✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام علی» (علیه السلام) در خطبه ۳۲۷ نهج البلاغه، چه راهکاری برای مهار «نفس سرکش» ارائه می دهند؟
🔹#امام_علی (علیه السلام) در خطبه ۳۲۷ #نهج_البلاغه می فرماید: «امْرُؤٌ أَلْجَمَ نَفْسَهُ بِلِجَامِهَا، وَ زَمَّهَا بِزِمَامِهَا، فَأَمْسَكَهَا بِلِجَامِهَا عَنْ مَعَاصِی اللهِ، وَ قَادَهَا بِزِمَامِهَا إِلَى طَاعَةِ اللهِ» [۱] (انسان بايد #نفس_سركش را با لگام [تقوا] مهار كند و #افسار آن را در اختيار گيرد، و به وسيله اين لگام او را از #معصيت خدا باز دارد، و با اين زمام به سوى اطاعت فرمان حق رهبرى كند».
🔹#امام (علیه السلام) در این جملات، #نفس_انسانى را به «مركب سركشى» تشبيه كرده، كه اگر «لجام مناسبى» نداشته باشد، انسان را به #پرتگاههای_گناه مى كشاند و از مسير طاعت منحرف مى كند. معمولاً براى مهار كردن مركب هاى سركش از دو وسيله استفاده مى شود: يكى #لجام كه طناب يا فلزى است كه در دهان حيوان گذارده مى شود و با طنابى بسته شده و در دست كسى كه سوار مركب است قرار مى گيرد؛
🔹و #زمام آن ريسمانى است كه از سوراخى كه در بينى حيوان است مى گذرانند، و به وسيله طنابى به دست سواركار مى دهند؛ و از آنجايى كه هم دهان حيوان و هم بينى حيوان جاى حساسى است، با كشيدن اين مهار مى توان حيوان را از حركت باز داشت و با كشيدن به يك سو مى توان آن را به همان سو هدايت كرد.
🔹تعبير به #لجام‌ها و #زمام‌ها اشاره به اين است كه بايد لجام و زمام مناسبى در خور #نفس_سركش تهيه شود، كه هم بتوان به وسيله آن او را از گناهان باز داشت و هم به سوى طاعت پروردگار هدايت نمود. بسيارند كسانى كه #نفس خود را به لجام و زمام نامناسب و سستى مهار مى كنند، و به هنگام هيجان #شهوات، اين مهار از دست مى رود و آلوده انواع #گناهان مى شوند.
🔹امّا با چه وسيله اى مى توان #نفس را مهار زد؟ در سخنان ديگرى كه از #امام_علی (علیه السلام) در غررالحكم و بحارالانوار نقل شده، پاسخ اين سخن را مى توان يافت. در حديثى، حضرت #قناعت را عامل #اصلاح_نفس مى شمرد و مى فرمايد: «اَعْوَنُ شَىْء عَلى صَلاحِ النَّفْسِ الْقَناعَةُ». [۱] در جاى ديگر #سخت_گرفتن بر #نفس را وسيله مهار او مى شمرد و مى فرمايد: «إذا صَعِبَتْ عَلَيْكَ نَفْسُكَ فَاصْعَبْ لَها تَذِلُّ لَكَ» [۲] (هنگامى كه #نفس بر تو سخت گيرد تو هم [در طعام و استراحت و...] بر او سخت بگير تا رام تو شود). [۲]
پی نوشت:
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، چ دوم، ص ۲۰۴، ح ۳۶۷
[۲] همان، ص ۲۸۸، ح ۱۳۳
📕پيام امام امير المومنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ اول، ج ۸، ص ۵۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #گناه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️امید به شفاعت، عامل اشتیاق به طاعت، نه معصیت
🔹آیاتی در #قرآن_کریم درباره #شفاعت وارد شده است که با توجه به آنها نمی‌توان برای انسان آرامش پیدا شود؛ خداوند می‌فرماید: «مَنْ ذَا الَّذی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلّا بِإِذْنِه» و می‌فرماید: «وَ لا یَشْفَعُونَ الّا لِمَنِ ارْتَضی» و امثال آن،
🔹که در عین حال که #شفاعت ثابت است، لکن نصیب چه اشخاصی و چه گروهی و با چه شرایطی و در چه وقت شامل حال می‌شود، امری است که نمی‌توان #انسان را مغرور و جری کند. امید به #شفاعت داریم، لکن این امید باید ما را به سوی #اطاعت حق‌تعالی کشاند، نه #معصیت.
بخشی از نامه اخلاقی و عرفانی حضرت امام به حاج سیداحمد خمینی ۶۱/۰۲/۰۸
منبع: سایت جامع امام خمینی (ره)
#امام_خمینی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چگونه «ریا» را از وجودمان ریشه کن کنیم؟
🔹راه مبارزه با #ريا_كارى، مانند همه اخلاق و اعمال مذموم و ناپسند، دو چيز است: نخست توجّه به #علل و #ريشه هاى آن براى خشكانيدن و نابود كردن آنها، و سپس مطالعه در پيامدهاى آن براى آگاه شدن از #عواقب_دردناكى كه در انتظار آلودگان به اين اخلاق مذموم است. ريشه #ريا همان «شرك افعالى» و عدم توجّه به «حقيقت توحيد» است.
🔹اگر پايه هاى «توحيد افعالى» در درون جان ما محكم شود و بدانيم عزّت و ذلّت و روزى و نعمت به دست #خدا است، و دل هاى مردم نيز در اراده و اختيار اوست، هرگز به خاطر جلب رضاى اين و آن اعمال خود را آلوده به #ريا نمى كنيم! اگر به يقين بدانيم كسى كه با خداست همه چيز دارد، و كسى كه از او جداست فاقد همه چيز است؛
🔹و به مصداق آيه شريفه «إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ ۖ وَ إِنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ ۗ وَ عَلَى اللهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ». [۱] (اگر #خدا شما را یاری کند، هیچ کس بر شما چیره و غالب نخواهد شد، و اگر شما را واگذارد، چه کسی بعد از او شما را یاری خواهد داد؟ و #مؤمنان باید فقط بر خدا #توکل کنند)؛
🔹و اگر به اين حقيقت قرآنى توجّه كنيم كه تمام #عزّت نزد #خدا و به دست خداست: «الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاء مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَ يَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ العِزَّةَ للهِ جَمِيعًا». [۲] (آيا كسانى كه با #دشمنان_خدا طرح دوستى مى ريزند مى خواهند عزّت و آبرو نزد آنها كسب كنند، با اين كه همه #عزّت‌ها از آن #خداست». آرى! اگر #ايمان به اين امور در اعماق جان مستقر شود دليلى ندارد كه انسان براى جلب توجّه مردم و كسب وجاهت و آبرو يا جلب اعتماد آنها خود را آلوده به #اعمال‌نفاق‌آلود كند!
🔹بعضى از علماى اخلاق گفته اند ريشه اصلى #رياكارى حبّ جاه و مقام است، كه اگر آن را تشريح كنيم به سه اصل باز مى گردد: «علاقه به ستايش مردم»، «فرار از مذّمت و نكوهش آنها»، و «طمع ورزيدن به آنچه در دست مردم است». سپس مثالى براى آن در مورد جهاد فى سبيل الله مى زنند كه انسان گاه به جهاد مى رود براى اينكه مردم از شجاعت و قهرمانى او سخن بگويند، و گاه به جهاد مى رود تا او را به ترس و جُبن متّهم نسازند، و گاه به خاطر به چنگ آوردن غنائم جنگى قدم در ميدان مى گذارد!
🔹تنها كسى مى تواند از جهادش بهره بگيرد كه براى عظمت آئين حق و دفاع از دين خدا پيكار كند. اين از يكسو، و از سوى ديگر، هنگامى كه انسان به آثار مرگبار #رياكارى بينديشد كه: #ريا همچون آتش سوزانى است كه در خرمن #اعمال_انسان مى افتد و همه را خاكستر مى كند؛ نه تنها #عبادات و #طاعات انسان را بر باد مى دهد، بلكه #گناه_عظيمى است كه مايه روسياهى صاحب آن در دنيا و آخرت است.
🔹#ريا همچون موريانه اى است كه ستون هاى كاخ #سعادت_انسان را از درون تهى مى كند و بر سر صاحبش ويران مى سازد. #رياكارى نوعى كفر و نفاق و شرك است. #رياكارى شخصيّت انسان را در هم مى كوبد و آزادگى و حريّت و كرامت انسانى را از او مى گيرد و «بدبخت‌ترين مردم در قيامت #رياكاران هستند»! توجّه به اين حقايق، اثر باز دارنده مهمّى بر «رياكاران» دارد.
🔹اين نكته نيز قابل توجّه است كه پنهان كردن نيّت هاى آلوده به #ريا، براى مدّت طولانى ممكن نيست، و #رياكاران غالباً در همين دنيا شناخته و #رسوا مى شوند، و از لابه‌لاى سخنان و رفتار آنها آلودگى نيّت آنها فاش مى شود، و ارزش خود را نزد خاصّ و عام از دست مى دهند؛ توجّه به اين معنى نيز اثر باز دارنده مهمّى دارد. لذّتى كه از #عمل_خالص و #نيّت_پاك به انسان دست مى دهد، با هيچ چيز قابل مقايسه نيست، و همين امر براى #خلوص_نيّت كافى است.
🔹بعضى از علماى اخلاق گفته اند: يكى از طرق درمان عمل #ريا اين است كه انسان تلاش براى پنهان نگاه داشتن #عبادات و #حسنات خود كند، و به هنگام عبادت در را بر روى خود ببندد، و هنگام #انفاق و كارهاى خير ديگر سعى بر كتمان آن نمايد تا تدريجاً به اين كار عادت كند. ولى اين به آن معنا نيست كه از شركت در جمعه و جماعت و مراسم حج و اعمال دسته جمعى ديگر خوددارى نمايد كه آن نيز ضايعه اى است بزرگ!
پی نوشت‌ها؛
[۱] قرآن کریم، سوره آل عمران، آيه ۱۶۰
[۲] همان، سوره نساء، آیه ۱۳۹
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن أبیطالب(ع)، قم، چ اول، ۱۳۷۷ه.ش، ج ۱، ص ۲۹۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#ريا #ریاکار #ریاکاری
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️امام موسی كاظم (عليه السلام):
🔸«كانَ لُقمانُ عليه السلام يَقولُ لاِبنِهِ: «...يا بُنَيَّ، خُذ مِنَ الدُّنيا بُلغَةً، و لا تَدخُل فيها دُخولاً يَضُرُّ بِآخِرَتِكَ، و لا تَرفُضها فَتَكونَ عِيالاً عَلَى النّاسِ».
🔹«#لقمان همواره به پسرش میگفت: «...پسرم! از #دنيا به اندازه كفايت (نياز) برگير، و آنچنان در #دنيا فرو نرو كه به #آخرتت زيان رسانَد، و چنان هم رهايش مكن كه #سربار_مردم گردى».
📕بحارالأنوار، ج ۱۳، ص ۴۱۶ ح ۱۰
#امام_كاظم
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«نماز» چه جایگاهی در بین اعمال دارد و چرا باید «نماز» بخوانیم؟ (بخش چهارم و پایانی)
🔸از آنجا که برای #نماز اهمیت زیادی در #آیات و #روایات بیان شده است، پاسخ به این سؤال که «چرا باید #نماز بخوانیم؟» نیز اهمیت زیادی دارد. در اینکه هر #انسانی لازم است ساعاتی از شبانه روز را با #پروردگار خود راز و نیاز داشته باشد شکی نیست؛ اما ما معتقدیم بهترین روش راز و نیاز با خداوند #نماز است. ما می گوییم «نماز» ستون دين و معراج افراد با ايمان است و كسى كه #نماز را ترك كند رابطه ميان او و خدا قطع مى گردد. #نماز چيزى نيست كه #فلسفه‌اش بر كسى مخفى باشد، ولى دقت در متون #آيات و #روايات اسلامى ما را به ريزه كاری هاى بيشترى در اين زمينه رهنمون مى گردد:
9⃣«انگیزه مواظبت بر سایر اعمال»:
🔹#نماز علاوه بر شرایط صحت، شرايط قبول، يا به تعبير ديگر شرايط كمال دارد كه رعايت آنها نيز يك عامل مؤثر ديگر براى ترك بسيارى از #گناهان است. در كتب فقهى و منابع حديث، امور زيادى به عنوان موانع قبول نماز ذكر شده است؛ از جمله مساله #شرب_خمر است كه در روايات آمده: «نماز شرابخوار تا چهل روز مقبول نخواهد شد مگر اينكه توبه كند». [۱] و در روايات متعددى مى خوانيم: «از جمله كسانى كه نماز آنها قبول نخواهد شد پيشواى ستمگر است». [۲] و در بعضى از روايات نیز تصريح شده است كه #نماز كسى كه #زكات نمى پردازد، یا #غذای_حرام می خورد و... قبول نخواهد شد. پيدا است كه فراهم كردن اين شرايط قبولى تا چه حد سازنده است؟ [۳]
🔟«تقویت رو ح نظم و انضباط در انسان»:
🔹#نماز روح #انضباط را در انسان تقويت مى كند؛ چرا كه دقيقا بايد در اوقات معينى انجام گيرد كه تاخير و تقديم آن هر دو موجب بطلان نماز است؛ همچنين #آداب و #احكام ديگر در مورد نيت و قيام و قعود و ركوع و سجود و مانند آن كه رعايت آنها، پذيرش #انضباط را در برنامه هاى زندگى كاملا آسان مى سازد. همه اينها فوایدى است كه در #نماز، قطع نظر از مساله #جماعت وجود دارد، و اگر ويژگى جماعت را بر آن بيفزائيم - كه روح نماز همان جماعت است - بركات بى شمار ديگرى دارد كه اينجا جاى شرح آن نيست، بعلاوه كم و بيش همه از آن آگاهيم. [۴]
💠کلامی از امام رضا (علیه السلام) راجع به فلسفه نماز
🔹در زمينه فلسفه و اسرار #نماز حديث جامعى از امام رضا (علیه السلام) نیز نقل شده که به تنهایی می تواند پاسخ دقیقی برای سؤال مورد بحث ما باشد. امام (علیه السلام) در پاسخ نامه اى كه از #فلسفه_نماز و علت تشریع آن سؤال شده بود چنين فرمود: «علت #تشريع_نماز اين است كه توجه و اقرار به ربوبيت پروردگار است، و مبارزه با شرك و بت پرستى، و قيام در پيشگاه پروردگار در نهايت خضوع و نهايت تواضع، و اعتراف به گناهان و #تقاضای_بخشش از معاصى گذشته،
🔹و نهادن پيشانى بر زمين همه روز براى #تعظيم_پروردگار؛ و نيز هدف اين است كه انسان همواره هشيار و متذكر باشد، گرد و غبار فراموشكارى بر دل او ننشيند، مست و مغرور نشود، خاشع و خاضع باشد، طالب و علاقمند افزونى در مواهب دين و دنيا گردد. علاوه بر اينكه مداومت #ذكر_خداوند در شب و روز كه در پرتو #نماز حاصل مى گردد، سبب مى شود كه انسان، #مولا و #مدبر و #خالق خود را فراموش نكند، روح سركشى و طغيانگرى بر او غلبه ننمايد؛ و همين توجه به خداوند و قيام در برابر او، انسان را از #معاصى باز مى دارد و از انواع #فساد جلوگيرى مى كند». [۵]
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، ج ۸۴، ص ۳۱۷ و ۳۲۰؛ [۲] همان، ص ۳۱۸؛ [۳] تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دار الكتب الاسلامية، ۱۳۷۴ش، چ ۱۶، ج ۱۶، ص۲۹۲؛ [۴] همان، ج ۱۶، ص ۲۹۴؛ [۵] وسائل الشيعه، مؤسسة آل البيت(ع) لاحیاء التراث، ج ۳، ص ۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️دو مرحله لازم در اعتقاد به امامت ائمه علیهم السلام
🔹مرتبه اول در اعتقاد به #امامت_ائمه علیهم السلام، #التزام_قلبی به وصایت و خلافت ائمه اطهار علیهم السلام و سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به آنها به نام‌هایشان و نام پدران بزرگوارشان، و مرجعیت ایشان است.
🔹مرحله بعد، #التزام_عملی به متابعت از آنان است، نه اینکه #نماز بخوانیم و آنها و #امامت آنان را قبول نداشته باشیم، بلکه باید بدانیم که «نماز» را به ترتیب دستور آنها باید انجام دهیم. این #التزام_قلبی بر اصل #نماز مقدم است؛ زیرا فاسق تارک الصلاة (نه کافر) اگر در راه #ائمه علیهم السلام باشد، در راه نجات است؛
🔹برعکس کسی که به آنها اعتقاد نداشته باشد و از امامت #انحراف داشته باشد، هلاک است، اگر چه #نماز بخواند، چون اعتقادش خراب است. وای بر کسانی که مدعی قرب به خدا هستند، اما #ولیّ او را نمی‌شناسند!
📕در محضر بهجت، ج۱، ص۵۷
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن، «اسراف‌كاران» و «تبذير كنندگان» چگونه مجازات می شوند؟
🔹#اسراف و #تبذير به معناى وسيع كلمه از #گناهان_بزرگ است كه «قرآن مجيد» با اهمّيّت زياد از آنها ياد كرده و مى فرمايد: «وَ أَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ اَصْحَابُ النَّار»؛ [۱] (#مسرفان، اهل آتش اند). گرچه اين سخن در «سوره غافر» از زبان مؤمن آل فرعون نقل شده، ولى قرآن بر آن صحه نهاده است.
