✅و در ادانه صفات اصلی #آخرین صفت از صفات ده گانه اصلی(که دو به دو ضدّ یکدیگرند)
10_#صفت_اذلَاق
🔶((اذلاق)) در لغت به معنای(( تیز کردن_بی آرام کردن )) آمده است.
🌱در اصطلاح تجویدی عبارت است از:
(( سرعت و سهولت تلفظ حرف ))
🔷حروف (( مذلَقِه)) شش عدد بوده و عبارتند از{ ب_ر_ف_ل_م_ن_} که در عبارت((فَرَّ مَن لُبٍِ )) جمع آمده اند.1
#ترجمه:
🌱فرار کرد از عقل! چنانکه شاعر می گوید: #دیو_بگریزد_از_آن_قوم_که_قرآن_خوانند🌱
🔶اگر دقت کنیم در حروف( (اذلاق )) سه حرف((ب_ف_م_)) به لب ها وسه حرف ((ل_ن_ر_)) به(( نوک زبان ))
یا((ذَولقْ اللسان)) منسوبند. 🌱
🔷شاید این واقعیّت که لب ها و نوک زبان در ظاهر نسبت به سایر نقاط دستگاه تکلّم از(( حرکت )) بیشتری برخوردارند_تا آنجا که هر دو قسمت می توانند آواهای (( تکریری )) تولید کنند. 2_{نوک زبان آوای تکراری((ر)) را تولید می کند و #لب ها نیز می توانند دو حرف((پ)) و (( ب ))به حالت ((تکرار)) اداء کنند!! مانند صدای گوسفند چرانان !! }
🔶همین آواهای تکریری موحب شده است که این حروف را حروفی(( روان )) و برخورد از سهولت تلفظ ؛ بدانند.
🔷 #صفات اصمات و اِذلَاق مانند دیگر صفات (( #ذاتی )) هستند و تحت هیچ شرایطی #حذف و یا #کَم و #زیاد نمی شوند. لذا این(( تَوٍّهُم))که بعضی
((اِذلَاق)) را مربوط به حالت((سکون )) این حروف می پندارتد و یر همین اساس ؛ هشدار می دهند که
(( از حروف اذلاق به هنگام #سکوت باید به سرعت گذشت )) غلط است❌
و ربطی به (( اِذلَاق )) ندارد. ❌
🔶البته در اینکه (( نباید روی حروف #اذلاق به هنگام #سکون #مکث بی جا نمود)) شکّی تیست! #مهمّ
امّا مقصود ما این است که این قاعده ربطی به صفت #اِذلاقِ آنها ندارد و تعریف #اذلاق چنین نیست. دلیل آن اینکه:
🌱اوّلاً این توصیه اختصاص به حروف #اذلاق ندارد بلکه #مکث بی مورد روی هر حرف ساکن دیگری نیز #ناپسند است. #مهمّ🌱
🔷ثانیاً آیا روی حرف (( ب )) که از حروف((اذلاق )) است ؛ عملاً می توان مکث کرد که حالا گفته شود این کار ممنوع است!!؟؟
🔶نکته: صفات #اصمات و #اذلاق هیچ گونه کاربردی در تجوید ندارد!
[ وما به تبعیّت نوشتار اُستاد عزیز در کتاب حلیۀ القرآن و هماهنگی با فاخران علم تجوید از قُدما از جمله ابن جزریها آورده ایم 🌱_و تعداد اندکی نیز با اختلاف نظر ! ]
🔷بی جهت نیست که تعدادی از دانشمندان علم تجوید ؛ اصولاً این دو صفت را جزء صفات اصلی نیاورده اند.
ما نیز چنانکه عرض شد صرفاً جهت هماهنگی با اقوال مشهور؛ علم تجویذ به بیان این دو صفت پرداختیم.
💢⚡️💢⚡️💢⚡️💢⚡️💢⚡️
( در #حوزه_علم_تجوید شنیدن نظرات بزرگان علم تجوید ؛ و دانستن بهتر ؛ از شنیدن و ندانستن و اظهار نظر کردن است.) بهتر بدانیم
⚡️موفق و سلامت باشید.
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
#تَحِیَّتُکُم_عِندَالله...
[ تمامی صفات أعمّ از اصلی و فرعی ؛ ذاتی هستند]
💎صفات اصلی را دانستیم و اینک :
✅ با صفات فرعی(غیر متضاد)
🔶همان گونه که ذکر شد؛ این صفات را((غیر فرعی)) یعنی(( صفاتی که فاقد ضدِّ خود هستند)) نامیده اند.
🔶در کُتُب تجویذی ؛ متأسفانه شرح و توضیحی بیش ازاین حدّ ؛مشاهده نمی شود.
این تعریف محدود و ناقص از صفات فرعی به(( صفات عارضی ))تعبیر شده است ❗️و حتی برخی گفته اند :
صفات فرعی فقط(( زینت ))حروفند !
☑️حال آنکه صفت(( عارضی ))صفتی را گویند که تحت شرایطی((عارض))
حروف می شود و حذف آن هم لطمه اے به اصل و ماهیت حرف وارد نمی سازد.
📌آیا مثلاً صفت( صفیر ) که صفت فرعی است(( عارض )) حرف ((س)) شده است و یا(( زینت ))آن است؟ ❗️
🔶آیا جزءِ ذات این حرف نیست❗️
🔷اگر صفیر را از((س)) بگیریم ؛چه چیزی از اصل این حرف باقی می ماند؟
📌جز این که احتمالاً صدایی شبیه
((ث))به گوش خواهد رسید؟
🌴لذا باید گفت :
[ تمامی صفات أعمّ از اصلی و فرعی ؛ ذاتی هستند] و اگر پدیده اے
بتوان به عنوان(( صفات عارضی ))یاد کرد ؛ آن همان ((احکام حروف ))🌷 است💢مانند : ادغام (( نون ساکنه )) که فقط از مجاورت با حروف(( یرملون )) پیش می آید. 🌷🍃
✅تعریف صفات فرعی(ازدید مٶلف):
🔶((فروع )) پدیده هایی هستند که از(( اُصول )) ناشی می شوند.
🌴لذا:👇👇 #صفات_فرعی_صفاتی_هستند_که_از(( مجموعه ے #مخرج_حرف به اضافه #صفات_اصلی)) آن حاصل می شود. #مهمّ
🔶به عبارت دیگر؛ صفت فرعی حرف
(( برآیندی از ویژگی های مختلف حرف یعنی #مخرج_حرف و #صفات اصلی)) آن است (( تابلوی کلّی ))و((ویژگی نهایی ))حرف محسوب می شود.🌱
🔷باز برای #تفهیم بیشتر می توان گفت ؛صفات فرعی آن (( خاطره )) و أَثری است که از(( #شخصیّت ))حرف درذهن به جامی ماند:
💢مانند: صدای((سوت)) از((س))
ویا پخش صدا از((ش))و تکرار پذیری(( ر)) ( ررر..) و
((نرمی))صدای((و)) و (( ی)) 🌱
🔷درواقع باید گفت صفت صفیر(سوت ) از ((س)) وجود دارد؛ بر می آید و حاصل ویژگی((مخرج))به اضافه ((صفات اصلی )) #پنج_گانه_ے آن از جمله :
#استفال و #انفتاح است؛ امّا در ((ص))که هم مخرج ((س))بوده 🌱
لیکن از صفات((استعلاء)) و((اطباق ))برخوردار است.#مهمّ
((صفیر )) آن نیز از ((س ))قوی تر است.🔶⚜🔶
✅صفات فرعی طبق قول ابن الجزری و بسیاری ازمٶلفین کُتُب تحویدی که از وی #تبعیّت کرده ان #هفت_عدد و اسامی آنها از این قرار است. 👇👇👇
❁﷽❁
#در ادامه صفات_فرعی...
✅ در ابتدا این صفات هفت گانه شرح داده می شود و در #پایان نیز بحث مشروحی بر برخی از #صفات_فرعی نیز که در قُول بالا و در (کادر ) نیامده اند ؛ اما واقعیّت #انکار ناپذیر دارند ؛ اشاره خواهد شد..🌱
1_صفت صفیر:
🔶صفیردر لغت=صوت شبیه صدای پرنده را گویند و در تجوید ؛ صدای
(( سوت )) مانندی است که از سه حرف(( ص_س_ز_)) شنیده می شود.
((ص)) را به صدای قُو یا غاز((س)) را یه صدای ملخ و(( ز))را به صدای
زنبور تشبیه می کنند.🌱
🔷اُصولاً((صفیر)) یا((سوت)) ناشی از تراکم بسیار زیاد #مولکول_های هوا در عبور از مجرایی بسیار باریک است.🌱
🔶همانگونه که درشرح((حروف اَسَلی )) (ص_س_ز_) ذکر شد ؛ جلوی زبان هنگام تلفظ این سه حرف#شیا_دار
می شود و این شیار نسبت به شیاری که حرف (( ش)) پیدا میکند ؛ تنگ_تر و #عمیق_تر و فاصله اش تا سخت کام کمتر است و #صفیر یا سوت حروف مذکور از این حالت زبان ناشی می شود. #مهمّ
🔶صفیر در((ص)) قویتر از((ز)) و در((س)) از هر دو کمتر است. دلیل آن را نیز در #اجتماع_صفات_اصلی به ویژه #استعلاء و #اطباق می دانند و ((ز)) نیز دارای #جهر است که در((س))نیست. #مهمّ
🔷البته درمورد ((ز))و((س)) اختلاف است و برخی صفیر((س )) را بیشتر می دانند.شاید علت آن #شدّت_فشار_
هوای خروجی در((س))مهموسه است(همس)
🔶به هر حال باید دقت شود که مراد از ذکر ((صفت صفیر)) این نیست که هنگام تلفظ این حروف به ویژه ((ص))
سوت شدیدی از #مخرج_حرف شنیده شود!_❌چیزی که در قرائت برخی از قاریات #غیر_فنّی به گوش میخورد❌
🌱بلکه دراین صفت مانند تمام صفات حروف ؛ باید((اعتدال و احتراز از افراط و تفریط ))رعایت شود. #مهمّ
در مورد((ص)) فقط کافی است((س))
#تلفظ کرده و بدون #تکلّف در سوت زدن عمدی❌ فقط #حجم((س)) را زیاد کنیم.
🔶جهت ایجاد تفخیم و پر حجمی در صدا ؛ اصطلاحاً(( باد درگلو می اندازیم ! )) و صدا را پر حجم می کنیم !
🔷بی جهت نیست که در #آواشناسی جدید؛ برای حالت #تفخیم ؛ اصطلاح
((حلقی شدگی )) را به کار می برند.
💢#مثال:آیه۵ :
« #الَّذِی_یُوَسُسُ_فِی_صُدُورِ_النَّاسِ » سوره ناس ]
✳️پس((ص)) همان((س))حلقی شده است #مهمّ 🔶⚜🔶
https://eitaa.com/eshragholqoran
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
❁﷽❁ #در ادامه صفات_فرعی... ✅ در ابتدا این صفات هفت گانه شرح داده می شود و در #پایان نیز بحث مشروحی
⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️
⭕️
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
بِسم رَبِّ الشُهداءِ وَالصِدِیقِین
2✅در ادامه صفات فرعی:
#صفت_قلقله ازمهم ترین صفات فرعی است.
🔶((قلقلة)) در لغت به معنای
((جنبش_بی قراری_تحریک_))آمده است.
#قلقله دراصطلاح تجویدی :عبارات است از :
((جنبش مختصر حرف در حال سکون ))
🔶البته این جنبش نباید به #حدِّ #حرکت کامل برسد. #مهمّ
🔷حروف قلقله عبارتند از :
((ق_ط_ب_ج_د))که درعبارت(( #قطب_جدّ)) جمع آمده اند🌾که به معنای =محور عظمت و بزرگی((قطب))به معنای میله ے وسط آسیاب که سنگ به دور آن می چرخد و ((جدّ ))به مفهوم عظمت شانس و روزی آمده است.🌾
🔷هرگاه این حروف (قطب جدّ ) چه در میان کلمه و چه در آخر آن( هنگام وقف )ساکن شوند ؛🌱باید کمی در مخرج خود حرکت کنند(جنبش مختصر)تا صدای آنها رها گردد [و صوت حرف استماع]گردد.به عبارت دیگر((#رهش)) دراین حروف #بدون_قلقله صورت نمی گیرد #مُهمّ🌱
چندمثال : 💢#اَقْلَامُ--> #اَطْرَاف-->ابْرَار--> #اَجْداثِ--> #اَدْبَارَ_(وسط کلمه)
🌱#طَرِیقْ-->مُحیطْ-->نَصِیبْ-->بهیجْ-->بَعِیدْ-->بالْحَقُّ-->اَبِی لَهَبٍ وَتَبُّ-->
بالْحَجِّ--> #واََعَدُّ🌱(آخر کلمه و مشدد)
🔶مراتب قلقله : اگر حرف دارای #صفت_قلقله در آخر کلمه قرار
داشته باشد (هنگام وقف) #قلقله ے آن(( #آشکارتر))از زمانی است که همان حرف در #وسط کلمه #ساکن باشد #مهمّ 🔶⚜🔶 _در_ادامه👇👇
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
✅صفات فرعی در تجویدعبارتند از: #صفیر، #قلقله، #لین ؛ #تفشی، #انحراف، #تکریر، #نبره ؛و #استطاله _ 💢صف
✅ #شرح_بیشتر_صفت_(( قلقله))
🔷الف_اگر در حروف قلقله دقت شود ؛ ملاحظه می گردد که تماس حروف مذکور؛ #دوصفتِ (( جَهر و شِدَّه )) جمع شده است. گویند : (( قلقله از اجماع #جَهر و شِدّه ایجاد می شود ))
همین مطلب ؛ نظر نگارنده را در تعریف صفات #فرعی تقویت می کند.
🌱 #صفت_شدّت ؛ صدای حرف را در مخرجش ؛حَبس می کند و #جَهرآن درخروج #آسان_هوا از #چاکنای_حنجره مانع ایجاد می نماید ؛
🔶لذا درسکون مطلق ؛ صدای #مجهوره حرفِ #قلقلة ؛ هیچ فرصتی برای(( #رهش ))ندارد.
در اینجا فقط (( قلقلة )) می تواند به شنونده در #استماع صدای حرف کمک کند. #مهمّ
🌱🔷ب_گاه برخی از قاریان ؛ پس از قلقله ؛ (( #سکت ))مختصری بین حرف #مُقَلقَل و حرف بعدی ؛ می آورند که غلط❌❌است . #دقت_شود.
🔶لذا حرق قلقلة باید بدون فاصله و هر تکلّف دیگر؛ به حرف بعد متّصل گردد.
🌱🔷ج_در (( همزه )) نیز ((شدّت و جهر ))جمع آمده اند امّا #قلقلة نمی گیرند.
علت آن را شاید بتوان ویژگی #همزه یعتی(( نَبرۀ )) و رسایی و تیزی مخصوص آن داتست که #همزه را از #قلقلۀ بی نیاز می کند. #مهمّ
🔶مٶلف(( نهایتاً القُولُ المُفید فی العلم التجوید )) گوید (( قلقلة همزه به ویژه در آخر کلمه (هنگام وقف) ؛ صوتی ناخوشایند شبیه (( تهوّه )) ایجاد می کند که با لطافت و حلاوت کلمات الهی منافات دارد)) . ❌
🌱د_همان گونه که گفته شد ؛ #قلقلة در #ساکن_موقوفٌ علیه ؛(( آشکاتر )) از زمانی است که حرف در #وسط کلمه قرار داشته باشد.
✳️موقوفٌ علیه 💢 مانند : طَرِیقْ_مُحِیطْ_نَصیبْ_بَهیجْ_بَعیدْ_ و نوع #مشدد آن 💢 مانند: بالحَقّ_الجُبّ _بالحَجّ_وَاَعَدّ_
✳️ساکن وسط کلمه 💢مانند :
👈اَقْلَامٌ_اَطْرافِ_اَبْرَارَ_اَجْدَاثِ_اَدْبَارَ_
البته وجود(( مراتب ))در صفحه #قلقلة را می توان چنین توجیه کرد ((قلقلة)) در وسط کلمه ؛ به تلفظ حرف بعد #محدود می شود اما در وقف بر آخر کلمه #نامحدود است و از طرفی؛ احتمال غفلت از قلقلة در آخر کلام زیادتر است.
🔶لذا بر بیان آشکارتر آن تأکید شده است .
💢 حروف #باء، #جیم، #دال، #طاء و #قاف دارای صفت قلقلهاند.
از آنجا که حروف قلقله دو صفت #جهر و #شدت دارند، در صورت ساکن شدن، حرف در مخرج خود محبوس ميماند.لذا : هنگام #تلفظ این حروف بایدکماا دقت بشود.
💢چند مقال دیگر👇👇
#بِالحَقَّْ/ بالحَجّْ/ #أَبْرار/لَیلَةِ #القْدْر/
#أَوَّابّْ/ #صِرَاطْ //
🌱👌_غیراز حروف #پنج_گانه #قلقلۀ بقیه حروف را هنگام #سکون ؛ باید کاملاً ساکن تلفظ نمود؛ بدون هیچ لرزشی #بسیار_مهمّ
🔶اهمیّت این نکته کمتر از(( قلقلة)) نیست؛ به طوری که #اساتید گفته اند: : ((#حفظ_سکون_در_حرف_ساکن_غیر_قلقلة_از_نشانه_های_بارز_مهارت_قاری_قرآن_است )).
🔷حرف ساکن را به اسب_وحشی تشبیه کرده اند که لحظه اے مایل به #سکون و آرامش نیست و این #مهارت سوارکار است که می توان آن را کنترل نماید ❗️
رعایت سکون دو حرف(( ت))و(( ک )) که از حروف # مهموسه_شدیده هستند و لذا #قلقلة ندارند ؛ نیازمند دقت ویژه است.🌱
🔷در این دو حرف ؛ به علت #صفت_شدّت ؛ #سکون_مطلق و #انسداد_کامل ؛ معنا ندارد امّا(( #رهش )) این دو هنگام سکون ؛ باید با دقت کامل انجام شود و صدایی(( آهسته و خفه )) از آنها به گوش برسد.
#سلامت و موفّق باشید 🔶⚜🔶
🔶 @eshragholqoran
⭕️
⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️
بِسمِ_اللهِ_کَلِمُةٍ_النُّور
وسلام علیکم و رحمة الله و برکاتهُ ُ
✅درادامه شرح صفات فرعی #همراه
با#صفت_لین: در خدمتیم 🍃🌸🍃🌾
✳️کلمه(( #لین ))به معنای((نرمی))
(ضدّ خشونت) و در تجوید عبارت است از : (( به نرمی اداء شدن حرف)) واو ساکن ----َ---وْ ماقبل #مفتوح ❣و یای ساکن ----َ---يْ ماقبل مفتوح
✅اینک شرح داده میشود 👇👇
🔶چنانکه قبلاً ذکرشده این صفت مخصوص حروف #مدّی به ویژه واو
ساکن ماقبل #مفتوح و یاء ساکن ما قبل مفتوح می باشد. 🍃🌸🍃🌾
💢چند مثال👇👇
---َ--- وْ : یَوْمًا_قَوْمُ_خَوْفٍ_أَوْ کَفُورًا
(دقت شود فتحه ماقبل وْ بوی #ضمّه به خود نگیرد) #مهمّ
💢يْ : اِلَيْکَ_شَيْ ءُ_عَلَيْکُم_بَيْتٍ( که دقت شود فتحه ماقبل يْ بوی #کسره به خود نگیرد.) #مهمّ
✳️ شرح بیشتر #صفت (( لین ))
💎الف _آنچه باید در تلفظ این دو حرف: بدان #دقت نمود؛ این است که #سایش_هوا و #فشاربی مورد روی مخرج این دو حرف ؛ صفت (( لین )) آسیب نبیند❌ #مهمّ
💎ب_به عقیده نگارند صقت #لین صفتِ دائمی #واو و #یاء بوده ؛ و در تمامی حالات ؛ با دو حرف مذکور #همراه است. امّا در ((فتحه)) ے ما قبل؛ سپس جمع شدن آن در((و_ی))
ساکنه ؛ حالت(( نرمی )) و(( لین )) این حروف ((بروز )) بیشتری پیدا می کند
💢 (مانند: فرود نرم و قوس دار یک پروانه)
💎ج_درکُتب تجویدی و #آواشناسی جدید عرب ؛ از حروف مدّ ؛ به حروف (( مدِّ وََ لِین )) و یا (( آوای لین )) تعبیر شده است. که علت آن #نرمی و قابلیّت #کشش این صداها است. 🔶⚜🔶
🔶 @eshragholqoran
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
سلام علیکم و تحیّاتکم عِندَالله. .
✅در ادامه صفات فرعی #ش
❣ #تفشی..:
🔶صفت(( تفشی )) در لغت به معنای((فاش شدن_انتشار_پخش شدن)) است و معنای تجویدی #تفشی *عبارت است از: ((انتشار_هوا_در_فضای_دهان_هنگام_تلفظ_حرف ))
🔷(( تفشی )) صفت ویژه ے حرف((ش)) است.
🌱با توجّه به این صفت ؛ نباید در هنگام تلفظ آن ؛ تمامی فشار هوا در جلوی #دندان ها متمرکز شود ؛ #مهمّ
🌱چرا که حرف ؛ بوی(( س )) به خود می گیرد؛ ❌ بلکه صدای آن باید در سطح زبان پخش گردد.
#شرح_بیشتر(( تفشَ ))
🔶هنگام تلفظ این حرف ؛ سطح میان زبان ؛ در حالی به سخت کام نزدیک می شود که دارای #شیار است.
🌱اما تفاوت آن با شیار زبان به هنگام تلفظ((س)) این است که در(( س)) شیار؛ #تنگ_تر_و_عمیق_تر است و فاصله ے آن نیز با قسمت مقابلش ؛ کمتر است. #مهمّ
🌱حال آن که در((ش )) شیار #کم_عمق_تر و سطح زبان #گسترده_تر و فاصله ے آن با سخت کام ؛ کمی بیشتر است. #بسیار_مهمّ
🔷برای درک بهتر این مطلب ؛ زبان را در موقعیّت (( س )) قرار دهید و ضمن تلفظ ممتد(( س... )) با حفظ همان موقعیت ؛ هوا را به درون بکشید .
🌾ملاحظه می کنید قسمتی از زبان و کام شما #سرد💎 می شود.
🌱حالا همین کار را برای (( ش )) انجام دهید. این بار حسّ می کنید که سطح بیشتری از زبان شما #سرد می شود.💎
🌾نتیجه این که: #مولکول های هوا در مخرج حرف(( ش )) در سطح بیشتری گسترده و (( پاشیده )) می شود(( تفَشَی)). 💎💎💎
💢یک امتحان زیبا...👇👇
[ أَشْ أَسْ ]
این امتحان را چندین بار تکرار بفرمایید تا واقعیت صفت تفشی را درک کنید
❣نباید در هنگام تلفظ حرف شین؛ تمامی فشار هوا درجلوی #دندان ها متمرکز شود ؛ #مهمّ
🌱چرا که حرف ؛ بوی(( س )) به خود می گیرد؛ ❌
و نباید در تلفظ ان افراط صورت میگیرد ❣آسیب تجویدی❌
🔶⚜🔶
🔶 @eshragholqoran
✅ #عناوین_صفات_فرعی_از_دیدگاه : نگارندگان علم تجوید:
👌چنانکه در تصویر ملاحظه می شود #هیچ ضدّیتی در صفات مذکور دیده نمی شود و هر صفتی تعریف خاصّ خودش را دارد..
✳️و اینک به شرح ادامه صفات :
7_ #استطالةَ: در لغت به معنای
((امتداد_طولانی_شدن_سرکشی))و در تجوید عبارت است از :
(( امتداد صوت از اول کناره ے زبان تا انتهای آن ))
#این صفت مخصوص حرف((ض))است.
🔶حرف((ض)) در تمامی صفات خود_
با حرف ((ظ))
(استعلاء_جهر_انطباق_اصمات_رخوت)
#مشترک است .
و تنها #وجه تفاوت این دو در #صفت فرعی؛ استطالة ((ض)) است. #مهمّ
🔷مقصود عملی از #استطالَۀ ؛ آن است که صدای (( ض ))کمی کشیده شود و از(( سایش )) نسبتاً خشن هوا_ که از((ظ ))شنیده میشود_به دور باشد. #مهمّ
🔶اساتید ما ؛ استطالة(( ض )) را
به ویژه در هنگام#سکون؛ به صدای
(( قُمری )) تشبیه می کردند:
✳️ #شرح_بیشتر_(( #استطاله )) :
🔶مهم ترین نکته در بحث ((ض)) این است که در تلاوت قرآن ؛ ((ض))_هر طور که تلفظ شود_ با تلفظ ((ظ)) متفاوت باشد.
#ادامه👇👇
✅ اگر اولیت برداشت از مسأله ے #استطالت((ض)) (لزوم تفاوت((ض)) و (( ظ )) حاصل شود ؛ ) مهم ترین قدم در این موضوع برداشت شده است ؛ آنگاه می توان به این مطلب پرداخت که ((بسیار خوب ! ضاد را مثل #ظاء تلفظ نکنیم.❌
اما تلفظ صحیح آن چیست ؟ )) در واقع می گوییم:
♻️ حرف (( ض )) #پر_مسأله_ترین حرف عرب است ! کمتر حرفی مانند(( ض )) در اقوام و ملل مختلف عرب چنین متنوع #تلفظ شده و می شود.
🔷برخی ملل عرب آن را مانند ((ظ)) برخی به صورت ((ط)) و بخشی دیگر به صورت (( دال مفّخم )) اداء می کنند.
🔶 اما تلفظ صحیح و اصیل(( ض )) را قاعدتاً باید در گویش ملّی اهل جزیرةُ العرب _محل نزول قرآن_جستجو کرد.
شکّی نیست که مطابق منابع قدیم و جدید تجویدی ؛ 🌱اهل اداء این حرف را دارای (( #رخوة ))می دانند ؛ 🌱یعنی صدای(( ض )) #شدید و #انسدادی نیست بلکه #ممتد است و کشش دارد. #مهمّ
🔷از طرف دیگر در تلاوت امروزه ے اساتید _ در اکثر قریب به موارد_حرف (( ض )) #انسدادی و #پرحجم مانند(( دال مفخم )) شنیده می شود.
👌همان گونه که در بحث مخارح حروف مطرح شده نویسنده با در نظر گرفتن اصالت تلفظ با (( رخوۀ )) و شیوعِ تلفظ با (( شدّة )) هر دو تلفظ را از قاریان قرآن پذیرفتنی می داند ! اما نهایتاً روش صحیح تلفظ(( ض )) را (( کُندی )) اتصال و انفصالِ کناره ے زبان و دندان های #اضراس فوقانی می داند و همین معنای #استطاله است.👇👇
✅ و در ادامه توصیف صفت فرعی حرف (( ض )) :
#برای_اداء_استطاله_((ض)) که وجه #تمایز ((ض)) و ((ظ)) است.
#بهترین_طریق این است که ((ض)) را به صورت((دال مفخّم )) امّا ((نرم )) اداء کنیم!❗️ به عبارت دیگر: با اراده ے (( دال مفخّم)) تمامی. ..
#کناره ے چپ یا راست #زبان را به(( آرامی )) به مرحله (( گیرش))برسانیم:
🌱هم زمان #اطباق سطخ زبان و سقف دهان( تفخیم) نیز با همین(کندی) صورت گیرد و نهایتاً مرحله ے((رهش))
هم با آرامی و اجتناب از جدا شدن #ناگهانی #عوامل_مخرج از یکدیگر انجام شود. #مهمّ
🔷به این ترتیب می توان گفت: ((ض)) با #تلفظ_اصل خود _ضاد حجاز اداء شده است.🔶⚜🔶
🔶در نتیجه: تلفظ((ض)) نسبت به حرف(( ظ )) کمی بیشتر به طول می انجامد( #استطالة ) ؛ و به اصطلاح صدای آن کمی((کش))می آید❗️همان
(صدای قمری مانند حس و شنیده) می شود.
🔷دربرخی ازکُتُب تجوید؛ مسأله ے
((امتداد)) صوت ((ض)) با امتداد صوت در حروف #مدّ چنین مقایسه شده است. 👇👇
(( در حرف #استطاله نیز صوت امتداد می یابد امّا به پای #امتداد صوت در #حروف_مدّ نمی رسد. 🌱چرا که #استطالۀ درمخرج حرف جریان دارد که به #هیج_مخرجی محدود نیست))#مهمّ
🌾🌾🌾
🔷درپایان باز هم به تأکید است که ((ض)) نباید مانند((ظ)) تلفظ گردد و در عباراتی:
💢مانند: #یَعَضُّ_الظَالِم ( فرقان ۲۷)و
💢 #اَنقَضَ_ظَهرَک َ(انشراح_۳ )تفاوت این دو ((#باید_به_وضوع_تجلّی))
✳️ حالت (( دال مفّخم ))که جهت تمرین و آمادگی تلفظ صحیح (( ض )) مطرح شد ؛ نباید درحال(( سکون))
موجب #قلقله ے ناخواسته ((ض))
گردد #مهمّ
در اینجا شرح #صفات_هفت_گانه ے #فرعی مطابق قول #ابن_الجزری و تابعین وی به پایان رسید. 🔶⚜🔶
🔷اما همان گونه که وعده کرده بودیم ؛ به چند #صفت_فرعی دیگر که اهمیت آنها کمتر از #صفات_هفت_گانه ے فوق نیست❗️و در تجوید قرآن کاربرد #علمی دارند ؛ اشاره خواهیم داشت...
#موئید و منصور در بارگاه الهی باشید #ان_شاءالله.. .
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
❁﷽❁
🌾باسلام و تحیّاتُکُم #ان_شاءالله. .
🖌چنانکه خدمتتان در ادامه مطالب کتاب حلیة القرآن #سطح_۲ تدریس شد و تا پایان باب #صفات_صلی و #صفات_فرعی آمدیم ؛ 🍃🌸🍃
🔷 در ادامه :
🔶بنا به قول و فرمایش اُستاد ارجمند موسوی بلده و مٶلف کتاب مذکور در ادامه با #صفاتی آشنا می شویم که در معیّت کلام وحیانی قرآن با #حرف ویژه خود باید #انسجام و پیوستگی داشته باشند . و مورد #دقت_نظر قاری قرآن باشند 🌹🍃لذا همینک با
#صفت_غنّه:👇
🔶(( غنَّة )) #صوتی_است که از #خیشوم( بینی ) خارج می شود 🌱و از صفات لازمه ے (( ن )) و (( م )) است چه در #حرکت و چه در حالت #سکون :
🔶البته از آنجا که صدای(( ن )) و (( م )) ساکنه کمی #بیشتر ادامه می یابد ؛ #لذا غنّه_ے آنها در حالت سکون #بارزتر به گوش می رسد امّا نمی توان منکر وجود #صفت ذاتی ؛
(( ن ))و(( م )) متحرکه شد.
حتی حرکت آنها نیز بهره اے از #غنّۀ دارد❗️
🔷علمای تجوید #غنّة(( ن )) را از لحاظ #کیفیّت برتر از #غنّة(( م )) می دانند.
✅۱_نکته : باید دقت نمود که #اداء صفت #غنّۀ_نون و #میمِ ساکنه در آخر کلمات(هنگام وقف ) نباید مورد #بی_توجهی و #فراموشی واقع گردد #بسیار_مهمّ
💢 مثال: آیه شریف و حدیث عظیم نبوی :👇👇
#انَّ_اَکرَمَکْمْ_عِنْدَاللهِ_اَتقَاکْمْ_
(بدرستیکه گرامی ترین شما(نزد خداوند) باتقواترین شما است. )
💢مثل: اْمْ _اُمَّة (اُْمْ _دو حرکت صوت را روی مْ با تحریر سیر می دهی سپس مَ --> اُمَّ 👈 (اُمَّةِ وَاحِدة)
#تشدید_باز_نشود. #مهمّ
✅ ۲_دقت شود ؛ در غنّة(( ن )) و (( م )) افراط صورت نگیرد( میزان سیر غنّة ۲ حرکت می باشد.) #مهمّ
🔶⚜🔶
🔶 @eshragholqoran
❁﷽❁
✅ و در ادامه : #صفت_نبرة
🔶 ((نَبرَة)) به معنای
((اشراف_تسلط_فرازمندی))آمده است و در تجوید عبارت است از:👇👇
(( #صدای_قوی_رسا و #فرازمندی که ازحرف #همزه_ء شنیده می شود. ))
🔶به همین دلیل به محل #وعظ و خظابه که معمولاً نسبت به سایر قسمت های مجلس بالاتر است ((مِنبَر)) گویند.
((همزه_ء))نیز درمحل#تارهای_صوتی ؛
گویی بر سرچشمه ے حروف نشسته است❗️[اقصي_الحاق]
#تیزی و سنگینی مخصوص #همزه ء که از بسته شدن ناگهانی ♓️🎶 آنها ناشی می شود ؛ حالتی به این حرف داده است که از آن به (( #تَبرَة )) تعبیر نموده اند.
⭕️پس #همزه_ء با حالت #نَبرَة
(( محقَّق )) می شود و لذا به این حالت (( #تحقق_همزه_ء )) گفته اند.
🔶به روایت #حفص از #عاصم در قرآن هر جا #همزه_ء آمده است ؛
#باید دقیقاً با(( تحقق )) اداء گردد؛
هرچند #امری سخت و کمی ((توان گیر ))
است ؛ و تلفظ آن ؛ نسبت به سایر حروف_به ویژه هنگامی که صدا در #اوج قرار دارد_نیازمند فعالیت عضلانی بیشتر است. #مهمّ
🔷بی جهت نیست که در علم قرائت جهت(( تخفیف )) #همزه_ء احکام
💢 گوناگونی از قبیل ؛ تسهیل(ْ بَيْنْ بَيْن ْ) ؛ ابدال ؛ حذف و... برای آن شده اند.
#ادامه_دارد
🔶 ⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜
✅و در ادامه :
#تسهیل_همزه: به معنای ایجاد سهولت و آسانی( رفع ثقل و سنگینی همزه ء) و در تجوید (( ْ بَيْنْْ بَيْنْ ))
همزه گفته اند #مهمّ ْ
🔷در قرآن هر جا #همزه #ء آمد؛ طبق روایت #حفص_از_عاصم باید به تحقیق #اداء شود و از #تسهیل و سست خوانی، اجتناب گردد( #مهمّ )
🔶تنها موردی که از این قانون #استثناء شده است و رعایت آن لازم است ؛ تسهیل (( بَيْنْ ْ بَيْنْ)) #همزه #ء دوّم کلمه ے(( #ءَاَعجَمِی ًّ)) (فصلت _۴۴)می باشد؛
که باید #بین همزه و الف مدّی #اداء گردد(همزه اول به تحقیق خوانده می شود ) #مهمّ
راه عملی#تسهیل_همزه این است که پس از تلفظ همزه ء اول؛ همزه-->أ دوّم را #شُل و بدون #تیزی اداء کنیم❗️#مهمّ
به عبارت دیگر؛ از #همزه ے #تسهیل شده ؛ فقط صدای حرکت ( فتحه ے أَ ) به گوش می رسد.
🔷در قرائت برخی از اساتید #همزه_تسهیل شده به صورت حرف(( هاء)) به گوش می رسد که مبنای درستی ندارد. ❌
🔶امّا ظاهراً توجیه آنان چنین است که (( ما به آن چه نسل به نسل سماعاً _یعنی از طریق گوش کردن _به ما رسیده است ؛ عمل می کنیم و #تسهیل_همزه )) بدین شکل؛ سینه به سینه به ما منتقل شده است)) ❗️❌
( ءَ أَ ) (( ء همزه اول به تحقیق )) و (( أَ همزه دوم به تسهیل تنها صداے فتحه )) بدون کشش❌ باید به گوش برسد. #مهمّ
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
سلام علیکم ؛ با تحیت خدمت شریفتان...
✅ادامه ے صفاتی که در بطن حروف باید مورد دقت نظر قرار گیرد.
#صفت_بحّه :
🔶بحّه: به معنای(( گرفتگی صدا )) است. به بیماری #تنگی_نفس نیز ((بُحَاح)) گویند.
((بُحِّه)) صفت ویژه حرف (( ح ))است.
🔷برخی از #قُرَّاء در اداء #بُحِّه ((ح ))
چنان #افراط می کنند که صدای حرف به سوی(( خ )) میل می کند❌
و تفریط آن منجر به تلفظ شبیه(( ه )) می شود❌
🔶در منابع قدیم و جدید تجوید ؛ از صفات فرعی دیگری نیز یاد شده است ؛
💢مانند : (( نَفخ )) برای(( ف )) و یا (( نَفث ))برای (( ث )) و...
🔷در نهایت اگر مخرج و صفات #اصلی_حروف را #به_خوبی بشناسیم و به نحو #صحیح اداء کنیم ؛ صفات #فرعیِ آنها نیز خود به خود رعایت می شود. #مهمّ
🔶⚜🔶
🔶@eshragholqoran