1️⃣2️⃣ خلاصه ای از مقدمات تدریس کتاب بدایة الحکمة استاد امینی نژاد 💠کارکردهای فلسفه 🔹در بیشتر کتاب‌های فلسفی از هدف و غایت دانش فلسفه سخن گفته می‌شود؛ اما این کافی نیست و باید به کارکردهای فلسفه نیز پرداخت. چند کارکرد یادداشت کرده‌ام؛ اما باید توجه داشت که اینها استقرایی است و می‌توان به آنها افزود. 1️⃣ کارکرد ذاتی: کشف واقع 🔺یکی از کارکردهای فلسفه که کارکرد ذاتی است، کشف واقع و پاسخگویی به پرسش‌های فطری بشر است. انسان متوجه است که یکی از راه‌های رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها، تعقل و تفکر است. یکی از حقایق پیش روی انسان نیز خود دین است. یکی از پرسش‌های آدمی این است که آیا دین مطابق نظام هستی است یا خیر؟ کار دین چیست؟ 2️⃣ کارکرد در دین کارکرد دوم فلسفه این است که می‌توان با چنین دانشی حتی با کسانی به گفتگو نشست که دین را قبول ندارند. این خاصیت را زبان عرفانی ندارد. فلسفه حتی این قابلیت و کارکرد را دارد که در درون دین نیز به کار گرفته شود. 3️⃣ کارکرد در کلام 🔺کارکرد سوم فلسفه در کلام است. کلام دانشی بسیار جدی است و ظرفیت‌های گسترده‌ای دارد، هم به لحاظ محتوا و هم روش. یکی از چیزهایی که به‌شدت می‌تواند موجب ارتقای کلام شود، فلسفه است. تعامل فلسفه و کلام از زمان خواجه نصیر شروع شد؛ البته پیش از آن هم می‌توان آن را ردیابی کرد. در دوره معاصر برخی آثار ملاصدرا را از یک منظر می‌توان آثار کلامی دانست، نه اینکه ـ بنابر گفته برخی ـ فقط کلام باشد. 4️⃣کارکرد در عرفان و شهود 🔺کارکرد دیگر فلسفه در فضاهای عرفانی و کشف و شهود است. صدرالمتألهین به این کارکرد توجه ویژه کرده است. بزرگان اهل معرفت می‌گویند نسبت فلسفه و دانش‌های عقلی با دانش عرفان، همچون نسبت دانش منطق با فلسفه است. یکی از مشکلات ما این است که مباحث عرفانی و معنوی ما در بستر عقلانیت رشد نمی‌کند و بسیار آسیب پذیر است؛ اما در فضای سنتی حوزه، روال بر این بوده است که شخص ابتدا به فراگیری دانش‌هایی چون فلسفه، فقه و کلام می‌پرداخت و وقتی مراحلی از فلسفه را پشت سر می‌گذاشت و به مرحله‌ای از عقلانیت می‌رسید، آنگاه وارد سلوک می‌شد؛ بنابراین می‌توانست آنچه به دست می‌آورد، تحلیل کند و دچار اشتباه نشود. یکی از دلایلی که موجب شد شطحیات به‌تدریج کم شود همین است. این، رشد عقلانیت است و معنویت باید در بستر عقلانیت رشد کند. 5️⃣ کارکرد در علوم انسانی (فلسفه های مضاف) 🔺کارکرد دیگر فلسفه در حیطه علوم انسانی است. از قدیم این بحث مطرح بوده است که فلسفه ام‌العلوم است؛ اما هیچ‌گاه به صورت دقیق، تأثیرات این علم بر دانش‌های دیگر را توضیح نداده‌اند. این ضعف امروزه نیز وجود دارد. اگر ترابط فلسفه با سایر علوم به صورت دقیق روشن شود، آغاز شکل‌گیری فلسفه‌های مضاف در جامعه اسلامی خواهد بود. اگر نسبت فلسفه با دیگر دانش‌ها روشن شود می‌توانیم مبانی فلسفی را به فلسفه‌های مضاف تبدیل کنیم و آرام‌آرام در این راه جلو رویم. باید به شکل فلسفی درباره تثبیت موضوع‌های علوم، سنخ این موضوع‌ها، تبیین روش‌ها و حکومت قواعد فلسفی در تمام لایه‌های این دانش‌ها بحث کنیم. مثلاً قانون علیت یکی از قوانینی است که در فلسفه اثبات می‌کنیم. ده‌ها قانون دیگر وجود دارد که در ارتباط با قانون علیت، از آنها بحث می‌شود، مثل قانون الواحد، قانون سنخیت و… . هیمنه قواعد فلسفی در تمام پیکره دانش‌ها را باید بررسی کنیم، چه علوم انسانی و چه علوم تجربی یا دانش‌های دیگر. 🔺مضاف بر آنچه گفتیم، در تعامل فلسفه با علوم انسانی می‌توان به این پرداخت که هویت علم انسانی چیست. کیفیت نظارت فلسفه بر چنین دانش‌هایی چگونه است؟ اگر علم انسانی به معنای رفتار انسان است که به مباحث اعتبارات ذهنی مربوط می‌شود ـ بحثی که علامه طباطبایی مطرح کرده‌اند ـ آنگاه نقش فلسفه پررنگ خواهد شد. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #استاد_امینی_نژاد #بدایة_الحکمة #فلسفه_ی_فلسفه #مقدمات_ورود_به_فلسفه #کارکردهای_فلسفه —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac