔹به يقين #عقل‌ها متفاوت اند؛ بعضى به اندازه اى نيرومندند كه هيچ انگيزه اى از #هوای_نفس نمى تواند بر آن چيره شود، و گاه چنان ضعيف است كه با مختصر طغيانِ شهوت از كار مى افتد، همین گونه #هوای_نفس نيز درجات و مراتب مختلفى دارد و بدترين نوع آن، گرفتاری اندیشه های #حاكمان يك جامعه در اسارت هوای نفس‌شان است؛ آنان #جامعه را به سوى #بدبختى پيش برده و دين و دنياى مردم را ملعبه هوای نفس سازند.
پی نوشت‌ها؛
[۱] سوره جاثیه، آيه ۲۳
[۱] تصنيف غررالحكم و دررالكلم، دفتر تبليغات، قم، چ ۱، ص ۶۴
[۲] غررالحكم و دررالكلم، دارالكتاب الإسلامی، قم، چ ۲، ص ۳۵۰، قصار ۳۶
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلاميه، چ ۱، ج ۱۳، ص ۶۲۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #هوس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد