💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
💢بخش 4️⃣2️⃣
🌐 اقسام ماهیت (نوع، جنس و فصل)
🔘 تعریف ماهیت
🔺 آن چیزی است که در چاسخ به پرسش ماهو گفته می شود و حد شیء است. حد از مفاهیم کلیِ جنس و فصل تشکیل می شود و امور شخصی و فردی حد به این معنا ندارد، منظور از ماهیت در مباحث فلسفی ماهیت کلی است. ماهیت کلی یا نوع است یا جنس است یا فصل.
🔘 ماهیت نوعیه
🔺 ماهیت نوعیه همان ماهیت مطلق است که همه حقیقت شیء را دربرمی گیرد. آن ماهیتی که هم در خارج و هم در ذهن دارای تحصل کامل است، ماهیت نوعیه است.
🔘 ماهیت جنسی
🔺 آن معنای ذاتی است که بر افراد کثیری که اختلاف نوعی دارند، حمل می شود. آن جزء ذاتی ای که مشترک بین انواع متعدد است، جنس نامیده می شود.
🔘 فصل
🔺 آن معنای ذاتی است که به نوع معیّنی اختصاص دارد و به دیگر سخن، جزء مقوم نوع که مختص همان نوع باشد.
🔘 جنس و ماده، فصل و صورت
🔺 جنس و فصل اجزای عقلی و ذهنی ماهیت نوعیه هستند. به ازای جنس و فصل، ماده و صورت قرار دارند که اجزای ماهیت خارجی اند.
🔘 جنس و ماده
🔺 حقیقت واحدی اند که به دو اعتبار متفاوت ملاحظه شده اند. جنس اعتبار لابشرط یک معناست و ماده اعتبار بشرط لا. منظور از اینکه معنای جنسی معنای لابشرط است، آن است که این معنا، مثلاً معنای جنسی جسم در مقایسه با فصل های گوناگونی که ممکن است بپذیرد، لابشرط باشد. مثلاً بگوییم جسم جوهری است که دارای طول و عرض و عمق است و در خصوص چیزهای دیگر مانند جمادیت، نمو و حیات لابشرط است؛ یعنی آن امور نه نفی می شوند و نه وضع. اما اگر همین معنا به صورت بشرط لا ملاحظه گردد، آنگاه خود یک ماهیت تام خواهد بود و بر اموری که مقارن آن هستند، غیرقابل حمل خواهد شد. در مثال فوق، اگر جسم را به شرط لا اخذ کنیم، بدان معنا است که معنای جسم در خصوص افزوده شدن جمادیت، حیات و نمو، بشرط لا است.
🔺 جسم به معنای جوهری است که فقط دارای طول، عرض و عمق است و بس. جسم به این معنا و با این اعتبار، ماده است. تفاوت دو اعتبار لا بشرطی و بشرط لایی، سبب جواز حمل معنای جنسی بر نوع مشمل بر آن، و عدم جواز حمل ماده بر کل مرکب از ماده و صورت است. برای نمونه، هنگامی که جسم به شرط لا اعتبار می شود (و در این صورت ماده است) قابل حمل بر انسان نیست، بلکه جسم با این اعتبار ماهیت تام و متمایز از انسان است، ولی هنگامی که معنای جسم به نحو لابشرط اعتبار می شود (در این صورت جنس است) قابل حمل بر انسان خواهد بود.
🔘 تفاوت صورت و فصل
🔺 تفاوت اعتبار بشرط لایی و لابشرطی درباره یک معنا سبب تمایز صورت و فصل نیز می شود. اگر ناطق را به گونه ای در نظر بگیریم که قابل حمل بر انسان و مقارنات دیگرش نباشد (یعنی آن را بشرط لا اعتبار کنیم) ماهیت تام و صورت خواهد بود، ولی اگر آن را لابشرط اعتبار کنیم که بر انسان و مقارنات دیگرش قابل حمل باشد، فصل خواهد بود.
🔺 تفاوت دیگر آن که ماده که در خارج وجود دارد، جزء ماهیت مرکب (نوع) و از این رو، علت آن و لذات مقدّم بر آن است؛ برخلاف جنس که با وجود انواعش موجود می گردد و از این رو، مؤخر از نوع است.
🔺 منظور از لابشرط بودن معنای جنسی، تعیّن نداشتن و مبهم بودن آن است. معنای جنسی به گونه ای است که انسان با تصور آن، به معنای خاصی راه نمی یابد و همچنان منتظر می ماند تا با التفات به متمّمی، معنای محصلی از آن دریابد.
🔘 ابهام داشتن جنس هم در معنا هم در وجود
🔺 منظور از ابهام معنای جنسی، ابهم و عدم تعین معنای ماهوی آن است، ولی افزون بر ابهام در معنا و ماهیت، ابهام وجودی نیز منظور ابن سیناست؛ یعنی جنس تا وقتی فصلی به آن نپیوسته باشد، هیچ فعلیتی ندارد و حتی در ذهن از کینونت عقلی و فعلیت ذهنی بی بهره است.
📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 126_129
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آشنایی_با_عرفان_اسلامی
💠 #استاد_امینی_نژاد
1️⃣ معرفی محتوای کتاب
https://eitaa.com/fvtt_ir/2466
2️⃣ معنای لغوی تصوف
https://eitaa.com/fvtt_ir/2492
3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف
https://eitaa.com/fvtt_ir/2541
4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان
https://eitaa.com/fvtt_ir/2582
5️⃣ عرفان عملی و نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2603
6️⃣ عرفان عملی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2628
7️⃣ عرفان نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2655
8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2688
9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2704
🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین
https://eitaa.com/fvtt_ir/2718
1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر
https://eitaa.com/fvtt_ir/2755
2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2813
3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2820
4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2834
5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2855
6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2874
7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2892
8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2908
9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2935
0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2955
1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2987
2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3033
3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3081
4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3095
5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3119
6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3137
7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3156
8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3169
9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3178
0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3186
⏳ ادامه دارد ...
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آشنایی_با_عرفان_اسلامی
💠 #استاد_امینی_نژاد
💢بخش 0️⃣3️⃣
🌐 ادوار پنج گانه عرفان اسلامی (15)
🌐 دورۀ سوم: دورۀ شکوفایی و اوج
🔘 عرفای قرن هشتم
8️⃣ ابوحامد محمدبن ترکه اصفهانی
🔺 وی یک فیلسوف تمام عیار مشایی بود و از جمله فیلسوفانی است که به قول سیدحیدر آملی، از فلسفه به طرف عرفان روی آوردند واز همین جهت آثار عرفانی ایشان دارای اهمیت است؛ زیرا با نظر به فلسفه و اشکالات و شبهاتی که بر عرفان وارد می شود، به تقریر مبانی عرفانی می پردازند.
🔺 ابوحامد آثار فراوانی همانند: الاعتماد الکبیر، الحکمة المتقنة و الحکمة الرشیدیّه دارد و اثر زیبای عرفانی او که با نظارت کامل بر فلسفه نوشته شده است، قواعدالتوحید است که بعدها نوه اش صائن الدین ترکه بر آن شرح می نویسد.
9️⃣ عبدالله یافعی یمنی
🔺 به علوم ظاهری و باطنی آگاه بوده است و نوشته هایی دارد همانند: تاریخ مرآة الجنان و روض الریاحین فی حکایات الصاحین که جامی در نفحات الانس از هر دو اثر استفاده های فراوان برده است.
🔟 سیدحیدر آملی (م ظ 783)
🔺 از عارفان بزرگ جهانی و از شارحان مهم آثار ابن عربی است. در آثار خود بر مسئلۀ حقیقت، طریقت و شریعت پافشاری فراوانی دارد و از مهم ترین کارهای او تطبیق کامل عرفانی و تشیع است که روح عرفان اسلامی با طرح بحث انسان کامل گرایش خود را به شیعه نشان می دهد.
🔺 بعد از سیدحیدر و تلاش های او در مسیر عرفان، گرایش شیعیان به عرفان و محیی الدین بن عربی بیشتر شده است. ایشان سرآغاز حرکت عظیمی شده است که بعدها سرنوشت عرفان را درنهایت به دست گرفته است.
🔺 وی آثار فراوانی عرضه نموده است از جمله: جامع الاسرار، المحیط الاعظم و البحر الخِضَمّ فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم و نصّ النصوص که شرح فصوص الحکم ابن عربی است و ...
1️⃣1️⃣ امیر سیدعلی همدانی (م 786)
🔺 وی از سلسلۀ کبرویه است و طریق ارادت او به علاءالدوله سمنانی می رسد. نوشته هایی همچون: اسرار النقطه، شرح اسماء الله، شرح الحکم و شرح قصیدۀ میمیّه فارضیة دارد.
2️⃣1️⃣ زین الدین ابوبکر تایبادی (م 791)
🔺 وی جزء اویسیان است و از راه عمل به شریعت و پیروی از سنت نبوی به طریقت و حقیقت دست یافت و علوم باطنی بر وی کشف شد.
3️⃣1️⃣ خواجه بهاءالدین محمد نقشبند (م 791)
🔺 او مؤسس سلسلۀ «نقش بندیّه» است و عبدالرحمن جامی جزء تابعان این سلسله محسوب می شود.
4️⃣1️⃣ شمس الدین محمد خواجه حافظ شیرازی (م 792)
🔺 وی بزرگ ترین غزل سرای عرفانی ایران و جهان است.
5️⃣1️⃣ خواجه علاءالدین عطار (م 802)
🔺 از بزرگان اصحاب خواجه بهاءالدین نقشبند است.
6️⃣1️⃣ عبدالکریم جیلی یا جیلانی یا گیلانی (م 805)
🔺 وی عضو سلسلۀ «قادریه» بود و به همراه شیخ خود شرف الدین اسماعیل جَبَرتی در یمن زندگی می کرد و به هند مسافرت نموده است.
🔺 او در مبانی عرفانی با ابن عربی هماهنگ است و آثاری تصنیف نموده که از جملۀ آنها الناموس الاعظم است، اما شهرت عمدۀ او به سبب کتاب الانسان الکامل می باشد.
📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 186_189
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2895
🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2912
1️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2942
2️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2961
3️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2990
4️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3041
5️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3056
6️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3083
7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3098
8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3124
9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3141
0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3158
1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3171
2️⃣2️⃣انواع کنشهای عقل نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3180
3️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3188
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش3️⃣2️⃣
🌐 کنش های عقلی تحقق بخش علم یقینی
🔘 2. عقل شهودی
🔺 شهود، یا حسی است یا عقلی و یا قلبی. عارفان دربارۀ شهود قلبی به تفصیل سخن گفته اند و ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا شهود قلبی را پذیرایند و دربارۀ آن تحلیل هایی عرضه کرده اند. همچنین شهود حسی را برخی فیلسوفان پذیرفته اند و برخی نیز بدان معتقد نیستند.
🔘 شهود عقلی
🔺 دریافت مستقیم عقل است به نحو حضوری. ادراک عقلی را معمولاً تنها در دایرۀ علم حصولی مطرح می کنند و غالباً سخن از عقل حصولی است که کلیات را ادراک می کند.
🔺 اما افزون بر عقل حصولی، عقل شهودی نیز در کار است؛ یعنی عقل می تواند ادراک حضوری نیز داشته باشد.
🔺 اینکه عقل می تواند شهود، یعنی علم حضوری داشته باشد، برپایۀ قاعدۀ صدرایی «النفس فی وحدتها کل القوی»، توجیه و تبیین می شود.
🔺 برای یافتن «علیت» همین که می بینیم با برخورد پا به توپ، توپ به حرکت درآمد، عقل علیت را می فهمد. عقل رابطۀ علیتی را به نحو شهودی ادراک می کند.
🔺 هنگام برقراری ارتباط حسی با خارج، چیزهایی را ادراک می کنیم که از قلمرو ادراک حسی بیرون اند. از باب نمونه، معقولات ثانی فلسفی در متن شهود حسی، به شهود عقلی درک می شوند.
🔺 در ساحت شهود حسی، چه حس ظاهر چه حس باطن، و حتی در ساحت شهود قلبی، عقل حاضر می شود و ادراکاتی مناسب خود فراهم می آورد. این ادراک های عقلی، بی واسطه اند؛ به گونه ای که حتی نمی توان گفت با واسطۀ قوای باطنی صورت می گیرند.
🔺 حقایق عقلی ای را که در شیء وجود دارند، و هنگام شهود حسی فراچنگِ حس نمی افتند، عقل شکار می کند.
🔘 عقل شهودی در دل شهود قلبی
🔺 دراین باره دو تحلیل می توان عرضه کرد:
🔺 الف) عقل شهودی در دل شهود قلبی کار می کند، اما به عنوان قوۀ پایین تر در بطن قوۀ بالاتر
🔺 ب) عقل شهودی در دل شهود قلبی به ادراک می پردازد، از آن رو که هر قوۀ بالاتر، تمام قوای پایین تر را در خود دارد. این تحلیل از آنِ ملاصدراست. از نگاه او، خیالْ حس را در خود دارد، و عقل نیز مشتمل بر خیال و حس، هر دو است.
🔺 عارفان نیز چنین باوری دارند. از نگاه ایشان، قوۀ قلبیه قوۀ برتر است و هنگامی که انسان به مرتبۀ قلب می رسد، عقلش قوه ای از قوای قلب و شأنی از شئون آن می شود.
🔺 بنابراین وقتی گفته می شود عقل شهودی در دل شهود قلبی ادراک می کند، بدان معناست که گونه ای از ادراکات قلب، به عقل نسبت داده می شوند. همان قلب است که با شأنی از شئون اندماجی خود، یعنی عقل، ادراک کرده است.
🔘 عقل شهودی و عقل منوّر
🔺 منظرو از عقل منوّر، عقل نورانی شده به نور کشف قلبی است که می تواند ادراکات و فهم های بهتر و عالی تری داشته باشد، درحالی که پیش از نورانی شدن، توانایی چنان ادراک و فهمی را نداشته است.
🔘 تصویری دیگر از عقل منوّر
🔺 عقل منوّر می تواند عقل شهودی منوّر به نور کشف قلبی باشد، که در مراتب پایین تر از شهود قلبی، به ادراک می پردازد و به لایه های باطنی ترِ مشهود دست می یابد. در تصویر پیشین،عقل منوّر در دل شهود قلبی به ادراک می پرداخت. اما اکنون سخن دربارۀ عقلی است که منوّر به کشف قلبی است، اما در مراتب پایین تر حاضر می شود و ادراک می کند.
🔺 البته در این مورد نیز باید گفت قلب است که ادراک می کند، اما تنزل کرده، و در مراتب پایین تر عمل کرده است.
🔘 فهم شهودی
🔺هنگامی که عقل شهود می کند، در همان موطن شهود، فهم نیز دارد، که از آن با تعبیر «فهم شهودی» یاد می کنیم. منظور این نیست که پس از شهود در ساحت علم حصولی، فهم حاصل می شود، بلکه فهم شهودی در دل شهود عقلی روی می دهد؛ یعنی همان عقلِ شهودگرِ حاضر در موطن شهود، فهم نیز می کند و حقایقی را درمی یابد.
🔺 عقل در موطن شهود دو کار انجام می دهد، هم می یابد، و هم به صورت شهودی می فهمد. فهم شهودی افزون بر نفس مشهود، به لوازم ایجابی و حتی سلبی مشهود نیز می تواند تعلق گیرد.
🔺 آنچه موجب می شود در مراحل پس از شهود عقلی، علوم حصولی فراچنگ آیند، همین فهم شهودی است.
🔺 از باب نمونه، من وجود خود و تشخص خود، و نیز پیوند میان آن دو را در موطن شهود فهم می کنم. از فهم این ارتباط در موطن شهود، با تعبیر «تصدیق بالقوه» یاد می کنیم. سپس در مرحلۀ علم حصولی، این فهم به علم حصولی تبدیل می شود.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 146_152
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
1️⃣ اهمیت حکمت مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2517
2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2561
3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2594
4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2616
5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2638
6️⃣ علوم و اقسام آن (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2677
7️⃣ علوم و اقسام آن (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2715
8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2848
9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2869
🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2886
1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2902
2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2930
3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2950
4️⃣1️⃣هستیشناسی در فلسفه مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2982
5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3026
6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3053
7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3078
8️⃣1️⃣ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3093
9️⃣1️⃣اصالت وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3113
0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3133
1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3154
2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3164
3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3176
4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3184
5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3191
⏳ ادامه دارد ...
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
💢بخش 5️⃣2️⃣
🌐 اقسام ماهیت
🔘 اقسام ماهیت
🔺 ابن سینا با استفاده از ویژگی جنس، یعنی ابهام معنایی و وجودی، اتحاد جنس و فصل و تشکیل ماهیت نوعی واحد را توضیح می دهد.
🔘 نحوه تشکیل نوع از جنس و فصل
🔺 مسئله این بود که جنس و فصل چگونه با هم یگانه می شوند و شیء متحصل واحد، یعنی نوع از آنها تکوّن می یابد.
🔘 پاسخ ابن سینا
🔺 اگر جنس و فصل دو حقیقت متمایز و متفاوت باشند، واقعاً در رفع و محو این تمایز مشکل وجود خواهد داشت. هنر ابن سینا در اینجا آن است که تمایز واقعی میان جنس و فصل را برمی دارد و فقط تمایزی تحلیلی و اعتباری مطرح می کند. جنس به گونه ای تحلیل می شود که پذیرای فصل است و فصل به چیزی می پیوندد که در ذات آن پذیرفتن فصل تعبیه شده بود.
🔺 اتحاد جنس و فصل، اتحاد دو امری است که از ابتدا باید به یکدیگر ملحق شوند و به سخن دقیق تر، اتحاد دو امری است که یکی قوه دیگری بوده است؛ یعنی عین همدیگرند.
🔺 معنای واحدی در میان است که می تواند چند چیز باشد؛ مانند معنای واحد مقدار که می تواند سطح، خط یا حجم باشد. آن معنای واحد، وجودی غیر از وجود آن معانی متعدد ندارد، بلکه به وجود آنها موجود است؛ یعنی مقدار همواره یا خط است یا سطح است یا حجم. اما ذهن انسان می تواند خود مقدار را بدون تعین خطی، سطحی و حجمی ملاحظه کند و آن را به عنوان چیزی که قابل تقسیم به اجزای مساوی است، در نظر بگیرد. این معنا در صورتی جنس خواهد بود که به نحو لابشرط، یعنی نامتعین و مبهم ملاحظه شود.
🔺 ذهن در مرتبه بعد درصدد برمی آید آن را تحصل بخشد و متعین کند. بدین مقصود، معنای دیگری به آن می افزاید، ولی منظور از افزودن معنای دیگر در اینجا، آن نیست که معنایی که متمایز از معنای مبهم قبلی و خارج از آن است به آن افزوده شود.
🔘 تغایر ذهنی جنس و فصل
🔺 تغایر معنایی والحاق یکی به دیگری حاصل تحلیل ذهنی و تأمل عقلی است. ذهن آنچه را یک بار به طور مبهم و نامتعین و به نحو لابشرط اعتبار کرده بود در ملاحظه و اعتبار جدیدی تعین می بخشد و تحصیل می کند. این اعتبار جدید، در واقع بر روی همان معنای مبهم پیشین صورت می گیرد نه آنکه واقعاً و در خارج معنای جدیدی به معنای مبهم قبلی ضمیمه گردد.
🔺 تغایر جنس و فصل، تغایر دو جزء متمایز خارجی نیست، بلکه تغایر دو اعتبار و مفهوم ذهنی است و همین تغایر اعتباری و مفهومی تأمین کنندۀ تغایر مورد نیاز در حمل است؛ همان گونه که اتحاد حقیقی خارج از ظرف اعتبار، تأمین کنندۀ اتحاد مورد نیاز در حمل است.
🔘 خلاصه
🔺 وحدت نوع مرکب از جنس و فصل، ناشی از حقیقت جنس و فصل و چگونگی ترکیب آنهاست: جنس، حقیقتی مبهم و نامتحصل است، از این رو، نمی توان حتی با اشارۀ عقلی به آن اشاره کرد و با پیوستن فصل به آن، ابهام و عدم تحصل آن برطرف می شود. اما فصل، معنای جداگانه و دیگری نیست که به آن ملحق شود، بلکه وجه تحصّل و تعین همان چیزی است که جنس، وجه ابهام و عدم تحصل آن بوده است. بدین ترتیب، جنس و فصل از همان ابتدا به گونه ای اعتبار شده اند که به هم پیوستن آنها و تشکیل ماهیت واحد، مقتضای حقیقت آنهاست و مشکلی در میان نیست.
📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 130_132
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آشنایی_با_عرفان_اسلامی
💠 #استاد_امینی_نژاد
1️⃣ معرفی محتوای کتاب
https://eitaa.com/fvtt_ir/2466
2️⃣ معنای لغوی تصوف
https://eitaa.com/fvtt_ir/2492
3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف
https://eitaa.com/fvtt_ir/2541
4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان
https://eitaa.com/fvtt_ir/2582
5️⃣ عرفان عملی و نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2603
6️⃣ عرفان عملی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2628
7️⃣ عرفان نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2655
8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/2688
9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2704
🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین
https://eitaa.com/fvtt_ir/2718
1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر
https://eitaa.com/fvtt_ir/2755
2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2813
3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2820
4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2834
5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2855
6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2874
7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2892
8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2908
9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2935
0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2955
1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2987
2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3033
3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3081
4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3095
5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3119
6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3137
7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3156
8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3169
9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3178
0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3186
1️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3193
⏳ ادامه دارد ...
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آشنایی_با_عرفان_اسلامی
💠 #استاد_امینی_نژاد
💢بخش 1️⃣3️⃣
🌐 ادوار پنج گانه عرفان اسلامی (16)
🌐 دورۀ سوم: دورۀ شکوفایی و اوج
🔘 عرفای قرن نهم
1️⃣ خواجه محمد پارسا (م 822)
🔺 وی از اصحاب و شاگردان خواجه بهاءالدین محمد نقشبند است. خواجه توجه ویژه ای به او نشان می داد، به گونه ای که بسیاری را برای تربیت به دست او می سپرد.
🔺 خواجه پارسا صاحب تألیفات مهمی است، از جمله کتاب زیبای فصل الخطاب و همین طور شرح فصوص الحکم می باشد.
2️⃣ شاه نعمت الله ولی (ظ م 834)
🔺 وی از مشاهیر عارفان ایرانی و مؤسس سلسلۀ «نعمت اللهیة» است. در تربیت نفوس و تکمیل مریدان ید طولایی داشت و در این زمینه جذابیت فوق العاده ای نشان داده است و جمعیت های فراوانی به سوی او روی آورده بودند.
🔺 علاوه بر صد رساله ای که از او باقی مانده، دیوان اشعار عارفانه ای دارد.
3️⃣ محمدبن حمزۀ فناری رومی (م 834)
🔺 وی که اهل ترکیه است، در عرفان نظری از محققین طراز اول است و در این زمینه آثار فراوانی دارد، اما مهم ترین اثر او که از آثار مهم عرفانی قرن نهم نیز هست، مصباح الانس است که در آن مفتاح الغیب صدرالدین قونوی را شرح داده است.
🔺 در این کتاب از اقوال و آرای عرفانی برجسته همانند ابن عربی، جندی و در درجۀ اول قونوی و فرغانی استفاده های فراوان می برد.
🔺 از این جهت این کتاب دروازه ای برای راهیابی و آشنایی با بسیاری از آثار درجه اول عرفانی است و هم اینک در سطح سوم حوزه های عرفانی تدریس می شود.
4️⃣ صائن الدین علی بن محمد ترکۀ اصفهانی (م 835)
🔺 وی نوۀ ابوحامد ترکه است و همانند او ابتدا فیلسوف مشایی بوده و سپس به عرفان روی می آورد. بنابراین، زبان تحلیل فلسفی وی مانند جدش غنی و قوی است.
🔺 مهم ترین آثار او شرح فصوص الحکم و تمهیدالقواعد است که اثر اخیر شرح قواعد التوحید جدش می باشد و به تدریج به عنوان اولین متن درسی عرفانی قرار گرفت.
5️⃣ شمس الدین محمد لاهیجی (م قبل از 900)
🔺 وی از لاهیجان گیلان است، اما در شیراز می زیسته و معاصر فیلسوفان بزرگی همانند صدرالدین دشتکی و دوانی است که همۀ آنها با تجلیل از او یاد می نمایند، ولی مهم ترین عامل شهرتش، شرح او بر گلشن راز شیخ محمود شبستری با نام مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز است.
6️⃣ نورالدین عبدالرحمن جامی (م 898)
🔺 جامی از همان ابتدا نبوغ سرشاری داشته، بصورتی که در بیشتر رشته های علمی تحصیلات بسیار عالی یافته، در غالب آنها نیز تألیفاتی ارزنده و ماندگار ارائه کرده است. وی در عرفان شاگرد عبیدالله احرار و سعدالدین محمد کاشغری است که جانشین خواجه بهاءالدین نقشبند، مؤسس سلسلۀ «نقش بندیه» بوده است.
🔺 بنابراین، جامی از عرفای سلسلۀ نقش بندیه است. وی شاگردانی پرورش داده است که از جلمه معاریف آنها، عبدالغفور لاری می باشد که شرح مشکلات نفحات الانس را نوشته است.
🔺 همچنان که گفته شد، جامی در علوم مختلف صاحب آثار است، اما در عرفان، وی آخرین شارح برجسته و مهم افکار ابن عربی در آن عصرهاست و از این جهت ما او را پایان دورۀ سوم عرفان اسلامی برمی شماریم.
🔺اولین اثر عرفانی او که اهمیت فراوانی دارد نقدالنصوص است که با تلاش های قابل تقدیر «ویلیام چیتیک» به صورتی بسیار زیبا و فنی انتشار یافته است.
🔺 از دیگر آثار مهم جامی: اشعة اللمعات در شرح لمعات عراقی، لوامع، لوایح، رسالة فی الوجود، رسالۀ تحقیق مذهب صوفی، متکلم و حکیم، دیوان های مخلتف شعری و نفحات الانس است که اثر اخیر در شرح احوال عرفاست و مورد توجه محققان پسین قرار گرفته است.
📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 190_193
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2895
🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2912
1️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2942
2️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2961
3️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2990
4️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3041
5️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3056
6️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3083
7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3098
8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3124
9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3141
0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3158
1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3171
2️⃣2️⃣انواع کنشهای عقل نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3180
3️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3188
4️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3195
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش4️⃣2️⃣
🌐 کنش های عقلی تحقق بخش علم یقینی
🔘 3. عقل تحلیلی:
🔺کنش عقل تحلیلی یا انتزاعی، «انتزاع» و «افراز» است.
🔺 بی تردید عقل پس از مفارقت از حالت شهود نیز ادراکات و تصویر هایی دارد. کنش هایی که از این پس مطرح خواهیم کرد، همگی به ساحت حصولی عقل مربوط اند.
🔺 در شهود و فهم شهودی، اموری به صورت انباشته و اندماجی موجودند. عقل تحلیلی یک یک آن امور را برمی گیرد و افراز می کند. آنچه در فهم شهودی به اجمال وجود داشت، با این کنش عقلی به تفصیل می رسد و به صورت مفاهیم متعدد در فضای علم حصولی رخ می نماید.
🔺 از باب نمونه، عقل تحلیلی حیث وجود و حیث وحدت را که به صورت نا متمایز شهود شده بودند، از یکدیگر ممتاز می کند. آنچه این تفکیک را موجه می سازد، با هم بودن آن امور در شهود است.
🔘کار ویژۀ عقل تحلیلی
🔺 هر موطن فشرده را باز می کند؛ چه آن موطن فشرده شهودی باشد، چه حصولی. بنابراین می تواند مفاهیم فشردۀ حصولی را که در حافظه نگه داری می شوند، باز کند. تبیین ملاصدرا دربارۀ نحوۀ ادراک مفاهیم حصولی در این مقام به کار می آید.
🔺 این فعالیت را، که معمولاً آن را «انتزاع» می خوانند، بنا بر تبیین ملاصدرا باید از سنخ انشای نفس دانست. عقل تحلیلی مطابق آنچه در شهود یافت شده است، مفاهیمی را انشا می کند. این انشا را شهود عقلی موجب می شود.
🔘 کنش های عقل تحلیلی تنها در حیطۀ شهود نیستند
🔺 در حوزۀ عقل هم فعالیت دارد. بهرِ نمونه، پس از اینکه با استدلال، هیولا اثبات شد، می توان با ستقاده از عقل تحلیلی، هیولا را تحلیل و جوانب مختلف بحث های مربوط بدان را بررسی کرد.
🔺 در پی استدلال ها و پیشرفت بحث های فلسفی، «فهم عقلی» روی می دهد. اینکه گفته می شود فلسفه بر محور تصور صحیح مسائل می گردد و تصور صحیح، از اشتباهات جلوگیری می کند، همه بدین سبب است که برای فیلسوف، برپایۀ استدلال، «فهم» روی می دهد. فیلسوف دربارۀ فضایی که آن را شهود نکرده و تنها با استدلال بدان راه برده است، فهم و تصویری پیدا می کند.
🔺 این گونه فهم را «فهم عقلی» می خوانیم. در بحث های فلسفی به تدریج و در پی استدلال ها و نتایج متعددی که مثلاً دربارۀ واجب تعالی به دست آمده است، تصویر و فهمی دربارۀ آن حقیقت مفدس به دست می آید.
🔺 برخی از بحث هایی که علامه طباطبایی در نهایة الحکمة با عنوان «قد تبیّن بما تقدم» یا «قد تبیّن بما مرّ» انجام داده، از این سنخ است؛ یعنی فهمی عقلی روی داده و مجموع کارکرد عقل تحلیلی و توصیفی، چنان نتایجی را به دست داده است.
🔺 نباید تصور کرد که کارکرد عقل تحلیلی و توصیفی تنها در حیطۀ شهود است. هرجا فهمی روی داده باشد، چه عقلی و چه شهودی، عقل تحلیلی و توصیفی می توانند فعالیت کنند.
🔺 آنچه عقل تحلیلی به دست می دهد، تصور جزئی است، و دستیابی به مفاهیم کلی، کنش عقلی دیگری را می طلبد.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 154_157
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac