8_صفت انفتاح _ فتح =گشوده شدن!
#ضدّ_اطباق و به معنای:
(( باز شدن_جدا شدن_گشاده شدن))
🔶ودر تجوید عبارت است از:
((عدم انطباق سطح زبان باسقف دهان ))
🔷در این حروف ؛ زبان از(( تبیعیت ))شکل سقف دهان خارج شده و به اشکال دیگری که #اقتضاء کند؛درمی آید
حروف انفتاح؛ #یعنی #بقیه ے حروف غیر از حروف #اطباق(ط_ظ_ص_ض) هستند.
🔶 #شرح_بیشتر_اطباق_و_انفتاح:
🔷نقش صفت #اطباق نیزایجاد ((تفخیم))است.
🔶پس درحروف چهارگانه ے اطباق ؛ این صفت همراه با #استعلاء ؛ موجب تفخیم قوی آنها می شود ؛ و سه حرف باقی مانده(خ_غ_ق ) به علت نداشتن #اطباق؛ نسبتاً از بار #تفخیم کمتری برخوردارند. #مهمّ
🔷اهمیّت #اطباق در آواشناسی امروز عرب و حتی در دیدگاه برخی از علماء قدیم ؛ از #استعلاء بیشتر است! و اُصولاً در کُتب آواشناسی جدید عرب ؛ از استعلاء نسبت به اطباق کمتری بحث می شود.!
🔷به هر حال یه تظر می رسد که در اداء این چهار حرف ((مُطبَقِه)) استعلاء و اطباق از یکدیگر جدایی ناپذیر و اگر #اطباق نباشذ؛ استعلای آنها نیز عملی نیست. #مهمّ
✳️ تلقی نگارنده از تعریفی که علماء از اطباق دارند این است که ؛ با توجه به شکل سقف دهان که هر چند #گُود و #مقعّر( گنبدی شکل ) است ؛ امّا وسط آن کمی برجسته است. 🌈
🔷لذا زبان هم کمی گسترده می شود ؛ لبه های آن بالا می آید و کف آن (( گُود )) می شود تا از شکل سقف دهان تقلید کند.
🔶البته شاید بتوان نظریه ے دیگری نیز برای علت نام گذاری(( اطباق ))روی حالت پهن و گُود شده ے زبان ؛ مطرح کرد و آن این که شکل سطح زبان در این حال به صورت ظرف غذا ((بشقاب )) در می آید که در عرب به آ ن (( طبق )) نیز گویند. 💫
✳️ علت آن که در میان حروف #استعلاءِ سه حرف( خ_غ_ق_) دارای انفتاح و فاقد #صفت_اطباق هستند ؛ این است که مخرج این سه حرف ارتباطی با#میان زبان (محل اطباق ) ندارد و از این قسمت کمک نمی گیرد #مهمّ
🔶مخرج ((ق)) ریشه ے زبان است و (( غ)) و ((خ)) نیز در حلق ( نزدیک ترین قسمت حلق به دهان ) اداء می شود. #مهمّ 🍃🌸🍃
#موفق_باشید.
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
❁﷽❁
#صفات_فرعی...
✅ در ابتدا این صفات هفت گانه شرح داده می شود و در #پایان نیز بحث مشروحی بر برخی از #صفات_فرعی نیز که در قُول بالا و در (کادر ) نیامده اند ؛ اما واقعیّت #انکار ناپذیر دارند ؛ اشاره خواهد شد..🌱
1_صفت صفیر:
🔶صفیردر لغت=صوت شبیه صدای پرنده را گویند و در تجوید ؛ صدای
(( سوت )) مانندی است که از سه حرف(( ص_س_ز_)) شنیده می شود.
((ص)) را به صدای قُو یا غاز((س)) را یه صدای ملخ و(( ز))را به صدای
زنبور تشبیه می کنند.🌱
🔷اُصولاً((صفیر)) یا((سوت)) ناشی از تراکم بسیار زیاد #مولکول_های هوا در عبور از مجرایی بسیار باریک است.🌱
🔶همانگونه که درشرح((حروف اَسَلی )) (ص_س_ز_) ذکر شد ؛ جلوی زبان هنگام تلفظ این سه حرف#شیا_دار
می شود و این شیار نسبت به شیاری که حرف (( ش)) پیدا میکند ؛ تنگ_تر و #عمیق_تر و فاصله اش تا سخت کام کمتر است و #صفیر یا سوت حروف مذکور از این حالت زبان ناشی می شود. #مهمّ
🔶صفیر در((ص)) قویتر از((ز)) و در((س)) از هر دو کمتر است. دلیل آن را نیز در #اجتماع_صفات_اصلی به ویژه #استعلاء و #اطباق می دانند و ((ز)) نیز دارای #جهر است که در((س))نیست. #مهمّ
🔷البته درمورد ((ز))و((س)) اختلاف است و برخی صفیر((س )) را بیشتر می دانند.شاید علت آن #شدّت_فشار_
هوای خروجی در((س))مهموسه است(همس)
🔶به هر حال باید دقت شود که مراد از ذکر ((صفت صفیر)) این نیست که هنگام تلفظ این حروف به ویژه ((ص))
سوت شدیدی از #مخرج_حرف شنیده شود!_❌چیزی که در قرائت برخی از قاریات #غیر_فنّی به گوش میخورد❌
🌱بلکه دراین صفت مانند تمام صفات حروف ؛ باید((اعتدال و احتراز از افراط و تفریط ))رعایت شود. #مهمّ
در مورد((ص)) فقط کافی است((س))
#تلفظ کرده و بدون #تکلّف در سوت زدن عمدی❌ فقط #حجم((س)) را زیاد کنیم.
🔶جهت ایجاد تفخیم و پر حجمی در صدا ؛ اصطلاحاً(( باد درگلو می اندازیم ! )) و صدا را پر حجم می کنیم !
🔷بی جهت نیست که در #آواشناسی جدید؛ برای حالت #تفخیم ؛ اصطلاح
((حلقی شدگی )) را به کار می برند.
✳️پس((ص)) همان((س))حلقی شده است #مهمّ 🔶⚜🔶
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
✅ ودر ادامه توصیف صفات فرعی :
🌱#_صفت_انحراف
🔶انحراف در لغت به معنی : ((مایل_میل_عدُول_)) و در تجوید عبارت است از :
((میل و انحراف حرف از مخرجش به سوی مخرج دیگر))
#البته(( انحراف به سوی صفات دیگر)) نیز ذکر شده است. صاحبان علم تجوید ؛ دو حرف(( ل_ر )) را دارای صفت (( انحرافی )) دانسته اند :
🔶گویند صدای(( ل )) از مخرج خود به کنار زبان( به سوی مخرج ضاد ) منحرف می گردد.
🌱نیز به #پشت_زبان و به سوی(( ل ))و گاهی ((ی)) #منحرف می گردد.
💢انحراف زبان خردسال: یربِّکَ=لِربِّکَ
🔷((ل حرف وسیع المخرجی است)) و بایددر (( تلفظ )) آن دقت شود.
🔶به نظر می رسد این صفت نیز کاربردی عملی درتجوید ندارد و نگارنده را قانع نمی کند ؛ جهت هماهنگی با #دیگر کُتُب تجویدی می باشد و اُمیدواریم اهل نظر نکته اے را کشف و اعلام نماید. 🔶⚜🔶
#در ادامه :
🌱5_#صفت_فرعی_تکریر
🔶این عبارت به معنی((تکرار کردن)) آمده و در اصطلاح #تجویدی ؛عبارت است از(( قابلیّت تکرار بسیار سریع حرف ))
🔶این صفت فقط در حرف(( ر))وجود دارد.
💢مانند :تکرار راء در کلمه ((مرَّة)) به صورد(( مرْْ رْ رْ رّة ) ) ! در اثر ارتعاش بسیار #نوک_زبان
🔶این صفت شاید تنها صفتی است که مقصد از ذکر آن ؛ احتراز❌ و خود داری از انجام آن است !
🔷به ویژه هنگامی که راء ساکن یا مشدّد باشد
💢مانند : وَا لاَرضَ_ترْمِی_ أَنصارْ_ الرَّحمَنِ_ ذُوم-رَّةٍ_أَلبَرُّ الرَّحِیمِ
🔶مجددًا یادآوری می شودکه در اداء حرف(( رْ ))به نظر می رسد دو نوع آن (( مقبول ))و دو نوع (( مردود))است.
🌈دونوع #مقبول عبارتتند از(( راء زنشی ))و (( راء سایشی )) که نوع اول در واقع ؛ اصل تلفظ راد است و در زمان #تفخیم به خوبی اجراء می شود ؛ و نوع دوّم ؛در حالت #ترقیق قابل اجراء است.🌱
🔷 انواع #مردود آن تیز عبارتند از ((راء)) (( لرزشی )) و (( راء جوفی )) که قبلًا به تفضیل ذکر شده است.
(باب مخارج حروف _مخرج یازدهم )
#در_سرای_ سلامت_باشید.
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
#باتوجه_به_موارد_تدریس_شده_از_کتاب_حلیة_القرءَآن_سطح_2 🌾همراه
✅ با احکام حروف 👇👇
🔶مبحث((احکام )) #سومین بخشِ #کلّی از علم #تجوید_قرآن است. 🍃
🌱قبلاً مخارج و صفات حروف(( حقّ )) را فرا گرفتیم و اینک به بخش #احکام(( مستحقّ )) حروف می پردازد.
🔷همان گونه که قبلاً نیز بیان شد.
(( احکام )) تغییرات مختلفی است که در اثر(( ترکیب و همنشینی )) در کلمه برای حرف پیش می آید و آن شامل #باب_تفخیم و #ترقیق #ادغام #احکام((ن))و((م))ساکنه و #باب_مدّ و #قصر است. (( مستحقّ))
✅ #باب_تفخیم_و_ترقیق_ _
🔶این باب از #ابواب_مهمّ ومشهور #تجویدی است ؛ و اُصولاً یکی از #کلیدهای مهمّ ((لهجه ے عرب ))
محسوب می شود.
🔷(قبلاً در دوره #تجوید_مقدماتی در حلیة القرآن سطح یک از #سه_کلید مهمّ ((🌱 لهجه ے عرب ))که عبارت ار #تلفِظ حرکات از نظر کیفی و کمّی ((و 🌱تلفظ حروف عرب ))عبارت از محل و چگونگی تولید حرف از مخرج ((و🌱 باب تفخیم و ترقیق ) ) در عبارت باب صفات حرف در انفراد هر حرف که از عوامل اساسی لحهجه ے عرب می باشد #بحث شده و مقدمتاً آشنا شدیم 🍃
که مسلماً عوامل دیگری نیز باید برای تکمیل تلاوت کلام وحیانی قرآن و لهجه ے عرب #لحاظ شده و به کمک می آیند.
💢مانند: (( نَبر)) یا (( تکیه ))که در کلمات و تمامی زبان ها نقشی #مهمّ ایفا می کنند 🍃)🔶⚜🔶
🔷بدین جهت قاریان قرآن از آغاز ورود به مرحله ے #تجوید ( و تلفظ حروف ) با این اصطلاحلات و کاربرد آنها برخورد و # می بایست آشنا شوند. #مهمّ
🔶اداء صحیح #تفخیم و #ترقیق 💢مانند دیگر موارد تجویدی ؛ تمرین و ممارست #زیادی می طلبد. و دقت و فراگیری آنها #الزامی می باشد.
🔶در یک کلام ؛ منظور از #تفخیم ؛((درشتی و پر حجمی)) ومقصود از#ترقیق(( کم حجمیِ )) صدایِ خروجی از دستگاه تکلّم است. #مهمّ
🔷اُصولاً باید #اذعان کرد ؛ انتحاب زبان عربی برای بزرگ ترین #معجزه ے تاریخ
یعنی(( معجزه کلام وحیانی قزءَآن )) که قطعاً بخشی از آن(( اعجاز لفظی)) است ؛ خالی از حکمت نبوده است.
🔷زبان و لهجه ے عرب دارای ویژگی های #عدیده_اے است که مجموعاً این زبان را #جایگاهی_والا و در نهایت ؛ شایستگی عنوات (( زبان آخرین کتاب آسمانی )) بخشبده است. 📗
🌱از جمله ے این ویژگی ها ؛ یکی #ابواب (( تفخیم و ترقیق )) حروف و (( صداهای زبان عرب )) است.
🔶اگر دقت کنیم: ملاحظه خواهیم کرد که #مبدأ بیان در خاورمیانه ( جایگاه عمده ے زبان عرب ) هر چه به سوی #شرق پیش رویم؛ # لهجه_ها(( نازک تر )) و به اصطلاح به(( ترقیق )) (کم حجم تر) نزدیک تر می شویم 💢( مثل زبان مردم #هند_ چین؛ ژاپن _)
از طرفی دیگر؛ در غرب خاورمیانه .#لهجه ے اهالی بومیِ #کشورهای آفریقایی؛ #پرحجم بوده و حروف و صداها ؛ حالت #تفخیم دارند و
🌱لذا در هر دو نوع زبان و لهجه ؛ #یکنواختی_آواها مَلالت آور است❗️
🌱اما در زبان عرب که زبان قرآن است ؛ #ملاحظه می گردد که برخی حروف دارای(( تفخیم )) و بقیه دارای (( ترقیق ))هستند .
🔶⚜🔶
#و_در_ادامه :
🔶جلوه ے خاصّ #پرحجمی و #کم_حجمیِ آواهای مختلف در کنار یکدیگر؛ بسان رنگ آمیزیِ متنوعِ یک تایلویِ زیبایِ نقاشی ؛ مانع #یکنواختی شده و به آن روح و جان می بخشد.
🔷بی سبب نیست که آیات کلام اللهِ مجید در کنار دیگر ویژگی های #اعجازآمیز لفظ و معنا ؛ با بکارگیری این جلوه از زبان عرب( تفخیم و ترقیق ) حتی به صورت ساده و بدون #لحن ؛ بازهم آهنگین است ❗️
حال اضافه کنید #کاربُرد_لحن و آهنگ زیبا را در قرائت کلام وحی که این همه مورد تأکید #معصومین علیه السلان قرار گرفت است ؛ و خود ناگفته پیداست که این مجموعه چه تأثیر شگرفی بر(( جسم )) و ((روح )) اتسان دارد ❗️
(( خداون بهترین سخن را نازل کرده است: کتابی که آیاتش همگی( در لطف و زیبایی و عمق و محتوا ) همانند یکدیگررند ؛ 🌱آیلتی مکرّر دارد(باتکراری شوق انگیز ) که از شنیدن آن ابتداء بر اندان کسانی که از پروردگارشان می ترسند ؛ #لرزه_بر_اندامشان_می اُفتد؛ ❗️
سپس #برون_و_درونشان_آرام و متوجه ذکر خدا می شوند.)) #سوره زمر/آیه۲۳
#زُمَر ؛ زُمرًا =گروه گروه 🔶⚜🔶
#بِسمِ_رِبِّ_الشُهَدَاءِ_والصِّدِیقِن🌹🍃
🌱با درود و تحیات خداوند خدمتتان
با ادامه #باب_احکام_حروف :
✅ تفخیم.. :
((تفخیم)) ازنظر لغوی ؛ مترادف با کلمه ے (( تسمین )) است که لغت اخیر به معنای(( فربه کردن_چاق کردن )) آمده است.
🔶اما تفخیم به معنای((بزرگداشت))
است.🌱به عبارت دیگر #تسمین جنبه ے مادّی و #تفخیم جتبه ے معنوی دارد. #مهمّ
#تفخیم در اصطلاح تجویدی عبارت است از :
((درشت و پرحجم و غلیظ نمودن حرف) )
به بیان دیگر؛ #تفخیم حالتی است در حرف که گویا دهان از صذای آن پر می شود. ( باد در گلو انداختن)
✅ تغلیظ:
کلمه ے(( تغلیظ ))هم مترادف با((تفخیم )) است؛ #اِلَّا این که #اختصاصاً برای #غِلظتِ حرف(( ل )) به کار می رود. 💢خَلَقَ الله_یَدُالله_
✅مٶلِف برای راهنمایی شاگردان در مورد #تفخیم با استفاده ازضرب_المثل
#مشهور فارسی: و معمولاً از آنان می خواهند که به اصطلاح در حالی که
( باد در گلو انداختند) صحبت می کنند.
✅آواشناسی جدید؛ تفخیم چهار حرف(ص_ض_ط_ظ_) را به(( نرم کامی شدگی )) و تفهیم سه حرف (( خ_غ_ق_)) را به (( حلقی شدگی ))تعبیر می کنند و معتقدند در #چهار حرف اوّل #ریشه ے زبان به سوی مام بالا می رود ( که با تعریف تجویدی هماهنگی دارد ) و در سه حرف دوم ؛ #ریشه ے زبان به حلق فشار وارد می کنو و ایجاد #درشتی و#تفخیم می کند.
🔶در نهایت از آنجا که نرم کام شدگی و حلقی شدگی را در #تضاد_هم نیستند؛
کلاًحالت تفخینم حروف را به ((حلقی شدگی ))تعبیر می نمایند.
🌱ما نیز تفخیم را با همین اصطلاح #سنجیده و لذا : از تعبیر((باد در گلو انداختن ))استفاده می کنیم.) 🌱
✅ #ترقیق :
(( ترقیق )) ضدّ تفخیم و در لغات مترادف کلمه ے(( تخفیف)) است و به معنای
(( سبک کردت_رقیق کردن_از غلظت چیزی کاستن )) آمده است.
🔶ترقیق دراصطلاج تجویدی عبارت است از :
(( رقیق و کم حجم تلفظ نمودن حرف ))
👈نکته ے #مهمّ :
تفخیم حروف و صداها را نباید به
#افراط و یا با حالت(( ضمّة)) اداء کرد.❌
❌این آسیبی است که در قرائت برخی از #قُرآء ملاحظه می شود( دقت شود ) #مهمّ
🔷موارد #تفخیم_و_ترقیق در تجوید قرآن عبارت است از : تفخیم حروف #استعلاء _تفخیم و ترقیق #الف_مدّی _تغلیظ و ترقیق (( ل )) و تفخیم و ترقیق(( ر ))
که به شرح آنها خواهیم پرداخت .. .🔶⚜🔶
❁﷽❁
در بارگه قرآنیم با ذکر صلواة :
{اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ} و سلام علیکم :
✅ با احکام حروف همراهیم:
🔶 #با_تفخیم_حروف_استعلاء
🔶قبلاً گفته شذ که #استعلاء و #استفال از صفات اصلی حروف هستند
🔷حروف #هفتگانه ے مستعلیه(ص_ض_ط_ظ_خ_غ_ق_) همگی دارای #تفخیم هستند. و در مقابل ما بقی حروف یعنی حروف #مستفله ؛ حالت ترقیق دارند.
🌈البته دو حرف(( ل_ر ))حکم ویژه دارندکه در دنباله ے درس خواهد آمد.
🔶همان گونه که در درس صفات گفتیم.
#استعلاء به #مفهوم درشتی و پر حجمی نیست❗️بلکه
(( #موجب درشتی و پر حجمی است))
🔷دقیق تر بگوییم ؛ در چهار حرف #اطباق(( ص_ض_ط_ظ_)) مجموعه ے #استعلاء و #اطباق موجب #تفخیم است و درسه حرف باقی مانده :
((خ_غ_ق)) به علت فقدان #اطباق فقظ #استعلاء باعث تفخیم می شود.
🔷به هر حال (( استعلاء)) موجب تفخیم است ؛ #اما عکس آن صادق نیست.❗️ یعنی
#تفخیم علامت استعلاء نیست .
(استعلاء #صفت و تفخیم #حالتی است که به حرف استعلاء می دهیم ) #مهمّ
🔶چرا که حروف(( ل_ر_الف مدّی )) نیز تحت #شرایطی #تقخیم می شوند. #مهمّ.
در حالی که #جزء حروف دارای صفت استفال هستند) وصفت استعلاء ندارند.
🔷اکنون باید دانست که #تفخیمِ حروف استعلاء در همه ے شرایط # #ثابت نیست بلکه در حالا ؛ مختلف ؛ . کم یا زیاد می شود. #مهمّ
🌈حروف #مستعلیه از لحاظ #تفخیم ۵ مرتبه دارد که به ترتیب از حدّ اکثر به حدّ اقل عبارت از🌈حروف #مستعلیه به صورت 👇👇
❁﷽❁
🌎 با سلام و تحیاتکم در اولین روز فصل پر خیر و برکت #زمستان 🌘
۱✳️ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی:
🔶باید دانست که #الف_مدی کلاً به دو صورت تلفظ می شود: #فَتح_اِمالَة :
((فَتح )) به تلفظ معمولی و متداول #الف_مدّی گفته می شود. #مهمّ
🔶در اینتلفظ ؛ در واقع #الف_مدّی نوعِ کشیده فتحه ے معمولی است که قاریان قرآتی به آن آشنا هستند و از آن جهت به (( فَتح )) تعبیر شده است🌱 که در این حال ؛ دهان نسبت به #آواهای دیگر بیشتر باز می شود.
✅ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی
🔶تلفظ #الف_مدی در نوع #فَتح تابع حرف ماقبل آن است.🌱
اگرحرف مذکور( پایه ے الف مدی)
مفخّم باشذ_اَعَم از حروف #استعلاء
و غیر آنها_ الف هم تفخیم می شود و اگر(( مرفّق )) باشد؛ #الف نیز به تبعیّت آن ترقیق می گردد :
💢مانند: صَادِقاٌ_سَامِراً_ضَامِرٍ_دَافِعٍ طَالُوتُ_جَالُوتَ_ظَاهِرِینَ_ذَاکرِینَ_👇
💢(صَادِقاٌ_ضَامِرٍ_طَالُوتُ_ظَاهِرِینَ) مفخم _و
💢(سَامِرٍ_دَافِعٍ_جَالُوتَ_ذَاکِرِینَ) مرقّق
✅نکته ے مهمّ : باید توجّه دانست که این امرمنحصر به #الف مدی نیست❗️
🔶اُصولاً حروف و حرکات آنها ؛ در #مرتیه ے تفخیم و ترقیق با یکدیگر هستند.
🔷یعنی اگر حرفی مفخّم باشد ؛ فتحه یا ضمّه ے آن نیز #تفخیم می شود و طبعاً نوع کشیده ے آنها(الف و_واو مدی ) نیز تفخیم می گردد.
همین طور اگر حرفی #مُرَقَّق باشد : حرکت آن نیز اعمّ از کوتاه یا کشیده( کسره_یای مدّی ) نیز ترقیق می گردد.
✅پس باید دقت نمود که(( ترقیق حرکت مقخّم_به ویژه ترقیق فتحه ے حرف مفخّم ؛ آسیب تجویدی محسوب می شود )) این پدیده اے است که بسیار از #قرَاءِ ما ناخود آگاه بدان عادت دارند. ❌
💢صَدَفَ_صُرِفَت_ضَرًبَ_ضُرِبَت_طًبَبَ_
طُمِسَا_ظَلَمَ_ظُلِمُوا_خَلَقٍ_خُلِقَت_غَرَبَت_غُتِلَت_قَتَلَ_قُتِلَت_
۲✳️ #اِمَالَة :
(( اِمَالَة )) در لغت به معنای
(( میل دادن_مایل کردن ))و در اصطلاح تجویدی عبادت است از؛
((میل دادن الف مدّی به سُوی یاء مدّی ))
🔶البته این تعریف ؛ در اصل به اِمَالَهء فتحه به سوی کسره بَرمی گردد. که در روایت #حفص نیست ؛ فلذا به بحث ما ارتباطی ندارد.🌱
🌾🌿🌈اِمَاله = (مایل شدن الف به سوی کسره ) می باشد.
🌈اماله از مباحث مشهور علم زبان شناسی عرب است. ⚜
چراکه ریشه در #لَهِجَاتِ اقوام مختلف عرب دارد ؛ از ابو عمرو الدّاتی( متوفی۴۴۴ه_ق_) عالم بزرگ علم قرائت و صاحب کتاب مشهور
((التَّیسیر فی القرائا السّبع ))نقل است.
((فَتح)) و ((اِماله )) دو لغت و لهجه ے مشهور و متداول در زبان فصحاءِ عرب است که قرآن به لغات آنان نازل شده است.((فَتح )) ؛ لغت( لَهجه ے) اهل #حجاز و(( اِماله )) لغت (لهجه ے ) اهل #نَجد از قبائل تَمِیم و اَسذ و قِیس می باشذ ))
#شناسه : النَّشر ؛پاورقی)
✳️بدین جهت در قرائت کلام الله مجید نیز از آن صرف نظر نشده است. ⚜
فقط موارد کاربرد آن ؛ #قانونمند و تابع قرائت قاریِ مربوطه و راوی و طریقِ وی است.
💢مثلاً: قرائت ورش از نافع ( روایت شده)
🔶اگر الف مدی از حدّ طبیعیِ خود
((فَتح ))بسته ترشود و کم کم به سوی یاءِ مدی میل کند ؛ گویند((الف اماله شده است )).🌾
🌈((اماله)) دو نوع ا#صغری_کبری
که #شرح آن خواهد آمد 👇👇
✨باسلام و تحیاتکُم عِندالله. .#ان_شاءالله..
✅با تفخیم و ترقیق (( ر ))همراهیم :
🔶اصل در ((ر)) تفخیم است و تحت شرایطی ترقیق می شود. ( راء از حروف مستعلیه نیست❗️ و دو وجهی است #اکثراً با تفخیم همراه و در مواردی ترقیق می گردد. #مهمّ )
🔷از آنجا که احکام #تفخیم و #ترقیق(( ر )) نسبت به بقیه ے موارد این باب ؛ #گسترده است. برای سهولت ذر فراگیری : توجه شما را به (( کلیدهای ))ذیل جلب می کنین.
۱_✅اُصولاً [ #فتحه_الف_مدّی_ضمّه و #واو_مدی خانواده تفخیم ((ر)) در مقابل #کسره و #یاء_مدّی و نیز حرف(( #ی )) (( از خانواده ترقیق ))_(( ر )) محسوب می شوند.❗️]
۲_✅ برای تشخیص حکم ((ر))اگر این حرف متحرک باشد ؛ به حرکت آن #توجه می کنیم. اما اگر #ساکن بود ؛ به حرکت #ماقبل آن و اگر آن نیز #ساکن بود به #ماقبلِ_ساکن ؛ توجه کرده و #حکم را #درج و #تفهیم و استخراج می کنیم .. .
🔷حال باید #توجه به #کلیدهای فوق به شرح احکام (( ر )) می پردازیم.👇👇
❁﷽❁
#سلام_علیکم... صبحتان منوّر به عطرصلواة
✅ در ادامه بحث حکل ترقیق راء:
#شرح_بیشتر_ترقیق((ر))
✳️احکام سوم و چهارم( در پست قبل مشاهده شود ) فقط در زمان وقف پیش می آید.
✳️حکم پنجم(مشاهده در پست قبلی)
حتی در حالی که #حرکت ما قبل #راء ساکنه ؛ مفتوح باشد ؛ اعمال می گردد.
[ در واقع یاء ساکنه بر فتحه ے ما قبل چیره می گردد. ]
✳️در مواردی که حکم((راء)) آخر کلمه ؛ در وقف((ترقیق ))است ؛
( احکام دوم تا پنجم ) اگر اصل راء مضموم باشد و بخواهیم به (( روم )) وقف کنیم ؛
((ر)) تفخیم خواهد شد.
💢مانند:یَوْمٌ عَسِرُ_لَسِحْرٌ_قَدِیرٌ_وَالطَّيْرُ
🔶⚜🔶
✅چند نکته ے #مهمّ:
#الف_ در چند کلمه ے زیر حرف((ر)) ساکنه به هر #دو_وجه_تفخیم_و_ترقیق خوانده می شود.
1_#فِرْقٍ (سوره شُعراء_۶۳)
🔶علت #تفخیم این است که حرف مستعلیه ے((ق)) وپس از #راء ساکنه آمده است. و وجه #ترقیق از آن جهت است که #راء ساکنه #بین_دو_کسره واقع شده است. و لذا ترقیق آن برای #دستگاه_تکلّم راحت تر است.
🔶۲_ #مِصْرْ(هر جا آمد_) الْقِطرْ(سوره سبا_۱۲) در صورت وقف.
علت_تفخیم #تبعیّت از حرف استعلاء((قبل از)) راء ساکنه است.
چرا که برای دستگاه تکلّم #ترقیق_راد پس از #تفخیم #صاد و #طاء مشکل است. و وجه #ترقیق نیز حکم سوم ترقیق است.
#البته #ابن_الجزری با نظرِ به حالت #وصل این دو کلمه در (( مصْرْ)) تفخیم و در (( قِطر )) راء مکسور است.
✳️از دیدگاه نگارند در هر دو کلمه تفخیم راء ساکنه #ارجح است ( دقت )
🔶۳_أَسْرْ( هر جا آمد) نُذُرْ(قمرْ_بدون الْ تعریف_مکرر) یَسْرْ( الْفَجْرْ_۴ ) در صورت وقف؛
✳️ وجه #تفخیم بر اساس قاعده است و علت #ترقیق ؛ اشاره به #اصل این کلمات است که أُسْرِی_یَسْرِی) بوده اند.
✅ ب_((ر)) در مَجْریهَا( هود_۴۱) #ترقیق می گردد. چذا که _الف مدّی پس از آن #اماله_ے_کبری می شود.
✅ ج_گاه در قرائت برخی افراد ملاحظه می شود که در کلماتی مانند:
💢 ذُُو مِرَّةٍ_وَ لَيْسَ الْبِرِّ... ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( أَلْبَرِّ)).. .#راءِ مشدد را #نیمه_تفخیم و #نیمه_ترقیق می خوانند. #مثلاً 💢
رْدر ((مِرَّةٍ)) (( اَلبِرِّ)) ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( اَلْبِرِّ)) کمی #تفخِیم و سپس #ترقیق می کنند و در #توجیه آن می گویند(( راء مشدّد از دو راه تشکیل شده است و باید در هریک به قاعدءِ خودش عمل شود )) ❗️
🔶این برداشت #غلط است و حذف (( رْ )) در این نوع کلمات یک حرف #محسوب شده و مطابق قاعدهِ راءِ #متحرک می شوو.
🔶۵_آخر و #مهم ترین نکته این که پس از فراگیری تمامی موارد(( تفخیم )) در قرآن به هنگام تلاوت باید #کمال_دقت به عمل آید تا حروف #مفخّم بر روی حروف #مرقّق مجاور یا نزدیک تأثیر نگذارد ؛ بلکه هر حرف با #حکم ویژه ے خویش تلفظ گردد. 🔶⚜🔶
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
📢 قاری : مرحوم استاد محمد صدیق منشاوی
📝شیوه تلاوت : تحقیق
⏰مدت زمان تلاوت : 16دقیقه
#با_استفاده از مصحف شریف #قرآن
موارد #تفخیم و #ترقیق را بهتر بشناسیم..
🔰 @eshragholqoran