🔹همچنين قرآن کریم در مورد #تبذير مى فرمايد: «اِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا اِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ». [۲] (#تبذيركنندگان هميشه برادران شياطين بوده اند). روشن است سرنوشت #شياطين و #برادرانشان، چيزی جز گرفتار شدن در كانونِ قهر و غضب الهى يعنى #دوزخ نيست. #اسراف و «سرف» بر وزن «هدف» به گفته بعضى از ارباب لغت به معناى #تجاوز از حدّ و مرز در هر كارى است، هر چند اين واژه بيشتر در مورد تجاوز از حدّ در هزينه ها اطلاق مى شود. [۳]
🔹به همين دليل «مشركان» و «گناهكارانى» كه از حدّ و #مرز_الهى تجاوز كرده اند در «آياتِ قرآن»، #مُسرف شمرده شده اند؛ و حتى كشتار افراد بى گناه نيز نوعى اسراف تلقى شده است. #تبذير از ماده «بذر» در اصل به معناى #پراكنده_ساختن است؛ و معمولا در مواردى كه #اموال را بدون هدف پراكنده مى سازند و به اصطلاح #ريخت‌‌وپاش مى كنند كه نتيجه اش اتلاف و تضييع است اطلاق مى شود. [۴]
🔹اگر دقيقاً در وضع دنياى امروز و #اسراف و #تبذيرى كه بر آن حاكم است كه نه تنها در مواد غذايى و امكانات مادّى، بلكه در همه چيز از حدّ و مرز تجاوز مى شود بينديشيم، مى بينيم اين #اسراف و #تبذيرها، قبل از آنكه موجب جهنّمِ آخرت شود، جهنّمِ سوزانى را در همين دنيا فراهم ساخته است كه صغير و كبير در آتش آن مى سوزند و فريادشان به جايى نمى رسد، آنگاه تصديق خواهيم كرد كه مجازات اسراف و تبذير بايد #آتش_دوزخ باشد.
پی نوشت‌ها
[۱] سوره غافر، آيه ۴۳؛ [۲] سوره اسراء، ۲۷؛ [۳] مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانى، ص ۴۰۷؛ [۴] التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، مصطفوى، حسن، ج ۱، ص ۲۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، چ ۹، ج ۶، ص ۲۹۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)
#اسراف #تبذیر
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️اعتقاد به «امام زمان» (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یک بخشی از جهان‌بینی ادیان است
🔹اعتقاد به #امام_زمان یک بخشى از #جهان‌بینىِ‌ادیان است؛ یعنى #ادیان_الهى همچنان که در جهان‌بینىِ عمومى خودشان نسبت به عالَم، آدم، منشأ آفرینش و منتهاى سِیر حیات بشر - یعنى درباره‌ى مبدأ و معاد - نظر می دهند، یکى از بخشهاى این جهان‌بینى - این مجموعه‌ى عظیمى که زیربناى همه‌ى افکار و تأمّلات و احکام و قوانین و مقرّرات ادیان است - عبارت است از مسئله‌ى نهایت سِیر کاروان بشر در این دنیا...
🔹تا آنجایى که #ادیان_الهى و ادیانى را که رونویسى از ادیان الهى‌اند، مى‌شناسیم - ولو خودشان هم الهى نباشند، امّا پیدا است اصول و قواعد کار را از ادیان الهى گرفته‌اند - همه معتقدند که این کاروان در پایان، در آخر راه، به یک #منزلگاه_مطلوب و دلگشا و دلنشین خواهد رسید. خصوصیّت عمده‌ى این مقصد هم #عدالت است؛
🔹 #عدالت، خواسته‌ى عمومى #بشریّت از اوّل تا امروز و تا آخر است... باید #منتظر بود. این نگاه ادیان به پایانِ راهِ کاروان بشرى، نگاه #بسیار_امیدبخشى است؛ حقیقتاً #روحیّه_انتظار و روحیّه‌ى ارتباط با #ولیعصر ارواحنا فداه و #منتظر #ظهور بودن و منتظر آن روز بودن، یکى از بزرگترین دریچه‌هاى #فرج براى جامعه‌ى اسلامى است.
بیانات مقام معظم رهبری ۹۳/۰۳/۲۱
منبع: وبسایت دفتر حفظ و نشر آثار معظم له
#امام_خامنه_ای
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد