eitaa logo
در مسیر اجتهاد
7هزار دنبال‌کننده
340 عکس
23 ویدیو
25 فایل
🔹مطالب کاربردی #فقهی ، #اصولی ، #رجالی و #فلسفی 🔸 قابل استفاده اساتید و طلاب #حوزه علمیه 📣 این کانال توسط مدیریت سطوح عالی مدرسه #شهیدین (رهما) قم اداره می‌شود 🔻 کپی مطالب کانال تنها با ذکر #لینک بلامانع است. 🔺 ارتباط با مدیر و ارسال مطالب @Smousavi
مشاهده در ایتا
دانلود
در مسیر اجتهاد
#اخبار_علمی #هفته_پژوهش #فقه_معاصر #اصول_کاربردی 🔻به مناسبت هفته #پژوهش اولین #نشست علمی سال تحصیلی
🎥 فیلم نشست علمی «کاربرد علم در مسائل مستحدثه فقهی» 🔻 با حضور حضرت آیت‌الله استاد 🔺 را در سایت مدرسه ببینید 👈 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/research/scientific-meetings/1048-2 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 آداب تعلیم و تعلم (13) 🔻 آداب مختص به استاد (آداب فارغ از مجلس درس) 4️⃣ ادب چهارم: و استاد 🔹 عنْه علیه السلام:َ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع يَا مَعْشَرَ الْحَوَارِيِّينَ لِي إِلَيْكُمْ حَاجَةٌ اقْضُوهَا لِي قَالُوا قُضِيَتْ حَاجَتُكَ يَا رُوحَ اللَّهِ فَقَامَ فَغَسَلَ أَقْدَامَهُمْ فَقَالُوا كُنَّا نَحْنُ أَحَقَّ بِهَذَا يَا رُوحَ اللَّهِ فَقَالَ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِالْخِدْمَةِ الْعَالِمُ إِنَّمَا تَوَاضَعْتُ هَكَذَا لِكَيْمَا تَتَوَاضَعُوا بَعْدِي فِي النَّاسِ كَتَوَاضُعِي لَكُمْ ثُمَّ قَالَ عِيسَى ع بِالتَّوَاضُعِ تُعْمَرُ الْحِكْمَةُ لَا بِالتَّكَبُّرِ وَ كَذَلِكَ فِي السَّهْلِ يَنْبُتُ الزَّرْعُ لَا فِي الْجَبَل‏ 🔸امام علیه السلام: روزی عیسى بن مریم گفت: «اى گروه حواریون: مرا به شما حاجتى است، آن را برآورید. گفتند حاجتت رواست یا روح الله! پس برخاست و ایشان را بشست. آن ها گفتند: ما به شستن سزاورتر بودیم یا روح الله! فرمود: همانا سزاروارترین مردم به خدمت نمودن است. من تا این اندازه کردم تا شما پس از من در میان مردم چون من تواضع کنید. سپس عیسى علیه السلام فرمود: بناى بوسیله ساخته شود، نه بوسیله ؛ چنان چه زراعت در زمین نرم مى روید نه در کوه». 📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 183. 👈 نکات بیشتر را از طریق کانال 👇دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 در صورت شک در مورد در مقام بیان بودن، اصل چیست؟ 🔻 اگر در مقام بیان بودن آیه یا روایتی مورد قرار گیرد، عده‌ای از اصولیون معتقدند: اگر شک داشته باشیم کلامی که صادر شده، در مقام بیان مطرح شده یا خیر، سیره عقلا این است که کلام را حمل بر مقام بیان بودن می‌کنند. بنابراین اگر در آیه یا روایتی شک شود، در مقام بیان بودن جاری است. 🔹 اشکال: کلامی که اصل عقلایی آن را حمل بر مقام بیان بودن می‌کند، کلام اهل است. کلام عرف این خصوصیت را دارد که نوعاً و در موارد قریب به اتفاق، تمام کلامشان را در محاورات عرفی در می‌گویند. اما اینکه این را بخواهیم در مورد کسی که این خصوصیت اهل عرف را ندارد، (بلکه کلام‌های# منفصل دارد، تشریع دارد، اجمال و تفصیل دارد و بسیاری از کلماتش در مقام بیان نیست و در مقام اصل است، مخصوصاً آیات قرآن که بیشتر تشریعی است) سرایت بدهیم، صحیح نیست و نمی‌توان به بنای عقلا تمسک کرد. در نتیجه اصالة البیان در کلام شارع مخدوش است و اگر در کلام شارع شک ایجاد شد، نمی‌توان بر اساس بنای عقلا ـ مثلاً ـ به عمومیت یا ... در آیات تمسک کرد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی (زید عزه) 📌 ارسالی از حجت الاسلام علی (مقرر محترم درس خارج فقه بورس) 💎 برای دسترسی به کلیه فایل‌های درس فقه به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید: 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/extracurricular/777-2019-11-23-08-03-46 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدی
9 💠 شیخ الطائفة محمد بن الحسن 🔹 شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق) از مشهورترین محدثان و فقیهان شیعه، نویسنده دو کتاب از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه (تهذیب و استبصار) است و سه کتاب از کتب چهارگانه رجالی (رجال، فهرست و رجال کشی) است، که در ۲۳ سالگی از خراسان به عراق آمد و از اساتیدی چون شیخ ، سید استفاده کرد. خلیفه عباسی، کرسی تدریس کلام بغداد را به او سپرد. 🔸 نظرات و نوشته‌های فقهی او مورد توجه فقیهان شیعه است. وی در سایر علوم اسلامی مثل رجال، کلام و اصول فقه نیز صاحب‌نظر بود و کتاب‌های او جزء کتاب‌های مرجع علوم دینی است. او تحول در اجتهاد شیعی را آغاز کرد و مباحث آن را گسترش داد و در برابر اجتهاد اهل سنّت به آن استقلال بخشید. 300 تن از علما در مجلس درسش شرکت می‌کردند، که نامدارترین شاگرد او ابوالصلاح است. 🔹 شیخ طوسی از سرآمدان مکتب کلامی عقلگرای بغداد بود، که از طریق نفوذی که در جامعه علمی شیعه یافت تاثیری دیرپای بر تفکر علمای شیعه گذاشت. اجتهاد و عقلگرایی در فقه و عقاید شیعه با کوشش‌های شیخ طوسی بین شیعیان شیوه غالب شد و به سیطره روش برای چند سده پایان داد. وی را احیاگر علم اصول فقه و اجتهاد و نخستین کسی شمرده‌اند که باعث ورود اجتهاد به فقه شیعه شد. 🔸پس از حمله ترکان سلجوقی به بغداد و حوادث پس از آن مانند آتش‌سوزی در کتابخانه شاپور و نزاع شیعه و سنی در بغداد، شیخ به مهاجرت کرد و فعالیت علمی خود را در این شهر آغاز کرد و حوزه علمیه نجف با تلاش‌های او پاگرفت و طولی نکشید که شهر نجف مرکزیت علمی و فکری تشیع را از آن خود کرد. 🔹وارد کردن روش و استدلال گرایانه در احکام فقهی به عنوان برجسته‌ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می‌شود. پس از شیخ حتی آرای فقهی وی نیز مورد قبول علما بود و کسی جسارت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه (متوفی ۵۹۷ ق.) (نوه دختری شیخ) باب اعتراض بر وی را گشود. 🔸 کتاب التبیان شیخ نخستین نوشته شیعیان است که تمام سوره‌های قرآن را در برمی‌گرفت، که ویژگی دیگر آن، رویکرد اجتهادی و عقل گرایانه او در تفسیر قران است که با رویکرد روایی مفسران قبل از او متفاوت بود. شیخ طوسی با استناد به آیات قرآنی، قرآن را متنی قابل فهم برای عقل بشر می‌داند و روایاتی را که تنها راه فهم قرآن را مراجعه به احادیث می‌دانند، نمی‌پذیرد. 📚 ر.ک: طبقات أعلام الشیعة، آقا بزرگ تهرانی، ج2، ص161؛ سیری در زندگی شیخ طوسی، دوانی، ص20. 👈 را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
هدایت شده از مطالب کانال در مسیر اجتهاد
💠 نظر مدیریت محترم مدرسه (استاد سیدمحمدرضا ـ زید عزه) در مورد اهداف دوره فقه و اصول: ✅قسمتی از این نامه: 🔹 درباره برنامه فقه و اصول ... آنچه به نظر اینجانب می‌رسد به شرح زیر است: 🔸... لازم بلکه درست نیست که ما طلاب را وادار به کنیم. ما باید طلبه‌ها را به دو چیز تشویق کنیم و زمینه دستیابی آنها به آن دو را حتی‌الامکان فراهم سازیم. یکی و دیگری متدین و وظیفه شناس بار آمدن. اما اینکه چه خواهند شد؟ خودشان می‌دانند و بهتر از خودشان، خدا می‌داند. 🔹 با وجود آن دو امر، اینکه چه خواهند شد برای ما مهم نیست؛ زیرا هر چه بشوند خوب است و برای دین مفید است و لذا اصلاً و ابداً لازم نیست آینده آنان باشیم. 🔸 بر این اساس فقه و اصول مدرسه، به عنوان پیش درآمد نیست، بلکه باید به عنوان مناسب‌ترین شاخص طلبگی به آن نگاه شود. با این نگاه، فارغ التحصیلان برنامه، هم می‌توانند راه اجتهاد را پیش گیرند و هم راه‌های دیگر را. 🔹 ما معتقدیم بهترین برای هر یک از فعالیت‌های ، طلبه‌ای است که فقه و اصول را، در [مرحله] سطح و یک دوره خارج، خوب خوانده باشد و به همین دلیل بوده که شهید مظلوم آیت‌الله (قدس سره) در گزینش طلاب برای اعزام به موسسه اسلامی از آنها امتحان و دقیق می‌گرفته‌اند. 📚 نامه معظم‌له به شورای اجرایی (1394/10/28) 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره فقه و اصول شهیدین
💠 ضابطه : 1️⃣ نظریه اول (شیخ انصاری و آخوند خراسانی): حکومت یعنی این که دلیل با مدلول لفظی خودش ناظر به دلیل بوده و شارح آن باشد و آن را با مدلول لفظی اش تفسیر کند. (فرائد الاصول،ج4،ص13) 2️⃣ نظریه دوم (محقق نائینی و محقق عراقی): در حکومت شارحیت لفظی معتبر نیست، بلکه حکومت یعنی دلیل با اثبات موضوع یا نفی موضوع تنزیلاً، متعرض دلیل باشد، هرچند به لسان نباشد. (فوائدالاصول،ج4،ص713) 3️⃣ نظریه سوم (استاد): حقیقت حکومت یعنی : این که وقتی دو دلیل را به دست عرف می دهیم، عرف بدون این که بین آنها نسبت سنجی بکند، بگوید بین این دو دلیل، هیچ گونه تنافی وجود ندارد و هیچ تعارض بدوی هم بین آنها نفهمد؛ حال چه به خاطر این که دلیل ، شارح دلیل محکوم باشد، چه به خاطر این که دلیل حاکم، برای دلیل ، اثبات موضوع یا نفی موضوع کند. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله علی (حفظه الله)، در مؤسسه تحقیقاتی آموزشی بقیة الله (عج)، (1400/9/17) 📌 ارسالی از حجت الاسلام احمد نقوی 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 پیش نیازهای نظریه‌پردازی ( ) از منظر مقام معظم رهبری (دامت برکاته): 🔹در مرحله‌ی نظری، آنچه که ما میخواهیم به آن برسیم، رسیدن به نظریه‌ی اسلامىِ ناب... است. البته باید با نگاه متجددانه، با نگاه نوآورانه، به منابع اسلامی مراجعه کرد و آن نظریه را از متن منابع اسلامی - در چارچوب‌های علمی و فنی خودش ... - استخراج کرد. ما برای ، شیوه‌ها، و روش‌های علمىِ تجربه‌ی شده‌ی کاملاً حساب‌شده‌ای داریم؛ از اینها باید استفاده شود. بنابراین در مرحله‌ی نظری و نظریه‌سازی، باید از اسلامی و از متون اسلامی، نظریه‌ی ناب اسلام ... به دست بیاید. 🔸من تکیه‌ام در این نکته این است که نمی‌خواهیم از و کنار هم چیدن نظریات گوناگونِ متفکرین و حکمائی که ... حرف زدند، یک نظریه به وجود بیاوریم و تولید کنیم. یعنی در این قضیه باید جداً از جلوگیری کرد، باید پرهیز کرد. در موارد متعددی ما دچار این اشتباه شدیم. بدون اینکه بخواهیم، در مرداب التقاط لغزیدیم. بیرون آمدنش خیلی سخت خواهد بود. نه، حقیقتاً باید در منابع اسلامی جستجو کنیم. این منابع، فراوان هم هست؛ ... در ، در ، در نهج‌البلاغه، در نوشته‌های ، کلامی و بحث‌های زیادی وجود دارد که همه‌اش می‌تواند منبع مورد استفاده‌ی ما در پیدا کردن نظریه‌ی ناب اسلامی باشد. 🔹البته مثل همه‌ی موارد دیگر، آشنائی با نظرات دیگران میتواند در فهم متون اسلامی به ما کمک کند. در همه جا همین جور است، در بحثهای حقوقی و فقهی ما هم همین جور است. 🔸ما وقتی با یک نظرِ بیگانه آشنا می‌شویم و ذهن ما آن اتساع لازم را پیدا میکند، از منبع اسلامىِ خودمان استفاده‌ی بهتر و کاملتری میکنیم؛ اینجا هم همین جور است. لیکن ما باید دنبال رسیدن به نظریه‌ی اسلامىِ ناب باشیم و از التقاط بپرهیزیم. 🔹البته بدیهی است که علت اینکه می‌گوئیم نظریه‌ی اسلامی باید و ناب باشد، این است که مسئله‌ ... مبتنی است بر پایه‌ها و مبانی و و پایه‌های اساسی؛ و اگر بخواهیم به نظریات غربی ... استناد کنیم، در واقع تکیه کردیم به مبانی ای که قبول نداریم و نمی‌توانیم آنها را بپذیریم، که همان نظرات هستی شناسی است. 📚 بیانات رهبر معظم انقلاب 90/2/27 📌 ارسالی از حجت الاسلام مرادی پور (از طلاب درس خارج مدرسه شهیدین) 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 آداب تعلیم و تعلم (14) 🔻 آداب مختص به استاد (آداب فارغ از مجلس درس) 5️⃣ ادب پنجم: نورزیدن در تدریس و تعلیم به هر علمی 🔹 عنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَرَأْتُ فِي كِتَابِ عَلِيٍّ ع إِنَّ اللَّهَ لَمْ يَأْخُذْ عَلَى الْجُهَّالِ عَهْداً بِطَلَبِ الْعِلْمِ حَتَّى أَخَذَ عَلَى الْعُلَمَاءِ عَهْداً بِبَذْلِ الْعِلْمِ لِلْجُهَّالِ لِأَنَّ الْعِلْمَ كَانَ قَبْلَ الْجَهْل‏ 🔸امام صادق عليه السّلام فرمود: در كتاب على عليه السّلام خواندم كه خداوند از نادان‌ها براى كسب پيمان نمى‌گيرد تا از پيمان بگيرد كه به نادانها دانش بياموزند؛ زيرا دانش مقدم بر جهل است. 📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 185، کافی، ج1، ص41. 👈 نکات بیشتر را از طریق کانال 👇دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 اشرف علوم از منظر آیت‌الله هاشمی شاهرودی (رحمه الله): 🔹 علم العلوم است؛ چون احكام و قوانين مربوط به همه شئون زندگى اسلام مِنَ الْمَهْدِ إِلَى اللَّحْدِ در این علم بررسی می شود. این احکام مشتمل بر دستورات الهى براى اداره زندگى انسان هاست که همه عرصه هاى زندگى انسان چه فردى و چه اجتماعى ـ سياسى، اقتصادى و... را در بر مى‌گيرد. 🔸 هر چه منابع علم فقه ارتباط بيشتری با صاحب شريعت داشته باشد، آن مذهب فقهى، تر و سالم تر از هرگونه دستبرد و تاثر از افكار بشرى مثل حدس و ظنون خواهد بود؛ زيرا اعتبارش در استناد به وحى الهى و منابع مربوط به خود صاحب شريعت – قرآن كريم و سنت شريفه – است. در اين زمينه هيچ مذهبى اين غنا را به اندازه مذهب دارا نيست. 🔹 بيش ترين منبع كتاب و سنت در فقه اماميه قرار دارد به طورى كه هيچ مسئله اى بى‌پاسخ نمى‌ماند تا نيازى به استحسان و تشبيه و قياس داشته باشد و فقه را به از و تناقض فتاوى فرو برد همانگونه كه در مذاهب عامه رخ داد و كار به جايى رسيد كه حكام مجبور شدند باب اجتهاد را ـ كه نزد آنها به معناى قياس، استحسان و مصلحت انديشى كردن است ـ ببندند و از اين جا پيدا شد و مذاهب به همين چهار مذهب معروف، محصور شد بر خلاف در فقه شيعه كه هنوز هم باب آن باز است. 📚 درس خارج فقه آیت الله هاشمی شاهرودی (1393/1/25) 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 بررسی طرق صاحب وسائل به کتب: 🔻 هر چند طرق مرحوم صاحب وسایل به کتب قدما طرق صحیح و معتبری است و ایشان در فایده دوم خاتمه طریق خود را به تک تک کتب از راه علما و بزرگان نقل کرده است؛ 🔹 اما مشکل این است که ملاکی که سبب و صحت طریق می‌شود این است که باید طرق به کتب از راه یا و یا به عنوان نسخه خاصی منتقل شود؛ یعنی یا شاگرد نسخه ای را برای استاد قرائت کند، یا استاد بخواند و شاگرد گوش کند یا نسخه ای را استاد بگوید مال من است و به آن اجازه نقل بدهد؛ در حالی که طرق صاحب وسایل قطعاً اینگونه نبوده و قطعاً است؛ مانند اجازه‌هایی که در زمان حاضر است و طرقی به کافی و من لایحضر و .. دارند، لکن هیچ کدام از این اجازه‌ها و طریق‌ها به خاصی نیستند و بالطبع معتبر نمی‌باشند. 🔸 شاهد این ادعا: مرحوم صاحب وسائل از «عبد الله بن جعفر حمیری» روایاتی نقل کرده و درباره کتاب «قرب الاسناد» می‌فرماید: کتاب ایشان «بروایة ولده محمد»، بنابراین «محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری» طریق مرحوم صاحب وسائل به کتاب «قرب الاسناد» می شود، در حالی که سند ذکر شده در کتاب به شیخ می‌رسد و شیخ در «فهرست» طریقی غیر از «محمد بن عبد الله جعفر حمیری» دارد و راوی کتاب «قرب الاسناد» در «فهرست» پسرش نیست، بلکه «ابن ولید»است و این نشانه‌ای واضح بر تشریفاتی بودن طریق صاحب وسائل است. 🔹 زیرا اگر طریق صاحب وسائل واقعی می‌بود، باید طریق شیخ به «محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری» می‌رسید یا راوی صاحب وسائل ابن ولید می‌بود. بنابراین مشخص می‌شود صاحب وسائل طریق به نسخه خاصی نداشته است. 📌 ارسالی از حجت الاسلام علی (مقرر محترم درس خارج فقه بورس) 💎 برای دسترسی به کلیه فایل‌های درس فقه به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید: 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/extracurricular/777-2019-11-23-08-03-46 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...) 1️⃣ نظریه اول: عدم پذیرش مطلق است. (نظریه مشهور مثل شیخ مفید، شیخ طوسی، شهید ثانی، محقق نائینی، محقق عراقی، علامه طباطبایی (رهم) و ...) 🔻 دلیل: 🔹صغری: خبر واحد مفید ظن است. 🔸کبری: ظن در علومی مثل کلام، تفسیر، تاریخ و ... حجت نیست. تمام یا عمده مسائل غیر فقه نیاز به علم و یقین دارد. 🔺 نتیجه: خبر واحد در علومی مثل کلام و تفسیر و ... حجت نیست. (عدم سهو النبی، ص 20 الی 22، 27؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 3، 153 الی 155؛ العدة، ج 1، ص 131؛ المقاصد العلیه فی شرح الرسالة الالفیة، ص 45؛ نهایة الافکار، ج3، ص 94، المیزان، ج6، ص 57، ج5، ص 265 و...) ✳️ نقد و بررسی: 🔹 اشکال بر صغری: خبر واحد مفید علم و یقین عرفی است و ملاک عمل در علوم غیر فقه، یقین بالمعنی الاخص نیست و الا با توجه به ندرت یقین بالمعنی الاخص در علوم دیگر، باید قائل به انسداد باب علم در عمده مسائل غیر فقه شد. (ر.ک به: مجله کلام اسلامی، شماره 85، مقاله «اعتبار سنجی خبر واحد در مسائل اعتقادی») 🔸 اشکال بر کبری: اولا ظواهر قرآن نیز ظنی هستند، در حالی که علما ظواهر قرآن را در علوم غیر فقه حجت دانسته اند. (ر.ک به: مفاتیح الاصول، ص 570) ثانیا اگرچه در مسائلی مثل اصول دین، یقین باید وجود داشته باشد، ولی در عمده مسائل کلام و تفسیر و ... نیازی به یقین نیست. علاوه بر اینکه گفته شد در این صورت باید قائل به انسداد عمده مسائل غیر فقه شد. (مصباح الاصول، ج 2، ص 146). 📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 🔗 ادامه دارد .... 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 اهمیت فقه و اصول و 🔻 به فقه و اصول اشتغال داشته باشید، چون این ژرف‌نگری و دقت‌هایی که در طول قرون شده، ذهن را ورزیده می‌کند. تجربه هم نشان داده کسانی که در این علوم کار نکرده‌اند در عرصه‌های جدید، حرف جدی‌ای ندارند. 🔹 آقای شهیدی می‌فرمود: اواخر که سن آقای بالا رفته بود به ایشان می‌گفتیم دیگر نگویید وبه همان فقه بسنده کنید. ایشان جواب داد می‌ترسم اگر نگویم . این اهمیت اصول فقه را نشان می‌دهد. 🔸 خوب است ولی جایگزین نیست. چون در تدریس، شخص فقط مطالب یک کتاب را می‌خواند ولی مباحثه این طور نیست. پیوسته به مباحثه بپردازید و از آن جدا نشوید. من از مباحثه خیلی استفاده کرده‌ام. حتی گاهی بیش از درس. ما چند نفر بودیم با هم کتاب‌های مربوط به درس را مباحثه می‌کردیم وسپس وارد درس می‌شدیم. این کار را مخصوصاً در درس آقای وحید می‌کردیم. 🔹 در گذشته گاهی افراد یک کتاب را چند بار می‌خواندند. آقای یک جلد اسفار را پیش سه نفر خوانده است. چون ملاک ایشان، و نقد کردن بوده نه رد شدن و کردن. ولی امروزه حوصله‌ها کم شده است. همان یک‌بار هم به‌زور می‌خوانند. 🔸 خواندن دروس حوزه به شکل قوی حتماً و لازم است؛ اما این که آدم بخواهد با صرف خواندن درس‎های حوزوی به این نقطه برسد نمی‌شود. حتماً اطلاعات مربوط به مسائل و موضوعات جدید را لازم دارد. 📚 سخنان استاد در دیدار مدیران مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر و پژوهشگاه فقه نظام 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰فقه و اصول شهیدین قم
💠 در تقسیم حدیث باید به سه عنصر توجه کنیم: 1️⃣ وثاقت (صداقت و ضبط) 2️⃣ مذهب 3️⃣ مسند بودن (اتصال و پیوستگی راویان به هم -بحث طبقه) 🔻 نکته: عنصر مشترک بین سه دستۀ از روایات (صحیحه و موثقه و حسنه) اتصال و پیوستگیِ راویان است. 🔹 : حدیث مسندی که تمام راویانش و صحیح المذهب باشند (نمی‌گوییم 12 امامی چون در زمان هر امام، فرد اگر تا آن امام را قبول داشته باشد کافی است و هیچ دلیل کلامی نداریم که مثلاً زراره باید تا امام دوازدهم را قبول داشته باشد). 🔸: حدیث مسندی که بعض راویانش و غیر صحیح المذهب باشند (این عنوان شامل امامی غیر صحیح المذهب هم می‌شود، مثل فطحی‌ها و همچنین شامل عامه هم می‌شود). 🔹: حدیث مسندی که بعض راویانش (با الفاظی که نه صریح و نه ظاهر در توثیق باشد بلکه فقط تعریف کرده‌اند از او مثل عالم، فاضل) و باشند. 📚برگرفته از کلاس رجال استاد حسینی شیرازی (زید عزه) در مدرسه شهیدین 📌 ارسالی از حجت الاسلام حسین موحدی 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
10 💠 ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز (متوفای ۴۶۳ق)، مشهور به (سالار گیلانی یا سلّار دیلمی) از فقیهان و اندیشمندان نامدار و از شاگردان شیخ و سید علم‌الهدی 🔸 نویسنده أعیان الشیعه و مؤلف ریاض العلما نوشته‌اند: سلار اسمی است كه در لغت فارسی و عربی اصلا وجود ندارد، ولی در رجال بحرالعلوم آمده است كه سلار معرب سالار است. مترجمین، سالار را در فارسی به معنای رییس و امیر و در عربی به معنای شریف معنا می كنند. 🔹 سیوطی در طبقات النحویین النحاة، سلار را از دانشوران علم نحو دانسته است و علامه حلی در خلاصه نوشته است: سلار بن عبدالعزیز دیلمی از فقهای مورد وثوق شیعه است كه در فقه و ادبیات، سرآمد و ممتاز بود. 🔸 سید مرتضی را باید احیاگر علوم اسلامی در قرن چهارم دانست. آن بزرگوار از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصری كه مقارن با اوج قدرت دولت شیعی آل بویه بود، به خوبی بهره‌برداری نمود. سید مرتضی، شاگردان فقیه و دانشمندش را به اقصی نقاط كشور اسلامی، برای گسیل می‌داشت. یكی از شخصیت‌های برجسته شیعه كه از سوی سید مرتضی برای منصب قضا به مناطق حلب (از توابع سوریه) اعزام شد، دیلمی بود. وی در این مناطق، زعامت دینی مردم را به‌عهده گرفت و به‌عنوان شرع اسلامی، به حل و فصل نزاع‌ها و اختلافات دینی ـ اجتماعی پرداخت و به ارشاد و هدایت مردم، اقامه جماعت و رفع مشكلات و پاسخ‌گویی به مسائل دینی شیعیان نیز اشتغال داشت. 🔹 این فقیه هوشمند و زیرک، با درک موقعیت اجتماعی و سیاسی زمان خویش كه زعامت دینی شیعیان را بعد از شیخ به‌عهده داشت، اقدام به صدور شجاعانه فتوای نماز جمعه نموده است، زیرا سلار زمانی زعامت و رهبری مردم را به‌عهده گرفت كه حکومت آل بویه كه دولتمردانی شیعی بودند به سلجوقیان كه سنی مذهب بودند، انتقال یافته بود و فتنه و آشوب و جنگ‌های خونین مذهبی علیه شیعیان آرامش بغداد را به مخاطره انداخت و باعث فروپاشی حوزه علمیه بغداد شد و فقیهان و عالمان دین، دست به اقدامات اساسی زدند و حتی ناگزیر به هجرت از بغداد شدند. 🔸 روشن است كه برگزاری نماز جمعه و خواندن خطبه در آن فضای سیاسی حاكم بر جامعه، چیزی جز مدح و ستایش حاكمان جور نبود و اصولا حاكمان جور انتظار دارند كه از محافل عبادی ـ سیاسی نماز جمعه به نفع خویش بهره‌برداری كنند. نماز جمعه از سوی زعیم بزرگ شیعیان در حقیقت حکمی در اعلان برائت از حاكمان جور و تنفر از اقدامات ظالمانه و ستم‌گرانه آنهاست. این اقدام سلار، حكایت‌گر تفكر عدم جدایی دین از است كه از سوی فقهای بزرگوار شیعه در تمام اعصار در عمل به اثبات رسیده است. پذیرش منصب در دوره‌ای و تحریم نماز و عیدین در دوره‌ای دیگر، نشان می‌دهد كه وی فقیهی سیاست‌مدار و ژرف‌اندیش در عصر خویش به‌شمار می‌آمده است. 📚 الذریعة، ج20، ص298، أعیان الشیعة، ج7، ص171. 👈 را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 بایسته های طلبگی از منظر آیت‌الله گلپایگانی (رحمه الله) 🔸 «مواظب باشید در همه کارهایی که انجام می دهید طلبگی و وقار آن به حضرت ولیعصر(عج) را حفظ کنید چون ما را منتسب می کنند به ایشان. حکایاتی نقل می کنند که خود حضرت هم این را قبول فرموده اند که کل این مجموعه (نه شخص بنده یا زید و عمرو) را به خود منتسب می دانند. 🔹 این گروه، جمعیتی است که عنایت حضرت (عج) به آن هست اما باید خیلی باشیم که این عنایت کمرنگ نشود یا بعضی از ما از تحت این عنایت ـ خدای نخواسته ـ خارج نشویم. الآن تمام این حوزه ها که برقرار است به واسطه عنایت آقا است؛ به واسطه اینکه قلوب مردم در تصرف ایشان است. 🔸 اشخاصی که خود را برای این کار آماده می کنند، در واقع خودشان را به امام زمان(عج) می فروشند. باید قدر این را بدانند، کسی که خودش را به ایشان فروخته باشد، باید بداند که بسیار سعادتمند بوده و این توفیقی است که از طرف خداوند متعال نصیب او شده و نصیب همه کس نمی شود. البته زحمات و زیاد است، همیشه در راه تحصیل دین و معارف اهلبیت (علیهم السلام) کسب حدیث، قرآن و تفسیر، مشکلات بوده است، از قدیم علمایی که به مقاماتی نائل شده اند کسانی بوده اند که این زحمات را متحمل می‌شدند و به امور توجه نمی کردند و فقط قصدشان نشر بوده است. 📚 برای اطلاع از متن کامل رهنمودهای ایشان، ر:ک: 🔺 https://www.hawzahnews.com/news/463431/ 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره فقه و اصول
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...) 1️⃣ نظریه اول: عدم پذیرش مطلق (نظریه مشهور مثل شیخ مفید، شیخ طوسی، شهید ثانی، محقق نائینی، محقق عراقی، علامه طباطبایی (رهم) و ...) 🔻 یکی دیگر از مهمترین ادله این نظریه، نبود اثر شرعی در غیر فقه است که با دو بیان ارائه شده است: 🔹بیان اول: در جایی معنا دارد که اثر شرعی داشته باشد؛ زیرا منجزیت و معذریت بدون شرعی لغو است؛ مثلا اگر خبری قائم شود بر اینکه «آسمان اول در مقایسه با آسمان دوم همانند حلقه ای است در بیابان»، چگونه می‌توان گفت مخاطب این خبر باید به آن ترتیب اثر بدهد و چگونه می توان گفت شخص در اینجا مثاب است یا معذور؟ (کفایة الاصول، ص 297 و ص 298) 🔸 بیان دوم: شارع بما هو شارع فقط در چیزهایی می تواند دخالت کند و آنها را حجت قرار دهد که مربوط به شرعیات باشد. برخلاف قطع که کاشفیت ذاتی دارد و لازم نیست اثر شرعی داشته باشد. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج 14، ص 25) ✳️ نقد و بررسی (اشکال بر هر دو بیان): 🔹 اولاً: خبر واحد در مسائل غیر فقهی نیز دارای اثر شرعی است؛ زیرا می خواهیم آن کلام را به معصوم یا شرع دهیم و چه اثر شرعی بزرگتر از این که کلامی به شارع مقدس نسبت داده شود. لکن بر این جواب اشکال شده است مراد از اثر شرعی، اثر شرعی قبل از حجت قرار دادن است نه اثر شرعی بعد از آن و به عبارت دیگر اثر شرعی داشتن دخیل در موضوع حکم است و تا موضوع بتمامه نیامده باشد، آمدن حکم - حجیت خبر واحد - معنا ندارد. 🔸 ثانیاً: اثر شرعی داشتن اعم از اثر جوارحی و است. حکم می‌تواند روی فعل جوارحی برود؛ مثل وجوب نماز و روزه و می تواند روی فعل جوانحی برود؛ مثل وجوب اعتقاد به امامت حضرت علی «علیه السلام». پس در بسیاری از مسائل غیر فقهی مشکل خاصی پیش نمی آید. (علم الیقین فی اصول الدین، ج 1، ص 18) 📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 🔗 ادامه دارد .... 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
5 💠 اصحاب : 🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد: 1️⃣ تنها وثاقت -بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات می‌شود. 2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات می‌شوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات می‌شود. 3️⃣ هرگاه خبر به این افراد می‌رسد، وثاقت روات اثبات نمی‌شود، لکن خود خبر حجت و می‌شود. (-الصدور) 4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بوده‌اند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر ) 📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد ، ج1، ص 54 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 آداب تعلیم و تعلم (15) 🔻 آداب مختص به استاد (آداب فارغ از مجلس درس) 6️⃣ ادب ششم: از قرار گرفتن در موضع 🔹 كمَا اتَّفَقَ لِلنَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) حِينَ رَآهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ لَيْلًا يَمْشِي مَعَ بَعْضِ نِسَائِهِ إِلَى مَنْزِلِهَا فَخَافَ أَنْ‏ يَتَوَهَّمَ أَنَّهَا لَيْسَتْ مِنْ نِسَائِهِ فَقَالَ لَهُ إِنَّ هَذِهِ زَوْجَتِي فُلَانَة 🔸 یک شب که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همراه با یکی از همسران خود در راه بازگشت به منزلش بود، یکی از اصحاب او را دید. حضرت برای اینکه شخص خیال نکند این زن، همسر رسول خدا ص نیست، فرمود: این همسر من فلانی است. 📌 رعایت این نکته برای همه، به ويژه روحانیون و طلاب محترم است. 📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 185 👈 نکات بیشتر را از طریق کانال 👇دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...) 2️⃣ نظریه دوم: پذیرش حجیت در غیر فقه. (نظریه بزرگانی؛ همچون علامه مجلسی ، سید عبدالله شبر ، میرزای قمی، ملا احمد نراقی، حاج شیخ عبدالکریم حائری (رهم)) 🔻 ادله این نظریه: 🔹دلیل اول: مطلق بودن ادله حجیت خبر، به این معنا که دلیل اصولیون برای حجیت خبر واحد در احکام شرعی، یا بنای عقلاست و یا ادله تعبدی و هر کدام که باشد، مطلق است و اختصاصی به احکام شرعی ندارد. (مدخل التفسیر، ص 174 و 175؛ هم چنین ر.ک به: محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145) ✳️ نقد و بررسی: مهمترین اشکال این دلیل این است که بنای عقلاء دلیل است و باید به قدر متیقن تمسک کرد و استدلال به روایات نیز در این خصوص، دوری است؛ زیرا برای اثبات حجیت خبر واحد در مسائل غیر فقهی، به روایات خبر واحد استناد شده است. ولی می توان از آن جواب داد که اشکال مذکور اختصاصی به مسائل غیر فقهی ندارد و نسبت به مسائل فقهی نیز جاری است، علاوه بر اینکه می‌توان از مجموع روایات ادعای استفاضه و بلکه تواتر اجمالی کرد. 🔸 دلیل دوم: وجود فراوان روایات غیر فقهی، با این بیان که در متون دینی، روایات زیادی وجود دارد که مربوط به مسائل غیر فقهی می شوند. حال اگر خبر واحد در غیر فقه حجت نباشد، اصحاب ائمه «علیهم السلام» آنها را نباید برای همدیگر نقل می کردند و بلکه بالاتر، نباید از خود ائمه معصومین «علیهم السلام»، صادر می شدند و یا حداقل اگر صادر می شد، باید ائمه «علیهم السلام» می فرمودند که این روایات فقط بر شما که مستقیماً از ما می شنوید، حجت است. (درس خارج اصول فقه محمد جواد فاضل، بحث حجیت خبر واحد، سال 1/2/1388، شماره جلسه 88) ✳️ نقد و بررسی: در جواب از این دلیل می توان گفت صرف صدور احادیث غیر فقهی از ائمه (ع) و نقل آنها توسط اصحاب دلالتی بر حجیت آنها ندارد؛ زیرا چه بسا از این باب بوده است که مجموع نقل ها موجب تواتر لفظی یا حداقل معنوی شود و یا اینکه به عنوان موید و یا شاهد جمع استفاده شوند. 📚 برای مطالعه بیشتر به این منابع مراجعه فرمائید: 1. محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145 2. محمد فاضل، مدخل التفسیر، ص 174 و 175 3. علی فتحی،مقاله «حجیت خبر واحد در اعتقادات» چاپ شده در مجله تخصصی کلام، شماره 79، ص 104 4. یحیی ، مقاله «اعتبار سنجی خبر واحد در مسائل اعتقادی»، چاپ شده در مجله تخصص کلام اسلامی، شماره 85 و ... 📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 روش فقهی آیت الله : 1️⃣ شباهت به مکتب آیت‌الله : ایشان بیش‌تر با مکتب سید همسو بود تا مکتب سید ؛ زیرا پنج سال شاگرد سید بروجردی بود. وی فقه اهل سنت را بهتر از خودشان می‌شناخت. ایشان بر این باور بود که شناخت روایات اهل بیت ع ممکن نیست مگر از راه شناخت فقهِ مقابل آن در عصر ائمه ع. زیرا روایات اهل بیت (ع) ناظر به فقه اهل سنتِ معاصر ائمه بوده؛ چون این روایات تعلیق، اضافه، نقد یا تأسیس در مقابل نظریات فقهی اهل سنت بوده‌اند. 2️⃣ تمرکز بر کتب : ایشان بر کتاب‌های قدما تمرکز داشت و همیشه مسائل را از این کتاب‌ها می‌خواند و بر همین اساس مسئله و ادله آن را از کلام قدما بیان و سیر تاریخی‌اش را تا زمان ما عنوان می‌کرد. 3️⃣ فهم یک روایت از میان مجموع روایات: ایشان معتقد بود روایت فقط با دقت عقلی و عرفی فهمیده نمی‌شود، بلکه ملاک فهم آن است. یعنی فقیه نمی‌تواند روایت را بفهمد مگر این‌که آن را در میان مجموعه روایت‌ها بنگرد. لذا کافی نیست که تنها روایت‌های باب نماز و روزه آگاه باشد، بلکه باید دیدگاهی کلی از تمام روایت‌ها داشته باشد تا با زبان و روایات اهل بیت (ع) آشنا شود. 4️⃣ اشراف گسترده بر متون و نسخه های : ایشان ابداً به نسخه‌های چاپ شده کتب اربعه اکتفا نمی‌کرد. بلکه به نسخه‌های خطی آن مراجعه می‌کرد و متون را با اختلاف نسخه‌هایی که داشتند با هم مقایسه می‌کرد. 📚 برگرفته از مصاحبه با استاد سید منیر (از شاگردان آیت‌الله سیستانی) 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 روش اصولی آیت الله : 1️⃣ احاطه به مکاتب متنوع اصولی: روش ایشان در درس خارج اصول، روشی میان مکاتب مختلف اصولی و متأثر از اندیشه‌های اصولی میرزا مهدی ، شیخ هادی و مکاتب معروف اصولی مانند مکتب و عراقی و اصفهانی داشت. 2️⃣ آشنایی با مکاتب علمی جدید در رشته های علوم انسانی (حقوق، روانشناسی (علم‌النفس)، جامعه‌شناسی، زبانشناسی، فلسفه جدید و فلسفه غرب) وی از لحاظ جامعیت و گستره اطلاعات به ویژه در مورد علوم جدید، چهره دیگری از شهید بود. ایشان در هر زمینه‌ای مطالعه داشت و تأثیر این اطلاعات در درس اصول و فقه ایشان و هر مسئله دیگرِ مرتبط یا فلسفه جدید یا روانشناسی و علوم دیگر آشکار بود. 3️⃣ طرح ایده جدید و نوآوری در درس: ایشان بعد از طرح درس می‌کوشید مطلب جدیدی ارائه کند و در این راه یا آن بحث را از شکل شناخته شده و مرسوم خود خارج می‌ساخت و یا این‌که ایده جدیدی را در آن مطرح می‌نمود. 4️⃣ دقت در فهم نظریات محقق : در فهم افکار و نظریات مرحوم نائینی دقیق بود، زیرا ایشان یک دوره کامل اصول را نزد شاگرد نائینی یعنی شیخ حسین سپری کرده بود و شیخ حلی در آن دوره به نام «زبان محقق نائینی» و نزدیک‌ترین شاگرد وی معروف بود. از این رو سید سیستانی در درس خود بسیار در آراء سید خوئی و فهم او از نظریات نائینی مناقشه می‌کرد و در بسیاری از موارد قائل به سوءبرداشت سید خوئی از نظریات محقق نائینی بود. 📚 برگرفته از مصاحبه با استاد سید منیر (از شاگردان آیت‌الله سیستانی) 🔰دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم
💠 تنقیح مناط: 🔻 تنقیح مناط: کشف ملاک حکم از یک مورد و سرایت آن به موارد دیگر 🔹 تنقیح مناط وقتی امکان‌پذیر است، که به وجود چهار امر داشته باشیم، که عدم اطمینان به هر یک از این امور، سبب خلل در استدلال از طریق تنقیح مناط خواهد شد: 1️⃣ اطمینان به این که امری که کشف شده، مقتضی و حکم شارع می‌باشد. 2️⃣ اطمینان به این که این امر، می‌باشد. 3️⃣ اطمینان به این که همین ملاک در مورد (که می‌خواهد حکم را به آن سرایت بدهد) نیز وجود دارد. 4️⃣ اطمینان به این که مانعی برای تأثیر ملاک در فرع وجود ندارد؛ زیرا چه بسا اقوی در مورد فرع وجود داشته باشد و جلوی تأثیر مقتضی را بگیرد. 🔺از آن جایی که اطمینان به این امور، تقریباً احتیاج به علم غیب دارد و واقعاً احراز این که تمام ملاک (مقتضی موجود و مانع مفقود) که در اینجا وجود دارد، به همین صورت (بدون مانع و مزاحم اقوی) در جای دیگر نیز وجود دارد، امر بسیار مشکلی است. لذا جز در موارد امکان‌پذیر نیست. 📚 برگرفته از درس فقه بورس استاد 👈 نکات بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین
📣 قابل توجه کلیه طلاب محترم پایه 💠 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین از میان طلاب نخبه و برگزیده کشور، 👈 برای تحصیل در سال آینده (1402 ـ 1401) تعداد محدودی می‌کند. 📆 زمان ثبت نام: اول تا آخر اسفند 1400 📌 برای اطلاع از روش ثبت نام اینترنتی به آدرس زیر مراجعه فرمایید: 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/reception/1068-2022-02-17-12-52-12 👈 را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 کسب رتبه دوفصلنامه علمیـ اطلاع رسانی مدرسه در ششمین جشنواره مجلات حوزوی 🔻 این موفقیت را به مسئولین محترم مجله، طلاب و اساتید گرامی تبریک عرض می‌کنیم. 🔺 برای مطالعه تمامی شماره های مجله به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید: 🌐 http://shahidain.ir/fa/research/magazine/negah 👈 را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم