eitaa logo
موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
3.7هزار دنبال‌کننده
1هزار عکس
59 ویدیو
48 فایل
─━━━━━━ا﷽ا━━━━━━─ ⭕️موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی (فتوت) 💢با مدیریت حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا فلاح شیروانی 📍قم، میدان سپاه، بلوار شهید اخلاقی، پلاک۱۲ 📩درگاه ارتباطی و تبادل: @Admin_fotovat 🔺نشر مطالب همراه با آدرس
مشاهده در ایتا
دانلود
💠 💠 💢بخش 2️⃣4️⃣ 🌐 عرفان نظری 🔘 خداشناسی عرفانی (وحدت وجود) 🔘 انواع تحقق وجود 🔺 وقتی در تحقق یافتن و وجود داشتن چیزها دقت می کنیم، می بینیم دارای سه گونۀ مختلف می باشند 🔺 الف) وجود انسان متحقق و موجود است؛ 🔺 ب) ماهیت انسان متحقق و موجود است؛ 🔺 ج) خدا موجود و متحقق است. 🔺 در مثال اول، آنچه باعث می شود وجود انسان تحقق خارجی بیابد و به وجود و تحقق متصف شود، علت اوست. در اصطلاح فیلسوفان این نوع تحقق را، تحقق با «حیثیت تعلیلیه» علت یا با «واسطه در ثبوتِ» علت می گویند. 🔺 در مثال دوم: آنچه باعث می شود ماهیت و چگونگی انسان، در خارج متحقق و موجود باشد، وجود همان انسان است؛ یعنی چون این ماهیت، ماهیت آن وجود است و آن وجود به طور حقیقی موجود است، پس این ماهیت نیز موجود خواهد بود. 🔺 دراصطلاح فلاسفه این نوع تحق را تحقق با «حیثیت تقییدیه» و یا «واسطه در عروض» می گویند. مثال دیگرِ گونۀ دوم از تحقق و وجود، صفات وجود همچون وحدت، فعلیت و امثال آن می باشد. این صفات نیز به حیثیت تقییدیۀ وجود موجود می باشند. 🔺 در گزارۀ سوم، خداوند در خارج موجود و متحقق است، بدون آنکه به علت یا قید نیازی داشته باشد؛ یعنی نه به «حیثیت تعلیلیه» محتاج است و نه به «حیثیت تقییدیه» و این نوع از تحقق را تحقق با «حیثیت اطلاقیه» می گویند. 🔘 تشکیک خاصی صدرایی 🔺 در دیدگاه صدرا همۀ واقعیت، از یک وجود تشکیکی تشکیل شده است که از نقطۀ اوج و مرتبۀ بی نهایت شروع شده و به تدریج ضعیف می شود و آن قدر این تنزل ادامه می یابد تا به ضعیف ترین مرحلۀ وجود که پس از آن عدم محض است، می رسد. 🔺 در این دستگاه هرچند در نقطۀ اوج، وجود صرف است و به خاطر بی نهایت بودنش از ماهیت خبری نیست، اما در تمام مراتب دیگر وجود، به خاطر محدودیت آن، ماهیت ها نیز معنا می یابند. 🔺 در این سامانۀ هستی شناسانه، هرسه نوع تحقق که در مقدمۀ پیش گفته شد، قابل شمارش است. مرتبۀ اوجِ هستی که حق تعالی است، بدون نیاز به علت و قیدی متحقق و موجود است. تمام مراتب وجود تا ضعیف ترین آن با حیثیت تعلیلیه تحقق دارند و در سه موضع تحقق با حیثیت تقییدیه وجود دارد: یکی صفات واجب تعالی است و دیگری صفات وجود و سوم ماهیاتی است که در هر مرتبه از وجود پدیدارند. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 245_249 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 6️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3083 7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3098 8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3124 9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/3141 0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3158 1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل https://eitaa.com/fvtt_ir/3171 2️⃣2️⃣انواع کنش‌های عقل نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3180 3️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3188 4️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3195 5️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3203 6️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3211 7️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3220 8️⃣2️⃣کنش های عقلی زمینه ساز علم یقینی https://eitaa.com/fvtt_ir/3231 9️⃣2️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3243 0️⃣3️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3253 1️⃣3️⃣دیدگاه علامه در خصوص حضور برهان لمی در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3266 2️⃣3️⃣منظور از ملازمات عامه در دیدگاه علامه https://eitaa.com/fvtt_ir/3278 3️⃣3️⃣روش اشراقی به مثابه روش خاص حکمت متعالیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3290 4️⃣3️⃣روش اشراقی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3307 5️⃣3️⃣روش اشراقی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3314 6️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3323 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 6️⃣3️⃣ 🌐 فواید شهود قلبی برای فلسفه 🔺 اینکه ملاصدرا گفته است علوم تألهی را در حکمت بحثی مندمج کردم یا برهان کشفی می آورم، به چه معناست؛ و او چه کارهایی برای رسیدن به این مطلب انجام داده است. 🔺 در اینجا چهار فایدۀ شهود قلبی را برای فلسفه برمی شماریم. 1️⃣ ارائه تصویر صحیح 🔺 یکی از مهم ترین کاربرد های شهود قلبی برای فلسفه این است که تصویر صحیحی از مسئله را برای عقل می سازد. واضح شدن صورت مسئله در فلسفه بسیار با اهمیت است و معمولاً می گویند تصویر صحیح قضیه مهم تر از تصدیق آن است. 🔺 دو نوع فهم دربارۀ مسئلۀ فلسفی وجود دارد: فهم پیش از استدلال و فهم پس از استدلال. گاه در بحث های فلسفی، چنان که شایسته است به فهمِ مقدّم بر استدلال توجه نمی شود. 🔺 نمونه ای از تأثیر فهم مقدّم بر استدلال، در مسئلۀ حرکت جوهری نمایان است. ابن سینا حرکت در جوهر را انکار کرده است. از نگاه او، در حرکت امر ثابتی باید در کار باشد تا در ضمن حرکت، احوالش تغییر کند. 🔺 اساساً تصویری که او از حرکت دارد، حرکت در اعراض است. بنابراین می بینیم که مشکل ابن سینا در تصویر مسئلۀ حرکت است. او تصویر دقیقی از حرکت ندارد. مشکل کار بوعلی در بحث مُثُل نیز همین است. 🔺 نمونه دیگر، اتحاد عاقل و معقول است. لازمۀ استدلال ملاصدرا بر اثبات این مسئله معنایی ویژه از اتحاد است. بحث ما دربارۀ فهم مقدّم بر استدلال است. اگر این فهم، دقیق باشد، مسئله به سرعت اثبات می شود. یکی از کارکردهای شهود قلبی برای فلسفه، ارائه فهم دقیق و نیکو تصویری صحیح از مسائل، پیش از پرداختن به استدلال است. شهود، فهم صحیحی برای عقل فراهم می آورد و درنتیجه استدلال آوردن بر مسئله نیز آسان می شود. اگر فهمِ مقدّم بر استدلال به درستی شکل نگیرد، طبیعی است که استدلال و نثبیت درست و دقیقی را نیز نمی توان فراهم آورد. 🔺 یکی از کارهایی که ملاصدرا معمولاً انجام می دهد، عرضۀ تصویر درست از مسئله است که به برکت شهودْ بدان دست یافته است، و از همین روست که به خوبی از عهدۀ تثبیت مسئله نیز برمی آید. برای نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد. 🔺 بحث تشکیک خاصی، مسئلۀ اتحاد عقل و عاقل و معقول، تصویر صحیح حرکت جوهری، نمونۀ دیگر: ملاصدرا کینونتِ پیشین نفوس در عقول را به گونۀ اندماجی بودن همۀ نفوس در عقول تصویر می کند، مسئلۀ وجود فقری، وحدت حقه و مسئلۀ مُثُل. 2️⃣ یافتن حد وسط برهان 🔺 یافتن حد وسط بسیار اهمیت دارد؛ زیرا باعث حرکت پیش رونده است. گاه در شهود، نه فقط صورت مسئله روشن می گردد، بلکه لمّ مسئله نیز یافت می شود؛ حال گاه به شکل صریح و گاه به شکل مطوی. 🔺 گاه خودِ لمّ مسئله شهود می شود و گاه نیز چیزی دیده می شود که اگر خوب توضیح داده شود، دلیل و برهان خواهد بود. دراین صورت می گوییم حد وسط مطوی است. گاه عارف افزون بر خود حقیقت، سرّ آن را نیز، که باعث شده است آن حقیقت پدید آید، می بیند. در این صورت دلیل و برهان بر مطلب نیز از شهود به دست می آید. 🔺 گاه حقیقتی که شهود شده است، لوازم مطوی یا لوازم بیّنی دارد که اگر پس از شهود دربارۀ آن حقیقت و لوازمش تأمل شود، حد وسط آن هم به دست می آید. 🔺 یکی از مهم ترین کارکردهای شهود برای عقل، پدیدار کردن حد وسط است. اینکه ملاصدرا می گوید کار او ارائه برهان های کشفی است، منظور این است که یا خودِ حد وسط را در شهود می یابد، و یا شهود لوازم بیّنی دارد که می توانند حد وسط برهان قرار گیرند. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 234_243 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2508 2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2553 3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی https://eitaa.com/fvtt_ir/2591 4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان https://eitaa.com/fvtt_ir/2635 5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2667 6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2694 7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق) https://eitaa.com/fvtt_ir/2710 8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/2728 9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2761 🔟 منابع حکمت اشراق (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2817 1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2830 2️⃣1️⃣نام‌های به‌کار رفته برای فلسفه سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2845 3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2866 4️⃣1️⃣کتاب‌شناسی توصیفی آثار اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2883 5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2899 6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2927 7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2947 8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2976 9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3015 0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3049 1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3072 2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3088 3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3108 4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3126 5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3150 6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3162 7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3174 8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3182 9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3197 0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3205 1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3214 2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3223 3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3233 4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3245 5️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3262 6️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3283 7️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3296 8️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3309 9️⃣3️⃣معاد در حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3316 0️⃣4️⃣معاد در حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3325 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 0️⃣4️⃣ 🌐 معاد در حکمت اشراق 2️⃣ تناسخ 🔘 اختلاف نگاه شیخ اشراق با تناسخی های معتقد به معاد 🔺 ادلّۀ آنها را ناکافی می داند؛ برخلاف معتقدان به تناسخ تنها کاملان را رها از تناسخ ندانسته، متوسطان از اهل کمال را نیز از حکم تناسخ خارج می شمارد برخلاف نگاه اهل تناسخ معتقد است شقاوتمندان پس از دورۀ تناسخ به صورت های ظلمانی عالم مثال منتقل می شوند. 🔘 تحلیل صدرا در مورد تناسخ 🔘1) نفی تناسخ مادی 🔺 صدرالمتألهین با تکیه بر پیشرفت هایی که شیخ اشراق با کشف عالم مثال در زمینه مسائل معاد داشته است و به پیروی از عارفان اسلامی،تناسخ مادی را به صورتی که از ظاهر کلمات تناسخ باوران بر می آید، محال میداند. 🔘 2) اثبات تناسخ برزخی و مثالی 🔺 اما نوع دیگری از تناسخ را که تناسخ برزخی و مثالی است مطرح می سازد. به باور ملاصدرا، نه تنها مدعای شریعت همین است، بلکه نظر قدما نیز همین بوده است، ولی متأخران آن را تحریف کرده و درباره آن بدفهمی روا داشته اند. 🔺 تناسخ ملکوتیِ مثالی آن است که انسان پس از مرگ، در عالم مثال و برزخ براساس ملکات حاصل آمده در این دنیا به صورت ها و بدن های متناسب محشور می شود؛ چنین معنایی به روشنی از روایات معصومان(ع) نیز قابل استفاده است. 🔺 صدرالمتألهین می گوید: حکمای گذشته، غالباً اهل کشف و مکاشفه بوده اند و با چشم برزخی و مثالی مفارقت ارواح از ابدان جسمانی و سپس درآمدن در ابدان حیواناتِ مناسب را مشاهده می کردند. این مشاهدات گاه آنچنان شفاف و آشکار بوده اند که امر بر خود آنان نیز مشتبه می شده وگمان می کردند مسئله در عالم دنیا اتفاق افتاده است. 🔺 و گاه که برخود آنان آشکار بود، مخاطبان ایشان درک درستی از کلمات و گزارش های آنها نداشته و گمان می کردند مرادشان تناسخ در ابدان مادی دنیوی است و گاهی نیز بدفهمی تأخران این خلط و اشتباه را پدید آورده است. 3️⃣ معاد در نگاه شیخ اشراق 🔘سه گروه انسان در جهان واپسین از دیدگاه شیخ اشراق 🔺 دسته اول، نفوس طاهر و پاکی هستند که در علم و عمل قوی و کامل اند. ایشان به دلیل آنکه اسیر تعلقات دنیوی نیستند، شور و اشتیاق آنها به عوالم قدس و نور بسیار شدید است. هرچه زهد و وارستگی در این نفوس بیشتر و اشتیاق به عالم نور شدیدتر باشد، پس از مرگ مرتبه ای عالی تر در عالم انوار و در حضرت قرب نورالانوار خواهند داشت. شیخ اشراق معتقد است با ملحق شدن نفوس کاملان به عالم نور، تعداد انوار قاهره و عقول و مفارقات افزایش می یابد و این افزایش همواره روبه فزونی است. 🔺 دسته دوم سعادتمندانی هستند که به پایه مقربان نمی رسند. اینان اهل علم و عمل و تقوا و ایمان هستند، ولی تعلقات مادی را به کلی از خود جدا نساخته اند. از همین رو، پس از مرگ و پس از مفارقت از بدن به عالم نور رهسپار نمی شوند، بلکه عالم مثال مسکن و مأوای ایشان خواهد بود. شیخ اشراق معتقد است متوسطان از اهل سعادت برای همیشه در عالم مثال باقی خواهند ماند. 🔺 دسته سوم از اهل آخرت شقاوت مندان یا "اهل شِمال" هستند. از نگاه شیخ اشراق، اینان در عالم مثال معذب اند. جایگاه نهائی این گروه صورت های ظلمانی و کبود و تاریک و وحشت آور در عالم مثال است. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 138_142 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ اهمیت حکمت مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2517 2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2561 3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2594 4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2616 5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2638 6️⃣ علوم و اقسام آن (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2677 7️⃣ علوم و اقسام آن (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2715 8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2848 9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2869 🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2886 1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2902 2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2930 3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2950 4️⃣1️⃣هستی‌شناسی در فلسفه مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2982 5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3026 6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3053 7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3078 8️⃣1️⃣ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3093 9️⃣1️⃣اصالت وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3113 0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3133 1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3154 2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3164 3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3176 4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3184 5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3191 6️⃣2️⃣ملاک‌های فصلیت فصل https://eitaa.com/fvtt_ir/3199 7️⃣2️⃣جوهر و عرض https://eitaa.com/fvtt_ir/3207 8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم https://eitaa.com/fvtt_ir/3216 9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی https://eitaa.com/fvtt_ir/3227 0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن https://eitaa.com/fvtt_ir/3237 1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت https://eitaa.com/fvtt_ir/3248 2️⃣3️⃣عرض و مقولات عرضی https://eitaa.com/fvtt_ir/3264 3️⃣3️⃣حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3272 4️⃣3️⃣حرکت قطعیه و حرکت توسطیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3285 5️⃣3️⃣لوازم حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3300 6️⃣3️⃣مقولات حرکت پذیر و نفی حرکت جوهری https://eitaa.com/fvtt_ir/3311 7️⃣3️⃣زمان https://eitaa.com/fvtt_ir/3319 8️⃣3️⃣مواد ثلاث https://eitaa.com/fvtt_ir/3327 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 8️⃣3️⃣ 🌐 مواد ثلاث (واجب، ممکن و ممتنع) 🔺 مواد ثلاث، یعنی وجوب، امکان و امتناع، هم در منطق مطرح می شوند، هم در مابعدالطبیعه و الهیات در منطق؛ نسبت نفسُ الامری میان موضوع و محمول به یکی از سه نحو است: 1. نسبتی است که حتما باید برقرار باشد. چنین نسبتی ضروری خوانده می شود. 2. یا نسبتی است که وجود دارد، ولی قابل انفکاک است؛ به چنین نسبتی در قضیه، ممکن گفته می شود. 3. و یا نسبت موضوع و محمول در قضیۀ مفروض متحقق ناشدنی است و نه تنها هرگز برقرار نمی شود، بلکه برقرار ناشدنی است. به چنین نسبتی، ممتنع گفته می شود. بنابراین، امکان، امتناع و وجوب، اوصاف نسبت های قضایا هستند. اگر این اوصاف در لفظ ظاهر گردد، مانند «انسان حیوان است بالضروره» یا «انسان عالم است»، «جهت» نامیده می شود. 🔺 در مابعدالطبیعه که از موجود بما هو موجود سخن گفته می شود، لازم است از واجب الوجود و ممکن الوجود نیز سخن گفته شود؛ چراکه موجود بما هو موجود، یا واجب است یا ممکن. تقسیم موجود به واجب و ممکن و بررسی احکام آن ها برای نخستین بار در تاریخ فلسفه در فلسفۀ اسلامی مطرح شده است و پیش از شکل گیری فلسفه اسلامی اگر از واجب و ممکن سخن گفته می شده، به عنوان بحثی منطقی و ماده یا جهت قضیه مورد نظر بودند. 🔘 بداهت و تعریف ناپذیری مواد ثلاث 🔺 واجب الوجود، ممکن الوجود و ممتنع الوجود، مفاهیم بدیهی و بی نیاز از تعریف اند. تعریف هریک از این اصطلاحات به دور می انجامد؛ زیرا در تعریف هر یک از آنها مستقیم یا غیر مستقیم یکی از دو اصطلاح دیگر یا هر دو اخذ می شود. 🔺 از میان این سه مفهوم، مفهوم واجب روشن تر است و می توان از آن در تعریف آن دو مفهوم دیگر استفاده کرد. چراکه واجب بر تأکد و وثاقت وجود دلالت می کند و وجود شناخته شده تر از عدم است؛ چراکه وجود به تنهایی شناخته می شود، ولی عدم با وجود شناخته می شود. مفاهیم ممتنع و ممکن، مفاهیم سلبی اند؛ به همین دلیل، اگر بنا بر تعریف کردن این مفاهیم باشد، لازم است مفهوم واجب بدیهی فرض شود و دو مفهوم دیگر به وسیله مفهوم واجب تعریف شوند. دراین صورت، مشکل دور نیز برطرف می شود. 🔘 تقسیم موجودات به واجب و ممکن 🔺 هر موجودی که ملاحظه شود و به وجود آن توجه گردد و از هر چیز دیگری غیر از خود آن موجود چشم پوشی شود، خارج از دو فرض نیست: یا به گونه ای است که خود به تنهایی نه اقتضای وجود دارد و نه اقتضای عدم، ویا به گونه ای است که خود به تنهایی اقتضای وجود دارد. (اما این فرض که چیزی موجود باشد و در عین حال اقتضای عدم داشته باشد، فرضی محال و از این رو منتفی است). 🔺 ممکن الوجود آن موجودی است که وقتی ذاتش به تنهایی با وجود و عدم مقایسه می گردد نسبتی یکسان با آن دو دارد و ذات شیء با قطع نظر از غیر در خصوص وجود و عدم بی طرف است، ولی واجب الوجود آن است که ذات شیء مقتضی وجود است و بی آنکه غیر دخالتی داشته باشد، ملازم با وجود بوده، عدم بر او محال است. 📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 191_193 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی محتوای کتاب https://eitaa.com/fvtt_ir/2466 2️⃣ معنای لغوی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2492 3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2541 4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2582 5️⃣ عرفان عملی و نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2603 6️⃣ عرفان عملی https://eitaa.com/fvtt_ir/2628 7️⃣ عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2655 8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2688 9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی https://eitaa.com/fvtt_ir/2704 🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین https://eitaa.com/fvtt_ir/2718 1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر https://eitaa.com/fvtt_ir/2755 2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2813 3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2820 4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2834 5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2855 6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2874 7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2892 8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2908 9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2935 0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2955 1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2987 2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3033 3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3081 4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3095 5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3119 6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3137 7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3156 8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3169 9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3178 0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3186 1️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3193 2️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3201 3️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3209 4️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3218 5️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3229 6️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3239 7️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3251 8️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3267 9️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3274 0️⃣4️⃣عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3287 1️⃣4️⃣خداشناسی عرفانی https://eitaa.com/fvtt_ir/3302 2️⃣4️⃣وحدت وجود(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3321 3️⃣4️⃣وحدت وجود(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3329 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 3️⃣4️⃣ 🌐 عرفان نظری 🔘 خداشناسی عرفانی (وحدت وجود) 🔘 تحلیل عرفانی از نظام واقعیت 🔺 عرفا تشکیک خاصی صدرالمتألهین را نمی پذیرند و به دیگر سخن، شدت و ضعف در اصل وجود را قبول ندارند؛ زیرا به اعتقاد ایشان یک وجود بسیط، یک پارچه و بی نهایت واقع را فراگرفته است که همان وجود خداوند است و دیگر وجودی در میان نیست، اما آن وجود واحد، دارای ظهور و تجلی است که به صورت تشکیکی و شدت و ضعفی از کامل ترین تا ضعیف ترین ظهور را دربر گرفته است. 🔺 در اصطلاح عرفا از آن ظهور به «نَفَس رحمانی» یا «وجود منبسط» یاد می شود که در هر مرتبه اش حق تعالی به نوعی ظهور می کند؛ در یک مرحله ظهور کامل و در مرحلۀ پسین ظهوری ضعیف تر و ... که از آن با «تشکیک خاص الخاصی» یاد می شود. 🔺 در این سامانه هستی شناسانۀ عرفانی فقط دو نوع از «تحقق داشتن» یافت می شود؛ زیرا در این دستگاه تحقق با حیث تعلیلی که علت افاضۀ وجود معلول باشد، وجود ندارد؛ چون دو وجود مطرح نیست تا یکی علت و دیگری معلول باشد. 🔺 در مورد اصل وجود که نزد عارفان با حق تعالی مساوی است، تحقق با حیث اطلاقی جاری است؛ زیرا وجود حق بدون نیاز به علت و قیدی تحقق دارد و غیر از وجود حق هرچه باشند، با حیث تقییدی و با واسطۀ وجود حق تعالی موجود و متحقق می باشند. 🔺 بنابراین اگر در عرفان برای موجودات و غیر خدا وجودی قایل نیستند، بدان معنا نیست که هیچ واقعیتی نداشته و هیچ و پوچ باشند، بلکه تحقق با حیث اطلاقی یا تعلیلی برای غیر خدا قایل نبوده و آنها را به صورت تقیید به وجود حق، موجود و واقعی می شمارند و گاه در عبارات خود از این نوع تحقق و وجود به «وجود مجازی»؛ وجود غیر حقیقی، وجود وهمی و مانند آن یاد می کنند. 🔘 مثال هایی در تبیین وحدت شخصیۀ وجود 1️⃣ دریا و موج دریا 🔺 از یک طرف به طور قطع دریا غیر دریاست؛ زیرا می توان دریایی را تصور کرد که هیچ موجی نداشته باشد و پس از آن مواج شود؛ باید پذیرفت که این موج هایی که پدید آمده اند غیر از دریا و آب دریا هستند؛ زیرا زمانی نبودند و هم اینک به وجود آمدند. از طرف دیگر موج دریا چیزی بر دریا نیفزوده است. هرچه هست، همان آب دریاست. 🔺 اما با این حال کسی نمی تواند موج را انکار نماید و آن را فقط امری وهمی و ذهنی بپندارد. عرفا می گویند: نسبت حق و خلق شبیه نسبت موج و دریاست؛ زیرا همه موجودات و عجلیات در واقع امواج دریای بی کران وجود حق تعالی هستند. 2️⃣ آینه ها 🔺 اگر اتاقی را آینه های گوناگون، آینه کاری نمایند، به گونه ای که بعضی مقعر، بعضی محدب، بعضی مسطح، بعضی رنگی و با رنگ های مختلف و بعضی بدون رنگ؛ بعضی زنگ زده و برخی صیقل دیده؛ با شکل ها و اندازه های متفاوت و در جهات و زاویه های گونه گون باشند، وقتی انسانی وارد این اتاق می شود و در وسط آن می ایستد، هزاران تصویر انسان از همان یک فرد در این آینه پدید می آید و هر آینه ای به حسب استعداد، اندازه، رنگ و شکل خود، تصویر و جلوه ای خاص از همان یک انسان پدیدار می نماید. 🔺 عرفا می گویند: مثال حق تعالی با موجودات عالم این چنین است؛ یعنی همۀ موجودات از عقل اول تا ماده نخستین همگی آینه های چهرۀ حضرت حق هستند. هر موجودی به اندازۀ استعداد و خصوصیات خود حق نما و وجود نماست. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 249_253 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 6️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3083 7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3098 8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3124 9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/3141 0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3158 1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل https://eitaa.com/fvtt_ir/3171 2️⃣2️⃣انواع کنش‌های عقل نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3180 3️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3188 4️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3195 5️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3203 6️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3211 7️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3220 8️⃣2️⃣کنش های عقلی زمینه ساز علم یقینی https://eitaa.com/fvtt_ir/3231 9️⃣2️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3243 0️⃣3️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3253 1️⃣3️⃣دیدگاه علامه در خصوص حضور برهان لمی در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3266 2️⃣3️⃣منظور از ملازمات عامه در دیدگاه علامه https://eitaa.com/fvtt_ir/3278 3️⃣3️⃣روش اشراقی به مثابه روش خاص حکمت متعالیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3290 4️⃣3️⃣روش اشراقی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3307 5️⃣3️⃣روش اشراقی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3314 6️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3323 7️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3331 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 7️⃣3️⃣ 🌐 فواید شهود قلبی برای فلسفه 3️⃣ هدایت عقل به نحو سلبی 🔺 گاه شهود، عقل را از اینکه در محدوده های خاصی برداشت هایی کند و در آن فضاها پیش رود، بحذر می دارد. 🔺 علت روشن بودن برخی مطالب برای ملاصدرا و دور بودن او از برخی اشتباهات، همین است. از باب نمونه، ملاصدرا به خوبی می تواند دریابد که عقل مفارق چگونه وحدتی دارد و نزد وی روشن است که عقل می تواند در عین تشخص و و حدت، در هزار جا نیز باشد. یکی از مشکلات ابن سینا که بر اثر آن نمی توانست مُثُل افلاطونی را بپذیرد، این بود که نمی توانست تصویر کند چگونه مثالی واحد، در دل هزاران فرد می تواند موجود باشد، ولی همچنان واحد بماند و هزارپاره نشود. اما ملاصدرا تشخص عقلی را شهود کرده و دیده که چگونه با هزاران هزار فرد و مرتبه جمع شدنی است. 🔺 شهود عقل را از مشوب بودن به در می آورد. عقل مشوب به وهم است که در فلسفه مشکل می آفریند. وقتی اوهام در کنار امور عقلیِ صریح و ناب قرار می گیرند، در کار عقلی خلل می افتد. عقل ضعیف و مشوب، برخی برداشت های ناصواب را بر واقع می افزاید و فضا را برهم می زند. 4️⃣ هدایت عقل به گونۀ اثباتی 🔺 گاه از دل شهود، حد وسط استدلال برنمی آید، اما چیزهایی به دست می آید که فیلسوف را وامی دارد برای اثبات آنها در پی برهان باشد. این مورد در فلسفه نمونه های بسیار دارد. شیخ اشراق عالم مثال را شهود، و سپس بر آن استدلال اقامه کرد. نیز ممکن است فیلسوفی ملائکۀ مُهَیِّمه را مشاهده کند، و بعد بکوشد بر وجود آنها استدلال بیاورد. 🔺 نمونه دیگر، اتحاد عقل و عاقل و معقول است. اینها مواردی است که شهود، عقل را به گونۀ اثباتی هدایت می کند و مسیر حرکت آن را مشخص می سازد. 🔘 عدم خروج از حدود فلسفه در روش اشراق 🔺 دربارۀ همۀ کارکرد های یاد شده، فضای کار عقلی برهم نمی خورد، و فقط شهود به یاری عقل می آید. در هیچ یک این گونه نیست که عقل دیگر کارایی نداشته، و حل مسئله بر عهدۀ شهود گذاشته شده باشد. 🔺 در کار ملاصدرا روش عقلی بر جای است و فلسفه همچنان فلسفه است. این گونه نیست که او فلسفه را به عرفان تبدیل، یا در فلسفه اش ناهمگون عمل کرده باشد. 🔺 فیلسوفی که می خواهد از شهود خود در فلسفه اش بهره بگیرد، باید در کار فلسفی بسیار ورزیده باشد و ممارست فلسفی کافی داشته باشد. برخی عارفانی که شهودات قوی نیز داشته اند، نتوانسته اند اقتدار فلسفی و نظری از خود نشان دهند. اینکه صدرالمتألهین به خوبی از عهدۀ این کار برآمده، از همین روست که افزون بر اینکه صاحب شهود است، فیلسوف مقتدری است. 🔺 در روش اشراقی، که شهود قلبی فیلسوف هم در فلسفه اش به کار می رود، هرگز قرار نیست فلسفه از حدود خویش خارج، و کار عقلی فروگذاشته شود. در ساحت کار فلسفی، التزام به قوانین بحثی و برهانی ضروری است. 🔺 در روش اشراقی، از شهود استفاده می شود تا عقل ارتقا یابد، نه اینکه فلسفه با عرفان در هم آمیزد. روش اشراقی بر آن نیست که عقل را کنار نهد یا آن را کم اهمیت شمارد، بل بر نقش عقل تأکید می کند و می گوید عقل را باید ارتقا داد تا بتواند بهتر بفهمد. 🔺 بدین ترتیب روش اشراقی روش خاص فلسفی است، نه روش عام. فیلسوف مسلمان برای بحث دقیق تر و عالی تر دربارۀ حقایق ماورایی، خود را نیازمند شهود می بیند. با روش اشراقی، فلسوف برای دریافت حقایق، گام شهودی نیز برمی دارد، اما این بدان معنا نیست که مشهودات خود را، بدون اینکه از راه برهانی تثبیت کند، در فلسفه وارد سازد. فیلسوف صاحب شهود، مسائل را بسیار بهتر می تواند حل و فصل کند. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 243_247 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2508 2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2553 3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی https://eitaa.com/fvtt_ir/2591 4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان https://eitaa.com/fvtt_ir/2635 5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2667 6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2694 7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق) https://eitaa.com/fvtt_ir/2710 8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/2728 9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2761 🔟 منابع حکمت اشراق (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2817 1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2830 2️⃣1️⃣نام‌های به‌کار رفته برای فلسفه سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2845 3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2866 4️⃣1️⃣کتاب‌شناسی توصیفی آثار اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2883 5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2899 6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2927 7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2947 8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2976 9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3015 0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3049 1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3072 2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3088 3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3108 4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3126 5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3150 6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3162 7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3174 8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3182 9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3197 0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3205 1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3214 2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3223 3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3233 4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3245 5️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3262 6️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3283 7️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3296 8️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3309 9️⃣3️⃣معاد در حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3316 0️⃣4️⃣معاد در حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3325 1️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری https://eitaa.com/fvtt_ir/3333 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 1️⃣4️⃣ 🌐 بازتاب اندیشه متافیزیک نوری در عرصه های دیگر 1️⃣ علم النفس اشراقی 🔘اهمیت معرفت النفس در حکمت اشراق 🔺 روش اشراقی، نظام نوری اشراقی، اخلاق و سیاست و به طور کامل حکمت عملی اشراق و مسائل سلوکی و تربیتی همگی در پیوند با معرفت نفس اشراقی هستند. 🔘جایگاه نفس انسانی در عالم هستی 🔺 حکیم سهروردی هستی را به نور و ظلمت تقسیم می کند. عالم ناسوت و ماده، سراسر ظلمت و تاریکی است و خداوند متعالی و عقول و مفارقات طولی وعرضی و به عبارتی، عالم لاهوت و جبروت، همه سراسر نور و حیات اند. 🔘 حقیقت روح انسان 🔺 شیخ اشراق در دل چنین نظامی در پی یافتن موقعیت انسان است. وی حقیقت روح انسان را از سنخ نور می یابد که در بدن مادی ظلمانی مسکن گزیده است. 🔘 راه رهایی روح انسان از ظلمات 🔺 سهروردی راه رهایی انسان از این اسارت و بازگشت (رجعت) به وطن اصلی اش را، ریاضت و سیر و سلوک معنوی می یابد. انسان ها می توانند با ریاضت و سیر و سلوک از بدن تجرد یافته، به عوالم قدس بازگردند و از اشراقات و انوار پر از لذت شرقِ هستی برخوردار شوند و به سعادت عظیم ابدی دست یابند. 🔘 رساله غربت غربیّه برای پرداختن به علم النفس اشراقی 🔺 اساس رسالۀ غربت غربیّه با الهام از دو اثر ابن سینا، یعنی حیّ بن یقظان و سلامان و اَبسال که در آغاز رساله از آنها نام می برد، در بیان چنین علم النفس اشراقی ای است. عنوان غربت غربیه از این نکته حکایت دارد که انسان از شرق هستی به غرب آمده و در غربت افتاده است. 🔘 جایگاه ویژه ریاضت در علم النفس اشراقی 🔺 در علم النفس اشراقی، مسئله ریاضت جایگاه ویژه ای دارد. ریاضت و سیر و سلوک معنوی راه بازگشت به وطن اصلی و وسیلۀ برخوردار شدن از اشراقات عالم نور در این تاریک خانه است. سیر و سلوک موجب تجرید و رهایی از زنجیر اسارت دنیا می شود و به غربت غربیۀ انسان پایان می دهد. 🔺 سهروردی در رساله ابراج شیوه گشودن رمز بدن و طلسم تن، یعنی ریاضت و گذر از ماده را بیان می کند که انسان در پایان، این امکان را می یابد که به بلاد ثبات و عوالم نور گام نهد. سهروردی به پیروی از اهل عرفان، مسائل ریاضت و سلوک را آورده است. 🔺 بنابراین، به خوبی می توان دریافت علم النفس اشراقی و روش اشراقی، سخت با عرفان اسلامی همسوست و هر فیلسوف علاقه مند به فلسفۀ اشراق را به عرفان اسلامی و عارفان مسلمان، خوش بین و متمایل می کند. 🔘 آثار و نتایج علم النفس اشراقی 🔺 علم النفس اشراق، آثار و نتایج فراوانی دارد. تفسیر اشراقی سعادت و رستگاری و در مقابل شقاوت و نگون بختی، مسئله طبقات انسان ها در جهان پس از مرگ، سرّ اقتدار انسان بر معجزه و کرامت، تبیین فلسفی از کیفیت آگاهی انسان از امور غیبی، چگونگی تلقی وحی و مسئله نبوت و انسان کامل، همگی از آثار و نتایج علم النفس اشراقی اند. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 142_147 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ اهمیت حکمت مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2517 2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2561 3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2594 4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2616 5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2638 6️⃣ علوم و اقسام آن (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2677 7️⃣ علوم و اقسام آن (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2715 8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2848 9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2869 🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2886 1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2902 2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2930 3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2950 4️⃣1️⃣هستی‌شناسی در فلسفه مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2982 5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3026 6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3053 7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3078 8️⃣1️⃣ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3093 9️⃣1️⃣اصالت وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3113 0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3133 1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3154 2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3164 3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3176 4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3184 5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3191 6️⃣2️⃣ملاک‌های فصلیت فصل https://eitaa.com/fvtt_ir/3199 7️⃣2️⃣جوهر و عرض https://eitaa.com/fvtt_ir/3207 8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم https://eitaa.com/fvtt_ir/3216 9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی https://eitaa.com/fvtt_ir/3227 0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن https://eitaa.com/fvtt_ir/3237 1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت https://eitaa.com/fvtt_ir/3248 2️⃣3️⃣عرض و مقولات عرضی https://eitaa.com/fvtt_ir/3264 3️⃣3️⃣حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3272 4️⃣3️⃣حرکت قطعیه و حرکت توسطیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3285 5️⃣3️⃣لوازم حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3300 6️⃣3️⃣مقولات حرکت پذیر و نفی حرکت جوهری https://eitaa.com/fvtt_ir/3311 7️⃣3️⃣زمان https://eitaa.com/fvtt_ir/3319 8️⃣3️⃣مواد ثلاث https://eitaa.com/fvtt_ir/3327 9️⃣3️⃣احکام واجب الوجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3335 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 9️⃣3️⃣ 🌐 احکام واجب الوجود 🔺 واجب الوجود علت ندارد، مکافی ندارد، کثرت و شریک ندارد، به چیزی اضافه نمی شود، متغیر و واجب الوجود بالذات، واجب الوجود از همه جهت است. 🔘 نفی معلولیت واجب بالذات 🔺 اگر واجب الوجود معلول علتی باشد، وجودش را از آن علت گرفته است و هرآنچه وجودش معلول علتی باشد، اگر به تنهایی و با قطع نظر از آن علت ملاحظه شود، وجود برایش ضرورت ندارد و ممکن الوجود خواهد بود. پس آنچه واجب بالذات فرض شده بود، ممکن است و این خلف است. 🔘 نفی وجوب غیر واجب بالذات 🔺 آنچه به وسیله غیر واجب می شود، بدون غیر موجود و واجب نمی شود و آنچه بدون غیر موجود نگردد و در موجود خود نیازمند غیر است، معنا ندارد واجب بالذات باشد. 🔘 نفی تکافؤ دو واجب 🔺 منظور از تکافؤ دو واجب آن است که در موجود واجب بالذات در کار باشد که باهم معیت داشته باشد و معیت و همراهی آن دو اتفاقی و عارضی نباشد، بلکه براساس علاقۀ لزومیه باهم ملازمه داشته باشند و معیت آن دو ذاتی آن ها باشد نه آنکه یکی ذاتاً مقدم بر دیگری باشد. 🔺 فرض دو واجب بالذات که باهم تکافوی وجودی دارند، مستلزم وجوب غیری آنها، خلف و علیت و معلولیت میان آن دو است و این لوازم، یا با وجوب ذاتی آن دو ناسازگار اند یا با تکافوی وجودی آنها. 🔘 توحید واجب بالذات 🔺 واجب بالذات نه معنای جنسی است که انواع گوناگون در آن اشتراک داشته باشند، و نه معنای نوعی است که هیچ موجودی را نمی توان با واجب بالذات در وجوب ذاتی مشترک دانست. 🔘 وجوب همه جانبه واجب الوجود بالذات 🔺 یعنی نمی توان برای واجب بالذات وصفی در نظر گرفت که آن وصف برای ذات واجب ممکن باشد، ولی واجب نباشد. هرآنچه برای واجب بالذات امکان داشته باشد، به نحوی وجوبی برای او ثابت است. 🔘 تقسیم واجب بالذات و بالغیر 🔺 همۀ موجودات واجب الوجودند. هرچیزی تا واجب نگردد، موجود نمی شود (الشیء مالم یجب، لم یوجد)، ولی وجوب همۀ موجودات، وجوب ذاتی نیست. برخی از موجودات در ذات خود واجب الوجود نیستند، بلکه ممکن الوجودند، ولی به وسیلۀ علت خود ایجاب و ایجاد شده اند. این گونه موجودات موجود بالغیر و واجب الغیرند. اما موجودی که ذات آن اقتضای وجود دارد و با قطع نظر از غیر نیز ضروری الوجود است، واجب الوجود بالذات است. واجب الوجود بالذات آن است که ذات شیء با قطع نظر از غیر، اقتضای وجود داشته باشد، واجب الوجود بالغیر آن است که ذات شیء با قطع نظر از غیر نه اقتضای وجود داردو نه اقتضای عدم، ولی به سبب غیر، موجود و واجب شده است. 📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 193_197 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی محتوای کتاب https://eitaa.com/fvtt_ir/2466 2️⃣ معنای لغوی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2492 3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2541 4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2582 5️⃣ عرفان عملی و نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2603 6️⃣ عرفان عملی https://eitaa.com/fvtt_ir/2628 7️⃣ عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2655 8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2688 9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی https://eitaa.com/fvtt_ir/2704 🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین https://eitaa.com/fvtt_ir/2718 1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر https://eitaa.com/fvtt_ir/2755 2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2813 3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2820 4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2834 5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2855 6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2874 7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2892 8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2908 9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2935 0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2955 1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2987 2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3033 3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3081 4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3095 5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3119 6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3137 7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3156 8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3169 9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3178 0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3186 1️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3193 2️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3201 3️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3209 4️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3218 5️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3229 6️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3239 7️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3251 8️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3267 9️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3274 0️⃣4️⃣عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3287 1️⃣4️⃣خداشناسی عرفانی https://eitaa.com/fvtt_ir/3302 2️⃣4️⃣وحدت وجود(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3321 3️⃣4️⃣وحدت وجود(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3329 4️⃣4️⃣برهان وحدت شخصی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3337 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 4️⃣4️⃣ 🌐 عرفان نظری 🔘 خداشناسی عرفانی (وحدت وجود) 🔘 براهین خداشناسی عرفانی 🔘 برهان عقلی بر وحدت شخصیۀ وجود 🔘 مقدمه: اقسام بی نهایت 1️⃣ بی نهایت بالقوه 🔺 چیزی که الآن و بالفعل بی نهایت و نامحدود نیست، بلکه متناهی و محدود است، اما تا بی نهایت می تواند به پیش رود. مانند اعدادی که بشر تا کنون توانسته به شماره درآورد، محدود و متناهی است، اما عدد فی نفسه و بالقوه نهایت ندارد؛ یعنی هرچه بشماریم، باز جلوتر می رود و حالت نا ایستا (لایقفی) دارد. 🔺 در ارتباط با سیر صعودی و تکاملی نیز این گونه از بی نهایت مطرح است، بنابراین در تبیین مقام انسانی، از او به موجود نا ایستا یاد می شود. این گونه از بی نهایت، بالقوه بی نهایت است و همیشه در مقدار فعلیت یافتۀ خود متناهی و محدود است. 2️⃣ بی نهایت بالفعل 🔺 آنچه که اکنون و در فعلیت خود بی نهایت است و در موجودیت فعلی حد و مرزی ندارد. 🔘 از قسم دوم بودن بی نهایتی خداوند 🔺 روشن است که بی نهایتیِ خداوند از نوع بی نهایتی بالقوه و به صورت ناایستا نیست، بلکه خداوند در فعلیت خود بی نهایت نامحدود است که در اصطلاح عرفانی از بی نهایتی بالفعل خداوند به «اطلاق مقسمی وجود» تعبیر می شود. 🔘 پذیرش بی نهایت بالفعل بودن خدا در کلام و فلسفه 🔺 هم در کلام و هم در فلسفۀ اعم از حکمت مشایی، و اشراقی و متعالیه، این گونه از بی نهایتی حق تعالی را با اسباب و ادله ای، ثابت می کنند. به عنوان مثال در فلسفه مباحثی که به عنوان «واجبُ الوجود واجبٌ من جمیع جهاته» و یا «واجب الوجود انّیه ماهیته» مطرح است، در نهایت، نامتناهی بودن خداوند را ثابت می کند. 🔘 غفلت فلسفه و کلام از لوازم بی نهایت بالفعل بودن خداوند 🔺 آنچه در کلام و فلسفه از آن غفلت شده است، لوازم و نتایج قول به «غیر متناهی بودن خداوند» است؛ زیرا لازمۀ روشن بی نهایتی بالفعل خداوند آن است که همۀ هستی و واقعیت را فراگرفته و برای وجود دیگر جایی نگذاشته باشد؛ یعنی وجودی بی کران، برای غیر جایی نمی گذارد و این همان تحلیل عرفا از وحدت شخصیۀ وجود است. 🔘 عدم نفی کثرت با بی نهایتی خداوند 🔺 نباید پنداشت که فرض بی نهایتی وجود خداوند، به معنای نفی کثرات و هیچ و پوچ دانستن موجودات است؛ زیرا بی نهایتی بالفعل خداوند، غیر او را از واقعیت ساقط نمی کند، بلکه آنها را از سنخ حقایق وجودی که از وجود و تحقق بهرۀ ذاتی داشته باشند، نمی شمارد و همانا چون تجلیات، اسما، صفات و مظاهر حق هستند، واقعی بوده و تحقق دارند. 🔺 بنابر نظر عرفا ما، دیگران و آسمان، زمین، خورشید و همه و همه واقعیت دارند، دین، آیین، رسول، پیامبر، بهشت، جهنم و تکلیف همگی واقعی و «نفس الامری» می باشند و همۀ این امور نیز بدون هیچ تسامحی غیر خدا هستند، اما هیچ یک وجودی جدای خدا ندارند، بلکه همه در نهایت به وجود حضرت حق و با حیث تقییدیِ وجود او موجود و متحقق اند. 🔘کیفیت ارتباط حق و خلق 🔺 کیفیت ارتباط حق و خلق و نامتناهی هرچند بسیار پیچیده است، اما باید دانست که در عرفان حقایقِ متناهی را در کنار حقیقت بی نهایت خداوند درست معنا می کنند و می خواهند هر چیزی را ادا نمایند. 🔺 از دیدگاه عرفانی، حق تعالی نهایت شدت وجودی، بلکه خود وجود است و بقیه آن چنان نازل اند که فقط به صورت حیثیت تقییدی وجودِ حق موجودند، این سخن کجا و برداشت نادرست عده ای که می پندارند، از نظر عرفان همۀ موجودات خدا هستند، کجا؟! 🔺 عرفان شأن موجودات را در حد تحقق به حیث تقییدی تنزل داده است. عرفا نه می خواهند بگویند غیر خدا، نیستند و نه می خواهند بگویند غیر خدا، خدایند. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 259_263 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 6️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3083 7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3098 8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3124 9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/3141 0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3158 1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل https://eitaa.com/fvtt_ir/3171 2️⃣2️⃣انواع کنش‌های عقل نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3180 3️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3188 4️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3195 5️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3203 6️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3211 7️⃣2️⃣کنش‌های عقلی تحقق‌بخش علم یقینی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3220 8️⃣2️⃣کنش های عقلی زمینه ساز علم یقینی https://eitaa.com/fvtt_ir/3231 9️⃣2️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3243 0️⃣3️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3253 1️⃣3️⃣دیدگاه علامه در خصوص حضور برهان لمی در فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/3266 2️⃣3️⃣منظور از ملازمات عامه در دیدگاه علامه https://eitaa.com/fvtt_ir/3278 3️⃣3️⃣روش اشراقی به مثابه روش خاص حکمت متعالیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3290 4️⃣3️⃣روش اشراقی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3307 5️⃣3️⃣روش اشراقی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3314 6️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3323 7️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3331 8️⃣3️⃣مبانی ملاصدرا در استفاده از روش اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/3339 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 8️⃣3️⃣ 🌐 مبانی ملاصدرا در استفاده از روش اشراقی 1️⃣ توافق و عدم مخالفت عقل و شهود 🔺 عقل و شهود هر دو می توانند به واقع دست یابند. برهان حقیقی، هیچ گاه با شهود کشفی مخالفت ندارد؛ زیرا هر دو رساننده به واقع اند؛ هر دو حجیت دارند و ضرورت به ارمغان می آورند. 🔺 از دید ملاصدرا، هم شهود و هم برهان حجیت ذاتی دارند. 2️⃣ قوت شهود و قصور عقل در شناخت حقایق بسیار غامض 🔺 عقل عادی دربارۀ امور بسیار غامض نقصان دارد و برای فهم آنها نیازمند یاری شهود است. عقلْ خود می فهمد که پاره ای از امور برایش وضوح کافی ندارند. و نیز می داند که شهودْ قوی تر است. بنابراین عقل خود بدین نکته اذعان می کند که باید از شهود مدد گیرد. 🔘 تلقی ویژه صدرا از شهود 🔺 عقل به وجود راه می یابد، اما از راه آثار، و متن وجود به دست عقل نمی افتد. معرفت عقلی به وجود، معرفت از راه آثار است، و از همین رو، معرفتی ضعیف است؛ اما شهود، راه مستقیم به شناخت متن وجود است و خود وجود از این طریق شناخته می شود. از نگاه ملاصدرا تنها راه رسیدن به متن وجود و خود اشیا، شهود و علم حضوری است که در آن، میان عالم و معلوم ارتباط وجودی برقرار می شود. 🔺 اگر شهود در کار باشد، عقلِ ضغیف قوی می شود و از نقصان به کمال می رسد. وقتی عقل کامل تر شد، می تواند فعالیت فلسفی انجام دهد. 🔺 تجرد یافتن و تلطیف سرّ از آن رو لازم است که علوم الهی شبیه عقول مجردند. بنابراین برای درک آنها مناسبت لازم است. مناسبت عقل با این حقایق و علوم، به برکت شهود قلبی تأمین می شود. 3️⃣ قوام یافتن فلسفه با روش عقل 🔺 کار فلسفی نیازمند و متقوم به روش فلسفی است. حکیمِ اصطلاحی آن است که از حیث طریق خاص نیز به دنبال کشف حقایق باشد. 🔺 قوام فلسفه تنها به این نیست که واقع آن گونه که هست، به دست آید، بلکه باید این واقع به شیوۀ عقلی و همراه با پاسداشت قوانین و ضوابط عقل به دست آید. 🔺 نتیجۀ سه مبنای پیش گفته این است که در فلسفه باید از شهود استفاده کرد، اما به نحو فلسفی. عقل از شهود تصویر صحیح می گیرد؛ حد وسط برهان استخراج می کند؛ و با آن به نحو سلبی یا اثباتی هدایت می شود. 🔺 معنای کاربست روش اشراقی، دست کشیدن از روش فلسفی نیست، بل به معنای بهره گیری از شهود برای ارتقای عقل است. عقل برای اینکه در فلسفه ورزی قوت بیشتری یابد و در حوزه های عمیق تری بتواند وارد شود، باید منوّر گردد. با کاربست روش اشراقی، با کار فلسفی خالص روبه روییم و محصول آن، فلسفه ای است همگانی و قابل عرضه به دیگران. 🔺 آنچه ملاصدرا از شهودات خود در لابه لای آثارش گزارش کرده، پشت صحنه های کار اوست، و از آن جهت که گزارش شهوداتش است، جزو فلسفه اش نیست. فلسفۀ او همان بررسی ها و برهان های عقلی است. 🔺 حاصل کار ملاصدرا این شده است که پس از او، حتی کسانی که شهود ندارند، می توانند حقایق پیچیده و دشواری را که ملاصدرا توضیح داده و بر آنها برهان اقامه کرده است، بفهمند. ملاصدرا حقایقی را کشف کرده و باب هایی را گشوده است؛ سپس ره آورد شهود خود را برای دیگران به ارمغان آورده است. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 247_259 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2508 2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2553 3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی https://eitaa.com/fvtt_ir/2591 4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان https://eitaa.com/fvtt_ir/2635 5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2667 6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2694 7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق) https://eitaa.com/fvtt_ir/2710 8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود https://eitaa.com/fvtt_ir/2728 9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2761 🔟 منابع حکمت اشراق (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2817 1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2830 2️⃣1️⃣نام‌های به‌کار رفته برای فلسفه سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2845 3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2866 4️⃣1️⃣کتاب‌شناسی توصیفی آثار اشراقی https://eitaa.com/fvtt_ir/2883 5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2899 6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق https://eitaa.com/fvtt_ir/2927 7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2947 8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2976 9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3015 0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3049 1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3072 2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3088 3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3108 4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3126 5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3150 6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3162 7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3174 8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3182 9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3197 0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3205 1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3214 2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3223 3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3233 4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3245 5️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3262 6️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3283 7️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3296 8️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3309 9️⃣3️⃣معاد در حکمت اشراق(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3316 0️⃣4️⃣معاد در حکمت اشراق(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3325 1️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3333 2️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3341 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 2️⃣4️⃣ 🌐 بازتاب اندیشه متافیزیک نوری در عرصه های دیگر 2️⃣ اخلاق اشراقی 🔺 سهروردی بر پایۀ ما بعد الطبیعة نوری و علم النفس اشراقی خود، علم اخلاق را تجزیه و تحلیل می کند. به نظر او، سعادت نور مدبّر و نفس انسانی در پیوستن به مفارقات و عالم انوار است. بنابراین، کمال نفس انسانی در آن است که به اصل خویش، یعنی عالم نور، عشق ورزد و بر عالم ماده و بدن ظلمانی و قوای غلبه و استیلا بر بدن و قوای ظلمانی، از طریق اخلاق نیک حاصل می گردد. 🔺 نفس ناطقه که هویت نوری دارد، تنها با استیلا بر بدن و قوای ظلمانی اش می تواند به فضائل اخلاقیِ نهفته در خود دست یابد؛ زیرا مانع اساسیِ شکوفایی حقیقت نوری اش تعلق به بدن و مشغول شدن به ظلمت نفس است. 🔺 آنچه تاکنون گفته شد، بر مبنای اشراقی استوار است، اما سهروردی اخلاق نیک و فضیلت اخلاقی را به همان سبک ارسطو و پیروان مشایی اش تبیین می کند که فضیلت اخلاقی در میانه روی و اعتدال و توسطِ میان افراط و تفریط است. 🔘 عدم توسعه خوب و متناسب ایدۀ اولیه شیخ اشراق در باب اخلاق 🔺 آنچه از کلام سهروردی بر می آید این است که اساساً اخلاق نیک، مایۀ قهر و غلبه بر بدن و استیلا بر ظلمت است و در مقابل، رذیلت های اخلاقی موجب غلبۀ ظلمت و قوای ظلمانی بر بدن هستند و از مجموع رهیافت های فلسفۀ اشراق در باب علم النفس اشراق و ما بعدالطبیعۀ نوری چنین بر می آید که رذائل اخلاقی، سراسر ظلمت اند وفضائل اخلاقی به شکل هیئات نوری پدیدار می شوند. 🔺 البته سزاوار آن بود که این مطلب در فلسفۀ اشراق به جد پیگیری می شد و به تحلیلی نو از رذائل و فضائل اخلاقی در برابر تحلیل مشاء می انجامید؛ اما در عمل چنین چیزی به طور کامل روی نداده است. اگر چنین امری تحقق می یافت، امروزه نظام اخلاقی مبتنی بر نور و ظلمت با نظام اخلاقی اعتدال و توسط، هماوردی می کرد. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 147_148 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ اهمیت حکمت مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2517 2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی https://eitaa.com/fvtt_ir/2561 3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2594 4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2616 5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2638 6️⃣ علوم و اقسام آن (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2677 7️⃣ علوم و اقسام آن (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2715 8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2848 9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2869 🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2886 1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2902 2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2930 3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2950 4️⃣1️⃣هستی‌شناسی در فلسفه مشاء https://eitaa.com/fvtt_ir/2982 5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3026 6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3053 7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3078 8️⃣1️⃣ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3093 9️⃣1️⃣اصالت وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3113 0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3133 1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3154 2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3164 3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت https://eitaa.com/fvtt_ir/3176 4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3184 5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3191 6️⃣2️⃣ملاک‌های فصلیت فصل https://eitaa.com/fvtt_ir/3199 7️⃣2️⃣جوهر و عرض https://eitaa.com/fvtt_ir/3207 8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم https://eitaa.com/fvtt_ir/3216 9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی https://eitaa.com/fvtt_ir/3227 0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن https://eitaa.com/fvtt_ir/3237 1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت https://eitaa.com/fvtt_ir/3248 2️⃣3️⃣عرض و مقولات عرضی https://eitaa.com/fvtt_ir/3264 3️⃣3️⃣حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3272 4️⃣3️⃣حرکت قطعیه و حرکت توسطیه https://eitaa.com/fvtt_ir/3285 5️⃣3️⃣لوازم حرکت https://eitaa.com/fvtt_ir/3300 6️⃣3️⃣مقولات حرکت پذیر و نفی حرکت جوهری https://eitaa.com/fvtt_ir/3311 7️⃣3️⃣زمان https://eitaa.com/fvtt_ir/3319 8️⃣3️⃣مواد ثلاث https://eitaa.com/fvtt_ir/3327 9️⃣3️⃣احکام واجب الوجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3335 0️⃣4️⃣احکام ممکن https://eitaa.com/fvtt_ir/3343 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 0️⃣4️⃣ 🌐 احکام ممکن 🔺 ممکن در وجود و عدم خود نیازمند علت ا ست. ممکن بالذات به اعتبار ذات خود ممکن است، ولی به سبب علت خود واجب بالغیر یا ممتنع بالغیر می شود. هر موجود ممکنی مرکب از وجود و ماهیت است و هیچ ممکنی بسیط نیست. آنچه سبب نیازمندی ممکن به علت است، امکان آن است نه حدوثش. 🔘 نیازمندی ممکن بالذات در وجود و عدم به علت 🔺 ممکن برای آنکه موجود یا معدوم شود، نیازمند علت است. تصور درست معنای ممکن، ما را به تصدیق به این قضیه می رساند و در واقع این قضیه بدیهی است، ولی در عین حال، فیلسوفان از باب تنبیه بر امر بدیهی بر این مطلب استدلال کردند. 🔺 منظور از اینکه علت عدم ممکن، عدم علت است، آن است که همین چیزی وجود نداشته باشد تا سبب وجود ممکن گردد کافی است که آن ممکن، معدوم باشد. 🔘 ملاک نیازمندی معلول به علت 🔺 در معلول چه ویژگی ای وجود دارد که سبب نیازمندی آن به علت شده است؟ فیلسوفان این مسئله را در واکنش به دیدگاه متکلمان در این زمینه مطرح کرده اند. در نظر آنها، کار علت احداث است و ملاک نیازمندی معلول به علت حدوث معلول است، ولی فیلسوفان بر آن اند که کار علت، ایجاد است و ملاک نیازمندی معلول به علت، امکانی ذاتی و وجوب غیری معلول است. فیلسوفان، نخست نشان می دهند کاری که از فاعل سرمی زند، ایجاد است، نه احداث. سپس در گام دوم نشان می دهند ویژگی ای که در وجود ممکن سبب وابستگی آن به علت می شود، امکان آن است، نه حدوث. 🔘 الشیء ما لم یجب لم یوجد 🔺 اگر ممکن الوجود به سمت وجود سوق داده شود و اولویت وجود پیدا کند، ولی همچنان احتمال عدم داشته باشد و وجود برایش ضرورت نیابد، موجود نمی شود. علتی که ممکن الوجود را ایجاد می کند، نخست آن را ایجاب می کند و به ضرورت می رساند، سپس موجود می کند. 🔺 استدلال: اگر وجود برای این شیء واجب نشده است و همچنان امکان عدم این شیء وجود دارد، چرا این شیء برای وجود متعیّن شده است و معدوم نیست؟ این پرسش فقط در یک صورت پایان می پذیرد و آن اینکه این شیء به وسیلۀ علت یا علل، واجب الوجود گردد و همۀ راه های عدم بر آ« بسته شود. 🔘 ضرورت بالقیاس معلول نسبت به علت 🔺 همان گونه که ممکن ضرورت غیر خود را از علت دریافت می کند و واجب بالغیر می شود، هنگامی که آن را با علت مقایسه می کنیم، ضرورت بالقیاس دارد. ضرورت بالغیر ممکن، ضرورتی است که از ناحیۀ غیر، یعنی علت دریافت می کند، ولی ضرورت بالقیاس معلول، ضرورتی است که هنگام مقایسۀ آن با علت فهمیده می شود. پس از مقایسه علت با معلول، اگر علت تامه وجود داشته باشد، وجود معلول در مقایسه با علت تامه ضروری است. همین طور اگر معلول وجود داشته باشد، وجود علت در مقایسه با معلول نیز ضروری است. بنابراین، ضرورت بالقیاس میان معلول و علت دوطرفه است، ولی ضرورت بالغیر معلول، یک طرفه است: وجود معلول ضروری است و این ضرورت را از ناحیۀ علت گرفته است. 🔘 ترکیب ممکن از وجود و ماهیت 🔺 یکی از احکام ممکن آن است که مرکب است و هیچ ممکنی بسیط حقیقی نیست. با توجه به اینکه ذات ممکن با وجود و عدم نسبت یکسان دارد، از این رو نه وجود است و نه عدم؛ در غیر این صورت، عین وجود یا عین عدم می بود؛ نه اینکه نسبت مساوی با آن دو داشته باشد. 🔺 ذات ممکن چیزی است که ممکن آن را خودش، ولی این ذات به وسیلۀ علت وجود یافته است. از این رو، وجود ممکن امری است که از ناحیه علت حاصل شده است. روشن است آنچه ممکن به اعتبار ذات دارد، غیر از آن چیزی است که به اعتبار علت آن را دارد؛ پس وجود ممکن غیر از ذات ممکن است. بنابراین، ممکن مرکب از دو حیثیت ذات (ماهیت) و وجود است. وصفِ ذات ماهیت امکان است و وصف وجود ممکن وجوب غیری است. پس هر ممکنی مرکب از ذات و امکانی ذاتی از یک سو، و وجود و وجوب غیری از سوی دیگر است: هر ممکنی زوجی ترکیبی است. 📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 199_208 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 1️⃣ معرفی محتوای کتاب https://eitaa.com/fvtt_ir/2466 2️⃣ معنای لغوی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2492 3️⃣ معنای اصطلاحی تصوف https://eitaa.com/fvtt_ir/2541 4️⃣ معنای اصطلاحی عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2582 5️⃣ عرفان عملی و نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2603 6️⃣ عرفان عملی https://eitaa.com/fvtt_ir/2628 7️⃣ عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2655 8️⃣ محورهای اساسی در عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/2688 9️⃣ امکان دستیابی به معارف شهودی https://eitaa.com/fvtt_ir/2704 🔟 هماهنگی عرفان با عقل و دین https://eitaa.com/fvtt_ir/2718 1️⃣1️⃣ تأثیرات عرفان عملی و نظری بر یکدیگر https://eitaa.com/fvtt_ir/2755 2️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2813 3️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2820 4️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2834 5️⃣1️⃣ هویت اسلامیِ عرفانِ اسلامی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2855 6️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2874 7️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2892 8️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2908 9️⃣1️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2935 0️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2955 1️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2987 2️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3033 3️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3081 4️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3095 5️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3119 6️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3137 7️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3156 8️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3169 9️⃣2️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی (۱۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3178 0️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3186 1️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3193 2️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/3201 3️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۸) https://eitaa.com/fvtt_ir/3209 4️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۱۹) https://eitaa.com/fvtt_ir/3218 5️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۰) https://eitaa.com/fvtt_ir/3229 6️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3239 7️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3251 8️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/3267 9️⃣3️⃣ادوار پنجگانه عرفان اسلامی(۲۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3274 0️⃣4️⃣عرفان نظری https://eitaa.com/fvtt_ir/3287 1️⃣4️⃣خداشناسی عرفانی https://eitaa.com/fvtt_ir/3302 2️⃣4️⃣وحدت وجود(۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/3321 3️⃣4️⃣وحدت وجود(۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/3329 4️⃣4️⃣برهان وحدت شخصی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3337 5️⃣4️⃣برهان نقلی بر وحدت شخصی وجود https://eitaa.com/fvtt_ir/3345 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 💠 💢بخش 5️⃣4️⃣ 🌐 عرفان نظری 🔘 خداشناسی عرفانی (وحدت وجود) 🔘 براهین خداشناسی عرفانی 🔘 برهان نقلی بر وحدت شخصیۀ وجود 🔺 از دیدگاه هر مسلمانی، گزاره های وحیانی بهترین و روشن ترین دلایل کشف واقع به شمار می آیند. زبان دین در مسئلۀ توحید، در سطح عمومی و ابتدایی آن، همان برداشتی است که به طور عموم از مسئلۀ خدا و خلق می شود، اما دین، توحید را در مراتب عمیق تری نیز مطرح کرده است. عرفا و همچنین صدرالمتألهین معتقدند که بهترین شاهد و دلیل بر حقانیت خداشناسی عرفانی و وحدت شخصیۀ وجود، ظواهر، بلکه تصریح آیات و روایات می باشد. در این نوشتار تنها بخشی از آن آیات و روایات را متذکر می شویم: 1️⃣ آیه سوم سوره حدید 🔘 هوَ الأَوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الباطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیءٍ عَلِیم 🔺 هرچند این آیه را می توان به گونه ای تفسیر کرد که با توحید عوامانه هماهنگ باشد، اما ظهوری روشن بر احاطۀ وجودی خدای متعال دارد که همۀ نظام هستی را از اول تا آخر و از باطن تا ظاهر فراگرفته است، وهمین احاطۀ ی علمی اوست که در ذیل آیه بدان تذکر داده است؛ و هو بکل شیء علیم. 2️⃣ آیه صدوپانزده سورۀ بقره 🔘 فأینَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ إِنَّ اللهَ واسِعٌ عَلِیمٌ 🔺 در این آیه، اگر به توجیه و تأویل دست نبرده و نخواهیم فکر و برداشت خود را بر آن تحمیل نماییم، به روشنی هرچه تمام تر، خداشناسی عرفانی را اثبات می کند. می توانید آیات: 126 نساء، 7مجادله، 186 بقره، 85 واقعه، 16 ق،24 انفال، 108 نساء، 56 زمر، 114 ملک، 17 انفال، 104 توبه، 17 تغابن و ... را مورد دقت و توجه قرار دهید. 🔺 یکی از مسائل حساس و مهم در باب توحید، حفظ بینونت و تغایر بین حق و خلق است. در روایات تأکید شده است که جدایی بین خالق و مخلوق، فقط جدایی وصفی بوده و در اوصاف است و باید مراقب بود که این جدایی به جایی نرسد که به جدایی وجودی بین ایشان منتهی شود که از آن به «بینونت عُزلی» که دو چیز در ذات و در وجود از یکدیگر بریده و برکنارند، تعبیر می شود. 🔺 طبرسی در احتجاج از امیر مؤمنان و امام موحدان، علی(ع) نقل می کند که فرمودند: توحیدُ تمییزُه عن خلقه و حکم التمییز بینونة صفة لا بینونة عُزله 🔺 علامه مجلسی نیز در شرح بینونت وصفی و عزلی می گوید: بینونة صفةٍ ای تمییزه عن الخلق بمباینة لهم فی الصفات لا بإعتزاله عنهم فی المکان 🔺 در جایی دگر آن چنان که از آن امام همام نقل شده است، آمده: ما رأیتُ شیئاً الا و رأیت الله قبله و بعده و فیه و معه. در این حدیث، با آنکه شیئیت شیء را می پذیریم و آن را غیر از خداوند می داند، او را در حق غرق دانسته و حق را بر او محیط می شمارد؛ یعنی به طور دقیق نوع ارتباط متناهی با نامتناهی با حفظ هویت متناهی را تبیین کرده است. 🔘 ذکر یا من هو الا هو 🔺 از جملۀ اذکاری که حضرت امیر(ع) از خضر پیامبر(ع) اخذ کرده اند، ذکر یا هو یا من لا هو الا هو است. در این ذکر بحث از لا اله الا هو نیست، هرچند همین ذکر را نیز می توان با معنای عالی توحید تفسیر کرد، اما در ذکر یا هو یا من لا هو الا هو به طور صریح همه هویت ها جز هویت حق تعالی نفی شده است که در اصل غیر از او، اویی نیست و هرچه غیر از اوست، همه شئون و مظاهر همان یک هویت می باشند. 🔘دعای کمیل 🔺 وبوجهک الباقی بعد فناء کلّ شیءٍ «وبأسمائک التی ملأت ارکان کلِّ شیء» و ... . 🔺 جملۀ اخیر را بیشتر مورد دقت قرار دهید، امیر مؤمنان و موحدان(ع) می فرمایند: اسمای الهی ارکان و بنیاد همۀ اشیای هستی را پر کرده است و اسم در نگاه کامل، یعنی ذاتی که در صفتی خاص جلوه کرده است؛ پس خداوند با جلوه های گوناگون و اسماء، صفات و نعوت متفاوتش در دل و نهاد هرچیزی حاضر است. 🔺 بنا بر آنچه در برهان نقلی ارائه شد، خداشناسی عرفانی و وحدت شخصیۀ وجود مورد تأیید و تثبیت متون دینی بوده، بلکه همان توحید نابی است که در مراتب عالی دین، تبیین و ترویج می شود. از این رو برخی بزرگان تأکید دارند تا از وحدت شخصیه به «توحید صمدی قرآنی» تعبیر شود. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 263_268 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac