eitaa logo
موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
3.7هزار دنبال‌کننده
967 عکس
54 ویدیو
48 فایل
─━━━━━━ا﷽ا━━━━━━─ ⭕️موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی (فتوت) 💢با مدیریت حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا فلاح شیروانی 📍قم، میدان سپاه، بلوار شهید اخلاقی، پلاک۱۲ 📩درگاه ارتباطی و تبادل: @Admin_fotovat 🔺نشر مطالب همراه با آدرس
مشاهده در ایتا
دانلود
💠 💠 1️⃣ اهمیت حکمت مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2517 2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2561 3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2594 4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2616 5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2638 6️⃣ علوم و اقسام آن (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2677 7️⃣ علوم و اقسام آن (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2715 8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2848 9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2869 🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2886 1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2902 2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2930 3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2950 4️⃣1️⃣هستی‌شناسی در فلسفه مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2982 5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3026 6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3053 7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3078 8️⃣1️⃣ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3093 9️⃣1️⃣اصالت وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3113 0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3133 1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3154 2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3164 3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3176 4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3184 5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3191 6️⃣2️⃣ملاک‌های فصلیت فصل https://eitaa.com/fvtt_ir/3199 7️⃣2️⃣جوهر و عرض https://eitaa.com/fvtt_ir/3207 8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم https://eitaa.com/fvtt_ir/3216 9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی https://eitaa.com/fvtt_ir/3227 0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن https://eitaa.com/fvtt_ir/3237 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 0️⃣3️⃣ 🌐 صورت جسمیه و احکام آن 🔺حقیقت جسم جوهری است که در سه جهت امتداد دارد. بعد، امتداد و اتصال جوهری که فعلیت جسم را تشکیل می دهد، صورت جسمیه است. صورت جسمیه عین امتداد و اتصال است و امتداد و اتصال، همواره امتداد چیزی و اتصال چیزی است، و آن چیزی که امتداد و اتصال می پذیرد، همان ماده یا هیولی است. بنابراین، صورت جسمیه نیازمند ماده است و نمی توان صورت جسمیه را بدون هیولی در نظر گرفت؛ صورت جسمیه ملازم هیول و پیوسته به آن است. 🔺 صورت جسمیه معنایی تام و متعیّن، و طبیعت واحدی است که همۀ اجسام یکسان است و متنوع به انواع نمی شود. معنای جنسی، معنایی مبهم و نامتحصل است که با افزوده شدن معنای فصلی به آن، تعین و تحصل می یابد و نوع معیّنی می گردد. 🔺 معنای جنسی ماهیت لابشرط است. صورت جسمیه چنین نیست، بلکه «ماهیت بشرط لا» است؛ یعنی ماهیت تام است. 🔺 صورت جسمیه از آن نظر که صورت جسمیه است، در همۀ اجسام یکسان است و تفاوتی میان آنها نیست. اگر تفاوتی میان صورت های جسمیه هست، به سبب امور دیگری است.با افزوده شدن معانی جدید به صورت جسمیه، امر مرکب جدیدی پدید می آید و از این رهگذر یک صورت جسمیه با صورت جسمیه دیگر متفاوت می شود. 🔘 جدایی ناپذیری ماده از صورت 🔺 هیولی در خارج وجود جداگانه ندارد. آنچه در خارج وجود دارد و می توان به آن اشاره کرد، جسم است. وجود متمایز هیولی منحصر به عقل و تحلیل ذهنی است. در خارج هیولی همواره پیوسته به صورت وجود دارد و هرگز ممکن نیست به تنهایی و بدون صورت موجود شود. 🔘 استدلال انفکاک ناپذیری هیولی و صورت 🔺 هر جسمی مرکب از ماده و صورت است. ماده نخستین بسیط است و مرکب از ماده و صورت نیست و قوّۀ محض و استعداد صرف است و هیچ گونه فعلیتی ندارد. هیولی در سایه صورت فعلیت می یابد. این فعلیت، فعلیتی است که از ناحیه صورت می آید، نه آنکه خود هیولی مستقلاً فعلیتی داشته باشد. اگر هیولی از صورت جدا گردد و تنها باشد، هیچ فعلیتی ندارد و آنچه فعلیت ندارد، وجود ندارد. پس هیولی بدون صورت موجود نمی شود و اگر هیولی موجود است، پیوسته به صورت است. 🔘 اثبات وجود صورت های نوعیه 🔘 صورت مسئله 🔺 اگر همۀ اجسام، مرکب از ماده و صورت اند و ماده و صورت همۀ اجسام یکسان است، پس چگونه این اجسام متفاوت شده اند؟ آیا تفاوت اجسام صرفاً در اعراضی است که بر آنها عارض می شود. 🔘 پاسخ مشائیان 🔺 تفاوت اجسام به اعراض و امور بیرونی محدود نمی شود و لازم است تفاوتی دورنی در آنها وجود داشته باشد. 🔺 اجسام افزون بر ماده نخستین و صورت جسمیه که در همه مشترک است، صورت های نوعیه ای دارند که سبب تفاوت و تنوع آنها شده است. 🔘 استدلال بر وجود صورت های نوعیه 🔺 الف) اجسام که در جسمیت مشترک اند، دارای آثار، احیاز و اوصاف طبیعی متفاوتی هستند؛ یعنی عوارض گوناگونی دارند. 🔺ب) منشأ این آثار متفاوت خارج از سه فرض نیست: یا از آنِ خود جسم است یا از آنِ جسم دیگری است یا از آنِ شیئی غیر جسمانی، یعنی امر مفارق است. فرض دوم باطل است؛ زیرا اگر اثری که از یک جسم ناشی می شود، به سبب جسم دیگری باشد، آن اثر طبیعی آن جسم نخست نیست، بلکه اثر آن جسم دیگر است؛ در حالی که محل بحث ما آثار طبیعی بود، نه آثار بالعرض. فرض سوم نیز درست نیست؛ چون نسبت امر مجرد با همۀ اجسام یکسان است و اگر سبب اثری در یک جسم باشد و آن جسم برای صدور آن اثر دخالتی نداشته باشد، باید آن اثر را در همۀ اجسام پدید آورد؛ درحالی که آن اثر در همۀ اجسام مشترک نیست. 🔺 منشأ آثار متفاوت، خود جسم است. این فرض خود به دو فرض دیگر منشعب می شود: منشأ این آثار گوناگون، یا جسمیت جسم است یا امر دیگر در جسم. اما جسمیت چسم ممکن نیست منشأ حصول آثار و عوارض گوناگون باشد؛ چون در همۀ اجسام یکسان و مشترک است. 🔺 آنچه منشأ آثار، اوصاف و عوارض گوناگون اجسام می شود، امری است در درون اجسام غیر از صورت جسمیه. 🔺 آن امری را که در درون اجسام منشأ آثار گوناگون می شود، صورت نوعیه نامیده اند. 📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 150_153 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی محتوای کتاب https://eitaa.com/fvtt_ir/2466 2️⃣ معنای لغوی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2492 3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2541 4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2582 5️⃣ عرفان عملی و نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2603 6️⃣ عرفان عملی https://eitaa.com/fvtt_ir/2628 7️⃣ عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2655 8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2688 9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی https://eitaa.com/fvtt_ir/2704 🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین https://eitaa.com/fvtt_ir/2718 1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر https://eitaa.com/fvtt_ir/2755 2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2813 3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2820 4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2834 5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2855 6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2874 7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2892 8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2908 9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2935 0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2955 1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2987 2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3033 3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3081 4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3095 5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3119 6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3137 7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3156 8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3169 9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3178 0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3186 1️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3193 2️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3201 3️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3209 4️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3218 5️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3229 6️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3239 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 6️⃣3️⃣ 🌐 ادوار پنج گانه عرفان اسلامی (21) 🌐 دورۀ پنجم: دورۀ احیا و بازیابی 🔘 عارفان دورۀ پنجم 🔘 عرفای مکتب نجف دورۀ پنجم 8️⃣ آخوند ملاحسینقلی همدانی (م1311) 🔺 پدرش چوپان پاک سیرتی بود که به خاطر علاقه اش به علما، فرزندش حسینقلی را برای تحصیل به تهران فرستاد. پس از مدتی برای تحصیل حکمت راهی سبزوار شد و سپس به نجف رفت و در درس فقه شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و از طریق شیخ انصاری با عارف کامل سید علی شوشتری آشنا شد. 🔺 آقا سیدعلی شوشتری _که به سبب عارف مجهولی با نام ملاقلی جولا تحول شگرف معنوی می یابد_ مبدأ یک سلسله و مکتب اخلاقی عرفانی در نجف شد که پس از وی به وسیلۀ همین شاگردش (ملاحسینقلی همدانی) در نجف اشرف استقرار کامل یافت. 🔺 پس از وفات شیخ انصاری، آخوند همدانی تصمیم می گیرد درس فقه استاد را ادامه دهد، اما مرحوم شوشتری به وی نامه ای می نویسد و می گوید: «این روش شما تامّ و تمام نیست و شما مقامات عالیۀ دیگری را باید حایز گردید». از همین روی آخوند، کرسی درس فقه را رها می کند و در مسیر سلوک به مقامات عالی دست می یابد. 🔺 نفوذ و تأثیر کلام او بسیار زیاد بود. داستان تحول فردی از اشرار با نام «عبد فرّار» با یک برخورد و یک جملۀ آخوند همدانی و یا تحول برخی از اراذل و اوباش با نهی از منکر او معروف است. سید علی آقا قاضی طباطبایی شاگردان آخوند ملاحسینقلی همدانی است، می گوید: «وقتی به نجف رفتم در راه دیدم شیخی تلوتلو می خورد و با این حال راه می رود. تعجب کردم و از مغازه داری پرسیدم: مسئله چیست؟ پاسخ داد: اینها از درس اخلاق ملاحسینقلی همدانی می آیند». 🔺 سید احمد تهرانی حائری کربلایی شاگرد برجسته و ممتاز او، سیدعلی آقا قاضی طباطبایی بود. میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، استاد اخلاق امام خمینی بوده است. سید عبدالغفار مازندرانی. شیخ محمد بهاری همدانی از اساتید مرحوم قاضی بود. سیدمرتضی کشمیری استاد شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی بود. سید محمدسعید حبوبی. 9️⃣ آسیدعلی آقا قاضی طباطبایی (م 1366) 🔺وی در ابتدا تحت تربیت پدر خود بود و از آن طریق به آقا محمد بیدآبادی و در نهایت به صدرالمتألهین متصل می شود. بعدها هم که تحت اشراف سیداحمد کربلایی واحدالعین قرار گرفت، از طریق ملاحسینقلی همدانی و ملاهادی سبزواری به ملاصدرا اتصال می یابد. 🔺 مرحوم قاضی اعجوبۀ عرفان در زمان معاصر است و کتب فراوانی شرح حال، کرامات و مقامات او را نوشته اند. به افکار محیی الدین بن عربی بسیار ارج می نهاده است و او را از انسان های کامل می دانسته و فتوحات مکیه را تدریس می نموده و نیز بر مثنوی و فتوحات تعلیقات مفصلی دارد. 🔺 همۀ اینها موجب می شد تا از سوی علمای ظاهری سخت زیر فشار باشد و با توجه به خانوادۀ پرجمعیتی که داشته، در فقر شدید زندگی را می گذراند. 🔺 وی در تربیت شاگردان بزرگ بسیار موفق بود و به طور تقریبی بیشتر بزرگان عرفانی روزگار ما از شاگردان او هستند. 🔺 مرحوم قاضی شب ها مجلس اخلاق داشتند و چراغ روشن نمی کردند و بیشتر در معرفت نفس، تهذیب اخلاق و عرفان صحبت می کردند. 🔺 از دیگر شاگردان برجستۀ آن بزرگوار، علامه طباطبایی، سیدهاشم حداد و حاج شیخ عباس هاتف قوچانی می باشند. پس از مرحوم قاضی تا حدودی مکتب عرفانی نجف به پایان می رسد، از این رو در ادامۀ مباحث، عرفای بزرگ مکتب تهران را بر می شماریم. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 214_219 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
بسم الله الرحمن الرحیم 🗳گفتمان انتخابات ۱۴۰۰ 👨‍💻دوره آموزش مجازی ✅ جلسه پنجم: استاد: حجت الاسلام و المسلمین فلاح (زید عزه) موضوع: 🌱 توحید و مولفه های قدرت ملی 🗓 تاریخ : چهارشنبه ۸ اردیبهشت ⏰ ساعت: ۱۷ الی ۱۸ گفتمان توحید @goftemane_tohid _________ 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 6️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3083 7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3098 8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3124 9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/3141 0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3158 1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل https://eitaa.com/fvtt_ir/3171 2️⃣2️⃣انواع کنش‌های عقل نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3180 3️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3188 4️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3195 5️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3203 6️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3211 7️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3220 8️⃣2️⃣کنش های عقلی زمینه ساز علم یقینی https://eitaa.com/fvtt_ir/3231 9️⃣2️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3243 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 9️⃣2️⃣ 🌐 نوع برهان استفاده شده در فلسفه 🔘 توضیحی دربارۀ برهان لمّی و انّی 🔺 با برهان، مجهولات معلوم می شود؛ بدین طریق که با استفاده از مقدماتی، نتیجه ای به دست می آید. 🔺 در همۀ انواع برهان ها، مقدمات را علت تصدیق نتیجه می دانند؛ زیرا مقدمات راه تصدیق نتیجه اند. 🔘 برهان لمّی 🔺اگر حد وسط، افزون بر اینکه علت تصدیق است، علت نفس الامری نتیجه نیز باشد، برهان، لمّی خواهد بود؛ یعنی حد وسط، هم علت تصدیق نتیجه در عقل است و هم علت خارجی و نفس الامری آن. در برهان لمّی، از راه علت خارجی، به تصدیق نتیجه دست می یابیم. 🔘 برهان انّی 🔺 اگر حد وسط تنها علت تصدیق نتیجه باشد، برهان، انّی خواهد بود. در این برهان تنها اصل ثبوت رابطه میان اصغر و اکبر اثبات می شود. در برهان انّی، حد وسط علت نفس الامری نتیجه نیست. 🔘 ملاک لمّی بودن برهان 🔺 حد وسط علت نتیجه، یعنی علت ارتباط حد اصغر و حد اکبر باشد. التبه ممکن است در مواردی حد وسط علت خود حد اصغر یا حد اکبر باشد، اما این علیت نقشی در لمّی بودن برهان ندارد. 🔺 حتی گاه حد وسط معلول اصغر یا اکبر است، اما علت ارتباط میان اصغر و اکبر است و در نتیجه برهان لمّی خواهد بود. 🔘 برهان های انّی غیر یقینی 🔺 دسته ای از برهان های انّی یقین آور نیستند و از همین رو، در فلسفه به کار نمی آیند. 🔺 برهانی لمّی به حتم یقین آور است؛ زیرا علت تصدیق در آن، همان علت خارجی است که میان اکبر و اصغر پیوند واقعی ایجاد کرده است. علت خارجی ارتباط اکبر و اصغر، باید علت تامۀ ارتباط میان آنها باشد. نیز باید علیت آن واضح و معلوم باشد. 🔺 این دو شرط باید برقرار باشند؛ زیرا بدون آنها از برهان لمّی یقین حاصل نمی آید. برهان انّی شقوق متعددی دارد؛ اما برخی انواع و شقوق آن یقین آور نیستند. 🔘 برخی شقوق برهان انّی 🔺 1. حد وسط معلول ثبوت اکبر برای اصغر است. معمولاً آن را «دلیل» می نامند. 🔺 2. حد وسط با ثبوت اکبر برای اصغر، دارای گونه ای «معیت بالطبع» است. معیت بالطبع خود انواعی دارد: 🔺 الف) یکی از گونه های معیت بالطبع، معیتی است که میان دو معلول یک علت برقرار است. اگر با یکی از دو معلول یک علت، بر معلول دیگر استدلال کنیم، برهانی انّی تشکیل داده ایم که در آن حد وسط با نتیجه معیت دارد. 🔺 ب) گونۀ دوم معیت بالطبع، «معیت بالاضافه» است. اگر ج و خ دو مضاف باشند، در این صورت می توان ج را حد وسط قرار داد و خ را اثبات کرد و به عکس. 🔺 ج) گونۀ سوم معیت بالطبع، معیتی است که میان لوازم ذاتی یک شیء برقرار است. اگر شیئی دو لازم ذاتی داشته باشد، می توان یکی از آنها را حد وسط قرار داد و دیگری را نتیجه گرفت. 🔺 از میان انواع مزبور، تنها گونۀ اخیر، یعنی برهان انّی مطلق از راه لوازم را یقین آور می دانند؛ زیرا گونه های دیگر، شروط یقین را برنمی آورند. «دلیل» یقین آور نیست، زیرا هیچ توجیه گری برای یقینی بودن صغرا در دست نیست، مگر همان علتش، که قرار است با این برهان اثبات شود. 🔺 استدلال انّی از راه یکی از دو معلول یک علت بر معلول دیگر نیز، نقصی مشابه نقص دلیل دارد. معیت بالطبع میان دو معلول تنها در صورتی یقینی خواهد بود که علت آن دو را بشناسیم. 🔺 بنابراین باید گفت علم یقینی به آنچه دارای سبب است، تنها از طریق سببش حاصل می آید. استدلال از راه یکی از دو مضاف بر دیگری نیز در علوم کارایی ندارد؛ زیرا با دانستن رابطۀ اضافه میان دو مضاف، هر دو معلوم خواهند بود و مجهولی در کار نیست تا آن را بجوییم. مثال «این عدد زوج است، پس فرد نیست» نیز همین گونه است. 🔺 در تمام موارد پیشین، استدلال بر امری که دارای سبب است، صورت گرفته و اشکال مشترک همه این است که آنچه سبب درد، تنها از راه سببش باید شناخته شود. اما استدلال از راه لوازم، چنین نیست و استدلال است از راه امری که ذاتی است، نه از راه مسبب. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 181_188 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2508 2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2553 3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی https://eitaa.com/fvtt_ir/2591 4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان https://eitaa.com/fvtt_ir/2635 5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2667 6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2694 7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق) https://eitaa.com/fvtt_ir/2710 8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/2728 9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2761 🔟 منابع حکمت اشراق (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2817 1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2830 2️⃣1️⃣نام‌های به‌کار رفته برای فلسفه سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2845 3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2866 4️⃣1️⃣کتاب‌شناسی توصیفی آثار اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2883 5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2899 6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2927 7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2947 8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2976 9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3015 0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3049 1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3072 2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3088 3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3108 4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3126 5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3150 6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3162 7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3174 8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3182 9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3197 0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3205 1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3214 2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3223 3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3233 4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3245 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 4️⃣3️⃣ 🌐 مراتب هستی در متافیزیک نوری (13) 6️⃣ انوار مدبّره (یا نفوس ناطقه) 🔘 حقیقت نفس ناطقه 🔺 حکیم اشراقی آغاز فلسفه خویش را مسئله نفس قرار داده است. با این حال، روشن است که از نظر جایگاه هستی شناختی، نفس از نگاه سهروردی جوهر نوریِ مباشر بدن مادی است؛ یعنی اگرچه در فلسفه اشراقی تبیین و تثبیت نظام نوری، از نفس آغاز می شود، ولی نورِ نفس خود در چینش نظام نوری آخرین حقیقت جوهری نوری است. از همین رو، نفس حلقه واسطه میان نور و ظلمت در نظام دو قطبی نور و ظلمت است؛ یعنی آخرین حلقه از زنجیره جواهر نوری است که پس از آن عالم ظلمت قرار دارد. 🔺 در اصطلاحات ویژۀ اشراقی، از نفس ناطقه به «نور متصرّف»، «نور مدبّر»، و «نور اسفهبدی» یاد می شود. 🔘 اقسام نفس ناطقه (نفوس فلکی و غیر فلکی) 🔺 سهروردی مانند مشاییان نفس ناطقه را دو قسم می داند؛ نفس ناطقه فلکی و نفس ناطقۀ غیر فلکی (انسانی). وی برای تبیین این تقسیم نوع تعلق نفس به بدن را مورد توجه قرار می دهد و می گوید: برخی نفوس تعلق دائمی به بدن دارند، اینها نفوس فلکی اند و برخی نیز تعلق موقتی و غیر دائمی به بدن دارند. اینها همان نفس های ناطقه انسانی هستند. 🔺 از نظر سهروردی، نفس ناطقه فلکی دارای شهوت، غضب و گرایش های حیوانی نیستند؛ از این رو، آنها از اموری که آنها از حق تعالی و عوالم علوی باز دارند، خالی اند. در نتیجه، پی در پی از اشراقات عالم انوار مجرد و عقول و لذّات معنوی برخوردارند و این امر باعث طرب و حرکت دوری مستمر آنها می شود. 🔺 یکی دیگر از احکام نفوس فلکی آن است که همۀ رویدادهای گذشته، حال و آینده در آنها منقوش و مضبوط اند و این نفوس هرگز آنها را فراموش نمی کنند. درواقع، در این نفوس فراموشی به هیچ روی راه ندارد. از این رو، «عالم ذُکر» است و انسان هرگاه چیزی را فراموش کند، سپس به یاد آورد، در حقیقت با نفوس فلکی مرتبط شده است. 🔘 رابطۀ نفس و بدن 🔺 از نظر سهروردی، نفس، علت بدن نبوده و میان آنها ارتباط عِلّی و معلولی برقرار نیست. نفس مستکمل به بدن است و از بدن و آلات جسمانی در جهت استکمال کمک می گیرد. نفس از جهاتی مقهور بدن است و بدن بر او قهر و تسلّط دارد. چه بسا نفس به تألم بدن متألّم می شود و چنین چیزی میان علت و معلول معنا ندارد. 🔺 بنابراین، نفس تنها تعلق تدبیری و ارتباط تصرفیِ استکمالی با بدن دارد و به واسطۀ علم حضوری که بر همۀ بدن دارد محیط بر بدن است و از سویی، صفات نفس در بدن جلوه دارد. 🔺 اما بهترین تحلیلی که در فرهنگ حکمت اشراقی دربارۀ ارتباط نفس با بدن وجود دارد، تعبیر «مَظهر» است. سهروردی بدن را «مَظهر» نفس می داند. 🔺 سهروردی در عبارت هایی بدن را سایه نفس و همه قوای بدن را ظلّ و سایه صفات نفس برشمرده است. این معنا تا حدود زیادی با تصویر شأن و ذی شأن و نگاه صدرایی به ارتباط نفس و بدن (النفس فی وحدتها کل القوی) سازگار است. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 113_115 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ اهمیت حکمت مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2517 2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2561 3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2594 4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2616 5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2638 6️⃣ علوم و اقسام آن (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2677 7️⃣ علوم و اقسام آن (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2715 8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2848 9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2869 🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2886 1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2902 2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2930 3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2950 4️⃣1️⃣هستی‌شناسی در فلسفه مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2982 5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3026 6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3053 7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3078 8️⃣1️⃣ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3093 9️⃣1️⃣اصالت وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3113 0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3133 1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3154 2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3164 3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3176 4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3184 5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3191 6️⃣2️⃣ملاک‌های فصلیت فصل https://eitaa.com/fvtt_ir/3199 7️⃣2️⃣جوهر و عرض https://eitaa.com/fvtt_ir/3207 8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم https://eitaa.com/fvtt_ir/3216 9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی https://eitaa.com/fvtt_ir/3227 0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن https://eitaa.com/fvtt_ir/3237 1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت https://eitaa.com/fvtt_ir/3248 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 1️⃣3️⃣ 🌐 نسبت ماده و صورت 🔺 هیولی بدون صورت وجود ندارد و صورت نیز همواره در هیولی تحقق می یابد. نتیجه این که هیولی و صورت با هم تلازم دارند و وابستگی ذاتی میان آن دو وجود دارد و این تلازم و وابستگی اتفاقی نیست؛ وگرنه، از یکدیگر بی نیاز می بودند. 🔘 تلازم و وابستگی هیولی با صورت 🔺 تلازم دو امر با یکدیگر خارج از سه فرض نیست: 1. تلازم دو مضاف با یکدیگر. 2. تلازم علت و معلول با یکدیگر. 3. تلازم دو امر متکافی در وجود که هیچ گونه علّیت و معلولیتی میانشان نیست. تلازم و علاقه میان هیولی و صورت از قبیل قسم اول، یعنی تلازم دو مضاف نیست؛ علاقه تضایف میان دو چیزی که معنا و ماهیت هر یک از آن دو شخصاً در مقایسه با دیگری قابل تصور است. برای مثال، فهم و تصور معنای پدر، بر فهم و تصور معنای فرزند متوقف است و برعکس، اما رابطه هیولی و صورت چنین نیست. چه بسا صورت های جسمانی را تصور و فهم می کنیم، ولی ماده فهمیده نمی شود و عده ای منکر وجود ماده هستند. 🔺 فرض سوم نیز باطل است. این فرض آن بود که تلازم و وابستگی هیولی و صورت تلازم دو امر متکافی در وجود است که رابطه علیت و معلولیت ندارند. این فرض نادرست است؛ زیرا دو امری که متکافی در وجودند و رابطه علیت و معلولیت ندارند، هرگز رفع یکی از آن دو موجب رفع دیگری نیست؛ در حالی که گفتیم هیولی بدون صورت وجود ندارد و صورت بدون هیولی وجود ندارد و این یعنی با انتفا و رفع یکی، دیگری نیز منتفی و رفع می شود. 🔺 تنها فرضی که باقی می ماند، فرض دوم است؛ یعنی هیولی و صورت رابطه علّی _ معلولی با هم دارند. با توجه به اینکه هیولی بدون صورت وجود ندارد و صورت نیز بدون هیولی وجود ندارد، یعنی آن دو نیازمند یکدیگرند، نمی توان گفت یکی از آنها رأساً و مستقلاً علت دیگری است. 🔺 باید گفت هیولی و صورت با هم معلول امر سومی هستند، ولی در عین حال به یکدیگر وابستگی و تعلق وجودی دارند؛ یعنی به نحوی واسطه علیت آن امر سوم برای دیگری اند. 🔘 مشارکت صورت در ایجاد ماده 🔺 صورت علت ماده است، ولی ایا می توان گفت صورت به تنهایی علت ماده است یا آنکه صورت واسطه صدور ماده از علت دیگر و به دیگر سخن، شریک علت است؟ در پاسخ میان صورت ها تفکیک کرده اند: اگر صورت، صورتی باشد که هرگز از ماده جدا نمی شود، یعنی فسادناپذیر باشد، ممکن است به تنهایی علت ماده باشد؛ مانند صور فلکی، اما صورتی که از ماده جدا می شود و زائل می گردد و جای خود را به صورت دیگری در ماده می دهد، نمی تواند به تنهایی علت ماده باشد؛ زیرا اگر صورت به تنهایی علت ماده باشد، با معدوم شدن و زوال آن صورت، ماده که معلول آن است، معدوم خواهد شد. 🔺 بنابراین، صورت به تنهایی علت وجود ماده نیست، بلکه با مشارکت امر دیگری _ که همان عقل فعال است _ علت وجود ماده است. وجود ماده از سوی آن امر دیگر افاضه می شود، اما تکمیل فیضان ماده از آن امر، متوقف بر صورت است و بدون صورت، فیضان ماده به سرانجام نمی رسد. 🔘 اشکال و پاسخ 🔺 اشکال: صرت و امر مفارق که با هم علت ماده هستند، واحد شخصی نیستند؛ چون دو موجودند و واحد بالمعلوم هستند؛ در حالی که ماده واحد شخصی است و ممکن نیست واحد عام علت واحد بالعدد باشد. ابن سینا در پاسخ گفته است از آنجا که وحدت بالعموم علت ماده به وسیله وحدت عددی امر مفارق تقویت و حفظ می شود، اشکال ندارد واحد بالعموم، علت واحد بالعدد باشد. 🔘 تقوّم صورت به امر مفارق 🔺 صورت گرچه متقوم به هیولی نیست، هرگز از هیولی جدا نمی شود و بدون آن موجود نمی گردد، البته لازمه عدم مفارقت صورت از هیولی آن نیست که صورت متقوم به هیولی باشد، صورت متقوم به علت هستی بخش خود، یعنی امر مفارق است. 🔺 صورت برای آنکه تشخص پیدا کند، نیازمند هیولی است، اما در اصل هستی به هیولی نیاز ندارد. 📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 153_158 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac