💠 مدل حکمرانی بنی امیه و تفاوت آن با مدل حکمرانی علوی
🔺 یکی از مهمترین نقاطی که بین #حکمرانی_علوی و #حکمرانی_بنی_امیه تفاوت وجود دارد، در مسئله نوع نگاه به #مردم و تعامل با مردم است. در ادامه برخی شواهد مرتبط را می آوریم.
1️⃣ #مسلم_بن_عقیل وقتی در کوفه دستگیر میشود، خطاب به #عبیدالله_بن_زیاد عبارت مهمی دارد:
➕«فَقَالَ مُسْلِمٌ:
🔷 ما لِهَذَا أَتَيْتُ وَ لَكِنَّكُمْ أَظْهَرْتُمُ الْمُنْكَرَ وَ دَفَنْتُمُ الْمَعْرُوفَ:
🔸براى اين چيزها، به اين سرزمين نيامدم؛ امّا این مدل و مشی شما بوده که #منکر و زشتی ها را آشکار و #ترویج کردید، #معروف و خوبی ها را پنهان کرده و مانع ترویج آنها شدید. شما #کارخانه_تولید_منکر و محو معروف بودید.
🔷 و تَأَمَّرْتُمْ عَلَى النَّاسِ #بِغَيْرِ_رِضًى مِنْهُمْ:
🔸و #بدون_رضايت_مردم، خود را فرمانرواى آنها نموديد چرا که اساسا رضایت و #انتخاب_مردم برای شما مهم نبود.
🔷 و حَمَلْتُمُوهُمْ عَلَى غَيْرِ مَا أَمَرَكُمُ اللَّهُ بِهِ:
🔸 و #مردم را به كارهايى وا داشتيد كه #امر_الهى نبود،
🔷 و عَمِلْتُمْ فِيهِمْ بِأَعْمَالِ كِسْرَى وَ قَيْصَرَ:
🔸 در واقع مدل و مشی حکمرانی شما میان مردم، همان مدل و مشی #كسرا و #قيصر در #ایران و #روم بود.
🔷 فأَتَيْنَاهُمْ لِنَأْمُرَ فِيهِمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ نَدْعُوَهُمْ إِلَى حُكْمِ الْكِتَابِ وَ السُّنَّةِ وَ كُنَّا أَهْلَ ذَلِك.»
🔸 اما ما اهل بیت نزد مردم آمده ایم تا ميان آنان، #امر_به_معروف و #نهى_از_منكر كنيم و آنها را به حكم كتاب و سنّت، فرا بخوانيم كه ما اهل آن هستيم.
پ.ن: اساسا ذهنیت و #ارتکاز_شیعه و اصحاب در ابتدا اینگونه بوده: «#بسط_ید و حکومت=#مشروعیت_الهی+#رضایت_مردم»
اما بعدا با آمدن سلطان ها و پیاده کردن مشی بنی امیه ها، این نگاه شیعه فراموش شد.
در اینجا یک شاهد برای کشف چنین ارتکازی در ذهن اصحاب آمد و در ادامه موارد دیگری هم ذکر میشود.
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
آیات و روایات اجتماعی
💠 اصلی ترین کارکرد «امر به معروف و نهی از منکر»
➕جناب #کلینی در کافی[ج5،ص55] به نقل از #امام_باقر(ع) میفرماید:
🔺در #آخر_الزمان گروهى به وجود مى‌آيند كه در بين خود از فرقه‌اى پيروى مى‌كنند كه:
1️⃣ #رياكار
2️⃣ #قارى_قرآن
3️⃣ صرفا اهل انجام عبادات و #مناسک_دینی و داراى حالتى زهدگونه
4️⃣ و تازه به دوران رسيده، #سفيه و نادان‌اند. عملا بی بهره از خِرد و #عقلانیت اند.
🔺#امر_به_معروف و #نهى_از_منكر را واجب نمى‌دانند مگر در صورتى كه از #زیان و ضرر در امان باشند.
براى اینکه امر به معروف نکنند، برای خود #بهانه_ها و عذرها میتراشند.
🔺از لغزش #علمای_فاسد و عمل اشتباهشان پیروی میکنند.
تاکیدشان بر #نماز و #روزه و هر عملی است که برای جان و مال شان #ضرری نداشته باشد.
البته اگر همین نماز و روزه هم برای جان و مال شان ضررى داشته باشد، آن را نیز مانند بالاترین و بزرگترین واجبات که رها کردند، ترک میکنند.
🔺امر به معروف و نهى از منكر، #واجبی_عظيم و بزرگ است كه دیگر واجبات، تنها بوسیله آن #اقامه و استوار خواهند شد.
🔺اين‌جاست كه ترک چنین واجبی، توده مردم، تر و خشک و مومن و کافر را با هم دچار غضب و کیفر الهى میکند
لذاست که انسان های نیک در سرزمين بدكاران، و کودکان در سرزمين بزرگان، هلاك و نابود خواهند شد، چرا که مردم نسبت به این واجب #بی_تفاوت بودند.
🔺امر به معروف و نهى از منكر، #شیوه_انبيا و نیکان است، واجبی است بزرگ كه دیگر واجبات به آن زنده و پابرجا میمانند،
بواسطه آن، #امنیت ایجاد میشود، #بدعت_ها کنار میرود، #درآمدها حلال میگردد، #ظلم کنار رفته و زمين آباد مى‌شود، از دشمنان #انتقام گرفته شده و امورات دين و دنيا به راه درستش كشيده شده و اصلاح میگردد.
🔺پس، اولا با #قلب هايتان، منكر و كارهای بد را زشت بدانید، ثانیا با #زبان_گویا زشتی منکرات را #فریاد زده و اعتراض کنید و آن را به پیشانی شان بکوبید
و در راه خدا از #سرزنش هيچ سرزنش كننده‌اى نترسيد.
🔺اگر پند گرفته و به مسیر حقّ بازگشتند، ديگر با آنها کاری نداشته باشید.
اما اگر پند نگرفته و به ظلم و ستم خویش ادامه دادند، همانگونه که قرآن کریم میفرماید: «راه نكوهش، تنها بر كسانى است كه به مردم ستم کرده و در زمين به ناحق حرکت میکنند.»
🔺در چنين حالتی، عملا با آنها به #جهاد بپردازید و با دل‌هايتان بر آنان خشم بگيريد،
البته بدون اين كه در پى #قدرت_طلبی باشيد و يا مالى را به ستم بگيريد يا بخواهيد با ستمگرى و بدون #عدالت بر آنان پيروز شويد.
🔺خلاصه اين كارها را بكنيد تا به فرمان الهى بازگردند و مشغول اطاعت و فرمانبردارى از او شوند و دست از ظلم و ستم خویش بردارند.
🔺در ادامه حضرت به ماجرای حضرت #شعیب اشاره میکنند که خداوند به شعیب وحى كرد:
من صد هزار نفر از قوم تو را عذاب مى‌كنم، چهل هزار نفر از اشرار این قوم و شصت هزار نفر از بهترين‌هاي این قوم.
🔺شعيب گفت: پروردگار من! عذاب #اشرار_قوم درست اما علت عذاب نیکان قوم من چیست؟
خداوند فرمود: چون #نیکان_قوم تو با معصيت‌كاران كنار آمده و به خاطر خشم و غضب من، خشمگين نشدند و عملا مشی #بی_تفاوتی را دنبال کردند.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 شاگردان عدالتخواه علی(ع)
2️⃣ عمار (بخش اول)
🔺یکی از مهمترین تلاش های #امیرالمومنین(ع) خصوصا در #عصر_خلفا، تربیت یک کادر تشکیلاتی و #کنشگری بواسطه آنها بود، تا بتواند تا آنجا که میشود دین الهی را #اقامه کند.
یکی از عرصه های مهم کنشگری اصحاب، مربوط به مبارزه با #بی_عدالتی، #فساد و #تبعیض ها بود. در یادداشت قبل، کنشگری ابوذر مرور شد و اکنون جناب عمار.
🔺انساب الاشراف نقل میکند:
عثمان از بیت المال جواهری را برای خانواده اش برداشت و مردم به او اعتراض کرده و با تندی با او برخورد کردند. #عثمان خشمگین شده و در خطبه ای گفت:
ما نیازمان را از بیت المال برمیداریم، هرچند برخی از این کار خوششان نیاید و هیچ کس هم نمیتواند اعتراض کند.
(لَنأخُذَنَّ حاجَتَنا مِن هذَا الفَيءِ و إن رَغِمَت انوفُ أقوام)
🔸#حضرت_امیر به عثمان گفت: چنین نکن چرا که کارت به جاهای باریک میکشد و #مردم جلوی تو را خواهند گرفت.
(إذا تُمنَعُ مِن ذلِكَ و يُحالُ بَينَكَ و بَينَهُ)
🔸#عمار نیز به او گفت:
من اولین کسی هستم که این کار تو را نمیپسندم و به آن #اعتراض خواهم کرد. (اشهِدُ اللّهَ أنَّ أنفي أوَّلُ راغِمٍ مِن ذلِك)
اینجا بود که عثمان عصبانی شد و دستور داد عمار را حسابی بزنند.
🔺الامامة و السیاسة نقل میکند:
عده ای از اصحاب پیامبر جمع شده و شروع به نوشتن یک نامه کردند و در آن به #بدعت ها، #فسادها، بی عدالتی ها و انحرافات عثمان اشاره کردند.
🔹نامه که تمام شد، نویسندگان نامه(ده نفر از اصحاب مانند #طلحه، #زبیر، #ابن_مسعود و...) به سمت عثمان حرکت کردند تا نامه را به او داده و نسبت به مشی او اعتراض کنند.
🔹نامه به دست عمار بود و در مسیر رسیدن به عثمان، یک به یک از آن اصحاب، خود را از جمع جدا کردند تا آنجا که عمار خود تنها ماند.
(وَ الكِتابُ في يَدِ عَمّارٍ، جَعَلوا يَتَسَلَّلونَ عَن عَمّارٍ حَتّى بَقِيَ وَحدَه / نقل دیگر: فَلَمّا بَلَغوا البابَ نَكَلوا إلّا عَمّارَ بنَ ياسِر)
🔹همه ترسیده بودند و عقب کشیدند و تنها #عمار ماند، تا بار دیگر به تنهایی هم که شده، در مقابل بی عدالتی ها فریاد بزند، تا بلکه جان های مرده، بیدار بشوند.
عمار وقتی نامه را به عثمان داد، عثمان پرسید: افراد دیگری هم با تو بودند؟ عمار گفت: بله، چند نفری بودند که از #ترس تو پراکنده شدند.
🔹عثمان گفت: چه کسانی بودند؟ عمار اطلاعات را لو نداد و گفت به تو نخواهم گفت.
عثمان عصبانی شد و گفت: پس تو چگونه #جرئت کردی که از بین آنها، فقط تو نزد من بیایی؟
در نقل انساب الاشراف آمده که عمار پاسخ داد:
چون من از همه آنها نسبت به تو #دلسوزتر هستم.
(لِأَنّي أنصَحُهُم لَك)
🔹اما #مروان، داماد عثمان که از بیت المال #رانت های هنگفتی گرفته بود، به عثمان گفت:
ای امیر! این بنده سیاه، #مردم و #افکار_عمومی را علیه تو گستاخ کرده، اگر او را بکشی، برای دیگران مایه #عبرت خواهد شد و دیگر کسی علیه تو #شورش نخواهد کرد.
(إنَّ هذَا العَبدَ الأسوَدَ يَعني عَمّارا قَد جَرَّأَ عَلَيكَ النّاسَ و إنَّكَ إن قَتَلتَهُ نَكَّلتَ بِهِ مَن وَراءَهُ)
خب طبیعی است که پیشنهاد یک #سرمایه_داری که تا خرخره از بیت المال خورده هم باید این باشد.
🔹عثمان دستور داد تا او را بزنند. در نقل ها دارد که آنقدر عمار را زدند تا آنکه شکمش #ورم کرده و #بیهوش شد. دارد که اینجا #ام_سلمه همسر پیامبر او را به خانه اش برد و از او مراقبت کرد.
🔺تاریخ المدینة نقل میکند:
🔸آنقدر عمار را زدند و بر بیضه های او کوفتند که عمار دچار #فتق شد و قادر به نگه داشتن ادرار خویش نبود. عمار در واکنش به این اذیت و آزار آنها گفت:
🔸هر چه میکشم از این #قریش است. در صدر اسلام به خاطر اسلام آوردنم، آنگونه من را زدند و امروز نیز به خاطر #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر عثمان اینچنین من را میزنند که حتی قادر به نگه داشتن ادرارم هم نیستم.
🔺قبیله #بنی_مغیره که هم پیمان عمار بودند، وقتی متوجه ماجرا شدند، خشمگین شده و به عثمان گفتند: بدان! به خدا قسم اگر عمار با این ضربه تو کشته شود، ما مردی بزرگ از #بنی_امیه را به جای آن #قصاص خواهیم کرد.
عثمان پاسخ داد: شما مرد آن نیستید و هیچ غلطی نخواهید کرد.
➕ ادامه...👇
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
📌پ.ن: در مواجهه با استکبار قارون، سه نوع مواجهه و جریان وجود داشت:
1️⃣ جریان اول: قدرت طلبان حامی قارون
▫️قارون صرفاً یک #سرمایه‌دار_مستکبر نبود، بلکه او جزئی از یک #نظام_سلطه و پیوند خورده با حلقه‌ی #قدرت_فرعونی بشمار میرفت. او دارای یک پشتوانه ساختاری و سیاسی قدرت بود.
▫️#فرعون، #هامان (وزیر فرعون) و قارون، در واقع کارگزاران #حکمرانی_استبدادی‌ای بودند که قارون تنها «#مهره_اقتصادی» آنها، برای استثمار بنی‌اسرائیل بود.
لذا ترکیب کنش اقتصادی قارون و کنش سیاسی فرعون، منجر به ساخت نظامی استکباری و طبقاتی داده بود که خروجی آن چیزی جز تحقیر مردم نبود.
▫️این جریان، نماد ائتلاف زر و زور بود لذا هیچگاه از ماجرای نابودی قارون عبرت نگرفت و همان مسیر را محکم دنبال کردند. آیات 39 عنکبوت و 24 غافر، اشاره ای به این جریان دارند.
▫️آیه 81 قصص، ظاهرا نشان میدهد قارون، با آن همه زرق و برقش، نتوانسته بود #حمایت_توده_های_مردم را به سوی خود جلب کند، یا اینکه اندکی از مردم با او همراه شده و یا اینکه عمده مردم پس از آگاهی نسبت به مسیر غلطش، خط خود را از او جدا کرده بودند. در هر صورت قرآن اشاره میکند برای او حامیانی هم نمانده بود تا از او دفاع کنند.
▫️شاید بشود از این نکته استفاده کرد و گفت: قارون، نماد #فروپاشی_مشروعیت_اجتماعی بود؛ یعنی هر قدرت و ثروتی که بر اساس فساد ساخته شود و بروز استکباری پیدا کرده و مردم را تحقیر کند، نهایتاً بی‌پشتوانه و ناپایدار خواهد بود.
2️⃣ جریان دوم: مومنان بصیر و مقاوم
▫️آیات 76، 77 و 80 قصص اشاره به کنش این جریان دارد. کسانی که بدون تاثیرپذیری از تبلیغات رسانه ای، محکم پای آرمان های خود ایستاده اند و با #نهی_از_منکر خود نسبت به #استکبار_قارونی، جامعه شان را همچنان #زنده نگه داشته اند. جرئت این جریان در نهی از منکر قارون، آن هم در جوّ و فضایی که بر آن عصر حاکم بوده، خود مسئله ای جالب و اساسی است که امروز نیز باید همچنان ادامه داشته باشد.
▫️هرچند که در طول تاریخ این گروه معمولا در اقلیت بوده اند اما با #ایستادگی و مقاومت خود میتوانند موجب بصیرت، آگاهی و #بیداری توده های مردم شده و #گفتمان_عمومی را تغییر بدهند.
ایستادگی، #مقاومت و صبر، جزو ویژگی های ذاتی این جریان است، چه اینکه در آیه 80 قصص نیز به آن اشاره میشود: «لَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ»
3️⃣ جریان سوم: توده های خاکستری
▫️آیات 79 و 82 قصص اشاره به این جریان دارد. کسانی که ظواهر زندگی قارون را دیدند و دچار نوعی #حسرت، تقلید، و آرزومندی منفعلانه شدند. ریشه فریب آنها، به نداشتن «#معیار_صحیح» برای تحلیل و قضاوت بازمیگردد است، لذا به راحتی دچار دنیاخواهی مفرط، ظاهربینی، ناآگاهی و #فقر_هویتی میشوند.
▫️همین ویژگی ها باعث میشود به شدت متاثر از جوّ محیط، رسانه ها، تبلیغات و عملیات های پروپاگاندایی باشند. آیه 79 اشاره میکند: «فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ» یعنی قارون به صورت عادی رفت و آمد نمیکرد، بلکه رفت و آمدش نیز جلوه ای از #تبلیغات و رسانه بود تا چشم ها را مسحور خودش کند که همین اتفاق هم افتاد.
▫️امروز نیز دقیقا همین نقش را #شبکه_های_اجتماعی و رسانه های عمومی بازی میکنند، که در آن با نمایش «هایلایت‌های زندگی دیگران»، تصویری #اغراق‌آمیز، گزینشی و #ویترینی از زندگی دیگران ارائه میدهد: موفقیت‌ها، زیبایی‌ها، ثروت، سبک زندگی رؤیایی و خلاصه #ایده_آل هرچیزی که به ذهن می آید. در نتیجه انسان در مواجهه با آن، دچار #مقایسه‌ای_ناعادلانه شده و او را خوشبخت ترین و خود را بدبخت ترین فرد روی زمین میبیند و خروجی آن چیزی جز حسرت و #نابودی_فکری و ذهنی و در نتیجه نابودی زندگی واقعی اش نیست.
▫️این جریان اگر آگاه نشود، میتواند در بزنگاه‌های مهم، پشت ثروت‌مندان فاسد بایستد، به آنها رأی بدهد، آنان را الگو بگیرد و خود را در مسیر نابودی قرار بدهد
اما اگر آگاه شده و در مسیر حق قرار بگیرد، با استفاده از قدرت بی مانند خود میتواند #ساختارهای_استکباری را درهم شکسته و #اراده_الهی را پیش ببرد.
▫️لذا بعد از نابودی قارون، توده های مردم نسبت به غلط بودن آن مسیر آگاه شده و مشی خود را اصلاح کردند. اساسا چنین پدیده هایی که تجربه‌ای عینی از ظهور و بروز نتیجه فساد محسوب میشوند، میتواند موجب ارتقای آگاهی و #بیداری_جمعی شود و جریان حق باید بیشترین استفاده را از این پدیده ها بکند، چرا که جریان باطل نیز میتواند با یک بدل و #برساخت رسانه ای، از همین پدیده های عینی استفاده کرده و نتیجه ای کاملا به سود خودش بگیرد.
🔰 خروجی این جریانات، تقابل دو گفتمانی است که همیشه در حال نبردند:
#گفتمان_اشرافیت و #گفتمان_مقاومت.
پیروز، گفتمانی است که بتواند توده های مردم را با خود همراه کند.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9