بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(1)
1) حضرت برای خود به منصب «امامت» آن هم با «انتصاب از سوی خداوند» معتقد بود اما چون میدانست که طرح این مسأله موجب تفرقه بین مسلمانان خواهد شد، لوازم و اقتضائات گستردهی الگوی «امامت انتصابی از طریق نصب الاهی» را رها کرد و صرفا با همان پیامدها و اقتضائات همان الگوی باطلِ «خلافت انتخابی از طریق بیعت» حکمرانی کرد! در اردوگاه صفین هم یکی از یاران امام نظر امام را درباره #امامت و #خلافت جویا شد ولی حضرت طرح چنین مسائلی را برخلاف مصلحت دانست هرچند برای رعایت #اخلاق گفتگو (حق المسأله) نکاتی را به صورت مبهم گوشزد کرد(#خطبه_162).
2) خودش از شاهدان حضرت صدّیقه در محکمه #فدک بود و حالا همان شاهدْ زمام خلافت را به دست گرفته بود اما هرگز سخنی از بازگرداندن فدک به فرزندان #فاطمه زهرا سلام الله علیها نگفت تا در میان مسلمانان تفرقهای ایجاد نشود! گاهی هم که بناگزیر سخنی از فدک میگفت، بیانی را به کار میگرفت که موجب بیاحترامی به شیخین نشود (#نامه_45). در زمان #عمر_بن_عبدالعزیز هم وقتی فدک به فرزندان فاطمه بازگردانده شد، عده ای از مردم #کوفه همراه با عمر بن قیس به عمر بن عبدالعزیز اعتراض کردند که چرا برخلاف سیره شیخین عمل کرده ای؟ (شرح ابن ابی الحدیدج 16 ص 277)
3) در طول این پنج سال حکمرانی، بر هجوم به بیت فاطمه سلام الله علیها تأکید نکرد چون تأکید بر این امر میتوانست جامعهای را که متاسفانه اکثریتش سیرهی #شیخین را به اندازی قرآن و سنت معتبر میدانست (!) به شدت دچار تفرقه کند! #معاویه در یکی از نامههایش کوشید که امام را درباره شیخین استنطاق کند، اما امام از اظهار نظر صریح درباره شیخین و تفصیل بیعت خودشان خودداری کردند (#نامه_28)
✔️با این حال، این مصلحت اندیشی تقریبی مانع از بیان واقعیتها نمیشد. امام ع در بیان واقعیتها از روشهای غیرصریحی استفاده میکردند که حساسیت ایجاد نکند. برای امیرالمومنین علیه السلام رعایت چنین سیاستی مانند حرکت بر روی مسیر باریکی بود که از دو طرف به دو پرتگاه منتهی میشد: یکی پرتگاه تأیید اقدامات خلفا و دیگری پرتگاه تفرقه افکنی در جامعه ای که برای رسیدن به اهداف مهم حکومت علوی ع نیاز به انسجام داشت.
#با_معارف_نهج، شماره 119
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#حقوق اقلیتهای دینی در اسلام
فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَكَ فِي الدِّينِ وَ إِمَّا نَظِيرٌ لَكَ فِي الْخَلْق #نامه_53
رعیت دو گروهاند: یا برادران دینی تواند و یا همنوعان تو هستند.
🔻یکی از مجوسیان نیشابور #وصیت کرده بود بخشی از اموالش را به فقرا و مساکین بدهند. قاضی نیشابور مال مذکور را گرفت و بین فقیران مسلمان تقسیم کرد. سران نیشابور نامهای به مأمون نوشتند که آیا کار قاضی نیشابور درست بوده؟
🔺 مأمون گفت من از این امور سردرنمی آورم و نامه را به #امام_رضا علیهالسلام داد. امام علیهالسلام در جواب به #مأمون فرمودند: مجوسیان به فقیران مسلمان صدقه نمیدهند و صدقههایشان را بین فقیران خودشان تقسیم میکنند. بنابراین دستور بده از صدقات مسلمانان به همان اندازه پول بردارند و بین فقیران #مجوس تقسیم کنند. (عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 15)
✍️✍️✍️✍️✍️✍️
در مورد جوایز دریافت شده از سلطان جائر، حکم شده است که دریافت کننده باید آن قدر به دنبال صاحب حقیقی مال بگردد که از یافتن او نومید شود (الفحص إلی الیأس) اما این که پس از نومیدی چه وظیفهای دارد، یک احتمال این است که باید صدقه بدهد.
این احتمال افزون بر برخی روایات با این استدلال نیز تأیید شده است که وقتی مالک از دسترسی به مالش در این دنیا محروم است دست کم باید به دسترسی به پاداش اخروی آن (از طریق صدقه دادن) راضی شود.
شیخ اعظم انصاری در نقد این استدلال آورده است: «برخی مالکان، به صدقه راضی نمیشوند چون از دسترسی به مالشان نومید نیستند؛ بویژه اگر مخالف یا ذمی باشند که در این صورت به تلف شدن مالشان راضی میشوند اما به صدقه دادن، که منجر به انتفاع فقیران شیعه میشود، راضی نمیشوند.»
#با_معارف_نهج، شماره 120
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(2)
#نامه_78 : ...و لَيْسَ رَجُلٌ ـ فَاعْلَمْ ـ أَحْرَصَ عَلَى جَمَاعَةِ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلىاللهعليهوآله و أُلْفَتِهَا مِنِّي ...
بدان که هیچ کس حریصتر از من به وحدت امت محمد صلی الله علیه و آله و الفت آنها [با یکدیگر] نیست.
در جنگ صفین #محمد_بن_حنفیه را پسر #عمر بن خطاب (عبیدالله بن عمر) به مبارزه طلبید. محمد به سوی او راه افتاد. امیرالمؤمنین علیهالسلام که این صحنه را از دور دید پرسید این دو مبارز کیستند؟ گفته شد که محمد بن علی و عبیدالله بن عمر هستند. حضرت جلوی محمد را گرفت و خودش به سوی #عبیدالله_بن_عمر رفت و به او فرمود بیا با من مبارزه کن! عبیدالله گفت: من به مبارزه با تو نیازی ندارم و به سوی لشکرشان بازگشت.
محمد با پدر گفتگویی کرد و در پایان گفتگو به پدر عرض کرد: شما خودتان میخواستید با این فاسقِ پستِ دشمنِ خدا بجنگید؟ به خدا قسم حتی اگر پدرش هم زنده شود و شما را به مبارزه بطلبد من اجازه نمیدهم با او مبارزه کنید تا چه رسد به خودش!
حضرت فرمودند: پسر عزیزم اسم پدرش را نیاور و درباره او جز سخن خیر نگو...» (وقعة #صفين،ص: 221)
↩️پ ن:
کسانی که در لشکر امام علی بودند درباره #شیخین عقاید عجیبی داشتند! حضرت نگران بودند که اگر درباره شیخین سخن صریحی گفته شود، موجب شکاف در لشکر شود. برای همین اجازه نمیدادند واقعیتهای تلخ گفته شود. #خلفا #مصلحت
#با_معارف_نهج، شماره 121
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(3)
فيَا لَلَّهِ وَ لِلشُّورَى مَتَى اعْتَرَضَ الرَّيْبُ فِيَّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر #خطبه_3
پناه برخدا از دست آن شورا! کی در [بلندی مرتبهی] من نسبت به [خلیفهی] اولشان شکی وجود داشت تا اینکه همنشین امثال این هم نشینان بشوم؟
🔸 #خلیفه_دوم در آخرین ساعات عمرش تصمیم گرفت شورای شش نفره تشکیل دهد. صحابه که به منزلت و مرتبت علی علیهالسلام آگاه بودند، میدانستند که قرار دادن علی در کنار کسانی مانند عثمان، عبدالرحمن، سعد، زبیر و طلحه قیاس ماه با فانوس بود.
برای همین بود که #عباس به امیرالمؤمنین گفت: جایگاه خودت را حفظ کن و با این گروه همنشین نشو (لا تدخل معهم و ارفع نفسك عنهم)!
ولی امیرالمؤمنین علیه السلام در پاسخ او فرمود: «از اختلاف افکندن [بین امت] بیزارم» (إنی اکره الخلاف)!
(شرح ابن ابی الحدید ج 1 ص 191)
#شورای_شش_نفره #خلافت #مصلحت
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع،
#مقام_اهل_بیت ع
#با_معارف_نهج، شماره 122
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 امیرالمؤمنین علیهالسلام برای #تقریب بین مسلمانان چه کرد؟(4)
#تقیه امیرالمؤمنین در دوران خلافت
امیرالمؤمنین علیهالسلام حتی در زمانی که به #خلافت ظاهری رسید، نیز از مخالفت با #شیخین در تقیه بود. چون میدانست که مخالفت با شیخین موجب میشود هزینههایی سیاسی اجتماعی غیرقابل توجیهی از سوی مسلمانان، که غالبا سیره شیخین را قبول داشتند، بر حکومت ایشان تحمیل شود.
نشانههایی از این ادعا:
1) محمدبن اسحاق از امام صادق علیهالسلام پرسید که امیرالمؤمنین علیهالسلام درباره #خمس (که توسط #خلفا از مسیر شرعی خودش خارج شده بود) چه اقدام اصلاحی انجام داد؟ فرمود: به همان سنت شیخین عمل کرد(سلک به سبیل ابیبکر و عمر)! گفت: چرا؟ فرمود: میترسید متهم شود به مخالفت با شیخین(كَرِهَ وَ اللَّهِ أَنْ يُدَّعَى عَلَيْهِ خِلَافُ أَبِي بَكْرٍ وَ عُمَرَ)!
2) #ابن_ابی_الحدید معتقد است دلیل اینکه امیرالمؤمنین در زمان حکمرانی خود #فدک را پس نگرفت آن بود که حتی وقتی حکمرانی به او رسید باز هم به شدت در تقیه بود (أنه كان في انتهاء الأمر إليه في بقية من التقية قوية).
#مصلحت
#با_معارف_نهج، شماره 123
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵پنجگانه پیامبران برای ایجاد جامعه اسلامی
فَبَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ ..(خداوند پیامبرانش را در میان مردم برانگیخت)
1 لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ (تا از آنان بخواهند به میثاق فطرت الاهی پایبند باشند)
2. وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ (و نعمتهای فراموش شده خداوند را به آنان یادآوری کنند)
3. وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْلِيغ (و با رسانیدن پیام، حجت را بر آنان تمام کنند)
4. وَ يُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ (گنجینههای پنهان عقلشان را برایشان بشورانند)
5. وَ يُرُوهُمُ آيَاتِ المَقدرَة... (نشانههای قدرت را به آنان بنمایانند). #خطبه_1
دوگانه «شوراندن گنجینه عقل» و «یادآوری آیات الاهی» یعنی جامعهی پیامبرانه جامعهای است که در آن، ابزارهای غفلتآور وجود ندارد و موانع شکوفایی عقل نیز برطرف شده است، تا عقل از نقطه #توحید آغاز کند (توحیدبنیان) و در چارچوب توحیدی حرکت کند (توحیدمحور)و به غایات توحیدی نیز دست یابد(توحیدمئال). سیستمها و نظامهای پیدا و پنهانی که مانع از شکوفایی توحیدبنیان عقل هستند باید برداشته شوند!
#با_معارف_نهج، شماره 124
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#سایهسار_اطاعت...
"فإن عادوا إلی ظِلِّ الطّاعة فذاک الذی نحبُّ و إن ..." #نامه_4
امیرالمومنین علیه السلام خطاب به بعضی از #امیران سپاهشان می فرمایند: اگر دشمنان به سایهسار اطاعت بازگردند پس این همان است که ما دوست میداریم اما اگر ...
🌷عنصر زیبایی شناختی :
تعبیر «ظل الطاعة» تشبیهی است که ادات و وجه شبه در آن حذف شده (#تشبیه_بلیغ) یعنی اطاعت از امیرالمؤمنین سایهای است که موجب محافظت و پناه از آفتاب دردناک جنگ و ناامنی است. (برگرفته از کتاب #الدیباج الوضیئ ج 4 ص 2118 همراه با اضافات)
✅وجه شبه :
امنیت از گرمای آفتاب و آرامش خاطر مهمترین حیثیت سایه است.
این امنیت به دو صورت قابل بیان است: اول امنیت ظاهری است که جامعه به واسطه اطاعت از دولت سیاسی امام از لحاظ سیاسی ـ اجتماعی امنیت و آرامش پیدا میکند. دوم معنایی است که از مفاهیمی مانند امنیت سیاسی عمیقتر است یعنی در سایه اطاعت از هدایتهای امام میتوان به سعادت دنیوی و اخروی رسید.
#تجزیه_و_مقارنه این تشبیه نشان میدهد که سایه با سایهبان متضایف است به نور هم نیاز هست چون تا نور نباشد سایهای تشکیل نمیشود. سایه فایده هم دارد: آرامش و امان یافتن از حرارت سوزان خورشید.
بنابراین در "تشبیه طاعت به سایه" باید دید چه چیزی به سایهبان و چه چیزی به گرمای خورشید، و چه چیزی به آسایش و آرامش موجود در سایهسار تشبیه شده است؟ (#تشبیه_تمثیل)
1. تشبیه امام به سایهبان
2. تشبیه اطاعت از امام به سایه
3. تشبیه ابلیسهای پیدا و پنهان به حرارت سوزان خورشید.
4. تشبیه سعادت دنیوی ـ اخرویِ موجود در ولایتپذیری به امنیت و آسایش موجود در سایهسار.
❓ یک سؤال
در این عبارت از تعبیر ( عادوا ) که به معنای بازگشتن است استفاده شده درحالیکه انتظار اولیه این بود که از تعبیر ( جاؤوا ) يعنى آمدن استفاده شود.
آیا تعبیر «عادوا» از آنجهت به کار رفته که آمدن به سایه طاعت در واقع بازگشت به مقتضای فطرت انسانی است؟
✍️محمد سرافراز؛ استاد حوزه علمیه قم.
#بازیباییهای_نهج، شماره 41
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
📢#آشنایی_با_خطبه 5 #خطبه_5
1️⃣فضای صدور خطبه
بعد از آنکه بیعت با ابوبکر، در سقیفه، پایان یافت، #عباس و ابوسفيان به امیرالمومنین علیه السلام عرض كردند كه آمادهاند با او براى #خلافت بيعت كنند، حضرت نپذيرفته، اين خطبه را ايراد فرموده و در آن، نهى از فتنه و آشوب نمودند. (پیام امام، ج1، ص433)
بر اساس روایات، امیرالمومنین علیه السلام بعد از جریان #سقیفه، به دنبال استیفای حق خود بودند و نپذیرفتن درخواست این دو نفر میتواند ناشی از این عوامل باشد:
1) آن دو را در یاری خود، دارای استقامت و پای مردی نمی دیدند.
2) درخواست آندو، پس از تلاشهای حضرت و ناامیدی ایشان از امکان استیفای حق خود- بدون آسیب رسیدن به کیان اسلام- بود.
3) نداشتن یاوران کافی که خود حضرت، در این خطبه، به صورت ضمنی به این امر اشاره کرده اند.
4) انگیزه صحیح و ایمانی در پس این دعوت وجود نداشت که این نکته در مورد #ابوسفیان، قریب به واقع است.
2️⃣اهمیت خطبه
1. اين خطبه از معدود خطبههايى است كه از «على» (ع) در غير زمان خلافتش نقل شده است.
2. این خطبه بیانگر بصیرت و ایمان بی بدیل علی بن ابی طالب علیه السلام است که هیچ امری را بر مصالح اسلام و مسلمین ترجیح نداده، خالی از منیت، ذوب در عبودیت و سرشار از روح ایثار در طریق حضرت حق است.(و ما ینطق عن الهوی)
3. وجود استعارات و تشبیهات بدیع و شورانگیز در آن.
4. وجود برخی عبارات کلیدی چون «وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِي طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْيِ أُمِّهِ» در آن.
3️⃣مضامین خطبه
1. نهی از نزاع و فتنه انگیزی.
2. اشاره ضمنی به اینکه اگر یار و یاوری داشت، قیام میکرد ولی اکنون که یاران خالصی ندارد، باید از امر خلافت کنارهگیری نماید.
3. #تشبیه حکومت به آب گندیده و لقمه گلوگیر که می تواند اشاره به غاصبانه بودن حکومت خلیفه اول باشد.
4. اشاره به اینکه اکنون زمان مناسبی برای پیجویی حق خود نیست، در قالب یک #استعاره زیبا.
5. شِکوه از بیخردی و طعنه مردم که اگر در پی حق خود باشد، وی را متهم به ریاستطلبی کرده و اگر دست از مطالبه حق خود بردارد، او را متهم به ترس میکنند.
6. پاسخ به شبهه ترس از مرگ با استناد به دو امر: اشاره به سابقه درخشان خود در مواجهه با سختی ها در قالب یک ضرب المثل، و دیگری، بیان این نکته که انس حضرت با موت بیش از انس طفل با سینه مادر است.
7. پاسخ به دلیل کنارهگیری و سکوت با بیان یک تشبیه بسیار زیبا مبتنی بر #علم_غیب که البته در تفسیر آن اختلاف نظر وجود دارد. (بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَى مَكْنُونِ عِلْمٍ لَوْ بُحْتُ بِهِ لَاضْطَرَبْتُمْ اضْطِرَابَ الْأَرْشِيَةِ فِي الطَّوِيِّ الْبَعِيدَةِ)
4️⃣مصادر خطبه
تذکرة الخواص سبط ابن جوزی/ الإحتجاج طبرسی/ المحاسن و المساوی بیهقی
✍️استادعلی رحیمی؛ حوزه علمیه شیراز
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِيمَا يَعْنِيه (#حکمت_349)
هرکس بداند سخنش نیز جزء اعمالش است، جز در آنچه که برایش مهم است سخن نخواهد گفت.
📚دو نکته:
1️⃣حرف «مِن» دراینجا تبعیضیه است اما برخی شارحان و مترجمان آن را به معناهای دیگری پنداشته و ترجمه متفاوتی ارائه کردهاند.
(مثلا مترجمان کتاب شرح نهج البلاغه #ابن_میثم نوشتهاند: « و هر كس بداند كه گفتارش برخاسته از كردار اوست...»! مرحوم فیضالاسلام نیز نوشته است: «و هر كه بداند گفتار او از روى كردار او است...»!
2️⃣کلمه «قَلّ» در اینجا به معنای نفی است نه به معنای قلّت. با اینحال برخی گمان کردهاند «قلّ» به معنای قلت است و در ترجمه هم همان را معنا کردهاند (مثلا جناب انصاریان در ترجمه نوشته است: «... سخنش مگر در آنچه او را مهم است كم مىشود»)
#حرف_جر #کلمه_قلّ
#با_مترجمان_نهج، شماره47
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵نحوه تامین نیازهای مردم توسط حاکمیت
#حکومت گاهی نیازهای مردم را تأمین نمیکند تا آنکه مردم جانشان به لب میرسد و اعتراض میکنند و حق خودشان را با سختی و تلخی به دست میآورند! درآموزههای امیرالمؤمنین علیهالسلام حکومت باید نیازهای مردم را به گونهای برآورده کند که برایشان گوارا و دلنشین باشد.
این دو جمله از امیرالمؤمنین خیلی زیبا است:👇
1️⃣ به قُثَم بن عباس فرماندار حجاز نوشت: «... هیچ نیازمندی را از ملاقات با خودت محروم نکن چون اگر در آغاز مراجعهاش رانده شود [حتی اگر بعدا نیازش را برآورده بکنی] دیگر برآورده کردن نیازش عمل قابل ستایشی نخواهد بود.» (...وَ لَا تَحْجُبَنَّ ذَا حَاجَةٍ عَنْ لِقَائِكَ بِهَا فَإِنَّهَا إِنْ ذِيدَتْ عَنْ أَبْوَابِكَ فِي أَوَّلِ وِرْدِهَا لَمْ تُحْمَدْ فِيمَا بَعْدُ عَلَى قَضَائِه) #نامه_67
2️⃣ در نامه به #مالک_اشتر نیز نوشت: «آنچه را که به مردم میدهی به صورت گوارا و دلچسب به آنان بده» (وَ أَعْطِ مَا أَعْطَيْتَ هَنِيئاً) #نامه_53
#قثم_بن_عباس #والی_حجاز #حق_الناس
#با_معارف_نهج، شماره 125
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵جهل دینی مردم و#اولویت اول حکومت علی علیه السلام
وقتی علی علیه السلام قدرت را به دست گرفت، جهل دینی مردم در حدی بود که؛
1. مسلمانان #بصره حتی معنای کلمه «زکاة فطره» را نمیدانستند (وقتی #ابن_عباس از آنها خواست که فطریهشان را بدهند چون تا آن روز کلمه زکات فطره را نشنیده بودند، بِرّ و برّ یکدیگر را نگریستند)! (موسوعة عبد الله بن عبّاس؛ لخرسان، السيد محمد مهدي ؛ج : 4 صه : 57)
2. درباره نماز که روزی پنج مرتبه خوانده میشد، آگاهی مسلمانان در حدی بود که در یکی از جنگهای فتوحات، فرمانده دستور داد جارچیها بین لشکریان اسلام اعلام کنند که «برای نماز باید وضو گرفت»!
3. در مسجد کوفه وقتی امام مجتبی علیه السلام به دستور پدر، مسلمانان را از اینکه نماز مستحبی را به جماعت بخوانند نهی کرد، کسی نگفت: ما گمان میکردیم این سنت پیامبر است بلکه یکصدا فریاد زدند: «وا سنّة عُمَراه!» این عمق فاجعه است که مردم سنّت پیامبر را واگذارند و برای حفاظت از #بدعت #خلفا فریاد بزنند.
🔻علی ـاماـ از بین همهی این مشکلات رنگارنگ،#مبارزه_با_فساد را در اولویت قرار داد و در اولین خطبهای که برای مردم ایراد کرد مانیفست حکومتی خود را بیان کرد. در این مانیفست نه از بازگرداندن فدک سخنی گفت، نه از فاجعه تبدیل شدن امامت به خلافت شکوهای کرد، نه از جهل مردم به مناسک و وضو و زکات فطره حرفی به میان آورد و نه از....!
بلکه رسما اعلام کرد که #رانتخواران باید رانتها را پس بدهند حتی اگر به عنوان مهریه به زنانشان پرداخته باشند! (وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِكَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُه)
#خطبه_15
#مصلحت #تشخیص_اولویتها #رانت
#با_معارف_نهج، شماره 126
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵کتابت نهج البلاغه برای رفع گرفتاری و طلب آمرزش
یکی از بزرگان شیعه که در سده هفتم، در حمص می زیست، شاعری به نام ابوالحسن علی بن محمود تنوخی حمصی، معروف به ابن حَکَم است.
📚صاحب کتاب قلائد الجمان، در ضمن بیان فضائل ابنحَکَم به وجود نسخهای از نهج البلاغه با خط او اشاره کرده که او در پشت نسخه، ابیاتی از سرودههای خود را نوشته و در این ابیات، کتابت نهجالبلاغه را وسیلهای برای «رفع گرفتاری» و «پوشش گناهان» خود از سوی خداوند قرار داده و دوستی اهل بیت (ع) را همهی نصیب و بهره خود از دنیا دانسته بود.
🔻متن این اشعار به شرح زیر است:
كتبتُ هذا الكتابَ لمّا * غَرِقْتُ في لُجَّةِ الذُّنوبِ
أرجو مِنَ اللهِ كَشْفَ ضُرّي * وَسَتْرَ ما بي من العُيُوبِ
فَمَنْ لَهُ في الوَرى نَصيبٌ * فَحُبُّ أهْلِ الوَرى نَصيبي
✍️قلائد الجمان فی فرائد شعراء هذا الزمان، ابن الشعّار، ج4، ص۴۸-۴۹. (نقل ما از احمد خامهیار ، مجله میراث شهاب، شماره 92)
#با_شیفتگان_نهج، شماره 43
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵علی علیهالسلام و #سیره_خلفا
#ابوبکر وقتی بر منبر مینشست یک پله پایینتر مینشست. #عمر نیز در زمانی که خلیفه بود، همین سیره را ادامه داد. #عثمان نیز در مدت خلافتش به همین شیوه عمل کرد. امیرالمؤمنین علیهالسلام، اما، وقتی به #خلافت رسید بر روی بالاترین پله منبر نشست. در مسجد مدینه سروصدایی به پا شد! (فسُمِع من الناس ضوضاءٌ)
🔸حضرت فرمودند: این چه صدایی است که میشنوم؟
با تعجب گفتند: به خاطر اینکه بر بالاترین مرتبهی منبر که جای رسول الله است و خلفای پیش از تو به آنجا ننشسته بودند، نشستی!
🔻فرمود: از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، شنیدم که فرمود: «کسی که به جای من بنشیند و به شیوه من عمل نکند، خداوند او را با صورت به آتش میاندازد» ولی من به خدا سوگند به شیوه او عمل میکنم، فرمانهای او را اطاعت میکنم و به حکم او حکم میکنم. برای این است که در جای او نشستهام. (بحار الانوار ج 38 ص 77 و 78) #سیره_شیخین #شیخین
↩️پ ن:
اینجا #مدینه بود! مدینه شهر اهل بیت پیامبر بود! شهری که در آن حدیث متواتر منزلت صادر شده بود! راویان حدیث غدیر در آن میزیستند! احادیث فضائل علی در آن صادر شده بود! آیات فضائل علی در آن نازل شده بود! حتی در مدینه هم منزلت علی ع را نمیدانستند!!!! سی سال حکمرانی فاسد با آن همه بلندگوی فریبنده اش، با ذهن مردم چه کرده بود؟!!!!
#با_معارف_نهج، شماره 127
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵جذبه سخن علی ع
روزی یکی از #خوارج به مسجد آمد تا مانند همیشه با شعار دادن مجلس را به هم بریزد، اما دید امیرالمؤمنین در حال سخن گفتن است. چنان تحت تأثیر سخنان امیرالمؤمنین قرار گرفت که ساکت نشست و گوش کرد.
📌او که نمیتوانست کینهتوزی درونی خود را نهان دارد پس از پایان یافتن سخنان حضرت، شعار داد که خدا تو را بکُشد که این چنین زیبا سخن میگویی! امیرالمؤمنین به اطرافیان گفت: به او اعتنا نکنید.
📚 تاریخ طبری، ذیل حوادث سال ۳۷. نقل ما از کتاب استناد نهج البلاغه و کتابشناسی
#اقناع_مردم #اعجاز_تأثیری #منطق_بهت_آور_امیرالمومنین
#بازیباییهای_نهج، شماره 42
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵علی علیهالسلام آیینهی قاطعیت در عین مدارا
🔹«لقد نَقَمتُما یَسیراً و أرجَأتُما کَثیراً» #خطبه_205
امام ع خطاب به #طلحه و #زبیر فرمودند: از امور ناچيز خشم گرفتيد، و خوبيهاى فراوانى را پشت سر انداختيد و ناديده انگاشتيد!
حضرت اینجور میفرماید: «لقد نقمتما یسیرا و ارجأتما کثیرا»؛[یعنی] شما یک چیز کوچک را وسیله و مایهی اختلاف قرار دادید، این همه نقاط مثبت را نادیده گرفتید؛ دم از دشمنی میزنید، دم از مخالفت میزنید. با اینها متواضعانه امیرالمؤمنین حرف میزند و توضیح میدهد؛ میگوید: من دنبال دشمن نمیگردم. این مدارا را دارد. اما آن وقتی که این #مدارا اثر نکند، آن وقت جای #قاطعیت علوی است؛ آن جائی است که امیرالمؤمنین نشان میدهد که با کسانی مثل #خوارج، آنجور رفتار میکند که خودش فرمود: «انا فقأت عین الفتنة»؛(۲) چشم فتنه را من در آوردم. و کسی دیگر غیر از علی نمیتوانست - به گفتهی خود آن بزرگوار در نهجالبلاغه - این کار را بکند. ۱۳۸۸/۰۶/۲۰
آیتالله #خامنه_ای
#با_معارف_نهج، شماره 128
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵ترجمه #کلمه_خضوع
«خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186
اغلب مترجمان و شارحان و مفسران کلمه «خضوع» را با تواضع مترادف میدانند در حالیکه کلمه «خضوع» بویژه وقتی با «لام» به کار میرود معنای «انقیاد و تسلیم متواضعانه» را میرساند.
برای همین است که در آیه «إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْناقُهُمْ لَها خاضِعِين» نیز خضوع را به انقیاد برگرداندهاند.
🔸در عبارت «فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض» (احزاب: 32) نیز آنچه مورد نهی قرار گرفته، "ترقیق صوتی است که ناخواسته مشعر به تسلیم و تمکین و انقیاد زن در برابر مردان باشد" (التحقیق فی کلمات القرآن).
◀️در جمله «خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186 بسیاری از مترجمان کلمه «خضعت» را به معنای فروتنی برگردانده و آن را از معنای اصلی اش (انقیاد تکوینی اشیاء در برابر اراده الاهی) دور کرده اند.
#با_مترجمان_نهج، شماره48
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
◀️#میرزای_شیرازی و مداومت بر مطالعه عهدنامه#مالک_اشتر
✍️محقق نائینی ره در کتاب #تنبیه_الامه نوشته است همانطور که میرزای شیرازی ره به مطالعه دائمی #نامه_53 نهج البلاغه مواظبت داشت و سعی میکرد از آن الگو بگیرد، شایسته است همه کسانی که به هر نحوی در مرجعیت امور شرعی یا سیاسی هستند بر خواندن این نامه مواظبت داشته باشند.
📚عبارت میرزای #نائنیی ره در تنبیه الامة⬇️
چقدر سزاوار است چنانچه مرحوم حضرت آية اللّه العظمى سيّدنا الاستاد العلّامة آقاى ميرزاى شيرازى قدّس سرّه غالبا به مطالعۀ اين فرمان مبارك و سرمشق گرفتن از آن مواظبت مىفرمود، همين طور تمام مراجع امور شرعيّه و سياسيّه هر كس به اندازۀ مرجعيّتش اين سيرۀ حسنه را از دست نداده، اين فرمان مبارك را كه به نقل موثّقين، اروپائيان ترجمهها نموده و در استنباط قوانين سرمشق خود ساختهاند، كان لم يكن نشمارند.
#با_شیفتگان_نهج، شماره 44
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
📚کتاب و مقاله رایگان درباره نهج البلاغه
📖«مکتبة الروضة الحیدریة»
🔻 کتابخانهای غنی با امکان دانلود🔻
سایت با عنوان
«دراسات وبحوث حول الإمام أمير المؤمنين عليه السلام - مكتبة الروضة الحیدریة»
https://www.haydarya.com/?id=1648&maktaba_moktasah=17
متاسفانه بعضی وقتها سایت بالا نمیاد! باید حوصله داشته باشید و مجددا امتحان کنید.
#معرفی_سایت #معرفی_کتاب
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵اقامت در کاروانسرا؟
تَجَهَّزُوا رَحِمَكُمُ اللَّهُ فَقَدْ نُودِيَ فِيكُمْ بِالرَّحِيلِ وَ أَقِلُّوا الْعُرْجَةَ عَلَى الدُّنْيَا #خطبه_۲۰۴ نهج البلاغه
مهیا شوید (خداوند رحمتتان کناد) که بانگ سفر در میان شما سر داده شده، و اقامت در [کاروانسرای] دنیا را کوتاه کنید.
🌹عنصر زیبایی شناختی :
ماده «#عرج» در مورد کسی به کار میرود که مَرکب خود را در کاروانسرا یا منزلگاهی حبس میکند تا در آنجا اقامت کند. ( مجمع البحرین: عَرَجَ فلان على المنزل: إذا حبس عليه مطيته و أقام )
باتوجه به این معنا در اینجا #استعاره مُرکّب زیبایی خودنمایی میکند چون کلمه «عرجه» قرینه است که #دنیا به مثابه یک کاروانسرا به #تصویر کشیده شده است.
#تجزیه_و_مقارنه :
انسان تشبیه شده به مسافر.
دنیا تشبیه شده به کاروانسرا.
زیستن در دنیا تشبیه شده به اقامت موقت در کاروانسرا.
کوتاه بودن عمر دنیوی تشبیه شده به زودگذر بودن زمان اقامت در کاروانسرا.
هدف نبودن دنیا تشبیه شده به مقصد نبودن کاروانسرا.
🔔نکته معنایی : کسی که مرکب خود را حبس می کند تا مدت کوتاهی در کاروانسرا بماند کمترین دلبستگی را به آن محل دارد و همواره توجه دارد که اینجا مقصد نیست. گویا حضرت در این کلام نورانی حتی به همین اندازه وابسته شدن به این منزل گاهِ دنیا را نمی پذیرند و می فرمایند این وابستگی به دنیا که همچون وابستگی مسافر به کاروانسرا است را کم کنید.
#بازیباییهای_نهج، شماره 43
✍️محمد سرافراز استاد حوزه علمیه قم.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
............👆👆👆👆.....................
بسم الله
🔵یادداشت استاد علی رحیمی درباره فرسته «اقامت در کاروانسرا»
✍️راجع به پست اخیر این نکته با نگاه فلسفی به ذهن خطور می کند:
1. خدایی که انسان را مسافر از خود به خود قرار داد (إنّا للّه و إنّا اله راجعون)، او را بی مرکب بدین سفر نفرستاد.
2. مرکب انسان برای رسیدن به حضرت حق، استعدادهای درونی و امکانات بیرونی است.
3. حالا حضرت می فرمایند که این استعدادها و آن امکانات را حبس در دنیا نکرده و با حبس مرکب، خود را از طی طریق محروم نسازید زیرا وقتی مرکب، حبس در کاروانسرای دنیا باشد، پیاده نمی توان از گردنه های صعب العبور (عقبة کؤود) گذر کرد.
🔻چرا تعبیر «اقلّوا»؟
حضرت با علم به اینکه اکثر مردم نمی توانند تمام زندگی خود را رنگ و بوی الهی بخشیده و تمام استعدادها و امکانات را برای رسیدن به قرب الهی هزینه نمایند، با تعبیر «أقلّوا العرجة» می فرمایند که لااقل تمام توان و استعداد خود را حبس در قفس دنیا نکنید و از استعداد و توان خود برای سیر الی الله بهره بگیرید. لکن اگر حضرت امیر علیه السلام بخواهند بلند همتان مسیر سیر الی الله را مورد خطاب قرار دهند احتمالا از تعبیر « و اترکوا العرجة» بهره خواهند گرفت چرا که صَرف تمام توان و امکان، برای رسیدن به مقام قرب الهی منافاتی با تأمین نیازهای مادی ندارد چرا که انسان می تواند به تمام شئون زندگی خود رنگ و بوی الهی ببخشد. (خوشا آنان که دائم در نمازند)
🔻چرا تعبیر «العرجه» (که معنای حبس دارد)؟
نکته لطیف دیگری که در عبارت مذکور وجود دارد، آن است که حضرت از هزینه کرد استعدادها برای رسیدن به دنیا، از مفهوم «حبس کردن» بهره جسته است؛ زیرا انسان، وقتی انسان است که حاکم و میدان دار ممکلت جانش، عقل وی باشد، پس کسی که بر مدار «لذت» حیوانی زندگی می کند، مقام انسانیت خود را در کاروانسرای دنیا به اسارت کشیده و این مرکب راهوار را در گوشه ای به بند بسته و خود در دخمه های این کاروانسرای در حال ویران، سوار بر مرکب حیوانیت، گذران عمر می کند.
#خطبه_۲۰۴
#بازیباییهای_نهج، شماره 44
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بازماندگان شهدا رویشهای انقلاب
✍بَقِیَّةُ السَّیْفِ أَبْقَی عَدَداً وَ أَكْثَرُ وَلَداً #حکمت_۸۴
حُصَین (یا حضین) بن منذر از یاران بسیار نزدیک امیرالمؤمنین علیه السلام شمرده شده است. او که خود از قبیله ربیعه بصره بود، در جنگ صفین فرمانده قبیله بود. در گرماگرم جنگ وقتی تعداد شهدای قبیله ربیعه رو به فزونی نهاد نامهای کوتاه به امیرالمؤمنین فرستاد که : «إن اکثر السیف فی ربیعة» (بیشترین تلفات شمشیر جنگ در قبیله ربیعه است).
حضرت در حاشیه نامهاش این جمله را مرقوم فرمود: «بقیة السیف ابقی عددا و اکثر ولداً» #حکمت_84
یعنی اگر تعداد شهدای ربیعه زیاد شده نگران نباشید خانوادههایی که از این شهدا باقی میمانند ماندگارتر و پایدارتر خواهند بود و رویش بیشتری خواهند داشت. نمونهای از بقیة السیف خود اهل بیت پیامبر هستند که هرچه دشمن اعضای این خانواده را بیشتر میکشت رویش اینها در شرق و غرب عالم بیشتر میشد. خانوادههای شهدا باقی هستند! چنین تعبیری درباره عالمان نیز وارد شده است که «العلماء باقون ما بقی الدهر»
🔹درس اخلاق آیت الله جوادی آملی در تاریخ 23 آبان 1398 با موضوعیت همین حدیث در اینترنت قابل دسترسی است.
#با_معارف_نهج، شماره 129
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
یا فاطمه اشفعی لنا فی الجنه
زیر دِین چارده معصومم اما گردنم
زیر دِین حضرت موسَی بن جعفر بیشتر
گردنم در زیر دیِن آن امامی هست که
داده در ایران ما طوبای او بر، بیشتر
آن امامی که «فداکِ» گفتنش رو به قم است
با سلامش می کند قم را معطر بیشتر
https://eitaa.com/banahjolbalaghe