در خدمت خلق بی‌ریا باید بود لبریز محبّت و صفا باید بود راضی به رضای دوست می‌باید شد مانند تو خادم‌الرّضا باید بود #محمدرضا_ترکی #رباعی #خادم_الرضا #سیدالرّئیس 🆔️ @faslefaaseleh

از دور صدای حرمله می‌آید از معرکه بانگ ولوله می‌آید پیداست علمدار به خاک افتاده‌ست از لشکر خصم هلهله می‌آید! #محمدرضا_ترکی #رباعی #عاشورایی 🆔️ @faslefaaseleh

در التهاب تب‌آلود لحظه‌ها مردم تمام شب همه دستانی از دعا مردم به جست‌وجوی نشان تو، بین خوف و خیال تمام شب دلشان رفت تا کجا مردم در انتظار سراغی، نشانه‌ای، اثری چه کرد بی‌خبری لحظه‌لحظه با مردم! کجاست آن‌که شما را عمیق باور داشت کسی که بود صمیمانه با شما مردم کسی که مثل شما بود، ساده و خاکی کسی که مثل شما بود بی‌ریا مردم! به منجنیق بلا اندر است ابراهیم به آتش حَسَرات‌اند بی‌نوامردم به دست‌های توسّل تو را طلب کردند نمی‌کنند تو را لحظه‌ای رها مردم به آستان رضا سر نهاده‌اند امشب برای یافتن خادم‌الرّضا مردم به یُمن یاد تو از تفرقه رها شده‌اند به‌رغم این غم جانکاه، مرحبا مردم! ۱۴۰۳/۲/۳۰ #محمدرضا_ترکی #خادم_الرضا #الهی_رضا_برضائک_تسلیما_لامرک #انا_لله_و_انا_الیه_راجعون 🆔️ @faslefaaseleh

بازگشت تا چند سفر در این تباهی بکنم دل را به کدام قبله راهی بکنم من بد به خودم کرده‌ام ای دوست بگو از خویش چگونه عذرخواهی بکنم؟! #محمدرضا_ترکی #رباعی #ظلمت_نفسی 🆔️ @faslefaaseleh

کانال اشعار خانم‌های شاعر: زینب نجفی @eitaaparvanegi بهجت فروغی مقدم @behjatf فاطمه عارف‌نژاد @fatemeh_arefnejad صفیه قومنجانی @nabzeghalam مارال افشون @poem12 فائزه زرافشان @faeze_zarafshan الهه بیات مختاری @aboajor عاطفه خرّمی @atefe_khorrami ناهید خلفیان @andisheysabz معصومه گودرزی @baresh_haye_ghalamman عاطفه جوشقانیان @sobhetazedam مهتا منتظر @delnvshtMahta پریسا مصلح @khatdl سعیده کرمانی @kaftarchahiemamreza محنا امیری @mohanaamirii ملیحه آخوندی @seshanbee عاطفه‌سادات موسوی @atefesadatmoosavi ام‌البنین بهرامی @omolbaninbahrami مهتاب بهشتی @tarranemah معصومه‌سادات اسدیان @sher_zad مریم کرباسی نجف‌آبادی @maryam_karbasi_najafabadi طیبه عباسی @TaiebeAbbasi زهرا علیپور @zahraalipoor19 انسیه‌سادات هاشمی @folanipoem اعظم سعادتمند @azam_saadatmand ام‌البنین مبارز @sadatmobarez زهرا سپهکار @zahra_sepahkar سیده‌نرگس هاشم‌ورزی @snhashemvarzi راضیه مظفری @roozikenemidanam نگین نقیبی @najvayebaran معصومه شریف @masoome_sharif الهه سلطانی @elahesoltani هدیه ارجمند @hediyearjmand خدیجه خداکرمی @sogandbarqalam عاطفه جعفری @pishaninevesht رقیه سعیدی @saeidikimya زهرا حاجی‌پور @niloofaranehha مرضیه موفق @Ghoghnooooooos مهدیه اکبری @ATAMMAN صدیقه اژه‌ای @SheidayeEsfahani فاطمه غلامی‌ @fatemehgholami67 زهرا غلامزاده @zahra_gholamzadeh69 فاطمه دبیری @yadoyar کانال اشعار آقایان شاعر: سیدمحمدرضا شمس @shamssaghi مهدی جهاندار @mehdi_jahandar علی مقدم @sheikh_ali_moghaddam محمدجواد منوچهری @gida13 حسن زرنقی @h_zarnaghi احمد رفیعی وردنجانی @asharahmadrafiei اشعار عاصی @ashare_asi محسن علیخانی @MohsenAlikhanySher محمد عابدی @Abedi_Aaeini علی سمرقندی @alisamarqandi محمد درّودی @darroudishaer میلاد عرفان‌پور @erfanpoor مجید بوری @majiidboori1371 مهدی شریفی @ashaarsharifi مهدی کبیری @mehdikabiri_qom محمدحسن محمدی @najvaydel1402 مهدی طهماسبی @tasvireshafagh احمد ایرانی‌نسب @ahmadiraninasab میثم رنجبر @meysamranjbar_channel حسین سنگری @hosseinsangari اسماعیل علیخانی @sherkadeh محمدحسین ملکیان @faraz_malekian مجتبی خرسندی @Mojtaba_khorsandi محمدتقی عارفیان @SharheAtasheDel محسن درویش @mohsen_darvish_harandi محمدمعین پوریلان @moeinpooryalan حسین مرادی @moradipoet حسن شیرزاد @sharh_sib یوسف رحیمی @Yusof_Rahimi محسن قاسمی @mohsenghasemi110 حسینعلی زارعی @saredustansalamat علی‌اصغر شیری @aliasgharshiri سیدمهدی حسینی رکن‌آبادی @gardoune عباس جواهری رفیع @denj_tanhaii مسعود یوسف‌پور @yosefpoor_ir احمد علوی @ahmadealavi سروش وطن‌پور @soroush_0301 محمدهادی شریفی @mohammadhadisharifi محسن ناصحی @nasehi_mohsen محمدرضا ترکی @faslefaaseleh محمدمهدی سیار @mmsayyar مرتضی درزی @avayesokut حسن خسروی وقار @hasankhosravivaghar محمدحسن بیات‌لو @mohamadhasanbayatloo محمد خادم @khadempoet علیرضا مهران @alirezamehran_3 علی سلیمیان @alisalimian_poem محمدحسین انصاری‌نژاد @delnakhahi امیرحسین هدایتی @ashareamirhosienhedayati احسان نرگسی @ehsannargesi مهدی پرنیان @sheikh_ghm حامد طونی @hamedtooni احمد شهریار @ahmedshehryar1 امیرحسین پاسبان @apasban مهدی زارعی @mahdi_zarei_shaer عباس احمدی @abbasahmadi57 علی‌محمد مؤدب @alimohammadmoaddab رضا یزدانی @rezayazdaanii سیدعسکر رئیس‌السادات @daftareshereman محمدرضا قاسمیان @azsabuyeeshgh محمدرضا کاکایی @mohammadrezakakaei قاسم صرافان @GhasemSarafan علیرضا شیدا @faramooshnashodani حسین جعفری @robaei علی ذوالقدر @ali_zolghadr سجاد محمدیاری @sajjadmohammadyari محمد ثاقبی @SheerSaghebi محمدحسین رشیدی @meeghat شادروان سیدعلیرضا شمس قمی @shamseqomi رضا یزدی اصل @rezayazdiasl1001 علی رحمتی @Eghlimegharar مرتضی طوسی @morteza_tousi محمدحسین فیض اخلاقی @feyzefeyz مبین اردستانی @Mobin_Ardestani

مرثیه‌ای برای رفح چشم‌های مضطرب از سراسر جهان با تمام بهت دوخته سوی مردم رفح نیز خیمه‌های سوخته این جنازه‌ها جنازه نیستند این جنازه‌های سوخته گدازه‌اند داغ‌های بی‌شمار تا همیشه تازه‌اند بمب‌ها در تمام شب تنوره می‌کشند مثل نفرتی مذاب تازیانه‌های وحشت و عذاب خیمه‌های غزّه را در دهان کوره می‌کشند لیک خشم کورشان کاستی‌پذیر نیست گریه کن رفح! گریه کن که هیچ واقعیّتی مثل قصّه‌های کودکان تو راستی‌پذیر نیست! #محمدرضا_ترکی #نیمایی #رفح 🆔️ @faslefaaseleh

ابلاغ یکی از آخرین مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به دستور رئیس جمهوری شهید سیّدابراهیم رئیسی. در این مصّوبه استادان گرامی #موسی_اسوار، #محمّد_دبیرمقدّم، #علی‌اشرف_صادقی و #محمّدجعفر_یاحقّی و سرانجام محمّدرضا ترکی به عنوان اعضای حقیقی هیئت امنای بنیاد سعدی برگزیده شده‌اند. #محمدرضا_ترکی #شهید_آیت_الله_رئیسی #بنیاد_سعدی 🆔️ @faslefaaseleh

شفقنا_ مستند«آفریدگار کلام»» پرتره دکتر سید علی موسوی گرمارودی، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی است که پنجشنبه دهم خردادماه ساعت ۱۹:۰۰ از شبکه ۴ سیما پخش می شود. به گزارش شفقنا، در این فیلم، استادان:جواد محقق، محمد رضا ترکی، اسماعیل امینی، عبدالجبار کاکائی و محمدرضا سهرابی نژاد درباره زندگی و سلوک فرهنگی و اجتماعی این استاد و محقق نامدار ادبی سخن گفته اند. تکرار این مستند جمعه یازدهم خرداد ساعت ۱۲:۳۰ پخش خواهد شد. 🆔️ @faslefaaseleh

💠رباعیات انتخاباتی از گرگ حریص و جیفه باید ترسید از مدّعی وظیفه باید ترسید برقی زد و بوی انتخابات آمد از توطئۀ سقیفه باید ترسید! یک نامزد وزین بسازد از خود مهپارۀ بر زمین بسازد از خود این‌قدر بوتاکس کرده چون می‌خواهد یک چهرۀ دلنشین بسازد از خود! در موقع نطقش به اراجیف رسید از بشکه سخن گفت و به یک قیف رسید گر سنّ بلوغ وقت تکلیف همه‌ست پیرانه‌سر او به سنّ تکلیف رسید! #محمدرضا_ترکی #رباعی #انتخابات #طنز_انتخاباتی #احساس_تکلیف_کاذب 🆔️ @faslefaaseleh

رقیب آرای باطله! گر خرج کند زیاد پول و پله را قانع کند این مردم کم‌حوصله را شاید بتواند بنهد پشت سرش این مرتبه رای سبد باطله را! او آمد و جیغ و هلهله پیش از او خوردند تمام رقبا نیش از او شد با همۀ سیاهبازی‌هایش آرای سپید و باطله بیش از او! #محمدرضا_ترکی #رباعی #طنز_انتخاباتی 🆔️ @faslefaaseleh

سلام گرگ! گفت آمده‌ام کنم به اکرام تمام یک بار دگر به ملّت خویش سلام گفتم که سلام گرگ چون توبۀ او مرگ است و همین یک کلمه ختم کلام! #محمدرضا_ترکی #رباعی #طنز_انتخاباتی 🆔️ @faslefaaseleh

یک مویز و چهل قلندر! استادقلی هزارتا قوری داشت هفتاد و سه تا چراغ زنبوری داشت... این‌ها که عجیب نیست، ... یک کشور بود صد نامزد رئیس جمهوری داشت! #محمدرضا_ترکی #رباعی #طنز_انتخاباتی 🆔️ @faslefaaseleh

با همّت و عزمی به چنین کوتاهی با حافظه‌ای ضعیف‌تر از ماهی روسوی کدام ناکجاآبادند این قوم شتابناک سرخوش راهی؟! #محمدرضا_ترکی #رباعی #غفلت_زدگان 🆔️ @faslefaaseleh

خودآموز پیروزی در انتخابات! وقت شعار دادن از ایران سخن بگو از روزهای شاد و درخشان سخن بگو از اینکه مشکلات قدیمی مملکت حل می‌شود به سعی تو آسان سخن بگو وقتی که حرف می زنی از فقر و از رکود از جنس‌ها که می‌شود ارزان سخن بگو در بین حرف‌های خودت بغض هم بکن با یک صدای خسته و لرزان سخن بگو آبی ندارد این‌همه وعده برای خلق دارد ولی برای شما نان؛ سخن بگو! تنبان اگرچه بر تن مردم نمی‌شود از ماجرای فاطی و تنبان سخن بگو یک عمر می‌توان سخن از زلف یار گفت از روسریّ و زلف پریشان سخن بگو استاد درس مغلطه باش و مجادله در ظاهر از دلایل و برهان سخن بگو یک عمر پشت میز ریاست نشسته‌ای بر ضدّ پشت‌میزنشینان سخن بگو وقتی که می‌دهی خبر از وضع مملکت از یک دیار بی‌سروسامان سخن بگو از این بگو که قبلتری‌ها مقصّرند از مافیا و دولت پنهان سخن بگو پروندۀ تمام ادارات را بریز بر روی میز و دائماً از آن سخن بگو اینترنت قراضه نکوتر بهانه‌ای‌ست از دیش و کابل و آنتن و "ایلان" سخن بگو از وضع افتضاح ترافیک شهرها از چاله‌چوله‌های خیابان سخن بگو دنیا به‌غیر دهکده‌ای نیست پس بیا از کدخدا و از ده و از خان سخن بگو تا تن دهند مردم نالان به مرگ و تب از اینکه نیست غیر تو درمان سخن بگو از سایه های جنگ که گسترده روی شهر از اشک کودکان هراسان سخن بگو بین خود و رقیب دوقطبی بیافرین پس از نبرد آدم و شیطان سخن بگو از اینکه اوست عامل بی‌چارگی و فقر از اینکه اوست فتنۀ دوران سخن بگو گر با زبان خوش متقاعد نمی‌شود با او به لفظ تهمت و بهتان سخن بگو انگار کن که مردم این شهر کودک‌اند با لحن کودکان دبستان سخن بگو #محمدرضا_ترکی #طنز_انتخاباتی 🆔️ @faslefaaseleh

🗳 بسته‌ست به خاک میهنت راه خطر بگشوده به روی دشمنان راه ضرر انگشت عزیزتان شرافت دارد مانند جواهری به جوهر شده تر! 🗳 شمعی به سرای خود چرا برنکنیم در عشق حماسه‌ای چرا سرنکنیم مردان وطن به خون خود غرقه شدند انگشت چرا به جوهری ترنکنیم؟! 🗳 راه گذر سیل به کاشانه ببند راه طمع خصم به این خانه ببند انگشت به رنگ جوهری رنجه بکن در بر رخ دشمنان بیگانه ببند! 🗳 بنگر چه فراز و چه فرودی دارد در چشم تو این شعله چه دودی دارد جز باعث گستاخی بیگانه شدن این رای ندادنت چه سودی دارد؟! #محمدرضا_ترکی #رباعی #انتخابات #من_رای_می‌دهم 🆔️ @faslefaaseleh

بر سر کوی تو عمری به تماشا ماندیم در کویر دل سودازده تنها ماندیم تا رخم سرخ نبینند رقیبان از شرم سر بازار تو پیوسته به حاشا ماندیم دل شیدایی ما شیفتۀ روی تو بود سالیانی‌ست که با این دل شیدا ماندیم  آن‌چنان سینۀ ما سوختۀ عشق تو بود که در این مهلکه از سینۀ خود جا ماندیم تشت رسوایی ما عاقبت از بام افتاد  نرسیدیم به گرد تو و رسوا ماندیم رهرو عشق تو ماندیم و به سودای وصال از همه بود و نبود دل خود واماندیم همه شب سوخته‌دل از غم هجران تو باز به امید سحرت در ره فردا ماندیم رفت حاجی به طواف حرم و باز آمد ما به قربان تو رفتیم و همان‌جا ماندیم #میرنجات_اصفهانی #عید_قربان_مبارک 🆔️ @faslefaaseleh

گلگشت چون نسیم آمد و از باغ تنش گل می‌ریخت مثل یک باغچه از پیرهنش گل می‌ریخت چون هوایی که در او عطر شناور باشد دم‌به‌دم مثل نسیم از دهنش گل می‌ریخت چشم او پنجره‌ای بود به باغی پرگل که ز هر پلک‌به‌هم‌برزدنش گل می‌ریخت باغی از آینه‌ها بود که شبنم هر صبح از گل یخ به بلورین‌چمنش گل می‌ریخت چون درختی که پریشان شود از دست نسیم دم‌به‌دم زلف شکن‌درشکنش گل می‌ریخت لب پرخندۀ او چون به سخن می‌آمد جای موج کلمات از سخنش گل می‌ریخت وقتی از دامنۀ دشت به گلگشت گذشت ابر بر دامن دشت و دمنش گل می‌ریخت #محمدرضا_ترکی #غزل 🆔️ @faslefaaseleh

به چه کسی رای نمی‌دهم؟ بیزارم از این تهی‌تر از خالی‌ها این وعده‌فروش‌ها و پوشالی‌ها جنجال نشانۀ دروغ است و فریب من رای نمی‌دهم به جنجالی‌ها چون گرگ گرسنه تیز کرده دندان دلخوش به فریب دادن پیر و جوان در کیسه به‌جز شعارشان چیزی نیست من رای نمی‌دهم به خالی‌بندان! از کرد و بلوچ و تالش و ترک و عرب داریم همیشه نام ایران بر لب ایران وطن من است تا هستم و هست من رای نمی‌دهم به تجزیّه‌طلب! راهی‌ست که آغشته به خون یاران در پشت سرش ننگ و سقوط انسان در پیش شکوه و شوکتی بی‌پایان من رای نمی‌دهم به برگشتن از آن! دارند زبان تلخ، چون مار، گزان کس را نه امان و راحتی هست از آن چون بهره ندارند از اخلاق و ادب من رای نمی‌دهم بدین بی ادبان! #محمدرضا_ترکی #رباعی #انتخابات #انتخاب_اصلح #ایران_عزیز 🆔️ @faslefaaseleh

دیروز گذشت، وقت فردای شماست یک قلّه شکوه پیش پاهای شماست در گوش زمانه نامتان پیچیده‌ست چشمان جهانیان به آرای شماست! #محمدرضا_ترکی #رباعی #انتخابات #انتخاب_اصلح 🆔️ @faslefaaseleh

مناظره! یکی نقشۀ کار را می‌کشید یکی طرح تکرار را می‌کشید یکی از سحر گفت و از روشنی یکی هم شب تار را می‌کشید یکی طرح و برنامه و راه داشت یکی حجم دیوار را می‌کشید یکی از کله‌گوشۀ گل سرود یکی شوکت خار را می‌کشید یکی گفت از روزگار وصال یکی حسرت یار را می‌کشید یکی گفت از افتخار و جهش یکی ذلّت و عار را می‌کشید یکی دولت سوم شیخ بود یکی گوش اشرار را می‌کشید یکی در فضایی که ترسیم کرد همه کوشش و کار را می‌کشید، یکی نیز می‌گفت "ناممکن" است به سر ابر انکار را می‌کشید یکی انتظار ثباتی که نیست در آشفته‌بازار را می‌کشید پس از نقشۀ حذف یارانه‌ها سکوت خریدار را می‌کشید! یکی بر ورق "مار" را می‌نوشت یکی صورت مار را می‌‌کشید! #محمدرضا_ترکی #طنز_انتخاباتی #انتخاب_اصلح 🆔️ @faslefaaseleh

به چه کسی رای نمی‌دهم؟ بیزارم از این تهی‌تر از خالی‌ها این وعده‌فروش‌ها و پوشالی‌ها جنجال نشانۀ دروغ است و فریب من رای نمی‌دهم به جنجالی‌ها چون گرگ گرسنه تیز کرده دندان دلخوش به فریب دادن پیر و جوان در کیسه به‌جز شعارشان چیزی نیست من رای نمی‌دهم به خالی‌بندان! از کرد و بلوچ و تالش و ترک و عرب داریم همیشه نام ایران بر لب ایران وطن من است تا هستم و هست من رای نمی‌دهم به تجزیّه‌طلب! راهی‌ست که آغشته به خون یاران در پشت سرش ننگ و سقوط انسان در پیش شکوه و شوکتی بی‌پایان من رای نمی‌دهم به برگشتن از آن! دارند زبان تلخ، چون مار، گزان کس را نه امان و راحتی هست از آن چون بهره ندارند از اخلاق و ادب من رای نمی‌دهم بدین بی ادبان! #محمدرضا_ترکی #رباعی #انتخابات #انتخاب_اصلح #ایران_عزیز 🆔️ @faslefaaseleh

✳ جلسات خاقانی‌شناسی در حوزۀ هنری شنبه‌ها یک هفته در میان از ۳۰تیرماه #محمدرضا_ترکی #خاقانی #خاقانی_شناسی 🆔️ @faslefaaseleh

امام باقر ع: إنَّ أَصْحَابَ جَدِّىَ الْحُسَیِنْ لَمْ یَجِدُوا ألَمَ مَسِّ الْحَدِیْدِ [یاران جدم حسین هرگز درد شمشیر را بر پیکر خویش احساس ‌نکردند.] گفتی: عجيب نيست كه مردان كربلا گشتند شرحه‌شرحه و رنجی نديده‌اند؟ باور نمی‌كنم كه بر آن چهره‌های سرخ هنگام مرگ چين و شكنجی نديده‌اند گفتم: زنان مصر چگونه در آزمون دستی بريده‌اند و ترنجی نديده‌اند؟! مردان مرد نيز به ميدان تیغ‌ها نه رنج، بلکه تابش گنجينه ديده‌اند از شش جهت رهاشدگانِ دچارِ عشق لطفی در این سرای سپنجی ندیده‌اند آنان که عاشقانه سرودند از حسین خود را اسیر قافیه‌سنجی ندیده‌اند #محمدرضا_ترکی #عاشورایی 🆔️ @faslefaaseleh

https://www.mehrnews.com/news/6164828/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%AA%D8%B4%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA #محمدرضا_ترکی #عمان_سامانی #گنجینه_الاسرار #خبرگزاری_مهر 🆔️ @faslefaaseleh

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: محمدرضا ترکی شاعر، نویسنده، مترجم، محقق ادبی، استاد دانشگاه گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، سردبیر مجله نامه فرهنگستان و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او خرداد ماه ۱۳۴۱ در آبادان متولد شده و تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی از ابتدا تا انتهای دهه هفتاد در مقاطع کارشناسی در دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد در موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی و دکتری در دانشگاه تهران به پایان رسانده است و از سال ۱۴۰۱ عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. از آثار او می‌توان به کتاب‌های شعرِ فصل فاصله، هنوز اول عشق است، خاکستر آئینه، سال‌های بی ترانگی و بغض در حوالی لبخند؛ کتاب‌های تألیف از واژه تا صدا، پارسای پارسی، پرسه در عرصه کلمات، نقد صیرفیان، پیشگامان شعر فارسی، غایت ابداع نامه‌های عربی خاقانی و ترجمه تاریخ و تطوّر علوم بلاغت و سرّ سخنان نغز خاقانی و مقالات و پژوهش‌های متعدد دانشگاهی اشاره کرد. ترکی سردبیر فصلنامه شعر، دبیر تحریریۀ فصلنامۀ میراث جاویدان، مدیر شبکه فرهنگ رادیو، سردبیر ویژه‌نامه ادبیات انقلاب اسلامی و سردبیر مجله ادب فارسی دانشگاه تهران نیز بوده است. عمان سامانی، شاعر بزرگ آیینی ادبیات فارسی، منظومه‌ای به‌نام «گنجینه‌الاسرار» دارد که در آن به وقایع کربلا و عاشورای امام حسین (ع) نگاهی عارفانه می‌شود. پژوهش‌های ترکی بر شعر آیینی و عمان سامانی، بهانه خوبی بود تا محرم امسال (۱۴۰۳) سراغ این‌پژوهشگر رفته و با او درباره عمان و منظومه‌اش گفتگو کنیم؛ مشروح این‌گفتگو در ادامه می‌آید؛ * آقای ترکی، همین ابتدا بگذارید یک‌نکته را روشن کنیم، عَمّان یا عُمّان؟ قطعاً عُمّان سامانی است. پس این غلط مصطلح است که عَمّان می‌گویند. عَمّان در واقع جمع عمّ (عمو) است، اما عُمّان که صورت درست‌ترش عُمان است و تشدید ندارد، مد نظر ماست. البته در متون به صورت هر دو شکل آمده اما امروز رایج‌تر و شایع‌ترش همان عُمان هست. * ارتباطی با دریای عمان دارد این معنا؟ خانواده عمان سامانی یعنی پدرش و بستگان دیگرش شاعر بودند، و همه اینها تخلص‌هایی مربوط به آب دارند. موقعی گفته بودیم اینها در واقع قبیله آب هستند. تخلص عمویش دریاست، تخلص جدش قطره بوده و پدرش جیحون می‌بینید که تخلص‌ها همه مربوط به حوزه آب و روشنی است؛ دریا و قطره و جیحون. خود جیحون هم باز به معنی دریاست، به معنی رودخانه خاصی هم به کار رفته ولی اصلش به معنی مطلق رودِ بزرگ است که در آن دوران به دریا می‌گفتند. پس نام او قطعاً عُمان هست. * عُمان سامانی اهل کجاست، و در چه دوره‌ای زندگی می‌کرده؟ این خاندان همه شاعر بودند، عمان در نیمه دوم قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم زندگی می‌کرده و اهل سامان بوده است؛ در چهارمحال و بختیاری امروز ما. بخش زیادی از دوران مطالعات و درس خواندنش هم در اصفهان گذشته است. هرچند او در اصفهان رشد کرده، اما خود سامان یک شهر فرهنگی است و از قدیم شاعران نام آشنایی مانند مرحوم دهقان سامانی و دیگران آنجا زندگی می‌کردند و او هم در واقع اهل‌همان منطقه بوده است. * گرایش به عرفان و رشد عمان در اصفهان رخ داده است؟ بله، رشد فکریش در محافل علمی اصفهان و در خود همان منطقه سامان بوده و طبعاً گرایش عرفانی هم داشته است. یعنی در واقع صوفی بوده است. ظاهراً وابسته به برخی فرقه‌ها رایج در آن زمان بوده و در تصوفش هم تغییراتی در دوره‌های مختلف داده است. پس یک‌تصوف ملایم و شیعی دارد. یعنی بیشتر در واقع باید او را شاعرِ شیعه دانست تا شاعرِ صوفی. * خاندانش هم شیعه بودند؟ بله. گرایش فکری او تشیع است. همانطور که گفتم، نوسانی هم در انتسابش به فرقه‌هایی که آن زمان بوده دیده می‌شود. * عمان سامانی در بحث تصوفش یک آزادی و تسامح دارد. گرایشش به تصوف به این صورت نبوده که متعصب باشد. گفت: «مذهب عاشق ز مذهب‌ها جداست» او در قالب فرقه نمی‌گنجیده؛ ولی قطعاً شاعری است با نگاه ناب و خالص شیعه. * برویم سراغ مثنوی گنجینه الاسرار، بارها شده قسمت نخستش را در جمعی خوانده‌ام و دوستان گفته‌اند ما آن‌قدر آن را شنیده‌ایم که اصلاً فکر نمی‌کردیم مقدمه شروع چنین مثنوی بلندی باشد! ممکن است در شروع آن متوجه نشوند شعر دارد به کدام سمت می‌رود؛ ولی از آنجایی که می‌گوید کسی که جام را به تمامی سر می‌کشد اباعبدالله است، ناگهان معلوم می‌شود حرفش راجع به کیست! انگار مخاطب با او در این سیر روایی با یک منظر عرفانی همراه می‌شود. این‌رویکرد و روش در دوره عمان سامانی چقدر رایج بوده است؟ این نگاه عرفانی به وقایع دینی، پیش از او هم سابقه داشته یا نه؟