eitaa logo
عاشورا پژوهی
398 دنبال‌کننده
262 عکس
113 ویدیو
7 فایل
مطالب تخصصی پیرامون امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا . اللهم سَلّم و تَمّم ارتباط با ادمین : @hoseinhamzeh313
مشاهده در ایتا
دانلود
تابلوی «عاشورا»، اثر محمد مدبّر (متوفی ۱۳۴۶) نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای معمولاً فاقد پرسپکتیو (رعایت دوری و نزدیکی) هستند، اما مدبر و شاگردانش این موضوع را از نقاشی غرب وام گرفتند و معمولاً رعایت می‌کردند. @ashoora_61
یکی از قدیمی‌ترین عکس‌های موجود از کربلا حدود ۱۱۰ سال قبل @ashoora_61
نور_العين_في_المشي_إلى_زيارة_قبر_الحسين_240803_153628.pdf
18.82M
نور العين في المشي إلى زيارة قبر الحسين عليه السلام آیه الله الشيخ محمد حسن الاصطهباناتي قدس سره از زحمات استاد و نسخه پژوه ماهر و دوست عزیزم آقای آذرنیا کمال تشکر رو دارم 🌹🌹 @ashoora_61
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
تحلیل سوم گزارش ۴۷: واکاوی ادله مدفن حضرت زینب سلام الله علیها در مصر قسمت اول
تمامی ادله کسانی که مرقد مطهر زینب کبری(س) را در مصر دانسته اند به روایات کتاب اخبار الزینبات نوشته ابو الحسین یحیی بن حسن عبیدلی استناد کرده اند که گزارش های او در این کتاب از جهاتی دارای اشکال است: 1-انتساب این کتاب به عبیدلی(متوفای 277ق)دارای اشکال است، همانگونه که در بخش گذشته به آن اشاره شد و نمی توان این کتاب را از مکتوبات عبیدلی دانست. 2-در طریق اسناد این گزارش ها، افراد مجهولی وجود دارندکه احوال آنها از حیث وثاقت و عدم آن در هاله ای از ابهام قرار دارد مانند: فضل بن سهل، علی بن موسی و قاسم بن عبدالرزاق در روایت اول ؛ محمد بن عبدالله در نقل سوم، حمزه المکفوف، ابو عبدالله القرشی و هند بنت ابی رافع بن نافع فهری در نقل چهارم، و نقل دوم نیز مرفوعه بوده که از زمره تقسیم بندی های حدیث ضعیف می باشد. 3-در گزارش اول، علت قیام عبدالله بن زبیر، خونخواهی امام حسین (ع)نقل شده است در حالی که این سخن در تعارض با مسلمات تاریخی است، ابن زبیر با عنوان خلیفه و به نیت به قدرت رسیدن خوددر مکه علم قیام برافراشت و ماهیت قیام او هیچ ارتباطی با خونخواهی از قتله کربلا نداشته است. 4-در هیچ یک از منابع متقدم تاریخی و روایی سخن از تحریکات زیاد مردم از سوی زینب کبری(س) گزارش نشده است که این گونه رفتار ها، سر از نزاع با عمرو بن سعید در بیاورد، بلکه با رجوع به سیره رفتاری و عملی امام سجاد(ع) که امام و حجت بر تمامی شیعیان بعد از امام حسین(ع) بودند، مشاهده می کنیم که آن حضرت از ایجاد هرگونه کنش و درگیری با خلافت بر حذر بود؛ بنابراین بسیار بعید است که زینب کبری(س) بر خلاف روش و منش امام وقت خود، رفتار کرده باشد، آری افشاگری و بیان حقایق کربلا سرلوحه عملکرد این دو بزرگوار بوده اما به نوعی که شیعیان را برای بار دیگر داغدار ننماید و در حقیقت تبلیغات آنها در پوشش یک مناسک دیگری و یا برگزاری محافل سوگواری انجام می شده است. ادامه دارد.... @ashoora_61
لیست مطالب : ۱.فرستادن مسلم به کوفه ۲.مسلم در مسیر کوفه ۳.مکان توقف مسلم کجا بوده است؟ ۴.تشکیک در اصل نامه نگاری مسلم . ۵.ورود مسلم بن عقیل به کوفه. ۶.مسلم بن عقیل چه زمانی به کوفه وارد شد؟ ۷.محل سکونت مسلم بن عقیل در کوفه ۸.بیعت کنندگان با مسلم بن عقیل . ۹.آیا کسانی که نامه نوشتند شیعه بودند؟ ۱۰.نعمان در شهر کوفه ۱۱.نعمان بن بشیر کیست؟ ۱۲.نعمان بن بشیر فردی صلح طلب. ۱۳.عزل نعمان بن بشیر و راهی شدن ابن زیاد به کوفه ۱۴.چرا عبیدالله بن زیاد برای کوفه انتخاب شد؟ ۱۵.سرجون و نقش او در انتخاب ابن زیاد ۱۶.عبیدالله بن زیاد در شهر کوفه ۱۷.چرا ابن زیاد عمامه سیاه بر سر کرد؟ ۱۸.ورود مسلحانه به کوفه ۱۹.مسیر جغرافیایی ورود ابن زیاد به کوفه ۲۰.سخنرانی ابن زیاد و مناطقی که تحت کنترل داشت . ۲۱.نقش خوارج در تحولات کوفه ۲۲.مسلم در خانه هانی بن عروه ۲۳.چرا هانی از ورود مسلم به خانه اش اکراه داشت. ۲۴.نامه مسلم به امام حسین علیه السلام ۲۵.سفیر مسلم به سمت مکه چه کسی است؟ ۲۶.عابس بن ابی شبیب و غلامش ۲۷.فاصله زمانی نامه مسلم و خروج امام از مکه ۲۸.ابن زیاد در خانه هانی ۲۹.حدیث نبوی مورد استناد مسلم . ۳۰.آیا برای کشتن ابن زیاد سی نفر حضور داشتند؟ ۳۱.طرح ترور ابن زیاد ساخته دستگاه اموی است. ۳۲.یادآوری حدیث فتک اهانت به مسلم است. ۳۳.در این جریان دیدگاه مسلم مشخص نیست. ۳۴.اضطراب مسلم برای مخفی شدن ۳۵.روایت فتک از اهل بیت نقل نشده است ۳۶.این نقل در شان مسلم نیست ۳۷.چرا شریک در بصره ابن زیاد را نکشت؟ ۳۸.چه فایده ای در مخفی کردن مسلم مترتب بوده است؟ ۳۹.چرا کوفه را تصرف نکردند؟ ۴۰.چرا ابن زیاد جرم هانی را بازگو نکرد؟ ۴۱.جاسوسی معقل و شناسایی مکان مسلم . ۴۲.معقل چرا به مسجد آمد؟ ۴۳.چرا به معقل اطمینان پیدا کردند؟ ۴۴.تشیع سلوکی ۴۵.خرید اسلحه توسط ابوثمامه ۴۶.انتقال مسلم بن عقیل(ع) به مکان دیگر ۴۷.گرفتار شدن هانی بن عروه ۴۸.بازماندگان شمر در اندلس ۴۹.اندیشه خروج بر حاکم وقت ۵۰.دفاع از روی عقیده یا مهمان دوستی ۵۱.آیا شریح سخنان هانی را به قبیله مذحج می رساند؟ ۵۲.برخی عبارات بی ربط ۵۳.ابن زیاد و مردم کوفه ۵۴.دسته بندی بازارها در کوفه ۵۵.فراخوان بیعت کنندگان توسط مسلم . ۵۶.شعار یا منصور امت. ۵۷.استفاده از بیرق در جنگها ۵۸.محاصره قصر کوفه ۵۹.محاصره قصر کوفه ۶۰.به کارگیری واژه امیرالمومنین در اسلام ۶۱.رومی ها در شهر کوفه ۶۲.موقعیت جغرافیایی قیام مسلم . ۶۳.چرایی عدم حضور حبیب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه و ابوثمامه صائدی در کنار مسلم . ۶۴.علت عدم حضور مختار در قیام مسلم ۶۵.چرایی عدم حضور سلیمان بن صرد در قیام مسلم . ۶۶.آیا زندانی بودن سلیمان بن صرد دلیل غیبت او بوده است؟ ۶۷.غیبت ابراهیم بن مالک در قیام مسلم . ۶۸.گرفتاری مسلم بن عقیل ۶۹.مسلم در قصر کوفه ۷۰.مادر مسلم کیست؟ ۷۱.مادر ابن زیاد کیست؟ ۷۲.شهادت مسلم بن عقیل (ع) ۷۳.اختلاف در مکان جداشدن سر مسلم بن عقیل (ع) ۷۴.شهادت هانی بن عروه مذحجی ۷۵.چرا سر می بریدند؟ ۷۶.عملکرد امام حسین (ع) در مکه قسمت اول ۷۷.عملکرد امام حسین (ع) در مکه قسمت دوم ۷۸.طرح ترور امام حسین علیه السلام در مکه ۷۹.گفتگوی ابوبکر بن عبدالرحمن با امام حسین علیه السلام ۸۰.گفتگوی امام حسین (ع) با ابوسعید خدری ۸۱.گفتگوی امام حسین (ع) با ابو واقد لیثی ۸۲.نامه احنف بن قیس ۸۳.گفتگوی ام سلمه با امام حسین (ع) ۸۴.شروط امامت نزد امامیه ۸۵.وصایا به ام سلمه دفع شد یا فاطمه؟ ۸۶.اشکال اول آیه الله صالحی نجف آبادی ۸۷.اشکال دوم آیه الله صالحی نجف آبادی ۸۸.گفتگوهای امام علیه السلام با سه شخصیت مهم . ۸۹.نامه نگاری عبدالله بن جعفر ۹۰.تاریخ به کارگیری اما بعد در نامه نگاری ها ۹۱.عبدالله بن جعفر کیست؟ ۹۲.چرا عبدالله بن جعفر در کربلا حضور نداشت؟ ۹۳.گفتگوی عبدالله بن عباس با امام حسین علیه السلام ۹۴.عبدالله بن عباس کیست؟ ۹۵.چرا عبدالله بن عباس در کربلا حضور نداشت؟ ۹۶.گفتگوی امام حسین (ع) با محمدبن حنفیه ۹۷.محمدبن حنفیه کیست؟ ۹۸.چرا محمدبن حنفیه در کربلا حضور نداشت؟ ۹۹.درنگی در نامه امام حسین علیه السلام به محمد بن حنفیه ۱۰۰. احتمالات مطرح شده از سوی آیه الله صالحی نجف آبادی در نامه ابن حنفیه ۱۰۱. چرا امام حسین (ع) به مخالفت ها اعتنایی نداشت؟ ۱۰۲. چرا امام حسین (ع) به ایران نرفت؟ ۱۰۳. چرا امام حسین (ع) به مصر نرفت؟ ۱۰۴. چرا امام حسین (ع) به بصره نرفت؟ ۱۰۵. چرا امام حسین (ع) به یمن نیامد؟ ۱۰۶. عمره مفرده یا عمره تمتع ۱۰۷. تاریخ خروج کاروان امام حسین (ع) از مکه ۱۰۸. چه تعداد در افراد کاروان امام حسین (ع) بودند؟ ۱۰۹. منزل تنعیم و ضبط کاروان تجاری یزید بن معاویه توسط امام حسین (ع) ۱۱۰. اشکال اول بر استاد پیشوایی در ضبط اموال یزید ۱۱. منزل صفاح
مطالبی که تا کنون در کانال به آنها پرداختیم 👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻
کتابی در زیادات و نقصان زیارت عاشورا ...امروز در کتابخانه موسسه الفجر وابسته به شیعیان عربستان دیدم ...ظاهرا نقدهایی بر این کتاب نوشته شده است. شیخ حسین راضی نویسنده کتاب از شیعیانی است که در زندان سعودی به سر می برد. @ashoora_61
امروز توفیق شد خدمت استاد معظم سید عبدالامیر المومن برسم ... قریب به ۱۰سال خدمت ایشان روش شناسی تاریخی و تاریخ علم را کار می کنم . برخی از تالیفات حضرت استاد : ۱. الفلک و الفضا من الخرافات و التنجیم الی تلسکوب هابل : چاپ قاهره ۲. قاموس دارالعلم الفلکی: چاپ دارللملایین بیروت ۳. البحث عن بیت الحکمه فی بغداد قراءه وثاقیه جدیده ۴. التراث الفلکی عند العرب و المسلمین : چاپ دانشگاه حلب. و دهها مقاله دیگر. @ashoora_61
تحلیل سوم گزارش ۴۷: واکاوی مدفن حضرت زینب کبری سلام الله علیها : مصر قسمت دوم
5-در گزارش سوم آمده است که زینب کبری (س) به همراه خواهرش سکینه و دختر برادرش فاطمه بنت الحسین به مصر مهاجرت نمود،اولا بنا به تصریح محقق ارجمند علامه شوشتری در رساله فی التواریخ النبی و آلال که در صدد احصاءاولاد ائمه علیهم السلام بوده است ، می نویسد: در میان منابع ندیدم کسی،سکینه را جزءدختران امیر المومنین(ع) بداند( رساله فی التاریخ النبی و الآل ص۷۹) از جهت دیگر در احوالات فاطمه بنت الحسین نیامده که سفری به مصر داشته است. 6-در گزارش چهارم آمده است که زینب کبری(س) هنگام ورودش به مصر مورد استقبال مسلمه بن مخلد قرار گرفت و به مدت یازده ماه در منزل او در حمراء اقامت گزید و در پستوی خانه مسلمه به خاک سپرده شد،آیا امکان دارد زینب کبری(س) مدت یازده ماه در منزل کسی اقامت کند که از مخالفان امیرالمومنین بوده است؟ مسلمه بن مخلد در سپاه معاویه در جنگ صفین حضور داشته و در جناح چپ سپاه او علیه امیرالمومنین شمشیر می زده است( وقعه الصفین ص۲۰۶)و والی مصر از سوی معاویه بوده که توانست با اقتدار در این مناطق حکومت نمایدو مغرب را نیز به حاکمیت خود در بیاورد( استیعاب ج۲شماره ۲۴۱۵) آیا زینب کبری(س) وصیت می کند که در منزل چنین شخصی که از دشمنان امیر المومنین(ع) بوده و در زمان حاکمیتش در مصر شیعیان را به انزوا کشانده و تفکر اموی را گسترش داده است( المواعظ و الاعتبار ج۴ص۱۵۷)مدفون گردد؟ آیا چنین رفتاری با سیره عملی زینب کبری(س) هم خوانی دارد؟ 7-برفرض که مسلمه بن مخلد را در این گزارش، انسانی موجه بدانیم، درباره زمان مرگ او دو قول عمده وجود دارد، برخی مرگ او را در مصر در اواخر خلافت معاویه دانسته اند و گروه دیگر مرگش را در مدینه و به سال شصت و دو ضبط کرده اند( استیعاب ج۲شماره ۲۴۱۵) از طرف دیگر در کتاب اخبار الزینبات منسوب به عبیدلی روز وفات زینب کبری (س) را در روز دوشنبه پانزدهم رجب سال شصت و دو هجری گزارش کرده است. بنابر این اگر تاریخ وفات مسلمه را در آخر خلافت معاویه بدانیم، طبیعی است که مسلمه دیگر نه خلافت یزید بن معاویه را دیده است و نه وقایع عاشورا و بعد از آن را توانسته درک کند و اساسا نقش او در این نقل ساختگی می باشد، اما اگر زمان مرگ او را در سال شصت و دو هجری بدانیم ، مرگش در مدینه رخ داده است و به احتمال قوی بعد از مرگ معاویه از حکمرانی بر مصر عزل گردیده، چرا که مورخان او را تنها حاکم مدینه بر مصر معرفی کرده اند ، و بعد از عزل در مدینه اقامت گزیده است، با این حال هم مسلمه نمی توانسته از زینب کبری (س) پذیرایی و استقبال کرده باشد، چون هم در مصر نبوده است و هم اینکه تاریخ دقیق وفات مسلمه در سال شصت و دو هجری معلوم نیست،ممکن است قبل از ماه رجب وفات کرده باشد و هم اینکه احتمال بعد از آن نیز وجود دارد؛اما بعید نیست که که مسلمه در اواخر خلافت معاویه از دنیا رفته باشد، چرا که اگر در زمان خلافت یزید زنده بوده ، گزینه مناسبی برای حکمرانی بر مصر بوده است و به احتمال قوی یزید او را به این ابقا می کرده است، چرا که مصر را در زمان حکمرانیش مطیع بنی امیه نمود. 8-علامه سید محسن امین در این باره می نویسد: مدفن زینب کبری(س) در مصر نمی باشد، چرا که او قبر زینب بنت یحیی حسنیه یا حسینیه است و هیچ سببی برای این مطلب وجود ندارد که این قبر را ، مزار زینب کبری بدانیم ، مگر تبادر ذهن به فرد اکمل.( اعیان الشیعه ج۷ص۱۴۰) @ashoora_61
کتابی که امروز بدستم رسید .... سعی می کنم تا چند روز آینده گزارشی از این کتاب در کانال به اشتراک بگذارم. @ashoora_61
تحلیل آخر در گزارش ۴۷: مدفن حضرت زینب کبری سلام الله علیها مدینه
در میان دیدگاه های مطرح شده در باب مدفن زینب کبری(س)، نظر مدینه معقول تر به نظر می رسد،هرچند اشکالی نیز به آن وارد می باشد؛ سید محسن امین در این باره می نویسد: واجب است که قبر او را در مدینه منوره بدانیم، زیرا ثابت نشده که بعد از رجوع اسرا به مدینه، از آنجا خارج شده باشد، هرچند تاریخ وفات و محل قبرشان در بقیع برای ما مجهول است( اعیان الشیعه ص ج۷ص۱۴۰) جناب آقای پیشوایی به این گفته اشکال گرفته اند که: موضوعات تاریخی جای استصحاب نیست که بگوییم بازگشت حضرت زینب(س) به مدینه قطعی است، اما خروج او از این شهر ثابت نشده است، پس در همان شهر و همانجا به خاک سپرده شده است.( فصلنامه مبلغان مهر ۱۳۸۰شماره ۲۱ص۲۹)ایشان اساسا چه دلیل متقن تاریخی می توانند ارائه دهند که زینب کبری(س) بعد از ورود به مدینه، از آنجا خارج شده است؟ تمامی فرضیه های مطرح شده در این موضوع، تنها حدس و گمان است که هر کدام از آنها نیز دارای اشکال های متعدد می باشد، اما ورود زینب کبری(س) به مدینه قطعی است، با این حال می توان بر این دیدگاه یک اشکال مهم وارد نمود که عبارت است از اینکه شخصیت اجتماعی و دینی زینب کبری(س) به گونه ای نبوده است که در مدینه وفات نماید،اما نه نقلی در این باره وجود داشته باشد و نه اینکه مزار او مشخص باشد و حتی مورخانی که به طور اختصاصی تاریخ مدینه را ذکر کرده‌اند به وفات و محل دفن این بانو اشاره‌ای نکرده باشند، کتاب‌های مهمی چون از التحفه اللطیفه سخاوی یا المدینة المنوره ابن نجار؛ شاید بتوان به این اشکال این گونه پاسخ داد که شخصیت اجتماعی فاطمه زهرا(س)نیز از برجستگی زیادی برخوردار بوده است اما ما از محل دفن او آگاهی نداریم و نمی دانیم که این بانوی بی بدیل اسلام در کجا مدفون است، زینب کبری(س) قطعاً بعد از شام، وارد مدینه شده است و هیچ دلیل متقن تاریخی نیز خروج او را از این شهر تایید نمی نماید، احتمال بسیار قوی این است که آن بانو، در مدینه وفات کرده و همچون مادرش فاطمه زهرا(س) به خاک سپرده شده باشد، هر چند دلیل محکمی برای آن وجود ندارد و تنها یک احتمال نسبتا قوی می باشد. @ashoora_61
عاشورا پژوهی
کتابی که امروز بدستم رسید .... سعی می کنم تا چند روز آینده گزارشی از این کتاب در کانال به اشتراک بگذ
کتاب طعنه رقیب یا خطای تاریخ را هم مطالعه کردم و هم تورق نمودم . کتاب ۵۵۶صفحه در دو فصل تنظیم شده است. در قدم اول نویسنده زحمت خوبی کشیده تا با استفاده از منابع دست اول، از برخی نام ها و اسامی که جز شهدای کربلا نبودند، پرده بردارد و در برخی موارد ابتکار تاریخی خوبی دارد اما شاید اگر نویسنده یه کانال تاریخی ایجاد می کرد و یا حتی نوآوری های خود را که بعضا محدود هستنددر یک سایت تخصصی تاریخی نشر می داد خیلی بهتر بود. اساسا پرداختن به تاریخ محض در واقعه عاشورا دیگر به احتضار افتاده و باید از آن عبور نمود. مگر یک واقعه تا چه اندازه کشش دارد تا ابعاد تاریخی آن مورد واکاوی قرار گیرد باید به سمت تحلیل و کارهای دیگر رفت . اثرگذاری واقعه عاشورا بر اندیشه های کلامی و فقهی زیدیه و اسماعیلیه و همچنین برداشت های عرفانی صوفیانه به خصوص فرق خاکساریه، گنابادیه و ذهبیه از این واقعه مهم می تواند قدمی روبه جلو در عاشوراپژوهی باشد که مغفول باقی مانده است . @ashoora_61
گزارش ۴۸: نقد و بررسی دیدگاه آیه الله محمد جواد طبسی. موضوع: عثمانی مسلک بودن زهیر بن قین قسمت اول
در میان منابع با گزارش ها ی مواجه می‌شویم که زهیر بن قین را در آغاز عثمانی مسلک معرفی کرده است، بلاذری می‌نویسد: زهیر بن قین بجلی، در مکه بود و طرفدار عثمان بوده است ( انساب الاشراف ج۳ص۳۷۸) در روز عاشورا نیز عزره بن قیس که در سپاه ابن زیاد بود، زهیر را عثمانی خواند و از حضور او در سپاه امام حسین (ع) اظهار تعجب نمود، اما زهیر در پاسخ، چنین ادعایی را رد نمود( تاریخ طبری ج ۵ص۴۱۶)عقیده عثمانی مسلکان این بوده است عثمان مظلومانه کشته شده و امیرالمومنین(ع) درقتل او مقصر است، اما در کنار این دیدگاه، آیه الله طبسی بر این نظر متمایل شده که اساساً عثمانی بودن ظهور خلاف واقع و دروغ می باشد، و برای مدعای خود به استدلال های زیر تمسک کرده است: الف : این محقق ارجمند با استناد به گزارش ابن اعثم کوفی مبنی بر ملاقات امام حسین(ع) و زهیر بن قین و عدم یادآوری عثمانی بودن زهیر، در این موضوع تشکیک وارد نموده است( مع الرکب الحسینی من المدینه الی المدینه ج۳ص۲۱۱) جای تعجب دارد که دینوری، بلاذری و طبری، امتناع زهیر بن قین را از ملاقات با امام حسین(ع) ذکر کرده اند و همچنین عثمانی بودن آن را متذکر شده اند(نقل بلاذری) بعد به دلیل انکه ابن اعثم کوفی این دو قرینه را ذکر نکرده است،آیا می شود در اصل آن تشکیک وارد نمود؟ و اساسابه چه دلیلی زهیر از ملاقات با امام حسین(ع) امتناع می کرد؟ زهیر بن قین اگر از آغاز در زمره شیعیان به شمار می آمده است، چرا در هیچ جای تاریخ حکومت امیرالمومنین(ع) و جنگ های سه گانه آن حضرت، حضوری نداشته است ؟عدم حضور زهیر را نمی توان حمل بر غفلت مورخان دانست، چرا که چنین شخصیتی که شناخته شده بود، حتماً مورد توجه مسلمانان و مورخان بوده است، پرسش دیگر اینکه چرا زهیر که در کوفه زندگی می‌کرده است در جنبش کوفیان مبنی بر دعوت امام حسین(ع) بعد از مرگ معاویه، شرکت نکرده است؟ این قرائن آیا مورخ را به این دیدگاه سوق نمی دهد که زهیر بن قین در آغاز، نسبت به مرام اهل بیت زاویه داشته است. @ashoora_61
محتشم کاشانی و ستاره عیوق
کمال الدین خواجه محتشم کاشانی فرزند میر احمد از شعرای بزرگ قرن دهم هجری بود ، برخی براین عقیده اند که از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست { فرهنگ و تمدن اسلام وایران ج3ص3160} اما ظاهرا وفات او را در سال 996هجری در سن 91 سالگی پذیرفته اند { همان مدرک } با کسر مدت زمان حیات محتشم می توان ولادت او را در حدود سالهای 905هجری در کاشان در خانواده ی متوسط دانست ، محتشم در اغاز به حرفه ی پدری خود یعنی شعر بافی و ابریشم بافی پرداخت و به خاطر همین شغل نیز به لقب خواجه مفتخر شد، اما بعدها شغل را رها نمود و به شاعری روی آورد ، این احتمال وجود دارد که اعراض از شغل ابریشم بافی وروی آوردن به شعر برای تقرب به درگاه سلاطین ایران وهند بوده باشد، که به شعرا و شهر اهمیت ویژه ی می دانند ، به خصوص هند که در این برهه محل اجتماع شاعران وعالمان فارسی زبان بود ، محتشم برای طی کردن مراتب شعری نزد مولانا صدقی استرآبادی شاگردی نمود و بعد از کسب مهارت واستعداد ذاتی که از خود نشان داد، توانست به مدح شاهان صفوی و بزرگان بپردازد و از این راه ثروت زیادی برای خود فراهم یابد ، بیشتر زندگانی محتشم به دلیل درد پا در کاشان سپری گردید و ظاهرا بدون اهل وعیال بدرود زندگانی گفت ،هرچند در منابع از دو بار عاشق شدن او و سرودن شعرهایی عاشقانه برای آنها سخن رفته است که دیوان جلالیه و نقل عشاق در این دوران آشفتگی سروده شده است ، محتشم که برای سلاطین و امرا شعر می سرود و انها را به وسیله پیک وقاصد برای آنها ارسال می کرد و صله دریافت می کرد ، به یک باره مسیر شعری خود را تغییر داد و شاعر و مرثیه سرای بی بدیل اهل بیت علیهم السلام گردید ، داستان این تغییر رویکرد از زبان اسکندر بیگ منشی جالب توجه است : مولانا محتشم کاشی قصیده ای غرا در مدح شاه طهماسب و قصیده ای در مدح مخدره زمان ، شهزاده پریخان خانم ، به نظم آورده و از کاشان فرستاده بود که به وسیله شهزاده مذکور معروض گشت . شاه جنت مکان فرمود من راضی نیستم که شعرا زبان به مدح و ثنای من آلایند ، قصاید در شان شاه ولایت پناه و ائمه معصومین علیهم السلام بگویند و صله اول از ارواح مقدسه حضرات و بعد از آن از ما توقع نمایند . چون این خبر به مولانا رسید ، هفت بند مرحوم مولانا حسن کاشی که در شان حضرت شاه ولایت در رشته نظم کشید و در جواب گفته به خدمت فرستاد و صله لایق یافت { تاریخ عالم آرای عباسی .ج1،178} محتشم در صدد احیای نوع شعری شاعران قرن هشتم بود لذا او را ملقب به خاقانی ثانی کردنند و شاعران به نام عصر صفوی همچون میر تقی الدین کاشانی ، نوعی خبوشانی ، مظفرالدین حسرتی و ظهوری ترشیزی شاگردی او را نمودنند { تذکره آتشکده آذر ص247} بعد از مرگ محتشم ، شاگردش تقی الدین محمد کاشانی اشعار او را در پنج کتاب شعر و دو کتاب ترکیبی شعر مرتب نمود : صبائیه ، شبابیه ، شیبیه، جلالیه ، نقل عشاق ، ضروریات ، معمیات از جمله اثار او به حساب می ایند .اما سبب اشتهار محتشم در میان شیعه را باید در اشعار مذهبی ومرثیه های عالی او جستجو نمود، مراثیه های که در رثا خاندان رسالت به خصوص سید مظلومان امام حسین (ع)سروده شده بود ، شاید اگر این گونه اشعار محتشم در کار نبود ، تقدیر او نیز همانند بسیاری از شعرایی که در دالانهای پیچ در پیچ تاریخ به فراموشی سپرده شده بودند رقم می خورد ، ما در این نوشتار می خواهیم نگاه کوتاه وگذرایی به یک بیت از ترکیب بند معروف محتشم درباره واقعه عاشورا داشته باشیم ، محتشم در فرازی از این تر کیب بند می سراید : زان تشنگان هنوز به عیوق می رسد فریاد العطش زبیابان کربلا عیوق با نام های دیگری چون سروش ، بزبان از ستارهای پر نور به حساب می آید ، ستاره ی زرد رنگ که در برخی موارد به سرخی متمایل است ، فاصله ی ان تا زمین یازده سال تخمین زده شده که نور ان را صد برابر خورشید می دانند ،در مثالهای عربی ستاره عیوق برای بعد ودوری مسافت به کار گرفته شده است که هم در شعر محتشم و هم شعرای پیشین او این معنا مورد نظر بوده است . نظامی : تو نیز اندر هزیمت بوق می زن زچاهی خیمه بر عیوق می زن مولوی : چون ز روی این سرزمین ناید شروق من چرا بالا کنم رو در عیوق ناصر خسرو : از گل سوری ندانستی کسی عیوق را این اگر رخشنده بودی و ان اگر بویاستی سعدی : چون شبنم بیفتاد مسکین وخرد به مهر اسمانش به عیوق برد این بیت { زان تشنگان هنوز به عیوق می رسد } به خوبی نشان دهنده احاطه ی محتشم بر افسانه ها و حکایات رایج در ان برهه ی زمانی ست، زیرا گروهی براین عقیده اند که هر کس نگاهش به این ستاره بیفتد، تشنگی او بر طرف می‌شود و گروه دیگر برآنند که کنایه از افسانه‌ای است دایر بر سرنوشت حتمی. @hoseinhamzeh65 @ashoora_61
گزارش ۴۸: نقد و بررسی دیدگاه آیه الله محمد جواد طبسی. موضوع: عثمانی مسلک بودن زهیر بن قین قسمت دوم
استاد طبسی در استدلال بعدی خود آورده است که در سیره زندگی زهیر بن قین چیزی که دلالت بر عثمانی بودن او بنماید وجود ندارد و مانند عثمانیان دیگر نبوده که از خلال آرا و اندیشه‌های آنها و یا شرکت در جنگ های ضد امیرالمومنین متوجه گرایش های آن ها بشویم( مع الرکب الحسینی من المدینه الی المدینه ج۳ص۲۱۲) عدم ذکر احوالات جزئی و بیان نکردن اندیشه‌های یک فرد در میان متون تاریخی دلیلی بر عدم وجود آن اندیشه در منظومه فکری آن شخص نیست، بلکه احتمال دارد زهیر بن قین از زمره عثمانیان باشدکه در جنگ های سه گانه زمان خلافت امیرالمومنین ، جزء قاعدین بوده و نسبت به آنها بی طرف بوده است، مضافا براینکه تصریح عزره بن قیس و همچنین تاکید بلاذری بر عثمانی بودن او ، آیا شاهدی بر این مدعا نیست؟ از جمله ادله دیگر این محقق بزرگوار آن است که زهیر بن قین در پاسخ به عزره بن قیس نگفت: چنین بوده ام و اکنون برگشته ام، بلکه گفت: چرا به موقعیت فعلی من، استدلال نمی‌کنی که ازآنهایم؟از این عبارت نفی ضمنی بر عثمانی بودن زهیر در گذشته و حال فهمیده می شود بلکه سکوت عزره بن قیس بعد از پاسخ زهیر و رد نکردن آن، کاشف از این است که او از تهمت عثمانی که به زهیر زده است بازگشته است( همان مدرک)حقیقتاً مراد و منظور زهیر از" موقعیت فعلی" چیست؟ آیا این عبارت کوتاه، این معنا را به ذهن تداعی نمی نماید که در گذشته، زهیر به گونه ای دیگری می اندیشیده است؟ لذا در جواب عزره ،سخن از اکنون حال به میان می آورد نه گذشته؛ راقم این سطور ارتباطی میان {چرا به موقعیت فعلی من، استدلال نمی کنی که از آنهایم ؟} با نفی ضمنی در گذشته، نمی تواند برقرار نماید و این عبارت هیچ اشعاری به آن ندارد، مضافا بر اینکه سکوت عزره به این خاطر بوده که زهیر بن قین به او گوش زد نموده که گذشته را رها کند و واقعیت کنونی را دریابد که او در سپاه امام حسین(ع)قرار دارد؛ سکوت عزره برای این پاسخ زهیر است نه اینکه از تهمتی که به زهیر درباره گذشته اش زده است، بازگشته است؛ از دیگر سو، ادامه سخنان زهیر با عزره، موید این معناست که زهیر در آغاز به گونه‌ای دیگر می‌اندیشیده است؛ او در پاسخ گفته است: چرا به موقعیت فعلی من، استدلال نمیکنی که از آنهایم؟ بدان -که به خدا سوگند- من هرگز نامه‌ای برای حسین ننوشتم، پیکی به سویش نفرستادم و قول کمکی نیز به او ندادم، ولی راه مرا با او در یکجا گرد آورد و همین که او را دیدم، به یاد رسول خدا و منزلتی افتادم که او در پیش ایشان داشت و پی برد مردم که از سوی دشمنانش و گروه شما، چه بر سر او خواهد آمد، دیدم که برای حفظ حق خدا و رسولش که شما آن را ضایع کرده اید، باید به کمک او بشتابم ،در زمره گروه او باشم و جانم را فدای او کنم( انساب الاشراف ج۳ص۳۹۱/ تاریخ طبری ج۵ص۴۱۶/ الارشاد ج۲ ص۸۹). @ashoora_61
گزارش ۴۸: نقد و بررسی دیدگاه آیه الله محمد جواد طبسی. موضوع: عثمانی مسلک بودن زهیر بن قین قسمت آخر
از دیگر استدلال ها بر عدم عثمانی بودن زهیر، این است که در هنگام گفتگو با همسرش در وقت پیوستن به اردوی حسینی به مقام اهل بیت اشاره نموده است و این کشف از این معنا می کند که زهیر به مقام اهل‌بیت آشنا بوده است، همچنین این پژوهشگر با استناد به گزارش سیدبن طاوس می آورد؛ به همسرش گفت: آهنگ همراهی حسین کرده‌ام تا جانم را فدایش نمایم و با جان، از او پاسداری نمایم و یا همسرش به او گفت: خدا ، برایت خیر خواست، از تو می خواهم که در روز رستاخیز، مرا نزد جد حسین، یاد کنی، و با استناد به گزارش دینوری و شیخ مفید می آورد: سخنان ظهور با یارانش که جان خود را آماده مرگ در کنار حسین کرده‌ام و هر یک از شما شهادت را دوست دارد، بایستد، و خبر سلمان فارسی به زهیر بن قین که گفت: هنگامی که جوانان خاندان محمد را یافتید، از نبرد در کنار آنان، خرسند تر باشید؛ این گونه فهمیده می‌شود که زهیر بن قین و همسرش به مقام اهل بیت شناخت داشتند و قلبشان را به دوستی آنها آباد کرده بودند( مع الرکب الحسینی من المدینه الی المدینه ج۳ص۲۱۳) این قرینه نیز دلیلی بر عدم عثمانی بودن زهیر در گذشته نیست .چرا که عامه و اهل سنت و کسانی که به اندیشه خلافت دلبستگی داشتند به جایگاه امام حسین (ع) و مقام و منزلت او واقف بودند،همان گونه که درباره حر بن یزید ریاحی و گفتگو با امام شاهد آن می باشیم. ثانیا:ً فرازهایی که در نقل سید بن طاووس آمده است، در هیچ یک از منابع متقدم ذکر نشده و به احتمال قوی از اضافات صورت گرفته در این واقعه باشد. ثالثا:ً مسئله شهادت تنها در نقل دینوری گزارش شده است و نقلهای دیگر عاری از این مسئله می باشند، چرا که در این منزل هنوز خبر شهادت مسلم(ع) به کاروان حسینی نرسیده بود و امید به دعوت کوفیان پابرجا بود، مگر آن که امام به وسیله آگاهی خود از فرجام کار، زهیر را از این واقعه آگاه کرده باشند که دلیلی بر آن نداریم، اما نقل شیخ مفید در الارشاد: اولاً: سلمان فارسی در این گزارش صحیح نیست بلکه سلمان باهلی درست است چرا که سلمان فارسی در زمان خلافت عمر بن خطاب در مدائن بدرود حیات گفت و حال آنکه فتح بلنجر در زمان عثمان به وقوع رسید. ثانیا: در این گزارش سلمان باهلی آنها را به یاری رساندن به جوانان خاندان محمد در آینده خبر داده است، از کجای این عبارت معرفت زهیر بن قین مقام اهل بیت فهمیده می‌شود؟! بنابراین نمی‌توان مدعای نویسنده محترم مبنی بر عثمانی نبودن زهیر بن قین پیش از مواجه با امام حسین(ع) پذیرفت، هرچند اشاره به این نکته ضروری است که نه تنها از مقام والای این شهید کربلا کم نمی نماید بلکه حق طلبی و حق جویی او را در زندگی اش نشان می‌دهد، هر چند در برهه‌ای به خطا رفته باشد. @ashoora_61
منابع معتبر عاشوراپژوهی ( قسمت ۴) : انساب الاشراف احمد بن یحیی بلاذری ( متوفای ۲۷۹ق) از مورخان و نسب شناسان عصر عباسی است . بلاذری به مقتل نویسان نخستین نزدیک بوده و به احتمال فراوان ، از نوشته های آنان بهره برده است . بلاذری گاها سندهای مستقل خود را نیز ارائه داده و تفاوت برخی گزارش های او با اخبار دیگران، نشان می دهد که او از مآخذ متنوعی استفاده کرده است.بلاذری گاه نکات ریز و جزئیاتی را گزارش می دهد که جالب توجه اند. @ashoora_61